CNI International Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၈

ထိုင်းနိုင်ငံရေးကတော့ အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ ပါလီမန်က ဇူလိုင် ၁၃ ရက်နေ့မှာ နောက်တက်လာ မယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ကို မဲပေးရွေးချယ်တော့မှာဖြစ်ပြီး၊ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ တစ်ရပ်လည်း ပေါ်ထွက်လာတော့မှာပါ။

ဘယ်လိုရလဒ်နဲ့ အဆုံးသတ်မလဲ ဆိုတာကတော့ မြင်တာနဲ့ရတာ ဘာကွာသလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတော့ တယ်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက် ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်း ကြားကာလဟာ စစ်တပ်က ခန့်အပ်ထားတဲ့ အထက် လွှတ်တော် အမတ်တွေ၊ ရာထူးက ထွက်ခွာပေးရတော့မယ့် အစိုးရခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ အောက်လွှတ်တော် အမတ်နေရာ ၅၀၀ အနက် ၃၁၂ နေရာရထားတဲ့ နောက်တက်လာမယ့် ၈ ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတို့ကြား အသာစီးရဖို့ ကစားနေကြရင်းနဲ့ပဲ အချိန်ကုန်သွားခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီ ၈ ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ရှေ့သို့ချီပါတီ(Move Forward Party-MFP)က အမတ်နေရာ ၁၅၁ နေရာ၊ ဖြူးထိုင်း (Pheu Thai)ပါတီက ၁၄၁ နေရာနဲ့ ဦးဆောင်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

MFP က ဦးဆောင်နေတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ အအောင်မြင်ဆုံး ၂ ပါတီဟာ သူတို့ကို ကိုယ်စားပြုမယ့် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဘယ်သူ့ကို ရွေးမလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ သဘောမတူနိုင်ကြလို့ ရှေ့လျှောက် တင်းမာမှုတွေ ရှိလာမယ့် လက္ခဏာပါပဲ။

အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌဆိုတာက အလိုလျောက် ပါလီမန်ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပြီးသားပါပဲ။ 

အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မူဟာမတ်နူးမာသာကို တွေ့ရစဉ်

အလားအလာရှိတဲ့ ဥက္ကဋ္ဌလောင်းကတော့ အများကလေးစားကြတဲ့ ပရာချာချတ်ပါတီ (Prachachat Party)က မူဟာမတ် နူး မာသာ (Muhamad Noor Matha)ဆိုပေမယ့်လည်း သူက ရွေးကောက်ခံညွန့်ပေါင်းအစိုးရထဲမှာ သိပ်ပြီး သြဇာမကြီးလှတဲ့ ပါ့တနာအငယ်မျှသာ ဖြစ်နေပါတယ်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံရေးသမိုင်းမှာတော့ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နေရာအတွက် ကြုံဖူးသမျှ အပြင်းထန်ဆုံး ပြိုင်ဆိုင်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အစဉ်အလာအားဖြင့်တော့ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နေရာဟာ အခွင့်အရေး ရင်းမြစ်တွေ သိပ်မများ လှလို့ လူကြိုက်များလှတဲ့ နေရာတစ်ခုတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် ဒီတစ်ကြိမ်မှာတော့ ဦးဆောင်ပါတီနှစ်ခုက ဥက္ကဋ္ဌ နေရာအတွက် လောင်းကြေးကြီးကြီး ပုံအောနေကြပါ တယ်။ ဒီနေရာက မဲပေးရွေးချယ်ရမယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ကို အဆိုပြုတင်သွင်းနိုင်တဲ့ အခွင့်အာဏာရှိသလို ပိုပြီးအရေး ကြီးတာက လွှတ်တော်နှစ်ရပ် ပါလီမန်မှာ အဓိက ဥပဒေပြုတဲ့ ပင်မအဖွဲ့ကြီး ဖြစ်နေတာပါပဲ။ 

စစ်တပ်လို၊ ဘုရင်စနစ်လို၊ ဗျူရိုကရေစီလို၊ စီးပွားရေး လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုလို အိုမင်းဟောင်းနွမ်းနေတဲ့ အဆောက် အအုံ စနစ်တွေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုတဲ့ MFP ရဲ့ ဆန္ဒကြောင့််လည်း အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နေရာကို အသည်း အသန်ရဖို့ ကြိုးစားလာကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်တွေထဲမှာ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ဘုရင်၊ မိဖုရား၊ အိမ်ရှေ့မင်းသားနဲ့ အနွယ် တော်တွေကို စော်ကားရင် ထောင်ဒဏ် ၁၅ နှစ်နဲ့အထက်အထိ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်နိုင်တဲ့ ပုဒ်မ ၁၁၂ လို့ ထင်ရှားတဲ့ ဘုရင်အားစော်ကားမှုကို တားမြစ်တဲ့ ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကတိကဝတ်တွေနဲ့ မဲအများစု အနိုင်ရလာခဲ့တဲ့ ပါတီအဖို့တော့ ဒီဥပဒေဟာ နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အလွဲသုံးစားလုပ်နိုင်ပြီး အကျိုးဆက်အနေနဲ့ ဘုရင်စနစ်ကိုယ်၌ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေတယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ 

ထိုင်းဘုရင်နဲ့ မိဖုရားကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံရေးရှုမျှော်ခင်းဟာ စိုးရိမ်သောကနဲ့ မျှော်လင့်ချက် အတိပြီးနေခဲ့ပါတယ်။ လာမယ့်ရက်သတ္တပတ် လွှတ်တော် နှစ်ရပ် ပါလီမန်မှာ တစ်ဦးတည်းသော ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းဖြစ်တဲ့ MFP ခေါင်းဆောင် ပီတာ လင်ဂျရုန်ရတ်ကို မဲပေး ရွေးချယ်ကြတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ မေလ အာဏာသိမ်းမှုအပြီးမှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေအရ စစ်တပ်က ခန့်အပ်ထားတဲ့ အထက် လွှတ်တော် အမတ်တွေကို ရွေးကောက်ခံ အမတ်များနည်းတူ ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရွေးချယ်ခွင့် အပ်နှင်းထားပါတယ်။

ပါလီမန်များ အများစုထောက်ခံမှု ၃၇၆ မဲ ရရမှာဖြစ်လို့ MFP နဲ့ ဖြူးထိုင်းခေါင်းဆောင်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဟာ အထက်လွှတ်တော်အမတ်တွေရဲ့ ထောက်ခံမဲ ၆၄ မဲ လိုအပ်နေပါတယ်။ 

MFP ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ မစ္စတာပီတာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာဖို့ အထက်လွှတ်တော်အမတ်တွေရဲ့ ထောက်ခံမှု ကို လုံလုံလောက်လောက် ရထားတယ်လို့ ပြောနေကြပါတယ်။ 

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ MFP ဟာ ရွေးကောက်ပွဲကို အနိုင်ရထားတဲ့အပြင် တခြားမဟာမိတ်တွေဖြစ်တဲ့ ဖြူးထိုင်းနဲ့ ပါတီငယ်လေးတွေ ပေါင်းလိုက်ရင် အောက်လွှတ်တော်မှာ အများစုနေရာကို ရထားပြီးသားဆိုတဲ့ အချက်နဲ့တင် မစ္စတာပီတာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာဖို့ အရည်အချင်း ပြည့်မှီနေလို့ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့်လည်း ဒီလို ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းမှာ ရွေးကောက်ခံ မဟုတ်တဲ့ အထက်လွှတ်တော်အမတ်တွေက ကန့်လန့်ခံနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Move Forward နဲ့ Pheu Thai  ပါတီ ခေါင်းဆောင် ၂ ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့်လည်း အဖြစ်အပျက်တွေက MFP ပါတီ အကောင်းမြင် မျှော်လင့်ထားသလို အဆုံးသတ် သွားမယ်ဆိုရင် တော့လည်း ကျနော်တို့ဟာ ကျနော်တို့ မြင်တဲ့အတိုင်းရလို့ လူထုဆန္ဒနဲ့အညီ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ထားတဲ့ ညွန့််ပေါင်းအစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်ထွက်လာမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မစ္စတာပီတာဟာ ပထမအကြိမ်မှာ လုံလောက်တဲ့ ထောက်ခံမဲ မရဘူးဆိုစေဦးတော့ မှန်ရာကိုလုပ်ဖို့ အထက် လွှတ်တော် အမတ်တွေအပေါ်မှာ လူထုဖိအားတွေ တိုးလာနေတဲ့အပြင် ဒီမိုကရေစီ ဘက်တော်သားတွေရဲ့ အော်သံတွေကလည်း ကျယ်လောင်လာနေလို့ မစ္စတာပီတာဟာ ဒုတိယနဲ့ တတိယအကြိမ်တွေမှာတော့ သေချာ ပေါက် အရွေးခံရမယ်လို့ MFP က ယုံကြည်နေပုံ ပေါ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့်လည်း အာဏာကစားပွဲမှာ အခုအချိန်ထိ မြင်ရသမျှကတော့ မစ္စတာပီတာကို ဥပဒေကြောင်းအရ စွဲချက် တွေ တင်လာကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မစ္စတာပီတာဟာ လာဘ်ထိုးတယ်လို့ ယူဆဖွယ်ရှိတဲ့ လက်မှတ်နဲ့ အမျိုးသမီး ဘော်လီဘောပွဲ သွားကြည့်ခဲ့တယ်လို့ ပြောနေကြသလို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်တွေကြောင့် MFP ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အင်အားစုတွေလည်း ပွားလာနေပါတယ်။

ယခုမရှိတော့ပြီဖြစ်တဲ့ မီဒီယာကုမ္ပဏီမှာ ရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်ထားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အစောပိုင်းစွဲချက်ဟာ ရှေ့နောက် မညီလို့ မှေးမှိန်သွားခဲ့ပေမယ့်လည်း နောက်ထပ် စွဲချက်တွေက ပေါ်ထွက်လာနေပြန်ပါတယ်။ 

မစ္စတာပီတာအတွက် အဆိုးရွားဆုံးကတော့ သူဟာ မီဒီယာကုမ္ပဏီမှာ ရှယ်ယာပိုင်ထားမှန်း သိသိကြီးနဲ့ ယှဉ်ပြိုင် အရွေးခံတာဟာ ဖွဲ့စည်းပုံကို ချိုးဖောက်တာဖြစ်လို့ ၁၀ နှစ်နဲ့အထက်ထိ ထောင်ဒဏ် ကျခံရနိုင်ပြီး ယှဉ်ပြိုင် အရွေး ခံခွင့်လည်း နှစ်ပေါင်း ၂၀ လောက် ပိတ်ပင်ခံရနိုင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရဖွဲ့စည်းရေးကာလမှာ ရုတ်တရက် ပေါ်ထွက်လာတာက ဖွဲ့စည်းပုံခုံရုံးက ရှေ့နေချုပ်ရုံး ကို စာရေးပြီး ပုဒ်မ ၁၁၂ ကို ပြင်ဆင်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အတွက် မစ္စတာပီတာနဲ့ MFP ကို တရားစွဲနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ၁၅ ရက်အတွင်း အဖြေပေးဖို့ မေးမြန်းလာခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နိုင်ငံရေးအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ပျက်ပြားစေရန် ကြိုးစားမှုနဲ့ ပါတီတောင် ဖျက်သိမ်းရနိုင်တဲ့ အမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအချက်က ဘုရင်ကို စော်ကားမှုကို တားမြစ်တဲ့ဥပဒေကို နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်ဆိုတာ မီးမောင်းထိုး ပြနေပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် မစ္စတာပီတာ အနေနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်နေရာကို တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့ရင်တောင်မှပဲ သူနဲ့ သူ့ပါတီကို ဆွဲချမယ့် စွဲချက်တွေကတော့ ပေါ်ထွက်လာနေဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၈

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ ပထမဆုံး ခေါ်ယူမှုအဖြစ် ချယ်လ်ဆီး အသင်း ကွင်းလယ်လူ မေဆန်မောင့်ကို ပေါင်သန်း ၆၀ နဲ့ ၅ နှစ် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မေဆန်မောင့်ကို ခေါ်ယူအပြီးမှာ အံ့အားသင့်စရာကောင်းခဲ့တာက ကျောနံပါတ် ၇ ပေးခဲ့ တာပါ။ ဒီနံပတ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ကျော်ကြားတဲ့ နံပတ်ဖြစ်သလို ကျိန်စာဆိုးတွေလည်း ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ နံပါတ် ၇ ဝတ်ဆင်ပြီး ဂျော့ချ်ဘတ်စ်၊ ကန်တိုနာ၊ ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်းနဲ့ ရော်နယ်ဒိုတို့ဟာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒို ထွက်ခွာသွားပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ကျောနံပါတ် ၇ ပိုင်ရှင်တွေဟာ ကျိန်စာသင့်ခဲ့ ကြပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒို ရီးရယ်လ်မက်ဒရစ်ကို ပြောင်းရွှေ့ပြီးချိန်မှာ နံပါတ် ၇ ကို စတင် ဝတ်ဆင်ခွင့်ရတဲ့ သူကတော့ မိုက်ကယ်အိုဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ 

မိုက်ကယ်အိုဝင်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် အရွယ်လွန် ကစားသမားဟာ အသင်းကို အများကြီး မစွမ်းဆောင် ပေးနိုင်ခဲ့ပါဘူး။

ကျောနံပါတ် ၇ ဝတ်ဆင်မယ့် မေဆန်မောင့်ကိုတွေ့ရစဉ်

မိုက်ကယ်အိုဝင် ထွက်သွားပြီးချိန်မှာ ကျောနံပါတ် ၂၅ ဝတ်ဆင်တုန်းက ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တဲ့ ဗလင်စီယာကို နည်းပြကြီး ဖာဂူဆန်က ကျောနံပါတ် ၇ ပြောင်းလဲ ဝတ်ဆင်ခိုင်းခဲ့ပါတယ်။

ဗလင်စီယာဟာ နံပါတ် ၇ ပြောင်းလဲ ဝတ်ဆင်ပြီးချိန်မှာ ခြေစွမ်းပိုင်း သိသိသာသာ ကျဆင်းခဲ့လို့ သူ့ရဲ့ အရင် နံပါတ်ဖြစ်တဲ့ ကျောနံပါတ် ၂၅ ကို ပြန်လည်ပေးခဲ့ချိန်မှာတော့ သူ့ရဲ့အရင် ခြေစွမ်းတွေကို ပြန်မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

ဗလင်စီယာပြီးတော့ နံပါတ် ၇ ကို ဆက်ခံခဲ့တဲ့သူက ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ နာမည်ကျော်ပြီး အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ဒီမာရီယာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဂျင်တီးနား ကစားသမားကို အဲဒီကာလတုန်းက စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးပေးပြီး ခေါ်ယူကာ အများကြီး မျှော်လင့်ခဲ့ပေမယ့် ဘာမှဖြစ်ထွန်း လာခြင်းမရှိဘဲ တစ်ရာသီအကြာမှာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျောနံပါတ် ၇ နဲ့ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

ဒီမာရီယာ နောက်မှာတော့ ခြေစွမ်းခြေစရှိတဲ့ နယ်သာလန်နိုင်ငံသား ဒီပိုင်းက ကျောနံပါတ် ၇ ကို ဆက်လက် ဝတ်ဆင်ခဲ့ပေမယ့် အရင်ကလပ်မှာ ကစားခဲ့တုန်းက ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းမျိုးရဲ့ အနည်းငယ်ကိုတောင် မမြင်တွေ့ခဲ့ ရပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ဒီပိုင်းဟာ အရန်ခုံနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရလို့ နောက်ပိုင်းမှာ အသင်းကနေ အပြီးသတ် ထွက်ခွာခဲ့ ပါတယ်။ 

ဒီပိုင်းလည်း ထွက်သွားပြီးနောက် လစ်လပ်ခဲ့တဲ့ ကျောနံပါတ် ၇ ကို အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့အတူ တောက်ပခဲ့တဲ့ ဆန်းချက်စ်က ဝတ်ဆင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချီလီကစားသမား ဆန်းချက်စ်လည်း ကျောနံပါတ် ၇ ကျိန်စာဆိုးကို မကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ဘဲ လက်မြှောက် အရှုံးပေး ခဲ့ရပြီး အသင်းမှာ နှစ်အနည်းငယ်သာ ကစားကာ အင်တာမီလန် အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ယူနိုက်တက် ကစားသမားဘဝကို အဆုံးသတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နာမည်ကြီး ဝါရင့်တိုက်စစ်မှူး ကာဗာနီဟာ ကျောနံပါတ် ၇ အမွေအနှစ်ကို ဆက်ခံဖို့ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ရောက်လာကာ ပထမရာသီမှာ အသင်းအတွက် ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဒုတိယရာသီမှာတော့ သူ့ရဲ့ ကျောနံပါတ်ကို ရော်နယ်ဒိုထံ ပြန်ပေးခဲ့ရလို့ ဒီကျိန်စာဆိုးကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ခြင်းတော့ မရှိခဲ့တာပါ။

နံပါတ် ၇ ကို နောက်ဆုံး ဝတ်ဆင်ခဲ့တာကတော့ ပထမဆုံးအကြိမ် ကစားချိန်မှာ ဒီနံပါတ်နဲ့ အောင်မြင်မှု အများကြီး ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုပါ။ 

ကျောနံပါတ် ၇ ကစားသမားများကို တွေ့ရစဉ်

ပေါ်တူဂီကစားသမားဟာ ဒုတိယအကြိမ် ပြန်ရောက်လာချိန်မှာ အသင်းအတွက် ခြေစွမ်းပြသပြီး သွင်းဂိုးတွေပါ ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဒုတိယရာသီမှာတော့ ပြဿနာတွေ ကြုံတွေ့လာခဲ့ရပြီး အသင်းနဲ့ နည်းပြကို ဝေဖန်တဲ့ အင်တာဗျူးကြောင့် ယူနိုက်တက်နဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ လမ်းခွဲခြင်းမျိုး မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။

အဲဒါကြောင့် အသစ်ရောက်ရှိလာတဲ့ မေဆန်မောင့်ကို ကျောနံပါတ် ၇ ပေးခဲ့တဲ့အပေါ်မှာ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေကြ တာပါ။ 

မေဆန်မောင့်ဟာ နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ် သဘောကျတဲ့ ကစားသမားဖြစ်ပြီး ကစားသမားအသင်းထံ လာအောင် သူကိုယ်တိုင် ဆွဲဆောင်ပေးခဲ့တာကြောင့် ယုံကြည်မှုအပြည့်နဲ့ ကျောနံပါတ် ၇ ကို ပေးခဲ့တာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပြစ်ဒဏ်ဘော ကန်သွင်းချက်တွေကို လေ့ကျင့်ပြီး ကြီးပြင်းလာခဲ့တဲ့ မေဆန်မောင့်ဟာ ရော်နယ်ဒို နောက်ဆုံး ဝတ်ခဲ့တဲ့ ဒီနံပါတ်ကို ဆက်ခံပြီး အသင်းအောင်မြင်မှု လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်ရှိအောင် ဘယ်လောက် အထိ လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဖို့ ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။

မေဆန်မောင့်ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ အဓိကဆုဖလားတွေကို ရယူနိုင်ဖို့ အတွက် အသင်းရဲ့ မောင်းနှင်မှု အစိတ်အပိုင်း အနေနဲ့ ပါဝင်ချင်တယ်လို့ ပြောထားတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ရာသီသစ်မှာ မေဆန်မောင့်ဟာ ယူနိုက်တက်ရဲ့ ကျောနံပါတ် ၇ ကျိန်စာဆိုးကို ကျော်ဖြတ်နိုင်မလား ဆိုတာနဲ့ အသင်းအတွက် အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးနိုင်မလားဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါ တယ်။

CNI International Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် လူငယ်ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဆိုးဆိုးရွားရွား ပစ်သတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ တစ်ဝန်းလုံးတွင် အကြမ်းဖက် ဆူပူအုံကြွမှုများ ပေါ်ပေါက်လျက် ရှိသည်။ 

ထိုအခြေအနေတွင် TikTok၊ Snapchat နှင့် တခြားသော လူမှုကွန်ယက်များသည် အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်စေရန် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ကူညီပေးနေသည်ဟု ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ လူငယ်များနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့အကြား ကာလရှည် တင်းမာမှုများကို ထင်ဟပ်စေသည့် အကြမ်းဖက် ပဋိပက္ခများတွင် လူမှုကွန်ယက်များသည် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်နေသည်ဟု မက်ခရွန်က ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

သေဆုံးခဲ့သူသည် မြောက်အာဖရိက မျိုးရိုးရှိသူ နာဟဲလ်ဟုသာ အစိုးရဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပြီး သူ၏ သေဆုံးမှု ကနေ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ တစ်နေ့ထဲတွင်ပင် ဖမ်းဆီးမှုပေါင်း ၉၁၇ ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀၀ ကျော်လည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟု ပြင်သစ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

နိုင်ငံတွင်း ဖြစ်ပွားနေသော အကြမ်းဖက်မှုများအတွက် မက်ခရွန်သည် ဗွီဒီယိုဂိမ်းများကိုပါ အပြစ်တင်ထားပြီး အစိုးရသည် ထိလွယ်ရှလွယ်သော အကြောင်းအရာများကို ဖယ်ရှားရန်၊ အကြမ်းဖက်ရန် လှုံ့ဆော်သည့် သုံးစွဲ သူများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန်အတွက်  လူမှုကွန်ယက်ကုမ္ပဏီများနှင့် ပူးပေါင်းသွားမည်ဟုလည်း ပြောသည်။ 

ထိုသို့ ပြောခဲ့သော်လည်း ထိလွယ်ရှလွယ်ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် မည်သည့် အကြောင်းအရာမျိုးကို ထည့်သွင်း သတ်မှတ်မည်လဲ မက်ခရွန်က မရှင်းလင်းခဲ့ပေ။ 

သို့သော် လူမှုကွန်ယက် ကုမ္ပဏီများထံမှ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို မျှော်လင့်သည်ဟု ပြောသည်။ 

ပြင်သစ် သမ္မတ မက်ခရွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အစိုးရနှင့် ကုမ္ပဏီများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများကို လှုံ့ဆော်သည့် အကြောင်းအရာများအား ဖယ်ရှားရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်ရန် စတင်ဆွေးနွေးနေပြီဟု အမည်မဖော်လိုသူ ပြင်သစ် အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။ 

အစိုးရသည် အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ဆောင်ရန် စတင် လှုံ့ဆော်ခဲ့သူများသည် မည်သူမည်ဝါ ဖြစ်သူကို ဖော်ထုတ်ပေးရေး အတွက် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသော်လည်း ယင်းသည် ကနဦး အဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။ 

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒါမာနင်သည်လည်း လူမှုကွန်ယက် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကာ လူမှုကွန်ယက်များကိုသုံး၍ အကြမ်းဖက်မှုများကို လှုံ့ဆော်နေခြင်းအား လက်မခံသင့်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ 

ပြင်သစ်အစိုးရ၏ အစီအစဉ်တွင် အစိုးရဘက်က ရနိုင်သလောက် သတင်းအချက်အလက်များကို လူမှုကွန်ယက် ကုမ္ပဏီများသို့ ထောက်ပံ့ပေးကာ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ကုမ္ပဏီများဘက်က အကြမ်းဖက်မှုများအား လှုံ့ဆော်သူ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို ပြန်လည် ဖော်ထုတ်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။ 

အာဏာပိုင်များသည် အကြမ်းဖက်မှု ပြုလုပ်ရန် လူမှုကွန်ယက်ကို အသုံးပြုတိုင်းကို ဖော်ထုတ်အရေး ယူသွားမည် ဟုလည်း ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေတစ်ရပ် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး အဓမ္မမှု၊ လူသတ်မှုနှင့် အွန်လိုင်းမှ စော်ကားမှုများကဲ့သို့ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ အွန်လိုင်းခြိမ်းခြောက်မှုများကို အရေးယူနိုင်သည်။ 

ပြင်သစ် သမ္မတ မက်ခရွန်နဲ့ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် တည်ထောင်သူ ဇူကာဘတ်တို့ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုသို့သော အရေးယူမှုများမှာ မရှိသလောက် နီးပါး ရှားပါးသည်။

ကန့်သတ်ထားသော အကြောင်းအရာများကို ၂၄ နာရီအတွင်း ဖယ်ရှားပေးရန် လူမှုကွန်ယက် ပလက်ဖောင်းများနှင့် ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်များညွှန်ကြားသည့် မူကြမ်းတစ်ခုကို ပြင်သစ်လွှတ်တော်တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်က အတည်ပြုခဲ့သည်။
 
နောက်တစ်နှစ်တွင် ထိုဥပေဒဖြင့် အရေးယူမှု တချို့ရှိခဲ့သော်လည်း ခြေရာခံ၍ ရသူများကိုသာ အရေးယူသည့် ပုံစံမျိုး ဖြစ်သည်။ 

ပြင်သစ်အစိုးရဘက်က အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် တစ်နည်းတစ်ဖုံ ဆက်စပ်မှုရှိနေသည့် လူမှုကွန်ယက်များကို ပြစ်တင် ဝေဖန်နေချိန်တွင် Snapchat တစ်ခုတည်းကသာ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သက်သည့် 
အကြောင်းအရာ များအပေါ် စောင့်ကြည့်ဖယ်ရှားမှုများ တိုးမြှင့်ပြုလုပ်နေသည်ဟု တုံ့ပြန်ထားသည်။ 

ပြင်သစ်အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများအပေါ် စောင့်ကြည့်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက် နေသည်ဟု Snapchat ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့ကတည်းက ပြောဆိုထားသည်။ 

သို့သော် TikTok ကုမ္ပဏီ၊ Facebook၊ Instagram တို့ကို ပိုင်ဆိုင်သော Meta ကုမ္ပဏီတို့သည် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နှုတ်ဆိတ်နေကြဆဲဖြစ်ကာ Twitter အား ဆက်သွယ် မေးမြန်းမှုသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ထုံးစံအတိုင်း အီမိုဂျီဖြင့် တုံ့ပြန်မှုကိုသာ ရရှိခဲ့သည်။ 

TikTok၊ Snapchat နှင့် Twitter တို့ကဲ့သို့ လူမှုကွန်ယက်များတွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်မူဝါဒများ ရှိသည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေစဉ်

ထိုမူဝါဒများနှင့် ဆန့်ကျင်နေသည့် အကြမ်းဖက်ရန် လှုံ့ဆော်ခြင်းများကိုလည်း ကုမ္ပဏီများက စောင့်ကြည့်မှု လုပ်ဆောင်သည်။ 

သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဒေသဆိုင်ရာ ဥပေဒများ၊ အစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုများကြောင့် အချက်အလက် တချို့ကို ဖယ်ရှားမှုများလည်း ရှိသည်။  

တစ်ခါတစ်ရံတွင် ထိုသို့သော ဖယ်ရှားမှုများက အငြင်းပွားဖွယ်ရာများကို ဖြစ်စေသည်။ အနီးစပ်ဆုံးဥပမာမှာ တူရကီအစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် မေလတွင် Twitter ဘက်က မိန့်ခွန်းများကို ဆင်ဆာလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည့် သတင်းအချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ တရားဝင် တောင်းဆိုမှုများ တွင် အစိုးရအေဂျင်စီများ၊ ဥပဒေအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည်ဟု Snapchat ကုမ္ပဏီက ယင်း၏ ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ပြောသည်။ 

ထိုသို့ တောင်းဆိုမှုများကို နိုင်ငံပေါင်းစုံရှိ အစိုးရများထံမှ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရရှိထားကာ တောင်းဆိုထားသည်များ၏ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းအတွက် လိုအပ်သော အချက်အလက်တချို့ကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်ဟု ကုမ္ပဏီဘက်က ပြောသည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ်၏ ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် ပြင်သစ်အာဏာပိုင်များက သုံးစွဲသူများ၏ အချက်အလက်ဆိုင်ရာ အရေးပေါ် တောင်းဆိုမှုပေါင်း ၁၀၀ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟုလည်း ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။ 

ထိုအချိန် အပိုင်းအခြားအတွင်း TikTok သည် ပြင်သစ်အစိုးရထံမှ တောင်းဆိုမှု ၂၀ ရရှိခဲ့ကာ ယင်း၏ ၈၆ ရာခိုင်နှုန်း ပမာဏကိုဖယ်ရှား၊ ကန့်သတ်မှု လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ 

အစိုးရများအနေဖြင့် ဥပဒေနှင့်မကိုက်ညီသည့် အကြောင်းအရာ အတိအကျကို ရှင်းလင်း တောင်းဆိုမည်ဆိုလျှင် ကုမ္ပဏီအများစုက လိုက်လာဆောင်ရွက်ကြလိမ့်မည်ဟု ဒစ်ဂျစ်တယ် မှုခင်းဆေးပညာဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးက မှတ်ချက်ပြုသည်။ 

Source: AP

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဒုတိယသာရခဲ့တဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းကတော့ အခုနွေရာသီ အပြောင်း အရွှေ့ စဖွင့်တဲ့ အချိန်ကတည်းက သူတို့ပစ်မှတ်ထားပြီး လိုချင်တဲ့ ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူအားဖြည့်နေ ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းက ဟာဗတ်ဇ်ကို ပေါင် ၆၅ သန်းနဲ့ ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းက ဒီကလန်ရိုက်စ်ကိုလည်း ကလပ်စံချိန် တင်ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၁၀၅ သန်းနဲ့ ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။

အာဆင်နယ်နည်းပြ အာတီတာက လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ဆိုရင် အသင်း လူစာရင်းကို တောင့်တင်းအောင်လုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောခဲ့တာကြောင့် အသင်းဘက်ကလည်း နည်းပြလိုချင်တဲ့ ကစားသမား တွေကို ခေါ်ယူပေးနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မနှစ်ကရာသီကို ပြန်ပြီးသွားရရင် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဧပြီလအစမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယားကို ၈ မှတ်အသာနဲ့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီလည်း အဆုံးသတ်ရော မန်စီးတီးရဲ့နောက် ၅ မှတ် လျော့နည်းပြီး ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ ကုန်ဆုံးဖို့ နီးကပ်တဲ့အချိန်မှာ အဓိက ကစားသမားတွေ ဒဏ်ရာ ရတာက လည်း အသင်းရမှတ်တွေ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ အဓိကအချက် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ် ခေါ်ယူနေတဲ့ ကစားသမားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဟာဗတ်ဇ်နဲ့ ဒီကလန်ရိုက်စ်တို့ကို ခေါ်ယူအပြီးမှာ အေဂျတ်ဇ်နောက်ခံလူ တင်ဘာရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ကိုလည်း အပြီးသတ်နိုင်ဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒီကစားသမား ၃ ဦးက လာမယ့်ရာသီမှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေရအောင် လုပ်ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို မပြသနိုင်ခဲ့ဘူးဆိုပေမယ့်လည်း အသင်းချန်ပီယံလိဂ် ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ တစ်လုံးထဲသော အဖိုးတန်ဂိုးကို သွင်းယူခဲ့ပြီး ဒါဟာ လူတိုင်းကို အမှတ်ရစေခဲ့ ပါတယ်။ 
ဒါပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းမှာတော့ ဂျာမန်ကစားသမားဟာ ရှေ့တန်းနဲ့ ကွင်းလယ်ပိုင်းအတွက် ရွေးချယ်စရာ တွေကို ပိုပြီးတိုးသွားအောင် လုပ်ပေးနိုင်ဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကွင်းလယ်တိုက်စစ်၊ တောင်ပံ၊ တိုက်စစ်မှူး ဒါမှမဟုတ် နောက်ချန် တိုက်စစ် နေရာမှာ ကစားခဲ့တာဖြစ်ပြီး လေဗာကူဆင်နဲ့ ဂျာမနီအသင်းတွေမှာ ဗဟိုကွင်းလယ်လူအဖြစ် ကစားခဲ့ပါတယ်။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ အာဆင်နယ်အသင်းမှာ ရှာခါရဲ့ ကွင်းလယ်နေရာကို အစားထိုးရမှာဖြစ်သလို ဆာကာ၊ မာတင်နယ် လီ၊ ဂျီးဆပ်စ်၊ အန်ကိတ်တီယာ၊ ထရိုဆတ်၊ နယ်လ်ဆန်တို့နဲ့လည်း တိုက်စစ်ပိုင်းမှာ ပြိုင်ဆိုင်ရမှာပါ။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆိုးရွားခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီး အသင်းအတွက် ၉ ဂိုး သွင်းယူခဲ့ပြီး အသင်းရဲ့ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ပူးတွဲရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို ခေါ်ယူမှုမှာလည်း မန်စီးတီးနဲ့ အပြိုင်ကြိုးစားခဲ့ရပြီး ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးကို အသုံးပြုခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီကလန်ရိုက်စ်ရဲ့ တိုးတက်မှုတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အနည်းငယ်အတွင်းမှာ  မျက်ဝါးထင်ထင် မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဒီကလန်ရိုက်စ်ဟာ အရင်က ဗဟိုခံစစ်နေရာမှာ မကြာခဏ ကစားခဲ့ရပေမယ့် နောက်ပိုင်း အင်္ဂလန်နဲ့ ဝက်စ်ဟမ်း အသင်းတို့ရဲ့ ကွင်းလယ်ပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်မှာဆိုရင် ဒီကလန်ရိုက်စ်ဟာ ဘောလုံးပိုင်ဆို ပိုပြီးရယူနိုင်တာ ၃၃၄ ကြိမ်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဘောလုံးကိုဖြတ်ပြီး လုယူနိုင်တဲ့ အပိုင်းမှာလည်း ၆၃ ကြိမ်နဲ့ တခြားကစားသမားတွေထက် သာလွန်ခဲ့တဲ မှတ်တမ်းတွေ ရှိတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို နည်းပြ အာတီတာက ပါတေး၊ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ထက် ကွင်းလယ်ခံစစ်ပိုင်းမှာ နေရာ ပေးဖို့ရှိနေပြီး အသင်းဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အဓိကသော့ချက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာပါ။

 အာဆင်နယ် နည်းပြ အာတီတာကို တွေ့ရစဉ်

ဒီကလန်ရိုက်စ်၊ ပါတေးနဲ့ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ အချက်အလက်တွေကို နှိုင်းယှဉ်ရမယ်ဆိုရင် ပါတေးနဲ့ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ဟာ အောင်မြင်တဲ့ ပေးပို့မှုတွေ၊ ဘောလုံးကို ပိုပြီးထိနိုင်တဲ့အပိုင်းမှာ ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို အသာရခဲ့ပြီး ၊ဒီကလန်ရိုက်စ်ကတော့ ဘောလုံးကို အကြိမ်အရေအတွက် အများကြီးရယူနိုင်မှု၊ အခွင့်အရေး ဖန်တီးမှုနဲ့ ဘောလုံး ပေးပို့မှု တိကျတဲ့ အပိုင်းမှာ အသာရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အေဂျတ်ဇ်နောက်ခံလူ တင်ဘာကလည်း အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ခံစစ်ပိုင်း ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ အတွက် ရွေးချယ်စရာအဖြစ် ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ 

တင်ဘာဟာ ပုံမှန်ဆိုရင် ဗဟိုနောက်ခံလူအဖြစ် ကစားပေမယ့် ညာနောက်ခံလူ အဖြစ်နဲ့လည်း အေဂျတ်ဇ်၊ နယ်သာလန်အသင်းတွေမှာ ပါဝင်ကစားကာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် တင်ဘာဟာ ဗဟိုခံစစ်နေရာအတွက် ဂါဘရီရယ်လ်၊ ဆလီဘာ၊ ညာနောက်ခံ နေရာအတွက် ဘန်ဝှိုက်၊ တိုမီယာဆုတို့နဲ့ နေရာရဖို့ အကြိတ်အနယ် ယှဉ်ပြိုင်ရဖို့ ရှိနေတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဆုအတွက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်သလို ချန်ပီယံလိဂ်လည်း ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်လို့ နည်းပြ အာတီတာကတော့ အသင်းလူစာရင်းကို အင်အားတောင့်တင်း သထက် တောင့်တင်းအောင် ဖြည့်တင်း လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ခြေစွမ်းအတိုင်း ဆက်ထိန်းပြီး ရာသီနောက်ပိုင်းမှာ အမှားအယွင်း မလုပ်မိဘူးဆိုရင် အာဆင်နယ် အသင်းဟာ ဆုဖလားကို စိန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် သေချာပေါက် ရှိလာမယ်ဆိုတာ အသေအချာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

အားလုံးက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်၏ တရုတ် ခရီးစဉ် ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပါပြီ။

ခရီးစဉ်အတွင်း ဘလင်ကင်နှင့် တရုတ်သမ္မတရှီတို့က ဆိုးရွားနေသော တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးများကို တည်ငြိမ်အောင် လုပ်ဆောင်းသွားရန် ကတိပြုခဲ့သည်။ 

သို့သော် အမေရိကန်တို့၏ အကြီးမားဆုံး တောင်းဆိုမှုဖြစ်သော နှစ်နိုင်ငံ စစ်တပ်များအကြား ဆက်သွယ်မှုကို ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းရေးကိုတော့ တရုတ်ဘက်က ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ 

စစ်ဘက် ဆက်သွယ်ရေးကို ထပ်ဖန် တလဲလဲ ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ဘလင်ကင်က ထုတ်ပြောခဲ့သော်လည်း တရုတ် ဘက်က ပယ်ချသည်။ 

ထိုသို့ ဆက်သွယ်မှုများ ရှိခြင်းက လုံးဝ အရေးပါသည်ဟု ဘလင်ကင်က ပြောသည်။

ယင်းသည် အမေရိကန်ဘက်က ဆက်လက် လုပ်ဆောင်လိုသော အရာဖြစ်သည်ဟုလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ထပ်လောင်း ပြောကြားသည်။ 

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသာမက ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်နှင့် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့သည်လည်း အမေရိကန်နှင့် စစ်ဘက် ဆက်သွယ်ရေး ချယ်နယ်များ ပြန်လည်စတင်ရန် ပြီးခဲ့သည့်လ အတန်ကြာကတည်းက တရုတ်ကို တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

တရုတ်ဘက်က ဘာကြောင့် စစ်ဘက်ဆက်သွယ်ရေးကို ရပ်လိုက်ရပါသလဲ
********************************************************************

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် သြဂုတ်လက အမေရိကန်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက် လည်ပတ်ခဲ့ ပြီးနောက်တွင် တရုတ်က အမေရိကန်စစ်တပ်နှင့် ပုံမှန် ဆက်သွယ်ရေးကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။

နန်စီပလိုစီ၏ ခရီးစဉ်က ထိုင်ဝမ်နှင့်ဆက်ဆံရေး ပြုလုပ်ခြင်းကို တားဆီးသည့် တရုတ်၏ မူဝါဒကို စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဟုလည်း တရုတ်ဘက်က ရှုမြင်သည်။ 

သို့သော် နှစ်နိုင်ငံကြား မကျေလည်မှုများသည် ပလိုစီ၏ ခရီးစဉ် မတိုင်ခင်ကတည်းက ရှိနေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်ဘက်က ထုတ်ပြန်မှုအရ တရုတ်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများ ကျင်းပရန်တောင်းဆိုမှု တစ်ဒါဇင်ကျော်ခန့်ကို ငြင်းပယ်ခြင်း သို့မဟုတ် မတုံ့ပြန်ခဲ့ဟု သိရသည်။ 

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဘလင်ကင်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ဘက်က ဘာကြောင့် စစ်ဘက်ဆက်သွယ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းထားလိုရပါသလဲ
*********************************************************************************

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်စစ်တပ်များ ပါဝင်သော မထိန်းသိမ်းနိုင်တော့မည့် မတော်တဆမှုမျိုး ဖြစ်လာမည်ကို အမေရိကန်နှင့် တခြားသော နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် လများအတွင်း အကြောင်းအရာများစွာတို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား တင်းမာမှုများ မှာ အရှိန်မြှင့်တက်လာသည်။ 

အမေရိကန်နယ်နိမိတ်တွင်းသို့ တရုတ်၏ ထောက်လှမ်းရေး မိုးပျံပူဖောင်းများ ရောက်ရှိလာခြင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ ရေကြောင်းနှင့် လေကြောင်း ယာဉ်များ တိုက်မိလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ 

ဇွန်လ အစောပိုင်းတွင် တရုတ်စစ်သင်္ဘောတစ်စင်းသည် ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြားရှိ အမေရိကန်ဖျက်သင်္ဘော တစ်စင်းရှေ့သို့ ရုတ်တရတ် ဖြတ်ဝင်ခဲ့သောကြောင့် ထိခိုက်မှုကို ရှောင်လွဲနိုင်ရန် ဖျက်သင်္ဘောဘက်က အရှိန် လျှော့ပစ်ခဲ့ရသည်။ 

ထိုမတိုင်ခင်ရက်များကလည်း တရုတ်ဂျက်တိုက်လေယာဉ် တစ်စင်းသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ အမေရိကန် စစ်လေယာဉ် တစ်စင်းရှေ့မှ ပျံသန်းမှုလည်း ဖြစ်ခဲ့သေးသည်။ 

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုဟု တရုတ်ဘက်က ပြောသော်လည်း အမေရိကန်ဘက်က ယင်းကို မလိုအပ်သော ရန်စမှုဟု သတ်မှတ်သည်။ 

အမေရိကန်သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်ကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုးကို ရှောင်လွဲလိုနေသည်။ 

ထိုအချိန်တုန်းက အမေရိကန် ရေတပ်လေယာဉ် တစ်စင်းနှင့် တရုတ် ကြားဖြတ် တိုက်လေယာဉ် တစ်စင်းတို့ ဟိုင်နန်ကျွန်း ကမ်းလွန်လေပြင်တွင် ဝင်တိုက်မိခဲ့ကြသည်။ 

ထိုဖြစ်စဉ်တွင် တရုတ်လေယာဉ်မှူး သေဆုံးခဲ့ကာ အမေရိကန်လေယာဉ်လည်း တရုတ်၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ဟိုင်နန်သို့ အရေးပေါ် ဆင်းသက်ခဲ့ရသည်။ 

အမေရိကန်အတွက် အရေးကြီးဆုံး အရာမှာ ထိုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုးကို ရှောင်လွဲလိုခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စင်ကာပူ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်၏ တရုတ်စစ်ရေးမူဝါဒဆိုင်ရာလေ့လာသူ လီနန်က ပြောသည်။ 

အမေရိကန်နဲ့တရုတ် စစ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်က အဘယ်ကြောင့် ရှောင်ဖယ်နေရပါသလဲ
***********************************************

အမေရိကန်နှင့် စစ်ဘက် ဆက်သွယ်မှုများကို ပြန်လည် စတင်ရန် ငြင်းဆန်နေရခြင်းမှာ အမေရိကန်ဘက်က ချမှတ်ထားသည့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်မှ ပြောသည်။ 

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လီရှန်းဖူ အပေါ် ချမှတ်ထားသည့် အရေးယူမှုများကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

ထိုအရေးယူမှုများသည် ရုရှားနှင့် ပတ်သက်နေကာ ရုရှားမှ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကို တရုတ်၏ ဝယ်ယူမှုတွင် လီ၏ ပါဝင်နေမှုအတွက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ချမှတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

စစ်တပ်ချင်း အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်ရန် ခက်ခဲနေရခြင်းကို အမေရိကန် အနေဖြင့်လည်း သေချာပေါက် သိရှိနေ မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကတစ်ချက်မှာ တရုတ်ကို ချမှတ်ထားသည့် တစ်ဘက်သတ် ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ဖြစ် ကြောင်း၊ ထိုအရေးယူမှုများကို ဖယ်ရှားပြီးချိန်မှသာ စစ်တပ်အချင်းချင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခြေ အနေများကို ဖန်တီးသွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း မြောက်အမေရိကအရေးဆိုင်ရာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနအရာရှိတစ် ဦးက ပြောသည်။

လီသည် ယခုလ အစောပိုင်း စင်္ကာပူရှိ ကာကွယ်ရေးဖိုရမ်တစ်ခု၏ ဘေးဆွယ် အစည်းအဝေးတွင် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အော်စတင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ဖိတ်ကြားမှုကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ 

အရာရှိနှစ်ဦးသည် ဖိုရမ်အတွင်း တစားပွဲတည်းထိုင်ခဲ့သလို  ထိုမတိုင်ခင်ကလည်း ဆက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ကသေး သည်။ 

ထိုသို့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ကြခြင်းက လုံလောက်သော အမူအရာတစ်ရပ် မဟုတ်ဟု အော်စတင်က ပြောသည်။ 

ညစာစားပွဲ၌ အချင်းချင်း ဖော်ရွှေစွာ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော  ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုဟု ယူဆ ၍ မရကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

လီနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ထားသည့်တိုင် ယင်းတို့က လီနှင့် အမေရိကန်အရာရှိများ အကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို အတားအဆီး မဖြစ်စေဟု အမေရိကန်ဘက်က ပြောသည်။ 

သို့သော် တရုတ်အရာရှိများ အနေဖြင့် ပြန်လည် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုအတွက် သဘောတူညီချက် မရသေးခင် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ လူသိရှင်ကြား ပြင်ဆင်မှုကို လိုချင်နေပုံရသည်ဟု စင်္ကာပူ တက္ကသိုလ်မှ လီနန်က ပြောသည်။ 

တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ထားပြီးနောက် ထိုတစ်စုံတစ်ယောက်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး လိုနေခြင်းသည် တရုတ်ဘက်က ကြည့်မည်ဆိုလျှင် မည်သို့မှ အဓိပ္ပါယ်ရှိမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းကပြော သည်။ 

တရုတ်သည် ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင် လွှမ်းမိုးမှုရှိရာ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဟု သတ်မှတ်ထားသည့် အာရှ - ပစိဖိတ်ဒေသ အတွင်း နိုင်ငံများနှင့် နေတိုးအဖွဲ့တို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြင့်တက်လာခြင်းကိုလည်း သဘောကျပုံ မရ ဟု ဟောင်ကောင်တက္ကသိုလ်ရှိ တရုတ်အရေးလေ့လာမှုဆိုင်ရာ ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်သူ ဝီလီလမ်က ပြောသည်။ 

တရုတ်နဲ့အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ၂ ဉီးကိုတွေ့ရစဉ်

နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးအပေါ် အမြင်တွင် မည်သည့် အခက်အခဲများ ရှိနေပါသလဲ
*************************************************************************

အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား ယှဉ်ပြိုင်မှုသည် လက်ရှိ အခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိဟု ဘလင်ကင်နှင့် တွေ့ဆုံပြီး ချိန်တွင် ရှီက ပြောခဲ့သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ထုတ်ပြန်သည်။ 

အရေးပါသော နည်းပညာများ တရုတ်ထံသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခြင်းကဲ့သို့ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ တရုတ်နိုင်ငံ ဆိုင်ရာ မူဝါဒများအား တရုတ်ဘက်က ၎င်းတို့၏တိုးတက်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများဟု ရှုမြင်ထားသည်။ 

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့သည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အတိတ်မှ အကြောင်းအရာများကို ပြောဆိုလျက်ရှိကြောင်း၊ အင်အားကြီးနိုင်ငံ နှစ်ခုကြားတွင် မည်ကဲ့သို့ အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်မှုရှိမည်လဲ ဆိုခြင်းတွင် အဆင့်မြင့် အရာရှိများ အကြား၌ သဘောတူညီမှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထိုအခြေအနေက နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ရှေ့ဆက်ရန် အခက်အခဲများကို ဖြစ်စေမည်ဟု ယူဆကြောင်း ဘုရ်နှင့် အိုဘားမား အစိုးရများလက်ထက်တွင် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အရာရှိတစ်ဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသူ ပေါလ်ဟန်လီ က ပြောသည်။ 

Source: AP

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ တော်တော်လေး ကျယ်ပြန့် လာတာကြောင့် တရုတ်စူပါလိဂ်လို အမှားမျိုးထပ်ပြီး ကျူးလွန်လာနိုင်ပါတယ်။

ပြီးရင်တော့ နောက်ထပ် တရုတ်စူပါလိဂ် ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်စူပါလိဂ်ကို လူတွေ စိတ်ဝင်စားအောင် လုပ်တုန်းကလည်း အခုလိုပဲ ကမ္ဘာကျော်တွေကို ငွေကြေးအပုံလိုက် ပေးပြီး ဆွဲဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက တရုတ်စူပါလိဂ်ဟာ အချိန်တိုအတွင်း လူစိတ်ဝင်စားမှုများစွာ ရရှိခဲ့ပြီး ယူနိုက်တက်နဲ့ မန်စီးတီးတိုက်စစ်မှူး တီဗတ်ဇ်၊ ချယ်လ်ဆီး ကစားသမား အော်စကာ၊ ဘရာဇီးလ် လူသန်ကြီးလို့ ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ ဟော့ခ်တို့ကို ခေါ်ယူပြီး ငွေကြေး အများအပြား သုံးစွဲခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒီလိုသုံးစွဲမှုတွေဟာ အချိန်အကြာကြီး မခံခဲ့သလို လိဂ်ကလည်း လူစိတ်ဝင်စားမှု လျော့ကျခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်စူပါလိဂ်မှာ ကစားနေကြတဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားများကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်ပိုင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဟာ တရုတ်မှာ လာကစားဖို့ စိတ်ဝင်စားမှုတွေ နည်းပါးသွားခဲ့ပါ တယ်။ အခုလည်း ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာကျော်တွေကို မက်လောက်စရာငွေပေးပြီး ခေါ်ယူထားသလို နောက်ထပ် လည်း ထပ်ပြီး ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတာပါ။ 

တရုတ်စူပါလိဂ်က ကစားသမားတွေ ခေါ်ယူတာထက်ကို ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုတွေဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်နေပြီး ဘောလွန်းဒီအောဆု ရထားတဲ့ ရော်နယ်ဒို၊ ဘန်ဇီမာတို့ကို ခေါ်ယူထားပြီးဖြစ်သလို ကြွက်ကလေးလို့ ချစ်စနိုး ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ ကန်တီကိုလည်း ခေါ်ယူထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် မန်ဒီ၊ ရူဘင်နာဗတ်စ်၊ ဇီယက်ချ်၊ ကူလီဘာလီတို့ကိုလည်း ခေါ်ယူနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီလိဂ်မှာ ကစားနေတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ပိုမိုခိုင်မာတဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားတဲ့အတွက် တရုတ်စူပါလိဂ်လို ဖြစ်မလာ နိုင်ဘူးလို့ ယုံကြည်သူတွေလည်း ရှိနေတာပါ။

"လိဂ်ဟာ ၁၉၇၀ ခုနှစ်ကတည်းက ကောင်းမွန်စွာ တည်ဆောက်ထားပြီး ကလပ်တွေမှာ ဘောလုံးကိုသာ ဂရုစိုက် တဲ့ တကယ့် အမာခံပရိသတ်တွေ ရှိပါတယ်။ တရုတ်မှာဖြစ်ခဲ့တုန်းက ဒါက အစိုးရငွေ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါ တယ်။ ဒါက လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဒီလိုအရာတွေလုပ်ဖို့ တွန်းအားပေးတာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရပ်တန့်သွားခဲ့ ပါတယ်။ ဒီမှာကတော့ ရေရှည်စီမံထားတဲ့အရာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံမှာ ဘောလုံးအားကစားက နံပါတ်တစ် အားကစားပါ။ ရော်နယ်ဒို ရောက်လာပြီးချိန်မှာ လိဂ်က အဓိကဈေးကွက်တိုင်းမှာ ပြသခဲ့ပါတယ်။ 
လူစိတ်ဝင်စားမှုတွေလည်း ချက်ချင်းရခဲ့ပြီး ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့က ဒါတွေကို သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်" လိဂ်ရဲ့ အကြီးတန်း တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောခဲ့တာပါ။

လက်ရှိအချိန်မှာ ဥရောပဘောလုံးအတွက် ဆော်ဒီဟာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုအဖြစ် ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် အနေနဲ့ ဆော်ဒီ အပြောင်းအရွှေ့တွေကို ရပ်တန့်သင့်တယ်လို့ ပရီးမီးယားလိဂ် ကစားသမား ဟောင်း ဂယ်ရီနဗီးလ်က မကြာသေးခင် ရက်ပိုင်းက ပြောထားခဲ့တာပါ။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို အခြားလိဂ်မှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေထက် ခေါ်ယူနိုင် ဖို့ ပိုပြီးဆွဲဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိတဲ့ နာမည်ကျော် ကစားသမား အများအပြားဟာ ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ခံနေရတာပါ။ 

မက်ဆီ၊ လူကာကူ၊ ဆွန်ဟောင်မင်၊ မိုဒရစ်နဲ့ တိုနီကရူးစ်တို့ကတော့ ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေကို စိတ်မဝင် စားခဲ့ပေမယ့် တခြား ကစားသမားတွေ အတွက်ကျတော့ နောက်တစ်ချိန် ဒီလိုမျိုး အခွင့်အရေးထပ်ပြီး မရလာမှာ ကို စိုးရိမ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့်လည်း ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းရွှေ့ခွင့်ရမယ့် အခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်နိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

ယူအီးအက်ဖ်အေဥက္ကဋ္ဌ ဆက်ဖာရင်ကတော့ ဆော်ဒီဟာ အမှားတွေကို ပြုလုပ်နေတယ်လို့ ထောက်ပြထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းလာတဲ့ ဘန်ဇီမာကို တွေ့ရစဉ်

ဆက်ဖာရင်က "အဓိက ကတော့ ဆော်ဒီ ဘောလုံးလောအတွက် အမှားပါပဲ။ သူတို့တွေဟာ အကယ်ဒမီတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်ပြီး သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင် နည်းပြတွေကို ခေါ်ဆောင်ကာ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ကစားသမားတွေကို ပြုစုပျိုးထောင်ရမှာပါ။ ကစားသမားဘဝ အဆုံးသတ်ဖို့ နီးနေတဲ့ ကစားသမားတွေကို ဝယ်ယူတာက ဘောလုံးကို တိုးတက်စေမယ့် စနစ်မဟုတ်ပါဘူး။ တရုတ်နိုင်ငံတုန်းကလည်း ဒီလိုမျိုး အလားတူ အမှားတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက ငွေကြေးအတွက်တင် မဟုတ်ပါဘူး။ ကစားသမားတွေက ထိပ်တန်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ အနိုင်ယူချင်ကြပြီး ထိပ်တန်းပြိုင်ပွဲက ဥရောပမှာပဲရှိပါတယ်"လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ဆော်ဒီလိဂ် ကလပ်အသင်းတွေရဲ့ ငွေကြေးသုံးစွဲမှုကို ဥရောပကလပ် အသင်း တွေက ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ အားနည်းနေပြီး ကစားသမားတွေကလည်း ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံကိုသာ ရွေးချယ်နေကြတာ ပါ။

ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ အာရှထိပ်သီး တရုတ်နိုင်ငံက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ စူပါလိဂ်လို အဖြစ်မျိုး မရောက်ဖို့အတွက် လေ့လာ သင်ယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပြီး ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် စွန့်စားချင်တဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကတော့ သူတို့ရဲ့စွန့်စားခန်းကို ရပ်တန့် သွားဖို့ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ ဒီလိုငွေကြေးသုံးစွဲပြီး ကစားသမားတွေကို ခေါ်နေတဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက် ကတော့ မကြာခင် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းလိဂ် ၅ ခုထဲဝင်ဖို့နဲ့ ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ပါ။ 

အဲဒါကြောင့် လာမယ့် အပြောင်းအရွှေ့တွေမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို အရခေါ်ယူဖို့ ဆော်ဒီရဲ့ နောက်ထပ် ငွေကြေးသုံးစွဲမှုတွေကို ထပ်ပြီး မြင်တွေ့ရဖို့ပဲ ရှိပါတော့တယ်။

Source: BBC