CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၉

နစကသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော်လည်း တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်မြောက်အောင် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခြင်း၊ မကျင်းပနိုင်ခြင်း ၏ အကျိုးဆက်များအပေါ် ဆွေးနွေးငြင်းခုံလျက်ရှိနေသည်။

နစက-ကတော့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ကြေညာထားပြီး နစက ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)မှ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်တွင် ပြောကြားထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖြစ်သော်လည်း အလားအလာကောင်းမှာ မဟုတ်သလို၊ မကျင်းပဖြစ်ပါက ပိုဆိုးသွားနိုင် ကြောင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကြိုတင်မဲ ထည့်နေစဉ် (AP)

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ “တစ်ခုမှတော့ ကောင်းတာတော့ မရှိပါဘူး၊ ကျင်းပဖြစ်လည်း သိပ်မကောင်းဘူး။ မကျင်းပ ဖြစ်ရင်တော့ ပိုဆိုးမယ်၊ ကျနော်တို့ အင်္ဂလိပ်သီအိုရီမှာ လက်တားဒီးပဲ ဒီသီအိုရီဆိုတာရှိတာကို ဒီနှစ်ခု မကျင်းပ ဖြစ်ဘူးဆိုရင်လည်းပဲ ပိုပြီးတော့ ဥပဒေမဲ့လုပ်ငန်းတွေ ပေါ်လာမှာပေါ့၊ လုပ်ရပ်တွေ ပေါ်လာနိုင်တယ်၊ ကျင်းပဖြစ် ရင်လည်း ပဋိပက္ခတွေကို ကျော်ဖြတ်ပြီးမှ ကျင်းပမယ်ဆိုတော့ ထိခိုက်နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှုတွေက အများကြီး ဖြစ်နိုင် တာပေါ့။ အဲဒီလိုတော့ တွေ့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မျှတမှုရှိမှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ ပြည်သူအများစုက ယုံကြည်မှု မရှိကြောင်း တအာင်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ လွေးချှီဆငါးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လွေးချှီဆငါး “ဒီအပေါ်မှာလည်း ယုံကြည်မှုက မရှိတော့ဘူး။ လုပ်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တောင်မှ တကယ်လို့များ ဒါကတော့ လုံးဝမျှတမှု ရှိမှာမဟုတ်ဘူး။ ပြည်သူလူထု အများစုကလည်း အဲဒီအပေါ်မှာ ထောက်ခံအားပေးမယ်လို့လည်း မရှိ ဘူးလို့တော့ မြင်တာပေါ့နော်၊ လုံးဝကို မသိနားမလည်တဲ့ လူထုတွေလောက်ပဲ ဝင်ရောက်ပြီး မဲထည့်တဲ့ ပုံစံမျိုးက ရှိနိုင်တယ်၊ ဒါပေမယ့် အများစုကတော့ ဝင်ရောက်ပြီးတော့ ထောက်ခံမဲ ဝင်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုး မရှိလောက်ဘူး လို့ မြင်တာပေါ့နော်၊ ဒါကတော့ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ခုနပြောသလိုမျိုး မျှတမှုတော့ ရှိမှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်၊ ဒါပေမဲ့ ဖြစ်မဖြစ်ဆိုတာတော့ ဒါကလည်း သေချာတော့ ကျမတို့လည်း မပြောတတ်ဘူး၊ သူတို့အပေါ်မှာလည်း အများကြီး မူတည်တယ်၊ သူတို့လုပ်ချင်လည်း လုပ်သွားမယ်၊ မလုပ်ချင်လည်း မလုပ်သွား ဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေတော့ သုံးသပ်မိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကြိုတင်မဲ ထည့်နေစဉ် (AFP)

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ပါက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအတိုင်း သွားရတော့မည့် အနေအထား ရောက် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း တအာင်းအအမျိုးသားပါတီ (TNP) မှ အတွင်းရေးမှူး မိုင်းအုဏ်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မိုင်းအုဏ်းခိုင် “လက်ရှိ အနေအထားအရ ပြောရမယ်ဆိုရင် အများကြီးတော့ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းတွေ အများကြီး တွေ့ကြုံသွားနိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့တော့ ဒီလိုတော့ မြင်ပါတယ်။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် လက်ရှိ နစက ကပဲ ဆက်ပြီးတော့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ပဲ ပြန်သွားရမယ့် အနေအထား ရောက်သွားမှာပေါ့။ ကျနော်တို့ ဒီလိုပဲ မြင်တယ်လေ။ အဲဒါကတော့ မှန်းဆလို့တော့ ခက်တယ်လေ၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်၏၊ မဖြစ်၏ အပေါ်မှာလည်း မူတည်လေနော်၊ တကယ်လို့ မဖြစ်ခဲ့ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါလောလောဆယ် အနေအထား ကျနော်တို့ မြင်တာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအတိုင်း ပြန်သွားရမယ့် အနေအထား ရောက်သွားမှာပေါ့၊ ပြောရမယ့် အနေအထားက စောပါဦးမယ်လို့ မြင်ပါတယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်၏၊ မဖြစ်၏ဆိုတာ ကျနော်တို့ ကံသေကံမ မပြောနိုင်သေးလို့ပါ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ တချို့က နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲလည်း မကျင်းပဖြစ် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို လည်း မဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့ဘူးဆိုလျှင် အလုံးစုံ အာဏာသိမ်းမှု လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ဖြစ်ပေါ်လာပါက မည်မျှကာလကြာမည် မသိသော နဝတ၊ နအဖ လက်ထက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးပုံစံ အခြေအနေကို ရောက်ရှိသွားနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။

ထို့နောက် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေ ပျက်ပြယ်သွားပြီး ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ အာမခံပေးထားသည့် (ဉပမာ- ပုဒ်မ ၃၆ (ဃ)စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံပိုင်သိမ်းယူခြင်းမပြုရ၊ (င) တရားဝင် ထုတ်ဝေထားသော ငွေကြေးကို တရားမဝင်ငွေကြေးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းမပြုရ)အချက်များ အပါအဝင် နိုင်ငံသားတစ်ယောက်၏ ရပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများလည်း အာမခံချက်မရှိဘဲ ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတချို့က ထောက်ပြလျက်ရှိနေသည်။

ကြိုတင်မဲထည့်ထားသော မဲပုံးကို သယ်ယူရန် ပြင်ဆင်နေကြ(AP)

မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF) မှ ရဲဘော်အေးလွင်က “ကျနော်တို့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ထူထောင်မယ်ဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုကတော့ မဖြစ်မနေ လိုအပ်တာပေါ့ဗျာ၊ ပြည်သူလူထုကနေပြီးတော့ အားလုံးကနေပြီးတော့ ရွေးချယ်တဲ့၊ စစ်မှန်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတာတော့ တိုင်းပြည် တစ်ပြည်မှာ ရှိကိုရှိရမယ်၊ သို့သော်လည်း ပြည်သူလူထုကို လက်နက်အားကိုး မတရားဖိနှိပ်၊ ရက်စက် အုပ်ချုပ်ပြီး တော့ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ သူတွေက အာဏာလိုချင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုးကတော့ ဘယ်လိုမှ ကျနော်တို့ ပြည်သူ လူထု လိုချင်တဲ့ စနစ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့အရာတွေ ဖြစ်ထွန်းလာမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော်အဲဒီလိုပဲ မြင်ပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရကို ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်၍ နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ် ကြေညာထားသည်။

ထို့နောက် လက်နက်ကိုင် နွေဦးတော်လှန်ရေးကို NUG နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့(PDF)တို့က ဖော်ဆောင် ကာ မြန်မာ့တပ်မတော်အား ဖြုတ်ချရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသလို နစက ကျင်းပမည့် ရွေး ကောက်ပွဲကိုလည်း သပိတ်မှောက်ရန် တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။

သို့သော် နစကဥက္ကဋ္ဌက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည် ကျင်းပပေး မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင် ရရှိသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် တရားမျှတမှုရှိမည်မဟုတ်သလို ပြဿနာကို ပိုမိုကြာရှည်သွားစေနိုင် ကြောင်း၊ နစက၏ ဟန်ပြရွေးကောက်ပွဲကို ငြင်းပယ်ကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၉

ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာတွင် ကဏ္ဍစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်နိုင်ရေး မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ကြီး မစ္စတာ ဗီနေးကူးမားနှင့် နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်တို့ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်က တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုတွင် မြန်မာ-အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးနှင့် အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအား ပိုမိုတိုးမြှင့်ရေး အပါအဝင် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာတွင် ကဏ္ဍစုံ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်နိုင်ရေးကိစ္စရပ်များအပေါ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသံအမတ်ကြီး ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်တို့ တွေ့ဆုံနေစဉ်

တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် ကာလ နိုင်ငံတကာ၏ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများ ကြုံတွေ့နေရစဉ် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သော အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယ သံအမတ်ကြီးအဆင့် ခန့်အပ်လွှာအား နစကသို့ ပေးအပ်ထားသလို နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကိုလည်း တရားဝင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကိုလည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)မှ နေရာအများစု နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ် အတိုင်း သာ လက်ခံပေးရန် သဘောထားရှိပါက အာဆီယံနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်း၍လည်း အဆင်ပြေ မှာ မဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI   သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် အပါအဝင် မြန်မာ့အရေးဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များ အားလုံးသည် NLD ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် လွတ်လပ်စွာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာနိုင်မှသာ ပြဿနာပြေလည်ရေးလမ်းစ ရရှိ နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း NLD မှ ယနေ့ (နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်) တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက “တွေ့ပြီးတဲ့ အခါကြတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဆီက အခု လက်နက် ကိုင် တိုက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သဘောထားရယ်၊ အခု ကျနော်တို့ နစက-က လျှောက်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သဘောထားရယ်၊ အဲဒီအပေါ်တွေမှာ သူ့သဘောထား တစ်ခုခုပေါ့၊ ဖြစ်လာလို့ရှိရင် အဲဒီ သဘော ထား ဘယ်လို ဖော်ပြသလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ ကောင်းလာနိုင်တယ်၊ ကောင်းလာနိုင်တယ်ဆိုတာက အခုတပ်နဲ့ အခု နိုင်ငံရေးပါတီတွေပေါ့ဗျာ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက လက်ခံတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိလို့ရှိရင် ဒီလမ်းကြောင်းပေါ် NLD လည်း လျှောက်လာမယ် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ အခြေအနေတွေက ကောင်းလာနိုင်တာပေါ့၊ NLD က အခုလျှောက်နေ တဲ့ သူတို့လျှောက်နေတဲ့ လမ်းကြောင်းကို သဘောမတူဘူး။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကိုပဲ ပြန်ပြီးတော့ ဖြစ်ဖို့ သဘောထားပဲ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်ထင်တယ်၊ ဆက်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းဖို့ ရနိုင်မယ် မထင်ဘူး။ ဒီဖက်ကတော့ သူတို့ လျှောက်စရာရှိတဲ့ လမ်းကို ဆက်လျှောက်မယ်လို့ မြင်နေရတယ်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ NLD ၏ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြဿနာနှင့် ပတ်သက်၍ ကြေညာချက် ထုတ် ပြန်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ တိုင်း‌ရင်းသားအရေးမှာ ရေရှည်ဖြေရှင်းရမည် ကိစ္စဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
ဒေါ်‌အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ အားလုံး အမြန်ဆုံး လွတ်မြောက်ရေးကို ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သင့်သော လုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ် သတ်မှတ် အကောင်အထည် ဖော်သင့်ကြောင်း NLD က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် သက်ဆိုင်သူများ အားလုံး ပါဝင် သည့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက ပို၍ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (MUP) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်သန်းရွှေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “အဲဒါက ကျနော်တို့ ဒီလက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ပဋိပက္ခက နံပတ်တစ်အချက်က ကျနော်တို့ ဒီတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှု ပေါ့နော်၊ သက်ဆိုင်တဲ့သူတွေ အားလုံးက ပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေး‌နွေးမှု လုပ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေ မယ် အဲဒီမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဆိုတာလည်း ကျနော်တို့ ဒီဆန္ဒစွဲ၊ အတ္တစွဲပေါ့၊ ဒီအစွဲကင်းကင်းနဲ့ပဲ ကျနော်တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖို့ လိုတယ်၊ ခုနက ပြောသလိုပေါ့၊ ဒီအာဆီယံတို့ ဘာတို့ ထုတ်တဲ့ကိစ္စပေါ့နော် အထူးသဖြင့် NLD တွေ ပေါ့နော်၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်လာခဲ့မယ်၊ ဆွေးနွေးနိုင်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပိုပြီးတော့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံ ရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်မလားပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် NLD ပါတီ ခေါင်းဆောင်အချို့ကို ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်သည့် နိုင်ငံခြားသားများအား နှိမ်နင်းရန် ညွှန်ကြားထားသဖြင့် ဗီဇာသက်တမ်း ကျော်လွန်နေသည့် မြန်မာများအနေဖြင့် လက်ရှိတွင် အမြန်ဆုံး သက်တမ်းတိုးကြရန် လိုအပ် ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အထောက်အထားမဲ့များအား နေ့စဉ် အဖမ်းအဆီးများ ပြုလုပ်နေသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ ညွှန်ကြားလိုက်သည့် နောက်တွင် အဖမ်းအဆီးများမှာ ပိုမိုများပြားလာဦးမည်ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာများအနေဖြင့် အမြန်ဆုံး သက်တမ်းတိုးကြရန် လိုအပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သို့ပြောသည်။

“ပထမဦးဆုံး ထိခိုက် အဖမ်းအဆီးခံရမှာတွေကတော့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေပဲ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ထိုင်းမှာက မြန်မာနိုင်ငံသားအများဆုံးရှိတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်နေတယ်။ Tourist နဲ့ဝင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် business နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် နောက် work permit ပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ ဗီဇာတွေစစ်ဆေးမယ်။ သက်တမ်းတိုးလို့ရတဲ့ အုပ်စုလည်း တိုးပေါ့။ မြန်မာတွေထဲမှာလည်း ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်တဲ့သူတွေကို သူ့အုပ်စုအလိုက် သက်တမ်း ပြန်တိုးလို့ရတဲ့ အဖွဲ့တွေရှိတယ်။ သူ ဥပဒေထုတ်ထားပေးတာပေါ့။ ဥပမာ ၃၁ ရက် မတ်လမှာ သက်တမ်းကုန်တဲ့ ဗီဇာ section တွေ MOU အလုပ်သမားတွေဆိုရင် ၄၊ ၅၊ ၆ လ သက်တမ်းကျော်ခဲ့ပါစေ ဒဏ်ငွေမရှိဘဲနဲ့ လွယ်လွယ်လေးနဲ့ သက်တမ်း ပြန်ဆက်လို့ရအောင် သူ လုပ်ထားပေးတယ်။ ပြန်ဆက်လို့ရှိရင်လည်း သူက ၁ နှစ် အပြည့်တို့ ၂ နှစ် အပြည့်တို့ မပေးတော့ဘူး။ လာမယ့် ၂၀၂၃ ၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့အထိကိုပဲ ဗီဇာ သက်တမ်း ပေးတယ်။ တကယ်လို့များ ၂၀၂၁ မတ်လ လောက်ကတည်းက ဗီဇာသက်တမ်းကုန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အဲဒီအုပ်စုတွေဆိုရင်တော့ သက်တမ်း ပြန်ဆက်လို့မရဘူး။ ဒါတွေက သက်တမ်း မတိုးဘဲ အဖမ်းခံရပြီးတော့ ပြည်တော်ပြန်အဖြစ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့ခြင်းခံရမှာပေါ့။ တကယ်လို့ တရားမစွဲ ခဲ့ရင်တော့ ကိစ္စမရှိဘူး။ တရားစွဲခဲ့ရင်တော့ အနည်းဆုံး သူ့ဥပဒေအတိုင်း blacklist ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို ၂ နှစ် ပြန်လည်ဝင်ခွင့်မရတဲ့ ပုံစံနဲ့ လက်ဗွေတွေနဲ့ပေါ့။ စာအုပ်တုံးထုပြီးတော့မှ လက်ဗွေတွေနဲ့ အမှတ်အသား လုပ်လိုက်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အချို့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင် ဗီဇာသက်တမ်း ကျော်လွန်သဖြင့် သက်တမ်းတိုးခြင်း လုပ်ဆောင် နေသည့် မြန်မာများရှိသကဲ့သို့ အလုပ်ရှင်ဘက်မှ ဗီဇာသက်တမ်းတိုးပေးနေခြင်းများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့ စောင့်ဆိုင်းနေသည့် မြန်မာများ

နှစ်ကုန်ခါနီးပြီဖြစ်သဖြင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များက မည်သည့်ဗီဇာဖြင့် ဝင်လာသည့် နိုင်ငံခြားသားများကိုမဆို ဗီဇာများအား စစ်ဆေးပြီး ၎င်းတို့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံခြားသားများသည် ထိုင်းအာဏာပိုင်များအတွက် လုပ်စားစရာကိစ္စတစ်ခုကဲ့သို့ ဖြစ်နေကြောင်း MWRN မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးဘရီက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းအစိုးရအနေနဲ့ သူတို့က နိုင်ငံခြားသားတွေအပေါ်မှာ လုပ်စားကွက်တွေဖြစ်နေပြီ။ ဗီဇာပျက်ခါနီးဆို ခြိမ်းခြောက်လိုက်တယ်၊ ဗီဇာဆက်အောင်လုပ်တယ်။ ပြီးရင် ဘတ် အသစ်တင်အောင် လုပ်တယ်။ အဲဒီလို မျိုးတွေပေါ့။ ဗီဇာဆက်တဲ့ ကြေးတွေ၊ နောက်ပြီးတော့ ဘတ် အသစ်တင်လို့ရတဲ့ ငွေကြေး အမြောက်အမြားက သူတို့အတွက် ဘတ်ဂျက်ငွေ အများကြီး ဖြစ်တယ်လေ။ တကယ့်တကယ်တော့ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ မြင်တာကတော့ ပြည်ပက အလုပ်သမားတွေ ဗီဇာဆက်အောင်၊ နောက် ဘတ် အသစ်တွေတင်အောင်လို့ သတိပေးတာပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ညွှန်ကြားသည့်အထဲတွင် မည်သည့်ဗီဇာအမျိုးအစားဟူ၍ မပါရှိဘဲ ယခုကဲ့သို့ ညွှန်ကြားလိုက်သည့်အတွက် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ ရှိသည့် တန်းလျားများတွင် အဖမ်းအဆီးမှာ ပိုမိုများပြားလာမည်ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “လက်ရှိ ဒီတာ့ခ် ခရိုင်ထဲမှာတော့ ဖမ်းနေပါတယ်။ နေ့တိုင်းလိုလို ဖမ်းနေတယ်။ ဖမ်းနေတယ် ဆိုတာက မနေ့က တစ်ရက်ပေါ့။ အဖမ်းအဆီးမရှိဘူး။ ဒီ မြန်မာတွေ လပြည့်လို့ပြောရမလားပေါ့ ဘုရားသွား၊ ကျောင်းသွားတာတွေ တွေ့တယ်။ မနေ့က တစ်ရက်တော့ နည်းနည်းလေးငြိမ်တယ်။ အဲဒီအရင်တွေက တောက်လျှောက်ဖမ်းတယ်။ ဒီနေ့တော့ အဖမ်းအဆီး မရှိဘူးပေါ့။ ဒီနေ့ တနေကုန်။ ထိုင်းဘက်က လပြည့်ဆိုတော့ ဒါမျိုးတွေတော့ မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ဒီလို အမိန့်ထွက်လာပြီဆိုရင် နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ ခိုအောင်းနေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားပြီးတော့မှ စစ်ဆေးပါလိမ့်မယ်။ အဖမ်း အဆီးတွေက အရင်တုန်းကထက် ပိုမို များလာနိုင်တယ်” ဟုပြောသည်။

ထို့အပြင် နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများ အနေ ဖြင့် PJ(passport for job) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်ပြုလုပ်မည့်သူများအား OWIC ကတ်ကိုပါ တပါတည်း လုပ်ဆောင်ပေးမည်ဟု ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ၌ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား အဖမ်းအဆီး များပြားနေသည့်အပြင် ဗီဇာ သက်တမ်းကျော်လွန် နေထိုင်သည့် နိုင်ငံခြားသားများအား ရှာဖွေစစ်ဆေး ဖမ်းဆီးသည့်အခါတွင်လည်း တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာများအနေဖြင့် သတိပြုကြရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက သတိပေးသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် အပါအဝင် မြန်မာ့အရေးဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များအားလုံးအနေဖြင့် မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် NLD ပါတီက နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာဆီယံ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးနှင့် ပြည်သူတို့ ၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ တစ်နေ့တစ်ခြား ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းနေများမှတဆင့် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက် လာနိုင်သည့် အလားအလာအပေါ် သတိကြီးစွာထားပြီး ကူညီဖြေရှင်းပေးရန် ကြိုးပမ်းလာရာ မိမိတို့ NLD အနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြု ကျေးဇူးတင်နေမည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော်လည်း ကူညီဖြေရှင်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဖော်ဆောင်ကြရာတွင် ပြည်သူလူထု၏ ဆန္ဒမှန်ကို အသိအမှတ်ပြု ထင်ဟပ်စေသော ရည်ရွယ်ချက်နှင့် လက်တွေ့ကျသော လုပ်ငန်းစဉ်များ ဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လတ်တလော ပြဿနာများ ပြေလည်ရေးကိုသာ ရှေးရှုပြီး ဦးစားပေးဆောင်ရွက်မှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဒီမိုကရေစီ ရေး လူ့အခွင့်အရေးများကို ထိခိုက်ပျက်သုဉ်းစေနိုင်ပြီး အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံအား အနိဌါရုံများအတွင်းသို့ တွန်း ပို့လိုက်ရာ ရောက်စေနိုင်သဖြင့် ထိုသို့ မဖြစ်စေရေးအတွက် အထူးသတိပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း NLD ပါတီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် ပရတ်ဆိုခွန်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

NLD က “ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် အပါအဝင် မြန်မာ့အရေးဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များအားလုံးသည် NLD ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် လွတ်လပ်စွာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးအဖြေရှာနိုင်မှ သာ လက်တွေ့ကျသော ပြဿနာပြေလည်ရေးလမ်းစ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း မိမိတို့ ယုံကြည်ပါသည်။ ထို့အပြင် စစ်မှန်သော ကိုယ်စားပြုမှုရှိသည့် ခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန်လိုအပ်ပါသည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများအားလုံး အမြန်ဆုံး လွတ်မြေက်ရေးကို အာဆီယံ အပါအဝင် ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သင့်သော လုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ် သတ်မှတ် အကောင်အထည်ဖော် သင့်ကြောင်း အလေးအနက် တေင်းဆိုပါသည်ဟု NLD က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်သည် မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်တွေ့ဆုံခွင့် ပြုရန် နစကထံ တောင်းဆိုထားရာ နစကဘက်က တွေ့ဆုံခွင့် ပေးမည် ဟု သဘောတူထားကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

ပရတ်ဆိုခွန်သည် ယခုလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်အတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရေး ပြင်ဆင်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ထောင်ဒဏ် ၂၆ နှစ် ချခံထားရသလို တရားစွဲဆိုမှုများဖြင့်လည်း ရင် ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

မိမိတို့အပေါ် အန္တရာယ်များ ကျလာသည့်တိုင် ပါတီဝင်များကို ကာကွယ်ပေးသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင် ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်ရီက ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်နေ့က နေပြည်တော်၊ တပ်ကုန်းမြို့နယ်က USDP ပါတီရုံးမှာ ပါတီဝင်အသစ် ၅၁၈ ဦးကို ပါတီဝင်ကဒ်များ ထုတ်ပေး ခြင်း အခမ်းအနားမှာ အထက်ပါ အတိုင်း ပြောသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဦးခင်ရီ ၏ တရားဝင် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်မှာ ရေးသား ထုတ်ပြန်ထားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်က USDP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်ရီနဲ့ USDP ပါတီဝင် အသစ်များတွေ့ဆုံနေစဉ်

ဦးခင်ရီက “ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သမျှ ကာကွယ်မယ်၊ ကျနော်တို့အပေ ါ်ကျရောက်လာမယ့် အန္တရာယ်တွေ ကျပါ စေ၊ ကိစ္စမရှိပါဘူး။ ကျနော်တို့ပါတီကြီးက ပါတီဝင်ထုရှေ့မှာ မားမားမတ်မတ် ကျနော်တို့ ရပ်တည်မယ်၊ ဒါလေး ကို ကြုံတုန်း ကျနော် ပြောချင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပါတီ၏ ရှေ့ခရီးတွင် ပြည်သူနှင့်တသားတည်း ကျသည့် အသွင်သစ်နှင့် ဆက်ဆံရေးဆိုသည်ကို ဖော်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ ဖြစ်ပွားခဲ့သော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကာလအတွင်းမှာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)မှ ပါတီဝင် ၂၀၀၀ ကျော် သတ်ဖြတ်ခံထားရသလို လက်ရှိမှာ လည်း ခြိမ်းခြောက်မှုများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

လက်ရှိ ပြည်တွင်းမှာ ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို နစကနှင့် ‌ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရုံဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Salai Timmy က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန် တိုင်းရင်းသားခေါင်း‌ဆောင်များ၊ အခြားသော အဖွဲ့အစည်းများလည်း လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

Salai Timmy က “ဒါကတော့ မထင်ဘူးဗျ၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ လိုချင်တာက ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို သွားမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အာဘော်တွေကို အရင်ကလို ဒေါ်စုလက်ထက်က ပုံစံမျိုး ပြန်ရောက်မယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေက လက်ခံမယ့်ပုံ မပေါ်ဘူးဗျ၊ အဲဒါကြောင့် သူတို့ဆွေးနွေးလည်း ဒီဟာ တော့ ဖြစ်လာမယ်လို့တော့ မထင်ဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမူးတူးစေးဖိုးတို့ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံ‌ရေး အကျပ်အတည်းများကို လူပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ဦးတွေ့ဆုံရုံဖြင့် ဖြေရှင်း နိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာထွန်းလှက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါကတော့က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ သဘောထားအပေါ်မှာလည်း မူတည်လိမ့်မယ်လို့ မြင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာက လူပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦးနဲ့တော့ တွေ့ဆုံရုံနဲ့ ပြီးပြည့်စုံ လိမ့်မယ် လို့ ကျနော်တော့ အဲဒီလို မမြင်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေ အမျိုးသားတန်းတူရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင် ပြဋ္ဌာန်း ခွင့် ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့် မရှိတဲ့ ပြဿနာကို အဓိက ဦးစားပေးပြီး ဖြေရှင်းဖို့ လိုလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တော့ အဲဒီလိုမြင်တယ်၊ အဲဒါကြောင့် နစကနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တွေ့ဆုံမှုကတော့က အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ်သာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တော့ အဲဒီလို မြင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်အက်ဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု၊ သဘာဝကပ်ဘေးဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု၊ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု စသည့် အမှုအတော်များများဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂၆ နှစ် ချမှတ်ခံထား ရသလို အဂတိအမှု ၅ မှုကိုလည်း ဆက်လက် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ဖြုတ်ချရေး နွေဦးတော်လှန်ရေး ဆင်နွှဲနေတဲ့ ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (KNDF) ကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က “ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဆွေးနွေးမှု ဖြစ်မဖြစ်က တော့ အာဆီယံရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အကျပ်အတည်းပေါ်မှာ SAC ဘယ်လို သုံးသပ်ခန့်မှန်သလဲ ဆိုတာနဲ့ ဆိုင်မယ်ထင်တယ်၊ ဒါပေတည်း SAC ဖက်က ပြင်ဆင်ထားပုံ ပေါက်တယ်၊ သူတို့ရဲ့ အမှုစစ်နေတဲ့ ပုံစံက တခြားအ မှု တွေနဲ့ မတူဘူးဗျ၊ မြန်မြန်လည်း ပြီးအောင် လုပ်နေကြတာကိုး အောက်တိုဘာလအတွင်းမှာ ပြီးရင်ပြီးမယ်၊ နောက်ကျဆို နိုဝင်ဘာလ ဒုတိယအပတ်လောက်အထိ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အမှုတွေ ပြီးသွားမယ်ဆိုရင် လာမယ့် ၇၅ နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ စိန်ရတုလွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ SAC ဖက်က ဘယ်လိုဆောင်ရွက်မှာ လည်း တကယ်လို့ လွတ်မြောက် မလာခင်လေးမှာ SAC နဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ သဘောတူညီချက်တွေက ဘာတွေ ရှိလာနိုင်လဲ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစု ကြည် မှာလည်း တာဝန်ရှိတယ်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဘက်ကလည်း ခံယူမယ်ဆိုရင် SAC အနေနဲ့ ဆွေးနွေး မှုဟာ ရှိလာနိုင်တယ်၊ လွတ်မြောက်ပြီးတဲ့ နောက်မှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ ပူးပေါင်းသွားနိုင်တဲ့ အနေအထားလည်း ရှိတာပေါ့ဗျာအနာဂတ်ဆိုတာ ပြောလို့ခန့်မှန်းလို့ အင်မတန်ခက်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုအားလုံး ပါဝင်သည့် ဆွေးနွေးမှုကသာ နိုင်ငံအတွက် အာမခံချက်ရှိသည့် ငြိမ်းချမ်း ရေးကို ကျနော်တို့ လမ်းစဖွင့်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) မှ ပြောရေးဆို ခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆို ဆန္ဒပြနေကြသူများ (ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

၎င်းက “ကျနော်တို့ နိုင်ငံမှာ ရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အားလုံး တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှာ ပူးပေါင်းညှိနှိုင်း ဆွေးနွေး သဘောတူညီချက်နဲ့ တည်ဆောက်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာကိုတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ အဲဒီလိုမျိုး နားလည်မှုရှိတဲ့ အပေါ်မှာပေါ့လေ၊ ခုနက မေးသလိုမျိုး လူပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးတစ်ယောက်ရဲ့ အမည်နာမကို ကျနော် ခေါ်လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့လိုမျိုး အရေးပါတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုလည်း ကျနော်တို့ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မခေါ်မိဘဲနဲ့ လစ်ဟာမှုတွေ ရှိကောင်းရှိနိုင်ပါတယ်။ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ဖို့ ဆိုရင် တော့ ခုနက ပြောပြောနေတဲ့ ဖက်ဒရယ်အင်အားစုအားလုံး၊ ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုတွေ အားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး အဖြေရှာခြင်းကသာလျှင် ကျနော်တို့ နိုင်ငံအတွက် အာမခံချက်ရှိတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကျနော်တို့ လမ်းစဖွင့်နိုင်မယ်၊ တည်ဆောက်လို့ ရမယ်ဆိုတာတော့ အဲဒီလိုပဲ နားလည်မှု ရှိပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုနှင့်အတူ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ နိုင်ငံအနှံ့ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး စသည် အခြေအနေများသည် အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂

ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အလုပ်သမားသက်သေခံကတ် (OWIC) သည် ကောင်းကျိုး၊ ဆိုးကျိုး နှစ်မျိုးစလုံးရှိသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများကိုယ်တိုင် စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ပြီးမှ လုပ်စေချင်ကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာမည့် နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများ အနေ ဖြင့် PJ(passport for job) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်ပြုလုပ်မည့်သူများအား OWIC ကတ်ကိုပါ တစ်ပါတည်း လုပ်ဆောင်ပေးမည်ဟု ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ပြောရတော်တော်ခက်တယ်။ လုပ်ဆောင်သင့်သလားဆိုရင်လည်း ဒီဟာက လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်ဗျ။ ဘာလို့ဆို မတော်တဆဖြစ်မှုတို့ အစရှိတဲ့ နစ်နာကြေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေ၊ အမှုအခင်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေပေါ်လာတယ်ဆိုရင် ဒီအချက်အလက်တွေက မြန်မာ သံရုံးကနေပြီးတော့ ထောက်ခံစာတွေက လိုတယ်လေ။ ဒီဘက်မှာရှိတဲ့ အာဏာပိုင်တွေ အသုံးပြုဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ထောက်ခံချက်တွေ။ အဲဒီလိုမျိုး OWIC လုပ်ထားတဲ့လူစာရင်း အချက်အလက်တွေ ရှိထားပြီဆိုရင် တော်စပ်တာက ဘယ်သူပေါ့လေ။ သားအမိ၊ မောင်နှမ၊ ဇနီးမယားပေါ့ အစရှိသဖြင့် လုပ်ပေးဖို့လွယ်တယ်။ ဒါကတော့ ဒီဘက်ကပြောရင်တော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ပြန်ကြည့်ရမှာက ဒီအချက်အလက်တွေ အကုန်လုံးကို လက်ရှိ စစ်အစိုးရရဲ့ဝန်ထမ်းတွေ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ လက်ထဲမှာ ဒီအချက်အလက်တွေ အကုန် ရှိတယ်ဆိုလို့ရှိရင် personal လုံခြုံရေးပေါ့နော်။ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်တွေ ကိစ္စပေါ့နော် ဒါက စိုးရိမ်စရာ တစ်ခု။ အဲဒါက ဘယ်လိုသွားမလဲပေါ့။ ဘာလို့ဆို လူတိုင်းကလည်း မတော်တဆမှုတွေ ဖြစ်နေမှာမဟုတ်ဘူးလေ။ ဆိုလိုတာက လုပ်တာမှာလည်း ကောင်းတာရော၊ ဆိုးတာရော နှစ်ခုလုံးရှိတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကာယကံရှင် ဖြစ်တဲ့ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ပဲ စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ပြီးမှ လုပ်စေချင်တယ်။ သူ့ရဲ့အားနည်းချက် အားသာချက် တွေက အဲဒီလိုမျိုးတော့ရှိတယ်။ အဲဒါကိုတွေ့ကတည်းက ကျနော်တို့ မတိုက်တွန်းဖြစ်ဘူး။ တိုက်တွန်းရင် တစ်မျိုး ဖြစ်မှာစိုးလို့” ဟု ပြောသည်။

မဟာချိုင်ရှိ TDCC ရုံးမြင်ကွင်း

OWIC ကတ် လုပ်ငန်းစဉ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ နေထိုင်သော မိသားစုများ၏ လိပ်စာ၊ ဖုန်းနံပါတ်တို့အား မှတ်တမ်း ထားရှိမည်ဖြစ်ပြီး PJ(passport for job) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ် လုပ်ဆောင်မည့် သူများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူး လက်မှတ်အသစ်အတွက် ကုန်ကျစရိတ် ဘတ် ၈၀၀ နှင့် OWIC ကတ်အတွက် ကုန်ကျစရိတ် ၂၅၀ ဘတ် ကုန်ကျ မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာသံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ထို့အပြင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှစ၍ PJ(passport for job) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ် ထုတ်ထားသူများ အနေဖြင့်လည်း မဟာချိုင်ရှိ TDCC ရုံး (သာမန်မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေးဌာနစိတ်ရုံး)၌ PJ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်နှင့်အတူ ၂၅၀ ဘတ် ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ပြီး နေ့ချင်းပြီး ပြုလုပ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ အထောက်အထားကတ်များ ထုတ်ပေးခြင်းသည် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ကောင်းမွန်သော် လည်း ထိုင်းနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ မြန်မာများအတွက် ယခုကဲ့သို့ တစ်နေရာတည်းတွင် ထုတ်ပေးခြင်းသည် အဆင် မပြေကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အဲဒီကိုသွားရမယ့် ကုန်ကျစရိတ်တွေက ပိုမိုများပြားတယ်။ မဟာချိုင်မှာရှိတဲ့ အလုပ်သမားများအတွက်ပဲ ဆိုရင်တော့ သိပ်ကုန်ကျစရိတ်မရှိဘူး။ အခြား မြို့နယ်တွေက သွားရမယ့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက်တော့ ကုန်ကျစရိတ်က ပိုမိုများပြားစေ တယ်။ နောက်တစ်ခု OWIC ကတ်က အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက အလုပ်သမားတိုင်း ဒီကတ်ကို ရှိရမယ် ရှိသင့် တယ်ဆိုတဲ့ ပေါ်လစီနဲ့ ထုတ်ပေမယ့် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ OWIC ကတ်က ဘာမှ အကျုံးမဝင်ဘူး။ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ work permit ဆိုတဲ့ ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ်သာလျှင် အဓိက အက္ခရာကျတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီ ဘာမှ အရေးမကြီးတဲ့ကတ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ထုတ်ပေးမယ်ဆိုပြီး ကြေညာတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်တွေ သတ်မှတ် တယ်ပေါ့။ ဘတ်ငွေ ၂၅၀ လောက်နဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ပေးပြီးတော့ ထုတ်လို့ရတယ်ဆိုပေမယ့် တစ်ယောက်မှ ဘတ် ၂၅၀ နဲ့ ၃၀၀ နဲ့ အဆင်ပြေမှာမဟုတ်ဘူးပေါ့။ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ပိုမိုများပြားလာနိုင်တယ်။ အဲဒီနေရာမှာ အရင်တုန်းကလိုပဲ သံရုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လူပွဲစားတွေထားမယ်။ သံအရာရှိတွေနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့လူတွေကို ထားပြီး တော့မှ တိုကင်လက်မှတ်တွေရောင်းမယ်။ အဲဒီမှာ ငွေကြေးကုန်ကျမှုတွေက ပိုမို များပြားစေတယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရန်စောင့်ဆိုင်းနေကြသူများ

ထိုသို့ အထောက်အထားတစ်စုံတစ်ရာ ပြုလုပ်သည့်အခါတိုင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအများစုသည် ပွဲစား တို့ဖြင့်သာ ပြုလုပ်ကြသည့်အတွက် ယခုကာလတွင် ပွဲစားတို့များပြားလာနိုင်ပြီး မြန်မာသံရုံးမှ သတ်မှတ်ထား သည့် ကုန်ကျစရိတ်ထက် ပိုမိုကုန်ကျမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ် ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပုံစံတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ နေထိုင်သော မိသားစုဝင်တို့၏ အမည်၊ နေရပ်လိပ်စာ၊ ဆက်သွယ်ရမည့် ဖုန်းနံပါတ်နှင့် အလုပ်သမားကုမ္ပဏီအမည်အား ပြည့်စုံစွာ ဖြည့်စွက်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် OWIC ကတ် ပါရှိမှသာ လေဆိပ်များ၊ နယ်စပ်ဂိတ်များမှတစ်ဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး OWIC ကတ် သက်တမ်း ၅ နှစ်အတွင်း ခွင့်ဖြင့်ပြန်လာပြီးနောက် ပြန်လည်ထွက်ခွာမည်ဆိုပါကလည်း ထိုကတ်အား ဆက်လက်ကိုင်ဆောင်ပြီး ပြည်ဝင်/ ပြည်ထွက်တွင် အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လက အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းပါက ပြေလည်သွားနိုင်ခြေ ရှိ/ မရှိ မြန်မာနိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် နိုင်ငံတကာကြားမှာ ဆွေးနွေးငြင်းခုံလျက် ရှိနေသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းပါက ပြေလည်သွားမည်ဟု ပြောဆိုမှုများရှိသလို တစ်ဖက်မှာလည်း အဖွဲ့အစည်းအားလုံး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှ ပြေလည်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုမှုများလည်း ရှိနေသည်။

လက်ရှိ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှာ အကျဉ်းချခံထားရသည့် ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာများမှာ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းအရ အဖြေရှာမှု အားနည်း၍ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာထွန်းလှက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမူတူးစေးဖိုး၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် (AFP)

၎င်းက “ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က စေ့စပ်ပေးရန် အဆင်ပြေမလားမေးရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဘယ်လို ပုံစံ စေ့စပ်မလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ မူတည် လိမ့်မယ်ထင်တယ်၊ အဲဒါကြောင့် အခုက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း အကျဉ်းချခံထားရတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် အဲဒါကလည်း တစ်စုံတစ်ရာ စဉ်းစားချက်သာ ဖြစ်လိမ့် မယ်ထင်တယ်၊ လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့တော့ အဲဒီကိစ္စလည်း အဲဒီပုံစံမျိုးလည်း အခက်အခဲ ရှိလိမ့်မယ် လို့ မြင်တယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုဖြစ်ပျက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာက နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ အဖြေရှာမှု အားနည်းလို့ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာဖြစ်တယ်၊ အဲဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ အဖြေရှာဖို့အတွက် စိတ်ဆန္ဒ အမှန်တကယ် ရှိဖို့လိုတယ်၊ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ အဖြေရှာဖို့က စိတ်ဆန္ဒ အမှန်တကယ် ရှိလားဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ အဓိက မူတည်လိမ့်မယ်လို့ မြင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်အက်ဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု၊ သဘာဝကပ်ဘေးဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု၊ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ ချိုးဖောက်မှု၊ အဂတိလိုက်စားမှု စသည့် အမှုအတော်များများဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂၆ နှစ် ချမှတ်ထားပြီး ဖြစ်သလို အဂတိအမှု ၅ မှုကိုလည်း ဆက်လက် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တွင် အခွင့်အလမ်း မရှိကြောင်း တရား လွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နံပတ် ၁ ကတော့ အဲဒီလို ဖြစ်ပေါ်ဖို့ အခွင့်အလမ်း လုံးဝမရှိဘူး။ လုံးဝလုံးဝ မရှိဘူး။ စစ်တပ်က မင်းအောင်လှိုင် သမ္မတဖြစ်ရေးက လွှဲလို့ ဘာမှ လျော့မပေးဘူး။ ကုလသမဂ္ဂလည်း ဂရုမစိုက်ဘူး။ အာဆီယံလည်း ဂရုမစိုက်ဘူး။ ဘယ်သူ့မှ ဂရုမစိုက်ဘူး။ သူတို့ လမ်းစဉ်အတိုင်း သူတို့ ရွေးကောက်ပွဲကို သွားမယ်၊ သမ္မတလုပ်မယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း ဘယ်လို လုပ်မလဲဆိုရင် သူ တစ်နိုင်တစ်နိုင် လုပ်သွားမယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်း စလုပ်မယ်၊ မန္တလေးကို လုပ်မယ် အစရှိ၊ အဲဒီလို တစ်နိုင်လေးကို လုပ်ပြီးတော့ နောက်တစ်ခါ ထပ်ပြီးတော့ ဘာလုပ်မလဲ၊ ပြီး လည်း ပြီးရော နောက်တစ်ခါ အဲဒီ ရွေးကောက်ပွဲအရ ဆိုပြီးတော့ ဘယ်သူ အသိအမှတ်ပြုပြု၊ မပြုပြု ပြည်တွင်း ပြည်ပ အရှက်ပြေပေါ့၊ ရနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ သူတို့ သမ္မတလုပ်မယ်၊ အဲဒီနည်းလမ်းနဲ့ မရဘူးဆိုရင်လည်း သူတို့ တိုင်းပြည်ကို မီးနဲ့ ရှို့ပြီး ထွက်ပြေးမယ်၊ လုံးဝ အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြန်နေရာပေးတဲ့ အလုပ်မလုပ်ဘူး။ အဲဒါ အတိအကျပဲ။ ပြောချင်တာတော့ စစ်တပ်ကိုတော့ ဘာမှ ပြောစရာ မရှိတော့ဘူး။ သူတို့က ဂိတ်ဆုံးနေပြီ။ ကိုယ့် NUG က လေနဲ့ တိုင်းပြည်ကို မသိမ်းနဲ့ လေတွေနဲ့ မသိမ်းနဲ့ တကယ် အလုပ်လုပ်ပြပြီးတော့ တိုင်းပြည်ကို ကယ် တင်၊ နိုးမဟုတ်ရင် သူတို့ ပြောတာနဲ့ လုပ်တာနဲ့ တလွဲ‌တွေ ဖြစ်လေ၊ ပိုနာလေပဲ တိုင်းပြည်ကနော်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းမည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသော အဖွဲ့အစည်း အားလုံး ပါဝင်သည့် ဆွေးနွေးပွဲ အခင်းအကျင်းဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရဲဘော်အေးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထောက်ခံနေကြသူများ (AFP)

၎င်းက “ကျနော်တို့ ဒီ ၃၄ နှစ် ဖြတ်သန်းမှုကာလမှာ ကျနော်တို့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းမယ်ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ ချမှတ်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်မို့လည်း ကျနော်တို့က နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းမယ်ဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ‌တွေမှာ ကျနော်တို့ အတူတူ ပါဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ယနေ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာက လူတစ်ဦးတစ်ယောက်တည်း အပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ ကျနော်တို့ တည်ဆောက်ပြီးတော့ သွားမယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးတော့ ကျနော်တို့ အဖွဲ့အစည်းမှာ မရှိပါဘူး။ ကျနော်တို့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ချမှတ်ထားတဲ့ မူအရကတော့ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေး အရ ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် ဒီနိုင်ငံရေးပြဿနာကို ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ သက်ဆိုင်သူ အားလုံးပါဝင်တဲ့ အခင်းအကျင်း ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ ထပ်လောင်း ပြောချင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအစိုးရ (NLD)အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်း ဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် NLD ပါတီ ခေါင်းဆောင်အချို့ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထား သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုနှင့်အတူ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာကာ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး စသည် အခြေအနေများသည် အကျပ် အတည်း များဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။