CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဟိုတယ်များတွင် ဧည့်စာရင်း စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်(Guest List Management System – GLMS)ကို လုပ်ဆောင်ခြင်း သည် လာရောက် တည်းခိုသည့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပမှ ဧည့်သည်များအတွက်သာမက နိုင်ငံတော်အတွက်ပါ အကျိုးရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က “နိုင်ငံတော်ကျတော့ ‌ဒေတာကောက်ထားတဲ့ အတွက် ဒီဟာလာတဲ့ဟာက Tour ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ လာတာလား၊ FIT ပေါ့နော် သူ့သဘောနဲ့သူ လာတာလား၊ စီးပွားရေးနဲ့ လာ တာလား၊ ဒါအလည်အနေနဲ့ လာတာလားဆိုတာ ကျနော်တို့ သိရတယ်။ နိုင်ငံသားတွေက အစပေါ့နော်။ မဟုတ်ရင် လေဆိပ် မှာဝင်တဲ့ အချိန်မှာ ပေးခဲ့တဲ့ arrival ရဲ့ ဒေတာပဲ ကျနော်တို့က ကောက်ယူနေတဲ့အခါမှာ ဒီဧည့်သည်တွေရဲ့ သွားလာမှုတွေကို ကျနော်တို့ ပြန်ပြီးတော့ ဟိုဟာမဖြစ်ဘူး။ အခုဆို ဒီဧည့်သည်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘယ်နှရက် နေခဲ့သလဲဆိုတာကို ဟိုတယ်တွေ ရဲ့ တက်လာတဲ့အပေါ်မှာ ကြည့်လိုက်တာနဲ့ ကျ‌နော်တို့က သိသွားပြီပေါ့။ ပတ်စပို့စ်နံပါတ် သိလိုက်ပြီဆိုတာနဲ့ သူဘယ်မှာ တည်းခဲ့တယ်ဆိုတာကို သိပြီပေါ့။ အကယ်၍ ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးလို့ ရောဂါပိုး တွေ့တယ်ဆိုရင်လည်း သူတည်းခဲ့တဲ့ ဟိုတယ်တွေက ဘယ်မြို့တွေဆိုတာ သိတဲ့အတွက် ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုတွေ လုပ်လို့ရတယ်။ အကယ်၍ တစ်ခုခု အလုယက်ခံ၊ အက်စီးဒန့် ဖြစ်တယ်ဆိုရင်လည်း ကျနော်တို့က ချက်ချင်း လုပ်ပေးလို့ရတာပေါ့”ဟု ပြော သည်။

ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းစေရန်အတွက် ဟိုတယ်များတွင် ဧည့်စာရင်း စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်အား အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဧည့်စာရင်း စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်(GLMS) သည် လာရောက် တည်းခိုသည့် ခရီးသည်များ၏ ခရီးလမ်းကြောင်းနှင့် အချက်အလက်တို့ အား သိရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဧည့်စာရင်းစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ် လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဟိုတယ်များအတွက် ကောင်းမွန်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ အချက် အလက်အား ပေးရသည်ကို မကြိုက်သည့် တချို့ဧည့်သည်များရှိကြောင်း Travel and Tour အေဂျင်စီတစ်ခုမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နေပြည်တော်ရှိ ဟိုတယ်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မကောင်းတာတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ တစ်ဝက် တစ်ဝက်ပေါ့။ ဟိုတယ်ဘက်ကလည်း သူတို့လိုအပ်ချက်အရ တစ်ခုခု ဆိုလို့ရှိရင် ဧည့်သည်ရဲ့ personal details တွေကိုတော့ လိုအပ်လို့ တောင်းတာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို အခုနောက်ပိုင်း ကွင်းစက်တွေကို လိုက်ရတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိတာကိုး။ ဧည့်သည်တွေဘက်က အမြင်ကျတော့လည်း တချို့ကတော့ ဟုတ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပြောရမလဲ သူတို့ရဲ့ details တွေကို ပေးရတာ။ တချို့ကျတော့လည်း privacy အနေနဲ့ မကြိုက်ကြတာတော့ ရှိတယ် ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အခုလို current situation, new normal ပုံစံနဲ့ပဲ လုပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့လည်း မဖြစ်မနေ လိုအပ်လို့ ရှိရင်တော့ လည်း ပေးရမှာကတော့ ဧည့်သည် တာဝန်လို့တော့ မြင်တာပဲလေ။ ဘာလို့ဆို ဟိုတယ် တစ်ခုသွားပြီဆို မှတ်ပုံတင်က ပတ်စပို့စ်က check in မှ ပြရတာပဲလေ။ အဲဒီမှာလည်း ဧည့်သည်ရဲ့ detail ရယ်၊ နောက် သူဘယ်ကလာလဲ။ ဘယ်ကိုသွားမှာ လဲ ဆက်ပြီးတော့ လိုအပ်တာတွေတော့ တချို့ အသိပေးဖို့ လိုရင်တော့လည်း ပြောပြရမယ်ပေါ့။ အဲဒီအတွက် ဧည့်သည်ဘက် ကလည်း လက်ခံရမယ်လို့ မြင်တာပဲ”ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဧည့်စာရင်းစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ် လုပ်ဆောင်ရန် စာရင်းသွင်းထားသည့် ဟိုတယ် အရေအတွက်သည် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာ အနေဖြင့် ၁၇၀၀ ကျော်ရှိကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာတွင်လည်း ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မှုများရှိသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဟိုတယ်များတွင် ဧည့်စာရင်းစီမံခန့်ခွဲမှု စနစ် လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင် ဦးသက်လွင်တိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဟိုတယ်ကို လာရောက်တည်းခိုသူများ

ဦးသက်လွင်တိုးက “ဒီအချိန်မှာ အဓိကက လုံခြုံရေး သတိထားရပါတယ်။ ဘယ်သူ ဘယ်လို ဘယ်ဝါမှန်း မသိတဲ့ အခြေအနေ မှာ ဒီလို control လုပ်တာပေါ့။ ဧည့်စာရင်း တိုင်ပြီးတော့ သွားပြီး စာရင်းပို့တယ်ဆိုတာဟာ ဒါက အများကြီး make up လုပ် လို့ ရတယ်လေ။ ဒါတွေက နိုင်ငံတကာမှာလည်း ရှိတာပါ။ ရဲတွေကလည်း ရဲအလုပ်ကို ပီပီပြင်ပြင် လုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိရင်တော့ ပိုပြီးတော့ ထိထိရောက်ရောက် မှုခင်းတွေကို ဖော်ထုတ်နိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားမှာတော့ ဒီဟာမျိုးတွေနဲ့ ပဲ trace လုပ်ကြတာပါ။ ဒီလိုဟာတွေက တကယ့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တယ်လို့ ပြောလို့ မရဘူး။ ကိုယ့်အလုပ် ကိုယ်လုပ်ကြတာပေါ့။ ဒီ system တွေကလည်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တယ်လို့ ပြောလို့ မရဘူးပေါ့။ ရှိသင့် ရှိထိုက်တာတော့ ရှိရမယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မိုးရာသီ ရောက်ရှိနေသည့်အတွက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုမှာ နည်းပါးကြောင်းနှင့် ပြည်ပမှ ဝင် ရောက်သည့် ခရီးသွားများထဲတွင် စီးပွားရေးကိစ္စဖြင့် လာသည့်သူ များပြားပြီး အလည်အပတ် အနေဖြင့် လာရောက်သည့် ခရီးသွားမှာ နည်းပါးနေသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းထံကနေ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆီထွက်သီးနှံများ တင်ပို့ရာတွင် ပို့ကုန်တန်ဖိုးအား ကြိုတင်‌ငွေလွှဲ စနစ် ဖြင့် ဆောင်ရွက်၍ ငွေလွှဲဝင်‌ရောက်မှသာ လိုင်စင်ခွင့်ပြု ထုတ်ပေးရန်နှင့် တင်ပို့ခွင့်ပြုရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းက ဈေးကွက်ခိုင်မာ ရေးအတွက် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပဲမျိုးစုံ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း၊ မြေပဲနှင့် ဆီထွက်သီးနှံ စသည့် ပို့ကုန်များကို ကြိုက်ရောင်း ကြိုက်ဝယ်စနစ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်နေကြကြောင်း၊ သို့သော် ယခုအခါတွင် ဒေါ်လာဖြင့် ငွေလွှဲရောက်ရှိမှသာ တင်ပို့ကြရမည် ဖြစ်သည်။

အတွင်းရေးမှူး ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက “နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ကလည်း ကိုယ့်ထုတ်ကုန်ကို တန်ဖိုးမြှင့်ချင်တဲ့ သဘောလည်း ရှိတယ်။ တန်ဖိုး ရှိစေချင်တာပေါ့နော်။ အဲဒါလည်း ရှိကောင်း ရှိနိုင်တယ်။

နယ်စပ်မှာလည်း ကိုယ်ကနေပြီးတော့ သွားပြီးတော့ ရောင်း နေမယ့်အစား ကိုယ့်ဘက်ကလည်း ခိုင်ခိုင်မာမာ ဈေးတန်းတစ်ခုနဲ့ သိက္ခာရှိရှိနဲ့ ‌ရောင်းစေချင်တာ ပါကောင်း ပါမှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆီထွက်သီးနှံများကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဈေးနှုန်းဖြင့် တွက်ချက်ပြီး ရောင်းဝယ်ကြရန်နှင့် ငွေပေးချေ ရာတွင် ကြိုက်နှစ်သက်ရာ ငွေကြေးဖြင့် ပေးချေ၍ ရနိုင်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင် ၂ ရက်က စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဆီထွက်သီးနှံများကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ကုန်သည်များက ပို့ကုန်ရငွေများအားလုံးကို ဗဟိုဘဏ်သို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့် အပ်နှံရမည် ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်ခွန် ၂ ရာခိုင်နှုန်းကို နှုတ်ယူကာ ကျန်ရှိသည့် ငွေကြေးများကို တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၁၈၅၀ ကျပ်ဖြင့် တွက်ချက်၍ မြန်မာကျပ်ငွေ ပြန်လည် ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပဲအမျိုးမျိုး၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများကို နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့ ရာတွင် ပို့ကုန်တန်ဖိုးအား ကြိုတင်ငွေလွှဲစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်၍ ငွေလွှဲရောက်ရှိမှသာ ပို့ကုန်လိုင်စင် ထုတ်ပေးရန်နှင့် ပို့ကုန် တင်ပို့ရန် ပါရှိသည်။

ထိုစနစ်သည် ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးတွင်သာ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပြီး ယခု နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လုပ်ဆောင်လိုက်ခြင်း ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအပိုင်းတွင် အခက်အခဲ ရှိလာနိုင်သည်ဟု ဧရာကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာနမှ တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက ပြောသည်။

ဦးနေဝင်းစိုးက “ကိုယ့်နိုင်ငံကနေ ဝယ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေက တင်သွင်းနေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ကိုယ့်နိုင်ငံ တစ်ခုတည်း ဝယ်နေတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ ထိုင်းဆိုရင် ဗီယက်နမ်ကနေ လှည့်ဝယ်လို့ ရတယ်လေ။ လာအိုကနေ လှည့်ဝယ်လို့ရတယ်။ အိန္ဒိယဆိုလည်း ပါကစ္စတန်တို့၊ တခြားနိုင်ငံတို့က‌နေ လှည့်ဝယ်လို့ ရတယ်။ အဓိကလိုအပ်ချက်က တရုတ်ပဲ ရှိတယ်။ တရုတ်ကလည်း အစော ပိုင်း ကတည်းက ကိုယ့်ဆီကနေ ဝယ်လို့ ပစ္စည်း တကယ်လိုအပ်နေတာတော့ မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့က အပေါ်စီးကနေ ဝယ်နေတာလေ။ ဆိုတော့ ရေကြောင်းနဲ့ သွားနေတဲ့ သဘောအတိုင်း နယ်စပ်တွေမှာ သွားနေတယ်ဆိုတော့ အဲဒါက နယ်စပ် တွေမှာ နည်းနည်းတော့ အခက်အခဲ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုက ပို့ကုန်များ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပို့ကုန်နှင့်ပတ်သက်၍ မကြာခဏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲ လုပ်ဆောင်နေခြင်းများသည် ကုန်သည်နှင့် လုပ်ငန်း ရှင်များ လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရာတွင် နှောင့်နှေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသလို ဈေးကွက် မတည်မငြိမ် ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များ က ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ကုန်သည်များသည် မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများနှင့် ဈေးနှုန်း မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ကုန်သည် အများ အပြား အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ထားရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လာမည့် ပြောင်းရာသီတွင် တောင်သူများထံသို့ ဈေးနှုန်း နိမ့်ပြီး ဝယ်ယူမှု များ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ပြောင်းစိုက်တောင်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုမင်းခိုင်က “ပြောင်းကုန်သည်တွေကတော့ လောလောဆယ်မှာတော့ ဒီတစ်နှစ်က အပေါ်က ပြောင်း Exporter တွေက တော့ သူတို့ အရှုံးကြီးပဲ ရှုံးနေကြတာလေ။ အရှုံးကြီးပဲ ရှုံးနေတော့ သူတို့က ဒီနှစ်က သူတို့အတွက် သင်ခန်းစာတစ်ခု ဖြစ်သွား ပြီလေ။ နောက်နှစ်ကိုတော့ တောင်သူတွေအပေါ်မှာ ဈေးမြှင့်ဖို့ဆိုတာတော့ သိပ်မရှိဘူး။ ဖြစ်လာမယ့် ပြဿနာတွေနဲ့ဆို သူတို့ က ဈေးကို ဆွဲချဖို့ပဲ ရှိတယ် ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းမိတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ပဲအမျိုးမျိုး၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ တင်ပို့မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး လက်ရှိ ပြောင်းလဲလိုက်သည့် မူဝါဒအပေါ် ဆက်လက် စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်သေးကြောင်း၊ အစပိုင်းတွင် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ရခိုင်သော်လည်း ထိုမူဝါဒအတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရမည်ဆိုပါက ရေရှည်တွင် အဆင်ပြေသွားနိုင်ကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်နေသည့် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၄

ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် ကားထုတ်လုပ်မှု ရပ်နားနေခြင်းကို တားဆီးနိုင်ဖို့အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် မူဝါဒများ ဖြေလျှော့ ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ကားလုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပမှ မော်တော်ယာဉ် အစိတ်အပိုင်းများကို တင်သွင်းပြီး ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် တပ်ဆင် ထုတ်လုပ်နေသည့် မော်တော်ကား ကုမ္ပဏီအများစုသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာဈေးနှုန်း ကွာဟချက်များ ရှိနေခြင်းနှင့် လိုအပ်သည့် အစိတ် အပိုင်းများ တင်သွင်းရန် အစိုးရမှ ချမှတ်ထားသည့် တင်သွင်းခွင့် မူဝါဒများကြောင့် ယာယီ ရပ်နားမှုများ ရှိလာခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် ထုတ်လုပ်မှု မရပ်နားစေရန် အစိုးရအနေဖြင့် ချမှတ်ထားသည့် မူဝါဒများကို ဖြေလျှော့ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဖြေလျှော့မှု မရှိပါက SKD စနစ်ဖြင့် ကားထုတ်လုပ်မှုများ ထပ်မံ ရပ်နားသွားနိုင်ကြောင်း ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီပေါ်မှာ လိုက်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ရတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ အပိုင်းရှိတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေမှာလည်း ကိုယ် ပိုင် ပေါ်လစီတွေ ချလို့ရတာ ရှိတယ်။ ဥပမာ ဆူဇူကီးဆိုရင် အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ Spare parts ပစ္စည်းတွေ ပြည်ပကနေ သွင်းပြီးတော့မှ ယာဉ်အပိုပစ္စည်းတွေ သွင်းတယ်။ ပြီးသွားတော့မှ ကားတပ်ဆင် ထုတ်လုပ်မယ့် အစိတ်အပိုင်းတွေကို အမေရိကန် ဒေါ်လာနဲ့ တင်သွင်းနေမယ့်အစား သူတို့က ဂျပန်ကနေ လာပြီးတော့ လုပ်တဲ့ကုမ္ပဏီ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဂျပန်ယန်းနဲ့ရော ဝယ်ယူတင်သွင်းလို့ မရဘူးလားဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီဘက်ကို ကျနော်တို့ မေးခွန်း ပြန်မေးရမှာပေါ့။ အမေရိကန် ဒေါ်လာမှာ ဒီလို error ဖြစ်နေတယ်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ငွေလွှဲနှုန်းတွေကြောင့် ဒီလိုမျိုး အစိတ်အပိုင်းတွေ လုပ်ဖို့ ခက်နေ တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ဂျပန်ပစ္စည်းတွေ ဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ ဂျပန်ယန်းနဲ့ ပေးချေလို့ရအောင် ကုမ္ပဏီဘက်က လုပ်ဆောင်လို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလား။ တရုတ်က ယွမ်နဲ့ လုပ်သလို သူတို့ဘက်က ယန်းနဲ့ လုပ်လို့မရနိုင်ဘူးလား ကုမ္ပဏီဘက်က စဉ်းစားပြီးတော့ လည်ပတ်လို့ရမယ်ဆိုရင် လည်ပတ်လို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ကားများ ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်နေခြင်း

ထို့နောက် တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား စသည့်နိုင်ငံထုတ်များမှ SKD ကားများကို ဒေါ်လာဖြင့် လုပ်ဆောင်နေခြင်းအစား သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံက ငွေကြေးနှင့် ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံ က ပြောသည်။

၎င်းက “ကုမ္ပဏီရဲ့ မူဝါဒတွေက ဘယ်လိုမျိုး ချမှတ်ထားလဲ၊ သူတို့ ဘယ်လိုမျိုးသွားတယ်ဆိုတာတွေ မသိနိုင်တဲ့ အခါကျတော့ ငွေလွှဲနှုန်း မတည်ငြိမ်တဲ့ ပြဿနာတွေရယ်၊ ယာဉ်အပိုပစ္စည်း တင်သွင်းဖို့ ခက်ခဲနေတယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးရယ်၊ ယာဉ် အပိုပစ္စည်း တင်သွင်းဖို့ ခက်ခဲတယ်ဆိုတဲ့ ၂ ရပ်မှာတော့ ၂ ရပ်စလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကတော့ အရင်ဆုံး ရပ်သွား နိုင်တယ်။ အဲဒီမှာ တဖြည်းဖြည်းချင်းနဲ့တော့ အစိုးရဘက်က ပေါ်လစီတွေ၊ မူဝါဒတွေမှာ ပြောင်းလဲမှုတွေ၊ ဖြေလျှော့မှုတွေ မရှိဘူးဆိုလို့ရှိရင်တော့ SKD ကားတွေလည်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပြည်တွင်းမှာ တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်တာ အားနည်းချက်တွေ၊ လျော့လာတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အရင်ဆုံးက အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ တိုက်ရိုက်ပေးချေပြီးတော့ တင်သွင်းနေရတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကတော့ အရင်ဆုံး ရပ်နားသွားနိုင်ခြေ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ SKD စနစ်ဖြင့် ကားထုတ်လုပ် တပ်ဆင်သည့် ကုမ္ပဏီများ ကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲများသည် အစိုးရမှ နိုင်ငံ ခြားငွေ လဲလှယ်မှုအပေါ် ထိန်းချုပ်လိုက်သည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဖြန့်ဖြူးရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းမင်းမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Suzuki ကား ရှိုးပြထားခြင်း

၎င်းက “ပုံမှန်တော့ ဆက်ထုတ်လုပ်ခွင့် ပြုသင့်တယ်လို့ ယူဆတာပေါ့။ ဒီလို ဆက်ထုတ်လုပ်မှုကိုလည်း တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေ အနေနဲ့ ခွင့်ပြု ပေးသင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်။ ဘာလို့လဲဆို နိုင်ငံခြား Investment ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက အင်မတန်ရှားတယ်။ ထွက်သွားပြီးရင် ပြန်ဝင်ဖို့ဆိုတာ အင်မတန်ခက်တယ်။ ဆူဇူကီး၊ ဟွန်ဒိုင်းတို့ဆိုတာ ၁၀၀ percent Foreign investment ဖြစ်တယ်။ ဆိုတော့ ဒါကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ပြန်ထွက်မသွားအောင် နောက်ပြီးတော့ တကယ့်တကယ် SKD ဆိုတာ မြန်မာ နိုင်ငံမှာ တစ်စိတ်တပိုင်း တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်တာ။ အဲဒီအောက်မှာရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ စားဝတ်နေရေး အခြေအနေရယ်၊ နောက် လစာ အခြေအနေ အပေါ်ရယ် အများကြီး မူတည်နေတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကလည်း များတယ်။ များတဲ့အခါကျတော့ ဒါကို မရပ်နားအောင်တော့ သူတို့က လုပ်ပေးသင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကလည်း ဒေါ်လာငွေ ဈေးတက်တာနဲ့အတူ ဒေါ်လာ ဈေး တက်တာကို ထိန်းချုပ်ချင်တဲ့ အတွက်ကြောင့် တစ်စိတ်တပိုင်းကို တားဆီးလိုက်တဲ့သဘော ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီမူဝါဒအပိုင်းမှာ တဖက်ဖက်မှာ သွားညှိလိုက်ရင် ညှိလိုက်ရင်မဟုတ်ဘူးနော် ိနေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကားတင်သွင်းခွင့် ကို မရတာဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လည်ပတ်နေသည့် SKD စနစ် ကားစက်ရုံများသည် ယခင်က တင်သွင်း ထားပြီးသားဖြစ်သည့် အစိတ်အပိုင်းများ ဖြင့်သာ ဆက်လက် ထုတ်လုပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရှိ SKD ကားစက်ရုံ ကုမ္ပဏီအားလုံး ယခုလို ကြုံတွေ့နေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဦးမင်းမင်းမောင်က ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “တော်တော်များများ SKD ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ တော်တော်များများက အဲလိုဖြစ်နေတာ ကြာပြီ။ ရှိနေတဲ့ သွင်းထားတဲ့ လက် ကျန်ကိုပဲ ဆက်ထုတ်နေတာ။ ဒါက အမှန်တကယ်ပြောရရင် အခုမှ တောက်လာတဲ့ မီး၊ ကြာပြီ သွင်းလို့မရတာ၊ SKD ထုတ်ခွင့် မရ၊ အခုမှ လက်ကျန် Stock လေးတွေ ကုန်ပြီးတော့ အသံထွက်လာတာ။ သူတို့အနေနဲ့ သွင်းလို့မရတာ ကြာပါပြီ။ ဆိုတော့ အားလုံးပဲ ဖြစ်နေတာပေါ့။ ဂျက်တောလည်း ပြီးရင်တော့ ကုန်သွားရင်တော့ သူဘယ်လိုစီစဉ်မလဲ မသိဘူး။ ထိုနည်းလည်း ကောင်းပဲ BAIC လည်း ထပ်သွင်းလို့မှ မရတာ။ နောက်ပြီးတော့ Ford လည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပဲ အမျိုးမျိုးပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေသည့် ကားအမျိုးအစားများမှ ဆူဇူကီး၊ ဟွန်ဒိုင်း၊ ဂျက်တော၊ နီဆန်း၊ KIA၊ Ford စသည့် ကားအမျိုးအစားများ ဖြစ်ပြီး ထုတ်လုပ်နေသည့် ကုမ္ပဏီ ၁၀ ခုကျော် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံ၏ လောင်စာဆီ လိုအပ်ချက်နှင့် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အခြေအနေများကို ရုရှားနိုင်ငံ၏ PJSC “Tatneft” ကုမ္ပဏီ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် နာအီးလ် အူဖာသောဗစ်ချ် မာဂါနော့ဗ် (Mr. Nail Ultatovich Maganov)နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၃ ရက်)တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၏ လက်အောက်ခံ Republic of the Tatarstan၊ ကာဇန်မြို့ရှိ PJSC “Tatneft” ကုမ္ပဏီ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်နှင့်နစက ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံတွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာနိုင်ငံ၏ လောင်စာဆီ လိုအပ်ချက်နှင့် ဖြည့်ဆည်း ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် အခြေအနေများ၊ Tatneft ကုမ္ပဏီနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင် နိုင်မည့် အခြေအနေများ၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို အခြေခံသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ရေရှည်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခြေအနေများ စသဖြင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

 “Tatneft” ကုမ္ပဏီ တာဝန်ရှိသူများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးနေစဉ်

ထို့နောက် Republic of the Tatarstan ၏ အကြီးအကဲ Mr. Rustam Nurgaliyevich minnikhanov နှင့်တွေ့ဆုံ၍ ကူးသန်း ရောင်းဝယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာများ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်ရေး၊ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လုပ် ခြင်း၊ စက်ရုံ ၊ အလုပ်ရုံများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ စက်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့ကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခြေအနေများ၊ စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး စသည့် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင် မည့် အခြေအနေများ စသည်တို့ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း နစကဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လောင်စာဆီ လိုအပ်ချက် မြင့်မားနေပြီး ဈေးနှုန်းလည်း ကြီးမြှင့်နေခြင်းကြောင့် ပြည်သူများ အခက် အခဲများ ကြုံတွေ့နေရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုများနှင့် လွန်စွာ နည်းပါးမှုများ ကြုံတွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၁

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူငယ်၊ လူရွယ်များသည် ဂျပန်သို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသူ များပြားသောကြောင့် ဘာသာစကား သင်တန်းကျောင်းများ ပေါများလာသော်လည်း ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန်မှာ ခက်ခဲနေ ကြောင်း အေဂျင်စီနှင့် ဂျပန်သို့သွားရန် ပြင်ဆင်နေသူများထံက သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဂျပန်သို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသည့် လူဦးရေမှာ များပြားနေပြီး ဂျပန်နိုင်ငံမှ ခေါ်သည့် လုပ်သား အရေအတွက်မှာ နည်းပါးသဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ခွင့်ရရန် ခက်ခဲနေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း Naytic Asia အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက “ကျနော်တို့ဆီမှာဆိုရင် သင်တန်း ၃ ခုကနေ ဖောင်တွေ လာတင်ထားတာပေါ့လေ။ အကုန်လုံး သုံး၊ လေးရာလောက် အဲဒီလောက်တောင် ရှိတယ်။

ဒါပေမယ့် ဟိုဘက်က အလုပ်ခေါ်စာ အလုပ်ရတာက ကျနော်တို့ဆီက Demand ရတာသည် နည်းတယ်။ ကျနော်တို့ကုမ္ပဏီက သူများလို အကြီးကြီး မဟုတ်ပေမယ့် တစ်နှစ်ကိုတော့ တစ်ရာကျော် လောက်တော့ ပုံမှန် ပို့နိုင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သင်တန်းသားတွေ အကုန်လုံးက လေး၊ ငါးရာ ဖြစ်နေတော့ လူတွေကတော့ များ နေတာပေါ့။

ဂျပန်နိုင်ငံကခေါ်တဲ့ မြန်မာလုပ်သားကို ခေါ်ယူနှုန်းက တခြားနိုင်ငံနဲ့ ယှဉ်လိုက်လို့ရှိရင် ဆယ်ဆ တစ်ဆလောက် ကွာနေတယ်။ ကွာတဲ့အတွက်ကို ဒီဘက်က သွားချင်တဲ့သူက များပြီးတော့ ဟိုဘက်က ခေါ်ယူတဲ့သူက နည်းနေသေးတယ်။ ဗီယက်နမ်ကိုဆိုရင် တစ်နှစ်ကို အလုပ်သမား ခြောက်သောင်းလောက် ခေါ်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ မြန်မာက ခြောက်ထောင် လောက်ပဲ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဂျပန် သင်တန်းကျောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဂျပန်သို့ မြန်မာလုပ်သား စေလွှတ်နေသည့် အထဲတွင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က အင်တာဗျူး အောင်ထားပြီးသူများအား ဦးစွာ စေလွှတ်နေခြင်း ဖြစ်သော်လည်း အေဂျင်စီဘက်မှ တစ်စုံတစ်ရာ လုပ်ဆောင်ပေးခြင်း မရှိသဖြင့် မသွားရသေးကြောင်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတည်းက အင်တာဗျူးအောင်မြင်ထားသည့် ကိုငြိမ်းချမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုငြိမ်းချမ်းက “ဟိုဘက်က သူဌေးက မခေါ်သေးဘူး။ ကြားက တရုတ်ပွဲစားမကလည်း အကြောင်း မပြန်သေးဘူး။ အကြောင်းပြန်ရင်တော့ သားတို့ကို ဆက်သွယ်မယ်။ အဲဒီလိုပြောတယ်။ ခဏခဏပဲ သားတို့ဆက်သွယ်မယ်၊ အကြောင်းထူး တာနဲ့ သားတို့ကို ဖုန်းဆက်မယ်နဲ့။ ကျနော့်ထက် နောက်မှ အင်တာဗျူး အောင်တဲ့သူတွေ အကုန် ထွက်သွားပြီ။ ကျနော်က တော့ ကုမ္ပဏီကို သွင်းထားတာတော့ အင်တာဗျူး အောင်တော့ ၁၀ သိန်း သွင်းထားတယ်။ နောက်ကျ COE တင်မယ်ဆိုတော့ ၁၀ သိန်း သွင်းထားတယ်။ နောက်ထပ် သင်တန်းကြေး အနေနဲ့ မြန်မာငွေနဲ့ဆို ငါးသိန်းကျော် ‌ခြောက်သိန်းလောက် ကျမယ် ထင်တယ် အဲဒီလောက် သွင်းထားရတယ်။ သူများဆီက ငွေယူပြီး သွားတာလေ။ နှစ်ကလည်းကြာတော့ အတိုးကလည်း တက်တာပေါ့။ ပြီးတော့ အချိန်ကလည်း ကြာပြီလေ။ အချိန်ကြာတော့ အသက်ကလည်း ကြီးလာတာဆိုတော့ တချို့ကလည်း အသက်ကြီးရင် မကြိုက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုတော့ အဲဒါပေါ့။ အသက်ကြီးတာက စိုးရိမ်ရတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံသို့ လုပ်သားစေလွှတ်ရာတွင် တရားဝင်အေဂျင်စီများနှင့် ဘာသာစကား သင်တန်းကျောင်းတို့ ချိတ်ဆက်ပြီး သင်တန်းသားများထဲမှ အင်တာဗျူး အောင်မြင်သူများကိုသာ စေလွှတ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဂျပန်သို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်လိုသူ များပြားလာသည့်အတွက် ဘာသာစကား သင်တန်းကျောင်းများလည်း ပေါများလာကာ အေဂျင်စီများဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားပြီး ဂျပန်နိုင်ငံသို့ အရောက်ပို့ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း မက်လုံးများပေး၍ သင်တန်းသား ခေါ်ယူမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် သင်တန်းတက်ရောက်မည်ဆိုပါက ထိုသင်တန်းသည် တရားဝင် အေဂျင်စီနှင့် ချိတ်ဆက်ထားခြင်း ဟုတ်၊ မဟုတ် သေချာ စိစစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း Naytic Asia အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက ပြောသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံက စားသောက်ဆိုင်မှာ လုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ဦး

၎င်းက “ဂျပန်ကို တရားဝင်ပို့လို့ရတဲ့ ကုမ္ပဏီစာရင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားတာရှိတယ်။ အဓိက ကတော့ ကိုယ်တက်မယ့် သင်တန်းပေါ့။
ဒီသင်တန်းသည် ဘယ်ကုမ္ပဏီနဲ့ ချိတ်ထားတာလဲပေါ့။ အဲဒီကုမ္ပဏီသည် တရားဝင်လား။ နောက်ပြီးတော့ အဲဒီကနေ သွားတဲ့သူရော ဘယ်နှယောက်ရှိလဲ။ အဲဒါတွေကို စုံစမ်းပြီးတော့မှ တက်လို့ရှိရင် တော့ ဒီပြဿနာ မဖြစ်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ သူက ဘယ်သူနဲ့ ချိတ်ထားသလဲ ဆိုတာတော့ ကိုယ်က စုံစမ်းသင့်တယ်လေ။ အခုကကျတော့ သွားချင်တော့လေ သိပ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ဆီက ကလေးတွေက စုံစမ်းတာတို့ သေချာလေ့လာတာတို့က အားနည်းတယ်။ အဲဒါကြောင့်လည်း နောက်ပြီးတော့ သွားချင်စိတ်ကလည်း များတော့လေ ပိုက်ဆံဘယ်လောက်ပေးရင် သွားရမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကိုပဲ နားယောင်ကြတဲ့ကလေးတွေ အဲဒါကြောင့်ပဲ အလိမ်ခံရတာလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မှုသည် ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ကာလများကထက် သိသိသာသာ များလာ ကြောင်း မြန်မာပြည်ပအလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့(MOEAF) မှ သိရသည်။

ထိုထဲတွင် ကျောင်းဖြင့် သွားသည့်သူများရှိသကဲ့သို့ အလုပ်အကိုင်ဖြင့် သွားသည့် သူများရှိကြောင်း၊ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားမည်ဆို ပါက ဂျပန်ဘာသာစကားအား ကျွမ်းကျင်အောင် ပြောတတ်နိုင်မှ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျပန်တွင် သွားရောက် လုပ်ကိုင် ဖူးသည့် ကိုမြတ်သူအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဂျပန်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် ဂျပန်ဘာသာစကားတော့ ကောင်းကောင်းရမှ အဆင်ပြေမှာ။ ကျနော်တို့လည်း ရောက်ခါစ က ဘာသာစကား မကျွမ်းကျင်မှုကြောင့် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ကြုံရတယ်။ နံပါတ်တစ်သည် ဘာသာစကား။ ဘာသာ စကားရပြီဆိုရင် လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှုကျတော့ ဒီလုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ ဘာသာစကား နားလည်သွားတယ်ဆိုရင် အလုပ်က သူ့ ဘာသာသူ သင်သွားလိမ့်မယ်။ ဘာသာစကား မရရင်တော့ ပြောတာ နားမလည်လို့ရှိရင် အလုပ်ထဲမှာ အဆင်ပြေမှာ မဟုတ် ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဂျပန်သို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြသည့် အလုပ်အမျိုးအစားများမှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေး တို့ဖြစ်ကာ အနိမ့်ဆုံး အခြေခံ လုပ်ခလစာသည် ယန်း ၉၀၀၀၀ (ကိုးသောင်း- မြန်မာငွေ ဆယ်သိန်းကျော်) ရရှိ ကြောင်း MOEAF မှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၁

ပခုက္ကူမြို့နယ်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ မြို့နယ်များတွင် စိုက်ပျိုးရေးသုံး ဓာတ်မြေဩဇာများ သယ်ဆောင်ရာတွင် အခက်အခဲရှိနေကြောင်း တောင်သူနှင့် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပခုက္ကူမြို့နယ်သို့ ကြက်သွန် လာရောက် ရောင်းချသည့် တောင်သူများသည် စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာများ ဝယ်ယူရာတွင် ကားသမားများက တင်ဆောင်ခြင်း မပြုကြကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ် ကုန်သည်ပွဲစားအသင်းမှ အဖွဲ့ဝင် ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးလှသောင်းက “တောင်သူတွေ ပြောနေကြတာပေါ့ ကျနော်တို့ဆီမှာ ပွဲရုံတွေဝင်တော့ တောင်သူတွေ ပြောပြောနေကြတာ ပေါ့နော့်။ မြေဩဇာတို့ ဘာတို့က ကားတွေပေါ်မှာ မတင်ရဘူးတဲ့။ ပုလဲဘက်ရယ်၊ မုံရွာကလည်း ကျုပ်တို့ဆီ ပခုက္ကူ လာ ရောင်းတယ်ဗျာ။ နောက်တစ်ခါ ယောဘက်က လာရောင်းတယ်ဗျာ၊ ပခုက္ကူကို ကြက်သွန်က။ အဲတော့ ပုလဲနယ်ဘက်က ကားတွေကလည်း မတင်ရဲဘူး။ ယောဘက်က ကားကလည်း မတင်ရဲဘူး။ မုံရွာဘက်က ကားကလည်း မတင်ရဲဘူး။ ပခုက္ကူ လာရောင်းတာ ပေါက်တို့၊ ဆိပ်ဖြူနယ်တို့၊ စလင်းနယ်ပေါ့ဗျာ ပခုက္ကူကို ကြက်သွန်လာရောင်းကြတာ။ အဲဒီကားတွေကတော့ လုံးလုံးမသယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကြက်သွန်သယ်ခြင်း

ပြီးခဲ့သည့် ကြက်သွန်စိုက် ရာသီတွင်လည်း ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ဝယ်မရသည့် အခက်အခဲကြောင့် ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကြက်သွန်စိုက် တောင်သူများသည် နွားချေးကို အသုံးပြု၍ စိုက်ပျိုးခဲ့ရသည့်အတွက် ကြက်သွန် အထွက်နှုန်း လျော့ကျခဲ့သည်။

လာမည့်ရာသီ ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လက်ရှိတွင် ဓာတ်မြေဩဇာ ဝယ်ယူရာမှာ သယ်ဆောင်မည့်သူ မရှိခြင်းကြောင့် မည်သို့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရမည်ကို မသိသေးကြောင်း ပခုက္ကူမြို့မှ ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးဇော်ဋ္ဌေးက ပြောသည်။

ဦးဇော်ဋ္ဌေးက “ဓာတ်မြေဩဇာက ရကိုမရဘူး။ ရွာတွေမှာ ဝယ်လို့ကို မရဘူး။ ရောင်းမယ့်သူလည်း မရှိ။ ကားလည်း တင်လို့ မရ။ ရောင်းတယ် ကားသမားတွေက မတင်တာ။ ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ မသိဘူး၊ အခု အကြံအိုက်နေကြတယ်။ ဘယ်လို လုပ်ရ မယ်ဆိုတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုးမြေ အများစုသည် ဓာတ်မြေဩဇာကို အသုံးပြု၍ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ စိုက်ပျိုးလာခဲ့သည့်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာ အသုံးပြုမှု နည်းပါးခြင်းနှင့် အသုံးမပြုရလျှင် သီးနှံအထွက်နှုန်းနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း ကျဆင်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

တောင်သူတစ်ဦး လယ်ထွန်နေစဉ်

နွားချေးဖြင့် အသုံးပြု၍ စိုက်ပျိုးထားသည့် သီးနှံများအနေဖြင့် အထွက်နှုန်း ထက်ဝက်ခန့်အထိ လျော့ကျသွားနိုင်သည်ဟု ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးလှသောင်းက “၁ ဧကကို ကြက်သွန် ၅၀၀၀ ထွက်မယ်ဆိုရင်ပေါ့ဗျာ ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ ပေါ့ အဲလိုတွေ ထွက်တော့တာပေါ့ဗျာ။ ကြက်သွန်တွေမှ မကောင်းတော့တာ။ မြေဩဇာမှ မထည့်ရတာကိုး။ ဒီနွားချေးတစ်ခုနဲ့ အလုပ်မှ မဖြစ်ဘဲနဲ့။ မြေဩဇာပါမှ ကြက်သွန်က သူ့ဟာနဲ့သူ အလိုက်အထိုက်လေး ကောင်းတာကိုးဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပခုက္ကူမြို့နယ်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက် မြို့နယ်များတွင် ဓာတ်မြေဩဇာကို သယ်ဆောင်ခွင့် ကန့်သတ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသော်လည်း စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် ဓာတ်မြေဩဇာ သယ်ဆောင်သည့် ကုန်တင်ကားများကို ဖြတ်သန်းခွင့် မပေးဘဲ ပြန်လည် လှည့်ခိုင်းကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဓာတ်မြေဩဇာ တင်ဆောင်ထားသည့် ကားများကို တင်းကြပ်စွာ စစ်ဆေးခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေခြင်းကြောင့် ကုန်တင်ကား သမားများအနေဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို သယ်ဆောင်ခြင်း မပြုလုပ်ကြကြောင်း ကုန်တင်ကားသမားများက တောင်သူများကို ပြောသည်။

CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၀

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာမြို့က ဆိပ်ကမ်းမှာ ဆီတင် သင်္ဘော ၂ စင်း ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၀ ရက်) နံနက်ပိုင်းက မီးလောင် မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ မီးလောင်မှုမှာ ဆီဖြည့်ရာကနေ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ နေ့လယ် တစ်နာရီကျော်ထိ မီးလောင်မှု ဖြစ်နေပြီး ယခု ချင်းတွင်းမြစ် သင်္ဘော ၂ စင်းလုံး မျောပါသွားကြောင်း၊ ရေလယ်ခေါင်မှာ မီးလောင်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၉

ပြည်တွင်းရှိ ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်း မြင့်မားနေမှုကြောင့် ပြည်ပတင်ပို့ရာတွင် ဈေးကောင်း မရရှိသည့်အတွက် တရုတ်၊ ထိုင်း နိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ကြက်သွန်တင်ပို့မှုများ ရပ်နားထားသည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းတွင် ကြက်သွန် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ရှိနေသော်လည်း ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ထိုဈေးနှုန်း အတိုင်း ပြန်လည်မရရှိသည့်အတွက် တင်ပို့မှုကို ရပ်နားထားပြီး ဈေးကောင်း ရရှိမည့်အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းနေသည်ဟု မောင်တောနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှ ကုန်သည် ဦးအောင်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအောင်နိုင်က “ကြက်သွန်က လုံးဝကို ဒီမှာ ပို့တာ မရှိပါဘူး။ ဒီရက်ပိုင်းထဲမှာပါ။ တစ်လလောက် ရှိမယ်။ ဒီမှာ ကြက်သွန် တစ်ပိဿာ ၄၀၀၊ ၅၀၀ ဝန်းကျင် ၆၀၀၊ ၇၀၀ ရတဲ့အချိန်မှာ ပို့လို့ အဆင်ပြေတယ်ပေါ့။ အခု ၁၅၀၀၊ ၂၀၀၀ နီးပါး ဖြစ်သွားတဲ့ အချိန်မှာ ဟိုဘက်မှာ အရင်တိုင်းပဲ ၄၀ (ကာတာငွေ) ပေါ့။ ၁ ကီလို ၃၀၊ ၄၀ (ကာတာငွေ) အဲလိုပေါ့။ ဟိုဘက်မှာ တူတူပါပဲ ပြောင်းလဲမှု မရှိပါဘူး။ ဒီဘက်မှာ ဈေးတက်သွားပြီ အဲလိုမျိုး မကိုက်တာ။ ကျနော်တို့ ဈေးကောင်းရဖို့ စောင့်နေရမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီများ သယ်ဆောင်နေစဉ်

ပြည်တွင်းတွင် ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းများသည် လက်ရှိ၌ တစ်ပိဿာလျှင် ၁၆၅၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းရှိနေပြီး ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လမှာတော့ ကျပ် ၂၀၀၀ အထိ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် တရုတ်၊ ထိုင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတို့က မြန်မာ့ကြက်သွန်ဝယ်ယူမှုကို လျှော့ချဝယ်ယူလာခြင်း၊ ဝယ်ယူမှု ရပ်နား ခြင်းများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ပြည်ပသို့ ကြက်သွန် တင်ပို့မှုများ ရပ်နားထားခြင်းကြောင့် ပွဲရုံများနှင့် ကုန်စည်ဒိုင်များတွင် ကြက်သွန်ကုန်ကားများ အစီးရေ ၂၀ နီးပါး ရောက်ရှိလာသော်လည်း ဝယ်ယူသူမရှိကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

ကြက်သွန်ကို အဓိက စိုက်ပျိုးသည့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတွင်လည်း ယခုအချိန်တွင် ကြက်သွန်လာရောက်ဝယ်ယူမှု မရှိဘဲ အရောင်းအဝယ်အေးနေသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးဇော်ဌေးက ပြောသည်။

ဦးဇော်ဌေးက “ပွဲစားတွေ သူတို့ဝယ်ထားတဲ့ ကြက်သွန်တွေက ထွက်လမ်းပိတ်နေတယ်လို့ ကြားတာပဲ။ အဲလို ထွက်ပေါက် ဝင်ပေါက်တွေရော မကောင်းဘူး အဲလိုကြားတယ်။ ထွက်ပေါက် ဝင်ပေါက် မရှိတော့ တောတွေမှာလည်း ဝယ်သူမရှိဘူး အဲလိုဖြစ်နေကြတယ်။ အဲလိုရပ်ထားတော့ ကျနော်တို့ အရောင်းအဝယ် အေးတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန် ပြည်ပတင်ပို့မှုကို ရပ်နားထားသော်လည်း ကြက်သွန်နီကို ဝယ်ယူသိုလှောင်ပြီး ဈေးကောင်းရရှိအောင် စောင့်ဆိုင်းနေကြသည့် တောင်သူများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၈

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ပြီး ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများကို တင်ပို့သည့်အခါ အမေရိကန် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းဝယ်ကြရန် ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနမှ မူဝါဒ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ယင်းကုန်စည်များ တင်ပို့ မှု ထိခိုက်နိုင်သည့်အပြင် နှောင့်နှေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းနှင့် ငွေလဲကောင်တာများတွင် ဝယ်ယူရသည့် ဈေးနှုန်း ကွာဟချက်ကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ကိုင်သူများအတွက် အရှုံးဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ကုန်စည်မပို့တော့မည့်သူများရှိလာနိုင်ပြီး တောင်သူများဆီမှ ဈေးနှိမ်ဝယ်ယူမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ဧရာကုန်သွယ်မှု ဗဟိုဌာနမှ တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးနေဝင်းစိုးက “သူက သတ်မှတ်ထားတာ ၁၈၅၀ အပြင်မှာက ၂၀၀၀ ကျော်နေတာ။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ဗျာ ဒေါ်လာဝယ်ရသည် ဖြစ်စေ၊ မဝယ်ရဘဲနဲ့ ဟိုဘက်က တိုက်ရိုက် ဒေါ်လာနဲ့ ပေးချေလို့ ဒီဘက်ကိုပဲရောက်ရောက် အပြင်မှာက ၂၀၀၀ ကျော်နေ တယ်။ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတာ ၁၈၅၀ ဆိုတော့ ပို့ကုန်သမားက ရှုံးနေပြီးသားပဲ ပြောချင်တာက။ ၁ ဒေါ်လာကို ၂၀၀ ပတ် ဝန်းကျင် ရှုံးနေပြီးသားပဲလေ။ ဒီအရှုံးကို ကာမိအောင် သူတို့ ဘာလုပ်မလဲ Export သမားတွေက။ ဘာလုပ်မလဲဆိုတော့ ၂ ချက် ရှိတယ်။ တော်ပါပြီကွာ မပို့တော့ပါဘူးဆိုတာ ဖြစ်ရင်ဖြစ်မယ်။ ရသလောက်အမြတ်လေးနဲ့ပဲ ဘယ်လောက်ပဲ မြတ်မြတ် ပါးပါးလေးပဲ မြတ်မြတ် တင်တော့တင်အုံးမှာပဲဆိုပြီးတော့ လုပ်ရင်လည်း ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတော့ ၁ ဒေါ်လာကို ၂၀၀ နီးပါး လောက် ရှုံးနေပြီးသားဖြစ်တယ်။ ဒါကို တောင်သူဆီက ဈေးနှိမ်ဝယ်ဖို့ ရှိတယ်လေ။ တောင်သူအကျိုးအမြတ် နည်းသွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပ ပို့မည့် ကုန်များတင်ဆောင်လာသော ကုန်ကားများ

မူလက ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံ ဈေးနှုန်းများသည် ယွမ်(တရုတ်ငွေ)ဈေးနှုန်း၊ ဘတ်(ထိုင်းငွေ)ဈေးနှုန်းတို့ဖြင့် တွက်ချက်ပြီး ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နေကြရာမှ ယခုတွင် ဒေါ်လာဈေးနှုန်း သတ်မှတ်၍ ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရမည်ဟု စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက သတ်မှတ်လိုက်သည်။

ထို့နောက် ကုန်သွယ်ရာတွင် ပေးချေကြရမည့် ငွေကြေးကို ကြိုက်နှစ်သက်သည့် ငွေကြေးနှင့် ကုန်သွယ်၍ ရသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်ကိုတော့ ဒေါ်လာဖြင့် ပေးချေရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ယွမ်ငွေနှင့် ဒေါ်လာကြား ဈေးနှုန်း ကွာဟချက်၊ ဘတ်ငွေနှင့် ‌ဒေါ််လာကြားကွာဟချက်များကြောင့် ကုန်သည်များအတွက် အခက်တွေ့စေကြောင်း သိရသည်။

ကုန်သည်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့အတွက် အကျိုးအမြတ် ကျန်ရှိစေရန် ပြည်ပသို့ ကုန်စည်တင်ပို့သည့်အခါ ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူများထံတွင် ဈေးနှုန်း နိမ့်ချ၍ ဝယ်ယူကြမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ဈေးနှုန်းနိမ့်ချ ဝယ်သည့်အခါမှာ တောင်သူများ နစ်နာနိုင်ကြောင်း မူဆယ် ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက ပြောသည်။

ဦးမင်းသိန်းက “သူတို့ကလည်း အခြေအနေကို ကြည့်နေတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ သွားမယ်ဆို အောက်မှာ ဈေးချဝယ်မယ်။ ပဲတို့၊ ပြောင်းတို့၊ နှမ်းတို့ သူတို့ ဈေးချဝယ်မယ်။ သူတို့က ကိုက်ရင်တင်မယ်၊ မကိုက်ရင်မတင်ဘူး၊ ရပ်လိုက်မယ်။ အကျိုးအမြတ်ရှိမှ သူတို့ဝယ်မှာဆိုတော့ ဘာလုပ်ရမလဲ ဗမာပြည်တွင်းမှာ စောစောကပြောတဲ့ ပဲတို့၊ ပြောင်းတို့၊ ဆီထွက်သီးနှံတို့ကို ယခင်ဈေး ထက် ဈေးချဝယ်မှ သူတို့ကိုက်မှာ။ အကျိုးအမြတ်ရမှတင်မယ် မရရင် မတင်ဘူး ကုန်သည်ဆိုတဲ့သဘောက ဒါပဲလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လက ထိုင်းနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးများတွင် ဘတ်နှင့်ကျပ် တိုက်ရိုက်၊ ယွမ်နှင့်ကျပ် တိုက်ရိုက်ဖြင့် ရောင်းဝယ်ကြရန် သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါမှာတော့ ဒေါ်လာဖြင့် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ် လာခဲ့သည်။

ပြောင်းဖူးစိုက်ခင်း

ယခင်က ယွမ်ငွေ၊ ဘတ်ငွေတို့ဖြင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နေသည့် ပြောင်းတင်ပို့မှုသည်လည်း လက်ရှိ ဒေါ်လာဈေးနှုန်း သတ်မှတ်လိုက်သည့်မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ အဆိုပါ မူဝါဒ တည်ငြိမ်သည့်အချိန်ကို စောင့်ကြည့်နေကြကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက “ဒီလိုပဲ မူဝါဒတစ်ခု ပြောင်းလဲတဲ့ အချိန်မှာတော့ နည်းနည်းတော့ အခက်အခဲ ရှိတာပေါ့။ မူဝါဒတစ်ခု ပြောင်းလဲတဲ့ အခါမှာတော့ တည်ငြိမ်မှုရှိအောင်တော့ စောင့်ရမှာပေါ့။ အချိန်တော့ ယူရလိမ့်မယ် အဲဒါတော့ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ တင်ပို့မှုမှ ရရှိထားသည် နိုင်ငံခြားငွေများကို ၄၅ ရက်အတွင်း ပြည်တွင်းဘဏ် များ၌ ကျပ်ငွေဖြင့် လဲလှယ်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လဲလှယ်သည့်အခါမှာတော့ ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် ၁၈၅၀ ကျပ်ဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်က ၁၈၅၀ ကျပ် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း အပြင်ဈေးကွက်တွင် ၂၂၀၀ ကျပ်နီးပါး ဈေးနှုန်း ပေါက်နေသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၇

ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် မော်တော်ကား ထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေသည့် နာမည်ကြီး အမှတ်တံဆိပ် တစ်ခုဖြစ်သည့် ဆူဇူကီး ကားစက်ရုံသည် ပြည်ပမှ မော်တော်ကား အစိတ်အပိုင်းတချို့ တင်သွင်းရ ခက်ခဲမှုကြောင့် ယာယီရပ်နားသွား ကြောင်း မော်တော်ကားထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

SKD ကားစက်ရုံ ဆူဇူးကီးသည် လတ်တလောတွင် ယာယီသာ ရပ်နားသွားခြင်းဖြစ်ပြီး ပိတ်သိမ်းခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ရန်ကုန် တိုင်းဒေသကြီး မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းမင်းမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ဦးမင်းမင်းမောင်က “ယာယီပဲ ပိတ်တာ၊ ပိတ်မသိမ်းဘူး။ ယာယီခဏရပ်တာ။ ပိတ်သိမ်းတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ခဏရပ်တာ။ ပိတ် သိမ်းတယ်လို့ ပြောလို့မရဘူး။ ခဏရပ်တာ” ဟု ပြောသည်။

ကားတင်သွင်းခွင့် ပါမစ် ပိတ်ထားသော်လည်း ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေသည့် SKD မော်တော်ယာဉ်များအတွက် လိုအပ်သည့် အစိတ်အပိုင်းများကို တင်သွင်းခွင့် ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

ယခု ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေသည့် ဆူဇူကီးကားစက်ရုံ ယာယီရပ်နားသွားရခြင်းသည် မော်တော်ကားဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများကို ပြည်ပမှတင်သွင်းရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင် ပြည့်စုံက ပြောသည်။

ဆူဇူကီး ကားထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေစဉ်

ဦးအောင်ပြည့်စုံ က “ကျနော်တို့ အခုသိရသလောက်က ဆူဇူကီးက ဒီကနေပြီးတော့ ပြည်ပကနေ အစိတ်အပိုင်းတွေ တင်သွင်း ပြီးတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကားထုတ်လုပ်နေတယ်။ ထုတ်လုပ်နေတဲ့အခါမှာ သူတို့ တင်သွင်းဖို့ အစိတ်အပိုင်းတွေနဲ့ ပတ်သတ်ပီးတော့ အခက်အခဲ ဖြစ် တယ်ပေါ့နော်။ အခက်အခဲ ဖြစ်တာမျိုး ကြားရတယ်။ အဲလိုကြားရတဲ့အတွက် သူတို့ကနေပြီးတော့ စက်ရုံကို ယာယီ ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကိုပဲ ကျနော်တို့ အတည်ပြုနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် SKD စနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်သည့် မော်တော်ကား အမှတ်တံဆိပ်များစွာ ရှိသည့်အနက် ဆူဇူကီးသည် ရောင်းအား အကောင်းဆုံးနှင့် နာမည်ရှိပြီးသား အမှတ်တံဆိပ် တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု မော်တော်ကား ရောင်းဝယ်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခုလို ဆူဇူကီးကားစက်ရုံမှ ပြည်တွင်း ကားထုတ်လုပ်မှုကို ယာယီရပ်နားလိုက်သော်လည်း ကားဈေးကွက်အပေါ် ကြီးမားစွာ ပြောင်းလဲစေနိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆူဇူကီး ကားထုတ်လုပ် တပ်ဆင်နေစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံမှာ SKD စနစ်နဲ့ ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်တဲ့ မော်တော်ကားတွေ အများကြီး ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ပြောမယ်ဆိုရင် ၁၀ ခုထက်မနည်း ရှိတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ ဆူဇူကီးကတော့ ရောင်းအားအကောင်းဆုံး Brand တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ ပြည်တွင်းမှာ လည်း နာမည်ရှိပြီးသာ Brand တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ဝယ်လိုအားရှိနေတဲ့ Brand တစ်ခုက ရုတ်တရက်ကြီး ရပ်လိုက်တော့ ကျနော်တို့ ဝယ်လိုအားနဲ့ ရောင်းလိုအားပေါ်မှာ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ဈေးနှုန်း အပြောင်း အလဲ ဆိုတာကလည်း ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်ဈေးထက် ကားလက်ဝယ် ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ သူတွေ၊ တကယ်လိုချင်တဲ့ သူတွေ က ဈေးပိုပြီးတော့ ပေးတာမျိုး၊ ဝယ်တာမျိုး အဲတော့ ကားဈေးကွက် အတက်ဘက်မှာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော် တို့ တချက် ပြန်ပြီးတော့ စဉ်းစားရမှာက ဆူဇူကီးက အမြဲတမ်း ပိတ်လိုက်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ယာယီပိတ်သိမ်းတယ်ပဲ သတင်း ထွက်လာတော့ ဒီကားတွေ ပြန်ထွက်လာရင် ဒီဈေးနှုန်းက ဘယ်လောက်ထိ အတက်ဈေးမှာ ရှိနေမှာလဲ။ အဲတော့ တကယ်လို အပ်တဲ့သူက အတက်ဈေးနဲ့ ဝယ်ကောင်း ဝယ်နိုင်တယ်။ အရမ်းကြီး အများကြီး ဝယ်တာမျိုး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် အပြောင်းအလဲ သိပ်ကြီးကြီးမားမားကြီး ဈေးကွက်ကို ရိုက်ခက်စရာ မရှိဘူးလို့ သုံးသပ်လို့ ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် SKD စနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်နေသည့် ကားကုမ္ပဏီတချို့တွင် နိုင်ငံခြားငွေ ဝယ်ယူရခက်ခဲခြင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ၏ ကားမူဝါဒများကြောင့် ထုတ်လုပ်မှု နှောင့်နှေးနေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအခက်အခဲကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါက နောက်ထက် ထုတ် လုပ်မှု ရပ်တန့် သွားနိုင်သည့် အခြေအနေများ ရှိနိုင်ကြောင်း မော်တော်ကား ရောင်းဝယ်သူများနှင့် ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ များက ခန့်မှန်းနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅

မီဒီယာများအနေဖြင့် သတင်းအင်တာဗျူး မေးမြန်းသည့်အခါများတွင် ယင်းမေးမြန်းမှုအတွက် အင်တာဗျူး မေးမြန်းခံရသည့် ပညာရှင်ကို အခကြေးငွေ ပေးဆောင်ရမည်ဟု ပညာရှင်တစ်ချို့၏ ပြောဆိုမှုများနှင့် တောင်းခံမှု များ ရှိကြောင်းကို တွေ့ရသည်။

မီဒီယာနှင့် သတင်းအင်တာဗျူးခြင်းသည် မိမိသိထားသည့် ကိစ္စရပ်ကို အများပြည်သူအကျိုးအတွက် သိရှိအောင် ပြန်လည်မျှဝေခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အခကြေးငွေယူသည့်ကိစ္စသည် မဖြစ်သင့်ကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါး ကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တောင်သူနဲ့ကုန်သည်ကြားမှာ အချက်အလက် မျှဝေတဲ့ပုံစံမှာ အခကြေးငွေယူပြီးတော့ ပညာရှင်တွေက တောင်းဆိုတယ် ဘာညာဆိုတာက မဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခုလို့ အန်ကယ်ကတော့ မြင်ပါတယ်။ အန်ကယ်တို့ ကုန်သည်တွေအနေနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့အဖြစ်အပျက်တွေ၊ လက်ရှိမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို အန်ကယ်တို့က သိတယ်။ ဒါပေမယ့် အန်ကယ်တို့ တစ်ယောက်တည်း သိနေရုံနဲ့ မပြီးဘူး။ အများသိအောင်ဆိုပြီးတော့ အန်ကယ် တို့က မီဒီယာကတဆင့် အခုလို ပြောကြားရခြင်းဖြင့် အားလုံး အလုံးစုံဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စတွေ၊ စီးပွားရေး အခြေအနေ တွေ၊ သွားလာလှုပ်ရှား လုပ်ကိုင်နေရတဲ့ပုံစံတွေကို အားလုံးကို မျှဝေတဲ့သဘောနဲ့ မီဒီယာကတဆင့် အန်ကယ် တို့က ဖြေကြားရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အန်ကယ်တို့က မီဒီယာနဲ့ ဖြေကြားရခြင်းကို အင်မတန်မှ နှစ်သက် ကျေနပ်ပါတယ်လို့ အန်ကယ်က ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ယခုလို အင်တာဗျူးမေးမြန်းသည့်အခါ မီဒီယာသမားများအနေဖြင့် အခကြေးငွေများ ပေးဆောင်လေ့ မရှိကြောင်း နှင့် ပညာရှင်အစစ်အမှန်များက တောင်းခံလေ့ မရှိကြောင်း၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့် တချို့သော ပညာရှင်များသာ အခကြေးငွေ ယူလေ့ရှိသည်ဟု ဝါရင့်သတင်းသမားတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒါတော့ လူတစ်ဦး အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုချင်းစီပေါ်မှာပဲ မူတည်တယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ မီဒီယာသမားတွေက အင်တာဗျူးရဖို့ ငွေပေးကျင့် မရှိဘူးပေါ့လေ။ တချို့ကျတော့လည်း သူတို့က ပညာသင်ထားတယ်။ သူတို့ရဲ့ ပညာ ဂုဏ်၊ ပညာမာန်နဲ့ အဲလိုမျိုး တောင်းတာရှိတယ်။ အရင်တုန်းက တစ်ခါအင်တာဗျူးရင် သူတို့ကို စာမူခ ပေးရမယ် ဆိုတဲ့ စာရေးဆရာလည်း ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ စီးပွားရေးသမားတွေ မကဘူး။ အဲ စာရေးဆရာက ဝန်ကြီးတောင်ဖြစ်နေပြီ။ တချို့လည်း ရှိတဲ့လူရှိတယ် ဥပဒေ ပညာရှင်တွေပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် များသောအားဖြင့်တော့ ပညာရှင်တွေပေါ့ လေ၊ ပညာရှင်ဆန်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အများစုတော့ ဒါက ဟောပြောပွဲလည်း မဟုတ်ဘူးပေါ့နော် အများပြည်သူ သိအောင် ပြန်လည်ဝေငှတာဖြစ်တဲ့အတွက် များသောအားဖြင့်တော့ တောင်းလေ့တောင်းထ မရှိကြပါဘူး။ တောင်းတဲ့လူ တကယ်ရှိကောင်း ရှိနိုင်တယ်။ ပညာရှင်စစ်တွေကတော့ အများပြည်သူ အကျိုးစီးပွား အလို့ငှာ တောင်းတာမျိုးတော့ မရှိဘူးပေါ့လေ။ တောင်းတဲ့လူ ရှိတော့ ရှိတယ် အဖွဲ့အစည်းတွေမျိုးပေါ့ ဒါတော့” ဟု ပြောသည်။

သတင်းထောက်များမှ အင်တာဗျူးမေးမြန်းနေစဉ်

ဒါ့အပြင် သတင်းဌာနများအနေဖြင့် အခကြေးငွေဖြင့် ဖြေကြားသည့် ပညာရှင်များနှင့် အလုပ်မလုပ်ဘဲ အကူအညီပေးသည့် ပညာရှင်များနှင့်သာ မေးမြန်းသင့်သည်ဟု အဆိုပါသတင်းစာဆရာက ဆက်ပြောသည်။

“ပညာရှင်ဆိုတာလည်း ဒီတစ်ယောက်တည်း ရှိတာမှ မဟုတ်တာကိုး။ တကယ်တမ်း ပညာရှင် စစ်မှန်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေက အဲလိုမျိုး အလုပ်လုပ်လေ့ မရှိပါဘူး။ သတင်းဌာနတွေအနေနဲ့ကတော့ ဒီသတင်းတစ်ပုဒ် တည်ဆောက်ဖို့ အဲလိုမျိုး ငွေကြေး မသုံးစွဲနိုင်ဘူးဆိုတာက အမှန်ပေါ့လေ။ ပြည်တွင်းမှာ ဘာမှ ရှိတာမှ မဟုတ်တာကိုး။ ဆိုတော့ ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့မှ စတူဒီယို အခန်းထဲမှာ Debate တို့ စကားပြောတဲ့အခါမျိုးမှာ ဉာဏ်ပူဇော်ခ ပေးတဲ့သဘောမျိုးပေါ့ အဲဒါကလည်း တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် မတူကြပါဘူး။ တချို့ကလည်း ကောင်းကောင်းလေးပေးပြီး တချို့ကျလည်း ၂၀၀၀၊ ၃၀၀၀ ပေးတဲ့အဖွဲ့လည်း ရှိတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒါကတော့ အများစုကတော့ ဘာမှ မပြောကြပါဘူး။ အသွားအပြန် အကြိုအပို့ စီစဉ်ပေးတယ်ဆိုရင် အားလုံးက အဆင်ပြေတဲ့ သဘောမျိုးပဲလေ။ တချို့ကြတော့ ငါ့ကို လာခေါ်ရင် ၁၅ မိနစ်ပြောရင်၊ နာရီဝက်ပြောရင် ဘယ်လောက်ပေးရမယ် ဆိုပြီးတော့ ကြေးသတ်မှတ်ခံရတဲ့သူလည်း ရှိတာပေါ့။ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု မတူကြဘူးပေါ့လေ။ ဌာနအနေနဲ့ ငွေကြေး မတတ်နိုင်ကြဘူးဆိုတော့လည်း အဲလိုလူမျိုးတွေနဲ့ အလုပ်မလုပ်ဘဲနဲ့ တကယ့် ကူညီတတ်တဲ့သူတွေကို ရှာဖွေပြီး တော့ မေးသင့်တယ်ထင်တယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ဒါ့ထက် ပညာရှင်များကို မီဒီယာသမားများက သတင်းအင်တာဗျူး မေးမြန်းခြင်းသည် ယင်းပညာရှင်၏ လေ့လာ ထားသည့် ပညာများကို အခမဲ့ ယူသုံးနေသည့် သဘောဟုလည်းကောင်း၊ ယင်းပညာရှင်၏ပညာကို အသုံးချနေ သည့် သဘောဟူ၍လည်းကောင်း ပြောဆိုသုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။

ယင်းပြောဆိုချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ပညာရှင်တစ်ဦးက “အမှန်တော့ မီဒီယာ ကို ဖြေတဲ့ဟာက ပညာရပ်ပိုင်း သိပ်ပြီး ထဲထဲဝင်ဝင် မပါပါဘူး။ အများနားလည်အောင် ပြောပေးရတာပေါ့ နော်။ ဆိုတော့ အမှန်ကတော့ ဒါက ဝန်လေးတဲ့ ကိစ္စလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ့်ပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ပရောဂျက် ကြီး တစ်ခုကို လုပ်ရရင်တော့ တစ်မျိုးပေါ့လေ။ ဒီအင်တာဗျူး ဖြေတာလောက်တော့ ကိုယ့်ပါစင်နယ် အမြင်ပေါ့ နော် ဆိုတော့ ဒါက ဘာမှမလိုပါဘူး။ ဒါက knowledge Sharing ပဲ။ တချို့ဟာတွေကလည်း ကိုယ်က ကောင်းစေ ချင်လို့ ပြောတယ် ဒါပေမယ့် ကိုယ်တိုက်ရိုက် ပြောရတာ သိပ်အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် မီဒီယာကို ပြောရတာ ပိုပြီး တော့တောင် အဆင်ပြေသေးတယ် ကိုယ်ကတော့ အဲလိုပဲ ခံယူတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခကြေးငွေယူ၍ သတင်းမီဒီယာများကို အင်တာဗျူးဖြေကြားပေးသည့် ပညာရှင်များသည် အနည်းငယ်သာ ရှိကြောင်း၊ သို့သော် တချို့သော စီးပွားရေးပညာရှင်များ၊ ရှေ့နေများ၊ စာရေးဆရာများနှင့် ဘုန်းကြီးများသည် အခကြေးငွေပေးဆောင်မှသာ အင်တာဗျူးဖြေကြသည်ဟု သတင်းမီဒီယာသမားများထံမှ သိရသည်။