CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၂၈ သိန်းကျော်လာပါက သိန်း ၃၀ အထိ ရောက်ရှိသွားနိုင်ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရွှေဈေးနှုန်းမှာ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၂၆ သိန်းနှင့် ၂၇ သိန်းဝန်းကျင်၌ ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေသော် လည်း ယနေ့ (ဩဂုတ် ၂၅ ရက်)တွင် တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၂၈ သိန်း ၅ ထောင်အထိ ဈေးပေါက်လာကြောင်း ရွေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းခန့်က “၂၆ အောက်လည်း ပြန်ပြီးတော့ မကျ၊ ကျရင်လည်း ၂၅ သိန်း ၇ သောင်း အဲလောက်ပါပဲ။ အရမ်းကြီးတော့ ပြန်မကျပါဘူး။ တက်ရင်လည်း ၂၇ သိန်း ၇ သောင်း ၈ သောင်း။ တကယ်လို့ အရင် သူအမြင့်ဆုံး တက်ခဲ့တဲ့ ၂၈ သိန်းကျော် ဈေးကို ပြန်ဖောက် တက်တယ်ဆိုရင်တော့ သူထပ် တက်နိုင်သေးတယ်။ အဲဒါဆိုရင်တော့ ၃၀ လောက်အထိ သူပြန်သွားနိုင်သေးတယ်။ အဲလိုမဟုတ်ဘူး ဆိုရင်တော့ ဒီလအတွင်းမှာပဲ ကျနော့်အမြင်ကတော့ ၂၆ သိန်းနဲ့ ၂၇ သိန်းခွဲကြားမှာပဲ မြင်တယ်။ ၂၈ ကပ်ကပ်လေးပေါ့။ ၂၈ လည်း ကျော်ဖို့တော့ သိပ်မမြင်ပါဘူး လောလောဆယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရောင်းလိုအားနဲ့ ဝယ်လိုအား မျှခြေ ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမှာဆိုတော့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်က လက်ကောက်ကွင်းများကို တွေ့ရစဉ် (ET)

လက်ရှိ ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းမှာ မိုးတွင်းကာလ ပြည်တွင်း ရွှေတူးမှုများ ပိတ်ထားသည့်အတွက် ပြည်တွင်း ရွှေကုန်ကြမ်း နည်းပါးနေခြင်းနှင့် ဝယ်လိုအား များပြားနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်မားနေခြင်းကြောင့်လည်း ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပွင့်လင်းရာသီ ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် ပိတ်ထားသော ရွှေတူးဖော်သည့် လုပ်ငန်းများ ပြန်လည် စတင် လုပ်ကိုင်ကြမည် ဖြစ်သည့်အတွက် ရွှေကုန်ကြမ်းများ ပြန်လည်ရရှိလာမည်ကြောင်း၊ ထိုအချိန်တွင် ရွှေဈေးနှုန်း လည်း ပြန်လည် ကျဆင်းလာမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့် က CNI သို့ ပြောသည်။

 အောင်သမာဓိရွှေဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဦးကတော့ ၂၅ သိန်း ထိအောင်ကို နောက် ၃ လဆို ပြန်ဖြစ်သွားမယ်လို့ မှန်းပါတယ်။ အခုကတော့ ပြည်တွင်းမှာ မိုင်းတွေကလည်း ပိတ်ထားတယ်လေ။ ဘာလို့ဆို တွင်းပြိုတာတွေ ဘာတွေ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ပိတ်ထားတာလေ။ ပွင့်လင်းရာသီပေါ့ သီတင်းကျွတ်၊ တန်ဆောင်မုန်းဆိုရင် ဒါတွေက အကုန်လုံး ပြန်လုပ်ကြပြီဆို လို့ရှိရင် ပြည်တွင်း ရွှေထွက်အားလည်းပဲ ရသွားပြီ။ နောက်တစ်ခုက ဒီအချိန်မှာ ရွှေရှားရတဲ့ အကြောင်းရင်းက အခု လှောင်ကုန်သမားတွေပေါ့နော် သူတို့က ပဲ၊ နှမ်း အတိုင်းပဲ ရောင်းပြီး ဝယ်ကြတာလေ။ ပဲ၊ နှမ်းတွေကလည်း ပြန်ရောင်းကြတဲ့ အချိန်ပေါ့။ လှောင်ကုန်တွေ ပြန်ထုတ် သူတို့က ရွှေတို့ ပြန်ဝယ်တယ်ပေါ့။ ဒီလိုမျိုး ဆိုတဲ့အတွက် ကြောင့်လည်း ဈေးကွက်မှာ ဝယ်လိုအားက များသွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် နောက် ပဲ အသစ်ပေါ့နော်၊ နှမ်း အသစ်၊ စပါး စသဖြင့် ပေါ်လာပြီဆိုရင် သူတို့က ဒါတွေရောင်းပြီး ပဲ၊ နှမ်း၊ စပါးကို သူတို့က ပြန်လှောင်ကြတာလေ။ ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အဲလိုအချိန်မှာ ပြန်ရောင်းပြီလေ။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ဈေးကွက်မှာ သူတို့ ဝယ်နေတဲ့ ဆိုက်က အရောင်း ဖြစ်သွားလို့ရှိရင် အကုန်လုံး ဈေးက ပြန်အေးသွားမယ်လို့ ဦးကထင်တာလေ” ဟု ပြောသည်။

 ရွှေဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းများကို ယခင်က နာမည်ကြီး ရွှေဆိုင်များဖြစ်သည့် ဇွဲထက်၊ ဝိန့်စိန်၊ အောင်သမာဓိ စသည့် ရွှေဆိုင်များက နေ့စဉ် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများတွင် ရေးသား၍ အများပြည်သူ သိရှိနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေး လေ့ရှိသော်လည်း ရွှေဈေးနှုန်း ၂၃ သိန်းကျော်လာသည့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရေးသားခြင်း မရှိတော့ပေ။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (YGEA) ၏ နေ့စဉ်ထုတ်ပြန်သည့် ဈေးနှုန်းများသည် ပြင်ပတွင် ရောင်းဝယ်နေကြသော ဈေးနှုန်းနှင့် ၇ သိန်းကျပ်ခန့် ကွာဟနေကြောင်း၊ YGEA ၏ ဈေးနှုန်းသည် ၂၁ သိန်းပင် မရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး ပြင်ပတွင် ၂၈ သိန်းခန့် ဈေးနှုန်းရှိနေကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ယနေ့ (ဩဂုတ် ၂၅ ရက်)တွင် ရွှေဈေးနှုန်းသည် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၈ သိန်း ၅ ထောင်ကျပ် ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပြီး လာမည့်အပတ်တွင် ရွှေဈေးနှုန်းသည် သိန်း ၃၀ အထိ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ခန့်မှန်းနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်ရေးအတွက် ရန်ကုန်-စစ်တွေ- စစ်တကောင်း (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ)မြို့ ကို ရေလမ်းကြောင်းမှတဆင့် ကမ်းရိုးတန်းသွား ကုန်သင်္ဘောပြေးဆွဲရန် စီစဉ်နေသည့်အတွက် အရင်ဦးဆုံး စစ်တွေ- စစ်တကောင်းကို ကုန်သွယ်ကြည့်သင့်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

အဆိုပါ ကုန်သွယ်မှုကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆိပ်ကမ်း လေးခုနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ဆိပ်ကမ်း ၄ ခုတွင် ဆိုက်ကပ်နိုင်ရန် ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးနေ ကြသည်။

ကုန်တင်သင်္ဘောများဖြင့် တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်ခြင်းကို ထိုဆိပ်ကမ်းအားလုံးတွင် တစ်ပြိုင်နက် စတင်မည့်အစား စစ်တွေ-စစ်တကောင်းကို ဦးစွာ ကုန်သွယ်ကြည့်သင့်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ကုန်သည်နှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်မှ အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအောင်အောင်က “ကျနော်တို့ဘက်က ပြောတာကတော့ စစ်တကောင်း-စစ်တွေကိုတော့ ပထမဆုံး ကုန်သွယ် ကြည့်ပါပေါ့လေ။ ကုန်သွယ်ကြည့်လို့ အောင်မြင်တဲ့အခါမှာ တစ်ခုချင်း တစ်ခုချင်း တိုးသွားလိုက်ပေါ့။ ဒါကပိုပြီး တော့ အလုပ်ဖြစ်ရာ ရောက်ပါလိမ့်မယ်။ တခါတည်းနဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခုလုံးကို ချက်ချင်း အကောင်အထည် ဖော်ဖို့ဆို ရင် အခက်အခဲတွေ များနေပါလိမ့်မယ်။ ဘာလို့ဆို အစကတည်းကနေ ကုန်သွယ်မှုက ကုန်သွယ်ရတဲ့ အချိန်မှာ အစဆုံး ကုန်သွယ်မှုမှာ ကုန်ပစ္စည်းတွေ မရမှာတွေ ရှိတယ်။ ဒီဘက်က ကုန်သွယ်မှုတွေ နှောင့်နှေးနိုင်တာ ရှိတယ်၊ ဟိုဘက်က ကုန်သွယ်မှုတွေ နှောင့်နှေးနိုင်တာ ရှိမယ်။ အဲဒီအပိုင်းတွေမှာ နေပြီးတော့ မတွင်ကျယ်သေးခင် စစ်တွေနဲ့ စစ်တကောင်းတော့ အရင်ဆုံး ကုန်သွယ်ကြည့်ပေါ့။ ကုန်သွယ်ကြည့်လို့ အဆင်ပြေတဲ့ အခါကျရင် နောက်ထပ် ဆိပ်ကမ်းတွေ တိုးသွားပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေလောက်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်  ကုန်တင်သင်္ဘောဖြင့် ကုန်သွယ်မှု

ထိုကုန်တင်သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှ မော်လမြိုင်၊ ရန်ကုန်၊ ပုသိမ် နှင့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်း မြို့များကို ရွေးချယ်ထားကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကတော့ စစ်တကောင်း အပါအဝင် ဆိပ်ကမ်း ၄ ခုကို ရွေးချယ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ကုန်တင်သင်္ဘောဖြင့် တိုက်ရိုက် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက တိကျသည့် ပေါ်လစီ လိုအပ်ပြီး ငွေပေး ချေရာတွင် မည်ကဲ့သို့ ပေးချေကြမည်ဆိုသည်ကို သတ်မှတ်ရမည် ဖြစ်သည့်အတွက် အမြန်ဆုံး ကုန်သွယ်နိုင်ရန်မှာ မလွယ်ကူလှကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ကိုသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသန်းနိုင်က “အဓိကက ဘာကုန်တွေ ပို့ကျမလဲပေါ့။ တို့ဘက်က ထွက်ကုန်က ဘာရှိလဲ။ ဟိုဘက်က ဝယ်လက် က ဘာကြိုက်တယ်ပေါ့။ အဲဒါတွေကအစ အသေးစိတ် ညှိနှိုင်းတာတို့ ဆွေးနွေးတာတို့ရှိမှ။ ဒီတိုင်း စိတ်ကူးယဉ်ပြီး ကုန်သွယ်မယ် ကုန်သွယ်မယ် ပြောနေလို့ကတော့ ဒီကုန်သွယ်ရေးက တက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဓိကက စိုက်ပျိုး ရေး ထွက်ကုန်တို့ ဘာတို့ကျတော့ shipping လိုင်းနဲ့ သွားရင်တော့ ပိုကောင်း လာမယ်။ ပိုသက်သာမယ်။ ဒီ အခု ရေချိုငါးပို့တဲ့ လုပ်ငန်းကတော့ တအားကြီး မထူးခြားလောက်ပါဘူး။ ကြက်သွန်တို့ ငရုတ်သီးတို့ ငါးခြောက်တို့ တိုက်ရိုက်သွားရင်တော့ cost ခ သက်သာသွားမှာပေါ့။ အဲဒီ အတွက်တော့ နည်းနည်း အကျိုး ရှိလာနိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊မောင်တောမြို့နယ်အတွင်း အငူမော်နယ်ခြားစောင့်စခန်း

ထို့နောက် မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်တင်သင်္ဘောဖြင့် တိုက်ရိုက် ကုန်သွယ်ရာတွင် ရေချိုငါးလုပ်ငန်းများကိုပါ လုပ်ဆောင်ပါက အချိန်ကြန့်ကြာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောကုန်သည် ကိုသန်းနိုင်က “ရေချိုငါးလုပ်ငန်းကျတော့ တခြားနိုင်ငံကိုပို့သလို အေးခဲပြီး သွားတာ မဟုတ်တဲ့ အတွက် အဲဒီလိုသင်္ဘောနဲ့သွားရင် အချိန်ကြန့်ကြာတာတွေ၊ ကုန်တင်တဲ့အချိန်မှာ ကြာတာ တွေနဲ့ဆို တအားကြီးတော့ မထူးလောက်ဘူး ထင်ပါတယ်။ ရေချိုငါး လုပ်ငန်းကတော့ အခုပုံစံအတိုင်းပဲ ခြောက် ဘီး ကားတွေ၊ ဆယ်ဘီးကားတွေနဲ့ သွားပြီး နယ်စပ်တွေက ချတာပဲ ဖြစ်ဖို့ ပိုများပါတယ်”ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

နှစ်နိုင်ငံ တိုက်ရိုက် ကုန်သွယ်ရန်အတွက် MOU ရေးထိုးထားပြီးသား ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိတွင် နှစ်ဖက် ပြေးဆွဲ မည့် သင်္ဘောလိုင်းများနှင့် စတင်ပြေးဆွဲမည့် နေရာများကို အတိအကျ မသိရသေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန် သည်နှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်မှ အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့က နောက်တစ်ခုတောင် အကြံပြုထားပါတယ်။ ကုန်သွယ်တဲ့အခါမှာ schedule သင်္ဘောပေါ့။ တစ်လမှာ တစ်ကြိမ်သွားမလား၊ ဟိုဘက်တစ်စီး ဒီဘက်တစ်စီးပေါ့။ တစ်ပတ်မှာတစ်ကြိမ် သွားမလား။ နှစ်ပတ်မှာ တစ်ကြိမ်သွားမလား။ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့လေ schedule သင်္ဘောလေး ပြေးဆွဲကြည့်ပေါ့။ ပြေးဆွဲကြည့်တဲ့ အခါကျရင် အဲဒီကတဆင့်မှ တွင်ကျယ်အောင် လုပ်သင့်တယ်လို့ ကျနော်တို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ schedule သင်္ဘောရှိတယ် ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ကုန်တင်ရမယ့်ရက်ကို သိထားတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ဘက်က ပြင်ဆင်ရတာ လွယ် တယ်။ အဲဒီလိုပဲ ဟိုဘက်က ကုန်သည်ကလည်း schedule သင်္ဘောက ဘယ်အချိန်ထွက်မယ်၊ ဘယ်နေ့ရောက် မယ်ဆိုတာ သိထားတဲ့အတွက်ကြောင့် ကုန်တင်ကုန်ချ လုပ်ဖို့ဟာရော ပစ္စည်းအရောင်းအဝယ် လုပ်ဖို့ဟာရော အဆင်ပြေသွားလိမ့်မယ်။ အဲဒီလိုမှ မဟုတ်ဘဲနဲ့ဆိုရင် ကြန့်ကြာမှုတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံတစ်နေရာ

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ တပ်မတော်နှင့် ULA/AA တို့၏ တိုက်ပွဲ အခြေအနေကြောင့် အချို့ ကားလမ်းများကို ပိတ်ထားသဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းများ လမ်း၌ အချိန်ကြန့်ကြာမှုရှိနေကြောင်း၊ ထိုသို့ အချိန်ကြန့်ကြာမှုများကြောင့် ကုန် ပစ္စည်း အရည်အသွေးကျဆင်းကာ တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် ဈေးကောင်းမရကြောင်း သိရသည်။

ထိုနောက် ဈေးကောင်း မရရှိသည့်အပြင် တိုက်ပွဲ အခြေအနေကြောင့် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်သွယ်မှုသည် သုံးပုံ တစ်ပုံသာ ရှိသည့်အတွက် ကုန်သွယ်မှု ကျဆင်းနေကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

ဒါကာ၊ ဩဂုတ် ၂၄

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားသုံးစွဲမှု ချွေတာရန်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ စာသင်ကျောင်းကို ရက်သတ္တတစ်ပတ်လျှင် တစ်ရက်ထပ်မံပိတ်မည်ဖြစ်ပြီး အစိုးရရုံးများနှင့်ဘဏ်များတွင်လည်း အလုပ်ချိန်တစ်နာရီ လျှော့ချသွားမည်ဟု အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

လောင်စာဆီဈေး တက်လာမှုနှင့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ သက်ရောက်မှုများအပေါ် စိုးရိမ်နေချိန်တွင် ယင်းကဲ့သို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ချွေတာလာခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါအစီအမံသည် ဩဂုတ် ၂၅ ရက်မှစ၍ သက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ကျောင်းအများစုကို ယခင်က သောကြာ နေ့တိုင်း ပိတ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ စနေနေ့အထိ ထပ်မံပိတ်ထားမည် ဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရအဖွဲ့ အတွင်းဝန်ဖြစ်သူ ခန်ဒကာအန်နဝါအစ္စလာမ်က ဩဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ အစိုးရရုံးများနှင့်ဘဏ်များတွင်လည်း အလုပ်ချိန်ကို ယခင် ၈ နာရီသတ်မှတ်ထားရာက ယခု ၇ နာရီ အထိသာ ထားရှိရန် လျှော့ချခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ပုဂ္ဂလိကုမ္ပဏီရုံးများတွင် ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင်အချိန်ဇယားအတိုင်း သတ်မှတ်ခွင့်ပြုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးယန္တရားပြတ်တောက်ခဲ့၍ စွမ်းအင်နှင့်စားနပ်ရိက္ခာအတွက် ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်ထဲတွင် ဈေးနှုန်းများ တက်လာခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် လောင်စာဆီပြတ်လပ်မှု ပြဿနာကြောင့် ဆီဆိုင်တွင် စက်သုံးဆီရရှိဖို့ရန် လာရောက်စောင့်ဆိုင်းနေကြသည့် လူအုပ်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း ကျဆင်းလာနေသည့် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေကြေးကြောင့် ဖိအားများ လျှော့ချ နိုင်ရန်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မည့်အစီအမံများ ချမှတ်ခဲ့သည်။

ယခင်လ၌ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းမှာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်အထိ တဟုန်ထိုးတက်ခဲ့သည်။

အစိုးရ၏အထူးအစီအစဉ်ဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံထံမှ ဈေးနှုန်းသက်သာသော လောင်စာဆီ တင်သွင်းနိုင်ရေး ရွေးချယ်စရာ များကို ရှာဖွေနေကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ဝေဖန်သံများ ထွက်ပေါ်လာသော်လည်း နိုင်ငံတကာ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်နေ ချိန်တွင် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများ လျော့ပါးအောင် ဆောင်ရွက်ရန်လိုသည်ဟု အစိုးရက အကြောင်းပြခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်တွင်း၌ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးလာခြင်းကို ဆန့်ကျင်သည့် လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြမှုများ အနည်း အကျဉ်းရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာဈေးနှုန်း ပြန်လည်လျော့ကျလာလျှင် ပြည်တွင်းနှုန်းထားများကိုလည်း ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်ပေးမည်ဟု အစိုးရက နှစ်သိမ့်ခဲ့သည်။

ဒီဇယ်သုံးဓာတ်အားပေးစက်ရုံများ လည်ပတ်မှုကို အစိုးရက ရပ်ဆိုင်းထားပြီး နေ့စဉ်လျှပ်စစ်ဓာတ်အား မဂ္ဂါဝပ် ၁,၀၀၀ ခန့်အထိ လျှော့ချထုတ်လုပ်ခဲ့သဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၌ မကြာခဏ ဓာတ်အားပြတ်တောက်မှု ရှိနေ သည်။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

မလေးရှားနိုင်ငံမှ အလုပ်ရှင်များအနေဖြင့် မြန်မာအပါအဝင် အလုပ်သမား အသစ်ခေါ်ယူရန်အတွက် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်မှ ၃၁ ရက်နေ့အထိ လျှောက်ထားမှုအား ရပ်နားထားကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် မြန်မာလူမှုကူညီရေး အသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားသို့ မြန်မာအလုပ်သမား စေလွှတ်ခြင်းကို ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ မတ်လကတည်းက ကိုဗစ်ကြောင့် ရပ်နားထား ခြင်းဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်အထိ ခေါ်ယူထားသည့် အလုပ်ခေါ်စာ အဟောင်းများမှ အလုပ်သမားများကို ဦးစားပေးခေါ်ယူနေခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာလူမှုကူညီရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစန်းဝင်းက “ဘာလို့ဆို မလေးရှားနိုင်ငံမှာလည်း နိုင်ငံရေးတွေက သိပ်မတည်ငြိမ်တဲ့ အနေအထား နည်းနည်းပါးပါးလေးတွေ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက အလုပ်သမားတွေကလည်း တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေကို ဖမ်းဆီးနေတဲ့ကာလ ဖြစ်နေတယ်။ တရားမဝင်နေထိုင်တဲ့ အလုပ်သမား ကာလ ပြီးသွားတာနဲ့ အလုပ်သမားတွေ ဘယ်လောက် လျော့သွားပြီလဲဆိုတာ အဲဒီကျရင် အလုပ်သမား ခေါ်ယူခွင့်တွေ ချပေးမှာပါ။ ဖမ်းဆီးပြီးတဲ့အခါကျရင် အလုပ်သမားတွေကို သူတို့ ယေဘုယျတွက်လိုက်မယ် လက်ရှိ ဘယ်နှစ် ယောက်ရှိတယ်၊ လျော့သွားတာ ဘယ်နှစ်ယောက်၊ အခု ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ကျန်နေတာ ဘယ်နှစ်ယောက်၊ ဒါဆိုရင် ဘယ်နိုင်ငံတွေကိုပေါ့လေ၊ ဘယ် sector တွေကို အဓိကထားသင့်တယ်ပေါ့လေ။ အဲဒါမျိုးတွေ သူတို့က ခေါ်ခွင့်ပေးတာ” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားအစိုးရအနေဖြင့် အလုပ်ရှင်များအတွက် အလုပ်သမားအသစ်ခေါ်ယူရန် လျှောက်ထားခွင့်အား မည်သည့် အချိန်တွင် ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ခွင့်ပြုမည်အား မသိရသေးကြောင်းနှင့် ထိုသို့လျှောက်ထားရာတွင် အစိုးရဌာန ဆိုင်ရာပိုင်းသို့ အဆင့်ဆင့်တင်ပြရသည့်အတွက် အလုပ်သမားအသစ်ခေါ်ယူခြင်းမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်သို့ ကူးသွားနိုင် ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူငယ်လူရွယ်များသည် ထိုင်းနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့သို့ တရားဝင်လမ်းကြောင်းဖြင့် သာမက တရားမဝင်လမ်းကြောင်းများဖြင့်ပါ အများအပြား သွားရောက်နေကြခြင်းဖြစ်ပြီး မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ယခုကာလ အဖမ်းအဆီးများနေကာ အောက်လမ်းမှ ဝင်ရောက်သည့်သူများသာမက မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များကိုပါ ဖမ်းဆီးနေခြင်းဖြစ်သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံမှ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အလုပ်သမားအသစ်ခေါ်ယူရန် လျှောက်ထားမှုအား ရပ်နားလိုက်သည့်အတွက် မလေးရှား နိုင်ငံသို့ တရားမဝင် အောက်လမ်းမှဝင်ရောက်မှု ပိုမိုများပြားလာနိုင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံရှိ Arakanese Community Malaysia (ARRC) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်မင်းသူက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

“အကြမ်းဖျဉ်းတော့ အဲဒီလိုပြောလို့ရတာပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကလည်း တဖြေးဖြေး ဆိုးဆိုးလာတာပေါ့။ ဆိုးလာတော့ လူတွေရဲ့ အခက်အခဲအကျပ်အတည်းကြောင့် ဒီဘက်ကို ထွက်လာတဲ့လူတွေ အရင်ထက်တော့ များလာမှာပေါ့ အောက်လမ်းကနေ လာတဲ့လူတွေက။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုခုဖြစ်ရင်တော့ UN ကို အကူအညီ တောင်းတာပဲလေ။ ဒါပေမယ့် UN ကလည်း အဲဒီ အောက်လမ်းကနေ ဆင်းလာတဲ့အပိုင်းကိုတော့ သိပ် မစီစဉ်၊ မဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြည်ပအလုပ်သမားခေါ်ယူသည့် မူဝါဒအသစ်အား လာမည့်နှစ်တွင် ပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးရန် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲနေကာ လက်ရှိတွင် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ပြီး အတည်ပြုထုတ်ပြန် ခြင်းမရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာလူမှုကူညီရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစန်းဝင်းက “စိုက်ပျိုးရေးပေါ့ ဒီ culture မှာက လုပ်တဲ့ အလုပ်သမားဦးရေ က တအားနည်းတယ်။နည်းတဲ့အခါကျတော့ ဆီအုန်းတို့၊ ရော်ဘာတို့စတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ တအားနည်းတယ်။ နည်းတော့ နိုင်ငံခြားကို မပို့နိုင်တာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကျတဲ့အခါကျတော့ ပြည်ပကို နည်းတယ်ပေါ့။ အဲဒီအပိုင်းတွေမှာ သူတို့အဓိကခေါ်လိမ့်မယ်။ စိုက်ပျိုးရေးတို့ ဆောက်လုပ်ရေးပိုင်းတွေပေါ့။ အဲဒီဒေသတွေမှာရှိတဲ့ ကျန်ခဲ့တဲ့လူတွေကလည်း တရားမဝင် နိုင်ငံခြားသားတွေဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီတရားမဝင် နိုင်ငံခြားသားတွေကို သူတို့ တရားဝင်အောင်လုပ်မယ်ပေါ့လေ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာတွင် ပထမအများဆုံးမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ သို့ ဖြစ်ပြီး ဒုတိယအများဆုံးမှာ မလေးရှားနိုင်ငံဖြစ်ကာ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် မြန်မာအလုပ်သမား အများစုသည် စက်ရုံလုပ်ငန်း၊ စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းတို့တွင် အဓိက လုပ်ကိုင်နေကြခြင်းဖြစ်ကာ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ အနည်းငယ်သာရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

မြန်မာ-ရုရှား နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်း၍ ခရီးသွားကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်နေမှုသည် ပြည်တွင်းရှိ ခရီးသွား လုပ်ငန်းအား မှီခိုလုပ်ကိုင် နေရသူများအတွက် လုပ်ငန်းများ ပြန်လည် လည်ပတ်လာနိုင်ကာ အလုပ်အကိုင်များလည်း တိုးလာနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက သိရသည်။

ကိုဗစ်နှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေတို့ကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ ဆုံးရှုံးမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ခရီးသွားကား လုပ်ငန်း များ၊ လက်မှု လုပ်ငန်းများလည်း ထိခိုက်နေကြကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လေယာဉ် လက်မှတ်ရောင်းချသည့် အေးဂျင့် အချို့သာ အလုပ်ပြန်လည် လုပ်ကိုင်လာနေရကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီဧည့်သည်တွေ ပြန်ရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ လက်မှုလုပ်ငန်းတွေလည်း ပြန်ပြီးတော့ အလုပ်တွေ ပြန်လည် လာနိုင်တယ်။ လုပ်သားတွေ ပြန်ခေါ်လာနိုင်တယ်။ အလုပ်အကိုင်တွေ အများကြီး ပြန်ရလာနိုင်တယ်။ ဒါကတော့ တစ်ဖက်မှာတင် မကပါဘူး။ ကျန်တဲ့ ဟိုတယ်တွေ စားသောက်ဆိုင်တွေမှာပါ ပြန်ရလာမှာပေါ့။ ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ ခရီးသွားတွေကလည်း ဈေးကြီးတဲ့ ဟိုတယ်တွေမှာ တည်းခိုနိုင်ဖို့အတွက် သူတို့မှာ အဆင်မပြေ ဘူး။ လက်ရှိ စီးပွားရေး အခြေအနေတွေကလည်း ပြည်တွင်း အခြေအနေတွေကလည်း အရမ်းကြီး မကောင်းတဲ့ အတွက် ပြည်တွင်း ခရီးသွားက သုံးစွဲနိုင်တဲ့ အခြေအနေမရှိတော့ ပြည်ပခရီးသွား သုံးစွဲမှုကိုပဲ အားကိုးရမယ့် အခြေအနေ ဖြစ်နေတာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အလုပ်အကိုင်တွေကတော့ အများကြီး ပြန်ပွင့်လန်းလာမယ်။ အသိ အသာ ဆုံးကတော့ ဧည့်လမ်းညွှန်တွေ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ဧည့်လမ်းညွှန်တွေက Tour လုံးဝမရှိဘဲ ရပ်နေရတာ နှစ်နှစ်ကျော် ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ရုရှား သင်တန်းလို ဟာမျိုးတွေ ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် တချို့ ဝန်ထမ်းတွေ ဧည့်လမ်းညွှန်တွေအနေနဲ့ သူတို့ ဘာသာစကား တစ်ခုအပိုပေါ့၊ ထပ်မံတတ်မြောက်ပြီး သူတို့ ဝန်ဆောင်မှု ပေးတဲ့အခါ ပိုပြီး ထိရောက်နိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာဗရော့လ် မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်လာစဉ်

မြန်မာ-ရုရှား နှစ်နိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ရုရှားခရီးသွားများ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်လာစေရန် အတွက် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ရုရှား နိုင်ငံသားများအား ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် ပြုခဲ့ပြီး လက်ခံကြိုဆိုရေး နှင့် ဝန်ဆောင်မှု ပေးနိုင်ရေးအတွက် ဟိုတယ်ခရီးသွား ဝန်ထမ်းများသည် ရုရှားဘာသာစကား သင်ကြားလျက် ရှိသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသားများသည် ကမ်းခြေဒေသကို ကြိုက်နှစ်သက်ကြသည့်အတွက် ၎င်းတို့အား ဆွဲဆောင်နိုင်ရန် ကမ်းခြေဒေသအား လုပ်ငန်းများ တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွား လာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးတင်ထွန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဟိုတယ်လုပ်ငန်းဆိုတာက ဧည့်သည်ရှိမှ စည်ပင်ဝဖြိုးတာကိုး။ ဧည့်သည် မျှော်တာပေါ့။ လာမယ်လို့ လည်း ထင်ပါတယ်။ အခု ရုရှားဘာသာစကား သင်တန်းတွေ ဖွင့်နေတယ်လေ။ ဒီအတွက်ကို ရည်ရွယ်ပြီး လုပ်နေ တာပေါ့။ အခုလောလောဆယ် အခြေအနေကတော့ လက်ရှိ အနေအထားတိုင်းတော့ ဘယ်သွားမလဲ။ ဒီထက် သာသာယာယာ သပ်သပ်ရပ်ရပ် ဖြစ်အောင်တော့ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ ဝိုင်းလုပ်ကြမှာပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ ဈေးရောင်းတဲ့ ကလေးတွေ၊ တုတ်တုတ်မောင်းတဲ့ ကလေးတွေ ဒီအဖွဲ့တွေကို ခရီးသွား လုပ်ငန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆောင်ရန်ရှောင်ရန် ကိစ္စတွေပေါ့။ ဟောပြောပွဲ လုပ်ထားတယ်။ အခု ဟိုတယ် လုပ်ငန်းတွေကလည်း မိုးရာသီအတွင်းမှာ decoration ပိုင်း ပြင်တာတို့ဘာတို့ လုပ်နေကြတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားခရီးသွားများကို ရှင်းပြနေသော မြန်မာဧည့်လမ်းညွန်

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလလောက်ကတည်းက မြန်မာ-ရုရှား ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လေကြောင်း လိုင်း တိုက်ရိုက်ပြေးဆွဲရေး၊ ခရီးသွား ကိုယ်စားလှယ်များ အပြန်အလှန် လည်ပတ်နိုင်ရေး၊ နှစ်နိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှု စာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးရေးတို့ကို ဆွေးနွေးထားခဲ့ ကြခြင်း ဖြစ်သည်။
ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရုရှားခရီးသွား လာရောက်မှုသည် အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်မှ ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်ခဲ့ သာ လာရောက် လည်ပတ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသည် ယူကရိန်းနှင့် စစ်ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများနှင့်ဉရောပနိုင်ငံများ၏ ပိတ်ပင်မှုကို ခံယူ နေရသဖြင့် မြန်မာ အပါအဝင် အခြား မိတ်ဆွေ နိုင်ငံများသို့သာ လည်ပတ်စရာရှိကြောင်း၊ ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံ သည်လည်း ခရီးသွားလာရန် မသင့်သည့် နိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည့်အတွက် ပြည်တွင်းသို့ ဝင်ရောက် မည့် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများမှာ ထိုင်း၊ တရုတ် နှင့် ရုရှားတို့သာ အဓိကရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ပြသဆွဲဆောင်မည့်အစား ၎င်းနိုင်ငံသားများအား ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက် ပိုမိုဆွဲဆောင်သင့်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းတွေ့ရသည့် ရုရှားခရီးသွားများ

၎င်းက “ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ကလည်း အခြားနိုင်ငံတွေကို မျှော်လင့်ရမယ့်အစား အခု အမြန်ဆုံး လာ ရောက်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံတွေက အဲဒီနိုင်ငံတွေပဲ ဖြစ်နေတယ်။ အနောက်တိုင်းမှာ ဆိုရင်တော့ ရုရှားနိုင်ငံဖြစ်ပြီးတော့ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ ဆိုရင်တော့ ထိုင်းနိုင်ငံပေါ့၊ အရှေ့အာရှဘက်မှာ ဆိုရင်တော့ တရုတ်၊ ကိုရီးယား၊ ဂျပန်လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ ကိုရီးယားရယ်၊ ဂျပန်ရယ်က ဒီနှစ်တွေအတွင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းကို လာရောက်ဖို့အတွက် အစီအစဉ် မရှိကြဘူး။ ခရီးစဉ်တွေ ရောင်းချတာမရှိဘူး။ တရုတ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ကျတော့လည်း စိတ်ဝင်စားတယ်” ဟု ပြောသည်။

လာမည့် ဆောင်းရာသီတွင် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် ယခုကာလတို့ထက် ဝင်ရောက်မှု အနည်း ငယ်များ လာနိုင်သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နှစ်ဆန်း သုံးလတာတွင် ပို၍ အများအပြား ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ် ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဩဂုတ် ၂၃

လွန်ခဲ့သည့်လက သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်အောင် တွန်းအားပေးခဲ့ကြ သည့် ဆန္ဒပြသူများကို ဖမ်းဆီးရန်အတွက် သီရိလင်္ကာအစိုးရသစ်သည် အကြမ်းဖက် ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေကို အသုံးပြုနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ အပြစ်တင်ဝေဖန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း AFP သတင်းကို ကိုးကား၍ France24 ဝက်ဆိုက်က ရေးသားဖော်ပြသည်။

သီရိလင်္ကာအစိုးရ၏ အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားမှု အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့သော အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲအတွင်း ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဝါဆန်သာမူဒါလီဂျီအပါအဝင် ကျောင်းသားအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၃ ဦးကို အကြမ်းဖက်မှုတားဆီးရေးအက်ဥပဒေ (PTA) ဖြင့် ဩဂုတ် ၂၁ ရက်နှောင်းပိုင်းက ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအက်ဥပဒေအရ သံသယရှိသူများကို တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ သုံးသပ်ခြင်းမရှိဘဲ ရက်ပေါင်း ၉၀ အထိ ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခွင့်ပြုထားသည်။

အကျပ်အတည်းတစ်ခုတွင် တိုင်းပြည်၏ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ခိုးယူခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုမြောက်သည်” ဂိုတာ ဟု ဆိုင်းဘုတ်ကိုင်ဆောင်က ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေသူတစ်ဦး(ဓါတ်ပုံ- Getty Images)

နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးစံနှုန်းများနှင့် မကိုက်ညီဘဲ ထိုသို့သောဥပဒေမျိုးကို အသုံးချခြင်းသည် သီရိလင်္ကာ၏ ဒီမိုကရေစီကို ပျက်ပြားစေကြောင်း သီရိလင်္ကာဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် ဂျူလီယာချောင် (Julie Chung) က အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“ပြည်သူတွေရဲ့အမြင်တွေ၊ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပိုင်ခွင့်တွေကို အစိုးရက အားပေးဖို့ ကျမတို့တိုက်တွန်းပါတယ်” ဟု ၎င်းက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်မှနေ၍ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အလားတူ PTA ဥပဒေသုံးခြင်းကို ခေတ္တဆိုင်းငံ့ပါရန်နှင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိကြောင်း ကိုလံဘိုမြို့တော်ရှိ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ရုံးခွဲက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့ပြီး ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁၈ ရက် ဆန္ဒပြပွဲတွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် နောက်ထပ်ဆန္ဒပြသူ ၁၃ ဦးအနက်မှ အချို့ကို အာမခံဖြင့် ပြန်လွှတ်ပေးခြင်း (သို့မဟုတ်) ပုံမှန်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဖြင့် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခြင်း ရှိခဲ့သည်။

အိမ်သုံးဂတ်စ်များရရှိရန် ဂတ်စ်အိုးများဖြင့် တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Wiki)

ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများကို အကြမ်းဖက်ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေများ ကျင့်သုံးခြင်းမှာ အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ဝေဖန်ထောက်ပြမှုများကို လက်ခံလိုစိတ်မရှိဘဲ သဘောထားကွဲလွဲသည့်အသံများအား စနစ်တကျတားဆီး နေသည့် အရိပ်လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာအဖွဲ့ (Amnesty International-AI) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အကြမ်းဖက်မှုစွဲချက်တွေဟာ ဆန္ဒပြသူတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ပြစ်မှုတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိဘူး။ အစိုးရဝေဖန်သူတွေ၊ သတင်းထောက်တွေနဲ့ လူနည်းစုတွေရဲ့ ပါးစပ်တွေပိတ်အောင် ဒီဥပဒေကို အကြိမ်ကြိမ် ထုတ်သုံးနေတာ တွေ့ရပါတယ်” ဟု AI အဖွဲ့မှ တောင်အာရှရေးရာဒါရိုက်တာ ယာမီနီမီရှရာ (Yamini Mishra) က ပြောကြား ခဲ့သည်။

မကြုံစဖူး စီးပွားရေးပြိုလဲမှုကြောင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် သွင်းကုန်များဝယ်ယူရန် ပြည်ပငွေကြေး ကုန်ခမ်း သွားပြီးနောက် ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းကပင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးလူထုအုံကြွမှု မကြာခဏဖြစ်ပွားခဲ့ကာ နိုင်ငံ့လူဦးရေ ၂၂ သန်းမှာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်မှု၊ လျှပ်စစ်မီးမရမှုနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ ခါးစည်းခံခဲ့ရသည်။

Source: AFP, France24

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်အတွင်းမှာ ယခုကာလတွင် တိုက်ခန်းများထက် မြေကွက်များကို ပို၍ ဝယ်ယူလာကြသည်ဟု အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆာင်မှု လုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၆ လတာ ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက မြေကွက်များသည် သိန်း ၂၀၀ နီးပါး မြင့်တက်လာသည်ဟု သာကေတမြို့နယ်မှ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ကတော့ လမ်းမတန်းကတော့ အဝယ်လိုက်တာပေါ့နော် ပိုပြီးတော့။ သာကေတ ဘက်ကတော့ လမ်းမတန်းတွေ ပိုပြီးတော့ အဝယ်လိုက်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ၄၀ - ၆၀ တွေပေါ့နော် အဲဒါတွေ အဝယ် ပိုလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ ဈေးကတော့ ဒီ ၆ လအတွင်း နည်းနည်းလေး ဈေးပိုတက်လာ တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ တိုက်ခန်းဆိုလို့ရှိရင် အနည်းဆုံး ၆၀/၇၀ လောက် တက်တယ်ဗျာ၊ အရင်က ပေါက်ဈေးထက် ပုံမှန်ထက်ကို ၆၀/၇၀ လောက် တက်တယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ မြေကွက်တွေဆိုရင် တော့ ၂၀၀ လောက် တက်သွားတယ်။ အခု လွန်ခဲ့တဲ့ ၆ လက ၂၅၀၀ နဲ့ ဝယ်ထားတဲ့လူက ၂၇၀၀/၂၈၀၀ လောက် ရတယ်ပေါ့နော်။ တိုက်ခန်းတွေထက်စာရင် မြေကွက်တွေက ပိုပြီးတော့ အဝယ်လိုက်လာတယ်။ တိုက်ခန်းက အဝယ်မလိုက်ဘူးလားဆိုတော့ လိုက်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြေကွက်တွေက မကြားစဖူး ဈေး တွေနဲ့ ဖြစ်ပြီးတော့ အဝယ်လိုက်နေတာ အဲလိုမျိုး” ဟု ပြောသည်။

မြေကွက်များ

ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ဒေါ်လာငွေ လဲလှယ်သည့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းများလည်း လိုက်ပါမြင့်တက်လာကြောင်း၊ မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှုကြောင့် ရွှေနှင့် အိမ်ခြံမြေများကို ပို၍ ဝယ်ယူလာကြခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၆ လနှင့် နှိုင်းယှဉ်သည့်အခါ အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းသည် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်နေသည့် အခြေအနေ ရှိသော်လည်း လာမည့် ၆ လတွင် ထက်ဝက်ခန့် မြင့်တက်နိုင်သည်ဟု ရတနာဂီရိ အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုမှ CEO ကိုဇေယျက CNI သို့ ပြောသည်။

ကိုဇေယျက “၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပတ်ချာလည်လောက် တက်သွားတယ်ဗျ။ ဒေါ်လာဈေးက ၁ ဆကျော် တက် တယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းကလည်း ၁ ဆကျော် တက်တယ်။ ဆီဈေးနှုန်းကလည်း ၁ ဆကျော် တက်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြေဈေးနှုန်းက ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း တက်သွားတယ်။ အဲတော့ ကျနော်ထင်တယ်ဗျ၊ မြေဈေးနှုန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ မြောက်ဒဂုံကတော့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း တက်သွားတယ်။ ကျန်တဲ့ ရပ်ကွက်တွေ တော်တော်များများကတော့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကြားပေါ့။ အဲလောက်တက် တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ လထက်စာရင် မြေဈေးနှုန်းက ပိုပြီးတော့ တက်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်တာ။ ပို တက်ရင် နောက်ဆုံးကျရင် အမြင့်ဆုံးရောက်ရင် ပြန်ပြုတ်ကျလိမ့်မယ်။ အဲတော့ ဒီတက်နေတဲ့ ဈေးနှုန်း တွေထက် တစ်ဝက်လောက်ကို ထပ်တက်ဖို့ များတယ်လို့ ကောက်ချက်ချတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြေကွက်များ

မြန်မာနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်တွင် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာ ဈေးနှုန်းသည် အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာလျှင် ၁၄၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၂၉၀၀ ကျပ်ဖြင့်  ရောင်းဝယ်မှုများ ပြုလုပ်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်သည်လည်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း အပြောင်းအလဲအပေါ် မူတည်၍ ဈေးနှုန်း ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်သွားမည်ဟု အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြောက်ဒဂုံ၊ တောင်ဒဂုံနှင့် သာကေတမြို့နယ်များတွင် မြေကွက်များ လာရောက်ဝယ်ယူမှု များပြားလျက်ရှိပြီး လမ်းမတန်းနှင့် နီးသည့် မြေနေရာများကို ပို၍ ဝယ်ယူကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ထားသည့် ကျောက်တော် - ပလက်ဝ ပြေးဆွဲနေသော ဇတ်ရေယာဉ်ကို ကုန်စည်သယ်ဆောင်ခွင့် အကန့်အသတ်ဖြင့် ပြန်လည် ပြေးဆွဲပေးနေကြောင်း ပလက်ဝ ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ကုန်စည်များကို သယ်ဆောင်သည့် အခါတွင် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများထံမှ ထောက်ခံစာ ယူဆောင်ရမည့် အပြင် ကုန်စည်များအား ခွဲတမ်းဖြင့်သာ သယ်ဆောင်ကြရမည်ဟု ချင်းပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စက်လှေတော့ သွားလို့ မရသေးဘူး။ သင်္ဘောသာ အရင်လို ပြန်ဆွဲပေးတယ်။ အဲဒါ ပစ္စည်းတင်တဲ့အခါ မျှောစာ ယူရမယ်။ သင်္ဘောပေါ်မှာ တင်ရမယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ သူရရင် နောက်တစ်ပတ်မှာ ကျနော်တင် မှာပေါ့။ အဲလို ခွဲတမ်းအလိုက်နဲ့ မျှောစာချပေးမယ်။ ဥပမာ ပလက်ဝမှာ အိမ်ထောင် ၁၀၀၀ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ဒီတစ်ပတ် မှာ ကျနော်က ဆန်အိတ် ၁၀၀ သယ်လို့ရမယ်။ နောက်အပတ်မှာ နှစ်ယောက်က ဆန်အိတ် ၃၀၀ သယ်လို့ရမယ် အဲလိုခွဲတမ်းတွေနဲ့ သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ပလက်ဝဒေသတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် AA ကြား မကြာခဏ တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည့်အတွက် အဓိက ကုန်စည်စီးဆင်းသည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်သော ကျောက်တော်- ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းသည်လည်း ဖြတ်သန်းသွားလာမှု ပိတ်ပင်ခံရခြင်းနှင့် ကန့်သတ်မှုများဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ပြုခြင်းများ မကြာခဏ ကြုံတွေ့ရလေ့ ရှိသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့တွင် ရေလမ်းကြောင်း သွားလာရေးကို ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပလက်ဝ ဒေသအတွင်း ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ယခင် ၄၀၀၀၀(လေးသောင်း)သာ ရှိရာမှ ၁၀၀၀၀၀(တစ်သိန်း)ကျော်အထိ ဖြစ် သွားသလို ဝယ်ယူ၍ မရသည့် အခြေအနေအထိလည်း ဖြစ်သွားခဲ့သေးသည်။

ပလက်ဝဒေသနေ ပြည်သူများ ကုလားတန်မြစ်အတွင်းသွားလာနေစဉ်

သို့သော် ဩဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် ပြေးဆွဲပေးခြင်းကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ် ကျဆင်းလာ ပြီး တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀၀(ရှစ်သောင်း)ကျပ် ဖြစ်သွားသည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ကိုကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ကိုကျော်ခင်က “ကန့်သတ်ပစ္စည်းပေါ့ နည်းနည်း ကန့်သတ်တာပဲ ရှိတယ်။ ဆန်တွေ ဘာတွေ သယ်လို့ရတော့ ဈေး တွေ ကျသွားတယ်လေ။ ၈ သောင်းလောက် ပြန်ဖြစ်သွားတယ်။ ၈ သောင်းလောက်ဆိုတာထက် အခု ဝယ်လို့ ခြမ်း လို့ ပြန်ရတယ်။ ဟိုတလောက ပစ္စည်း ပြတ်သွားတာ။ အရင်တုန်းကဆိုရင် ၄ သောင်း၊ ၆ သောင်းလောက် ရှိတဲ့ ဆန်က အခု ၈ သောင်းလောက် ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျသွားတာကိုး။ ဟိုတစ်ပတ်မှာ ၁ သိန်းကျော်လေ။ အခု ၈ သောင်း လောက်ဆိုတော့ နည်းနည်းတော့ ကျသွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အရင်လိုတော့ ပြန်မကျဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကုန်ဈေးနှုန်း တက်တော့လည်း ဆိုင်တွေ တင်တာပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းကို ဇတ်ရေယာဉ်ဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ၂ ကြိမ် ပြေးဆွဲပေးနေပြီး ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာပါက ပြန်လည် ပိတ်ထားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပြေးဆွဲခွင့် ပိတ်ထားသည့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် စက်လှေများ ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးမည်ဆိုပါက ဒေသခံများ အတွက် ပို၍ အဆင်ပြေမည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဩဂုတ် ၁၉

ယခုလအကုန်ပိုင်း၌ သီရိလင်္ကာသို့ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) မှ တာဝန်ရှိသူများ ရောက်ရှိလာစဉ်အတွင်း သီရိလင်္ကာ ဗဟိုဘဏ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ၎င်းတို့အစိုးရအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးကယ်ဆယ်ရန် ဦးတည်နိုင်သော ပဏာမ သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲ၌ အချက်အချာကျသော ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် သီရိလင်္ကာသည် အတိအလင်း ဒေဝါလီခံထားရပြီး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ပိုမိုဆိုးရွားလာမှုကြောင့် လူထုဆန္ဒပြမှုများ ပြင်းထန်လာခဲ့သဖြင့် ယခင်လ၌ သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ ရာထူးကနေ နုတ်ထွက်၍ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။

ယခုရင်ဆိုင်နေရသော အကျပ်အတည်းသည် IMF နှင့် ညှိနှိုင်းမှုများ၌ ခက်ခဲနေခဲ့ကြောင်း အစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ ဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး နန်ဒလင်းဝီရာဆင်းက “IMF တာဝန်ရှိသူများနှင့် သီရိလင်္ကာအစိုးရတို့သည် ညှိနှိုင်း မှုများအတွင်း မူဝါဒရေးရာပိုင်းအတွက် ဝန်ထမ်းအဆင့် သဘောတူညီချက် အပြီးသတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ ဆန္ဒပြသူများနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ (AP)

သီရိလင်္ကာသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ပြည်ပချေးငွေများကို အကျေအလည် ပြန်မဆပ်နိုင်တော့ကြောင်း ကြေညာခြင်းဖြင့် လူမွဲစာရင်းဝင်(ဒေဝါလီ)နိုင်ငံအဖြစ်သို့ ဆိုက်ရောက်သွားခဲ့ရသည်။

၎င်း၏ စုစုပေါင်း ကြွေးမြီသည် ဒေါ်လာ ၅၁ ဘီလီယံဖြစ်ပြီး လာမည့် ၂၀၂၇ ခုနှစ်အရောက်တွင် ဒေါ်လာ ၂၈ ဘီလီယံအထိ အကြွေးနွံထဲ နစ်နေသည်။ သို့ဖြစ်၍ တင်ရှိနေသော ကြွေးမြီအားလုံးကို ပြန်လည် စုစည်းသုံးသပ်ရန်လိုကြောင်း နန်ဒလင်း ဝီရာဆင်းက သတင်းထောက်များအား ရှင်းပြခဲ့သည်။

IMF နှင့် လတ်တလော ရရှိထားသည့် သဘောတူညီချက်မှာ လာမည့် ၁၀ နှစ်အတွင်း အောင်မြင်စွာ ကြွေးမြီ ပပျောက်ရေး အတွက် ရှင်းလင်းတိကျစွာ ပုံဖော်နိုင်ရေး ဖြစ်ကြောင်း၊ ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ထပ်မံထွက်ပေါ်လာလျှင် သီရိလင်္ကာသည် အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်သူများနှင့် အခြားပြည်ပ ကြွေးမြီရှင်များထံ ချဉ်းကပ်ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“တစ်ချိန်ချိန်မှာ IMF က ထောက်ခံတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ မက်ခရိုစီးပွားရေး အစီအစဉ်ကို ပေါ်ထွက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ကြွေးရှင်တွေ အားလုံးကနေ သီရိလင်္ကာကို ပံ့ပိုးနိုင်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ဝီရာဆင်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ် နှစ်ပတ်အတွင်း ၎င်းတို့အစိုးရသည် IMF နှင့်လက်တွဲ၍ ၄ နှစ်ကြာ ဘဏ္ဍာရေး ကယ်ဆယ်မည့် အစီအစဉ်အတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ကြွေးမြီဖိစီးမှုမှ ရုန်းထွက်၍ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး အပြီးသတ် အတည်ပြု နိုင်ခဲ့ ကြောင်း လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေသည့် သမ္မတသစ်ဖြစ်သူ ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်က ကြေညာခဲ့သည်။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံစိုက်ရာသီအတွက် တောင်သူများထံမှ ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၈ သောင်းအထိ သကြားစက်ရုံ များက ပေးဝယ်နေသည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခု ပေးဝယ်လာနေသည့် ကြံတစ်တန် ၈ သောင်းကျပ်သည် တောင်သူများနှင့် သကြားစက်ရုံများအတွက် အဆင်ပြေသည့် ဈေးနှုန်းအနေအထား ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စိုက်ပျိုးမှုအပိုင်းမှာတော့ အခုဆိုရင် ကြံတစ်တန်ကို ၈ သောင်းအထိ ပေးလာပြီပေါ့နော်။ ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံရာသီ အတွက် ကြိုတင်ပြီး ဈေးဖွင့်နေပြီ။ အဲတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ဟာကလည်း ၆ သောင်း ၈ ထောင်အထိရခဲ့တော့ စိုက်ဧကက သိပ်မဆိုးဘူးပေါ့နော်။ တိုးတဲ့ဒေသတွေက တချို့က စက်ရုံအသစ် တိုးတဲ့ဒေသတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ရှမ်းမြောက်ဟာမျိုးဆိုရင် စက်ရုံတွေက တိုးတာမျိုး ရှိတယ်လေ။ အဲဒါကျတော့ စိုက်ဧကလည်း နည်းနည်း တိုးလာ တယ်။ စိုက်တဲ့တောင်သူအတွက်ကတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ မဆိုးပါဘူး။ အရင်နှစ်က စိုက်ထားတာပေါ့နော် ၈ သောင်းရမှာဆိုတော့လေ။ အခု စိုက်သစ်ကသာ ဒီဇယ်ဈေးတို့ ဘာတို့ မြင့်တက်တဲ့အခါကျတော့ လာမယ့်နှစ်ကျ တော့ ဈေးနည်းနည်း ဟိုဟာဖြစ်မှရမှာပေါ့နော်။ အဲတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ စက်ရုံအတွက်လည်း သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။ တောင်သူတွေအနေနဲ့လည်း ဒါလေးကတော့ သိပ်မဆိုးဘူးလို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ကြံစိုက်ရာသီတွင် ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၆ သောင်းခန့်သာ သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သကြားဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်း၊ တောင်သူများ ရင်ဆိုင်နေရသည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်နှင့် လာမယ့်ကြံရာသီအတွက် စိုက်ဧက တိုးတက်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး တိုးမြှင့်ဝယ်ယူခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ကြံချောင်းများ စီရီနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက “တောင်သူတွေအတွက် မဆိုးပါဘူး။ အခု သယ်ယူ စရိတ်နဲ့ ဘာနဲ့ တောင်သူတွေကလည်း ဒီကြံစက်ရုံ အရောက်ဈေးကို ပို့ခတို့၊ တင်ခတို့၊ ကားခတို့ နောက် ဒီဇယ် ဈေးကြီးတာနဲ့ ဘာနဲ့ဆိုတော့ ၃ သောင်းဝန်းကျင်လောက် ကျန်မှာပါ။ ၁ တန်ကို ၃ သောင်းလောက် ကျန်မှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ကြံစိုက်ဧကသည် ၄ သိန်းဝန်းကျင် ခန့်ရှိသည်ဟု တွေ့ရှိရသော်လည်း အမှန်တကယ် စိုက်ပျိုးနေသည့် ပမာဏသည် ယင်းထက်များသည်ဟု သိရ သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံစိုက်ပျိုးရာ၌ သစ်တောကြိုးဝိုင်းဧရိယာများတွင် စိုက်ပျိုးနေမှုများ ရှိသည့်အတွက် ယင်းမြေများကို သစ်တောဌာနမှ စွန့်လွှတ်၍ တောင်သူများကို လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးများလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သို့ ပြောသည်။

“အမှန်ကတော့ ကြံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် စက်ရုံတွေ တိုးလာအောင်ဆိုရင်တော့ ၁၅ နှစ်၊ အနှစ် ၂၀ သစ်တော ဧရိယာထဲမှာ ကြံစိုက်လာတဲ့ဟာတွေကို သစ်တောက စွန့်လွှတ်ပေးသင့်တာပေါ့။ သစ်တော က စွန့်လွှတ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့လည်း ပုံစံ ၇ တွေ ရမယ်။ ငွေတွေ ဘာတွေ ချေးလို့ရမယ်။ ပိုပြီး တိုးချဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးလို့ရမှာပေါ့။ အဲဒါကတော့ မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားမှာ ရှိတယ်။ စစ်ကိုင်းဘက်မှာလည်း ရှိတယ်။ ရှမ်းဘက် မှာလည်း ရှိတယ်။ ပဲခူးဘက်မှာလည်း ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ရရှိနေသည့် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်း ၈ သောင်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးထားသည့် တောင်သူများ အတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ယခုနှစ် ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ စက်သုံးဆီ စသည့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အတွက် လက်ရှိ ပေးနေသည့် ဈေးနှုန်းထက် ပို၍ ရရှိမှသာဖြစ်မည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။