CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅

တူနီးရှားနိုင်ငံသား အများစုသဘောတူသည့် အချက်တစ်ခုရှိသည်။ ယင်းမှာ စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံ၏အဓိက အားနည်းချက် ဖြစ်နေသည် ဆိုခြင်းပင်။

တော်လှန်ရေးအပြီး ၁၂ နှစ်အကြာတွင် စီးပွားရေးအပေါ် အားရကျေနပ်မှုမရှိခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရံပုံငွေအဖွဲ့ (IMF)မှ ချမှတ်ပေးသော အသုံးမတည့်သည့် ခြိုးခြံချွေတာရေး ဆောင်ရွက်ချက်များကို မျက်စိစံမှိတ် ကျင့်သုံးခြင်း စသည်တို့သည် တူနီးရှားနိုင်ငံတွင် ဒူပေနာပေခံနိုင်သော ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ဒီမိုကရေစီစနစ် တည်ဆောက်ရေး အလား အလာအတွက် အဓိကကျသော စိန်ခေါ်မှုများအဖြစ် ကျန်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

၂၀၁၁ တော်လှန်ရေး ပြီးချိန်ကတည်းက တူနီးရှားတွင် မည်သည့် အစိုးရတက်သည်ဖြစ်စေ တိုင်းပြည်တွင် ကာလ ရှည်ကြာ အမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ခိုင်မာသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ ချမှတ် နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထိုအားနည်းချက်က စီးပွားရေး ပြဿနာကို သက်ဆိုးရှည်စေခဲ့ရုံမက ဒီမိုကရေစီရေး ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်း လဲ လာခဲ့သည်။ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာရပ်သဘောထား ညွန်ကိန်း (Arab Opinion Index) တွင် တူနီးရှားနိုင်ငံသားများသည် နိုင်ငံ၏ ငယ်ရွယ်နုနယ်သည့် ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအပေါ် ယုံကြည်မှု၊ ထောက်ခံမှု သိသိသာသာ ကျဆင်းလာသည်ကို ဖော်ပြနေသည်။

စီးပွားရေးတွင် တိုးတက်မှု ချို့ယွင်းသည့် အခြေအနေကလည်း တူနီးရှား နိုင်ငံသား အများစုတွင် မည်သည့် နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းမဆို နိုင်ငံ၏သက်ဆိုးရှည် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ဖြေရှင်းနိုင်သည့် မူဝါဒများ ချမှတ်နိုင်မည် မဟုတ်ဆိုသည့် အယူအဆ ဖြစ်လာစေရန် ဖြစ်စေသည်။

ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံတွင်းမှ နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ၏ လုပ်နိုင်စွမ်းအပေါ် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်ကိုးစားမှု မရှိခြင်း သည် သမ္မတကိုင်ဆာအစ် အပေါ် ပြည်သူများ ဆန့်ကျင်ရခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်း ဖြစ်သည်။

 တူနီးရှားနိုင်ငံအတွင်းက ဈေးရောင်းသူနဲ့ ဈေးဝယ်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အစောပိုင်း အခြေအနေများတွင် ကိုင်ဆာအစ်ကို ပြည်သူများက ၎င်းတို့၏ ဖြစ်နိုင်ဖွယ် ကယ်တင် ရှင်အဖြစ် ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများကို တိုက်ဖြတ်ရန်၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို မြှင့်တင်ရန်၊ နိုင်ငံကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် စသော ကတိကဝတ်များကြောင့် ဆာအစ်သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။

နှစ်နှစ်အကြာ အာဏာသိမ်းမှု တစ်ခုတွင် ဆာအစ်က အကြွင်းမဲ့အာဏာကို ရယူခဲ့ပြီးနောက် တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ပြိုလဲရန် လက်တစ်ကမ်းအလို အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်လာကာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း မိုးထိလာရုံပင်မက အကျင့်ပျက် ခြစားမှု၊ နိုင်ငံရေးအရ အပေးအယူ လုပ်မှုတို့ ဆက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး IMF ကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း များကိုပေးရန် အကြွေးပမာဏသည်လည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
ပြောင်းလဲမှုများကို လှုံ့ဆော်ရန် အဆုံးအဆမဲ့ အာဏာကို အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ဆာအစ်သည် နိုင်ငံတွင်း သေရေးရှင်ရေးတမျှ ဖြစ်နေသော စီးပွားရေးနှင့် လူနေမှု အခြေအနေများကို ဖြေရှင်းရန် ထိရောက်မှုရှိသော ဆောင်ရွက်ချက်မျိုး မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပေ။

တိုင်းပြည်၏ သက်ဆိုးရှည်နေသော ပြဿနာများအတွက် သင့်တော်သော ဖြေရှင်းမှုများကို ရှာဖွေရန် ကြိုးစားရ မည့်အစား ဆာအစ်သည် အစိုးရအပေါ် ဆန့်ကျင့်မှုများကို ဖိနှိပ်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှု စသော နည်းလမ်းများဖြင့် ရှင်း လင်းခဲ့သည်။

၎င်း၏ အစိုးရသည် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများကို လူမဆန်စွာ နှိပ်ကွပ်ခဲ့ရုံမက၊ အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမားများကို ခရီးသွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် လူမှုကွန်ယက်တွင် ဝေဖန်ရေးသားသည့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများ ကိုပင် ထောင်သွင်း အကျဉ်းချရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင်လည်း ဆာအစ်၏ အာဏာရှင် အစိုးရသည် နိုင်ငံကို အကြွေးကင်းရှင်းရေးအတွက် IMF မှ ပိုက်ဆံချေးခြင်း မဟုတ်သော တခြားနည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ ဘင်အာလီအစိုးရ၏ အမှားများကို ထပ်ခါထပ်ခါ ကျူးလွန်ခြင်းဖြင့် ဆာအစ်သည် IMF ထံတွင် မျက်နှာကောင်း ရရေးအတွက် လိုအပ်သည့် မည်သည့် အရာကိုမဆို ချက်ချင်း လုပ်ဆောင်ရန် အသင့်အနေအထားသို့ ပြင်ဆင်ထားပုံရသည်။

တူနီးရှား သမ္မတကိုင်ဆာအစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ ချေးငွေနှင့် ၂၀၂၃ ဘတ်ဂျက်နှစ်အတွက် ငွေကြေး ထောက်ပံ့ပေးရန် IMF နှင့် ကနဦး သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ဆာအစ် အစိုးရသည် လက်ရှိအချိန်တွင် သဘောတူညီချက် ချမှတ်နိုင်ရန် လိုအပ်ချက်အဖြစ် IMF က သတ်မှတ်ထားသော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများသည့် ချိုးခြံချွေတာရေး လုပ်ဆောင်ချက် အသစ်များကို ပြည့်မှီအောင် အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လာသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များတွင် အစားအစာနှင့် လောင်စာဆီ ထောက်ပံ့မှုကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းခြင်း၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနှင့် လူနေမှုကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များကို ဖြတ်တောက်ခြင်းအပြင် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းများကို ပုဂ္ဂလိက လက်သို့ လွဲပြောင်းပေးခြင်းတို့အထိပါ ပါဝင်လာဖွယ် ရှိသည်။

ထိုသို့သော မူဝါဒများက တူနီးရှား၏ စီးပွားရေးကို ဆွဲတင်ရန် ပြည်သူများ ထိခိုက် ခံစားနေရမှုများအား အဆုံး သတ်ပေးရန် မစွမ်းသာသည်မှာ သေချာသည်။ ထိုအချက်များအပြင် ချိုးချံချွေတာရေး မူဝါဒများသည် တစ်ခါတစ် ရံတွင် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သူများအတွက် ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးကိုပို၍ ဖြစ်စေသည်ဟုလည်း IMF မှ ပညာရှင် များက ဝန်ခံသည်။

ထိုမူဝါဒများသည် မညီမျှမှုကို မြင့်တက်စေကာ ဆင်းရဲတွင်ကို ပိုနက်စေပြီး စီးပွားရေး အကြပ်အတည်း မကြာခဏ ဖြစ်စေရုံမက အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်စေခြင်း၊ စီပွားရေး တိုးတက်နိုင်ခြေကို ကန့်သတ်ခြင်းတို့အပြင် လူမှုရေး ဆိုင်ရာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေရန် အကောင်းဆုံး အခြေအနေများကိုလည်း ဖန်တီးပေးသည်။

ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေသော်လည်း အဆိုးထဲမှ အကောင်းဖြစ်စေမည့် အနေအထား တစ်ရပ်ရှိနေသေး သည်။

တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ သမိုင်းတစ်လျှောက် တော်လှန်ရေးဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်များသည် အာဏာရှင် အစိုးရများ၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် IMF ၏ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို တားဆီးရန်ကြိုးစားရင်းဖြင့်အစပြုခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ တူနီးရှားတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ဆန္ဒပြမှုများသည် ချိုးခြံချွေတာရေး လမ်းစဉ်အပေါ် ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြ ခဲ့ကြသည့် ယခင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ဆင်တူနေသည်။

၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် တူနီးရှား၌ ပေါင်မုန့်အဓိကရုဏ်း (bread riot) ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ IMF ဘက်မှ တောင်း ဆိုသည့် ပေါင်မုန့်ထောက်ပံ့ ခြင်းကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်းအပေါ် ပြည်သူများ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ရာ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ဇိုင်းအယ်လ်အဘီဒိုင် ဘင်အာလီ (Zine El Abidine Ben Ali) ၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။

တူနီးရှားအလံများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၈ ဂတ်ဖ်ဆာ (Gafsa) မြစ်ဝှမ်း သတ္တုတူးဖော်ရေး လူထုအုံကြွမှုသည် တူနီးရှားသမိုင်း တစ်လျှောက် အကျိုး သက်ရောက်မှု အများဆုံး ပုန်ကန်မှုများမှ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ အထင်ရှားဆုံး ၂၀၁၁ တော်လှန်ရေး သည် IMF ၏ နာမည်ဆိုးဖြင့် ထင်ရှားသော ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံရေးရာ အစီအစဉ်နှင့်အတူ ဘင်အာလီ အစိုးရ က လိုက်နာဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှ လှုံ့ဆော်မှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

သမိုင်း အထောက်အထားများအရ IMF ဘက်မှ ချမှတ်ပေးသော ချိုးခြံချွေတာရေး မူဝါဒများကို ကျင့်သုံးမည့် ဆာအစ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၎င်း၏အာဏာရှင် စနစ်နှင့် ဒီမိုကရေစီ မဆန်သော အစိုးရတို့၏ လည်ပင်းကို စွပ်မည့် ကြိုးကွင်းအဖြစ် အနှေးနှင့်အမြန် ပြောင်းလဲလာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော သမိုင်းဆိုင်ရာ သက်သေများစွာ ရှိသော်လည်း ဆာအစ်သည် ၎င်း၏ အာဏာရှင်စနစ်ကို သေချာပေါက် အဆုံးသတ်ပေးမည့် လူမှုရေးရာပေါက်ကွဲမှုကြီး တစ်ခုကို ဖြစ်လာမည့် သတိပေး ချက်များကို လျစ်လျူရှုထားပုံ ရသည်။

ဆာအစ် အစိုးရ၏ စီးပွားရေးပြဿနာများကို ပြေလည်အောင် မဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊ IMF ၏ အန္တာရယ်များသော တောင်းဆိုမှုများအတိုင်း လိုက်ပါလုပ်ဆောင်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် တူနီးရှားပြည်သူများသည် ၎င်း တို့၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် နောက်ထပ် တစ်ကြိမ် ထပ်မံရုန်းထကြဦးမည်ဖြစ်ကာ ၎င်းတို့အ တွက် ကောင်းမွန် လုံလောက်မှုရှိသော အခြေအနေတစ်ရပ်ကိုဖန်တီးကြဦးမည်လည်းဖြစ်သည်။

တူနီးရှားတွင် နောက်ထပ် လူထုအုံကြွမှုကြီးတစ်ခု မကြာခင် ပေါ်ပေါက်လာတော့မည် ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

Aljazeera သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသော “Haythem Guesmi ၏ Another uprising is in the making in Tunisia” ဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျှော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ဘယ်သူကမှ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် အံ့အားသင့်ဖွယ် လုပ်ပြနေတဲ့ အသင်းက နယူးကာဆယ်အသင်းပါ။ ငှက်ကျားလို့ ခေါ်ကြတဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ လက်ရှိမှာဆို ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၃ နေရာထိ ရောက်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကာရာဘောင်းဖလား ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ဆီမီးဖိုင်နယ် ပထမအကျော့မှာ အနိုင်ရထားပြီး ဗိုလ်လုပွဲတက်ဖို့ အခြေအနေ ကောင်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။

မနှစ်က ရာသီနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ မနှစ်က ဒီလိုအချိန်မှာ တန်းဆင်းဇုန် ကနေ လွတ်အောင်ရုန်းဖို့ အသည်းအသန် ကြိုးစားနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆော်ဒီ ကျောထောက် နောက်ခံနဲ့ နယူးကာဆယ်ကို ဝယ်ယူထားတဲ့ သူတွေကလည်း အသင်းတန်းမဆင်းဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ကစားသမားတွေကို ဖြည့်တင်းပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နည်းပြကလည်း နာမည်ကြီး နည်းပြထက် အသက် ၄၅ နှစ်အရွယ်ရှိ အက်ဒီဟီုဝီကို ခန့်အပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်း ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးမှာတော့ တန်းဆင်းဇုန်က လွတ်မြောက်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ဆက်ပြီး ရှင်သန်နိုင်ခဲ့တာပါ။

နယူးကာဆယ် ပိုင်ရှင်တွေကတော့ အသင်းလိုချင်တဲ့ ကစားသမားတွေအတွက် ငွေကြေး အလုံအလောက် ချပေးခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီကတော့ သူ့ရဲ့ နည်းစနစ်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် ကစားသမားတွေကိုသာ အားဖြည့်ခဲ့ပြီး အသင်းကို ပြင်ဆင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အက်ဒီဟိုဝီရဲ့ ကစားသမား ခေါ်ယူမှုတွေလည်း ငွေကြေး အများအပြားပေးပြီး ခေါ်ယူမှုတွေက နည်းပါးခဲ့ပါတယ်။

နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ ရာသီစကတည်းက အက်ဒီဟိုဝီ သွားချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း အကောင်းဆုံး သွားနိုင်ခဲ့ပြီး ဖြေးဖြေးနဲ့မှန်မှန် လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်ကို ရောက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရာသီမှာ အသင်းကြီးတချို့ ရလဒ်တွေ ဆိုးနေတဲ့ အချိန်မှာ နယူးကာဆယ်ဟာ အခွင့်အရေးအရ ယူနိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရပြီး သူတို့ခြေစွမ်းက တသမတ် တည်း ရှိခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် အသင်းကြီးတွေ ဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီး၊ ယူနိုက်တက်၊ အာဆင်နယ်တို့ကို သရေကစားနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးနဲ့ စပါးကို အနိုင်ရကာ လီဗာပူးလ်ကိုပဲ အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဒါကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်းရဲ့ ခြေစွမ်းကို လျော့တွက်လို့ မရဘူးဆိုတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ အနိုင်ရဖို့ကိုပဲ ဦးတည်ပြီး ခံစစ်ပိုင်းက မာကြော ကျစ်လစ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းနည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါကြောင့်လည်း ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ထိပ်သီး အသင်းတွေရဲ့ ခံစစ်စွမ်းဆောင်ရည်ထက် ပိုမိုကောင်းခဲ့ပြီး ပေးဂိုးလည်း အနည်းဆုံး ခွင့်ပြုထားရတာပါ။ ငှက်ကျားတို့ရဲ့ ခံစစ်ဟာ ပေးဂိုး ၁၁ ဂိုးသာ ပေးခဲ့ရပြီး တိုက်စစ်ပိုင်းက ၃၃ ဂိုး သွင်းယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရဂိုး၊ ပေးဂိုး ကွာခြားချက်ကို ကြည့်ရင် +၂၂ အထိ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်ထက် ဂိုးကွာခြားချက်များ တဲ့ အသင်းတွေအဖြစ် မန်စီးတီး၊ အာဆင်နယ်တို့သာ ရှိတာပါ။ ဒါဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်း ပရီးမီးယားလိဂ် အဆင့် ၃ နေရာမှာ ဘာကြောင့် ရပ်တည်နေနိုင်တာလဲဆိုတာ အားလုံးသိသွားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ အလန်ရှီးယားတို့ အောင်မြင်မှု ရယူနေတဲ့ ပုံစံအတိုင်း ပြန်လည်ရောက်ရှိဖို့ ပရိသတ် တွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေဟာလည်း လက်ရှိသွားနေတဲ့အတိုင်း ဆက်ပြီးသွားနိုင်ရင်တော့ မျှော်လင့်ချက် ကောင်း လာနိုင်ပါတယ်။

 နယူးကာဆယ်အသင်း ကွင်းရှေ့မှာ ဆော်ဒီအလံနဲ့ ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းကို ဆော်ဒီလုပ်ငန်းစုက ဝယ်ယူပြီးနောက်မှာ အသင်းရဲ့ဒါရိုက်တာ အာမန်ဒါစတေဗ့်လေက ပြောထားခဲ့တာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်အသင်းကို ထိပ်ဆုံးရောက်အောင် ပြန်ပို့မယ်ဆိုပြီးတော့ပါ။

ပြီးတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ ထိပ်ဆုံး ရောက်အောင် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဆုဖလားတွေ ရဖို့အတွက်တော့ စိတ်ရှည်ရမယ်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမယ်၊ အချိန်ယူရမယ်လို့ ပြောသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီတုန်းက နယူးကာဆယ် အသင်းအနေနဲ့ အချိန်တစ်ခု ယူရမယ်လို့ ထင်ထားခဲ့ပေမယ့် ဒီလောက် မြန်မြန်ဆန် ဆန် ပြန်တိုးတက်မယ်လို့ မမျှော်လင့်ထားတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် နယူးကာဆယ် တစ်သင်းလုံးက နည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ အခုဆို အကောင်းဆုံးပုံစံနဲ့ သွားနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပုံစံကို ဆက်ထိန်းနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ရာသီအကုန်မှာ ဥရောပဝင်ခွင့် တစ်နေရာတော့ အရယူသွားဖို့ ရှိပေမယ့် အခုမှ ရာသီဝက် ကာလပဲ ရှိသေးလို့ ပြောဖို့တော့ စောသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လက်ရှိ အနေအထားအတိုင်း တသတ်မတ်တည်း သွားရင်တော့ အရင်တုန်းက အားလုံးသိခဲ့တဲ့ ငှက်ကျားတို့ရဲ့ ခေတ်ကို ပြန်လည် ရောက်ရှိသွားနိုင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် တခြားနိုင်ငံများကိုလည်း ထိုသို့ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူကြောင်း ဂျာမနီဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂျာမနီလုပ် Leopard 2 တင့်ကားများကို ယူကရိန်းဘက်က ကာလရှည်ကြာ တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ဂျာမနီဘက်က သဘောတူညီခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုတင့်ကားများက ရုရှားတို့၏ နွေဦးရာသီ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်များ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ယူကရိန်းစစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် အရေးပါသည်ဟု ယူကရိန်းသမ္မတက ပြောသည်။

အဆိုပါတင့်ကားများ အကူအညီဖြင့် ယူကရိန်းဘက်က ရုရှားတပ်များ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများကို ပြန်လည် သိမ်းယူလိုနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသို့ တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ရေး ဘာကြောင့် ကျန့်ကြာနေခဲ့ရသလဲ
************************************************************************

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလပ်ဇ်ရှလို့ဇ်သည် Leopard တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရေး တခြားနိုင်ငံများသို့ သဘောတူပေးရန် ဖိအားများနှင့်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ဥရောပတလွှားရှိ စစ်တပ်များတွင် ထိုတင့်ကားများကို ပိုင်ဆိုင် ထားသော်လည်း ၎င်းတို့ပိုင် တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရန် ဂျာမနီ၏ သဘောတူညီချက် လိုအပ်သည်။ ကနဦးတွင် ဂျာမနီဘက်က ထိုသို့ ခွင့်ပြုပေးရန် တုန့်ဆိုင်းနေခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကို ရည်ညွှန်းကာ ယူကရိန်း၏ ပင်မမဟာမိတ်များက သဘောတူမှသာလျှင် ထိုတင့်ကားများ ထောက်ပံ့ ပေးနိုင်မည်ဟု ပြောခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် မိမိကိုယ် မိမိ ကာကွယ်ရန်နှင့် ထိုတင့်ကားများကြောင့် ယူကရိန်းသည် ရုရှားကို တိုက်ခိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရုရှားနှင့်ပဋိပက္ခတွင် နေတိုးအဖွဲ့ပါ ပါဝင်လာရခြင်း စသည့် အခြေအနေ နှစ်ခုကြားတွင် ဟန်ချက်ညီစေ ရန် ဂျာမနီဘက်က ကြိုးစားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်ပွဲ စတင်လိုက်ချိန်တွင် ဂျာမနီ၌ လုံခြုံရေးနှင့်ကာကွယ်ရေး မူဝဒါ ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဟု ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ်က ကတိပေးခဲ့သော်လည်း ထိုကတိသည် ယူကရိန်း နှင့် ပိုလန်၊ ဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ အပါအဝင် ယူကရိန်း၏ ဥရောပမဟာမိတ်များအတွက် ကြန့်ကြာနေပုံရသည်။

ယူကရိန်းနဲ့အမေရိကန် ပါ၀င်တဲ့ Leopard 2 တင့်ကား ရရှိရေးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပနေစဉ်

ထိုနိုင်ငံများသည် ရုရှားနှင့် တိုက်ရိုက် သို့မဟုတ် ဘယ်လာရုစ်၊ ယူကရိန်းတို့နှင့် နယ်စပ်ခြင်း ထိစပ်နေကြသည်။

ထို့နောက် ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုများသည် ၎င်းတို့အနီးသို့ ရောက်ရှိနေခြင်းနှင့် ယူကရိန်းပြီးလျှင် ပူတင် အနေဖြင့် ၎င်းတို့ဘက် လှည့်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံအတွင်းရှိ Leopard တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရန် ဂျာမနီထံမှ ခွင့်ပြုချက်ကို တောင်းခံနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဂျာမနီ ဝန်ကြီးချုပ်တွင်လည်း စိုးရိမ်မှုများ ရှိနေသည်။

ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းက ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ပို၍ ပြင်းထန်လာစေမည်နှင့် နျူကလီးယား လက်နက်အထိ သုံးမည်ဟု နှပ်ကြောင်းပေးထားသော ရုရှားသမ္မတပူတင်ကို ရန်စပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်၏ SPD ပါတီတွင် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ခိုင်မာသော သမိုင်းကြောင်း ရှိနေခြင်း၊ ရုရှားနှင့်နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း စသည့် အချက်များကလည်း ရှလို့ဇ်ကို လွယ်လွယ်နှင့် ခွင့်ပြုပေးရန် အကန့်အသတ် ဖြစ်စေသည်။

Leopard 2 တင့်ကားများကို အလိုရှိနေသော ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကတော့ ထိုတင့်ကားများသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ ကာကွယ်ရေးအတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း၊ ရုရှားတို့ လုယူထားသော နယ်မြေများကို ပြန်သိမ်းရန် အတွက် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ရုရှားကို တိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် မဟုတ်ကြောင်း ထပ်ခါထပ်ခါ အာမခံခဲ့ရ သည်။

ဘာကြောင့် ယူကရိန်းဘက်က Leopard တင့်ကားများကို လိုချင်ရပါသလဲ
************************************************************************

ဂျာမနီအစိုးရဘက်က ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက်တွင် ပထမခြေလှမ်းအဖြစ် ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကား ၁၄ စီး ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

ဂျာမနီတွင် ယူကရိန်းစစ်သားများကို လေ့ကျင့်ပေးခြင်းအား မကြာခင် စတင်တော့မည်ဖြစ်ကာ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေး အကူအညီများနှင့် ခဲယမ်းများလည်း ပါဝင်သည်။ Leopard 2 တင့်ကားများသည် အနောက်အုပ်စုတွင် အကောင်းဆုံး တင့်ကားစာရင်းဝင်ဖြစ်သည်။

ယင်းတို့ကို ဂျာမနီကာကွယ်ရေးကုမ္ပဏီ Krauss-Maffei Wegmann က ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ယနေ့အထိ ၃၅၀၀ ကျော် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ထိုတင့်ကား တစ်စီးသည် တန် ၆၀ ကျော် အလေးချိန် ရှိသည်။ ၁၂၀ မမ လက်နက်တစ်ခု ပါဝင်ကာ ၅ ကီလိုမီတာ အတွင်းမှ ပစ်မှတ်များကို ပစ်နိုင်သည်။

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလပ်ဇ်ရှလို့ကိုတွေ့ရစဉ် 

အရာဝတ္တု တစ်ခု၏ အကွာအဝေးကို တိုင်းတာနိုင်သော လေဆာကိရိယာ တပ်ဆင်ထားသောကြောင့် ကြမ်းတမ်း သော မြေပြင် အနေအထားတွင် သွားနေရင်းနှင့်ပင် ရွေ့လျားနေသော ပစ်မှတ်များကို ချိန်ရွယ်နိုင်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ခန့်က Leopard 2 တင့်ကားများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ထိုနိုင်ငံများမှ တချို့က ၎င်းတို့ စစ်တပ်အတွင်း အသုံးပြုနေသော တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ကာ ယူကရိန်း စစ်တပ် အတွက်လည်း တင့်ကားများကို ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ တပ်သားများကို လေ့ကျင့်ပေးခြင်းတို့ လုပ်ရန် ပို၍ လွယ်ကူ စေမည် ဖြစ်သည်။
Leopard 2 ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော နိုင်ငံများတွင် ကနေဒါ၊ ဒိန်းမတ်၊ ဖင်လန်၊ နယ်သာလန်၊ နော်ဝေ၊ သြစတြးလျ၊ ပိုလန်၊ စပိန်၊ ဆွီဒင်နှင့် တူရကီတို့ ပါဝင်သည်။

Leopard တင့်ကားမည်မျှ ရရှိနိုင်မည်နည်း
******************************************

Leopard 2 သည် အနောက်အုပ်စုတွင် အသုံးများသော တင့်ကား အမျိုးအစားများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း စစ်အေးတိုက်ပွဲ ပြီးဆုံးပြီး ဆယ်စုနှစ် သုံးခုအကြာတွင် အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများအတွင်း၌ တင့်ကားနှင့်အခြားသော လက်နက်ကြီး အရေအတွက် အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိတော့သည်။

ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ကျဆုံးပြီးချိန် ကတည်းက နိုင်ငံအများစုသည် ၎င်းတို့၏ စစ်တပ်အင်အားကို သိသိသာသာ လျှော့ချ ခဲ့ကြသည်။ စစ်အေးတိုက်ပွဲ အရှိန်အမြင့်ဆုံး အချိန်တွင် ဂျာမနီ၌ တင့်ကား အစင်း ၄၀၀၀ ခန့်ရှိခဲ့သော်လည်း ယနေ့ အချိန်တွင်မူ Leopard 2 တင့်ကား ၃၅၀ ခန့်သာ ရှိတော့သည်ဟု ဂျာမနီစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ပိုလန်က ယူကရိန်းကို Leopard 2 ၁၄ စင်းအထိပေးရန် အဆင်သင့် ရှိသည်ဟု ပြောသည်။ ဖင်လန်ဘက်ကလည်း ဥရောပနိုင်ငံ အများစုကသာ ထောက်ပံ့မည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အနည်းငယ် ပါဝင်ကူညီမည်ဟု ပြောသည်။

နော်ဝေ အစိုးရသည်လည်း ၎င်းတို့ထံမှ တင့်ကားတချို့ကို ယူကရိန်းသို့ လှူရေးအတွက် စတင် စဉ်းစားနေပြီ ဖြစ် သည်။ ယူကရိန်းဘက်က အစင်း ၃၀၀ လိုချင်သည်ဟု တောင်းဆိုထားသော်လည်း ထိုအရေအတွက် ရရှိရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ပေ။

ဥရောပနိုင်ငံများမှ အစင်းရေ ၁၀၀ ကျော်သာ ရရှိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့အပြင် တင့်ကားအသစ် အရေအတွက် တိုး၍ ထပ်ထုတ်ရန်လည်း အဆောတလျှင် ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိချေ။ ဂျာမနီကာကွယ်ရေး ဥပဒေအရ ချက်ချင်း အသုံး မပြုဘဲ သိမ်းထားရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တင့်ကားများကို ထုတ်လုပ်ရန် ပိတ်ပင်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် တင့်ကားအသစ် ထုတ်လုပ်မည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် နှစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အထိ စောင့်ရမည်ဖြစ်ကာ ထုတ်လုပ်ရေးပိုင်းတွင် အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျှင်ပင် အနည်းဆုံး နှစ်နှစ်ခန့် ကြာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောသည်။

တင့်ကားတစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

မည်သည့် တင့်ကားများ ရရှိနိုင်သလဲ
***********************************

ဗြိတိန်ဘက်က ယူကရိန်းကို ၎င်းတို့၏ Challenger 2 တင့်ကား ၁၄ စင်း ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ကတိပြုထား သည်။ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကိုလည်း လေ့ကျင့်ပေးမည် ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ဘက်ကလည်း ၎င်းတို့၏ Abrams တင့်ကား အစင်း ၃၀ အပြင် တခြားသော ယာဉ်များကို ယူကရိန်းသို့ ထောက်ပံ့ပေးရန် ကတိပေးထားသည်ဟု Washington Post သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

သို့သော် တင့်ကားများကို စစ်မြေပြင်သို့ ပို့ဆောင်ရေး အပါအဝင် ကျယ်ပြန့်ရှုပ်ထွေးသော ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် နည်းပညာမြင့်ယာဉ်များ လိုအပ်ချက် ရှိနေခြင်း စသည့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အခြေအနေများကြောင့် အနောက်အုပ်စု၏ ခေတ်မီ တင့်ကားများကို ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်တွင် အချိန်တိုအတွင်း တွေ့ရှိနိုင်ဦးမည် မဟုတ်ပေ။

Source: MSN

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၂

ဥရောပမှာ မျှော်လင့်ထားတဲ့ အရာအားလုံးကို ပြီးမြောက်အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုအတွက် ဆော်ဒီပရိုလိဂ် ပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ အယ်လ်အီတီဖတ်နဲ့ပွဲမှာ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ကစားသမားအနေနဲ့ ပွဲထွက် နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ သူ့ရဲ့အာရှခရီးစဉ်သစ်ကို စတင်နိုင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာ ဆော်ဒီနိုင်ငံအတွက် ပွဲဦးထွက်အဖြစ် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၂ ဂိုး သွင်းယူကာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုရတဲ့အထိ သူ့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ပရိသတ်တွေ အမှတ်ရ စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကာလကြာရှည် ပြိုင်ဘက်တွေ ဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့ ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ဟာ နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တွေ့ဆုံတာ ဖြစ်နိုင်တဲ့ ဒီပွဲမှာ အချင်းချင်း ပွေ့ဖက်နှုတ်ဆက် ခဲ့ကြသလို ပရိသတ်တွေ မျှော်လင့်နေသလို ဒီပွဲက ဖျော်ဖြေမှု များစွာကို ပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 မက်ဆီနဲ့ ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

စိတ်ပျက်စရာကောင်းတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားအပြီးမှာ သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝ နောက်ထပ် စာမျက်နှာတစ်ခုကို ထပ်ဖွင့်နိုင်ခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုအတွက် သွင်းဂိုးရယူအပြီးမှာ နာမည်ကျော် အောင်ပွဲခံဟန် 'SIUUU' ကို ပရိတ်သတ်တွေပြန်ပြီး မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကနေ ငိုကြွေးပြီး ထွက်ခွာခဲ့ရပေမယ့် ရီယာဒ့်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာတော့ ပရိသတ်တွေ စိတ်လှုပ်ရှားစရာဖြစ်တဲ့ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းတွေနဲ့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

"ကွင်းထဲကို ပြန်လာရတာနဲ့ ဂိုးတွေသွင်းနိုင်လို့ ပျော်ရွှင်ရပါတယ်။ ပြီးတော့ မိတ်ဟောင်းဆွေဟောင်းတွေနဲ့လည်း တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့လို့ ဝမ်းသာပါတယ်"လို့ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုနဲ့အတူ ဓါတ်ပုံတချို့ကို ရော်နယ်ဒိုက သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ တင်ခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အယ်နာဆာ အပြောင်းအရွှေ့ဟာ ယူရိုသန်း ၂၀၀ ကျော်ရှိမယ်လို့ မီဒီယာတွေက ခန့်မှန်းထားကြပြီး ဒီသဘောတူညီမှုကနေ ငွေကြေး အကျိုးအမြတ် အများကြီး ရနိုင်သလို၊ ဆော်ဒီနိုင်ငံအပေါ် အာရုံစိုက်မှု အကြီးအကျယ် ရနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဥရောပမှာ တောက်ပတဲ့ ကစားသမားဘဝကို ယူနိုက်တက်၊ ရီးရယ်လ်၊ ဂျူဗင်တပ်စ်တို့နဲ့ အတူ ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီး ချန်ပီယံလိဂ် ၅ ကြိမ် အပါအဝင် ဆုဖလား အများအပြား ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အောင်ပွဲခံဟန် 'SIUUU' ကို အာရှမှာ တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အယ်လ်နာဆာ အပြောင်းအရွှေ့နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘောလုံး ဝေဖန်သုံးသပ်သူတွေကတော့ လူသိ နည်းတဲ့ လိဂ်တစ်ခုကို ပြောင်းတဲ့ သူ့ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ကြတာပါ။ ရော်နယ်ဒိုကတော့ မှန်ကန်တဲ့ အချိန်လို့ ယုံကြည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုက "ကျနော့်ဘဝမှာ ဒီလိုကြီးမားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချရလို့ အလွန်ဂုဏ်ယူမိပါတယ်။ ဥရောပမှာ ကျနော့်ရဲ့အလုပ်တွေက ပြီးမြောက်သွားပါပြီ။ ကျနော် အရာရာကို အနိုင်ရခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပရဲ့ အရေးပါတဲ့ ကလပ်အသင်းတွေမှာ ကစားခဲ့ပါတယ်။ အခုက အာရှမှာ စိန်ခေါ်မှု အသစ်တစ်ခုပါ"လို့ အယ်လ်နာဆာ ကစားသမားသစ်အဖြစ် မိတ်ဆက်ချိန်မှာ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အယ်လ်နာဆာရဲ့ ပြင်သစ်လူမျိုးနည်းပြ ရူဒဂါစီယာကလည်း ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူနိုင်မှုဟာ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ခြေလှမ်းဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ထားတာပါ။ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အသင်းသစ် အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ဆော်ဒီလိဂ်မှာ အအောင်မြင်ဆုံး အသင်းတွေထဲက တစ်သင်းဖြစ်ပြီး အမှတ်ပေးချန်ပီယံဆုကို ၉ ကြိမ်အထိ ရယူထားပါတယ်။

အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ အကောင်းဆုံးကစားသမားဆုရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ ခါးခါးသီးသီး လမ်းခွဲခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုဟာ အဲဗာတန်ပရိသတ်ရဲ့ လက်ထဲက ဖုန်းကို ရိုက်ချခဲ့လို့ အက်ဖ်အေရဲ့ ၂ ပွဲပယ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း အယ်လ်နာဆာအသင်း အတွက် ပွဲမထွက်နိုင်သေးတာဖြစ်ပြီး အသင်းရဲ့ လိဂ်ပွဲစဉ် ၂ ပွဲကို မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ်တူဂီလက်ရွေးစင်နဲ့ အိမ်ကွင်း ပရိသတ်တွေကတော့ သူ့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်များစွာနဲ့ ပွဲထွက်လာမယ့် တနင်္ဂနွေ ပွဲဦးထွက် ပွဲစဉ်ကို စောင့်ရကျိုးနပ်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုအတွက် အာရှစိန်ခေါ်မှု တွေကလည်း အသင့်စောင့်ပြီး ကြိုနေကြပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

Source: CNA

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၂

ယူကရိန်းတွင် တိုက်ခိုက်နေသော ရုရှားစစ်သားများကို စစ်ဦးစီးချုပ် ဗယ်လ်လာရီ ဂီရာဆီမော့ဗ်က ကွပ်ကဲတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာနက ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂျီဆူရိုဗီကင်၏ နေရာတွင် အစားထိုးလိုက်ခြင်းဖြစ်ကာ ဆူရိုဗီကင်သည် ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်ထောက်အဖြစ် ပြောင်းလဲ တာဝန်ယူရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအပြောင်းအလဲကြောင့် စစ်မြေပြင်တွင် တိုးတက်မှု မရှိခြင်းက ရုရှားအစိုးရအတွင်း အမျက်ဒေါသ ထွက်မှုများ ရှိနေပြီဆိုသည့် ခန့်မှန်းချက်များလည်း ပေါ်ထွက်လာသည်။

ဆူရိုဗီကင်သည် အတော်ဆုံး ရုရှားတပ်မှူးများမှ တစ်ဦးအဖြစ် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း စစ်သားများ၏ အသိအမှတ်ပြု ခြင်းကို ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပိတ်ဆို့ထားသော ခါဆန်မြို့ကို ဝိုင်းထားခြင်းသည် ရှုံးနိမ့်မှု တစ်ခု ဟု ယူဆကာ ယင်းကိုစွန့်လွှတ်ရန် ပူတင်ကို စည်းရုံးသိမ်းသွင်း နိုင်ခဲ့သည်။

ပူတင်က ထိုမြို့ကို ရုရှားထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာ ရှိချင်သော အခြေအနေတွင် ဖြစ်သည်။ ဖိအားများအောက် တွင် တပ်များ ပြန်ဆုတ်ရန်ကိစ္စမှာ ခက်ခဲသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်သော်လည်း ဆူရိုဗီကင်က ယင်းကို အထိအခိုက် သေဆုံးမှု အနည်းဆုံး ဖြစ်အောင် စီမံနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နောက်ထပ် အရေးပါသော မြို့ဖြစ်သည့် ဘတ်မုမြို့တွင်လည်း ဆူရိုဗီကင်က တပ်အင်အား တောင့်တင်း ခိုင်မာစေရေးကို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက အဆောက်အအုံ လက်နက်ကြီးမှန်ပျက်စီးမှုနဲ့ စစ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် ဆူရိုဗီကင်လိုင်းဟု ခေါ်သော ကာကွယ်ရေးကို စတင်ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ထိုးစစ် မတိုင်ခင် ရောက်ရှိလာမည့် ရွှေ့ပြောင်းအရန် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအတွက်လည်း မြေပြင်တွင် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆူရိုဗီကင်သည် ယူကရိန်း၏ စွမ်းအင်၊ ရေနှင့်ပတ်သက်သော အခြေခံ အဆောက်အဦများ အပေါ် ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုများလည်း ဦးစီးဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းပြည်သူများ စိတ်ဓာတ် ပျက်ပြားစေရန်၊ အရင်းအမြစ် များကို အသုံးပြု၍ မရစေရန်နှင့် ဥရောပတွင် ဒုက္ခသည်များ ပို၍ များပြားလာစေရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ထူးချွန်သူဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။ သို့သော် ပူတင်အတွက် လုံလောက်မှု မရှိပေ။ ဆူရိုဗီကင် ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များက စစ်မြေပြင်တွင် အောင်ပွဲကို ရယူပေးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့သည့်အပြင် ယူကရိန်းသားများ၏ ခုခံလိုစိတ်ကိုလည်း မဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပေ။

နှစ်သစ်ကူးနေ့ ရုရှားစစ်စခန်း တစ်ခု ဒုံးကျည် ထိမှန်ခဲ့ခြင်းကလည်း ဆူရိုဗီကင် ကျဆုံးမှုအတွက် လောင်စာ ဖြစ်ခဲ့ သည်။ ယင်းတွင် ရုရှားစစ်သည်များစွာ သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ထိုကိစ္စသည် ဆိုရိုဗီကင်မှာ တိုက်ရိုက် တာဝန်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ရန် ခက်ခဲသော်လည်း ထိုအခြေအနေက ယူကရိန်းဘက်မှ ပစ်ခတ်မှုများကို ကြိုတင် မခန့်မှန်းနိုင်ခဲ့သည့် ရုရှားအရာရှိများ၏ ညံ့ဖျင်းမှု ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင် ဆိုစေကာမူ ပူတင်သည် အပြစ်ပုံချရမည့်သူတစ်ဦး အလိုရှိခဲ့ပြီး ဆူရိုဗီကင်က တရားခံဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေအားလုံးက ရုရှားသည် စစ်ပွဲကို နိုင်ငံရေးကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

ပူတင်၏ နိုင်ငံရေးစနစ် တစ်ခုလုံးသည် နိုင်လိုစိတ်ပြင်းပြကာ အချင်းချင်း ချနင်းသည့်ပုံစံမျိုး ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

တစ်ဦးချင်း ဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့အစည်းလိုက်ဖြစ်စေ ပဋိပက္ခဖြစ်ရန် တွန်းအားပေးထားသည်။ ထိုမှသာလျှင် ပူတင်အနေ ဖြင့် ကြီးမြတ်သော ဆုံးဖြတ်နိုင်သူဆိုသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

အားလုံးသည် ပူတင်၏ ပစားပေးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းရပြီး ၎င်း၏ အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် မည်သူ့ကို နေရာ ပေးရမည်၊ မည်သူ့ကို အပြစ်ပေးရမည် ဆိုသည်ကိုလည်း ပူတင်က ရွေးချယ်မည်ဖြစ်သည်။

ယင်းက နိုင်ငံရေးတွင် အလုပ်ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သော်လည်း စစ်ပွဲတွင် ကွဲပြားသော အဓိပ္ပါယ်ကို သက်ရောက် စေခဲ့သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူးဆိုသည့် ဂုဏ်ပုဒ်ကို ရရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းလက်အောက် တွင် ကွဲပြားနေသော တပ်ဖွဲ့များကို စုစည်းကာ ညီညွတ်သော တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန်အတွက် လိုအပ်သော နိုင်ငံရေး နောက်ခံ အင်အားကို ပူတင်က ၎င်းအပေါ် ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆူရိုဗီကင်သည် ချေချင်းညာတပ်ဖွဲ့များ၊ Wegner မှ ကြေးစားစစ်သည်များအပေါ် ထိန်းချုပ်ခွင့် မရခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

ထိုအခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် စစ်ပွဲအတွင်း အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းကို နည်းပါးစေခဲ့သည်။

ပူတင်ဝါဒ၏ ဒုတိယ လက္ခဏာ သွင်ပြင်မှာ ပြဿနာတစ်ခုကို အောင်မြင်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် သူရဲကောင်း ခေါင်းဆောင်များအပေါ် များစွာအာရုံစိုက်ခြင်းကြောင့် ဆူရိုဗီကင် အနေဖြင့် အထက်ပါ အခြေအနေ များတွင် ၎င်း၏ရာထူးကို ပေးဆပ်လိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

အနီးအနားရှိ ခရိုနီများနှင့် ပြောသမျှ ခေါင်းညိတ်လက်ခံသူများ၏ အားပေးအားမြှောက် လုပ်ဆောင်ခြင်းကြောင့် ပူတင် အနေဖြင့် ၎င်းသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ နိုင်စွမ်းရှိသူ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး အနေဖြင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အထင် ရောက် နေဖွယ် ရှိသည်။

ယင်းက အောင်မြင်မှုရှိလျှင် ငါတော်သောကြောင့်၊ ကျရှုံးလျင် တခြားသူများ အသုံးမကျသောကြောင့် ဆိုသော မေးခွန်းထုတ်ဖွယ် အခြေအနေတစ်ရပ်ကိုလည်း ဖြစ်စေသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများက ရုရှားကို လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေစဉ်

ပူတင်၏ မျှော်မှန်းချက်များသည် ဖိအားများလာလေ၊ ပို၍လက်တွေ့ မဆန်လာလေ ဖြစ်သည်။

၎င်းအပေါ်သစ္စာရှိသော စက်မှုဝန်ကြီး ဒန်းနစ်မန်တူရော့ဗ်၏ ဖြစ်ရပ်သည် အကောင်းဆုံး ဥပမာပင် ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းရှိ လေယာဉ်ထုတ်လုပ်မှုများ ကြန့်ကြာမှုအတွက် မန်တူရော့ဗ်သည် လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ပြစ်တင် ခံခဲ့ရသည်။

ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများကြောင့် စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများကို ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့ သော်လည်း ပူတင်က လက်မခံဘဲ ၎င်းကို ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။

ရေဗူးပေါက်တာ မလိုချင်၊ ရေပါတာသာ လိုချင်သည်ဆိုသည့် သဘောပင်။ စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ ကြီးမားသော အတွေ့အကြုံပိုင်း အားနည်းကာ ရှုပ်ထွေးသော ခေတ်သစ် အခြေအနေများနှင့် ဝေးကွာနေသော ပူတင်သည် ဆူရိုဗီကင်နှင့်ပတ်သက်၍ လက်တွေ့မကျသော မျှော်လင့်ချက်များ ထားရှိခဲ့ပုံရသည်။

စိန်ခေါ်မှုများ၏ အတိမ်အနက်ကို သဘောပေါက်ခြင်း မရှိဘဲ တာဝန်ရှိသူကို အပြစ်တင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင် သည် တိုက်ပွဲတွင် ဆက်ရှိနေပြီး ပူးတွဲအဖွဲ့၏ တပ်မှူးအသစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်အောက်ရှိ တပ်မှူး သုံးဦးအနက်မှ တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယင်းက ဆူရိုဗီကင်အတွက် ရာထူးချခံရခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ပိုများသော တာဝန်များအတွက် ပို၍ရာထူးကြီးသော တပ်မှူးကို တာဝန်ပေးခြင်းဟု ရုရှားဘက်က သတ်မှတ်သော်လည်း လက်ရှိ အခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် သာမက ဂီရာဆီမော့ဗ် အတွက်လည်း ရာထူးချခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော သက်ရောက်မှုများပင် ဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ကို စစ်မြေပြင်တွင် တာဝန်ပေးခြင်းမျိုးသည် အင်မတန် ရှားပါးသော ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရုံမက ၎င်းကို ခက်ခဲသော နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ရုရှားစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားသည် နောက်ကွယ်တွင် ပြင်ဆင်ထားသော အရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၅၀၀၀၀ ကို အသုံးပြုကာ ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်တစ်ရပ် ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ကို ယခင်ကတည်းက သိရှိခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အားသည် တောင့်တင်းသည်မှာ မှန်သော်လည်း ယူကရိန်း ဘက်တွင်လည်း တပ်ကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းမှု၊ အနောက်အုပ်စုမှ ထောက်ပံ့သော လက်နက်များ တပ်ဆင်မှုများကြောင့် ရုရှားအနေဖြင့် အလွယ်တကူ အောင်မြင်မှု ရရှိမည်တော့ မဟုတ်ပေ။

ရာထူးတည်မြဲမှုသည် ပူတင်၏ မြင့်မားသော မျှော်လင့်ချက်များ ပြည့်မှီအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိမရှိနှင့် ပတ်သက်နေသည့်အတွက် ဂီရာဆီမော့ဗ်သည်လည် ၎င်း၏ စစ်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်များကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက် လာမည်မှာ သေချာသည်။

ရုရှားအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်များပါ အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း စိုးရမ်မှုများ ရှိနေသော်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးမှာ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ နည်းပါးသည်။ စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်လာရန် ဘီလာရုစ်သမ္မတကို စည်းရုံးခြင်းနှင့် ရုရှားတပ်များကို တိုးချဲ့ခြင်း စသည်တို့တော့ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိသည်ဟု ယူဆရသည်။

ယင်းက ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ ရာထူးအတွက် အရေးပါသော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များလည်း ဖြစ်သည်။ ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက စစ်ပွဲတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်လိုခြင်း မရှိကြောင်း ပြသထားသည်။

စစ်မြေပြင်သို့ အသစ်ရောက်ရှိလာသော အရန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေကြောင့် စစ်ထဲရောက်ရှိ လာသူများသည် လက်ရှိအချိန်အထိ တိုက်ခိုက်ရေး အတွေ့အကြုံ မရှိကြသေးရုံမက ယင်းသည် ပြည်တွင်း၌ လူကြိုက်များသော ကိစ္စလည်း မဟုတ်ပေ။

ပူတင်သည် ရုရှားလူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေးကို စစ်ပုံသွင်း အုပ်ချုပ်နေသော်လည်း နောက်ဆုံး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသည့် အစိုးရအဖွဲ့တစ်ခု၏ အန္တာရယ်ကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သတိပြုမိသည်။ ဆူရိုဗီကင်အား နောက်ပို့လိုက်ခြင်းသည်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေများအတွက် ၎င်းကို ထိုးကြွေးကာ အသုံးချလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရေး ဂီရာဆီဗော့ဗ်ကို စစ်မြေပြင်တွင်ကွပ်ကွဲရန် တာဝန် ပေးခဲ့သော်လည်း ချေချင်းညာနှင့် ကြေးစား တပ်ဖွဲ့များအပေါ် ပူတင်၏ သဘောထား ပြောင်းလဲမှု မပြုလုပ်လျှင် စစ်မြေပြင်တွင်လည်း မည်သည့် ပြောင်းလဲမှုမှ ပေါ်ပေါက်လာမည် မဟုတ်ပေ။

ကြေးစားတပ်ဖွဲ့ကို ထိန်းချုပ်ထားသော စီးပွားရေးသမား ပရီဂေါ့ဟင်က ဂီရာဆီဗော့အား အထင်မကြီးကြောင်း ပြောခဲ့သော်လည်း ရုရှားအစိုးရဘက်က ယင်းအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဂီရာဆီမော့ဗ်သည် ရာထူးကြီးသူ ဖြစ်သော်လည်း ပူတင်ကသာ နိုင်ငံရေးအရ စွန့်စားမှုနှင့် လိုအပ်သော ထောက်ပံ့ မှု မလုပ်လျှင် ၎င်းသည်လည်း စစ်မြေပြင်မှာ အောင်မြင်မှုများနှင့် ဝေးကွာနေဦးမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုတစ်ခေါက် ဂီရာဆီဗော့ဗ် မအောင်မြင်ခဲ့လျှင် ထိုကိစ္စ နှင့်ပတ်သက်၍ အပြစ်တင်ရမည့်သူမှာ ပူတင် သာပင်ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဘရာဇီးလ်၏ လက်ယာစွန်းသမ္မတဟောင်း ဘော်ဆိုနာရိုကို ထောက်ခံသူများက သမ္မတနန်းတော်၊ လွှတ်တော်နှင့် ဗဟိုတရားရုံးချုပ်တို့ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ၎င်းကို ရာထူးမှာ ဆက်ရှိနေစေရေး အတွက် အာဏာသိမ်းရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဘော်ဆိုနာ ရစ်စတာဟု ခေါ်သည့် သမ္မတဟောင်းကို ထောက်ခံသူများသည် ဗဟိုတရားရုံးချုပ် အဆောက်အဦ တွင်းမှ ပြတင်းပေါက်များ၊ ပရိဘောဂများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ လွှတ်တော် အဆောက်အဦ၏ အမိုးပေါ်ထိ တက် ကာ ကြားဝင်ပေးပါဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည့် ဆိုင်းဘုတ်ကို လွှင့်ထူခဲ့သည်။

အနုပညာလက်ရာများကို ခိုးယူကာ မှန်ချပ်များကိုလည်း ခွဲခဲ့သည်။ သမ္မတနန်းတော်တွင်းသို့ ဝင်၍ သမ္မဟောင်းကို ထောက်ခံသည့် သံချပ်များကို သီဆိုခဲ့ရုံမက မြင်းပေါ်မှ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးကို ဆွဲချ၍ ဝိုင်းရိုက်ခဲ့ကြသည်။
ဘရာဇီးလ်မှ တုန်လှုပ်ဖွယ် ဖြစ်ရပ်များက ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက် အမေရိကန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်ရပ်ကို အမှတ်ရစေသည်။ ထိုအချိန်တုန်းက သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ထောက်ခံသူများကလည်း အမေရိကန် ကွန်ဂရက်ကို ဝင်စီးခဲ့ကြသည်။

ဘော်ဆိုနာရို ထောက်ခံသူများက ဘရာဇီးလ်လွှတ်တော်နဲ့ သမ္မတနန်းတော်ကို စီးနင်းစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုဖြစ်ရပ်နှစ်ခု တူညီနေခြင်းသည် တိုက်ဆိုင်မှု သက်သက်မဖြစ်တန်ရာ။

ဘော်ဆိုနာရိုသည် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ထရမ့်ကို လေးစားသူတစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ သူ၏ သားဖြစ်သူ လွှတ်တော်အမတ် အက်ဒူရာဒို ဘော်ဆိုနာရိုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာတွင် ထရမ့်နှင့်တွေ့ရန် အမေရိကန်သို့ သွားခဲ့သည်။
ထိုခရီးစဉ်အတွင်း အက်ဒူရာဒိုသည် သူ့အဖေ ရွေးကောက်ပွဲ ရှုံးလျှင် ဘာဆက်လုပ်မည်လဲ ဆိုခြင်းအတွက် ထရမ့် ၏ အကြံပေးအရာရှိဟောင်း နှစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘော်ဆိုနာရစ်စတာများ၏ ၎င်းတို့ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ရှုံးနိမ့်မှုကို လက်မခံခြင်း၊ အင်အားသုံးကာ ဘော်ဆိုနာရို ကို ရာထူးပြန်ပေးရန် ကြိုးစားခြင်းတို့သည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်နှစ် အမေရိကန်တွင် ထရမ့်ထောက်ခံသူများ လုပ် ဆောင်ခဲ့သည့် အခြေအနေအတိုင်းပင် ဖြစ်သည်။

 ဘော်ဆိုနာရို ထောက်ခံသူများက ဘရာဇီးလ်ရဲတစ်ဦးကို မြင်းပေါ်က ဆွဲချနေစဉ် (GETTY IMAGES)

သို့သော် ထိုဖြစ်ရပ် နှစ်ခုကြားတွင် မတူညီမှုများလည်း ရှိနေပြီး ထိုမတူညီမှုများက ဘရာဇီးလ်သည် အမေရိကန် ထက် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် ပိုခက်ခဲနေသည်ကို ဖော်ပြနေသည်။
ပထမဆုံးနှင့် အသိသာဆုံး အချက်မှာ အမေရိကန်ဖြစ်ရပ်တွင် ထရမ့် ထောက်ခံသူများက လွှတ်တော် အဆောက် အဦ ကိုသာ ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဘရာဇီးလ်တွင်တော့ ဘော်ဆိုနာရစ်စတာများက ဗဟိုတရားရုံးချုပ်ကိုပါ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘော်ဆိုနာရို၏ သမ္မတသက်တမ်း တစ်လျှောက်တွင်လည်း နိုင်ငံတွင်းရှိ တရားသူကြီးများသည် ၎င်းကို ပူးပေါင်း ကြံစည်နေသည်ဟု မကြာခဏ စွပ်စွဲခဲ့ဖူးသည်။ နောက်ထပ် အထင်ရှားဆုံး မတူညီချက်မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ တုန့်ပြန်မှု ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ဖြစ်ရပ်တွင် တားဆီးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သော်လည်း သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူ အားလုံးက အကြမ်းဖက် ဆန္ဒပြသူများကို တွန့်ဆုတ်ခြင်း မရှိဘဲ ချေမှုန်းခဲ့သလို ထိုဖြစ်ရပ်များ နောက်ကွယ်တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့ရှိနေသည်ဆိုသည့် စွပ်စွဲမှုမျိုးလည်း မထွက်ပေါ်ခဲ့ပေ။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထောက်ခံသူများက အမေရိကန်လွှတ်တော်ကို စီးနင်းနေစဉ် (GETTY IMAGES)

သို့သော် ဘရာဇီးလ်ဖြစ်ရပ်တွင်တော့ ရဲတပ်ဖွဲ့၏ သစ္စာခံမှုက မည်သည့် နေရာတွင် ရှိနေသည်လဲဆိုသည့် မေးခွန်း များကို ဖြစ်ပေါ်စေလျက် ရှိသည်။

ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် ဘရာစီးလီးယားမြို့မှ ဆန္ဒပြမှုများသည် ရုတ်တရက် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ။

ဘော်ဆိုနာ ရစ်စတာများသည် ဇန်နဝါရီ ၃ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ လွှတ်တော်သို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ခြင်းနှင့်ပတ် သက်သည့် အကြောင်းအရာများကို ဖော်လိုဝါထောင်ချီရှိသော WatsApp နှင့် Telegram တို့တွင် တင်ခဲ့သည်။

ဘရာစီးလီးယားမှ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ရန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဘော်ဆိုနာရစ်စတာများက လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော် ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဘတ်စ်ကားများ ငှားရမ်းခြင်းတို့ကိုလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် ဘရာဇီးလ် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဒီမိုကရေစီ ဆန့်ကျင့်ရေး လှုပ်ရှားမှုများအတွက် မည်သည့် ပြင်ဆင်မှုမှ လုပ်ဆောင်ထားခြင်း မရှိသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်ဖွယ် ကောင်းနေသည်။

အဆိုးရွားဆုံး အချက်မှာ ဘရာစီးလီးယားမြို့ တည်ရှိရာ ဖက်ဒရယ်ခရိုင်(FD)မှ ရဲတပ်ဖွဲ့ အများအပြားနှင့် တခြား သော လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များက ဒီမိုကရေစီ အဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက် ဖျက်ဆီးနေသည်ကို အားပေးနေ သည်ဆိုသည့် သက်သေ အထောက်အထားများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ဘော်ဆိုနာရို ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီးချိန်မှစ၍ ဘရာဇီးလ်မှ လက်နက်ကိုင် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ၎င်းတို့ စခန်းများအနီး ဘော်ဆိုနာရစ်စတာများ စခန်းချခြင်း၊ အာဏာသိမ်းရန် တောင်းဆိုနေခြင်းများကို မျက်ကွယ် ပြုထားခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

တစ်ချို့သော ရဲအရာရှိများဆိုလျှင် အဖျက်အမှောင့် လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင်နေသူများနှင့် ဓာတ်ပုံတွဲရိုက်ခြင်း၊ တစ်ချို့သော ရဲများက ပျော်မြူးနေခြင်းကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်နေ့ ဖြစ်ရပ်များ အတွက် FD ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖြစ်သူက သမ္မတလူလာ၊ ဗဟိုတရားရုံးချုပ်ဥက္ကဋ္ဌနှင့် လွှတ်တော် ခေါင်းဆောင် တို့ကို လူသိရှင်ကြား တောင်းပန်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ၎င်းသည် ဘော်ဆိုနာ ရစ်စတာများအပေါ် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ တုန့်ပြန်ပုံနှင့် ပတ်သက်၍ ဘော်ဆိုနာရို လက်ထက်တွင် ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး လူလာ လက်ထက်တွင် လုံခြုံရေး အရာရှိ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူ အန်ဒါဆန်တောရက်စ်ကိုလည်း ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။

ယင်းက အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရိုချာအနေဖြင့် ဘရာဇီးလ်၏ ဒီမိုကရက်တစ် အစိုးရအပေါ် သစ္စာရှိကြောင်း ပြသခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ထိုအချက်က ၎င်း၏ ရာထူးတည်မြဲရေးနှင့် FD အရေး ကိစ္စများအပေါ် ဖက်ဒရယ်အစိုးရမှ ဝင်ရောက် စွက်ဖက် ဆောင်ရွက်ရေးတို့ကို တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဗဟိုတရားရုံးက ၎င်းကို ရာထူးမှ ရက်ပေါင်း ၉၀ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး FD ၏ လုံခြုံရေးကို တာဝန်ယူရန် ဖက်ဒရယ် ကိုယ် စားလှယ် တစ်ဦးကိုလည်း သမ္မတလူလာက ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အားလုံး သိချင်နေသည့် မေးခွန်းမှာ သမ္မတလူလာ အနေဖြင့် ငယ်ရွယ်သော အစိုးရ ၏ အနာဂတ်ကို သေချာစေရန်၊ နိုင်ငံ၏ ထိခိုက်မခံသော ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကာကွယ်ရန်နှင့် နောင်တွင် ယခု ကဲ့သို့ မငြိမ်သက်မှုမျိုး မဖြစ်ရန် မည်သို့ ကိုင်တွယ်မည်လည်း ဆိုသည်ပင် ဖြစ်သည်။

သမ္မတသစ်အဖြစ် ဘော်ဆိုနာရိုက လက်ခံဖို့ ငြင်းခံနေရတဲ့ လူလာကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုအပိုင်းတွင် ဘော်ဆိုနာ ရစ်စတာများဘက်မှ အလျော့ပေးမည့် ပုံစံမျိုး ရှိမနေပေ။ ၎င်းတို့သည် ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် ဖြစ်ရပ်များအပြီး နောက်နေ့များတွင်လည်း တာယာများကို မီးရှို့ခြင်း၊ ဆော်ပိုလိုရှိ ရှုပ်ထွေးသော လမ်းများကို ပိတ် ဆို့ခြင်း၊ တခြားပြည်နယ်များရှိ ရေနံချက် စက်ရုံများ၏ ဝင်ပေါက်များကို ပိတ်ဆို့ခြင်းများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် လူလာ အနေဖြင့် အာဏာသိမ်းရန် အကြံအစည်ကို လက်မခံသော လက်ယာယိမ်း ဒီမိုကရက်တစ် များဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံသား အများစုက ယုံကြည်ထားကြသည်။

လူလာ အစိုးရအနေဖြင့် ဒေသခံ အစိုးရများမှ စစ်တပ် အရာရှိများအထိ ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် ဖြစ်ရပ်များတွင် ပါဝင် နေသူ အားလုံးကို ဖော်ထုတ် အရေးယူသွားမည်ဟု ပြောဆိုထားသည်။ လူလာသည် ယခင်က ဘော်ဆိုနာရိုနှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့သည့် ဗဟိုလက်ယာယိမ်း ပါတီများထံမှ ထောက်ခံမှုများကို ရရှိအောင် စွမ်းဆောင်ခဲ့ ပြီး ဖြစ်သောကြောင့် လက်ယာယိမ်းနိုင်ငံရေး အင်အားစုများနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများကိုလည်း မကြာခင် စတင်လာ ဖွယ်ရှိ နေသည်။

သို့သော် ထိုလုပ်ဆောင်မှုများသည် ပျက်စီးနေသော ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြင်ဆင်ရန်၊ ကွဲပြားနေသော ပြည်သူများ ကို ပြန်လည် ညီညွှတ်မှု ရှိစေရန် စွမ်းဆောင် နိုင်မည်လားဆိုသည်မှာ အချိန်က ဆုံးဖြတ်ပေး သွားမည်သာ ဖြစ် သည်။ လူလာ အစိုးရအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ရှုပ်ထွေးသော အခြေအနေများမှ ပို၍ခိုင်မာစွာ ရုန်းထွက်လာ နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်နေသူများလည်း ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် ဖြစ်စဉ်များတွင် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရအပေါ် သစ္စာမဲ့ကြောင်း ပြသခဲ့သည့် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ အနေအထားကိုတော့ လူလာ အစိုးရနှင့် ၎င်းတို့အပေါ် အကောင်းမြင်သူများ အနေဖြင့် မဖြစ်မနေ ထည့်သွင်း စဉ်းစားထားရမည် ဖြစ်သည်။

လက်ယာစွန်းများ၏ ဒီမိုကရေစီ နည်းလမ်းနှင့် ဆန့်ကျင်သော တိုက်ခိုက်မှုများ ရှိလာချိန်တွင် ဘရာဇီးလ်အနေဖြင့် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် မှီခို၍ မရနိုင်သည်ကို ထိုဖြစ်ရပ်များက သက်သေပြခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် စစ်တပ်နှင့် တခြားသော လုံခြုံရေး အဖွဲ့အစည်းများအတွင်း လက်ယာစွန်း အတွေးအခေါ်များအပေါ် ထောက်ခံမှု မြင့်တက်လာခြင်းသည် အနာဂတ် ဘရာဇီးလ် နိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်အတွက် ကြီးမားသော အန္တရာယ်အဖြစ် မလွဲမသွေ ကြုံလာရမည်လည်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လူလာအစိုးရအနေဖြင့် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သော တတိယတစ်ချက်မှာ နိုင်ငံ၏ အင်အား ကြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအကြား သမ္မတဟောင်း၏ အယူအဆများ စိမ့်ဝင်နေခြင်းအပေါ် ချက်ချင်း ပြုပြင် ဆောင်ရွက်မှု လုပ်ဆောင်ရန်ပင် ဖြစ်သည်။

အနာဂတ် လူမှုရေးရာ မတည်ငြိမ်မှုများတွင် ဘရာဇီးလ်၏ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ယုံကြည်၍ မရတော့ သည်မှာ အမှန်တရား တစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် စစ်မှန်သော ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လိုလားသူများအနေဖြင့် လုံခြုံရေးကို စိတ်ချရစေရန် ဒီမိုကရက်တစ် အဖွဲ့အစည်များကို တည်ငြိမ်မှု ရှိစေရန်အတွက် နည်းလမ်းသစ်များကို စုပေါင်းရှာဖွေရန် လိုအပ်လာပြီ ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

Aljazeera သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသော “Raphael Tsavkko Garcia ၏ What happened in Brazil was not a repeat of Jan 6 in the US” ဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက သင်လျော်စွာ ဘာသာပြန်ဆို၍ ပြန်လည် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။