CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

ဒီမိုကရေစီလိုလားတောင့်တနေကြသည့် ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒကို လေးစားရန် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို မိမိတို့ တောင်းဆိုပါသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံရုံးက စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီနေ့ အထိမ်းအမှတ် ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်သံရုံးက “ ပြည်သူတွေအတွက် ပြည်သူတွေက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ ပြည်သူ့အစိုးရ ရှိတာဟာ ဒီမိုကရေစီဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး၊ သာယာဝပြောရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကို တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ အတွက် လူ့လောကရဲ့ အဓွန့်ရှည် တည်တံ့ဆုံး နည်းလမ်းဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံ အမှန်တရားတစ်ရပ်ကို အခု လို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီနေ့မှာ မိမိတို့ ထပ်လောင်း အတည်ပြုပါတယ်။ လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီ အရေးအတွက် ကြိုးပမ်းအား ထုတ်နေကြတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့အတူ မိမိတို့ရပ်တည်ပြီး စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆိုးအောက်မှာ တစ်ရက်မျှ မနေထိုင်ချင်ဘဲ ဒီမိုကရေစီလိုလား တောင့်တနေကြတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ဆန္ဒကို လေးစားဖို့ စစ်အာဏာရှင်ကို မိမိတို့ တောင်းဆိုပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံရုံးရဲ့ ဒီမိုကရေစီနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်
မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုး ပမ်းသည်ဟုဆိုကာ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူလိုက်ပြီး အရေးပေါ် အခြေအနေကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် တပ်မတော်ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လူထုဆန္ဒပြပွဲများ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဖြစ် ပေါ်ခဲ့သလို နွေဦးတော်လှန်ရေးဆိုသော လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးလည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်တို့တွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသလို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီး၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးများတွင်လည်း လူသေဆုံးမှုများနှင့် ပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ကာ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းနေသည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုနေကြစဉ် (ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

မြန်မာ့တပ်မတော် ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်သည့် နစက ကတော့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲလုပ်ကာ အနိုင်ရသော ပါတီကို အာဏာလွှဲပေးသွားမည်ဟု ပြောသည်။

သို့သော် ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုတိုက်ပွဲဝင်နေကြသော အင်အားစုများကလည်း နစက ကျင်းပမည့် ရွေး ကောက်ပွဲသည် အတုအယောင်ဖြစ်သလို ၎င်းတို့ အာဏာဆက်လက် ရယူနိုင်ရေးအတွက် အသုံးချမှုတစ်ခုသာ ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ဆွေးနွေးရန် ကရင် လက်နက်ကိုင် ၂ ဖွဲ့ဖြစ်သည့် KNU/KNLA-PC နှင့် DKBA တို့မှ ခေါင်းဆောင်များသည် နေပြည်တော်သို့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်-ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ(KNU/KNLA -PC)ကို ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာနော်ကပေါ်ထူး ဦးဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဒီမိုကရေစီအကျိုးပြုကရင်တပ်မတော်(DKBA )ကိုတော့ စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောစတီး ဦးဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ကရင်လက်နက်ကိုင် ၂ ဖွဲ့ ပူးတွဲ၍ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

KNU/KNLA-PC ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာနော်ကပေါ်ထူးနှင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်ရက်များတွင် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရေးအဖွဲ့နှင့် ကရင်လက်နက် ကိုင် ၂ မှ ခေါင်းဆောင်များ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် အသေးစိတ်များကို ဆက်လက် ဆွေးနွေးကြမည် ဖြစ် သည်။

KNU/KNLA-PC သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆ ရက်မှ ၂၈ ရက်အထိ နစကနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်း စဉ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ ယခုအခါမှာတော့ ဒုတိယအကြိမ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြမည် ဖြစ်သည်။

အလားတူ DKBA သည်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်မှ ၂၁ ရက်အထိ နစကနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ ယခုအခါမှာတော့ ဒုတိယအကြိမ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြမည် ဖြစ်သည်။

KNU/KNLA-PC နှင့် DKBA တို့သည် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA) ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်အနှံ့ ၎င်းတို့၏ တပ်စခန်းများသို့ စစ်အင်အား၊ လက်နက်ခဲယမ်းများကို စစ်သင်္ဘော၊ စစ်ကား၊ စစ်ရဟတ်ယာဉ် အပါအဝင် အရပ်ဖက်သုံး ခရီးသည်တင် လေယာဉ်၊ ကား၊ မော်တော် ဘုတ်၊ အမြန်ရေယာဉ်များဖြင့် အင်အားဖြည့်တင်းနေခြင်းကြောင့် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ရက္ခိုင့်တပ် တော်(AA)က စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် အရေးပေါ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မိမိတို့ ရက္ခိုင့်တပ်တော်အနေဖြင့် ၎င်းတို့သွားလာနေကြသည့် လမ်းကြောင်းများတွင် ပြေးဆွဲနေကြသော ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း ယာဉ်များအားလုံးကို စစ်ရေးအခြေအနေ လိုအပ်ချက်အရ ရပ်တန့်ခိုင်း ၍ စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

AA က “ စစ်ကောင်စီသည် ယခင်ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ၎င်းတို့ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး မိမိတို့ တပ်စွဲစခန်းချထားသော နေရာများဖြစ်သည့် ရခိုင်-ဘင်္ဂလားနယ်စပ်အနီး မိုင်တိုင်အမှတ် ၄၀ စခန်းနှင့် ခမရ ၃၅၂ တပ်ရင်း စခန်းကုန်း များအပြင် ပလက်ဝဒေသ အပါအဝင် အခြားသော နေရာအချို့ကိုလည်း ဂျက်တိုက်လေယာဉ်၊ လက်နက်ကြီး ပစ်ကူ အမြောက်အမြားဖြင့် ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ကာလလည်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်နှင့် ပလက်ဝ ဒေသအတွင်း စစ်ရေးတင်းမာမှု၊ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများ ပြင်းထန်လာခြင်းနှင့်အတူ နောက်ထပ် တိုက်ပွဲများ နေရာ အနှံ့ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သောကြောင့် မိမိတို့အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း၊ ခရီးသွား လာမှုများကို ကန့်သတ် စစ်ဆေးရခြင်းဖြစ်သည်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောထားသည်။

AA ၏ အရေးပေါ် ကြေညာချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကို ပြုလုပ်နေကြသော ယာဉ်ပိုင်ရှင်များ အနေဖြင့် ရခိုင် ပြည်သူ့အစိုးရ၏ ဒေသဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးရုံး၊ အုပ်ချုပ်ရေးရုံး၊ နယ်မြေရုံးများတွင် သတင်းပို့၍ သွားလာကြရန်နှင့် စစ်ဆေးမှုများကို ကြည်ဖြူစွာခံယူကြရန် အသိပေးအပ်ပါသည်ဟု AA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မိမိတို့ထံ သတင်းမပို့ဘဲ သွားလာခြင်း မပြုလုပ်ကြရန်နှင့် သတင်းမပို့ဘဲ သွားလာ၍ တစ်စုံတစ်ရာ ပြဿနာဖြစ် ပေါ်ပါက ၎င်းသွားလာကြသူများ၏ တာဝန်သာ ဖြစ်ပါကြောင်း၊ လက်ရှိ စစ်ရေးတင်းမာနေမှုအပေါ် အခြေခံ၍ အရေးပေါ် ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်ဟု AA ကပြောသည်။

AA သည် ရခိုင်-ဘင်္ဂလားဒေ့နယ်စပ် မှတ်တိုင် ၄၀ စခန်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၃၁ ရက်နေ့က လည်း ကောင်း၊ မောင်တောမြို့နယ်ထဲရှိ ခမရ ၃၅၂ စခန်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့က လည်းကောင်း သိမ်းပိုက်ခဲ့ သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော် တပ်စခန်းများ ပြန်လည် ရရှိရေးအတွက် ကြည်း၊ ရေ၊ လေ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက် လျက်ရှိရာ နှစ်ဖက် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI International News

မော်စကို၊ စက်တင်ဘာ ၁၄

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့သည် စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက် (မနက်ဖြန်)တွင် ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံ၌ တွေ့ဆုံ၍ ယူကရိန်းအရေးနှင့် ထိုင်ဝမ်အရေးတို့ကို အဓိကထား ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရ ယခုတွေ့ဆုံမှုမှာ အထူးအရေးကြီးကြောင်း ကရင်မလင်သမ္မတ နန်းတော်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရှီကျင့်ဖျင်သည် မော်စီတုံးနောက်ပိုင်း သြဇာအကြီးဆုံး တရုတ်ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းမခံရမီ တစ်လ အလိုတွင် ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံရန်အတွက် အာရှအလယ်ပိုင်းသို့ ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာ မည် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ နောက်ပိုင်း ရှီ၏ ပထမဆုံး ပြည်ပ ခရီးစဉ်လည်း ဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

“သမ္မတနှစ်ဦးတို့ဟာ နှစ်နိုင်ငံအစီအစဉ်နဲ့ ဒေသတွင်း၊ နိုင်ငံတကာအရေး ကိစ္စတွေကို အဓိကထား ဆွေးနွေးသွား မှာပါ” ဟု ကရင်မလင်သမ္မတနန်းတော်မှ လက်ထောက်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ယူရီအူရှာကော့ဗ်က မော်စကိုမြို့တွင် ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနဲ့အတူရှိကြောင်း ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများ ပြသ (Reuters)

“ပုံမှန်အားဖြင့် မိမိတို့နှစ်နိုင်ငံ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးအတွင်း ရှားရှားပါးပါး မြင့်မားတဲ့ ယုံကြည်မှုအဆင့်ကို အပြုသဘောဆောင် အကဲဖြတ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်၏ မြင့်တက်လာသော စူပါပါဝါ အနေအထားနှင့် ရုရှား၏ သဘာဝ အရင်းအမြစ်များအကြား အကန့် အသတ်မရှိ ထဲထဲဝင်ဝင် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးသည် ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ယင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အနောက်အုပ်စုက စိုးရိမ်တကြီးဖြင့် စောင့်ကြည့်နေသည်။

သမ္မတနှစ်ဦး ဆွေးနွေးမှုတွင် ရှီကျင့်ဖျင်၏ ဩဇာအာဏာကို အလေးအနက် ထုတ်ဖော်ရန် အခွင့်အရေးရရှိမည် ဖြစ်သည်။

အာရှဆီသို့ ပူတင်၏ တိမ်းညွှတ်မှုကို ယခုဆွေးနွေးမှုတွင် မြင်ရမည်ဖြစ်သလို ယူကရိန်းအရေးနှင့် ပတ်သက်၍ မော်စကိုအပေါ် အနောက်အုပ်စု အပြစ်ပေးချိန်၌ သမ္မတနှစ်ဦးစလုံးက အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေးလည်း ပြသနိုင် ဖွယ်ရှိနေသည်။ ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်စစ်ကို ရုရှားဘက်မှ အထူးစစ်ဆင်ရေးဟု ခေါ်ဆိုထားသည်။

နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေး ပမာဏမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၁၄၀ ဘီလီယံအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ပထမ ၇ လတာအတွင်း၌ပင် စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၉၃ ဘီလီယံနီးပါး ရှိနေကြောင်း ကရင်မလင်၏ အဆိုအရ သိရသည်။

တရုတ်သည် ရုရှား၏ ရေနံအများဆုံး ဝယ်ယူသူဖြစ်နေပြီး ယင်းဝင်ငွေသည် မော်စကို၏ နိုင်ငံ့ဘဏ္ဍာအတွက် အဓိက ဝင်ငွေများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

ပူတင်၊ ဘိုင်ဒန်၊ ရှီကျင့်ဖျင်တို့ကြားက ထိုင်ဝမ်နဲ့ ယူကရိန်း (GETTY IMAGES)

ယူကရိန်းအရေး မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေချိန် ဥရောပသို့ ရုရှားဓာတ်ငွေ့‌ရောင်းချမှု သိသာစွာ လျှော့ချလိုက်ပြီးနောက် အခြားနိုင်ငံများသို့ ဓာတ်ငွေ့ရောင်းချမှု မြှင့်တင်ရန်နှင့် ပိုက်လိုင်းအသစ်များ သွယ်တန်းနိုင်ရန် ရုရှားက ကြိုးပမ်း လာခဲ့သည်။

“ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းအပေါ်မှာ တရုတ်ရဲ့ရပ်တည်ချက်ကို ကျနော်တို့ တန်ဖိုးထားပါတယ်။ ဘေဂျင်းက လည်း ဒီပဋိပက္ခအတွက် ဟန်ချက်ညီတဲ့ ချဉ်းကပ်မှုတစ်ခုကို ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရုရှားအနေနဲ့ ယူကရိန်းကို အထူးစစ်ဆင်ရေးလုပ်တဲ့အပေါ်မှာ ဘေဂျင်းက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း နားလည်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကို သမ္မတနှစ်ဦး တွေ့တဲ့အခါ သေသေချာချာ ဆွေးနွေးသွားမှာပါ” ဟု ယူရီအူရှာကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ရှေးဟောင်းပိုးလမ်းမပေါ်ရှိ ဆာမာခန်မြို့(Samarkand) ၌ ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့၏ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ပြင်ပ၌ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့်ပူတင်တို့ သီးခြားတွေ့ဆုံကြရန် စီစဉ် ထားသည်။

ဥဇဘက်ကစ္စတန်၌ပင် တရုတ်နှင့် ရုရှား စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များ လက်မှတ်ရေးထိုးကြရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ကရင်မလင်သမ္မတရုံးလက်ထောက် ယူရီအူရှာကော့ဗ်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

ယခုနှစ်တွင် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ထက် စစ်ရှိန်ပိုမြှင့်သွားမည်ဟု အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဦးလွင်ကိုလတ်က စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့တွင် သူ၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှာ ရေးသား ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

ဦးလွင်ကိုလတ်က “ ဒီနှစ်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ထက် စစ်ရှိန်ပိုမြှင့်ပါမယ်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး ရဲဘော်တွေဆီမှာ တိုက်စွမ်းအားဖြစ်တဲ့ လက်နက်တွေက အရင်နှစ်က တပ်ဆင်ထားတာနဲ့ ဒီနှစ်ထပ်တပ်ဆင်ပေးနေတာနဲ့ပေါင်း ရင် တိုက်စွမ်းအားက တိုးနေပါတယ်။ တိုက်စွမ်းရည်နဲ့ စိတ်ဓာတ်မှာလည်း စကစ ဘက်မှာ ရှေ့တန်းသွားရတာ များလို့ ပင်ပန်းလို့ တပ်တွင်း မငြိမ်မသတ်မှုတွေဖြစ်ပြီး ပြည်သူ့ရင်ခွင့် ခိုလုံတဲ့သူတွေ တစ်နေ့တခြား တိုးလာပြီး တိုက်ပွဲဝင် စိတ်ဓာတ်ထိုးကျနေချိန် PDF ရဲဘော်တွေက မတိုက်ရလို့ စိတ်မရှည်ဖြစ်ပြီး မနည်းထိန်းထားရတယ် ဒါပေမယ့် မကြာစေရပါဘူး။ ရဲဘော်တို့ရဲ့ တိုက်ပွဲဝင်စိတ်ဓာတ်တွေနဲ့အတူ ပြည်တော်ဝင်ကြမယ်လို့ ပြောထားတယ်” ဟု သူ၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ရေးသား၍ ပြောထားသည်။

ထို့နောက် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှုကလည်း စီမံဘဏ္ဍာဝန်ကြီး ရောင်းသမျှ အကုန်ဝယ်နေကြခြင်းကို ကြည့်ပါက ပြည်သူတွင် အောင်စိတ်က အခိုင်အမာ ရှိနေကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် သမ္မတကြီး ဒူဝါလရှီးလ အရေး ပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပြီး တစ်နှစ်အတွင်းမှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များ မြို့ပြပျောက်ကြား များ ဆင်နွဲခဲ့သည့် ခုခံစစ်သည် မြို့ပြ ကျေးလက်နှင့် တောတောင်ကြားမှာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲမျိုးစုံနှင့် စစ်မျက်နှာစုံ ဖွင့်နိုင်ခဲ့ကြကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောထားသည်။

ဦးလွင်ကိုလတ်က “ ဒီနှစ် (---) ကြေညာပြီးရင်တော့ အားလုံး အသင့်အနေအထား ဖြစ်အောင် ပြင်ထားကြပေ တော့”ဟု ပြောသည်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ က ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်(D-Day)ကို ကြေညာခဲ့ရာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက် တစ်နှစ်တာကာလ အတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ သေဆုံးသူ ၂၅၁၀၇ ဦးရှိပြီး ထိခိုက်သူ ၈၀၂၃ ဦး ရှီကြောင်း NUG ၏ ပြည်ထဲ ရေးဝန်ကြီး ဦးလွင်ကိုလတ်က ရေးသားထုတ်လွှင့်ထားသည်။

လာမည့်နှစ် (၂၀၂၃ ခုနှစ်)တွင် တပ်မတော်ကို အမြစ်ပြတ်သုတ်သင်ပေးမည့် အဆုံးသတ်တိုက်ပွဲရောက်လာ မည်ဟု NUG ၏ ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ် ကြေညာခဲ့သော တစ်နှစ်ပြည့်သွားသည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက်တွင် ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက နိုင်င်ငံတော်အခြေပြ မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သွားသည်။

NUG ၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလနဲ့ ကချင်ဒေသက PDF တပ်ဖွဲ့

NUG ၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက “လာမယ့် တစ်နှစ်အတွင်းမှာ ယခုထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စစ် ရေး၊ နိုင်ငံတကာအရေး ရလဒ်တွေ ထွက်ရှိဖို့ အရှိန်အဟုန်မြှင့် အားသွန်ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင် ဟာ အဖက်ဖက်က မှေးမိန်ချည်းနဲ့လာနေပါပြီ။ ဖက်ဆစ်သန္ဓေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အဆုံးသတ် တိုက်ပွဲ ဟာ အနှေးနဲ့အမြန် ရောက်လာလိမ့်မယ်၊ အဲဒီအခါ အကြမ်းဖက် အုပ်စုအနေနဲ့ လူထုတရားစီရင်ရေးကို ခံယူနိုင်ဖို့ ရင်ဆိုင်နိုင်စွမ်းရှိအောင် ခုကတည်းကနေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အသင့်ပြင်ထားကြဖို့ ဒီကနေ အသိပေးလိုက် ချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် PDF တပ်ရင်းပေါင်း ၃၀၀ ကျော် ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့အပြင် တစ်နိုင်ငံလုံး တွင် မြို့နယ်ပေါင်း ၃၃၀ ရှိသည့်အနက် မြို့နယ်ပေါင်း ၂၅၀ ကျော်တွင် PDF တပ်ဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းလည်ပတ်နေေ ကြာင်း NUG ယာယီသမ္မတက ပြောသည်။

ထို့နောက် EAO နှင့် PDF တို့၏ ပူးပေါင်း ခုခံစစ်မှာ စစ်ရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးအရ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် စိုးမိုးထားသည့် ဒေသများစွာ ရှိလာပြီဖြစ်ပြီး နယ်မြေစိုးမိုးထားသည့် မြို့နယ်ပေါင်း ၂၄ ခုတွင် တရားသူကြီးအဖွဲ့များ စုဖွဲ့ပြီး တရားစီရင်ရေး လုပ်ငန်းများ စတင်အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း NUG ယာယီသမ္မတက ပြောသည်။

CNI International News

မော်စကို၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

ရုရှားနိုင်ငံ၏အထင်ကရ မြို့တော်များဖြစ်သည့် မော်စကိုနှင့် စိန့်ပီတာစဘတ်(ယခင်လီနင်ဂရက်)တို့မှ စည်ပင် သာယာရေးအရာရှိ ဆယ်ဂဏန်းတို့က သမ္မတဗလာဒီမာပူတင်အား ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် အိတ်ဖွင့်ပေးစာပေးပို့ခဲ့ကြောင်း မော်စကိုတိုင်းမ်သတင်းစာ၏ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုသို့ ရုရှားသမ္မတ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်၍ ဆင်းပေးရန် တောင်းဆိုချက်သည် ယခုသီတင်းပတ်အကုန်ပိုင်းတွင် ကျင်းပမည့် ဒေသအလိုက် ရွေးကောက်ပွဲများ၌ မတိုင်မီ မဲလိမ်သည်၊ မဲခိုးသည်ဟူသော မဲမသမာမှုစွပ်စွဲချက်များ ကြောင့် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည့်အပြင် တိုင်းပြည်အတွက် အကြီးမားဆုံးဆုတ်ယုတ်မှုအဖြစ် လက်ရှိစစ်ပွဲ၌ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များ အင်အားကောင်းကောင်းဖြင့် ရှေ့တိုးချီတက်နိုင်ခြင်းလည်း ပါဝင်သည်။

ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ် စတင်ပြီး မရှေးမနှောင်းမှာပင် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး သဘောထားကွဲလွဲမှုအားလုံးကို ရုရှားပြည်တွင်း၌ တားမြစ်ထားသဖြင့် ယခုတောင်းဆိုလက်မှတ်ရေးထိုးမှုများမှာ ဥပဒေအရ ပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်းခံရ နိုင်သည့် အန္တရာယ်လည်း ရှိနေကြောင်း မော်စကိုတိုင်းမ်သတင်းစာက ဆက်လက်ရေးသားသည်။

“သမ္မတပူတင်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေဟာ ရုရှားပြည်နဲ့ နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားတွေရဲ့အနာဂတ်ကို ထိခိုက်စေပါတယ်” ဟု စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့၊ ဆမ်ယိုနိုဗက်စကီ (Semyonoysky) ခရိုင်မှ လက်ထောက်အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သူ ကက်ဆင် နီးယားတော်စထွင်း (Ksenia Torstrem) က တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

“ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းသမ္မတရာထူးကနေ ဗလာဒီမာပူတင် နုတ်ထွက်ပေးဖို့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုပါတယ်” ဟု ကနဦး စုပေါင်းလက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၉ ဦး၏ ကြေညာချက်ထဲတွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် အခြားလူပုဂ္ဂိုလ် ၈၄ ဦးတို့လည်း သီးခြားမေတ္တာရပ်ခံလွှာတစ်စောင် ထုတ်ပြန်၍ အလားတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း တော်စထွင်း၏အဆိုအရ သိရသည်။

ရုရှားနိုင်ငံ၏ ဒေသအလိုက်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကရင်မလင်ကို လိုလားသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများက အခြားပြိုင်ဘက်များကို နှိပ်ကွပ်၍ ၎င်းတို့ကို အတင်းအကျပ်မဲထည့်စေခြင်း၊ မဲဝယ်ခြင်း၊ မဲစာရင်းများ မှားယွင်းစွာ ဖော်ပြခြင်းတို့ အများအပြားဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ဂိုလော့စ် (Golos) အမည်ရှိ လွတ်လပ်သောရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ထိုအတောအတွင်း ယူကရိန်းအရှေ့မြောက်ပိုင်း ခါကိဗ်ဒေသတွင် ယူကရိန်းတို့၏တန်ပြန်ထိုးစစ်ကြောင့် မော်စကိုအစိုးရက ယခင်သိမ်းပိုက်ခဲ့သော စတုရန်းကီလိုမီတာ ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိ နယ်မြေများကို ကိယက်ဗ်က ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့သည်။

စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့၊ စမော်နင်စကိုရီခရိုင်မှ လက်ထောက်အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒီမီထရီပေးယူဂါ (Dmitry Palyuga) သည် ယူကရိန်းအရေး သစ္စာဖောက်ဖျက်မှုစွဲချက်ဖြင့် သမ္မတပူတင်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် နိုင်ငံတော် ဒူးမားလွှတ်တော်သို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် အလားတူတောင်းဆိုသံများလည်း ကျယ်လောင်သွားခဲ့သည်။

ဒီမီထရီပေးယူဂါကို ရုရှားစစ်တပ်အပေါ် အသရေဖျက်မှုစွဲချက်ဖြင့် ရဲစခန်းက ခေါ်ယူသွားခဲ့သော်လည်း နောက် ပိုင်းတွင် ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

Source: The Moscow Times

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

အမေရိကန်နိုင်ငံသည် စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းကို စီးပွားရေး တစ်ခုအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်နေ ခြင်းကြောင့် ပြဿနာများဖန်တီးပြီး လက်နက်ရောင်းချသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံ RIA သတင်းဌာနနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတွင် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “အမေရိကန်နိုင်ငံက ထိုင်ဝမ်ကို စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ထောက်ပံ့ပေးတာတွေ၊ ရောင်းချပေးတာတွေ ကျနော်တို့ တွေ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ အဓိကစီးပွားရေး လုပ်ငန်းထဲမှာ စစ်လက်နက် ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချတဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုလည်း ပါပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းဖြစ်စဉ်တွေကို ပြန် ကြည့်မယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း အလားတူစွာပဲ ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ ပြဿနာကိုပဲ နယ်နယ်ရရ ဖန်တီးတတ် တယ်။ ပြီးတော့မှ လက်နက်ခဲယမ်း မီးကျောက်တွေ ထောက်ပံ့တယ်။ အရန်ထားရှိတဲ့ လက်နက်ခဲယမ်း မီး ကျောက်တွေ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းအားဖြင့် တိုက်ပွဲရဲ့ စစ်ပွဲရဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်ကို ပြောင်းလဲအောင် ဖန်တီးလာတယ်။ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ အဓိကစီးပွားရေး လုပ်ငန်းထဲမှာ လက်နက်ခဲယမ်းမီးကျောက် ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းဟာလည်း ပါ တယ်။ အဲ့ဒီတော့ အရန်ထုတ်လိုက်ပြီဆိုကတည်းက ပစ္စည်းတွေထပ်ပြီး အသစ်ပြန်ထုတ်ရတယ်။ ဒါစစ်ပွဲကို နားလည်တဲ့သူတိုင်း သဘောပေါက်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

RIA သတင်းဌာနနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အင်တာဗျူးလုပ်နေစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် တရုတ်နှင့် ရုရှား လက်နက်များ ဝယ်ယူအသုံးပြုကာ ဖိနှိပ်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်ဟု စွပ်စွဲ ချက်ကို အကာအကွယ်လုပ်ရန် အမေရိကန် လက်နက်ရောင်းချသည့်အပေါ် ပြန်လည် တုန့်ပြန်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးနိုင်က “စကစ ကိုလည်း ကမ္ဘာက စွပ်စွဲနေတာပေါ့ဗျာ၊ ပြည်တွင်းမှာ ကျနော်တို့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေ လုပ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့ ရုရှားနဲ့တရုတ် လက်နက်တွေကို ဝယ်ယူအသုံးချနေတယ် ဆိုတဲ့အခါမှာ သူတင်လုပ်တာ မဟုတ်ဘူး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံလို့ ပြောတဲ့ ဒီအမေရိကန်ကလည်းပဲ တရုတ်ရဲ့ ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်တွေ ရောင်းချနေ တာ ရှိတာပေါ့။ အဲ့တော့ ကိုယ် လိုလားတဲ့စနစ်နဲ့ ကိုယ် လိုလားတဲ့တိုင်းပြည် ကာကွယ်ဖို့အတွက် နိုင်ငံကြီးတွေက တော့ ဒီလို လက်နက်ရောင်းချဖို့ ကြိုးစား‌နေတာပဲ။ သူ့ရဲ့ ရုရှား၊ တရုတ်ကို မှီခိုပြီးတော့ စစ်လက်နက် ဝယ်ယူမှု အပေါ်မှာ ဒါက အကြောင်းပြချက် တစ်ခုအနေနဲ့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလာတာလို့ မြင်ပါတယ်”ဟု CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင် တွေ့ဆုံစဉ် 

တရုတ်သည် မြန်မာနှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် ကင်းကွာစွာ ရပ်တည်လာခြင်းကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရုရှားကို တစ်ဆင့်တိုး၍ ဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်ရန် ကြိုးစားနေခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းဖြစ်ပေါ်နေကာ နစက၏ အုပ်ချုပ်မှုအပေါ် အမေရိကန် နှင့် ဥရောပ နိုင်ငံများက အသိအမှတ်ပြုရေး မျက်ကွယ်ပြုထားသလို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ကာ ဖိအားပေး လျက်ရှိနေသည်။

CNI International News

ဂျနီဗာ၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသော ကုလသမဂ္ဂ (UN) အကြီးအကဲတစ်ဦးက လက်ရှိပြည်တွင်း၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံတကာစည်းမျဉ်း ချိုးဖောက်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ အတိုင်းအတာသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် သိသာစွာ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

မြန်မာပြည်တွင်း၌ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် စစ်တပ်သည် ၎င်း၏ထိန်းချုပ်မှု ကို အခိုင်အမာ ကြိုးပမ်းနေခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် စစ်တပ်၏ ဖြိုခွင်းမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လွတ်လပ်သည့် စုံစမ်းရေးယန္တရားတစ်ခု (IIMM) ကို UN က ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။

မွတ်ဆလင်ဘာသာဝင် ထောင်နှင့်ချီ၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ထွက်ပြေးခဲ့ကြရာ ယခုအခါ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုတရားရုံး (ICJ) တွင် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်တင်ခံထားရသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တိမ်းရှောင်သွားသည့် မွတ်ဆလင်ဘာသာဝင်များ (GETTY IMAGES)

IIMM ယန္တရားသည် နိုင်ငံ၊ ဒေသဆိုင်ရာ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတကာ တရားရုံးများတွင် တရားစွဲရန်အတွက် အထောက်အထားများ စုဆောင်းရန်နှင့် အမှုတွဲများ တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်၍ ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သည်။

IIMM ၏ အကြီးအကဲ နီကိုလပ်ကွမ်ဂျီယန် (Nicholas Koumjian) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ စစ်တပ်အာဏာရယူ ပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ဖြစ်ရပ်များသည် ၎င်းတို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု၏ အဓိကအာရုံစိုက်မှု ဖြစ်လာကြောင်း UN လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီထံသို့ အစီရင်ခံခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင် တွန်းလှန်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည့် လူထုဆန္ဒပြမှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရခြင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် အာဏာရယူမှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး ထိုအာဏာရယူမှုလုပ်ရပ်သည် တိုင်းပြည် အကျပ်အတည်းထဲသို့ ထိုးကျသွားစေခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုကြစဉ် (ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

လူပေါင်း ၂,၂၇၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၅,၀၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်း အခြေအနေ စောင့်ကြည့်နေသည့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) ထံမှ သိရသည်။

“အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်များသည် သက်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုများ အတိုင်းအတာ၊ သဘာဝ၊ ကော်မရှင်ပုံစံနှင့် ထိခိုက်နစ်နာ သူများအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့ပုံ ပဏာမ အကဲဖြတ်ချက်အပေါ် အခြေခံ၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ ကြောင်း၊ အဆိုပါ ကျူးလွန်ခဲ့မှုများအပေါ် တရားရုံး (သို့မဟုတ်) ခုံရုံးက စီရင်နိုင်ခဲ့သည့် အခွင့်အာဏာရှိကြောင်း” ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လကုန်အထိ မြန်မာ့အခြေအနေဆိုင်ရာ IIMM ၏ နောက်ဆုံး ထွက်ရှိထားသော အစီရင်ခံစာထဲတွင် နီကိုလပ်ကွမ်ဂျီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

IIMM ၏ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာတွင် အစောပိုင်း တွေ့ရှိချက်များကို ကိုးကား၍ ဆက်လက် ရေးသားထားရာ “စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက အရပ်သားများအပေါ် ကျယ်ပြန့်စွာ စနစ်တကျ တိုက်ခိုက်မှုများကို အဖွဲ့အစည်း နည်းလမ်းဖြင့် ရာဇဝတ်မှုများ ဆက်တိုက်ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း၊ သံသယရှိသော ရာဇဝတ် ကျူးလွန် မှုများမှာ ပထဝီဝင် နယ်ပယ်နှင့် ရာဇဝတ်မှု သဘောသဘာဝ ကျယ်ပြန့်ကြောင်း” ဖော်ပြထားသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့များသည် ယခုလအတွင်း ရုရှားလက်အောက်မှ နယ်မြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၆ ထောင် (၂,၃၂၀ စတုရန်းမိုင်)ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ထို့နောက် ၇ လကြာ စစ်ပွဲအတွင်း မော်စကို၏ အဆိုးရွားဆုံး အရေးနိမ့်မှုဖြစ်ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောသည်။

၎င်းက “အခု စက်တင်ဘာလဆန်းမှာ ကျနော့် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အရှေ့ဘက်နဲ့ တောင်ဘက်မှာရှိတဲ့ ယူကရိန်း ပိုင်နက် နယ်မြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၆ ထောင်ကျော် ပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့တပ်တွေ ပိုပြီး အရှိန်မြှင့် လှုပ်ရှားနေပါတယ်” ဟု စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်၌ ၎င်း၏ ညစဉ်ပုံမှန်မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်များသည် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့ပြီး အချို့နေရာများတွင် အရှေ့မြောက် နယ်စပ်အထိ ရုရှားတပ်များကို မောင်းထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

မော်စကိုအနေဖြင့် အလျင်စလို ဆုတ်ခွာခဲ့ရသဖြင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရာ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင် အများအပြား ဖမ်းဆီးရမိ ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောသည်။

“အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသတချို့မှာ ကျနော်တို့ဘက်က ခုခံကာကွယ်သူတွေဟာ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းရဲ့ ပြည်နယ် တစ်ခု နယ်စပ်အထိ ချီတက်နိုင်ခဲ့ကြတယ်” ဟု ခါကိဗ်ဒေသ အရှေ့မြောက်နယ်မြေ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အိုလက် စိုင်ရယ်ဟူဗော့ (Oleh Synyehubov) က ပြောသည်။

ရုရှားတပ်သားများသည် ၎င်းတို့ အခြေအနေမှာ မျှော်လင့်ချက် ကင်းမဲ့လာပြီဟူ၍ သိနားလည်မိသဖြင့် အစုလိုက် အပြုံလိုက် လက်နက်ချခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းစစ်ဘက် ထောက်လှမ်းရေး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ရှင်းပြသည်။

ရုရှားစစ်သုံ့ပန်း (POWs) အများအပြား ရှိနေသဖြင့် ၎င်းတို့ကို ထားရှိရင် ယူကရိန်းပြည်တွင်း၌ နေရာလွတ် မရှိတော့ကြောင်း ဇာလန်းစကီး၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားစစ်သုံ့ပန်း ဖြစ်သွားသူ အကျဉ်းသား အရေအတွက် မကန့်သတ်ထားသော်လည်း ၎င်းတို့ကို မော်စကိုက ထိန်းသိမ်းထားသည့် ယူကရိန်းတပ်သားများနှင့် အလဲအလှယ်လုပ်မည်ဟု ဇာလန်းစကီး၏ အကြံပေး အိုဘက် စီအေရီစတိုဗစ်ချ် (Oleksiy Arestovich) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖမ်းဆီးထားသော ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များထဲတွင် အရာရှိ အဆင့်များလည်း ပါဝင်ကြောင်း ယူကရိန်းထောက်လှမ်းရေး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အန်ဒရီယူဆော့ဖ်က သတင်းထောက်များကို ဆက်လက် ရှင်းပြခဲ့သည်။

Source: Aljazeera