CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဩဂုတ် ၂၃

လွန်ခဲ့သည့်လက သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်အောင် တွန်းအားပေးခဲ့ကြ သည့် ဆန္ဒပြသူများကို ဖမ်းဆီးရန်အတွက် သီရိလင်္ကာအစိုးရသစ်သည် အကြမ်းဖက် ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေကို အသုံးပြုနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ အပြစ်တင်ဝေဖန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း AFP သတင်းကို ကိုးကား၍ France24 ဝက်ဆိုက်က ရေးသားဖော်ပြသည်။

သီရိလင်္ကာအစိုးရ၏ အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားမှု အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့သော အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲအတွင်း ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဝါဆန်သာမူဒါလီဂျီအပါအဝင် ကျောင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၃ ဦးကို အကြမ်းဖက်မှုတားဆီးရေးအက်ဥပဒေ (PTA) ဖြင့် ဩဂုတ် ၂၁ ရက်နှောင်းပိုင်းက ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအက်ဥပဒေအရ သံသယရှိသူများကို တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ သုံးသပ်ခြင်းမရှိဘဲ ရက်ပေါင်း ၉၀ အထိ ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခွင့်ပြုထားသည်။

အကျပ်အတည်းတစ်ခုတွင် တိုင်းပြည်၏ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ခိုးယူခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုမြောက်သည်” ဂိုတာ ဟု ဆိုင်းဘုတ်ကိုင်ဆောင်က ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေသူတစ်ဦး(ဓါတ်ပုံ- Getty Images)

နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးစံနှုန်းများနှင့် မကိုက်ညီဘဲ ထိုသို့သောဥပဒေမျိုးကို အသုံးချခြင်းသည် သီရိလင်္ကာ၏ ဒီမိုကရေစီကို ပျက်ပြားစေကြောင်း သီရိလင်္ကာဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် ဂျူလီယာချောင် (Julie Chung) က အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“ပြည်သူတွေရဲ့အမြင်တွေ၊ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပိုင်ခွင့်တွေကို အစိုးရက အားပေးဖို့ ကျမတို့တိုက်တွန်းပါတယ်” ဟု ၎င်းက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်မှနေ၍ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အလားတူ PTA ဥပဒေသုံးခြင်းကို ခေတ္တဆိုင်းငံ့ပါရန်နှင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိကြောင်း ကိုလံဘိုမြို့တော်ရှိ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ရုံးခွဲက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့ပြီး ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁၈ ရက် ဆန္ဒပြပွဲတွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် နောက်ထပ်ဆန္ဒပြသူ ၁၃ ဦးအနက်မှ အချို့ကို အာမခံဖြင့် ပြန်လွှတ်ပေးခြင်း (သို့မဟုတ်) ပုံမှန်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဖြင့် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခြင်း ရှိခဲ့သည်။

အိမ်သုံးဂတ်စ်များရရှိရန် ဂတ်စ်အိုးများဖြင့် တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Wiki)

ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများကို အကြမ်းဖက်ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေများ ကျင့်သုံးခြင်းမှာ အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ဝေဖန်ထောက်ပြမှုများကို လက်ခံလိုစိတ်မရှိဘဲ သဘောထားကွဲလွဲသည့်အသံများအား စနစ်တကျတားဆီး နေသည့် အရိပ်လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာအဖွဲ့ (Amnesty International-AI) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အကြမ်းဖက်မှုစွဲချက်တွေဟာ ဆန္ဒပြသူတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ပြစ်မှုတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိဘူး။ အစိုးရဝေဖန်သူတွေ၊ သတင်းထောက်တွေနဲ့ လူနည်းစုတွေရဲ့ ပါးစပ်တွေပိတ်အောင် ဒီဥပဒေကို အကြိမ်ကြိမ် ထုတ်သုံးနေတာ တွေ့ရပါတယ်” ဟု AI အဖွဲ့မှ တောင်အာရှရေးရာဒါရိုက်တာ ယာမီနီမီရှရာ (Yamini Mishra) က ပြောကြား ခဲ့သည်။

မကြုံစဖူး စီးပွားရေးပြိုလဲမှုကြောင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် သွင်းကုန်များဝယ်ယူရန် ပြည်ပငွေကြေး ကုန်ခမ်း သွားပြီးနောက် ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းကပင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးလူထုအုံကြွမှု မကြာခဏဖြစ်ပွားခဲ့ကာ နိုင်ငံ့လူဦးရေ ၂၂ သန်းမှာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်မှု၊ လျှပ်စစ်မီးမရမှုနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ ခါးစည်းခံခဲ့ရသည်။

Source: AFP, France24

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်အတွင်းမှာ ယခုကာလတွင် တိုက်ခန်းများထက် မြေကွက်များကို ပို၍ ဝယ်ယူလာကြသည်ဟု အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆာင်မှု လုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၆ လတာ ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက မြေကွက်များသည် သိန်း ၂၀၀ နီးပါး မြင့်တက်လာသည်ဟု သာကေတမြို့နယ်မှ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ကတော့ လမ်းမတန်းကတော့ အဝယ်လိုက်တာပေါ့နော် ပိုပြီးတော့။ သာကေတ ဘက်ကတော့ လမ်းမတန်းတွေ ပိုပြီးတော့ အဝယ်လိုက်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ၄၀ - ၆၀ တွေပေါ့နော် အဲဒါတွေ အဝယ် ပိုလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ ဈေးကတော့ ဒီ ၆ လအတွင်း နည်းနည်းလေး ဈေးပိုတက်လာ တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ တိုက်ခန်းဆိုလို့ရှိရင် အနည်းဆုံး ၆၀/၇၀ လောက် တက်တယ်ဗျာ၊ အရင်က ပေါက်ဈေးထက် ပုံမှန်ထက်ကို ၆၀/၇၀ လောက် တက်တယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ မြေကွက်တွေဆိုရင် တော့ ၂၀၀ လောက် တက်သွားတယ်။ အခု လွန်ခဲ့တဲ့ ၆ လက ၂၅၀၀ နဲ့ ဝယ်ထားတဲ့လူက ၂၇၀၀/၂၈၀၀ လောက် ရတယ်ပေါ့နော်။ တိုက်ခန်းတွေထက်စာရင် မြေကွက်တွေက ပိုပြီးတော့ အဝယ်လိုက်လာတယ်။ တိုက်ခန်းက အဝယ်မလိုက်ဘူးလားဆိုတော့ လိုက်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြေကွက်တွေက မကြားစဖူး ဈေး တွေနဲ့ ဖြစ်ပြီးတော့ အဝယ်လိုက်နေတာ အဲလိုမျိုး” ဟု ပြောသည်။

မြေကွက်များ

ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ဒေါ်လာငွေ လဲလှယ်သည့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းများလည်း လိုက်ပါမြင့်တက်လာကြောင်း၊ မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှုကြောင့် ရွှေနှင့် အိမ်ခြံမြေများကို ပို၍ ဝယ်ယူလာကြခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၆ လနှင့် နှိုင်းယှဉ်သည့်အခါ အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းသည် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်နေသည့် အခြေအနေ ရှိသော်လည်း လာမည့် ၆ လတွင် ထက်ဝက်ခန့် မြင့်တက်နိုင်သည်ဟု ရတနာဂီရိ အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုမှ CEO ကိုဇေယျက CNI သို့ ပြောသည်။

ကိုဇေယျက “၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပတ်ချာလည်လောက် တက်သွားတယ်ဗျ။ ဒေါ်လာဈေးက ၁ ဆကျော် တက် တယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းကလည်း ၁ ဆကျော် တက်တယ်။ ဆီဈေးနှုန်းကလည်း ၁ ဆကျော် တက်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြေဈေးနှုန်းက ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း တက်သွားတယ်။ အဲတော့ ကျနော်ထင်တယ်ဗျ၊ မြေဈေးနှုန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ မြောက်ဒဂုံကတော့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း တက်သွားတယ်။ ကျန်တဲ့ ရပ်ကွက်တွေ တော်တော်များများကတော့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကြားပေါ့။ အဲလောက်တက် တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ လထက်စာရင် မြေဈေးနှုန်းက ပိုပြီးတော့ တက်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်တာ။ ပို တက်ရင် နောက်ဆုံးကျရင် အမြင့်ဆုံးရောက်ရင် ပြန်ပြုတ်ကျလိမ့်မယ်။ အဲတော့ ဒီတက်နေတဲ့ ဈေးနှုန်း တွေထက် တစ်ဝက်လောက်ကို ထပ်တက်ဖို့ များတယ်လို့ ကောက်ချက်ချတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြေကွက်များ

မြန်မာနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်တွင် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာ ဈေးနှုန်းသည် အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာလျှင် ၁၄၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၂၉၀၀ ကျပ်ဖြင့်  ရောင်းဝယ်မှုများ ပြုလုပ်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်သည်လည်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း အပြောင်းအလဲအပေါ် မူတည်၍ ဈေးနှုန်း ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်သွားမည်ဟု အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြောက်ဒဂုံ၊ တောင်ဒဂုံနှင့် သာကေတမြို့နယ်များတွင် မြေကွက်များ လာရောက်ဝယ်ယူမှု များပြားလျက်ရှိပြီး လမ်းမတန်းနှင့် နီးသည့် မြေနေရာများကို ပို၍ ဝယ်ယူကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ထားသည့် ကျောက်တော် - ပလက်ဝ ပြေးဆွဲနေသော ဇတ်ရေယာဉ်ကို ကုန်စည်သယ်ဆောင်ခွင့် အကန့်အသတ်ဖြင့် ပြန်လည် ပြေးဆွဲပေးနေကြောင်း ပလက်ဝ ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ကုန်စည်များကို သယ်ဆောင်သည့် အခါတွင် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများထံမှ ထောက်ခံစာ ယူဆောင်ရမည့် အပြင် ကုန်စည်များအား ခွဲတမ်းဖြင့်သာ သယ်ဆောင်ကြရမည်ဟု ချင်းပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စက်လှေတော့ သွားလို့ မရသေးဘူး။ သင်္ဘောသာ အရင်လို ပြန်ဆွဲပေးတယ်။ အဲဒါ ပစ္စည်းတင်တဲ့အခါ မျှောစာ ယူရမယ်။ သင်္ဘောပေါ်မှာ တင်ရမယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ သူရရင် နောက်တစ်ပတ်မှာ ကျနော်တင် မှာပေါ့။ အဲလို ခွဲတမ်းအလိုက်နဲ့ မျှောစာချပေးမယ်။ ဥပမာ ပလက်ဝမှာ အိမ်ထောင် ၁၀၀၀ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ဒီတစ်ပတ် မှာ ကျနော်က ဆန်အိတ် ၁၀၀ သယ်လို့ရမယ်။ နောက်အပတ်မှာ နှစ်ယောက်က ဆန်အိတ် ၃၀၀ သယ်လို့ရမယ် အဲလိုခွဲတမ်းတွေနဲ့ သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ပလက်ဝဒေသတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် AA ကြား မကြာခဏ တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည့်အတွက် အဓိက ကုန်စည်စီးဆင်းသည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်သော ကျောက်တော်- ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းသည်လည်း ဖြတ်သန်းသွားလာမှု ပိတ်ပင်ခံရခြင်းနှင့် ကန့်သတ်မှုများဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ပြုခြင်းများ မကြာခဏ ကြုံတွေ့ရလေ့ ရှိသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့တွင် ရေလမ်းကြောင်း သွားလာရေးကို ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပလက်ဝ ဒေသအတွင်း ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ယခင် ၄၀၀၀၀(လေးသောင်း)သာ ရှိရာမှ ၁၀၀၀၀၀(တစ်သိန်း)ကျော်အထိ ဖြစ် သွားသလို ဝယ်ယူ၍ မရသည့် အခြေအနေအထိလည်း ဖြစ်သွားခဲ့သေးသည်။

ပလက်ဝဒေသနေ ပြည်သူများ ကုလားတန်မြစ်အတွင်းသွားလာနေစဉ်

သို့သော် ဩဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် ပြေးဆွဲပေးခြင်းကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ် ကျဆင်းလာ ပြီး တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀၀(ရှစ်သောင်း)ကျပ် ဖြစ်သွားသည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ကိုကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ကိုကျော်ခင်က “ကန့်သတ်ပစ္စည်းပေါ့ နည်းနည်း ကန့်သတ်တာပဲ ရှိတယ်။ ဆန်တွေ ဘာတွေ သယ်လို့ရတော့ ဈေး တွေ ကျသွားတယ်လေ။ ၈ သောင်းလောက် ပြန်ဖြစ်သွားတယ်။ ၈ သောင်းလောက်ဆိုတာထက် အခု ဝယ်လို့ ခြမ်း လို့ ပြန်ရတယ်။ ဟိုတလောက ပစ္စည်း ပြတ်သွားတာ။ အရင်တုန်းကဆိုရင် ၄ သောင်း၊ ၆ သောင်းလောက် ရှိတဲ့ ဆန်က အခု ၈ သောင်းလောက် ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျသွားတာကိုး။ ဟိုတစ်ပတ်မှာ ၁ သိန်းကျော်လေ။ အခု ၈ သောင်း လောက်ဆိုတော့ နည်းနည်းတော့ ကျသွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အရင်လိုတော့ ပြန်မကျဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကုန်ဈေးနှုန်း တက်တော့လည်း ဆိုင်တွေ တင်တာပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းကို ဇတ်ရေယာဉ်ဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ၂ ကြိမ် ပြေးဆွဲပေးနေပြီး ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာပါက ပြန်လည် ပိတ်ထားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပြေးဆွဲခွင့် ပိတ်ထားသည့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် စက်လှေများ ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးမည်ဆိုပါက ဒေသခံများ အတွက် ပို၍ အဆင်ပြေမည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဩဂုတ် ၁၉

ယခုလအကုန်ပိုင်း၌ သီရိလင်္ကာသို့ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) မှ တာဝန်ရှိသူများ ရောက်ရှိလာစဉ်အတွင်း သီရိလင်္ကာ ဗဟိုဘဏ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ၎င်းတို့အစိုးရအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးကယ်ဆယ်ရန် ဦးတည်နိုင်သော ပဏာမ သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲ၌ အချက်အချာကျသော ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် သီရိလင်္ကာသည် အတိအလင်း ဒေဝါလီခံထားရပြီး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ပိုမိုဆိုးရွားလာမှုကြောင့် လူထုဆန္ဒပြမှုများ ပြင်းထန်လာခဲ့သဖြင့် ယခင်လ၌ သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ ရာထူးကနေ နုတ်ထွက်၍ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။

ယခုရင်ဆိုင်နေရသော အကျပ်အတည်းသည် IMF နှင့် ညှိနှိုင်းမှုများ၌ ခက်ခဲနေခဲ့ကြောင်း အစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ ဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး နန်ဒလင်းဝီရာဆင်းက “IMF တာဝန်ရှိသူများနှင့် သီရိလင်္ကာအစိုးရတို့သည် ညှိနှိုင်း မှုများအတွင်း မူဝါဒရေးရာပိုင်းအတွက် ဝန်ထမ်းအဆင့် သဘောတူညီချက် အပြီးသတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ ဆန္ဒပြသူများနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ (AP)

သီရိလင်္ကာသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ပြည်ပချေးငွေများကို အကျေအလည် ပြန်မဆပ်နိုင်တော့ကြောင်း ကြေညာခြင်းဖြင့် လူမွဲစာရင်းဝင်(ဒေဝါလီ)နိုင်ငံအဖြစ်သို့ ဆိုက်ရောက်သွားခဲ့ရသည်။

၎င်း၏ စုစုပေါင်း ကြွေးမြီသည် ဒေါ်လာ ၅၁ ဘီလီယံဖြစ်ပြီး လာမည့် ၂၀၂၇ ခုနှစ်အရောက်တွင် ဒေါ်လာ ၂၈ ဘီလီယံအထိ အကြွေးနွံထဲ နစ်နေသည်။ သို့ဖြစ်၍ တင်ရှိနေသော ကြွေးမြီအားလုံးကို ပြန်လည် စုစည်းသုံးသပ်ရန်လိုကြောင်း နန်ဒလင်း ဝီရာဆင်းက သတင်းထောက်များအား ရှင်းပြခဲ့သည်။

IMF နှင့် လတ်တလော ရရှိထားသည့် သဘောတူညီချက်မှာ လာမည့် ၁၀ နှစ်အတွင်း အောင်မြင်စွာ ကြွေးမြီ ပပျောက်ရေး အတွက် ရှင်းလင်းတိကျစွာ ပုံဖော်နိုင်ရေး ဖြစ်ကြောင်း၊ ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ထပ်မံထွက်ပေါ်လာလျှင် သီရိလင်္ကာသည် အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်သူများနှင့် အခြားပြည်ပ ကြွေးမြီရှင်များထံ ချဉ်းကပ်ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“တစ်ချိန်ချိန်မှာ IMF က ထောက်ခံတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ မက်ခရိုစီးပွားရေး အစီအစဉ်ကို ပေါ်ထွက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ကြွေးရှင်တွေ အားလုံးကနေ သီရိလင်္ကာကို ပံ့ပိုးနိုင်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ဝီရာဆင်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ် နှစ်ပတ်အတွင်း ၎င်းတို့အစိုးရသည် IMF နှင့်လက်တွဲ၍ ၄ နှစ်ကြာ ဘဏ္ဍာရေး ကယ်ဆယ်မည့် အစီအစဉ်အတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ကြွေးမြီဖိစီးမှုမှ ရုန်းထွက်၍ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး အပြီးသတ် အတည်ပြု နိုင်ခဲ့ ကြောင်း လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေသည့် သမ္မတသစ်ဖြစ်သူ ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်က ကြေညာခဲ့သည်။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံစိုက်ရာသီအတွက် တောင်သူများထံမှ ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၈ သောင်းအထိ သကြားစက်ရုံ များက ပေးဝယ်နေသည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခု ပေးဝယ်လာနေသည့် ကြံတစ်တန် ၈ သောင်းကျပ်သည် တောင်သူများနှင့် သကြားစက်ရုံများအတွက် အဆင်ပြေသည့် ဈေးနှုန်းအနေအထား ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စိုက်ပျိုးမှုအပိုင်းမှာတော့ အခုဆိုရင် ကြံတစ်တန်ကို ၈ သောင်းအထိ ပေးလာပြီပေါ့နော်။ ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံရာသီ အတွက် ကြိုတင်ပြီး ဈေးဖွင့်နေပြီ။ အဲတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ဟာကလည်း ၆ သောင်း ၈ ထောင်အထိရခဲ့တော့ စိုက်ဧကက သိပ်မဆိုးဘူးပေါ့နော်။ တိုးတဲ့ဒေသတွေက တချို့က စက်ရုံအသစ် တိုးတဲ့ဒေသတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ရှမ်းမြောက်ဟာမျိုးဆိုရင် စက်ရုံတွေက တိုးတာမျိုး ရှိတယ်လေ။ အဲဒါကျတော့ စိုက်ဧကလည်း နည်းနည်း တိုးလာ တယ်။ စိုက်တဲ့တောင်သူအတွက်ကတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ မဆိုးပါဘူး။ အရင်နှစ်က စိုက်ထားတာပေါ့နော် ၈ သောင်းရမှာဆိုတော့လေ။ အခု စိုက်သစ်ကသာ ဒီဇယ်ဈေးတို့ ဘာတို့ မြင့်တက်တဲ့အခါကျတော့ လာမယ့်နှစ်ကျ တော့ ဈေးနည်းနည်း ဟိုဟာဖြစ်မှရမှာပေါ့နော်။ အဲတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ စက်ရုံအတွက်လည်း သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။ တောင်သူတွေအနေနဲ့လည်း ဒါလေးကတော့ သိပ်မဆိုးဘူးလို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ကြံစိုက်ရာသီတွင် ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၆ သောင်းခန့်သာ သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သကြားဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်း၊ တောင်သူများ ရင်ဆိုင်နေရသည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်နှင့် လာမယ့်ကြံရာသီအတွက် စိုက်ဧက တိုးတက်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး တိုးမြှင့်ဝယ်ယူခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ကြံချောင်းများ စီရီနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက “တောင်သူတွေအတွက် မဆိုးပါဘူး။ အခု သယ်ယူ စရိတ်နဲ့ ဘာနဲ့ တောင်သူတွေကလည်း ဒီကြံစက်ရုံ အရောက်ဈေးကို ပို့ခတို့၊ တင်ခတို့၊ ကားခတို့ နောက် ဒီဇယ် ဈေးကြီးတာနဲ့ ဘာနဲ့ဆိုတော့ ၃ သောင်းဝန်းကျင်လောက် ကျန်မှာပါ။ ၁ တန်ကို ၃ သောင်းလောက် ကျန်မှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ကြံစိုက်ဧကသည် ၄ သိန်းဝန်းကျင် ခန့်ရှိသည်ဟု တွေ့ရှိရသော်လည်း အမှန်တကယ် စိုက်ပျိုးနေသည့် ပမာဏသည် ယင်းထက်များသည်ဟု သိရ သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံစိုက်ပျိုးရာ၌ သစ်တောကြိုးဝိုင်းဧရိယာများတွင် စိုက်ပျိုးနေမှုများ ရှိသည့်အတွက် ယင်းမြေများကို သစ်တောဌာနမှ စွန့်လွှတ်၍ တောင်သူများကို လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးများလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သို့ ပြောသည်။

“အမှန်ကတော့ ကြံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် စက်ရုံတွေ တိုးလာအောင်ဆိုရင်တော့ ၁၅ နှစ်၊ အနှစ် ၂၀ သစ်တော ဧရိယာထဲမှာ ကြံစိုက်လာတဲ့ဟာတွေကို သစ်တောက စွန့်လွှတ်ပေးသင့်တာပေါ့။ သစ်တော က စွန့်လွှတ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့လည်း ပုံစံ ၇ တွေ ရမယ်။ ငွေတွေ ဘာတွေ ချေးလို့ရမယ်။ ပိုပြီး တိုးချဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးလို့ရမှာပေါ့။ အဲဒါကတော့ မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားမှာ ရှိတယ်။ စစ်ကိုင်းဘက်မှာလည်း ရှိတယ်။ ရှမ်းဘက် မှာလည်း ရှိတယ်။ ပဲခူးဘက်မှာလည်း ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ရရှိနေသည့် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်း ၈ သောင်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးထားသည့် တောင်သူများ အတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ယခုနှစ် ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ စက်သုံးဆီ စသည့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အတွက် လက်ရှိ ပေးနေသည့် ဈေးနှုန်းထက် ပို၍ ရရှိမှသာဖြစ်မည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဩဂုတ် ၁၈

အမေရိကန်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် ရေနံစိမ်းသိုလှောင်နိုင်ရေး ကျဆင်းမှုအတွက် အားထုတ်နေသဖြင့် ဩဂုတ် ၁၈ ရက် (ယနေ့) တွင် ရေနံဈေးနှုန်း အနည်းငယ်ပြောင်းလဲ၍ တည်ငြိမ်လာခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းတို့သည် ရုရှားမှ ရေနံအထွက်နှုန်းတက်လာပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တုံ့ဆိုင်းကျဆင်းသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေကြကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ဘရန့်ရေနံစိမ်းဈေးသည် ယနေ့နံနက် ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ၃ နာရီ ၄၇ မိနစ်၌ ၁၅ ဆင့်ဈေးပိုများလာခဲ့ပြီး တစ်စည်လျှင် ၉၃ ဒသမ ၈၀ ဒေါ်လာသို့ တက်ခဲ့၍ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် (၀ ဒသမ ၂) တက်ခဲ့ကြောင်း၊ အမေရိကန်ရေနံစိမ်းဈေးမှာလည်း ၄ ဆင့်တက်၍ (ဝ ဒသမ ၁) ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ၈၈ ဒသမ ၁၅ ဒေါ်လာဈေး ပေါက်ကြောင်း သိရသည်။

ဘရန့်ဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက အနိမ့်ဆုံးသို့ တစ်ကြိမ် ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ယခင်ကာလအတိုင်း ဈေးနှုန်းမှာ ၁ ရာခိုင်နှုန်းထက် ပိုတက်လာခဲ့သည်။

စီးပွားရေးကျဆင်းမှုအလားအလာအတွက် စိုးရိမ်စရာ လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အချက်အလက်များ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များကြားသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသဖြင့် ထိုအချက်အလက်များကြောင့် စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကို ထိခိုက် နိုင်ကြောင်း ရိုက်တာက ဆက်လက်ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဗြိတိန်စားသုံးသူဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လတွင် ၁၀ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းသို့ ခုန်တက်ခဲ့သဖြင့် ၁၉၈၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလနောက်ပိုင်း အိမ်ထောင်စုအသီးသီးအတွက် ပိုမိုကျပ်တည်းလာစေခဲ့သည်။

ရေနံဈေးကွက်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် တင်းကျပ်သည့်အဝန်းအဝိုင်းထဲတွင် ဆက်လက်ရှိနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း၊ ကာလတိုအတွင်း အတက်အကျရှိသော အထောက်အကူပြုမည့်အစီအစဉ်များကို ကြိုးစားရှာဖွေ နေကြောင်း ကနေဒါနိုင်ငံအခြေစိုက် RBC ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုငွေကြေးလုပ်ငန်းမှ မိုက်ထရန်း (Mike Tran) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“စီးပွားရေးတုံ့ဆိုင်းကျဆင်းမှုကို ကြောက်ကြတယ်ဆိုတာ အသိအမှတ်ပြုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တရုတ်ဆီက ပြန်ရတာမျိုးလို တွန်းအားပေးမှု (ဒါမှမဟုတ်) ရုရှားဆီက ရောင်းလိုအား နှောင့်နှေးတာမျိုးကိုတော့ တွေ့ဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဆော်ဒီအာရေးဗျနိုင်ငံရှိ ရေနံထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

တင်းကျပ်သော Covid-19 အတားအဆီးများနှင့် လောင်စာဆီတင်ပို့မှု ထိန်းချုပ်မှုများကြောင့် အကန့်အသတ် ဖြင့်သာ ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့သဖြင့် တရုတ်၏ သန့်စင်ပြီးရေနံထွက်ကုန်ပမာဏမှာ ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လအထိ အားပျော့ နေခဲ့သည်။

ရောင်းလိုအားအနေဖြင့် ရုရှားသည် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများနှင့် ဆက်နွှယ်လျက် ကန့်သတ်ခံရပြီးနောက် ရေနံ ထုတ်လုပ်မှုများကို တဖြည်းဖြည်း တိုးမြှင့်လာခဲ့သလို အာရှဝယ်လက်များထံမှ ဝယ်ယူသုံးစွဲမှု တိုးလာခဲ့သည်။

မော်စကိုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အကုန်ပိုင်းအထိ ၎င်း၏ထုတ်ကုန်နှင့်ပို့ကုန်အတွက် မျှော်မှန်းချက်များကို မြှင့်တင်ရန် အလေးပေးနေကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနမှ ရရှိထားသည့် ရုရှားစီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရွက်စာတမ်းများ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရေနံတင်ပို့မှုပမာဏ တိုးလာခဲ့သဖြင့် စွမ်းအင်မှ ရရှိသော ရုရှားဝင်ငွေသည် ယခုနှစ်အတွင်း ၃၈ ရာခိုင်နှုန်း တက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရောင်းလိုအားသည် မူလမျှော်မှန်းထားသလောက် ဈေးကွက် ထိခိုက်ခြင်း မရှိကြောင်း အဆိုပါစာရွက်စာတမ်းများအရ သိရသည်။

ဆော်ဒီအာရေဗျ၏ ရေနံစိမ်းတင်ပို့မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လတွင် တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အထွက်နှုန်းမှာလည်း နှစ်နှစ်ကျော်အတွင်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာကြောင်း စီးပွားရေးအချက်အလက်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းအဖွဲ့ (Joint Organizations Data Initiative- JODI) ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများနှင့် အီရန်၏ ၂၀၁၅ ခုနှစ် နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်အသက်သွင်း ရန် ဆွေးနွေးနေမှုတိုးတက်သည့်အခြေအနေကို စောင့်ဆိုင်းလျက်ရှိရာ နောက်ဆုံးတွင် အီရန်ရေနံတင်ပို့မှုလည်း အားကောင်းလာနိုင်သည်ဟု ရိုက်တာက ရေးသားထားသည်။

ရုရှားရေနံဈေး ပိုတက်လာခဲ့ခြင်း၊ တရုတ်ဝယ်လိုအားရှိနေခြင်းတို့ကြောင့် ယခုဩဂုတ်လအတွင်း အီရန်ရေနံ တင်ပို့မှုမှာလည်း ၃ ရက်ဆက်တိုက် တက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးအချက်အလက်များကို ကောက်ယူ စာရင်း ပြုစုသည့် ကုမ္ပဏီများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

Source: Reuters

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့် မြန်မာ့သကြားများကို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပေးထားသော်လည်း တင်ပို့သည့်အခါတွင် ပြည်တွင်း၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် သကြားဖြစ်ကြောင်း Country Original အထောက်အထား ပြသနိုင်မှ သာ တင်ပို့ခွင့်ရရှိမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံသကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ယခုလို သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း သကြားကုန်သည်များအနေဖြင့် အခွင့်အရေးတစ်ရပ် ရရှိလာသည့် အပြင် ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှုနှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင် များအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဝင်းဋ္ဌေးက “ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ အခွင့်အရေးပါပဲ ကျနော်တို့က ဒီလိုမျိုး ဗီယက်နမ်ကို တင်ပို့နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတစ်ရပ် ရတာပေါ့။ ရတဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ဘက်က မှန်မှန်ကန်ကန်လုပ်ဖို့ လိုအပ် တာပေါ့။ အဲလိုမျိုး ထိုင်းသကြားတို့၊ အိန္ဒိယသကြားတို့ အိတ်လှယ်ပြီးတော့ တင်ပို့တာမျိုးတွေ မဖြစ်တော့ဘူးပေါ့။ အဲတော့ ပြည်တွင်းကုန်သည်တွေအနေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုစွမ်းအား ပိုကောင်းလာတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ သကြားတင်ပို့ကြသည့် ရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံများကို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံကိုမူ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံသည့်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံမှ သကြားတင်ပို့သူများက အခွန်ရှောင်လွှဲသည့် အနေဖြင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှတဆင့် တင်ပို့ကြသည်ဟု သကြားကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြံများထမ်းလာသည့် အလုပ်သမားတစ်ဦး(ဓါတ်ပုံ-အီးပီအေ)

ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ သကြားတင်ပို့သူများသည်လည်း သကြားဈေး ကောင်းမွန်လျှင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့မှ သကြားများကိုယူ၍ မြန်မာနိုင်ငံသကြားအနေဖြင့် တင်ပို့ကြခဲ့ကြခြင်း ကြောင့် ယခုလို အထောက်အထားများကို ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တောင်းခံလာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒါက အရင်နှစ်က ပြဿနာလေးတစ်ခု ရှိသွားတာက ကျနော်တို့နိုင်ငံက ကုမ္ပဏီတစ်ခုက ထိုင်းက သကြားကို တင်ပို့လိုက်တော့ ဟိုမှာ ပြဿနာ တက်သွားပြီ။ Country Original သူတို့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တင်ပို့တဲ့ကုမ္ပဏီ တွေက အထောက်အထားတွေ တင်ပြနိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီကိုပဲ သူတို့က လက်ခံတော့မယ်ဆိုပြီး ဖြစ်သွားတာ စည်းကမ်းချက်က” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သကြားတင်ပို့မှုကို ယခုလို စည်းမျဉ်းကန့်သတ်ချက် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ကြံစိုက်တောင်သူ များနှင့် သကြားစက်ရုံများအတွက် အကျိုးရှိကြောင်းနှင့် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများလည်း တိုးလာနိုင်သည်ဟု စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒါက တောင်သူတွေအတွက်လည်း ကောင်းတယ်။ စက်ရုံတွေအတွက်လည်း ကောင်းတယ်။ အမှန်တကယ် မြန်မာပြည်ကနေ တောင်သူတွေစိုက်တဲ့ ကြံတွေ ၊ မြန်မာပြည် စက်ရုံကထွက်တဲ့ သကြားတွေ နိုင်ငံခြားမှာ ပို့ရရင် ကောင်းတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို အကုန်လုံးကလည်း အပြိုင်အဆိုင် စိုက်ပျိုးလာကြမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ သကြားတင်ပို့နေသည့် ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီ ၃ ခုမှတဆင့် သကြားတန်ချိန် ၄ သောင်း ဝန်းကျင် တင်ပို့ထားပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် သကြားတန်ချိန် ၁ သိန်းခန့် တင်ပို့ထားနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထက်ဝက်ခန့် လျော့နည်းလျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဩဂုတ် ၁၇

စီးပွားရေးချွတ်ခြုံကျခဲ့ရသော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် အခြေအနေတည်ငြိမ်သွားပြီဖြစ်၍ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာခဲ့ခြင်းကို နောက်ထပ်သက်တမ်းတိုးမည် မဟုတ်တော့ကြောင်း သမ္မတရုံးက ဩဂုတ် ၁၆ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စားနပ်ရိက္ခာ၊ လောင်စာဆီနှင့် ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုများကြောင့် လအတန်ကြာ ဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပွားခဲ့ရာ သမ္မတ ဟောင်း ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကာ နိုင်ငံရပ်ခြားသို့ ထွက်ပြေးသွားပြီးနောက် ၄ ရက်အကြာ ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် ရာနေးဝီကရီမီဆင်က လက်ရှိသမ္မတတာဝန်ကို ယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းက ပြင်းထန်သည့် ဥပဒေများကို ထုတ်ပြန်၍ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

လက်ရှိသမ္မတအနေဖြင့် ဝီကရီမီဆင်ချမှတ်ထားသော အရေးပေါ်အခြေအနေသည် ယခင်သီတင်းပတ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်တွင် သက်တမ်းကုန်ခဲ့ပြီဖြစ်၍ လစဉ် သက်တမ်းတိုးလိုလျှင်လည်း တိုးနိုင်သည်။

“တိုင်းပြည်အခြေအနေက တည်ငြိမ်သွားပါပြီ။ ဒီတစ်ပတ်ပြီးတာနဲ့ အရေးပေါ် အခြေအနေ ဆက်လက်ပြဋ္ဌာန်း ထားဖို့ မလိုအပ်တော့ပါဘူး” ဟု သမ္မတရုံး၏ ကြေညာချက်ထဲတွင် ပြောကြားထားသည်။

အရေးပေါ်အခြေအနေ ထုတ်ပြန်ထားစဉ်ကာလ၌ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ရဲများက သံသယရှိသူများကို ကြာရှည်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည်။

သီရိလင်္ကာရှိ လုံခြုံရေးရဲများနှင့် ပြည်သူတို့ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)

အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခြင်းဖြင့် သမ္မတထံမှ စည်းမျဉ်းများ ကန့်သတ်မှု၊ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည် သုံးသပ်ခြင်းမရှိဘဲ နိုင်ငံသားများ၏လွတ်လပ်ခွင့်ကို ဟန့်တားမှုတို့ကြောင့် ယင်းလုပ်ရပ်သည် ပြင်းထန်သော ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ဝေဖန်ကြသည်။

ဝီကရီမီဆင်၏ရှေ့က သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာသည် ထောင်နှင့်ချီသော ဆန္ဒပြသူများက ၎င်း၏တရားဝင်နေအိမ်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီးနောက် ရာထူးမှနုတ်ထွက်လျက် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်သွားခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းရှိ လူဦးရေ ၂၂ သန်းအတွက် အရေးကြီးဆုံး သွင်းကုန်များရရှိရန် ဘဏ္ဍာရေးလိုအပ်ချက်အဖြစ် နိုင်ငံခြားသုံး ငွေကြေးကို သီရိလင်္ကာတွင် အရေးတကြီးရှာဖွေခဲ့ရသည်။ ယမန်နှစ်နှောင်းပိုင်းမှစ၍ မရှိမဖြစ် လူ့အသုံး အဆောင်များအတွက် ပစ္စည်းပြတ်လပ်သည့်ဒဏ်ကို လူထုက ကြံ့ကြံ့ခံခဲ့ရသည်။

နိုင်ငံခြားကြွေးမြီ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၁ သန်း မဆပ်နိုင်တော့၍ သီရိလင်္ကာသည် ဒေဝါလီခံခဲ့ရပြီး ဘဏ္ဍာရေး ကယ်ဆယ်ဖို့ ထွက်ပေါက်အဖြစ် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေ (IMF) နှင့် ဆွေးနွေးနေသည်။

Source: AFP, CNA

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းပြီး ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှ တဆင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုများ ကျဆင်းလာသည်ဟု မူဆယ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းတွင် တရုတ်ယွမ် ၁ ယွမ်လျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၃၅၀ ဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုသီတင်းပတ်တွင် ၄၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းသည့်လုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများရှိခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းသည့် သွင်းကုန်ကားအစီးရေများသည်လည်း လျော့နည်းလာကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီနေ့ဆိုရင် တရုတ်ငွေ ၁ ယွမ်ကို မြန်မာငွေ ၄၁၅ လောက်ရှိတယ်။ Export သမားတွေအတွက်တို့ကကျတော့ နိုင်ငံခြားကို ပို့ရတာ။ နိုင်ငံခြားငွေရတယ်။ တရုတ်ပြည်ကို ပို့ရတာ။ အန်ကယ်တို့ Export တွေအတွက်ကတော့ ကောင်းတာပေါ့။ Import သမားတွေအတွက်ကျတော့ ဗမာပြည်ကို ကုန်ပစ္စည်းတွေ ပြန်သွင်း ရမယ့်သူတွေ အတွက်ကျတော့ နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ ဝယ်ရတာ။ ဗမာငွေနဲ့ ဝယ်လို့မရဘူး။ အဲအခါ သူတို့ကျတော့ ပိုပြီးတော့ အခက်အခဲဖြစ်တာပေါ့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အရင်က အစီး ၅၀ လောက် ဝင်တဲ့ကားတွေက အခု အစီး ၃၀ လောက်ပဲ ဝင်တော့တယ်” ဟု ပြောသည်။

ယွမ်ဈေးနှုန်းသည် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေခြင်းဖြစ်ကာ ငွေလဲနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံမှတင်သွင်းနေရသည့် ကုန်ပစ္စည်းများလည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုများကို လုပ်ငန်းရှင်တချို့က ရပ်နားလာကြကြောင်း၊ ထိုသို့ ရပ်နားလာမှုကြောင့် ကုန်စည်ရှားပါးလာသည့်အတွက် ကုန်ကားမောင်းနှင်သည့် ကုန်ကားသမားများအပေါ် ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း မူဆယ်ကုန်ကားသမား ကိုသန့်ဇင်က ပြောသည်။

“၁ လကို ၃/၄ ခေါက်လောက် ရပါတယ်။ ၄ ခေါက်၊ ၅ ခေါက်၊ ၆ ခေါက် အဲလောက် ရကြတာလည်း ရှိတာပေါ့။ အခုက ၁ လ ၁ ခေါက်ပဲ ရတော့တယ်။ သွားတဲ့ကုန်သည်တွေကလည်း သွားနေကြတာပေါ့။ တချို့ကြတော့လည်း မကိုက်တော့ မသွားကြတော့ဘူး။ မသွားတဲ့ ကုန်သည်တွေကတော့ များနေပါပြီ။ ကုန်စည် မစီးဆင်းနိုင်ရင်တော့ အခက်အခဲကတော့ ကားတွေကတော့ ရပ်သွားရမယ့်သဘောတော့ ရှိတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ကုန်ကားသမားများအနေဖြင့် ကုန်တင်ခ ရရှိမှု မြင့်တက်သွားခြင်း မရှိသည့်အပြင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကိုပါ ကုန်တင်ကားသမားများသည် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ပြောသည်။

ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အခက်အခဲရှိသော်လည်း ပို့ကုန်လုပ်ငန်း ရှင်များအတွက် အကျိုးအမြတ်ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် တရုတ်သို့ ပို့ကုန်တင်ပို့သည် ကုန်ကားအစီးရေ သည် ပိုမိုဝင်ရောက်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုသည်လည်း ယခင်က ၁ ရက်လျှင် အစီးရေ ၁၀ စီးမှ ၁၅ စီးသာ ဝင်ရောက်မှုရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အစီးရေ ၂၀ နီးပါး ဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ စက်ရုံများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာလုပ်သားအများအပြားသည် လုပ်ခလစာ အပြည့်အဝ မရရှိဘဲ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံနေရသည့်အတွက် တိုင်ကြားလာကြကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လုပ်ခလစာသည် ဘတ် ၂၂၀ ဝန်းကျင်သာ ရရှိသည့်အပြင် အချိန်ပိုကြေးမှာလည်း အပြည့်အဝမရရှိကြောင်းနှင့် နေစရာအဆောင်လည်း မပေးသဖြင့် အပြင်မှာ အခန်းငှား၍နေကြရသည့်အတွက် အခက်အခဲများရှိကြောင်း လာရောက်တိုင်ကြားကြသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

“သူတို့ လုံးဝပိုက်ဆံမကျန်ဘူး။ လက်ရှိက တစ်နေ့ကို ၂၂၀ ဆိုရင် တစ်လလုံးလုပ်မှ ဘတ် ၆ ထောင်လောက် ရတာလေ။ ၆ ထောင်ကျော်မှာမှ ၁၅ ရက် တစ်ဖြတ်ကို ပိုက်ဆံထုတ်တဲ့အခါမှာ သူက ၃ ထောင်လောက်ရတယ်။ ၂၈၀၀ ပဲ ရတဲ့သူလည်း ရှိသေးတယ်။ ဒီလိုလူတွေကို ၁၅ ရက်ကို ဘတ် ၅၀၀ ဖြတ်လိုက်တယ် ပတ်စပို့ဖိုး။ တစ်လ ဆိုရင် ဘတ် တစ်ထောင်ဖြတ်လိုက်ပြီဆိုရင် လုပ်ခလစာက ဘတ် ၅ ထောင် လောက်ပဲကျန်မယ်။ တချို့တွေ ၄ ထောင်ကျော်ပဲ ကျန်မယ်။ အဲဒီမှာမှ သူက ဘယ်လိုဖြစ်သွားလဲဆိုတော့ အပြင်မှာ အခန်းငှားနေရတယ်။ ရေခ၊ မီးခ ပါပေးရတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာလည်း ကုန်ဈေးနှုန်းတွေက အဆမတန် တက်တယ်လေ။ ဆိုတော့ သူတို့တွေ လုံးဝ ပိုက်ဆံမကျန်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ အထက်သားစက်ရုံတစ်ရုံတွင် လုပ်ကိုင်နေသည်မှာ ၁၀ နှစ်နီးပါးခန့်ရှိပြီဖြစ်ပြီး လုပ်ခစာ အပြည့်အဝ မရရှိသည့်အပြင် ခေါင်းပုံဖြတ်ခံနေရကြောင်း ၎င်းစက်ရုံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရမှ အလုပ်သမားတစ်ဦး၏ အခြေခံလုပ်ခလစာအား ခရိုင်လိုက် ဘတ် ၃၁၅ မှ ၃၃၀ ခန့် သတ်မှတ် ထားသော်လည်း လက်ရှိ ၎င်းတို့ရရှိနေသည့် လုပ်ခလစာမှာ ဘတ် ၂၂၀ သာ ရရှိကြောင်း ၎င်းအထက်သား စက်ရုံတွင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မမာလာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားဝင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ကတ်(ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်)

“အဲဒီလောက်ကြီးတောင် သူတို့ မဆွေးနွေးဘူးပေါ့။ သူတို့က ရုံသေးလေးပေါ့။ ရုံကြီးမဟုတ်တဲ့အတွက်။ ကိုယ်တွေ ကလည်း သူတို့ပေးတဲ့လစာကလည်း ကုန်ဈေးနှုန်းက ကြီးတဲ့အတွက် ၂၅၀ လောက် ပုံမှန်လေးရရင်တော်ပါပြီ။ အဲဒီလိုဆွေးနွေးတယ်။ ဆွေးနွေးတဲ့အခါကျတော့ မပေးနိုင်ဘူးတဲ့။ အဲဒါ ဒီတစ်ပတ်တိုးပေးတယ် ၁၀ ဘတ်။ OT မှန်တဲ့သူ ၁၀ ဘတ်၊ OT မမှန်တဲ့သူ ၅ ဘတ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် အချိန်ပိုဆင်းရသည့်(OT) ကြေးမှာလည်း ထိုင်းအစိုးရက တစ်နာရီအချိန်ပိုကြေးအဖြစ် ၅၅ ဘတ်ခန့် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ၎င်းတို့၏ လုပ်ခလစာရရှိမှုအပေါ်မူတည်ကာ တစ်ချို့အလုပ်များတွင် တစ်နာရီလျှင် ဘတ် ၃၀ မှ ၂၅ ဘတ်သာ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ အလုပ်သမားများသည် အထောက်အထားရှိပြီး တရားဝင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်သည့်အတွက် ထိုင်းအစိုးရမှသတ်မှတ်ထားသည့် အခြေခံလုပ်ခလစာကို ခံစားခွင့်ရှိသောကြောင့် လုပ်ခလစာအပြည့်အဝ ရရှိစေရန် ဥပဒေအတိုင်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက် နေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

“ကျနော့်ကို လာအကူအညီတောင်းတဲ့အချိန်မှာ စက်ရုံက တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေကို ဆက်သွယ်တော့ သူတို့က ၂၂၀ ပဲ ပေးမယ်ပေါ့။ ၂၂၀ ပဲ ပေးမယ်။ ဒါထက်ပိုပြီး မပေးနိုင်ဘူး။ မလုပ်ချင် ထွက်သွားပါစေလို့ပြောတဲ့အချိန်မှာ ကျနော် ကတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ ညှိနှိုင်းအဆင့်နဲ့ သွားတယ်ပေါ့။ မပေးဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်က တရားစွဲမှာ။ တရားစွဲ ရင် သူ့နိုင်ငံရဲ့အလုပ်သမားအရေးတည်ဆဲဥပဒေကနေ အလုပ်သမားတွေကို သူက ၂ နှစ် back date နဲ့ ပြန်လျော် ရမယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ၃၁၅ ဘတ်နဲ့အညီ သူပေးရမယ်။ အဲဒီလိုတော့ ဆောင်ရွက်ထားတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လုပ်ခလစာနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသည့် MWRN နှင့် အခြား ထိုင်းနိုင်ငံမှအဖွဲ့အစည်းတို့ပူးပေါင်း၍ မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခြေခံလုပ်ခလစာအား ၄၉၂ ဘတ်သို့ တိုးပေးရန်လည်း တင်ပြတောင်းဆိုထားကြသည်။

သို့သော် ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ခရိုင်ဒေသအသီးသီးတွင် စီးပွားရေးလည်ပတ်မှုပုံစံ မတူညီကြသဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအားလုံး တန်းတူ ၄၉၂ ဘတ် သတ်မှတ်ပေးရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်းနှင့် လာမည့် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်ကစပြီး အလုပ်သမားအခြေခံလုပ်ခလစာအား တိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။