CNI International News

အင်ဖယ်လ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသတွင်ရှိသော မဏိပူရပြည်နယ်သည် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံ ဒေသကြောင့် တိုက်ရိုက်နစ်နာသူ ဖြစ်လာပုံရကြောင်း NORTHEAST NOW သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မဏိပူရရဲတပ်ဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီဒွန်ဂဲလ် (P Doungel)က မြို့တော် အင်ဖာတွင် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ၃၉၈ ကီလိုမီတာ ထိစပ်နေပြီး ရွှေတြိဂံဒေသမှ သက်ရောက်မှုများကို တိုက်ရိုက် ကြုံတွေ့နေရသည်။

နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံဒေသသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးမားဆုံးသော ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး တင်ပို့ရာ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ငါးနှစ်အတွင်း မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်တခြားသော ဥပဒေစိုးမိုးရေး အေဂျင်စီများက ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

အာသံရိုင်ဖယ်တပ်က မူးယစ်ဆေးသယ်ယူသူများကို ဖမ်းဆီးရမိစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုငါးနှစ်အတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့မှ မူယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၂၄၃ ခုကိုလည်း မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနှင့်နယ်စပ်ဒေသသည် ပြည်နယ်၏ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ကုန်သွယ်မှုကို နှိမ်နင်းရေးအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်နေသည်ဟု ဒွန်ဂဲလ်က ပြောသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ်၊ ဆေးခြောက် ၇၉၃၂ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်း ၁၈၆၅ ဒသမ ၁၅ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် SP ဆေးတောင့် ၅၀၂ ဒသမ ၄၄ ကီလိုဂရမ်၊ N-10 ဆေးပြား ၇၆၀၉၂ လုံး၊ WY ဆေးပြား ၁၆၈၈ ဒသမ ၉၆ ကီလိုဂရမ်၊ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး ၉၃၂၉၀ ဗူး၊ သကြားညို ၉၄၃ ဒသမ ၄၁ ကီလိုဂရမ်၊ pseudo-ephedrine ၁၈၁ ဒသမ ၄၉ ကီလိုဂရမ်နှင့် alphavin ဆေးပြား ၃၀၈၀ ပြားတို့ကိုလည်း ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ငါးနှစ်အတွင်း တခြားသော မူးယစ်ဆေးဝါးများအပြင် ဘိန်းခြောက် ၃၇၅၀ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်းစေ့ ၇ အိတ်တို့ကိုလည်း ဖမ်းမိခဲ့သည်။

ထိုသို့သော မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၈၁၇ ခုရှိခဲ့ပြီး အမျိုးသမီး ၅၉၅ ဦး အပါအဝင် လူပေါင်း ၂၈၁၇ ဦးကိုပါ ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု မဏိပူရရဲအရာရှိက ပြောခဲ့သည်။

Source: Northeast News

CNI International News

ဝယ်လ်လင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉

ရာထူးမှ နုတ်ထွက်တော့မည်ဟု နယူးဇီလန်ဝန်ကြီးချုပ် ဂျာစင်တာ အာဒမ်က (Jacinda Ardern) ကြာသပတေး နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းမှာ ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

သူမသည် နိုင်ငံတွင်း အဆိုးရွားဆုံး ပစ်ခတ်မှု၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့ပွားမှု စသည့် အခြေအနေများအပေါ် တုန့်ပြန်မှု များကြောင့် နိုင်ငံတကာတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားမှု ရရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ပြည်တွင်း၌ မြင့်တက် လာသော ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ရက်နေ့သည် သူမ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဘဝ နောက်ဆုံးနေ့ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု အာဒမ်က သတင်းထောက် များကို ပြောခဲ့သည်။

နယူးဇီလန်၏ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟုလည်း ကြေညာခဲ့ကာ ထိုအချိန်အထိ ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်ရှိနေမည်ဟုလည်း ပြောသည်။

အာဒမ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည့် သတင်းသည် ယခင်ကတည်းက ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီးဖြစ်သော်လည်း သူမ အမှန်တကယ် နုတ်ထွက်ခြင်းက ငါးသန်းမျှရှိသော နယူးဇီလန်ပြည်သူများကို အံ့သြစေခဲ့သည်။

နယူးဇီလန် ကိုဗစ် ထိန်းချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်နေကြစဉ်

ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးအတွက် ထပ်မံယှဉ်ပြိုင်ရန်လည်း သူမက မကြာခဏပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ လစ်လပ်သွားသော ဝန်ကြီးချုပ်နေရာကို မည်သူက အစားထိုးမည်လည်း မသိရသေးဘဲ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဂရန့်ရော်ဘတ်ဆန် ( Grant Robertson)က လေဘာပါတီခေါင်းဆောင် ရာထူးအတွက် ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း လုပ်မည် မဟုတ်ဟု ပြောခဲ့သောကြောင့် ထိုနေရာအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီလည်း ဖြစ်သည်။

အာဒမ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ သူမအသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်တွင် ရရှိခဲ့သူဖြစ်သောကြောင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် အားကျ အတုယူဖွယ် ကောင်းသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်ခဲ့သည်။

နောင်နှစ်တွင် သူမသည် ရာထူးရှိနေစဉ်အတွင်း မီးဖွားခဲ့သော ဒုတိယမြောက် အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့ လာခဲ့ကာ ၂၀၁၈ နယူးယောက်မှာ ကျင်းပခဲ့သည့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံသို့ မွေးကင်းစ ကလေးငယ်နှင့် အတူ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် လူဖြူလူမျိုးကြီးဝါဒီတစ်ဦးက ခရစ္စချာ့ချ်ရှိ ဗလီနှစ်ခုကို ဝင်ရောက် ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် လူ ၅၁ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

နယူးဇီလန် ဝန်ကြီးချုပ် အာခမ်ကိုတွေ့ရစဉ် 

ယင်းက နယူးဇီလန်သမိုင်း တစ်လျှောက် အမှောင်ဆုံး နေ့ရက်များမှ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး နယူးဇီလန် မူဆလင် အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် သေဘေးမှ လွတ်မြောက်လာသူများအပေါ် အားပေးမြှင့်တင် မှုများကြောင့် အာဒမ်ကို အားလုံးက ဝိုင်းဝန်းချီး ကျူးခဲ့ကြသည်။

နယ်စပ်ဒေသများတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု ရပ်တန့်သွားအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းအတွက် အာဒမ်၏ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နှင့် ပတ်သက်သည့် ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းပုံသည်လည်း တစ်ကမ္ဘာလုံးက ချီးကျူးခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ဗိုင်းရပ်စ် မျိုးကွဲသစ်များ ပေါ်ထွက်လာချိန်နှင့် ကာကွယ်ဆေးများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပေါ်ပေါက်လာ သောအခါ zero-tolerance ဗျူဟာကို စွန့်လွှတ်ရန် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

သို့သော် အာဒမ်သည် ပြည်တွင်းရှိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်၊ ဥပဒေများအပေါ် ဆန့်ကျင်သူများထံမှ အမျက်ဒေါသများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် လွှတ်တော်နေရာအတွင်း သုံးပတ်ကြာဖြစ်ပွားခဲ့သော ဆန္ဒပြပွဲတစ်ခုတွင် လူစုခွဲခံရသော ဆန္ဒပြသူများက ရဲများကို ကျောက်တုံးများဖြင့် ပစ်ပေါက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ တဲနှင့်မွေ့ရာများကို မီးရှို့ခြင်းများဖြင့် တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI International News

အစ္စလာမ္မာဘတ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉

ပါကစ္စတန် အရှေ့မြောက်ပိုင်း ခါဘာ ပတ်ရှ်တွန်ခွာ (Khyber Pakhtunkhwa)ရှိ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကို ဝန်ကြီး ချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခန်း ဦးဆောင်သည့် ပါတီမှ ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို စော၍ ကျင်းပနိုင်ရေး ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခန်း(Imran Khan)၏ တွန်းအားပေးမှုကြောင့် သီတင်းပတ် တစ်ပတ်မပြည့်ခင် ကာလအတွင်း ဒုတိယကြိမ်မြောက် လွှတ်တော်ဖျက်သိမ်းရခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

လွှတ်တော်ကို ချက်ချင်းဖျက်သိမ်းသည့်စာကို ခါဘာပတ်ရှ်တွန်ခွာပြည်နယ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်သူ ဟာဂျီဂူလမ် အလီ (Haji Ghulam Ali) က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် လက်မှတ်ထိုးခဲ့သည်။

ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် မာမွတ်ခန်း (Mahmood Khan)၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် ထိုသို့ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ခါဘာပတ်ရှ်တွန်ခွာပြည်နယ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်သူ ဟာဂျီဂူလမ် အလီကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မာမွတ်ခမ်းသည် ခမ်း၏ PTI ပါတီမှ အကြီးတန်း အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။ PTI ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ အီမရန်ခန်း၏ အမိန့်ကြောင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ လူဦးရေး အထူထပ်ဆုံးဖြစ်သော ပန်ဂျပ် (Punjab) ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကို စနေနေ့တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသော အီမရန်ခန်းသည် ထိုအချိန်ကတည်းက လာမည့် အောက်တိုဘာလတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ချက်ချင်း ကျင်းပရန် တောင်းဆိုခဲ့သူ ဖြစ် သည်။

ပါကစ္စတန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ လွှတ်တော်အနေဖြင့် ကြားဖြတ်အစိုးရတစ်ရပ်ကို မခန့်အပ်နိုင်လျှင် ရွေးကောက်ပွဲသစ်ကို ပြည်နယ်လွှတ်တော်တစ်ခု ဖျက်သိမ်းပြီး ၃ လအတွင်း ကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ပါကစ္စတန်တွင် ဖက်ဒရယ်နှင့် ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲများကို တစ်ချိန်တည်း ကျင်းပခဲ့ဖူးသည့် အစဉ်အလာရှိ သော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံအရ သီးသန့်ကျင်းပနိုင်ရန်လည်း ခွင့်ပြုပေးထားသည်။

 PTI ပါတီကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

နိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်လွှတ်တော် လေးခုမှ နှစ်ခုဖျက်သိမ်းခြင်းဖြင့် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ရှက်ဘဲ့ဇ် ရှရစ်ဖ် (Shehbaz Sharif) အစိုးရအား အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို ချက်ချင်းကြေညာရန် တွန်းအားဖြစ်စေရေး အီမရန်ခန်း၏ PTI ပါတီက မျှော်လင့်ထားသည်။

ခါဘာပတ်ရှ်တွန်ခွာ ပြည်နယ်တွင်သာ မဟုတ်ဘဲ ပါကစ္စတန်တစ်နိုင်ငံလုံး၏ လူဦးရေ သုံးပုံနှစ်ပုံ၏ ထောက်ခံမှု ဖြင့် ပြန်လာကာ အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းသွားမည်ဟု ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ မာမွတ်ခန်းက ပြောသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းတို့အကျိုးစီးပွားထက် ရွေးကောက်ပွဲကို စောစီးစွာကျင်းပနိုင်ရေး စဉ်းစားရန် အရေးကြီးသည် ဟု PTI ခေါင်းဆောင် မူဆာရတ်ဂျမ်ရှတ် ချီမာ (Musarrat Jamshed Cheema) က အယ်ဂျာဇီးယားသို့ ပြော သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ချက်ချင်းကျင်းပရန် တွန်းအားပေးနေခြင်းသည် အီမရန်ခန်း အနေဖြင့် ၎င်းအပေါ် လူထု ထောက်ခံမှု မြင့်တက်လာခြင်းကို အသုံးချရန် ကြိုးစားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လာဟိုး(Lahore) အခြေစိုက်နိုင်ငံရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

လက်ရှိ အာဏာရမဟာမိတ် အစိုးရအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခကို ရှောင်လွဲရန် ရွေးချယ်စရာများ မရှိကြောင်းနှင့် အီမရန်ခန်း၏ စီစဉ်မှုအတိုင်း လိုက်နာရန် ဖိအားပေး ခံရနိုင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက သုံးသပ်သည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ကိယတ်ဗ်၊ဇန်နဝါရီ ၁၉

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ကိယက်ဗ် အရှေ့ပိုင်းဆင်ခြေဖုံး အရပ်ရှိ ကလေးထိန်းကျောင်းအနီး ရဟတ်ယာဉ် ပျက်ကျမှုတစ်ခုတွင် ယူကရိန်းပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒန်းနစ် မိုနာစတီစကီ အပါအဝင် ယူကရိန်းပြည်ထဲရေးဌာနမှ ထင်ရှားသူ သုံးဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဘီဘီစီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ ရဟတ်ယာဉ် ပျက်ကျမှုကြောင့် အသက် ၄၂ နှစ်အရွယ်ရှိ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒန်းနစ် မိုနာစတီစကီ (Denys Monastyrsk)၊ ဒုတိယဝန်ကြီးနှင့် အတွင်းရေးမှူးတို့ သေဆုံးခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျမှုသည် ဘရိုဗာရီ (Brovary) အရပ်တွင် ဒေသစံတော်ချိန် ၈ နာရီခွဲတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဖြစ်ရပ်တွင် ကလေးတစ်ဦး အပါအဝင် လူ ၁၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ ထိုပျက်ကျမှုသည် မတော်တဆမှုလား၊ စစ်ပွဲနှင့်သက်ဆိုင်မှု ရှိသလား မသိရသေးပေ။

ယူကရိန်းပြည်ထဲရေး၀န်ကြီးနဲ့ ဇာလန်းစကီးကိုတွေ့ရစဉ်

ပျက်မှုနှင့်ပတ်သက်သည့် ဖြစ်နိုင်ဖွယ် အကြောင်းအရာများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်နေသည်ဟု ယူကရိန်း အရေးပေါ်ဌာနက ကြေညာထားသည်။

ရဟတ်ယာဉ် ပျက်ကျမှု ဖြစ်စဉ်တွင် တမင် ပျက်ကျအောင် ပြုလုပ်ခြင်း၊ နည်းပညာချို့ယွင်းမှုနှင့် ပျံသန်းမှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းချိုးဖောက်မှုတို့ ပါဝင်သည်။

အရေးပေါ်ဌာန၏ ကနဦး ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လူ ၁၈ ဦး သေဆုံးသည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် သေဆုံးသူ အရေအတွက်ကို ၁၄ ဦးဟု ပြန်လည် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။

မိုနာစတီစကီသည် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး ကာလရှည် လက်တွဲခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြံပေးများမှ တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ရုရှားကျူးကျော်စစ် ကာလအတွင်း သေဆုံးခဲ့သည့် ပထမဆုံးသော အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦး လည်း ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးသည် စစ်မြေပြင်သို့ သွားရာလမ်းတွင် ရဟတ်ယာဉ် ပျက်ကျမှုနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း သမ္မတရုံး တာဝန်ရှိ သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျသည့် တည်နေရာကို ပြထားစဉ် (BBC)

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနှင့်အဖွဲ့သည် ၎င်းနှင့်တွေ့ဆုံရန် လာရောက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကာကိဗ် (Kharkiv)မြို့ရှိ ရဲအရာ ရှိက ပြောသည်။

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးသည် စစ်ပွဲကာလအတွင်း လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ရန် တာဝန်ယူ ထားရသူ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ၎င်း၏သေဆုံးမှုသည် ယူကရိန်းအစိုးရအတွက် ထိခိုက်မှုပင်ဖြစ်သည်။

မိုနာစတီစကီ သေဆုံးမှုကြောင့် ၎င်း၏နေရာတွင် ယူကရိန်းရဲချုပ်ကို ယာယီပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အဖြစ် အစားထိုး ခဲ့သည်။

ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျမှုကြောင့် ကလေးထိန်းကျောင်း အဆောက်အဦသည် ဆိုးဆိုးရွားရွား ပျက်စီးသွားခဲ့ရသည်ဟု လည်း သိရသည်။ အသက် ၄၂ နှစ်အရွယ် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးသည် ဇာလန်းစကီး အစိုးရအဖွဲ့၏ ထင်ရှားသော အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်ကာ ၎င်းနှင့်တခြားသူများ သေဆုံးရမှုအတွက် ထိုဖြစ်ရပ်ကို ကိုယ်တိုင် မြင်တွေ့ခဲ့သူများက ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ်ကို အပြစ်တင်လျက်ရှိသည်။

Source: BBC

CNI International News

ဘန်ဂျယ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉

ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတ ဘာဒါရာအလီယူးဂျူ့ဖ် (Badara Alieu Joof) သည်အဖျားရောဂါကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်ဟု သမ္မတ အဒမ်မာ ဘော်ရိုး (Adama Borrow) က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်ဟု Aljazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အသက် ၆၅ နှစ်အရွယ် ဂျူ့ဖ်သည် ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတအဖြစ် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ယင်း မတိုင်ခင် ၎င်းသည် ပညာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ၂၀၁၇ မှ ၂၀၂၂ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တွစ်တာတွင် ဘော်ရိုးက ဂျူ့ဖ်သည် အဖျားရောဂါကို ကာလတိုခံစားခဲ့ရပြီးနောက် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်ဟု ရေးသားထားသော် လည်း မည်သည့်အချိန်တွင် သေဆုံးခဲ့သည်ဆိုသော အပြည့်အစုံကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။

ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည့် ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတ ဘာဒါရာအလီယူးဂျူ့ဖ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့ တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံ၌ကျင်းပသည့် COP 27 ရာသီဥတုညီလာခံ၏ ခေါင်းဆောင်များထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)

ဒုသမ္မတဂျူ့ဖ်သည် ဆေးဝါးကုသရန်အတွက် လွန်ခဲ့သည့် သုံးပတ်ကတည်းက ဂမ်ဘီယာမှ ထွက်ခွာလာခဲ့သူ ဖြစ်ကာ ယင်းမတိုင်ခင် လပေါင်းများစွာကတည်းက လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဂျူ့ဖ်သည် သမ္မတ ဘော်ရိုး ၂၀၁၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရရှိခဲ့ချိန်တွင် စတုထ္တမြောက် လက်ထောက်အဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ရွေးကောက်ပွဲထပ်မံအနိုင်ရရှိချိန်တွင် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီဖြစ်သော ဒုသမ္မတသည် ဂမ်ဘီယာအရပ်ဘက်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင် ခဲ့ဖူးသူဖြစ်ကာ နောက်ပိုင်းတွင် အနောက်နှင့်ဗဟိုအာဖရိကဒေသတို့အတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ ပညာရေး စပယ်ရှယ် လစ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထိုရာထူး၌ ၎င်းသည် အဆင့်မြင့် ပညာရေး၊ လေ့လာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံများကို ဝေမျှခဲ့သည်။

Source:Aljazeera

CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

လစ်ဗျားအထူးတပ်ဖွဲ့သည် မြို့တော် ထရီပိုလီရှိ ၎င်းတို့၏ ဌာနချုပ်တွင် စစ်ဆင်ရေး တာဝန်များ ထမ်းဆောင်ရန် အတွက် တပ်ဖွဲ့ကို စစ်ဆေးနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

အဆိုပါ လစ်ဗျားအထူးတပ်ဖွဲ့သည် Bani Walid တောင်ပိုင်းဒေသသို့ သွားရောက်၍ မစ်ရှင်တစ်ခုကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ စစ်ဆင်ရေးအတွက် မထွက်ခွာမီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို စစ်ဆေးနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: AFP

CNI International News

မိုဂါဒစ်ရှူး၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဆိုမာလီနိုင်ငံ၏ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူး (Mogadishu)မြို့ မြောက်ဘက် စစ်တပ် အဆောက်အဦတစ်ခုကို အယ်လ် ရှာဘတ် (al-Shabab) အစွန်းရောက်အုပ်စုက အင်္ဂါနေ့တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သား ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆိုမာလီအာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ဆိုမာလီတပ်ဖွဲ့များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီး အယ်လ်ရှာဘတ် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၂၁ ဦးကို အသေ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တိုက်ခိုက်မှုသည် မိုဂါဒစ်ရှူးမြောက်ဘက် ၇၅ ကီလိုမီတာအကွာ မစ်ဒယ်ရှာဘယ်လီဒေသ (Middle Shabelle)ရှိ ရှာဝတ်လီ (Xawaadley) ကျေးရွာရှိ ဟာဝတ်လီ (Hawaadley) စစ်စခန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ယင်းကို ၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့က ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို အသင့်အနေအထားတွင် ရှိနေသည့် ရဲရင့်သော ဆိုမာလီစစ်သားများက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုမာလီစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုဒီဝါယူဆွတ်ဖ်ရေ့ (Odawa Yusuf Rage) က ပြောသည်။

အယ်လ်ရှာဘတ် အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

သေဆုံးသူများတွင် စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။

တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ခင်ကတည်းက အကြမ်းဖက်သမားများ စီးနင်းလာမည့် ကားများအပြင် ၎င်းတို့၏ သတင်းကို ကြိုတင် ရရှိထားကြောင်းနှင့် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်တွင် စစ်သား ၁၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟုလည်း စစ်စခန်းတွင် ရှိနေသော စစ်သားတစ်ဦးက အေပီသို့ ပြောသည်။

စစ်စခန်း ဝင်ပေါက်တွင် ပထမဆုံး အသေခံ ကားဗုံးခွဲခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် စခန်းအတွင်း ရောက်ရှိလာချိန်တွင် အသေခံ ဗုံးခွဲသူနှစ်ဦးက ထပ်မံ ဖောက်ခွဲခဲ့ကြောင်းနှင့် ထို့နောက်တွင်မှ သေနတ်သမားများက ပစ်ခတ်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားသည်။

လက်ရှိ အချိန်တွင် ဆိုမာလီအစိုးရသည် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်း အပြင်းထန်ဆုံး ထိုးစစ်ဆင်မှုအဖြစ် အယ်လ်ရှာ ဘတ် အဖွဲ့အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ထိုအဖွဲ့သည် မြို့တော် အပါအဝင် တခြားသော နေရာများတွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေဆဲပင် ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

မော်စကို၊ဇန်နဝါရီ ၁၇

ရုရှားကို တိုက်ခိုက်ရန်၊ အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက် ဥရောပဒေသကို အားလျော့စေရန်တို့အတွက် ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အသုံးချခြင်းကို ခံနေရသည်ဟု ရုရှားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဗီယက်ချီစလဗ် ဗိုလိုဒင် (Vyacheslav Volodin)က အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ဇာတ်လမ်းတစ်ခုလုံး ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါပြီ။ ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်၏ ဖွံဖြိုးမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေ သည်ဆိုသော ရှုထောင့်အရ ရုရှားကိုတိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန်နှင့် နေတိုးတို့၏ အသုံးချခြင်းကို ခံနေရပါသည်။ ထို့အပြင် ယူကရိန်းကို ဥရောပအား အားပျော့ သွားရေးအတွက်လည်း အသုံးချနေကြပါသည်။ ဥရောပကို အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက်အဖြစ်မှ ဖယ်ရှားရန်အတွက် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ယင်းကို ဥပရောပနှင့် ဥရောပနိုင်ငံ များက သဘောမပေါက်ကျသေးကြောင်း” ဗိုလိုဒင်က ပြောသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ရုရှားအောက်လွှတ်တော်၏ နွေဦးရာသီ ပထမဆုံး အစည်းအဝေးတွင် ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်းက လက်ရှိအချိန်တွင် ယူကရိန်းရှိ ရုရှား၏ အထူးစစ်ဆင်ရေးသည် ရုရှားအတွက်တင် မဟုတ်ဘဲ တစ်ကမ္ဘာ လုံးနှင့် သက်ဆိုင်သော လုံခြုံရေးပြဿနာများအား ဖြေရှင်းပေးနေသည်ကို အားလုံးမြင်တွေ့နေကြပြီ ဖြစ်သည်ဟု လည်း ဆက်လက် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များကို မိန့်ခွန်းပြောရာတွင် ဗိုလိုဒင်က “ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ ဟာမိုနီအား ထိန်းသိမ်း ရန် ကြိုးပမ်းရာ၌ အမေရိကန်က နေတိုး၏လက်နက်များကို စမ်းသပ်ရန် ယူကရိန်းအား စမ်းသပ်ကွင်းအဖြစ် သာမက စစ်ပွဲစတင်ရန် နည်းလမ်းများကို လေ့ကျင့်ရန်အတွက် အသုံးချနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှု များ မည်မျှပြင်းထန်သည်နှင့် လုပ်ဆောင်မှုများ၏ ထိရောက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် လိုအပ်သည်ကို နားလည်ရန် လိုအပ်ကြောင်း” ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

ဟိုချီမင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

ဗီယက်နမ်သမ္မတ ငုယင်စွမ်းဖု(Nguyen Xuan Phuc)သည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စာတင်ခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

၎င်း၏ လက်အောက်မှအရာရှိများ စည်းကမ်းချိုးဖောက်ခြင်းနှင့် မှားယွင်းမှုများစွာ လုပ်ဆောင်ထားခြင်းကို အာဏာရကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုဖြစ်ရပ်များအား တာဝန်ယူရန် ယခုကဲ့သို့ ထွက်စာတင် ခြင်းဟုလည်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပိုင် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အသက် ၆၈ နှစ်အရွယ် ဖုသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်နှစ်ကမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ကာ ၎င်း၏နေရာတွင် မည်သူကို အစားထိုးမည်လဲ ဆိုသည်ကိုတော့ မသိရသေးပေ။

တာဝန်ယူမှုကို ပြသရန် လိုအပ်သောကြောင့် သမ္မတသည် နုတ်ထွက်စာတင်၍ ရာထူးမှ အနားယူတော့မည်ဟု ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီကို ကိုးကားကာ နိုင်ငံပိုင်သတင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်းက လူနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ယခုလအတွင်း ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် နှစ်ဦးကို လာဘ်စားမှုကြောင့် ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီးနောက် ဖုက နုတ်ထွက် စာ တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုဖြစ်ရပ်ကြောင့် တခြားသော အရာရှိများလည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

ကွန်မြူနစ်အုပ်ချုပ်သော ဗီယက်နမ်တွင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်စဉ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှစ်ဦးကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် လကလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တစ်ခုတွင် ပါဝင်နေမှုဖြင့် ပါတီက ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့သေးသည်။

ဖုရာထူးမှ နုတ်ထွက်လျှင် သမ္မတနေရာသည် လစ်ဟာမှုဖြစ်မည် ဖြစ်သော်လည်း မည်သူ့ကို အစားထိုးမလဲဆို သည်ကို ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲသည်ဟု ကွာလာလမ်ပူရှိ အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက် ဖလိုရင့် လွိုင် (Florence Looi) က ပြောသည်။

ဗီယက်နမ်သည် တစ်ပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသော နိုင်ငံဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကို ဂရုတစိုက် ကိုင်တွယ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လေ့လာသူတချို့က ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်သည် ကြုံတောင်ကြုံခဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြသည်။

ထို့နောက် တချို့က ယင်းသည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ငုယင်ဖြူထရောင်း၏ အာဏာ ကစားမှုဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ကြောင်းလည်း သူမက ပြောသည်။ လက်ရှိ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် တိုလမ် (To Lam)သည် သမ္မတသစ် ဖြစ်လာရန် ရေပန်းစားနေသည်။

သမ္မတအဖြစ် ရေပန်းစားနေတဲ့ တိုလမ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဖု၏ နုတ်ထွက်စာကို အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဗီယက်နမ် ဥပဒေပြု လွှတ်တော်သည် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အရေးပေါ် အစည်းအဝေး တစ်ရပ် ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ဖုသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ အထိ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင် သမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းတွင် အဓိပတိအုပ်ချုပ်သူမရှိဘဲ နိုင်ငံကို ကွန်မြူနစ်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး၊ သမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌတို့က ဦးဆောင်သည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား