CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၆

ဘရာဇီးလ်ဂန္ထဝင် တိုက်စစ်မှူး မာတာရဲ့ ၆ ကြိမ်မြောက်နဲ့ နောက်ဆုံးအမျိုးသမီး ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဟာ သူမရဲ့ အဆိုးရွားဆုံး အိပ်မက်ဆိုးတွေနဲ့အတူ အဆုံးသတ်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

သြစတြေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့က ပူးတွဲအိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပနေတဲ့ ၂၀၂၃ အမျိုးသမီး ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ရှုံးထွက်အဆင့်ကို မရောက်ရှိခဲ့ဘဲ အုပ်စုအဆင့်နဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ အုပ်စုနောက်ဆုံးပွဲမှာ ဂျမေကာအသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိ သရေကျခဲ့တာကြောင့် ဂျမေကာအသင်း ဟာ ပြင်သစ်အသင်းနဲ့အတူ ၁၆ သင်းအဆင့် တက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မာတာ ပရိသတ်ကို နှုတ်ဆက်နေစဉ်

အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ မာတာဟာ ဒီပြိုင်ပွဲသမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ၁၇ ဂိုး နဲ့ ရပ်တည်နေကာ သူမရဲ့ အမွေအနှစ်တွေဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ တည်ရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မာတာက စောစီးစွာပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခွာရတာဟာ မှောင်မိုက်တဲ့ အခိုက်အတန့်ဖြစ်ပေမယ့် ဘရာဇီးလ်ရဲ့ အနာဂတ်အတွက် မျှော်လင့်ချက်တွေ ရှိသေးတယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။

မာတာက “ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ စကားပြောရတာက တကယ်ကိုခက်ပါတယ်။ ကျမ အိပ်မက်မက်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုကြီးဟာ ကျမရဲ့ အဆိုးရွားဆုံး အိပ်မက်ဆိုးတွေမှာတောင် မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီအစုအဖွဲ့မှာ အသက်ကြီးတဲ့ သူဟာ ကျမတစ်ဦးထဲသာ ရှိပြီး အများစုက အလွန်ကြီးမားတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ရှိ မိန်းကလေးငယ်တွေ ဖြစ်ကြတဲ့ အတွက် ဒါက သူတို့ရဲ့ အစပါ။ မာတာက ဒီမှာပဲ အဆုံးသတ်သွားပါပြီ၊ မာတာအတွက် ကမ္ဘာ့ဖလားဆိုတာ မရှိ တော့ပါဘူး”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

မာတာဟာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ပွဲဦးထွက်အဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူမဟာ ဘရာဇီးလ် အမျိုးသမီးအသင်းကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှု ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

 မာတာ ဘောလုံးကစားနေစဉ်

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်က ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲ ရောက်ရှိခဲ့ပေမယ့် ဂျာမနီအသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၄ နဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲတွေမှာလည်း ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲ ရောက်ခဲ့ပေမယ့် ငွေတံဆိပ်တွေနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မာတာက “လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ၂၀ က ကျမရဲ့ ပထမဆုံး ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ မာတာဆိုတာကို ဘယ်သူမှ မသိကြပါဘူး။ နှစ် ၂၀ ကြာပြီးနောက် ကျမတို့ဟာ ဘောလုံးမှာတင် မဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အမျိုးသမီးတွေအတွက် ရည်ညွှန်း ချက် တစ်ခုလို ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့တာပါ။

မာတာဟာ နိုင်ငံတကာပွဲပေါင်း ၁၈၉ ပွဲမှာ ၁၂၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ကလပ်အသင်းအဆင့်မှာ ၂၃ နှစ်အတွင်း ၁၁ သင်းမှာ ကစားခဲ့ပါတယ်။ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ မာတာဟာ တောင်အမေရိက၊ မြောက်အမေရိကနဲ့ ဥရောပ ကလပ်တွေမှာ ကစားခဲ့ပြီး တစ်နှစ်တာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကို ၆ ကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

မာတာဟာ တောင်အမေရိက ချန်ပီယံလိဂ်လို့ ခေါ်ဆိုခဲ့ကြတဲ့ ကိုပါလီဘာတေးဒိုးစ် ချန်ပီယံဆုကို ဆန်းတို့စ် အသင်းနဲ့ ၂၀၀၉ ခုနှစ်က ရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ် ကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ အော်လန်ဒိုပရိုက်အသင်းမှာ ကစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘရာဇီးလ်ဂန္ထဝင် ကစားသမားဟာ ဆွီဒင်မှာ အောင်မြင်မှု အများဆုံး ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၀၅ ကနေ ၂၀၀၈ ခုနှစ် အထိ အူမီယာအိုင်ကေအသင်းနဲ့ အမှတ်ပေးဖလား ၄ ကြိမ်ဆက်၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ တိုင်ရီဆို၊ ၂၀၁၄ နဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် တွေမှာ ရိုဆန်ဂါ့တ်အသင်းနဲ့ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

မာတာ ပရိသတ်ကို နှုတ်ဆက်နေစဉ်

ချယ်လ်ဆီး အမျိုးသမီးအသင်းနည်းပြ ဟေးရတ်စ်က “ကမ္ဘာ့ဖလားမှာ သူမလိုချင်တဲ့ ပုံစံမဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် သူမဟာ ကျမတို့အတွက် အမှတ်တရတွေ အများကြီး ဖန်တီးပေးခဲ့ပါတယ်။ သူမဟာ အနည်းဆုံး ပရိသတ်တွေကို နှုတ်ဆက်ခွင့်ရဖို့အတွက် ထိုက်တန်တဲ့သူပါ။ သူမဟာ မှန်ကန်တဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေနဲ့ သမိုင်းမှာ ဘယ်တော့မှ ပျောက်ကွယ် သွားမယ့်သူ မဟုတ်ပါဘူး”လို့ပြောခဲ့ပါတယ်။

မာတာဟာ ကျင်းပနေတဲ့ အမျိုးသမီး ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘရာဇီးလ်ကစားခဲ့တဲ့ အုပ်စုပွဲစဉ် ၃ ပွဲစလုံးမှာ ပထမပွဲ ၂ ပွဲကို လူစားဝင် ကစားသမားအဖြစ် မိနစ်အနည်းငယ်သာ ပါဝင်ကစားခွင့် ရခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဂျမေကာနဲ့ အဆုံးအဖြတ်ပွဲမှာတော့ ပွဲအစကတည်းက ပါဝင်ခွင့်ရခဲ့ပြီး မိနစ် ၈၀ ကျော်အထိ ကစားခွင့် ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မာတာဟာ သူ့ရဲ့နောက်ဆုံး ကမ္ဘာ့ဖလားပွဲမှာ အသင်းအတွက် အဆုံးအဖြတ်ဖြစ်နိုင်မယ့် အရာကို လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။

ဒါပေမယ့် ကစားသမားဘဝမှာ သူမရဲ့ ကာလကြာရှည် သက်ရောက်မှုတွေကို လိုက်ပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်မယ့်သူ အများအပြား မရှိနိုင်ဘူးလို့ သုံးသပ်နေကြတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၆

ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် (Hun Sen) သည် အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည့် ၎င်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး အဓိက အကြောင်းရင်း ၄ ချက်ကို သြဂုတ် ၃ ရက်က ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် သူအာဏာ လွှဲပေးမည့် သားဖြစ်သူ ဟွန်မာနက် (Hun Manet) သည် အသက်အန္တရာယ်ရှိသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ပြန်လည်ရယူမည်ဟုလည်း ဟွန်ဆန်က ဆိုသည်။

"ကမ္ဘောဒီးယား ပြည်သူ့ပါတီ (CPP) ဟာ လူထုထောက်ခံမှုကို ရရှိနေချိန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးက ဘာလို့ နုတ်ထွက်မှာလဲဆိုပြီး လူတွေတော်တော်များများက ကျနော့်ကို မေးကြပါတယ်။ အဖြေကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပါ။ နိုင်ငံ ပျော်ရွှင်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကျနော် အဓိကထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်"ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။

ထို့ပြင် ဟွန်ဆန်က ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို စွန့်လွှတ်ရသည့် အကြောင်းရင်း လေးရပ်ကိုလည်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယား ပြည်သူ့ပါတီ ထောက်ခံသူများကိုတွေ့ရစဉ်

"ပထမအချက်ကတော့ လာမယ့် မျိုးဆက်တွေအတွက် အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို အဆင်ပြေချောမွေ့စွာ ဖွဲ့စည်းနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော် မအိုခင် ဒါမှမဟုတ် မသေခင်မှာ အစိုးရသစ်ဖွဲ့တာဟာ ပိုပြီး လွယ်ကူစေပါလိမ့်မယ်။ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ အာဏာရပါတီခေါင်းဆောင် သေဆုံးသွားချိန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး သွေးစွန်းတဲ့ ပဋိပက္ခတွေအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် အာဏာလွှဲပြောင်းမှုဟာ မလွယ်တော့ပါဘူး။ အခုဆိုရင် ကျနော်ဟာ ကျနော့်နေရာ ဆက်ခံသူကို ဘာတွေ လုပ်ရမ လဲဆိုတာ လမ်းညွှန်ပေးနိုင်ပါတယ်"ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။

ထိုအချက်သည် လူငယ်မျိုးဆက်နှင့် လူကြီးများအကြား လက်တွဲလုပ်ကိုင်ပြီး အစိုးရသစ် ဖွဲ့စည်းရေးအတွက် အကြောင်းပြချက် တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။

"ဒုတိယအချက်ကတော့ မျိုးဆက်သစ်တွေဟာ အခုဆိုရင် ခေါင်းဆောင်ပိုင်း နေရာတွေကို ရယူတော့မှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ ဒီအတွက် အကောင်းဆုံး ပြင်ဆင်ထားကြသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ထမ်းပိုး ထားရတဲ့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတွေကို သူတို့က ပုခုံးလွှဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး ခရီးရှည်ကြီးကို ဆက်လက် လျှောက်လှမ်း ကြရတော့မှာပါ။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုသိထားရမှာက သူတို့ဟာ အရမ်းမငယ်တော့ပါဘူး။ ကျနော့်တုန်းကဆိုရင် ၃၂ နှစ် အရွယ်ကတည်းက ဒီတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်လာခဲ့တာပါ။ အခု တာဝန်ထမ်းဆောင်တော့မယ့် ကျနော့်သား ဆိုရင် ၄၆ နှစ် အရွယ်ရှိနေပါပြီ" ဟု ဟွန်ဆန်က သားဖြစ်သူ မာနက်ကို ရည်ညွှန်းပြောကြားခဲ့သည်။

လူငယ်မျိုးဆက်သည် ယခင်ကတည်းက အရေးကြီးသည့် ဝန်ကြီးဌာနဆိုင်ရာ ရာထူးများကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးသူ များဖြစ်သည်ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် လက်ရှိတာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် ဝန်ကြီးအချို့သည်လည်း နောင်ဖွဲ့မည့် အစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် လက်ရှိ ထမ်းဆောင်ဆဲ ရာထူးများ၌ ဆက်ရှိနေမည်ဟု ဆိုသည်။

အသစ်ဖွဲ့စည်းမည့် အစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် ပါဝင်မည့် ဝန်ကြီးများသည် အသက် ၇၀ အောက် ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အသက် ၇၀ ကျော်ပါက ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် ငြင်းဆန်သူများကို ပါတီက အရေးယူသွားမည်ဟုလည်း ဟွန်ဆန်က ပြော သည်။ 

ဟွန်ဆန် သတိပေးနေစဉ်

လက်ရှိ အသစ်ဖွဲ့စည်းမည့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီး စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်နီးပါးသည် ဒေါက်တာဘွဲ့ (PhD) ရရှိထားသူများ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဟွန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

တတိယအချက်မှာ သူသည် CPP ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟွန်ဆန်က ဆိုသည်။ 

သူသည် ဝန်ကြီးချုပ်သစ်၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို ကြားဝင်စွက်ဖက်မည် မဟုတ်သော်လည်း မဲဆန္ဒရှင်များ အားပေးခဲ့သည့် ပါတီ၏ ကတိကဝတ်များကို စိတ်ချသေချာစေရန်အတွက် ဒုတိယနေရာမှ တာဝန် ထမ်းဆောင် သွားမည်ဟု ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် သားဖြစ်သူ မာနက်သည် အသက်အန္တရာယ်ရှိသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ပြန်လည် ထမ်းဆောင်မည်ဟု ဟွန်ဆန်က ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။

"နိုင်ငံအတွက် ပရမ်းပတာ အခြေအနေတွေ မဖြစ်စေဖို့ လိုအပ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်ဟာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ပြန်လည်ရယူပြီး နောက်ထပ် ဆက်ခံသူတစ်ဦးကို ရွေးချယ်သွားမှာပါ" ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

စတုတ္ထအချက်မှာ CPP ပါတီသည် ဇူလိုင် ၂၃ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထောက်ခံမဲ အများအပြား ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။ 

CPP ပါတီအနေနှင့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထောက်ခံမဲ ရလဒ် ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းအောက် ရရှိခဲ့မည်ဆိုပါက ရာထူးက ဆင်းပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။ 

ကမ္ဘောဒီးယားရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမည့် ဟွန်မာနက်ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲတွင် CPP ပါတီသည် ထောက်ခံမဲ ရလဒ် ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရရှိခဲ့သည်။ 

"အနာဂတ် ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ကြေညာခံထားရတဲ့ မာနက်ကို လူထုထောက်ခံမှု ရှိတယ်ဆို တာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်တွေက ပြသနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ဟာ အာဏာလွှဲပြောင်း ဖို့အတွက် သင့်တော်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေပါတယ်"ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"အဲဒါကြောင့် အခုအချိန်ဟာ ကျနော်ထွက်ခွာရမယ့် အချိန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ဟာ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ကျနော် နောက်ဆုံး မိန့်ခွန်းပြောတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောသည်။ 

ဟွန်ဆန်သည် CPP ပါတီအား ထောက်ခံပေးခဲ့သည့် လူထုကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်းနှင့် အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို လွှတ်တော်က အတည်ပြုသည့် သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် မာနက်သည် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တရားဝင် စတင် တာဝန်ထမ်းဆောင်မည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Phnom Penh Post

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၀

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်က အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည်မှာ နှစ်လကျော် ကြာမြင့်လာပြီ ဖြစ်သော်လည်း ပါလီမန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာအတွက် မဲပေးရွေးချယ်မှုသည် မတိုးသာ မဆုတ်သာ အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသဖြင့် အစိုးရအဖွဲ့သစ် ဖွဲ့စည်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဝမ်မူဟာမက်နျူအာမာသာ (Wan Muhamad Noor Matha) သည် ဇူလိုင် ၁၇ ရက်တွင် ပြုလုပ် ရန် စီစဉ်ထားသည့် ဝန်ကြီးချုပ် မဲပေးရွေးချယ်မှုကို ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သည်။

Move Forward (MFP) ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတာ လင်ဂျာရိုရတ် (Pita Limjaroenrat) အား ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး အတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှု ပိတ်ပင်ခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံးက မည်သို့ စီရင်ဆုံးဖြတ်မည်ဆိုခြင်းကို မာသာက စောင့်ဆိုင်းနေခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

အစိုးရအား မကျေနပ်ချက်များကို တင်ပြရန် အစိုးရက ခန့်အပ်ထားသည့် အရာရှိ (Ombudsman) က တင်သွင်းသည့် အသနားခံစာကို ခုံရုံးက လက်ခံခဲ့သည်။ 

အထက်လွှတ်တော်ကို ဆန္ဒပြနေကြတဲ့ ပီတာနဲ့ MFP ပါတီထောက်ခံသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဇူလိုင် ၁၉ ရက်က ပီတာအား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခဲ့မှုသည် လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို အသုံးချခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိကို ခုံရုံးက လက်ခံဆုံးဖြတ်မည်လော သို့မဟုတ် ပယ်ချမည်လော ဆိုခြင်းမှာ ရေရာစွာ မသိရသေးပေ။

ဇူလိုင် ၁၃ ရက်က ပီတာ၏ ပထမအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ် အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှုတွင် အထက်လွှတ်တော်က ၂၀၁၇ အခြေခံဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ၎င်း၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး ပီတာ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ရေး ရည်မှန်းချက်ကို တားဆီးခဲ့သည်။

ပီတာအနေနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာအတွက် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ပေါင်း ထောက်ခံမဲ ၃၇၆ မဲ လိုအပ်သည်။ သို့သော် အထက်လွှတ်တော် အမတ်များက မဲမပေးဘဲ လက်ရှောင်ခဲ့သဖြင့် ပီတာသည် ထောက်ခံမဲ ၃၂၄ မဲသာ ရရှိခဲ့သည်။ 

ပီတာသည် မီဒီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုတွင် ရှယ်ယာများပိုင်ဆိုင်မှု စွဲချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားရင်ဆိုင်နေချိန်တွင် MFP သည် ဖြူးထိုင်းပါတီအား အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုကို ဦးဆောင်ရန် လမ်းဖယ်ပေးခဲ့သည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်များကမူ MFP ကို ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ ထုတ်ပယ်ရန် ဖြူးထိုင်းကို ဖိအားပေးနေသည်။

ဖြူးထိုင်းနဲ့ MFP ပါ၀င်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အခြေအနေအရ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် နေရာအတွက် မဲပေးရွေးချယ်မှုသည် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။ 

Ombudsman ၏ အသနားခံစာကို ခုံရုံးက ပယ်ချခဲ့မည်ဆိုပါက သြဂုတ် ၄ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာ အတွက် မဲပေးရွေးချယ်သည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေး ဖြစ်လာနိုင်သည်။ 

သို့သော် ပီတာကို ပိတ်ပင်ခြင်းသည် ၂၀၁၇ ဖွဲ့စည်းပုံတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် လွှတ်တော် အစည်းအဝေးဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ၄၇ ကို ချိုးဖောက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ခုံရုံးက ဆုံးဖြတ်မည်ဆိုပါက ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်မှုသည် ပိုမိုနှောင့်နှေးကြန့်ကြာရန်သာ ရှိသည်။ 

ထို့အတူ ဖြူးထိုင်းပါတီ ဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ထဲမှ MFP ကို ထုတ်ပယ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများသည်လည်း အာဏာလွန်ဆွဲမှုများဖြစ်ပွားပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ရေးလမ်းစဉ်အား ပိုမို ရှုပ်ထွေးစေမည် ဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရေး သမိုင်းတွင် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းရန် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ ရှိခြင်းသည် ပုံမှန်အနေအထား တစ်ရပ် လို ဖြစ်နေသည်။ အတိတ်ကို ပြန်လည် ကြည့်ရှုမည်ဆိုပါက ထိုင်းတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ရေးအတွက် ပုံမှန်အား ဖြင့် ၁၀ ရက်မှ ရက်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ 

၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ဒီမိုကရက်တစ် ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ချန် လီခ်ပိုင် (Chaun Leekpai) သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် ၁၀ ရက်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ချန်သည် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့ရန် ၁၆ ရက်ကြာ အချိန်ယူခဲ့ရသည်။

၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် ချတ်ထိုင်းပါတီ (Chart Thai Party) ခေါင်းဆောင် ဘန်ဟန် စီလ်ပါ အာချာ (Banharn Silpa-archa) သည် ဇူလိုင် ၂ ရက် ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ၁၁ ရက်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ပီတာကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ထောက်ခံရ တောင်းဆိုနေကြစဉ်

၎င်းနေရာကို ဆက်ခံသည့် New Aspiration ပါတီ ခေါင်းဆောင်သည် ၁၉၉၆ ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ရှစ်ရက် အကြာတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

Thai Rak Thai ပါတီ ခေါင်းဆောင် သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) နှင့် ၎င်း၏ ညီမဖြစ်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် ယင်လတ် ရှင်နာဝပ် (Yingluck Shinawatra) တို့သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၀  ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အသီးသီး အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး တစ်လအကြာမှ ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ 

ထို့နောက် ယင်လတ် အစိုးရအဖွဲ့သည် အလုံးစုံ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ဥပဒေမူကြမ်းကို ပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရန် တွန်းအား ပေး လုပ်ဆောင်ခဲ့မှုကြောင့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အာဏာကို လက်လွှတ်ခဲ့ရသည်။

နိုင်ငံရေး ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး  ပရာယွတ် ချန်အိုချာ ဦးဆောင်သည့် အာဏာ သိမ်းမှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ 

၂၀၁၉ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ အပြီးတွင်လည်း ပါလန်းပရာချက် (Palang Pracharat) ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ် လောင်းဖြစ်သည့် ပရာယွတ်သည် မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ၇၃ ရက်အကြာတွင်မှ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့သည်။ 

စစ်တပ်လိုလားသည့် အထက်လွှတ်တော်၏ အကူအညီဖြင့် ပရာယွတ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ယခုအကြိမ်တွင်လည်း အထက်လွှတ်တော်သည် မဲဆန္ဒရှင်များ၏ သဘောထားကို လက်ခံရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်များအကြား ပလဲနံပ သင့်နေမှုသည် လူထုကို ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။ 

အထက်လွှတ်တော်၏ အကူအညီဖြင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် အစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် လူနည်းစုအဖြစ် ပါဝင် လာနိုင်သည့် ထင်ကြေးပေးမှုများကလည်း လူထု၏ ဒေါသကို ပိုမိုမြင့်တက်စေမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေး အားပြိုင်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည့် အခြေအနေတွင် ထိုင်းပြည်သူများသည် နိုင်ငံ့အကျိုး စီးပွားများထက် ပါတီအရေးနှင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားများကိုသာ ရှေ့တန်းတင်သည့် မည်သည့် ပါတီကိုမဆို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ကြမည်သာ ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၀

မကြာခင် ရက်ပိုင်းတွေအတွင်းမှာ ဥရောပထိပ်တန်းလိဂ် ဘောလုံးပြိုင်ပွဲရဲ့ ရာသီသစ် စတင်တော့မှာ ဖြစ်သလို ကစားသမား အပြောင်းအရွှေ့တွေကလည်း အရှိန်မြှင့်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရက်ပိုင်း အားကစား သတင်းတွေရဲ့ ခေါင်းကြီးပိုင်းကို ကြည့်လိုက်ရင် ဘတ်ပီနဲ့ ဟာရီကိန်းတို့ရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ သတင်းတွေဟာ နေ့တိုင်းနီးပါး နေရာယူထားတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

ဘတ်ပီနဲ့ ဟာရီကိန်းတို့ နှစ်ဦးစလုံးဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ပီအက်စ်ဂျီ၊ စပါးအသင်းတို့နဲ့ စာချုပ်သက်တမ်းက တစ်နှစ် ကျန်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒ့ကြောင့်လည်း နှစ်ဦးစလုံးဟာ လာမယ့် ရာသီအကုန်မှာ စာချုပ်ကုန်ဆုံးရင် အလွတ်နဲ့ ထွက်ခွာတော့မှာပါ။

ဘတ်ပီ အကြောင်းကို စပြီးပြောရရင် သူကတော့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ စာချုပ်သက်တမ်းတိုးမှာ မဟုတ်ဘဲ အလွတ်နဲ့ ထွက်ခွာမှာ ဖြစ်တဲ့အကြောင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီကတော့ ဘတ်ပီလို ကမ္ဘာ့အဆင့် ကစားသမားကို အလွတ်နဲ့ အဆုံးရှုံး မခံချင်တာကြောင့် စာချုပ် သက်တမ်း မတိုးရင် အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောင်းချမယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

 ဘတ်ပီကို တွေ့ရစဉ်

ပြင်သစ်အသင်းခေါင်းဆောင် ဘတ်ပီကတော့ စာချုပ်သစ်လုံးဝ မချုပ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာကြောင့် ပြင်သစ်ကလပ် ဟာ သူ့ကို အသင်းရဲ့ အာရှခရီးစဉ် လူစာရင်းကနေ ချန်လှပ်ခဲ့ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးသွားခဲ့တာပါ။

ဒီအချိန်မှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ပစ်မှတ်ထားနေတဲ့ ဆော်ဒီလိဂ်က ဒီအခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ပြီး အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့စံချိန် တင်ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၂၅၉ သန်းနဲ့ ကမ်းလှမ်းမှု ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ဘတ်ပီကို ရောင်းချချင်တဲ့ ပီအက်စ်ဂျီကတော့ အယ်လ်ဟီလယ်ရဲ့ အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုကို လက်ခံပြီး ကစားသမားနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဘတ်ပီကတော့ ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ ကစားချင်တဲ့ သူ့ရဲ့ဆန္ဒကြောင့် အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းထံ ပြောင်းမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါ။

ဘတ်ပီဟာ ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ထက် ပီအက်စ်ဂျီမှာ တစ်ရာသီလုံး အရန်ခုံပေါ် ထိုင်ဖို့ကိုပဲ ရွေးချယ်မှာလို့ အားကစားသတင်းတွေက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဘတ်ပီနဲ့ ပီအက်စ်ဂျီတို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ တင်းမာနေပြီး ပြင်သစ်တိုက်စစ်မှူးကပဲ သူ့ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း နောက်ဆုံးအချိန်ထိသွားမလား ဒါမှမဟုတ် ပြင်သစ်ကလပ်က သူ့ကို အသင်းကနေ ဖယ်ထုတ် သွားမလားဆိုတာ ဆက်ပြီးစောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ဟာရီကိန်း အကြောင်းကတော့ ဘတ်ပီလို တစ်ခွန်းမှ မပြောဘဲ အေးအေးဆေးဆေးနဲ့ အနာဂတ်ကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းဖို့ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ သူ့ရဲ့ငယ်ဘဝ ကလပ်ကို သစ္စာ မဖောက် ချင်သလို အသင်းကလည်း ထွက်ခွာဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပါတယ်။

ဟာရီကိန်းကို ယူနိုက်တက် အပါအဝင် အသင်းကြီးအချို့က ပစ်မှတ်ထား ချဉ်းကပ်နေပေမယ့် စပါးအသင်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၁၀၀ ကို ပေးချေလိုခြင်း မရှိလို့ လက်လျှော့သွားခဲ့ပါတယ်။

 ဟာရီကိန်းကို တွေ့ရစဉ် 

ဒီအချိန်မှာ ဟာရီကိန်းကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့အတွက် လုံးဝအာရုံစိုက်ပြီး ကြိုးပမ်းနေတာကတော့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်းပါ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်း အကြီးအကဲတွေ ကိုယ်တိုင်က ဟာရီကိန်းကို ခေါ်ယူချင်တယ်လို့ သွယ်ဝိုက်ပြီးတော့ရော၊ တိုက်ရိုက်ရော နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပြောနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စပါးအသင်းကတော့ ဟာရီကိန်းကို လက် မလွှတ်ချင်တာကြောင့် ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်းရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှု နှစ်ကြိမ်စလုံးကို ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။

စပါးအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ ဂိုးသွင်းစံချိန်ရှင် ဟာရီကိန်းကို အသင်းမှာ ဆက်ပြီး ထိန်းနိုင်ဖို့အတွက် စာချုပ်သစ် ချုပ်ဆိုနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပေမယ့် အသင်းပိုင်ရှင်ဖြစ်သူက စာချုပ်သစ် မချုပ်ရင် အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောင်းချဖို့ အသင်းကို ပြောခဲ့တာပါ။

စပါးအသင်းပိုင်ရှင်က ဟာရီကိန်းကို အလွတ်နဲ့ မဆုံးရှုံးချင်တာကြောင့် အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောင်းချဖို့ ပြောခဲ့တာဖြစ်လို့ ဒီအချက်မှာ ဘတ်ပီရဲ့ အခြေအနေနဲ့ သွားပြီးတူညီနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဟာရီကိန်းဟာ အသင်းအပေါ်ကို ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ ရာသီကြို ခရီးစဉ်တွေကို လိုက်ပါသွားခဲ့ပြီး တိတ်ဆိတ် စွာနဲ့ ရာသီသစ်အတွက် ပြင်ဆင်နေခဲ့တာပါ။

ဟာရီကိန်းဟာ ဒီလိုပုံစံနဲ့ ဖြတ်သန်းနေပေမယ့် ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ချင်နေသလို ဇနီးဖြစ်သူ ကလည်း မြူးနစ်မှာ အိမ်ရှာဖွေနေတဲ့ သတင်းတွေက ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒါတွေကြောင့်လည်း ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ အင်္ဂလန်အသင်းခေါင်းဆောင်ကို ခေါ်ယူနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှု ရှိနေပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီနဲ့ စပါးအသင်းတို့ဟာ ရာသီသစ် မစတင်ခင်မှာ ဒီအခြေအနေတွေကို မဖြစ်မနေ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရ တော့မှာဖြစ်ပြီး မဟုတ်ရင် အသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တာကြောင့် ရလဒ်တွေမှာ ထိခိုက်လာ နိုင်ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ရဲ့ အဓိက ဇာတ်ကောင်တွေဖြစ်နေတဲ့ ဟာရီကိန်းနဲ့ ဘတ်ပီတို့ရဲ့ အနာဂတ် ဘယ်လိုတွေ ဖြစ်လာနိုင်လဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာ ကောင်းနေတာတော့ အသေအချာပါပဲ။

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၃

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မက်ဂွဲယားကို ကမ္ဘာ့ဈေး အကြီးဆုံး နောက်ခံလူဖြစ်အောင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ပေါင်သန်း ၈၀ ပေးပြီး လက်စတာအသင်းကနေ ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ 

မက်ဂွဲယားကို ယူနိုက်တက်အသင်းက ဒီလိုပြောင်းရွှေ့ ကြေးပေးပြီး ခေါ်ယူခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းကတော့ သူ့ရဲ့ ဦးဆောင်နိုင်မှုကြောင့်ပါ။ 

မက်ဂွဲယားဟာ လက်စတာအသင်းကနေ ရောက်ရှိလာအပြီး ၃ လအတွင်းမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ အသင်း ခေါင်းဆောင်အဖြစ် စတင်တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန် နောက်ခံလူဟာ အက်ရှ်လေယန်း အင်တာမီလန်အသင်းထံ အပြီးသတ် ပြောင်းရွှေ့ပြီးချိန်မှာတော့ ယူနိုက်တက်ရဲ့ တရားဝင် အသင်းခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ 

အခုအချိန်မှာတော့ မက်ဂွဲယားဟာ အသင်းခေါင်းဆောင် ရာထူးကနေ ဖယ်ရှားခံလိုက်ရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယား စိတ်ညစ်နေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

မက်ဂွဲယားဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ် လက်အောက်မှာ ပွဲကစားခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ဗာရန်း၊ လီဆန် ဒရို မာတီးနက်စ်၊ လင်ဒီလော့ဖ်နဲ့ လုပ်ခ်ရှောတို့ နောက်မှာသာ ပွဲထွက်ခွင့် ရခဲ့တာပါ။

လာမယ့်နှစ် ရာသီအကုန်မှာတော့ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲက ရောက်ရှိလာတော့မှာဖြစ်ပြီး အင်္ဂလန်နည်းပြ ဆောက်ဂိတ် က မက်ဂွဲယားအနေနဲ့ လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ ပါဝင်ချင်တယ်ဆိုရင် ပွဲကစားခွင့်ရဖို့ လိုတယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။ 

မက်ဂွဲယားကို ဝက်စ်ဟမ်းအသင်း အပါအဝင် အသင်းတချို့က လိုချင်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မက်ဂွဲယားက ယူနိုက်တက်မှာ ဆက်နေပြီး ပွဲထွက်ခွင့် နေရာအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ချင်နေတာပါ။

အခုအချိန်က မက်ဂွဲယားအနေနဲ့ ယူနိုက်တက်ကနေ ထွက်ခွာဖို့ အချိန်တန်ပြီလားလို့ မေးခွန်းထုတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ် နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မက်ဂွဲယားကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ မန်စီးတီးနဲ့ အပြိုင် ကြိုးစားပြီး စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေးပြီးခေါ်ယူခဲ့ရတာပါ။ 

မက်ဂွဲယားကို နည်းပြဟောင်း မော်ရင်ဟိုကလည်း ခေါ်ယူချင်ခဲ့ပေမယ့် ဆိုးလ်ရှား လက်ထက်မှာတော့ အသင်းထံ ရောက်ရှိလာခဲ့တာပါ။ နည်းပြ ဆိုးလ်ရှားဟာ မက်ဂွဲယားရဲ့ ပွဲအပေါ် ဦးဆောင်နိုင်မှု၊ သူ့ရဲ့ခိုင်မာတဲ့ ပုံစံနဲ့ ဖိအား တွေအောက်မှာ အေးအေးဆေးဆေး ဖြစ်တာကို သဘောကျ နှစ်သက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲရစ်တန်ဟတ်နဲ့မက်ဂွဲယားကို တွေ့ရစဉ်

မက်ဂွဲယားဟာ သူ့ရဲ့ ပွဲဦးထွက်ရာသီမှာ တကယ်ကို ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး အထင်ကြီးစရာကောင်းတဲ့ ခြေစွမ်းမျိုးကို ပြသနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဒီနောက် မက်ဂွဲယားဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲတိုင်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး အသင်းရဲ့ ခံစစ်ပိုင်းကလည်း ပြောစရာ မလိုလောက်အောင်ကို တောင့်တင်းခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

၂၀၁၉-၂၀ ရာသီမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းထက် ပေးဂိုး ၃ ဂိုးသာပိုပြီး ခွင့်ပြုခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားရဲ့ခြေစွမ်းပိုင်းကို စပြီးကျဆင်းခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နွေရာသီက ဂရိနိုင်ငံက မိုင်ကိုနိုစ်ကျွန်းမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဂွဲယားဟာ ဘားတစ်ခုမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ဖြစ်ရပ်ကြောင့် ရဲအရာရှိတစ်ဦးကို ရိုက်နှက်ပြီး လာဘ်ပေးလာဘ်ယူဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့တာကြောင့် ဆိုင်းငံ့ထောင်ဒဏ် ၂၁ လ ချမှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရတာပါ။

ဒီအချိန်ဟာ သူ့ဘဝအတွက် အစိုးရိမ်ရဆုံး အချိန်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဘာအပြစ်မှ လုပ်ခဲ့ခြင်း မရှိဘူးလို့ မက်ဂွဲယားက ပြောခဲ့ ပါတယ်။ ဒီအဖြစ်အပျက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ဘောလုံးအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိဘူးလို့ ပြောခဲ့ပေမယ့် ရာသီသစ် စတင် ချိန်မှာတော့ တူညီတဲ့ ကစားသမား ဖြစ်မလာတော့ပါဘူး။

မက်ဂွဲယားဟာ ၂၀၂၀-၂၁ ရာသီမှာတော့ ခြေစွမ်းပိုင်း ဆိုးရွားခဲ့သလို အသင်းကလည်း ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့လို့ နည်းပြ ဆိုးလ်ရှားပါ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

မက်ဂွဲယားဟာ ဝေဖန်မှုတွေ တောက်လျှောက်ဆိုသလို ခံခဲ့ရပြီး သူဟာ အရှိန်အဟုန် ကောင်းကောင်းနဲ့ ရွှေ့လျား နိုင်မှု မရှိဘူးဆိုပြီး မီးမောင်းထိုးပြခြင်းကို ခံခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီနောက်မှာတော့ သူ့ကို ယုံကြည်မှုတွေလည်း လျော့နည်းလာသလို ဝေဖန်မှုတွေကလည်း တိုးလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာတော့ ရော်နယ်ဒိုနဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင် ရာထူးအတွက် ပွတ်တိုက်မှုတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ 

အသင်းခေါင်းဆောင် ရာထူးအတွက် ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဂွဲယားတို့ရဲ့ ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံမှုဟာ အသင်းရဲ့ စည်းလုံးမှု ကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေခဲ့ပြီး မက်ဂွဲယားရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည် တွေကလည်း ကျဆင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ သတင်းတွေကို ယာယီနည်းပြအဖြစ် ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ရက်ဂ်နစ်က ငြင်းပယ်ခဲ့ပေမယ့် ပြဿနာရှိနေတာကို သိလာခဲ့ရတာပါ။ 

မက်ဂွဲယားဟာ အဲဒီနှစ်ထဲမှာ ချက်ရှိုင်းယားရှိ သူ့ရဲ့နေအိမ်မှာ ဗုံးနဲ့ခြိမ်းခြောက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားကို တွေ့ရစဉ်

မက်ဂွဲယားအတွက်တော့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ယူနိုက်တက်က ခန့်အပ်ပြီးချိန်မှာတော့ သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝ အခက်အခဲဆုံးကာလကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေမှာ အသင်းအတွက် ပွဲတိုင်းနီးပါး ပါဝင်ကစားခဲ့ရတဲ့ မက်ဂွဲယားဟာ ပွဲပေါင်း ၃၁ ပွဲသာ ပါဝင် ကစားခဲ့ရပြီး ကွင်းထဲမှာ ၁,၆၀၀ မိနစ်သာ ကစားခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားဟာ သူ့ရဲ့ ယူနိုက်တက် ပွဲဦးထွက် ရာသီတုန်းက မိနစ်ပေါင်း ၅,၀၀၀ နီးပါး ကစားခဲ့တာနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် သိသိသာသာကို လျော့နည်းသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားရဲ့ယူနိုက်တက် ကစားသမားဘဝကို ပိုပြီးစိုးရိမ်စရာဖြစ်ခဲ့တဲ့ အရာကတော့ ဗာရန်းနဲ့ လီဆန်ဒရို မာတီနက်စ်တို့ ဒဏ်ရာရနေတဲ့အချိန် ဗဟိုနောက်ခံလူ နေရာမှာ သူ့ကို မဖြစ်မနေ အသုံးပြုရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် နည်းပြက လင်ဒီလော့ဖ်နဲ့ ဘယ်နောက်ခံလူ လုပ်ခ်ရှောကို ဗဟိုခံစစ်နေရာမှာ အသုံးပြုသွားခဲ့တာပါ။ မက်ဂွဲယားဟာ ယူနိုက်တက် ပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်ခြင်းကိုရော အင်္ဂလန်အားပေးတဲ့ ပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်ခြင်းကိုလည်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မက်ဂွဲယားဟာ ကာရာဘောင်းဖလား ဗိုလ်လုပွဲရဲ့ ပွဲပြီးဖို့ မိနစ်အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိတော့ချိန်မှာ ဆုဖလား ကိုင်မြှောက်နိုင်ဖို့အတွက် လူစားလဲ ထည့်သွင်းခြင်း ခံခဲ့ရပေမယ့် မန်စီးတီးကို အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ FA ဖလား ဗိုလ်လုပွဲမှာတော့ လူစားလဲ ဝင်ရောက်ခွင့်တောင် မရခဲ့တာပါ။ 

နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ စမဖွင့်ခင်ကတည်းက ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မက်ဂွဲယားကို အရောင်းစာရင်း တင်ခဲ့ ပြီး ရောင်းချဖို့ကို စီစဉ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားဟာ ယူနိုက်တက် အသင်းကနေ ထွက်ခွာရဖို့ သတင်းတွေ ထွက်ချိန်မှာ နည်းပြဖြစ်သူ အဲရစ်တန်ဟတ် ဟာ အင်္ဂလန်နောက်ခံလူကို အသင်းခေါင်းဆောင် ရာထူးကနေ ဖယ်ရှားခဲ့တာပါ။ 

မက်ဂွဲယားကတော့ အသင်းခေါင်းဆောင် ရာထူး ဖယ်ရှားခံလိုက်ရလို့ စိတ်ပျက်နေပေမယ့် အသင်းက ထွက်ခွာဖို့ ကိုတော့ တွေးထားခြင်း မရှိပါဘူး။ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မက်ဂွဲယားကို ပေါင်သန်း ၄၀ ရရင်ရောင်းချဖို့ ဆုံးဖြတ် ထားပါတယ်။

မက်ဂွဲယားဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ထွက်ခွာသွားခဲ့တဲ့ အသင်းရဲ့ရာသီကြို ခရီးစဉ်ကို လိုက်ပါသွားခဲ့ပြီး အကောင်း ဆုံး ခြေစွမ်းတွေကို ပြန်ပြကာ သူ့ရဲ့နေရာ တစ်နေရာကို ပြန်ရယူဖို့ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားတာပါ။

အဲဒါကြောင့် မက်ဂွဲယားအနေနဲ့ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းတွေကို ပြန်ပြနိုင်မလား၊ အသင်းရဲ့ ရောင်းချခြင်းကို ခံရ မလားဆိုတာတော့ မကြာခင်အချိန်တွေမှာ မြင်တွေ့ရဖို့ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source:BBC

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၃

အများခန့်မှန်းထားကြတဲ့အတိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်က အထက်လွှတ်တော်ကနေ ပီတာလင်ဂျာရိုရတ် ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သဘောမတူခဲ့ကြပါဘူး။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အယောက် ၃၀ မြောက် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရွေးချယ်ဖို့ လွှတ်တော်မှ ဒုတိယအကြိမ် မဲခွဲလို့ ဒီနေ့မှာလည်း အလားတူ အဖြေပဲ ထွက်လာခဲ့တာ အံ့သြစရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့်လည်း ဒီလို ဗြောင်ကျကျ ငြင်းပယ်လိုက်တဲ့ အတွက်တော့ ဒီမိုကရေစီစနစ် တစ်ခုရဲ့ အဓိက ထောက် တိုင်ဖြစ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တန်ဖိုးတွေ၊ ပြီးတော့ အများစု စည်းမျဉ်းဆိုတာတွေကို မေးခွန်း ထုတ်စရာ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ 

လူထုစည်းရုံးဟောပြောပွဲမှာ ပီတာကိုတွေ့ရစဉ်

ပြောရရင်တော့ မစ္စတာပီတာဆိုတာက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲ ၁၄ သန်း၊ အမတ်နေ ရာ ၁၅၁ နေရာနဲ့ အများစုကို အနိုင်ရလိုက်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ တိုးတက်တဲ့ပါတီ ရှေ့သို့ချီပါတီ(Move Forward Party-MFP)ရဲ့ ခေါင်းဆောင် တစ်ယောက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါ့ကြောင့် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းဖို့ (၈)ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး ရခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် အစိုးရအိမ်တော်ကို သွားတဲ့လမ်းကို အထက်လွှတ်တော် အမတ်အများစုက ပိတ်ဆို့(လွှတ်တော်ထဲမှာ မဲပေးကန့်ကွက်နည်းဖြင့် ပိတ်ဆို့)ထားကြပါတယ်။ 

သူဟာ အောက်လွှတ်တော် အမတ်တွေရဲ့ ထောက်ခံမဲကို ၃၁၁ မဲအထိ ရထားပေမယ့်လည်း အထက်လွှတ်တော် အမတ် ၂၄၉ ယောက် အနက်က ၁၃ ယောက်ပဲ သူ့ကို ထောက်ခံပါတယ်။ 

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဖြစ်လာဖို့က အနည်းဆုံး ထောက်ခံမဲ ၃၇၆ မဲ ရဖို့လိုအပ်တာဖြစ်လို့ သူဒီထောက်ခံမဲ အရေအတွက်ကို မရဘဲ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ရပါတယ်။ 

မစ္စတာပီတာ ပထမအချီမှာ ရှုံးနိမ့်သွားရတာက ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ရွေးကောက်ခံ အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ်းသူ တီထွင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးယန္တရားကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ထိုင်းစစ်အစိုးရ ကမကထပြုခဲ့တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပါ အပိုဒ် ၂၇၂ မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရွေးကောက်ခံ အောက်လွှတ်တော် အမတ်တွေက ရွေးချယ်စဉ် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၂၅၀ ကိုလည်း ပါဝင်စွက်ဖက်ခွင့် အပ်နှင်းထားတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

 လွှတ်တော်အတွင်းမှာ ပီတာ ဆွေးနွေးနေစဉ်

ဒါပေမယ့်လည်း ဒီအခွင့်အာဏာဟာ ကြားကာလ အထက်လွှတ်တော်အမတ်တွေ သူတို့သက်တမ်း ကုန်ဆုံးတဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၁ ရက်အထိသာ မြဲနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ဒီမူကပဲ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖြစ်စဉ်ကို နှောင့်နှေးစေတဲ့ အဓိက အတားအဆီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အထက်လွှတ်တော်ဟာ နောက်နှစ် မေလမှာ သက်တမ်း ကုန်ပြီဆိုပေမယ့််လည်း မဲပေးမှုရဲ့ ရလဒ်ကတော့ နောက် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီအထိ တည်တံ့နေမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် နောင်ဖြစ်လာမယ့် နိုင်ငံရေးဂယက်ကို ပြောနေစရာတောင် မလိုတော့ပါဘူး။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်တုန်းက Move Forward ပါတီက အပိုဒ် ၂၇၂ ကို ဖျက်သိမ်းပြီး အထက်လွှတ်တော်ရဲ့ အခွင့် အာဏာကို ဖယ်ရှားဖို့ အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ မစ္စတာပီတာကို အစိုးရအိမ်တော်ဆီ တွန်းပို့ပေးမယ့် အဓိက မဲဆွယ် ကြွေးကြော်သံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့်လည်း အဓိက မကျေနပ်ကြတာက lese majeste law လို့ခေါ်တဲ့ ဘုရင်အားစော်ကားမှုကို တားမြစ်တဲ့ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၁၂ ကို ပြင်ဆင်မယ်ဆိုတဲ့ Move Forward ပါတီရဲ့ မူဝါဒပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အထက်လွှတ်တော် အမတ်တွေအပြင် တိုးတက်တဲ့ အတိုက်အခံဘက်ခြမ်းက နိုင်ငံရေးပါတီတွေကတောင် သူတို့ အနေနဲ့ မစ္စတာပီတာအား ထောက်ခံမှုကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရတာက ပုဒ်မ ၁၁၂ ကို ပြင်ဆင်မယ့် MFP ပါတီရဲ့ မူဝါဒ ရပ်တည်ချက်ကြောင့််ပဲ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလာကြပါတယ်။ 

တကယ်တော့လည်း မဲဆွယ်ကာလမှာတော့ MFP ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ပေါ်လစီကို လေသံလျှော့ပြီး ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို လျှော့ချ၊ စီးပွားရေးမှာ လက်ဝါးကြီးအုပ်စနစ်ကို ပယ်ဖျက်၊ ဗဟိုဦးစီးစနစ်ကိုလည်း ဖြေလျော့ စတဲ့ တခြားအရေးများကိုသာ ဦးစားပေးပြီး မဲဆွယ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

အဲဒီတုန်းကတော့ MFP ပါတီဟာ အများသူငါ ခံစားနေရတဲ့ ပြဿနာတွေကိုသာ အာရုံစိုက်ပြီး ပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝ အခြေ မြင့်မားရေးကိုသာ ဇောင်းပေး မဲဆွယ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်က မစ္စတာပီတာ ပထမအကြိမ် အရေးနိမ့်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ MFP ပါတီ လိုလားသူတချို့ ကတောင် ပါတီကို ပုဒ်မ ၁၁၂ ပြင်ဆင်ရေးဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်ကို တစ်ထစ်လျှော့ (ဒါမှမဟုတ်) လုံးဝ နောက်ဆုတ် လိုက်ဖို့ ဖိအားပေးလာခဲ့ကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အဲဒီလို လုပ်ရင်တောင်မှ ပါတီအနေနဲ့ ထောက်ခံမှု ပိုရလာဖို့ အာမခံချက် မရှိပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ပါတီအနေ နဲ့ ဘယ်တုန်းကမှ မူဝါဒ ရပ်တည်ချက်ကို လျှို့ဝှက် မထားခဲ့လို့ အခုကျမှ နောက်ကြောင်း ပြန်လှည့်ရမလားလို့ မေးစရာ ရှိလာပါတယ်။ 

ပြီးတော့ ပြင်ဆင်ရေးမူရဲ့ သဘောထားအမှန်က ဘုရင်စနစ်ကို ခေတ်နဲ့ မျိုးဆက်သစ် ထိုင်းလူငယ်တွေနဲ့ သဟဇာတဖြစ်လာအောင် ကူညီလိုရင်း ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ပါတီအနေနဲ့တော့ ဘုရင်အားစော်ကားမှုကို တားမြစ်သည့်ဥပဒေအား ပြင်ဆင်လိုက်မှ နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ မရိုးသားသူတွေက ပုဒ်မ ၁၁၂ ကို နိုင်ငံရေး အမြတ်ထုတ် အသုံးချမှုကို တားဆီးနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ 

ဒီပုဒ်မကသာ ဘုရင်စနစ်အတွက် တကယ့်အန္တရာယ်လို့ Move Forward ပါတီက ထင်မြင်ယူဆထားပါတယ်။ 

ဆယ်စုနှစ် အတော်ကြာအောင်ပဲ အရာထမ်း အမှုထမ်းတွေဟာ ဘုရင်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အရ အလုပ်လုပ်နေတယ် ဆိုတဲ့ မျက်နှာဖုံးကို စွပ်ပြီး အစစ်ဆေးခံရမှာကို ရှောင်ကွင်းနေခဲ့ကြပါတယ်။

တခါတုန်းက အများပြည်သူ နေရာတွေမှာ ပြထားတဲ့ ဘုရင့်ပုံတွေက အမြဲတမ်း အသစ်စက်စက်တွေ ဖြစ်နေရတာ ဘာ့ကြောင့်လဲလို့ အရာရှိတစ်ယောက်ကို မေးကြည့်တဲ့အခါ ဒီပုံတွေကို ရောင်းချတာက အမြတ်အစွန်း အများကြီး ရတဲ့ အလုပ်ပဲ။ 

ဈေးနှုန်းကိုတောင် စောဒကမတက်ဘဲ ဝယ်ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဒီလို အမြတ်ထုတ်နေမှုကို လူ ဘယ်လောက်များများက ဝေဖန်ရဲကြသလဲ။ ရည်ရွယ်ချက်က ကောင်းရင်သော်မှ ဝေဖန်သူအဖို့ ပုဒ်မ ၁၁၂ နဲ့ တရားစွဲခံရနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်က ရှိနေတယ်။ 

ဒါပေမယ့်လည်း MFP ပါတီ အမတ်တွေဟာ လွှတ်တော် အငြင်းအခုန်တွေမှာ ပုဒ်မ ၁၁၂ အား အလွဲသုံးစားလုပ်မှု ကို ဆန့်ကျင် ပြောဆိုရတော့မယ့်် အခါတိုင်း နောက်မတွန့်ခဲ့ကြဘူး။ 

အရင် အောက်လွှတ်တော်ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ လေးနှစ်ကာလမှာလည်း အကြောက်အလန့်မရှိတဲ့ MFP အမတ်တွေဟာ ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက အထူးသဖြင့် စစ်တပ်နဲ့ လုပ်ငန်းကြီးတွေကြားက လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ မဲဆွယ်နေတဲ့ ကွန်ရက် တွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ပီတာနဲ့ သူ့ရဲ့ပါတီထောက်ခံသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မစ္စတာပီတာရဲ့ ပထမစီရင်ချက်နေ့ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် မတိုင်မီမှာပဲ၊ ၂၀၁၄ အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက နိုင်ငံရေးကနေ အနားယူပြီလို့ ကြေညာလိုက်တာကြောင့် သူထွက်သွားရင် ဒီမိုကရေစီကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းနိုင်မလားလို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြပေမယ့်လည်း အခုတော့ သူထွက်တာနဲ့မဆိုင်၊ အပိုဒ် ၂၇၂ လို သူသုံးခဲ့တဲ့ နည်းစနစ်တွေက သြဇာသက်ရောက်ဆဲဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိလာခဲ့ကြပါတယ်။ 

မစ္စတာပီတာရဲ့ အယောက် ၃၀ မြောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ရေး အခွင့်အလမ်းတွေဟာလည်း အားပျော့သွားပြီ ဖြစ် သလို၊ MFP ပါတီရဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေဟာလည်း အလွန်ကို နည်းပါးသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

အဘက်ဘက်က သူတို့ကို ပူးပေါင်းကြံစည်နေကြပါတယ်။ အခုဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကလည်း မစ္စတာပီတာအပေါ် အမှုနှစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းပုံခုံရုံးမှာ စွဲချက်တင်ထားပြီး အချိန်မရွေး စီရင်ချက်ချနိုင်တဲ့ အနေအထား ပါပဲ။ 

ရလဒ်က မစ္စတာပီတာနဲ့ သူ့ပါတီအတွက် ကြမ္မာငင်စေနိုင်ပါတယ်။ အဆိုးဆုံးအနေနဲ့ သူ့ကို စည်းကမ်းနဲ့ မညီဘူး လို့ သတ်မှတ်နိုင်သလို၊ MFP ပါတီလည်း ဖျက်သိမ်းခံရနိုင်ပါတယ်။

ဒီနည်းဗျူဟာတွေက ရှေးရိုးစွဲ အဖွဲ့အစည်းကြီးက ယခင်ကတည်းက ကိုးကား အားထားလာခဲ့တဲ့ ကစားကွက် စာအုပ် အဟောင်းကြီးထဲက ဆွဲထုတ်လာခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါ့အပြင် ညွန့်ပေါင်းထဲက အစိတ်အပိုင်းတွေကလည်း MFP ပါတီနဲ့ ခွာပြဲမယ့် အရိပ်အယောင်တွေ ပြလာကြပါပြီ။ တချို့ဆိုရင် မီဒီယာမှာတောင် ဗြောင်ဖွင့်ပြောလာကြပြီး တခြားပါတီတွေကိုပါ စည်းရုံးလာကြပါတယ်။ 

တကယ်တော့ မစ္စတာပီတာက နိုင်ငံရေးယဇ်ကောင် ဖြစ်လာတာပါ။ ဒါက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရေစီ ဟာ မရင့်မှည့်ခင် ကြွေကျသွားမှုကို ဖော်ကြူးနေပါတယ်။ 

ဥပေဒနဲ့အညီ ရွေးကောက်ပွဲကို အနိုင်ရလာခဲ့တဲ့ မစ္စတာပီတာနဲ့ MFP ကို ပယ်ချလိုက်တာဟာ အခြေခံကျကျ ပြောင်းလဲမှုကို လိုလားတဲ့ ထိုင်းမဲဆန္ဒရှင်တွေရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေနဲ့ အိပ်မက်တွေကို ငြင်းပယ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်ပြီး၊ ဆယ်စုနှစ် ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံကို ကြီးစိုးလာနေခဲ့တဲ့ ရှေးရိုးစွဲ အာဏာ လက်ရှိတွေဟာ ပိုလို့တောင် ခိုင်မာ အားကောင်း လာတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါပဲ။ 

ဒီဆောင်းပါးရေးသူ တီတီပို ဖက်ဒီးဝါနစ် (Titipol Phakdeewanich)ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အူဘွန် ရာချာသာနီ တက္ကသိုလ်၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဋ္ဌာနမှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင် တစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်