CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း ဒွန်နက်စ်ဒေသရှိ ဘက္ကမက်နှင့် ဆိုးလ်ဒါမြို့များတွင် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း တပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်နေကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

ဒွန်နက်စ်နှင့် လူဟန့်စ်ဒေသများတွင် ယခင် သီတင်းပတ် အကုန်ပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲများ အထူးပြင်းထန်ခဲ့သည်။ ၎င်းနယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းများသည် ဒွန်ဘတ်စ်စက်မှု ဒေသကြီးတွင် ပါဝင်ပြီး ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းရှိ မဟာဗျူဟာ အရ အရေးပါသော ခါဆွန်ပြည်နယ်နှင့် ဆက်စပ်တည်ရှိသည်။

အဆိုပါ ဒေသများသည် ရုရှား၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ပူတင်ကြေညာခဲ့သည့် ပြည်နယ် ၄ ခုအနက် ၃ ခုနှင့် အကျုံး ဝင်သည်။ ယင်းသို့ ကြေညာခြင်းကို အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်နိုင်ငံများက တရားမဝင်ဟူ၍ ပယ်ချခဲ့ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လနှင့် ဇူလိုင်လများ၌ လိုင်ဆိုင်ချက်နှင့် ဆီဗီးရိုဒွန်နက်စ် စသည်ဖြင့် အဓိက စက်မှုမြို့များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ဘက္ကမက်မြို့သည် ဒေသတွင်း၌ ရုရှားတပ်များ၏ နှေးကွေးစွာ ရွေ့လျားရာ ပစ်မှတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆိုးလ်ဒါမြို့သည် ဘက္ကမက်မြို့၏ မြောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။

ရုရှားစစ်သား ၂ ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

“ဒွန်ဘက်စ်မှာ အဓိကအချက်အချာ နေရာတွေကတော့ ဆိုးလ်ဒါနှင့် ဘက္ကမက်တို့ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ တိုက်ပွဲတွေ အင်မတန် ပြင်းထန်နေပါတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီးက ၎င်း၏ညစဉ် ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း တပ်စခန်းများကို အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းတပ်စခန်းများသည် ခါကိဗ်၊ ဒွန်နက်စ်နှင့် ခါဆွန်ဒေသများတွင် တည်ရှိကြောင်း ယူကရိန်းတပ်မှ တာဝန်ရှိ သူများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ဘက္ကမက်မြို့ မြောက်ပိုင်းတွင် အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၂၄ နာရီအတွင်း တွန်စကီနှင့် စပရင်းမြို့များတွင် ရုရှားတို့၏ စစ်ရေးအရှိန် မြှင့်လာခြင်းကို ယူကရိန်းတပ်များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ ကြောင်း အိုလက်ဇာဒါနော့ဗ် (Oleh Zhdanov) က အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားတွေဟာ တွန်စကီနဲ့ စပရင်းကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ တပ်တွေ အရွှေ့ အပြောင်း လုပ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့က အဲဒီနေရာ တွေထဲက စစ်ကူတွေ၊ အမြောက်တွေနဲ့ ရုရှားရဲ့ သာလွန် အင်အားကို တန်ပြန်ဖို့ လမ်းကြောင်း ပြောင်းနေပါတယ်” ဟု အိုလက်ဇာဒါနော့ဗ်က အွန်လိုင်းပေါ်သို့ ရေးသား လွှင့်တင်ခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ရီယာ့ဒ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

လာမည့်လ၌ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှာ ကျင်းပမည့် ကမ္ဘာ့စက်မှုထိပ်သီး နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ (G-20) အစည်းအဝေးတွင် ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့စံမင်းသား မိုဟာမက်ဘင်ဆယ်လမန်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့ တွေ့ဆုံရန် အစီအစဉ် မရှိကြောင်း အမေရိကန် အဆင့်မြင့်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

လက်ရှိတွင် ဆော်ဒီနှင့် အမေရိကန်သည် ရေနံထုတ်လုပ်မှု ဖြတ်တောက်ရန် OPEC+ ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး တင်းမာနေသည်။

ရေနံထုတ်လုပ်မှု ဖြတ်တောက်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဘိုင်ဒန်သည် ဆော်ဒီအာရေဗျကို မည်သို့တုံ့ပြန်မလဲဆိုသော စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ရာတွင် နည်းလမ်းတကျ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးချယ်မှုများအနက် အမေရိကန်၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကူအညီများ အပြောင်းအလဲ ရှိခြင်းလည်း ပါဝင်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျက်ဆူလီဗန်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မိုဟာမက်ဘင်ဆယ်လမန်နဲ့ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဘိုင်ဒန် အဆိုပါအရေးကိစ္စ စဉ်းစားဆုံးဖြတ်နေချိန်တွင် အမေရိကန်-ဆော်ဒီ ဆက်ဆံရေး အပြောင်းအလဲ ရှိမည်တော့ မဟုတ်ကြောင်း ဆူလီဗန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“သမ္မတက ယတိပြတ် ဆောင်ရွက်မှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ နည်းလမ်းတကျနဲ့ ဗျူဟာမြောက် ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပြီးတော့ ပါတီနှစ်ရပ်စလုံးရဲ့ ပါတီဝင်တွေနဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးဖို့ အချိန်ယူရဦးမယ်။ သူကိုယ်တိုင် ထိုင်ပြီးတော့ ရွေးချယ်စရာရအောင် ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)ထဲ ပြန်ရောက်လာဖို့ အခွင့်အရေးရလာမှာပါ” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြ သည်။

ရေနံထုတ်လုပ်မှု ဖြတ်တောက်ခြင်းအတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျတို့ ဆက်ဆံရေးမှာ လက်ရှိ အနေအထား၌ အေးစက်မာကြောနေဆဲ ဖြစ်သည်။

အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျက်ဆူလီဗန်ကို တွေ့ရစဉ် (Reuters)

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်၌ ဆော်ဒီ ဦးဆောင်သော OPEC အဖွဲ့နှင့် ရုရှားဦးဆောင်သော အခြား ရေနံထုတ်လုပ်သည့် (၁၀) နိုင်ငံအဖွဲ့တို့သည် လာမည့် နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ကမ္ဘာ့ရေနံ ထုတ်လုပ်မှုတွင် နေ့စဉ် စည်ပေါင်း ၂ သန်းအထိ လျှော့ချသွားကြရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

သို့ဖြစ်၍ ယူကရိန်းသို့ ရုရှား ကျူးကျော်စစ်နှင့်အတူ လောင်စာဆီဈေး တက်မည့် အလားအလာ များနေသည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၌ ဆော်ဒီသည် ရုရှားနှင့်အတူ ရပ်တည်နေသည်ဟု စွပ်စွဲချက် ပေါ်ပေါက်လာသဖြင့် မိမိ အံ့အား သင့်မိကြောင်း ဆော်ဒီအာရေဗျအစိုးရအဖွဲ့ဝင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး (မင်းသား) ခါလစ်ဘင်ဆယ်လမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

OPEC+ ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် စီးပွားရေး အကြောင်းပြချက် သက်သက်ဖြင့် တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ခါလစ်ဘင်ဆယ်လမန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလို မှားယွင်းတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေဟာ ယူကရိန်းအစိုးရ ဘက်ကနေ လာတာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဘုရင်ဆယ်လမန် ၏ သားတစ်ဦးဖြစ်သူ ခါလစ်က တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်ပေါ်၌ အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၆

တပ်တွင်း စည်းလုံးညီညွတ်ရေးသည် တပ်မတော်အတွက် အရေးကြီးပြီး တပ်ဖွဲ့များအချင်းချင်း စည်းလုံး ညီညွတ်မှုရှိပါက တပ်မတော်ကို မည်သူမျှဖြိုခွဲ၍ ရမည်မဟုတ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင် လှိုင်က ပြောသည်။

အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေ့က အရှေ့တောင်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ်၊ မော်လမြိုင်(မွန်ပြည်နယ်)တပ်နယ်မှ အရာရှိ၊ စစ်သည်၊ မိသားစုများနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်းပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တပ်မတော်သား အားလုံးနှင့် တပ်မိသားစုဝင်များ အားလုံး၏ စုစည်းညီညွတ်သည့်အားဖြင့် နိုင်ငံတည်ဆောက် ရေးလုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ စည်းကမ်းဆိုသည်မှာ လုပ်သင့် လုပ်ထိုက်သည်များကို လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခြင်းနှင့် မဖြစ်သင့် သည်များကို မလုပ်ဆောင်ရန် တားမြစ်ခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်စည်းကမ်းများကို အလေးထား လိုက်နာမည် ဆိုပါက တပ်တွင်းစည်းလုံး ညီညွတ်မှုကို ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်တွင်း စည်းလုံးညီညွတ်ရေးသည် တပ်မတော်အတွက် အရေးကြီးပြီး တပ်ဖွဲ့များ အချင်း ချင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိပါက တပ်မတော်ကို မည်သူမျှ ဖြိုခွဲ၍ ရနိုင်မည်မဟုတ်”ဟု ပြောသည်။

အချို့သော အဖွဲ့များက တပ်မတော် အင်အားချိနဲ့စေရန် တိုက်ခိုက်မှုများ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲမသမာမှုများကြောင့် နိုင်ငံရေး ပြဿနာများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး အခြေခံ ဥပဒေအရ တပ်မတော်မှ နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တပ်တွင်း စည်းလုံး ညီညွတ်ရေးကို ပြိုကွဲစေရန်နှင့် တပ်မတော်၏ အင်အားကို ချိနဲ့စေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လာမှုများ ရှိလာခဲ့ သည်ကို တွေ့ရှိကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

၎င်းက “ ခေါင်းဆောင်မှု မှန်ကန်ပြီး တပ်မတော်အတွင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိနေသည့် ကာလတစ်လျှောက်လုံး တိုင်းပြည်ကို ဖြိုခွဲ၍ရနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် တပ်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို ယခင် ကတည်းက ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး သက်သာချောင်ချိရေးလုပ်ငန်းများ၊ တပ်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများနှင့် လေ့ ကျင့်ရေး လုပ်ငန်းများကို အမြဲမပြတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ လေ့ကျင့်ရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ သက်သာချောင်ချိရေး၊ စိတ်ဓာတ် စသည်တို့ဖြင့် တပ်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် တပ်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှုမရှိပါက အုပ်ချုပ်မှုလုပ်ငန်းများကို ထိခိုက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တပ်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိရန် အရေးကြီးလိုအပ်သဖြင့် တပ်မတော်သား အားလုံး အလေးထား နေထိုင် ဆောင်ရွက်သွားကြရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေး ကောက်ပွဲ  မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ်ကြေညာထားသည်။

အဆိုပါ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့မှုများ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းပေါ်ပေါက်ခဲ့သလို တပ်မတော်ကို ဖြုတ်ချ၍ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကို ဖော်ဆောင် လျက်ရှိသည်။

အလားတူ တပ်မတော်သားများနှင့် မိသားစုဝင်များ CDM လုပ်ကြရန်နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ဖြင့် မပူးပေါင်း ကြရန်လည်း တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)နှင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအပေါ် ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်သွားမည်ဟု နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ယနေ့ (အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်)တွင် ကျရောက်သည့် NCA စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုး ချုပ်ဆိုခြင်း (၇) နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့တွင် ပြောကြားသော မိန့်ခွန်းတွင် ၎င်းက ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကို မောင်နှမများ ခင်ဗျာ၊ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်း ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရာမှာ ရပ်တည်သွားရမယ့် အခြေခံအချက် နှစ်ခုရှိပါမယ်၊ ဒါတွေ ကတော့ တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် NCA အပေါ်မှာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်သွား ပါမယ်၊ နောက်တစ်ခုကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ၂၀၀၈ အပေါ်မှာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်သွားပါမယ်၊ NCA အပေါ်မှာ ဘာကြောင့် ရပ်တည်သင့်တယ်ဆိုတာ ကျနော်ပြောခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အလားတူ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ ၂၀၀၈ ခုနှစ်ဟာလည်း တစ်ဦးတစ်ယောက်၊ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရဲ့ သဘောဆန္ဒအရ ရေးဆွဲထားတာ မဟုတ် ပါဘူး။ နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့၊ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရွေးချယ်ခံထားရတဲ့ အစုအဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အစု အဖွဲ့၊ တောင်သူလယ်သမား အစုအဖွဲ့၊ အလုပ်သမားအစုအဖွဲ့၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ အစုအဖွဲ့၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ အစုအဖွဲ့၊ အခြားဖိတ်ကြားသင့်တဲ့ အစုအဖွဲ့များ စတဲ့ အစုအဖွဲ့ (၈) ဖွဲ့က ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးရေးဆွဲခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် လက်မှတ်ထိုးကြစဉ်

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ မူကြမ်းရေး စွဲခြင်း ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အထိ နှစ်နှစ်ကျော်ကြာ ကျင်းပခဲ့သည့် အမျိုးသားညီလာခံ၌ အဆိုပါ အစုအဖွဲ့ (၈) ဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၇၀၂ ဦးမှ ဆွေးနွေး ရေးဆွဲခဲ့ဖြစ် ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကနှင့် တပ်မတော်ကို ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းနေသည့် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH) မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အပြီးသတ် ဖျက်သိမ်းကြောင်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်တွင် ကြေညာထားသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအတိုင်း ရပ်တည်သွားမည်ဆိုသည်မှာ လက်ရှိ လုပ်ဆောင်နေသည့် ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ကိစ္စများကို ရည်ရွယ်‌၍ ပြောဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UWSA-NDAA-SSPP ခေါင်းဆောင်များတွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “အဓိက ပြောချင်တာက ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ ဘောင်ထဲအတိုင်းပဲ သွားမယ်ဆိုတာ အဓိကပြောချင်တာက ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကို ပြောချင်တာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စ အခုသူက တာဝန်ယူထားတဲ့ ကာလမှာ နစက တာဝန်ယူ ထားတဲ့ ကာလမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆွေးနွေးမယ်၊ ဆွေးနွေးပြီးတော့ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ တင်ပြတဲ့ အထဲကနေပြီးတော့ သူတို့ သဘောကျတယ်၊ ဖြစ်သင့်တယ်၊ ဖြစ် စေချင်တယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအတိုင်းပဲ အခြေခံဥပဒေ ပြင်စရာတွေ ပါလာရင် လွှတ်တော်ထဲကြ မှ ပြင်မယ်၊ အဲဒီအခါမှာ တပ်အနေနဲ့ ထောက်ခံပေးမယ်၊ အဓိကအားဖြင့် အဲဒါကို သူပြောချင်တာ၊ အဲဒါကို ပြောချင် တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအတိုင်းပဲ သွားမယ်ဆိုပြီးတော့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေး (၇) နှစ်မြောက်ကို ရည်ရွယ်ပြီးမှ ပြောတာ” ဟု ပြောသည်။

နစကအနေဖြင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအောက်မှ ရွေးကောက်ပွဲကို လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပ သွား မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင်ရသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာကို လွှဲအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

CNI International News

မော်စကို၊ အောက်တိုဘာ ၁၅

ယူကရိန်းကို နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်နေခြင်းမှ ဖျက်ဆီးလိုသည့်ဆန္ဒမရှိကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က အောက်တိုဘာ ၁၄ တွင် သတင်းထောက်များနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမှာလား ဆိုသည့်မေးခွန်းကို ပူတင်က “ကျနော်တို့ ရည်မှန်းချက်ထဲမှာ ယူကရိန်းတနိုင်ငံလုံးကို ဖျက်ဆီးဖို့ မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ဟာ လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၄ သန်းလောက် နေတဲ့ ခရိုင်းမီးယားဒေသကို တစ်ချိန်က သောက်သုံးရေဖြတ်တောက်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့တပ်တွေက ခရိုင်းမီးယားထဲ ဝင်ပြီးတော့ ရေပေးဝေရေး ပြန်လုပ်ရပါတယ်။ ဒါမျိုးကို ယူကရိန်းမလုပ်ခဲ့ရင် ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း အခုလို လက်တုံ့ပြန်တာမျိုး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ခရိုင်းမီးယားကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းသည် ခရိုင်းမီးယားနှင့် မြေဧရိယာချင်းချိတ်ဆက်ရန်အတွက် အရေးကြီး ကြောင်း ပူတင်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ အောက်တိုဘာ ၁၄

ဝါရှင်တန်သည် စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွေးအခေါ်များကို လုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာတွင် ထည့်သွင်းရေးဆွဲထားကြောင်း တရုတ်အစိုးရက စွပ်စွဲလိုက်ပြီး ၎င်းတို့အကြား တင်းမာနေသော ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ပြုပြင်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းဖို့ အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်တွင် တောင်းဆိုလိုက်သည်ဟု အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် ပြိုင်ဘက်ကင်းသည့် တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်အောင် ပုံဖော်ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သုံးနှုန်းထားသည့် အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးမဟာဗျူဟာကို သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က လက်မှတ်ရေးထိုး၍ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် တရုတ်က အထက်ပါအတိုင်း စွပ်စွဲလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အခြားအစိုးရများ၏ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအရ အကျပ်ကိုင်ခံရမှုမှ ကာကွယ်ရန် အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ကမ္ဘာ့ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကွင်းဆက်များကို အားဖြည့်သွားမည်ဟု ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဂျာနက်ယီလန်က ပြောကြားပြီးနောက် ထိုအပြုအမူသည် ဝါရှင်တန်၏ကုန်သွယ်ရေးကာကွယ်မှုဝါဒဟု တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်၏မဟာဗျူဟာထုတ်ပြန်ချက်သည် တရုတ်အပေါ် အမေရိကန်မဟာမိတ်များနှင့် အဆက်ပြတ်အောင်နှင့် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အာဏာရှင်ပုံစံဖြစ်စေဖို့ အခြေအနေများ ဖန်တီးလာအောင် ကြိုးပမ်းချက်ဟု တရုတ်က အောက်တိုဘာ ၁၂ တွင် စွပ်စွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်း (ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များနှင့် ကမ္ဘာ့ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍအပြင် စီးပွားရေး၊ နည်းပညာနှင့် စစ်ရေးတို့တွင် ပြိုင်ဆိုင်မှုမရှိသော တရုတ်နိုင်ငံသာဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်ကို ချေပပြောကြားခဲ့သည်။

လတ်တလောအနေအထားတွင် နည်းပညာ၊ လုံခြုံရေး၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများကြောင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အမေရိကန်-တရုတ်ဆက်ဆံရေးသည် အထူးတင်းမာနေပြီး အနိမ့်ဆုံးအဆင့်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။

“စစ်အေးခေတ်အတွေးအခေါ်နှင့် သုညရလဒ်ဂိမ်းများ၊ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများနှင့် ကြီးမားသော ပါဝါ ပြိုင်ဆိုင်မှုများကို အရသာခံနေခြင်းသည် လူကြိုက်နည်းပြီး အပြုသဘော မဆောင်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျမတို့တရုတ်ပြည်ကို အချိုးအကွေ့တစ်ခုရောက်နေတယ်လို့ မြင်ရင် အမေရိကန်-တရုတ်ဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်ဖို့ ဝါရှင်တန်ကို ကျမတို့တောင်းဆိုပါတယ်။ ဒါမှ ဆက်ဆံရေးပြန်ကောင်းပြီး တည်ငြိမ်တဲ့လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန် ရောက်မှာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၁၄

ယူကရိန်းစစ်မျက်နှာ၌ ရုရှား၏ဗျူဟာမြောက် ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်နေခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ခေတ်မီ လက်နက် ကိရိယာများ အလျင်အမြန်ထုတ်လုပ်၍ ပေးပို့ထောက်ပံ့ကြဖို့ မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ် (နေတိုး) အုပ်စုဝင် မဟာမိတ်များကို အမေရိကန်က တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း AFP သတင်းကို ကိုးကားလျက် Channel News Asia ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း မော်စကိုသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံတဝန်းရှိ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများကို ဒုံးကျည် များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး လူ ၂၀ သေဆုံးခဲ့ရသဖြင့် အထက်ပါအတိုင်း နေတိုးအုပ်စုကို အမေရိကန်က တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“မနေ့တနေ့ကအထိ (ယူကရိန်း)မှာ အလိုအပ်ဆုံးက လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး စွမ်းရည်ပဲ” ဟု အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင် (Lloyd Austin) က အောက်တိုဘာ ၁၄ ၌ ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တွင် ကိယက်ဗ်ကို စစ်ရေးကူညီသည့် မဟာမိတ်နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ ကျော်တို့၏ အစည်းအဝေးအပြီး တစ်ရက်အကြာ အော်စတင်က အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်နိုင်ငံများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

သို့သော်လည်း ရုရှား၏ အမျိုးမျိုးသော တိုက်ခိုက်မှုများမှ ယူကရိန်းကို ကာကွယ်ရန်အတွက် အလွှာအဆင့်ဆင့်ဖြင့် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်များ တည်ဆောက်ပေးသွားရန် လိုအပ်ချက်ရှိနေကြောင်း အမေရိကန် ထိပ်တန်း စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မာ့ခ်မိုင်လီ (Mark Milley) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“တကယ်တမ်းကြည့်ရင် ခင်ဗျားတို့ မြင်ရမှာက တာတို၊ အနိမ့်အမြင့် စနစ်တွေ၊ တိုလတ်အဆင့်၊ တာဝေးပစ်နဲ့ အမြင့်ပေ အများကြီးကနေ လာတာတွေကို ဟန့်တားနိုင်မယ့် စနစ်တွေ လိုအပ်ချက်ပဲ” ဟု ၎င်း ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ တွင် အောက်တိုဘာ ၁၂ ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အလွှာ ၃ ဆင့်ဖြင့် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ် ချထားမှသာ ယူကရိန်း၏ အရေးပါသော မြို့ကြီး များနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို ရုရှားပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များ၊ ခရုဇ်ဒုံးကျည်များအပြင် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် (ဒရုန်း)များဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းမှ အကာအကွယ် ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်နဲ့ ယူကရိန်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး (GETTY IMAGES)

“အဲဒါတွေက ယူကရိန်း ဝေဟင်ပိုင်နက်အားလုံးကို ထိန်းချုပ်တာတော့ မဟုတ်ဘူးဗျ။ ဒါပေမယ့် ယူကရိန်းအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ ဦးစားပေး ပစ်မှတ်တွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့ ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတာပါ” ဟု မိုင်လီက သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ တစ်ရပ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တာတိုမှ တာလစ်ပစ်၊ တာလတ်အမြင့်ပေမှ ပျံသန်း ရောက်ရှိလာသော ဒုံးကျည်များကို ဟန့်တား၍ ပြန်လည် ပစ်ချနိုင်မည့် NASAMS လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို ဝါရှင်တန်က ယူကရိန်းထံသို့ ပေးအပ်သွားရန် ကတိပြုထားပြီး မကြာမီ အဆိုပါစနစ်နှစ်ခု ပထမဆုံး ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါစနစ် ထုတ်လုပ်ပေးသည့် ရေသီယွန် (Raytheon) နည်းပညာကုမ္ပဏီထံမှ နောက်ထပ် ၆ ခု မှာယူထား သော်လည်း ယူကရိန်းအရောက် ပို့ဆောင်နိုင်ရေးမှာ နှစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အတွင်း ဖြစ်မလာနိုင်သေးပေ။

Source: AFP, Channel News Asia