CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည့် ဘက်ခ်မွတ်(Bakhmut )မြို့အနီးရှိ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းကျေးရွာတစ်ခုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ရုရှားဘက်က ထုတ်ပြန်ကြောင်း Aljazeera သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ ဒွန်နက်ခ်(Donetsk)ပြည်နယ်မှ ကလစ်ရှ်ချိကာ (Klishciivka) ရွာကို ရုရှားတပ်များက သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက သောကြာနေ့တွင် ပြောသည်။ စစ်မဖြစ်ခင် ဒေသခံ ၄၀၀ နီးပါး နေထိုင်သော အဆိုပါရွာကို အမြှောက်နှင့်လေကြောင်းအကူအညီများကြောင့် မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များက သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့သည်ဟု ကာကွယ်ရေးဌာနမှ ပြောသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ယူကရိန်းဘက်က အဆိုပါကိစ္စရပ်အပေါ် မှတ်ချက်ပြုပြောဆိုခြင်း မရှိသေးပေ။ ကလစ်ရှ်ချိကာရွာသည် ဘက်ခ်မွတ်မြို့၏ တောင်ဘက် ၆ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဘက်ခ်မွတ်မြို့သည် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသောမြို့ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ယင်းကို သိမ်းပိုက်ရန်နှင့် ကာကွယ်ရန် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းတပ်များ ပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်မတိုင်ခင်ကတည်းက ရုရှားဘက်မှ ကြေးစားစစ်သည်များနှင့် ဒွန်နက်ခ်ရှိ ခွဲထွက်ရေးလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များက ကလစ်ရှ်ချိကာကို သိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ အပြင်းအထန် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည့် နယ်မြေဒေသများကို မြေပုံတွင် အနီရောင်ဖြင့် ပြသထားစဉ်(အယ်လ်ဂျာဇီးယား)

ထို့အပြင် တပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်း ဇာပိုရစ်ဇီးရား (Zaporizhia) ပြည်နယ်ဒေသရှိ လော့ဘ်ကိုဗက် (Lobkove) မှ ရွာတစ်ရွာကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သည်။ ဇာပိုရစ်ဇီးရားနှင့် ဒွန်နက်ခ်တို့သည် ရုရှားဘက်မှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကျူးကျော်ထားရာ ယူကရိန်းပြည်နယ် လေးခုမှနှစ်ခုအပါအဝင် လည်းဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအကူအညီများ တိုးမြှင့်ပေးရေးအတွက် ယူကရိန်း၏ အနောက်အုပ်စုမှ မဟာမိတ်များ ဂျာမနီတွင်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေစဉ် ရုရှားဘက်မှ စစ်မြေပြင်အောင်မြင်မှုများ ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်ခင်ကတည်းက ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအကူအညီသစ်များပေးမည်ဟု အမေရိကန်နှင့် ဖင်လန်တို့က ကြိုတင်ကြေညာခဲ့သည်။သောကြာနေ့ဆွေးနွေးပွဲတွင် ဂျာမနီလုပ် Leopard 2 တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးပို့ရေးအတွက် ဂျာမနီဘက်ကခွင့်ပြုမလားဆိုခြင်းအပေါ်ဆွေးနွေးသွားကြ မည်ဖြစ်သည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ကာ အကူအညီများအတွက် မဟာမိတ်များကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောခဲ့ရုံသာမက နောက်ထပ်အကူအညီများကို အချိန်တိုအတွင်းပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ တခြား မဟာမိတ်များဘက်မှ ယူကရိန်းသို့ ဂျာမနီလုပ်တင့်ကားများပေးခြင်းကို ဆုံးဖြတ်ရန် ဂျာမနီအနေဖြင့် ဗီတိုအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ဂျာမနီအစိုးရသည် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သတ်၍ နှုတ်ဆိတ်နေလျက်ရှိသည်။ တင့်ကားများပေးပို့ခြင်းသည် ရုရှားဘက်သို့ ရန်စသည့် အပြု အမူမျိုး ဖြစ်သွားမည်ကို ဂျာမနီအာဏာပိုင်များက စိုးရိမ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

Source:Aljazeera

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

ကမ္ဘာ့ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံး ကလပ်အသင်း ၂၀ စာရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှ အသင်း ၁၁ သင်းအထိ စံချိန်တင် ပါဝင်နေပါတယ်။

Deloitte က ၂၀၂၁-၂၂ ရာသီက ကိန်းဂဏန်းတွေကို အခြေခံပြီးတော့ စာရင်းကို ပြုစုခဲ့တာဖြစ်ပြီး စစ်တမ်း ကောက်ယူမှုရဲ့ ၂၆ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လိဂ်တစ်ခုတည်းက အသင်း ၁၁ အသင်းက ဒီစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံး ကလပ်အဖြစ် မန်စီတီးအသင်းက နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် ရပ်တည်နေပြီး လက်ရှိ ပရီးမီးယား လိဂ် ချန်ပီယံဖြစ်ရာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ ဝင်ငွေယူရို ၇၃၁ သန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယနေရာမှာ လာလီဂါကလပ် ရီးရဲလ်မက်ဒရစ် ရှိနေပြီး စပိန်အင်အားကြီး အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ယူရို ၇၁၃ ဒသမ ၈ သန်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။ တတိယနေရာမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းက ရှိနေပါတယ်။

ကြိုးကြာနီတို့ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တုန်းက ဒီစာရင်းရဲ့ အဆင့် ၇ နေရာသာ ရှိခဲ့ပေမယ့် ဝင်ငွေ ၇၀၁ ဒသမ ၁ သန်း ရရှိခဲ့ တာကြောင့် တတိယနေရာအထိ ရောက်ရှိလာခဲ့တာပါ။

လီဗာလ်ပူးအသင်းက ဆာလတ်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်ဟာ သူတို့ရဲ့ အစဉ်အလာ ပြိုင်ဘက် မန်ယူအသင်းကိုလည်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကျော်တက် နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မန်ယူအသင်းဟာ ဒီအဆင့်ရဲ့ အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရှိနေပြီး အဆင့် ၅ နေရာမှာတော့ ပြင်သစ် ချန်ပီ ယံ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းက ရပ်တည်နေပါတယ်။

ကွင်းဝင်ကြေး မြင့်တက်လာမှုကြောင့် လက်ရှိ ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယားကို ဦးဆောင်နေတဲ့ အာဆင်နယ် အသင်းဟာ ဒီစာရင်းရဲ့ အဆင့် ၁၀ နေရာမှာရှိနေပြီး သူ့အထက်မှာ မြို့ခံပြိုင်ဘက်တွေဖြစ်တဲ့ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ စပါး အသင်းတို့က အဆင့် ၈ နဲ့ ၉ အဖြစ် အသီးသီး ရပ်တည်နေပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်ထပ် စပိန်အင်အားကြီး ကလပ် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘာစီလိုနာ အသင်းရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကတော့ ပြုတ်ကျသွား ခဲ့ပြီး မနှစ်က အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒီနှစ် ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ အဆင့် ၇ ကို ရောက်ရှိနေခဲ့ပါပြီ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဘာစီလိုနာရဲ့ အထက်အဆင့် ၆ နေရာမှာ ရှိနေပါတယ်။

အဆင့် ၁၀ ကနေ ၂၀ အတွင်းမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်၊ အက်သလက်တီကို၊ ဒေါ့မွန်၊ အင်တာမီလန်၊ ဝက်စ်ဟမ်း၊ အေစီမီ လန်၊ လက်စတာ၊ လိဒ်ယူနိုက်တက်၊ အဲဗာတန်နဲ့ နယူးကာဆယ် အသင်းတွေက အသီးသီး ရပ်တည်နေပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီမှာ ဒီအသင်း ၂၀ ဟာ စုစုပေါင်း ယူရို ၉ ဒသမ ၂ ဘီလီယံဝင်ငွေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၂-၂၁ ရာသီနဲ့ယှဉ်လျှင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ဝင်ငွေ မြင့်တက်လာခြင်း ဟာ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှု များအပြီး ပရိတ်သတ်တွေ ကွင်းထဲ ပြန်လည် ဝင်ရောက်ခွင့် ရရှိ လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး ကွင်းဝင်ကြေးဟာလည်း ၂၀၂၀-၂၁ ရာသီရဲ့ ယူရို ၁၁ သန်းနဲ့ယှဉ်ရင် ၂၀၂၁-၂၂ မှာ ယူရို ၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံအထိ မြင့်တက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC/ Goal

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များ လျှောက်၍မရသေးခြင်းက တရားမဝင် နည်းလမ်းဖြင့် ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်သူ ပိုမို များပြားလာနိုင်သကဲ့သို့ လူလိမ်ပွဲစားများ၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်အတုများလည်း ပေါများလာနိုင် ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူနှင့် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးသည့် ရုံးများအားလုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားခြင်းအား ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားခြင်းအား ရပ်ဆိုင်းထားခြင်းသည် လက်ရှိ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေး အခြေအနေတို့ကြောင့် ပြည်ပသို့ တရားဝင် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ချင်သည့်သူများအား တရားမဝင် နည်းလမ်းဖြင့် သွားရောက်ခြင်းဆီသို့ တွန်းပို့သည့်ပုံစံဖြစ်သွားကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒီလိုလုပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့အနေနဲ့က မှောင်ခိုလူကုန်ကူးတဲ့လူတွေရဲ့ သားကောင်ဖြစ်ဖို့အတွက်က ပိုပြီးတော့ နီးစပ်သွားတာပေါ့။ ပြီးတော့ လူမှောင်ခို၊ လူကုန်ကူးလုပ်တဲ့လူတွေအတွက်ကလည်း ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေလာတာပေါ့။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီဆက်စပ်တဲ့ဟာမှာဆိုရင် ခုနက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုတွေ ဖြစ်လာမယ်။ အများကြီးပေါ့နော်။ ဘာလို့ဆို လူတွေက သူက ရတဲ့နည်းနဲ့ သွားတော့မှာလေ။ ပတ်စပို့ကိစ္စနဲ့ မစောင့်နိုင်တော့ဘူးလေ။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ မမျှော်လင့်တဲ့ဟာတွေပေါ့။ မဖြစ်သင့်တဲ့ဟာတွေ ဖြစ်ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ရှေ့လျှောက်ကတော့။ ဗမာပြည်ဘက်အခြမ်းမှာ သူတို့က စနစ် ပိုမိုလွယ်ကူပြီးတော့ အဆင်ပြေတဲ့စနစ်ကို လုပ်မှာ မို့လို့ ဘာညာဆိုပြီး ပြောတာပဲ။ ဒါလည်း ကျနော်ထင်တယ် ဆင်ခြေတစ်ခုပါပဲ။ အဲဒီတော့ လွယ်အောင်မလုပ်ဘဲနဲ့ ကျနော်တို့ဆီမှာက ဆင့်ကဲ ဆင့်ကဲတွေ။ စလုပ်ကတည်းက သန်းခေါင်စာရင်းတွေ၊ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ အခုဆိုရင် ပိုဆိုးလာတယ် OWIC ကတ်ရှိရမယ်တို့၊ နောက်ပြီးတော့ ခေါ်စာရှိရမယ်တို့။ ဒီလို ဒီစနစ်ကို ခက်ခဲအောင်လို့ လုပ်ထားတဲ့သဘော။ ခက်မှလည်း သူတို့အဆင်ပြေမှာလေ ပိုက်ဆံတောင်းလို့ ရမှာကိုး။ အစိုးရဘက်ကတော့ လက်ရှိ အာဏာရှိနေတဲ့ အစိုးရဌာနတွေအတွက်က သူတို့တွေးတာတော့ ဘယ်လိုတွေးလဲမသိ။ သူတို့ကတော့ တစ်မျိုးတွေးရင်တွေးမှာပေါ့။ လုံခြုံရေးတို့ ဘာတို့ ဒါမျိုးတွေ တွေးရင် တွေးမှာပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လုပ်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြသူများ(ဓါတ်ပုံ-CNI)

၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ မည်သည့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားမှုပုံစံကိုမဆို ယာယီရပ်ဆိုင်း လိုက်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း အထူးအစီအစဉ်အနေဖြင့် MOU အလုပ်သမားအပါအဝင် ဗုဒ္ဓဂါယာ ဘုရားဖူးသွားမည့် သူများအတွက် Green Channel မှ နိုင်ငံကူးစာအုပ် လျှောက်ထားခွင့်ပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်ခြင်းများအတွက် ကုမ္ပဏီ ၁၄၃ ခု အား Black List စာရင်းသွင်းသွားမည်ဟု ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာ၏ အကြောင်းကြားစာထဲတွင်ပါဝင်ပြီး ၎င်းအပြင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အကျိုးဆောင် လိုင်စင်ရ အေဂျင်စီ ၁၃၃ ခုလည်း ပါဝင်နေသည်ကို စိစစ်တွေ့ရှိရကြောင်း အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေး ဦးစီးဌာနမှ မြန်မာပြည်ပ အလုပ်အကိုင်ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အဖွဲ့ချုပ်သို့ ပေးပို့သည့်အထဲတွင် ပါရှိသည်။

ထို့နောက် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Green Channel မှ တစ်ဆင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားခြင်း အစီအစဉ်ကိုပါ ယာယီရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း မြန်မာပြည်ပ အလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ် MOEAF မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ရမည်ဟု ပြောဆိုနေမှုများအား မယုံကြည်ကြရန်နှင့် ပြည်ပ ထွက်မည့်သူများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရုံးများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်ကိုသာ စောင့်ကြရန် ဂျပန် ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီတစ်ခုမှ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပွဲစားတွေလည်း အဲဒီလောက် မလွယ်လောက်ဘူး။ အထဲဝင်ခွင့်ရဖို့ဆိုတာ အခုက တအားစိစစ်နေလို့။ ပွဲစား ဆိုရင်တောင်မှ တော်ရုံတန်ရုံ ပိုင်နိုင်ပြီး ပေါက်ရောက်တဲ့လူမျိုးမှ ရရင် ရမှာပေါ့လေ။ တော်ရုံတန်ရုံလူ ဆိုရင်တော့ မရလောက်ဘူး။ တကယ်လို့ ဒီအချိန်မှာ ရမယ်ဆိုတာမှာမှ တအားကြီး ပေးကောင်းပေးရလိမ့်မယ်။ နောက်တစ်ခု က အခုက အတုတွေဘာတွေလေ။ တချို့တွေကကြတော့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာတွေ့ရတယ်။ အခု ပိတ်ထားတဲ့အခါ ကျမှ ပတ်စပို့တွေလုပ်ပေးမယ် လားရှိုးဘက်တွေ ဘာတွေမှာဆို။ ကျနော်ထင်တယ် အဲဒါ အတုတွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ထွက်ခါနီးကျတော့မှ immigration မှာ တွေ့ပြီးတော့ ငြိပြီးတော့ ထွက်လို့မရတာတွေ ဘာတွေဖြစ်လာလိမ့်မယ် အဲဒါတွေကလေ။ အတုတွေလည်း အခု တအားပေါ်နေတယ်။ အခု လောလောဆယ်ကတော့ တရားဝင် လမ်း ကြောင်း ပြန်ဖွင့်မှာကို စောင့်ရုံမှတစ်ပါး ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ စောင့်ဖို့ပဲရှိတော့တယ်။ ကျနော်တို့တောင်မှ စောင့် နေရတာလေ။ ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ အဲဒါကြောင့် တအားသွားချင်စိတ်တွေများပြီး ရတယ်ဆိုရင် မယုံပါနဲ့လို့ အဲဒါ လေးပြောချင်တာ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
ထိုသို့ စာရွက်စာတမ်းအတုပြုလုပ်ပါက ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၄၂၀/၄၆၈ (လိမ်လည်မှု၊ စာတမ်းအမှတ်အသားအား အတုပြုလုပ်မှု)ဖြင့် အရေးယူခံရနိုင်သည့်အတွက် ပွဲစားဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ပြုလုပ်ခြင်းအား သတိထား သင့်သည်။

ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားမှုအား ရပ်ဆိုင်းထားခြင်းသည် စနစ်အသစ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲနေသည့် အတွက်ဟုဆိုသော်လည်း အခြားသော လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပွဲစားများအား ထိန်းချုပ်ရန်အတွက်လည်း ဖြစ်နိုင် ကြောင်း သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

ရုရှားသာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့လျှင် နျူကလီးယားစစ်ပွဲအထိ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ရုရှားသမ္မတဟောင်း ဒီမီထရီ မက်ဗီဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev) က နေတိုးအဖွဲ့ကို သတိပေးလိုက်သည်။၎င်းသည် သမ္မတပူတင်နှင့် အနီးကပ်ဆက်ဆံရေးရှိသူလည်းဖြစ်သည်။

နျူကလီးယားပိုင်ရှင် နိုင်ငံတစ်ခုရှုံးနိမ့်မှုသည် နျူကလီးယားစစ်ပွဲတစ်ခုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု မက်ဗီဒက်ဗ်က တယ်လီဂရမ်ပို့စ်တစ်ခုတွင် ရေးသားခဲ့သည်။၎င်းသည် ပူတင်၏ အင်အားကြီးလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် လက်ထောက်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူလည်းဖြစ်သည်။ နျူကလီးယားပိုင်ရှင်သည် ၎င်းတို့ ကံကြမ္မာပေါ်မူတည်နေသည့် ပဋိပက္ခကြီးများတွင် မည်သည့်အခါတွင်မှ ရှုံးနိမ့်မည်မဟုတ်ဟုလည်း သမ္မတ ဟောင်းက ပြောသည်။

ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့ပေးရေးအတွက် ဂျာမနီတွင်ဆွေးနွေးမည့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မဟာမိတ်အဖွဲ့များနှင့် အနောက်အုပ်စုမှ ကာကွယ်ရေးခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ၎င်းမူဝါဒ၏ အန္တရာယ်နှင့် ပတ်သက်ကာ စဉ်းစား သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက သတိပေးသည်။အဆိုပါ ပြောဆိုမှုများကို ရုရှားအစိုးရဘက်မှလည်း ထောက်ခံခဲ့ကာ မက်ဗီဒက်ဗ်၏ ပြောစကားများသည် ၎င်းတို့၏ နည်းလမ်းများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည်ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားတစ်ခုတွင် နျူကလီးယားလက်နက်များကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ရုရှားအစိုးရ၏ မူဝါဒအရ နိုင်ငံ၏တည်ရှိမှုကို ခြိမ်းခြောက်လာသော သမားရိုးကျလက်နက်များနှင့်သော်လည်း ကောင်း ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ရန်လိုမှုများကို နျူကလီးယားလက်နက်ဖြင့် တုန့်ပြန်ရန်သော်လည်းကောင်း ခွင့်ပြုချက် ပေးသည်။ အသက် ၅၇ နှစ်အရွယ် မက်ဗီဒက်ဗ်သည် ယခင်က အမေရိကန်နှင့်ပူးပေါင်းကာ ရုရှားနိုင်ငံအား လစ်ဘရယ်စနစ်သို့ ပြောင်းလဲရေးအတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားအဖြစ် ၎င်းကို၎င်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင်တော့ ပူတင်၏အတွင်းစည်းမှ လူသိရှင်ကြား ရန်လိုသူတစ်ဦးအဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်ချိန်ကတည်းက ၎င်းသည် နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုရေးနှင့်ပတ်သက်သည်များကို ထပ်ဖန်တလဲလဲ ပြောဆိုခဲ့ရုံမက အနောက်အုပ်စုကိုလည်း စဉ်ဆက်မပြတ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သူဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် အင်အားအကြီးဆုံးနျူကလီးယားပိုင်ရှင်နိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်သော ရုရှားနှင့်အမေရိကန်တို့သည် ကမ္ဘာ့နျူကလီးယားလက်နက်များ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ အမေရိကန်သိပ္ပံပညာရှင်များ အဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရုရှားတွင် နျူကလီးယားဒုံးကျည်ထိပ်ဖူး ၅၉၇၇၊ အမေရိကန်တွင် ၅၄၂၈၊ တရုတ်တွင် ၃၅၀၊ ပြင်သစ်တွင် ၂၉၀နှင့် ဗြိတိန်တွင် ၂၂၅ ခု ရှိသည်ဟု သိရသည်။ ရုရှား၏ နျူကလီးယားအသုံးပြုရေးတွင် သမ္မတပူတင်သည် ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူဖြစ်သည်။
ရုရှားဘက်ကသာ အမှန်တကယ်နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုလာလျှင် မည်သို့တုန့်ပြန်မည်လဲ ဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန်ဘက်မှ အသေးစိတ်ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိသေးပေ။

သမားရိုးကျလက်နက်များနှင့်ပတ်သက်လျှင် နေတိုးသည် ရုရှားထက် အင်အားသာလွန်သော်ငြား နျူကလီးယား လက်နက်အရေးတွင်မူ ရုရှားသည် နေတိုးအဖွဲ့ထက်ပို၍ အင်အားကောင်းနေသည်။

Source:Aljazeera

CNI International News

လီမာ၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

သမ္မတသစ်ကို ကန့်ကွက်ရန်နှင့် ဖြုတ်ချခံ သမ္မတဟောင်းကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသရန်အတွက် ပီရူးပြည်သူ ထောင်ပေါင်းများစွာက ကြာသပတေးနေ့တွင် မြို့တော်လီမာ (Lima) သို့ ချီတက်လာခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြသူများက လက်ရှိသမ္မတ ဒီနာ ဘိုလူရာတီ (Dina Boluarte) ရာထူးမှ ဆင်းပေးရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကို ချက်ချင်းကျင်းပပေးရန်နှင့် နိုင်ငံတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကာလရှည် တောင်းဆိုနေမှုများ အတွက် စာမျက်နှာသစ်တစ်ခု ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် သမ္မဟောင်း ပီဒရိုကတ်စတီလို (Pedro Castillo)ကို ထောက်ခံ သူများက မျှော်လင့်ထားသည်။

ကတ်စတီလိုသည် ကျေးလက်ဒေသမှ ပေါ်ထွက်လာသည့် ပထမဆုံးသော ပီရူးသမ္မတဖြစ်ကာ လွှတ်တော်အား ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ လက်ရှိ အချိန်အထိ ဆန္ဒပြပွဲများသည် နိုင်ငံတောင်ပိုင်း အန်းဒက်စ် (Andes ) တွင် အများဆုံး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး လူ ၅၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ပီရူးမှာ သမ္မတသစ် နုတ်ထွက်ရေး ဆန္ဒပြနေကြစဉ်(AP)

အများစုမှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြပွဲများ၊ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များနှင့် ပဋိပက္ခများက ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ပီရူးနိုင်ငံအတွက် အဆိုးရွားဆုံးသော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အကြမ်း ဖက် မှုများဖြစ်ရုံမက မြို့တော်လီမာတွင် နေထိုင်သော မြို့ပြအထက်တန်းလွှာများနှင့် ဆင်းရဲသော ကျေးလက် ဒေသရှိ ဒေသခံများအကြား ကွဲပြားမှုများ ရှိနေသည် ဆိုခြင်းကိုလည်း မီးမောင်းထိုးပြနေသည်။

ပီရူးနိုင်ငံမှ လူအများစု၏ အသံများမှာ တိတ်ဆိတ်နေရသည်ဟု ဆန္ဒပြရန် ချီတက်လာသော ရှေ့နေ တစ်ဦးက ပြောသည်။ မြို့တော်လီမာအထိ လာရောက် ဆန္ဒပြခြင်းဖြင့် ဘိုလူရာတီ အာဏာလွှဲပြောင်း ရယူချိန် ကတည်းက စတင်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ပိုမိုအားကောင်း လာမည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက မျှော်လင့်နေသည်။

မြို့တော်သို့ ဆန္ဒပြသူများ ရောက်ရှိလာခြင်းက နောက်ထပ် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ထပ်မံ ပေါ်ပေါက် လာဦးမည့် အရိပ်အယောင်လည်း ဖြစ်သည်။

ဆန္ဒပြသူများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

ကြာသပတေးနေ့တွင် ဆန္ဒပြသူများသည် လီမာမြို့ မြို့လယ်ခေါင်မှ နိုင်ငံ၏ လူချမ်းသာများ နေထိုင်ရာ မီရာ ဖလောရက်စ်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။

ဆန္ဒပြပွဲများကို ငြိမ်းချမ်းစွာ လုပ်ဆောင်ရန်လည်း အစိုးရဘက်က တောင်းဆိုထားသည်။

၂၀၂၆ တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် သမ္မတနှင့် လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲများကို ၂၀၂၄ တွင် ရှေ့တိုးဆောင် ရွက်ရေး အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံသည်ဟု သမ္မတဘိုလူရာတီက ပြောသော်လည်း ဆန္ဒပြသူများက ပြည်သူများ အပေါ်တွင် အကြမ်းဖက်သော အစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန်မရှိဟု ပြောသည်။

ဆန္ဒပြသူများက မြို့တော်လီမာသို့ ရောက်ရှိ နေချိန်တွင် ပီရူးတောင်ပိုင်း၌ အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု လည်း သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

အင်ဖယ်လ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသတွင်ရှိသော မဏိပူရပြည်နယ်သည် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံ ဒေသကြောင့် တိုက်ရိုက်နစ်နာသူ ဖြစ်လာပုံရကြောင်း NORTHEAST NOW သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မဏိပူရရဲတပ်ဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီဒွန်ဂဲလ် (P Doungel)က မြို့တော် အင်ဖာတွင် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ၃၉၈ ကီလိုမီတာ ထိစပ်နေပြီး ရွှေတြိဂံဒေသမှ သက်ရောက်မှုများကို တိုက်ရိုက် ကြုံတွေ့နေရသည်။

နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံဒေသသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးမားဆုံးသော ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး တင်ပို့ရာ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ငါးနှစ်အတွင်း မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်တခြားသော ဥပဒေစိုးမိုးရေး အေဂျင်စီများက ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

အာသံရိုင်ဖယ်တပ်က မူးယစ်ဆေးသယ်ယူသူများကို ဖမ်းဆီးရမိစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုငါးနှစ်အတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့မှ မူယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၂၄၃ ခုကိုလည်း မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနှင့်နယ်စပ်ဒေသသည် ပြည်နယ်၏ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ကုန်သွယ်မှုကို နှိမ်နင်းရေးအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်နေသည်ဟု ဒွန်ဂဲလ်က ပြောသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ်၊ ဆေးခြောက် ၇၉၃၂ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်း ၁၈၆၅ ဒသမ ၁၅ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် SP ဆေးတောင့် ၅၀၂ ဒသမ ၄၄ ကီလိုဂရမ်၊ N-10 ဆေးပြား ၇၆၀၉၂ လုံး၊ WY ဆေးပြား ၁၆၈၈ ဒသမ ၉၆ ကီလိုဂရမ်၊ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး ၉၃၂၉၀ ဗူး၊ သကြားညို ၉၄၃ ဒသမ ၄၁ ကီလိုဂရမ်၊ pseudo-ephedrine ၁၈၁ ဒသမ ၄၉ ကီလိုဂရမ်နှင့် alphavin ဆေးပြား ၃၀၈၀ ပြားတို့ကိုလည်း ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ငါးနှစ်အတွင်း တခြားသော မူးယစ်ဆေးဝါးများအပြင် ဘိန်းခြောက် ၃၇၅၀ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်းစေ့ ၇ အိတ်တို့ကိုလည်း ဖမ်းမိခဲ့သည်။

ထိုသို့သော မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၈၁၇ ခုရှိခဲ့ပြီး အမျိုးသမီး ၅၉၅ ဦး အပါအဝင် လူပေါင်း ၂၈၁၇ ဦးကိုပါ ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု မဏိပူရရဲအရာရှိက ပြောခဲ့သည်။

Source: Northeast News

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်မှ ကူညီချင်သည်ဟု မိမိအား ပြောလာကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင် ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ရက္ခိုင့်တပ်တော် (ULA/AA) နှင့် မြန်မာ့တပ်တော်တို့ ဒုတိယအကြိမ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက် သည်ကိုလည်း စိတ်ဝင်စားနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်က “မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားပါတယ် တရုတ်ကလေ၊ ULA/AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် ဒုတိယအကြိမ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲသွားတဲ့ ကိစ္စလေးတွေလည်း သူတို့က သိချင်တယ်၊ သူတို့ (တရုတ်) ကိုယ်တိုင် ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးလိုတဲ့ သဘော ကျနော်တို့ ဒီစာသားလေးတွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ ပြောတာဆိုတာလေးတွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ ဒါမျိုးသုံးသပ်တာပေါ့၊ တရုတ်ပြည်ဖက်က ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကို ကူညီချင်တယ်၊ ULA/AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်၊ နောက် မြောက်ပိုင်းလည်း ပါမှာပေါ့ဗျာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ULA/AA နှင့် တပ်မတော်တို့ ၂ နှစ်နီးပါး ရပ်နားထားသည့် တိုက်ပွဲမှာ ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ အတွင်းက တကျော့ပြန် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

 AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံလူထု၏ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုကို ထောက်ထား၍ နှစ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းကြား နားလည်မှုယူ၍ ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က တိုက်ပွဲများ ပြန်လည်ရပ်စဲကြောင်း သဘောတူညီမှု ယူခဲ့ကြ သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် မြန်မာနိုင်ငံကို ငြိမ်းချမ်းစေချင်သည်မှာ အမှန်တရားဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အားလုံးကတော့ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားအပေါ် မူတည်ကြတာပေါ့နော်၊ မြန်မာပြည်ကြီးက အေးချမ်းသွား ပြီဆိုရင် ဒါကတော့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အတွက်ကတော့ အကျိုးကျေးဇူးတစ်ခုပဲလေ၊ တရုတ်က မြန်မာကို ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ကူညီချင်တယ်ဆိုတာလည်း ဒါကတော့ အမှန်တရားပါပဲ၊ တစ်ခုရှိတာက တရုတ်က သူက သူ့သမိုင်းစဉ်လာကိုက လက်တွေ့ဖြစ်တည်မှု သဘောတရားကို သူက သွားတဲ့ သဘောရှိတယ်၊ မူဝါဒတွေထက်ကို တကယ်အလုပ်ဖြစ်ဖို့ အတိုင်းအတာကို သူက စဉ်းစားတဲ့သဘောရှိတယ်၊ အဲဒီအခါကြတော့ သူ့မှာ ဘာပြဿနာ ဖြစ်နေသလဲဆိုရင် ကျနော်က သူတို့ စိတ်ထဲကို ကြည့်လိုက်တာ လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းမှာ သူ့ ရဲ့ အကျိုးစီးပွားဖြစ်တဲ့ ပိုက်လိုင်းကိစ္စ၊ ပိုက်လိုင်းကိစ္စရယ်၊ ကုန်သွယ်မှု ကိစ္စပေါ့နော်၊ ပြီး‌တော့ အဲဒီနေရာတွေမှာ တရုတ်အနေနဲ့က မြန်မာကို ကူညီတယ်၊ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေအပေါ်မှာလည်း သူက မစွန့်ပစ်နိုင်ဘူး။ လိုရင် လိုသလို ကစားမယ်ဆိုတဲ့ သဘောထားကို သွားပြီးတော့ တွေ့နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင် သုံးဖွဲ့နဲ့ NSPNC  ဆွေးနွေးပွဲကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုအဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းမှ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ခရိုင်ရှိ ကူမင်းမြို့သို့ မိုင်ပေါင်း ၄၇၉ မိုင် ရှည်လျားသည့် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ပိုက်လိုင်းများရှိသလို နယ်စပ် ကုန် သွယ်မှုမှတဆင့် ‌အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေပြီး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာ ရေး၊ ပညာရေး စသည့် အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

တရုတ် - မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ်မှာ မိုင်ပေါင်း ၁၃၀၀ ကျော် ထိစပ်လျက်ရှိပြီး နယ်စပ်အနီးတွင် ကချင် လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)၊ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက် ရေးပါတီ (SSPP/SSA)၊ ‘ဝ’ ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSA)၊ မြန်မာနိုင်ငံ အမှန်တရား နှင့် မျှတမှု အမျိုးသားပါတီ (MNDAA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မတော် (NDAA)၊ ပလောင်ပြည် လွတ် မြောက်ရေးတပ်ဦး (PSLF/TNLA) စသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

CNI International News

မိုဂါဒစ်ရှူး၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဆိုမာလီနိုင်ငံ၏ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူး (Mogadishu)မြို့ မြောက်ဘက် စစ်တပ် အဆောက်အဦတစ်ခုကို အယ်လ် ရှာဘတ် (al-Shabab) အစွန်းရောက်အုပ်စုက အင်္ဂါနေ့တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သား ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆိုမာလီအာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ဆိုမာလီတပ်ဖွဲ့များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီး အယ်လ်ရှာဘတ် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၂၁ ဦးကို အသေ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တိုက်ခိုက်မှုသည် မိုဂါဒစ်ရှူးမြောက်ဘက် ၇၅ ကီလိုမီတာအကွာ မစ်ဒယ်ရှာဘယ်လီဒေသ (Middle Shabelle)ရှိ ရှာဝတ်လီ (Xawaadley) ကျေးရွာရှိ ဟာဝတ်လီ (Hawaadley) စစ်စခန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ယင်းကို ၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့က ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို အသင့်အနေအထားတွင် ရှိနေသည့် ရဲရင့်သော ဆိုမာလီစစ်သားများက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုမာလီစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုဒီဝါယူဆွတ်ဖ်ရေ့ (Odawa Yusuf Rage) က ပြောသည်။

အယ်လ်ရှာဘတ် အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

သေဆုံးသူများတွင် စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။

တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ခင်ကတည်းက အကြမ်းဖက်သမားများ စီးနင်းလာမည့် ကားများအပြင် ၎င်းတို့၏ သတင်းကို ကြိုတင် ရရှိထားကြောင်းနှင့် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်တွင် စစ်သား ၁၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟုလည်း စစ်စခန်းတွင် ရှိနေသော စစ်သားတစ်ဦးက အေပီသို့ ပြောသည်။

စစ်စခန်း ဝင်ပေါက်တွင် ပထမဆုံး အသေခံ ကားဗုံးခွဲခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် စခန်းအတွင်း ရောက်ရှိလာချိန်တွင် အသေခံ ဗုံးခွဲသူနှစ်ဦးက ထပ်မံ ဖောက်ခွဲခဲ့ကြောင်းနှင့် ထို့နောက်တွင်မှ သေနတ်သမားများက ပစ်ခတ်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားသည်။

လက်ရှိ အချိန်တွင် ဆိုမာလီအစိုးရသည် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်း အပြင်းထန်ဆုံး ထိုးစစ်ဆင်မှုအဖြစ် အယ်လ်ရှာ ဘတ် အဖွဲ့အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ထိုအဖွဲ့သည် မြို့တော် အပါအဝင် တခြားသော နေရာများတွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေဆဲပင် ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဆူဗာ၊ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)အစိုးရ လုပ်ဆောင်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် မြန်နှုန်းတို့အပေါ် ဖီဂျီစစ်ဦးစီးချုပ်မှ စောဒကတက်ခဲ့ခြင်းက ၃၅ နှစ်အတွင်း အာဏာသိမ်းမှု ၄ ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပစိဖိတ်နိုင်ငံအတွင်း စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေသည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျုံးကာလူနီဝေ (Jone Kalouniwai)၏ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို အစိုးရအဖွဲ့က ချက်ချင်း တုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ပီအို တီကိုဒွာဒွာ (Pio Tikoduadua)က စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရဘက်မှ စိုးရိမ်မှုများ အကြောင်းအား ပြောဆိုခဲ့သည်။

ပြည်သူများ စိုးရိမ်စေသည့် ထုတ်ပြန်ချက်မျိုး မလုပ်ဆောင်တော့ဟု စစ်ဦးစီးချုပ်ဘက်မှ ပြောကြောင်း တီကိုဒွာဒွာ ကပြောသည်။

စစ်တပ်သည် လက်ရှိအစိုးရအပေါ် လေးစားမှု ရှိသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကာလူနီဝေက နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)ကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဖီဂျီသည် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းခဲ့သည့် မှတ်တမ်းဆိုးများရှိရာ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ရာဘူကာ ကိုယ်တိုင် ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် နှစ်ကြိမ်အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။

ရာဘူကာသည် မဟာမိတ်ပါတီများ၏ ထောက်ခံမှုကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိမှုသည် စစ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဖရန့်ခ် ဘိုင်နီမာရာမာ (Frank Bainimarama) ၏ ၁၆ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်မှုကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖီဂျီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် နိုင်ငံရေး၌ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ရန် အာဏာရှိနေပြီး ရာဘူကာအစိုးရက အခြေခံဥပဒေကို ပြောင်းလဲရန် ၎င်းတို့၏ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းများမှ တစ်ခု အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

ဖီဂျီနိုင်ငံက မြို့တော်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ပထမဆုံး ကြေညာချက်၌ ကာလူနီဝေက အစိုးရ၏ မြန်ဆန်သော ပြောင်းလဲမှုများ အပေါ် ဖီဂျီစစ်တပ်အတွင်း စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာပြီဟု ပြောခဲ့သည်။

မည်သည်ကို ရည်ရွယ်ကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း အစိုးရ၏ ပြောင်းလဲမှုများသည် လုပ်ငန်းစဉ်များ အပေါ် အပြည့်အဝ နားလည် သဘော ပေါက်ခြင်းမရှိ သို့မဟုတ် ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ဥပဒေများအပေါ် စိန်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စစ်တပ်က စိုးရိမ်မိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

သို့သော် တီကိုဒွာဒွာက စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက် ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကာလူနီဝေကလည်း ၎င်းအနေဖြင့် အာဏာသိမ်းရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။

စစ်တပ်၏ ဝေဖန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်စရာမရှိဟုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

တိုကျို၊ဇန်နဝါရီ ၁၇

ဂျပန်နှင့်အိန္ဒိယတို့သည် တိုကျိုမြို့အပြင်ဘက် နေရာတစ်ခုတွင် နှစ်နိုင်ငံကြား ပထမဆုံးသော စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုနှစ်နိုင်ငံသည် တခြားနိုင်ငံများနည်းတူ တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းအပေါ် စစ်ရေး လေ့ကျင့် မှုများဖြင့် တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

တနင်္လာနေ့တွင် စတင်ခဲ့သော ထိုလေ့ကျင့်မှုကို တိုကျိုမြို့ အရှေ့မြောက်ဘက် အီဘာရာကီ (Ibaraki) စီရင်စုရှိ လေတပ်စခန်းတစ်ခုတွင် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်အထိ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်းတွင် F-2 လေယာဉ် ၄ စင်းနှင့် F-15 တိုက်လေယာဉ် ၄ စင်းတို့ ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောသည်။

ဂျပန်နှင့် အိန္ဒိယတို့သည် တခြားနိုင်ငံများတွင် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသော်လည်း တနင်္လာ နေ့ လေ့ကျင့်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံတည်း ပထမဆုံးအကြိမ် လေ့ကျင့်မှု ဖြစ်သည်။

ယခု ပူးတွဲလေ့ကျင့်မှုသည် တရုတ်ကို စောင့်ကြည့်ရေး ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မဟာမိတ်များနှင့် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ (Fumio Kshida) ၏ အီတလီ၊ ယူကေ၊ ကနေဒါနှင့် အမေရိကန်ခရီးစဉ် ပြီးဆုံးချိန်တွင် ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဂျပန်သည် အိန္ဒိယ၊ သြစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်တို့ ပါဝင်သော Quad မဟာမိတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဂျပန်သည် အိန္ဒိယ၊ သြစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်တို့ ပါဝင်သော Quad အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ရုံမက အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုများကို စောင့်ကြည့်ရေး နိုင်ငံအဖြစ်လည်း ရှုမြင်ခြင်း ခံထားရသည်။

အိန္ဒိယနှင့်ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ နယူးဒေလီတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လုံခြုံရေး ဆွေး နွေးပွဲတွင် စတင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရသည်ဟု Kyodo သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အမေရိကန်၊ သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် ဂျာမနီတို့ပြီးနောက် အိန္ဒိယသည် ဂျပန်ဘက်မှ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို လက်ခံ ကျင်းပပေးသော ၅ နိုင်ငံမြောက် နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟုလည်း ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကိုးကား ပြီး သတင်းတွင် ရေးသားထားသည်။

အိန္ဒိယသည် ယခု စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ရုရှားလုပ် Su-30Mki တိုက်လေယာဉ်၊ အမေရိကန်လုပ် C-17 ပို့ဆောင်ရေး လေ့ယာဉ်များဖြင့် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လေတပ်အရာရှိ အာဟစ် မိုဂီ (Ashish Moghe) က ပြောသည်။

မြင့်တက်လာသော ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ထင်ဟပ်စေရန် နှစ်နိုင်ငံသည် ရှုပ်ထွေးသော လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများနှင့် ကောင်းမွန်သော ဆောင်ရွက်ချက်များကို လုပ်ဆောင်သွားမည် ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

Source: SCMP

CNI International News

ဒီနီပရို၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆

ရုရှားဒုံးကျည် ထိမှန်ခဲ့သော ယူကရိန်း အရှေ့တောင်ပိုင်း ဒီနီပရိုမြို့ရှိ လူနေအဆောက်အဦမှ သေဆုံးသူ အရေ အတွက်သည် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ၂၅ ဦးအထိ မြင့်တက်လာပြီဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy)က ပြောသည်။

အပျက်အစီးများကြားမှ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်သူများကို ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ဆောင်နေဆဲ ဖြစ်သည်။

ဒုံးကျည်ထိခဲ့သော လူနေ အဆောက်အဦတွင် အထပ်ပေါင်းများစွာ ပါရှိပြီး ယင်းက စနေနေ့ ရုရှားတို့၏ ပစ် ခတ်မှုမှ လူသေဆုံးမှု အများဆုံး ဖြစ်ရပ်လည်း ဖြစ်သည်။

စနေနေ့ တိုက်ခိုက်မှုများသည် မြို့တော် ကိယက်ဗ်နှင့် ခါကိဗ်မြို့တို့ကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ ရုရှားဘက်မှ ဒုံးကျည် ၃၃ လုံး ပစ်ခဲ့ပြီး ယင်းမှ ၂၁ လုံးကို ပစ်ချနိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူကရိန်းစစ်ဦးချုပ်က ပြောသည်။

တင့်ကားတစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

အဆောက်အဦကို ထိမှန်ခဲ့သော ဒုံးကျည်မှာ Kh-22 ဖြစ်ပြီး ယင်းကို ရုရှားက ခရွတ်(Kursh) ဒေသမှ ဖြစ်ခတ်ခဲ့ ကြောင်းနှင့် ယူကရိန်းတွင် ထိုသို့ ပစ်ခတ်နိုင်သော လက်နက်စနစ် မရှိကြောင်း ယူကရိန်းဘက်က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိမှန်ခဲ့သော အဆောက်အဦတွင် လူ ၁၇၀၀ နီးပါး နေထိုင်ကြောင်း၊ အပျက်အစီးများ အောက်တွင် ပိတ်မိနေ သူများကို ရှာဖွေရန် ယူကရိန်းကိုပါ အသုံးပြုနေရသည်ဟု သိရသည်။

ဇာလန်းစကီး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အနည်းဆုံး လူ ၇၃ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကာ တနင်္ဂနွေနေ့ နေ့လည်အထိ ၃၉ ဦးကို ကယ်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပါရှိသည်။

ထို့နောက် လူ ၄၃ ဦး ပျောက်ဆုံးနေဆဲ ဖြစ်သည်ဟု ဒီနီပရို မြို့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ပြောသည်။

မဟာဗျူဟာအရ လုံးဝအရေးပါမှု မရှိသော လူနေ အဆောက်အဦးများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ရုရှား၏ လုပ်ရပ် အပေါ် အံ့သြထိတ်လန့်မိသည်ဟု အသက်အန္တရာယ်မှ လွတ်မြောက်လာသူ အိုင်ဗန် ဂါးနက် (Ivan Garnuk) က ပြောသည်။

ယူကရိန်း ကယ်ဆယ်ရေးသမားများက အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို သယ်ဆောင်နေစဉ်(AP)

၎င်းသည် ဒုံးကျည်ထိမှန်ခဲ့သော အဆောက်အဦတွင် နေထိုင်သူဖြစ်သည်။ အပျက်အစီးများ ကြားရှာဖွေ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဒေသခံများပါ ပါဝင်ကူညီခဲ့ကြပြီး တချို့က အစားအစာနှင့် စောင်များကိုပါ ထောက်ပံ့ခဲ့ ကြ သည်။

ယခုတိုက်ခိုက်မှုသည် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်ကြောင်း၊ လူပီသမှုမရှိကြောင်း ကယ်ဆယ်ရေးသမား တစ်ဦးက ပြောသည်။

စနေနေ့ ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ရုရှားဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပြီး ပစ်ခတ်များကိုလည်း ထိမှန်ခဲ့သည်ဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဌနာက ထုတ်ပြန်သည်။

ယူကရိန်းစစ်ဌာနချုပ်တစ်ခု၊ ထိန်းချုပ်ရေးစနစ်နှင့် ဆက်စပ်နေသော စွမ်းအင်စက်ရုံများသို့ ဒုံးကျည်များ ထိမှန်ခဲ့ သည်ဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာန၏ တယ်လီဂရမ် ပို့စ်တစ်ခုတွင် ရေးသားထားသော်လည်း ဒီနီပရိုမှ လူနေ အဆောက်အဦ ထိမှန်မှု အကြောင်းကို ဖော်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

ဒီမိုကရေစီလမ်းစဉ်ဖြင့် သွားလိုက်သည့်အချိန် မြန်မာပြည်မှာ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် ပိုမိုများပြားလာကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အမျိုးသားလုံခြုံရေးအရ ကြည့်မည်ဆိုပါက ဒီမိုကရေစီခေတ်တွင် လက်နက်ကိုင်များမှ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လူ့အခွင့် အရေး စသည့် အရေးကိစ္စများဖြင့် သူတို့၏ အခွင့်အလမ်းများကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “ပြောရရင်တော့ ကောင်းတော့ မကောင်းဘူးပေါ့နော်၊ ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရေး လမ်းစဉ် ဆိုပြီး သွားလိုက်တဲ့ အချိန်ကြမှပဲ မြန်မာပြည်မှာ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်က ပေါလာလိုက်တာ မိုးဦးကျ မှိုပေါက် တာမှ နည်းနည်း နည်းချင်နည်းနေဦးမယ်၊ အရမ်းများတဲ့ အတွက်ကြောင့် အဲဒီလက်နက်ကိုင်တွေက ဘယ်ဦးတည် ချက်နဲ့ သူတို့ သွားနေကြတာလဲ၊ ပြောရရင်တော့ သီအိုရီအရတော့ နန့်စတိတ်အက်တာတွေပါ၊ သူတို့မှာ ဘာဖြစ် လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဦးတည်ချက်တွေ ရှိတယ်၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဦးတည်ချက်တွေ မရရအောင် လုပ်မယ်ဆို ရင်တော့ အဲဒါတွေကို ပြန်လည် ဖြေရှင်းရင်းနဲ့ စစ်ရေးက နောက်က ကျွဲကူးရေပါ ဆိုသလို နောက်က လိုက်လာမှာ ပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NUG လက်အောက်ရှိ PDF များကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းခွင့်မရ၍ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ် ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ (PNFC) ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်မြင့်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခွန်မြင့်ထွန်းက “ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ ဒီတော်လှန်ရေးတွေ ပေါ်ပေါက်လာရတာကတော့ ဒီမိုကရေစီ မိုးမှောင် ကျသွားလို့ ဖြစ်ပါတယ်၊ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ ဒီမိုကရေစီတွေ မိုးမှောင်ကျခဲ့တယ်၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းခွင့် မရခဲ့လို့ လူထုအပေါ်မှာ ဖိစီးနှိပ်စက်တယ်၊ အဲဒီအခါမှာ လူထုက မိမိကိုယ်ကို မိမိ ခုခံ ကာကွယ်ရတယ်၊ ဒီနေ့ နွေဦးတော်လှန်ရေး ဖြစ်စဉ်က အဲဒါပါ၊ ဒီမိုကရေစီ မိုးမှောင်ကျသွားတယ်၊ ပါးစပ်နဲ့ ပြောလို့ ရှင်းလို့ မရတော့ဘူး။ ရှင်းလို့မရတဲ့အပြင် လူထုကို ပြည်သူကို ရန်သူလို့ သတ်မှတ်ပြီး သတ်ဖြတ်နှိပ်စက်တဲ့ အချိန် မှာ ပြည်သူလူထုက ပေါ်ပြူလေးရှင်း ပရိုတက်ရှင်းပေါ့၊ လူထုက ပြန်ပြီးတော့ ခုခံတွန်းလှန်ရတာပေါ့၊ ဒီနေ့ ကျနော် တို့ တိုင်းပြည်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးရဲ့ အခြေခံက အဲဒါပါ။ ဒါကြောင့် အရင်းခံ အကြောင်းအရင်းက ဒီစစ် အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ ဒီစစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကိုင်တွယ်ကျင့်သုံးနေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်၊ ဒါကတော့ အခြေခံ အကြောင်းအရင်းပါ” ဟု ပြောသည်။

တပ်မတော်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးနေသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကိုတွေ့ရစဉ် 

မြန်မာပြည်မှာ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း များပြားလာခြင်းမှာ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး မခံစား၍သောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးနိုင်က “ဒီမိုကရေစီခေတ်မှာကတော့ လက်နက်ကိုင်တွေ ပိုများတယ်ဆိုတာက ကျနော်တို့က ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး မခံစားရလို့ပါ၊ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်က အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့အခါမှာ အဲဒီအင်အားစုတွေ ပိုပြီးတော့ တိုးပွားများပြားလာတာ ဖြစ်ပါတယ်၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ မတရား အာဏာသိမ်းမှုအောက်မှာ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ PDF ဆို တာ သိန်းနဲ့ချီပြီးတော့ ရှိသွားပြီ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ရာနဲ့ချီပြီး ရှိသွားပြီ၊ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေက အရင်တုန်း က ဖက်ဒရယ်အခွင့်အရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပေါင်းစပ်မိတဲ့အခါ ပိုပြီးတော့ များပြားလာတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ကြောင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည် နိုင်ငံအနှံ့ ရာနှင်ချီ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

CNI International News

ကိယတ်ဗ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

ပြင်းပြင်းထန်ထန် တိုက်ခိုက်နေရသော ဆားတူးဖော်ရေးမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ရုရှားဘက်က သောကြာနေ့ တွင် ကြေညာခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယင်းက ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း ဆုံးရှုံးမှုများနေသော ရုရှားတို့အတွက် ကြုံတောင့်ကြုံခဲ အောင်ပွဲတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဆိုလီဒါ (Soledar) မြို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေဆဲဟု ယူကရိန်းဘက်က ပြောသည်။

ဆိုလီဒါနှင့် အနီးအနားရှိ ဘတ်မုမြို့ တိုက်ပွဲများသည် ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းဒေသ တစ်ခုလုံးကို သိမ်းပိုက်ရန် အရေးပါသော တိုက်ပွဲများ အဖြစ်သာမက ယူကရိန်းရှိ အကောင်းဆုံး တပ်ဖွဲ့များ အားလျော့ကာ တန်ပြန် ထိုးစစ်များ မလုပ်ဆောင်နိုင်ရန် အဓိကကျသည့် တိုက်ပွဲများအဖြစ် ရုရှားဘက်က သတ်မှတ်ထားသည်။

သို့သော် ယူကရိန်းဘက်က အရှေ့ပိုင်းမှ ခြေကုပ်ဒေသများကို စွမ်းစွမ်းတမံ ခုခံနေခြင်းက ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို ပိတ်မိနေစေရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေသည်ဟု ပြောသည်။

ဆိုလီဒါမြို့ကို ရုရှားတပ်က ပစ်ခတ်နေစဉ် (AP)

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်ချိန်ကတည်းက ရုရှားသည် ဒွန်းနက်စ်(Donetsk)နှင့် လူဟန့်ခ်(Luhansk) ပြည်နယ်များ ပါဝင်သော ဒွန်းဘတ်စ် (Donbas) ဒေသကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဦးစားပေးခဲ့သည်။

အဆိုပါ ပြည်နယ်များသည် ၂၀၁၄ ခွဲထွက်ရေး ပုန်ကန်မှုကို ထောက်ခံသည့် နယ်မြေများ ဖြစ်သည်။ သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် ရုရှားသည် လူဟန့်ခ်ပြည်နယ် အများစုကို သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သော်လည်း ဒွန်းနက်စ် ပြည်နယ် တစ်ဝက်ခန့်သည် ယူကရိန်း၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာ ရှိနေသေးသည်။

ဆိုလီဒါမြို့သိမ်း တိုက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းအမျိုးမျိုး ပေါ်ထွက်လျက်ရှိပြီး မည်သည့်ဘက်က ထုတ်ပြန် ချက်က မှန်ကန်သည်ကို သီးခြား အတည်ပြုနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ယူကရိန်းတပ်မှူး စကားပြောနေစဉ် (AP)

ဆိုလီဒါမြို့သည် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းတွင် လွတ်မြောက်သွားခဲ့ပြီဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာန ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ်က ပြောခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဒွန်းညက်စ်ဒေသသည် ထိုးစစ်ဆင်မှုများကို ဆက်လက် ပြုလုပ်နိုင်ရန် အရေးပါသည်ဟု ဆိုသည်။ ဆိုလီဒါ မြို့ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ဘတ်မု(Bakhmut)မြို့ရှိ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များအတွက် ထောက်ပံ့ရေး လမ်းကြောင်းများကို ဖြတ်တောက်နိုင်ကာ ယင်းရှိ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များအား ပိတ်ဆို့၊ ဝန်းရံနိုင်လိမ့် မည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်ရှိ စစ်ပွဲများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့တစ်ခုကလည်း ဆိုလီဒါမြို့ကို ရုရှားတို့ ရရှိခဲ့သော်လည်း ယင်းက ရုရှားအတွက် ကြီးကြီးမားမား အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိရန် ရာခိုင်နှုန်း နည်းပါးသည်ဟု သုံးသပ်သည်။

Source: AP

CNI International News

မော်စကို၊ဇန်နဝါရီ ၁၄

နိုင်ငံနှင့် စစ်တပ်ကိုဝေဖန်နေသည့် ပြည်ပရောက်ရုရှားနိုင်ငံသားများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို နိုင်ငံပိုင်အဖြစ် သိမ်းယူ သင့်ကြောင်း ရုရှားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဗာချယ်ဆပ်ဗ် ဗိုလိုဒင် (Vyachlesav Volodin) က ပြောကြောင်း BBC သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

ရုရှားသမ္မတပူတင်၏ ကာလရှည်မဟာမိတ်တစ်ဦးဖြစ်သော ဗိုလိုဒင်က ရုရှားနိုင်ငံ၊နိုင်ငံသား၊ စစ်သား သို့မဟုတ် အရာရှိများကိုစော်ကားသူများနှင့် ဗီလိန်များကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ထောက်ခံသူအားလုံးကို အရေးယူရန် ပြောဆို ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကိုစစ်ပွဲစတင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံသားထောင်ပေါင်းများစွာသည် နိုင်ငံတွင်းမှ ထွက်ပြေးခဲ့ကြသည်။ အများစုမှာ စစ်မှုထမ်းရန် ခိုင်းစေခံရခြင်းမှရှောင်လွှဲရန်ဖြစ်သည်။ ပြည်ပရောက် ထင်ရှားသူများက ရုရှားအစိုးရ၏ စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများအပေါ် ပူတင်ကို ထောက်ခံသူများအကြား စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်မှုများ ရှိနေချိန်တွင် ဗိုလိုဒင်က ယခုကဲ့သို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံရှိ မီးလောင်ပျက်ဆီးနေသည့် အဆောက်အဦတစ်ခု(ဓါတ်ပုံ-ယူကရိန်းတိုင်းမ်)

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလက ယူကရိန်းဘက်သို့ ကျူးကျော်စစ် စတင်ပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ရုရှားနိုင်ငံ၌ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို ဝေဖန်ခြင်း (သို့မဟုတ်) ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်း အမှားများ ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုမြောက်သည်ဆိုသော ဥပေဒတစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

ယင်းကြောင့် ထင်ရှားသော အတိုက်အခံများအပါအဝင် အစိုးရနှင့် သဘောထားကွဲလွဲသူများစွာသည် စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ခြင်းအတွက် ဖမ်းဆီးထောင်ချမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ပူတင်၏ အမာခံထောက်ခံသူတစ်ဦးဖြစ်သော သမ္မတဟောင်း ဒီမီထရီ မတ်ဗီဒတ်ဗ် (Dmitry Medvedev) က အဖနိုင်ငံတော်ကြီးကို ပျက်စီးစေလိုသော သစ္စာဖောက်များအတွက် စစ်ပွဲကာလအတွင်း အထူးဥပဒေများ ရှိခဲ့သည်ဟု ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းက ပြောခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီဝင်လည်းဖြစ်သည်။

စစ်ဒဏ်ခံလိုက်ရသည့် ယူကရိန်းရှိ နယ်မြေတစ်ခုမြင်ကွင်း

သမ္မတဟောင်းမတိုင်ခင် ရုရှားသရုပ်ဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သော အာသာ စမိုယာနီနော့ဗ်( Artur Smolyaninov) က သူ့အနေဖြင့် စစ်ပွဲအတွင်း ပါဝင်ခွင့်ရလျှင်ယူကရိန်းဘက်မှဝင်တိုက်ပေးချင်သည်ဟု ပြောခဲ့သည်။ အဆိုပါ ပြော စကားကြောင့် စမိုယာနီနော့ဗ်ကို နိုင်ငံတော်မှရိုက်ကူးသောဇာတ်ကားများတွင် ပါဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်ရန် ရုရှားအမတ် များက တောင်းဆိုခဲ့ကာ အဆိုပါ ပြောစကားအတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မတီက ရာဇဝတ်မှုဖြင့် အမှုဖွင့်ခဲ့ သည်။

ထို့အပြင် ဒူဘိုင်းနှစ်သစ်ကူးဖျော်ဖြေပွဲ၌ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများအတွက် ဆုတောင်းပေးခဲ့သော ရုရှား အဆိုတော် ဗယ်လာရီ မီလတ်ဇီ(Valery Meladze)ကိုလည်း နိုင်ငံသားအဖြစ်မှဖယ်ရှားရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ဗိုလိုဒင်သည် ရုရှားအောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကာ တိုင်ပြည်ကိုစော်ကားသည့်ပြောစကားများကို တုန့်ပြန်ရေး သတ်မှတ် ချက်များသည် ထိရောက်မှုမရှိကြောင်း၊ ထိုသို့စော်ကားပြောဆိုသူများကို အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ကာ အရေးယူသင့်သည်ဟု သူ၏ တယ်လီဂရမ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ နိုင်ငံပိုင်သိမ်းရန် ၎င်း၏ တောင်းဆိုမှုကိုလည်း ရုရှားဆီနိတ်တာတစ်ဦးဖြစ်သူ အန်ဒရီ ကလစ်ရှက်စ် (Andrei Klishas) ကလည်း ထောက်ခံခဲ့သည်။

Source:BBC