CNI International News

ဘရာဇီးလီးယား၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

ဘရာဇီးသမ္မတ လူးဝစ္စအင်နာစီယို လူလာ ဒါဆေးလ်ဗား (Luiz Inacio Lula da Sliva) သည် စစ်တပ်အကြီး အကဲဖြစ်သူကို စနေနေ့တွင် ရာထူးမှထုတ်ပယ်လိုက်သည်ဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် လက်ယာစွန်း ဆန္ဒပြသူများ၏ ဆူပူအုံကြွမှုများတွင် စစ်တပ်အဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်နေသည်ဟု သမ္မတကိုယ်တိုင် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ယခုကဲ့သို့ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျူလီယို စီဆာဒီ အာရူဒါ (Gen.Julio Cesar de Arruda) အား စစ်တပ်အကြီးအကဲအဖြစ်မှ ဖယ်ရှားလိုက်သည်ဟု ဘရာဇီးလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့၏ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ရေးသားထားသည်။၎င်း၏ နေရာကို အရှေ့တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်အကြီးအကဲဖြစ်ခဲ့သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး သောမတ်စ်မီဂွယ် ရီဘိုင်ရို ပိုင်ဗာ (Tomas Miguel Ribeiro Paiva) ကို အစားထိုးသွားမည်ဖြစ်သည်။

သမ္မတ လူလာသည် ရာထူးမှထုတ်ပယ်သည့်သတင်းကို လူသိရှင်ကြားပြောဆိုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။၎င်းသည် ထိုနေ့မှာပင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၊ စစ်ဦးစီးချုပ်၊ စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်သစ်တို့နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ထိုတွေ့ဆုံမှုအပြီးတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ဇန်နဝါရီ ၈ ရက် အုံကြွမှုများသည် စစ်တပ်၏ ထိပ်တန်းအဆင့်များအကြားတွင် ယုံကြည် မှုနှင့်ပတ်သက်သည့် အက်ကြောင်းများဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပြီ ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောခဲ့သည်။

ဆူပူအုံကြွမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဘရာဇီးတရားရုံးချုပ်အဆောက်အဦး အပြင်ဘက် မြင်ကွင်း(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

သမ္မတဟောင်း ဘော်ဆိုနာရိုအား ရာထူးတွင် ဆက်ရှိစေရန်အတွက် ၎င်းကိုထောက်ခံသူများက အစိုးရ အဆောက် အဦးများနှင့် ပြည်သူပိုင်ပစ္စည်းများကို ဖျက်ဆီးခဲ့မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ဘရာဇီးစစ်တပ်ကို သမ္မတလူလာက ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်များက ဝေဖန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအုံကြွမှုက ဘရာဇီးနိုင်ငံ၏ လက်ဝဲနှင့်လက်ယာယိမ်းများအကြား ကွဲလွဲမှုများ ပေါ်ပေါက်နေသည်ကို လည်း မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။ထိုသို့ ဆူပူအုံကြွမှုပေါ်ပေါက်စေရန် စစ်တပ်တွင်းမှ လူများပါနေသည်ဟု လူလာက အကြိမ်ပေါင်းများစွာ လူသိရှင်ကြားဖော်ထုတ်ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း အာရူဒါ၏ အမည်ကိုတော့ ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ စစ်တပ်၊ရဲနှင့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ဆန္ဒပြသူများကို အဆောက်အဦများထံ ဝင်ရောက်လာနိုင်စေရန် ပါဝင်ကူညီခဲ့သည်ဟု ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်း သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် လူလာက ပြောခဲ့ရုံ သာမက ထိုကဲ့သို့ အာဏာသိမ်းရန်ကြံစည်မှုတွင် ပါဝင်သည့်စစ်တပ်မှ မည်သူမဆို၊ မည်သည့်ရာထူးကိုမဆို အရေးယူသွားမည်ဟုလည်း အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင်ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်ဆူပူအုံကြွမှုတွင် သမ္မတဟောင်းကို ထောက်ခံသောဆန္ဒပြသူများက မြို့တော်ဘရာဇီးလီးယားရှိ ဘရာဇီးလွှတ်တော်၊ သမ္မတနန်းတော်နှင့် ဗဟိုတရားရုံးချုပ်တို့ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့သည်။ ယင်းနောက်တွင် ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံရေးကိစ္စတွင် စစ်တပ်မှပါဝင်ရန်၊ လူလာအား ဘော်ဆိုနာရို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ရလာဒ်ကိုပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။

Source:AP

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၂

ယူကရိန်းတွင် တိုက်ခိုက်နေသော ရုရှားစစ်သားများကို စစ်ဦးစီးချုပ် ဗယ်လ်လာရီ ဂီရာဆီမော့ဗ်က ကွပ်ကဲတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာနက ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂျီဆူရိုဗီကင်၏ နေရာတွင် အစားထိုးလိုက်ခြင်းဖြစ်ကာ ဆူရိုဗီကင်သည် ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်ထောက်အဖြစ် ပြောင်းလဲ တာဝန်ယူရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအပြောင်းအလဲကြောင့် စစ်မြေပြင်တွင် တိုးတက်မှု မရှိခြင်းက ရုရှားအစိုးရအတွင်း အမျက်ဒေါသ ထွက်မှုများ ရှိနေပြီဆိုသည့် ခန့်မှန်းချက်များလည်း ပေါ်ထွက်လာသည်။

ဆူရိုဗီကင်သည် အတော်ဆုံး ရုရှားတပ်မှူးများမှ တစ်ဦးအဖြစ် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း စစ်သားများ၏ အသိအမှတ်ပြု ခြင်းကို ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပိတ်ဆို့ထားသော ခါဆန်မြို့ကို ဝိုင်းထားခြင်းသည် ရှုံးနိမ့်မှု တစ်ခု ဟု ယူဆကာ ယင်းကိုစွန့်လွှတ်ရန် ပူတင်ကို စည်းရုံးသိမ်းသွင်း နိုင်ခဲ့သည်။

ပူတင်က ထိုမြို့ကို ရုရှားထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာ ရှိချင်သော အခြေအနေတွင် ဖြစ်သည်။ ဖိအားများအောက် တွင် တပ်များ ပြန်ဆုတ်ရန်ကိစ္စမှာ ခက်ခဲသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်သော်လည်း ဆူရိုဗီကင်က ယင်းကို အထိအခိုက် သေဆုံးမှု အနည်းဆုံး ဖြစ်အောင် စီမံနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နောက်ထပ် အရေးပါသော မြို့ဖြစ်သည့် ဘတ်မုမြို့တွင်လည်း ဆူရိုဗီကင်က တပ်အင်အား တောင့်တင်း ခိုင်မာစေရေးကို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက အဆောက်အအုံ လက်နက်ကြီးမှန်ပျက်စီးမှုနဲ့ စစ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် ဆူရိုဗီကင်လိုင်းဟု ခေါ်သော ကာကွယ်ရေးကို စတင်ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ထိုးစစ် မတိုင်ခင် ရောက်ရှိလာမည့် ရွှေ့ပြောင်းအရန် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအတွက်လည်း မြေပြင်တွင် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆူရိုဗီကင်သည် ယူကရိန်း၏ စွမ်းအင်၊ ရေနှင့်ပတ်သက်သော အခြေခံ အဆောက်အဦများ အပေါ် ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုများလည်း ဦးစီးဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းပြည်သူများ စိတ်ဓာတ် ပျက်ပြားစေရန်၊ အရင်းအမြစ် များကို အသုံးပြု၍ မရစေရန်နှင့် ဥရောပတွင် ဒုက္ခသည်များ ပို၍ များပြားလာစေရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ထူးချွန်သူဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။ သို့သော် ပူတင်အတွက် လုံလောက်မှု မရှိပေ။ ဆူရိုဗီကင် ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များက စစ်မြေပြင်တွင် အောင်ပွဲကို ရယူပေးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့သည့်အပြင် ယူကရိန်းသားများ၏ ခုခံလိုစိတ်ကိုလည်း မဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပေ။

နှစ်သစ်ကူးနေ့ ရုရှားစစ်စခန်း တစ်ခု ဒုံးကျည် ထိမှန်ခဲ့ခြင်းကလည်း ဆူရိုဗီကင် ကျဆုံးမှုအတွက် လောင်စာ ဖြစ်ခဲ့ သည်။ ယင်းတွင် ရုရှားစစ်သည်များစွာ သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ထိုကိစ္စသည် ဆိုရိုဗီကင်မှာ တိုက်ရိုက် တာဝန်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ရန် ခက်ခဲသော်လည်း ထိုအခြေအနေက ယူကရိန်းဘက်မှ ပစ်ခတ်မှုများကို ကြိုတင် မခန့်မှန်းနိုင်ခဲ့သည့် ရုရှားအရာရှိများ၏ ညံ့ဖျင်းမှု ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင် ဆိုစေကာမူ ပူတင်သည် အပြစ်ပုံချရမည့်သူတစ်ဦး အလိုရှိခဲ့ပြီး ဆူရိုဗီကင်က တရားခံဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေအားလုံးက ရုရှားသည် စစ်ပွဲကို နိုင်ငံရေးကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

ပူတင်၏ နိုင်ငံရေးစနစ် တစ်ခုလုံးသည် နိုင်လိုစိတ်ပြင်းပြကာ အချင်းချင်း ချနင်းသည့်ပုံစံမျိုး ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

တစ်ဦးချင်း ဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့အစည်းလိုက်ဖြစ်စေ ပဋိပက္ခဖြစ်ရန် တွန်းအားပေးထားသည်။ ထိုမှသာလျှင် ပူတင်အနေ ဖြင့် ကြီးမြတ်သော ဆုံးဖြတ်နိုင်သူဆိုသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

အားလုံးသည် ပူတင်၏ ပစားပေးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းရပြီး ၎င်း၏ အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် မည်သူ့ကို နေရာ ပေးရမည်၊ မည်သူ့ကို အပြစ်ပေးရမည် ဆိုသည်ကိုလည်း ပူတင်က ရွေးချယ်မည်ဖြစ်သည်။

ယင်းက နိုင်ငံရေးတွင် အလုပ်ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သော်လည်း စစ်ပွဲတွင် ကွဲပြားသော အဓိပ္ပါယ်ကို သက်ရောက် စေခဲ့သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူးဆိုသည့် ဂုဏ်ပုဒ်ကို ရရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းလက်အောက် တွင် ကွဲပြားနေသော တပ်ဖွဲ့များကို စုစည်းကာ ညီညွတ်သော တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန်အတွက် လိုအပ်သော နိုင်ငံရေး နောက်ခံ အင်အားကို ပူတင်က ၎င်းအပေါ် ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆူရိုဗီကင်သည် ချေချင်းညာတပ်ဖွဲ့များ၊ Wegner မှ ကြေးစားစစ်သည်များအပေါ် ထိန်းချုပ်ခွင့် မရခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

ထိုအခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် စစ်ပွဲအတွင်း အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းကို နည်းပါးစေခဲ့သည်။

ပူတင်ဝါဒ၏ ဒုတိယ လက္ခဏာ သွင်ပြင်မှာ ပြဿနာတစ်ခုကို အောင်မြင်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် သူရဲကောင်း ခေါင်းဆောင်များအပေါ် များစွာအာရုံစိုက်ခြင်းကြောင့် ဆူရိုဗီကင် အနေဖြင့် အထက်ပါ အခြေအနေ များတွင် ၎င်း၏ရာထူးကို ပေးဆပ်လိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

အနီးအနားရှိ ခရိုနီများနှင့် ပြောသမျှ ခေါင်းညိတ်လက်ခံသူများ၏ အားပေးအားမြှောက် လုပ်ဆောင်ခြင်းကြောင့် ပူတင် အနေဖြင့် ၎င်းသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ နိုင်စွမ်းရှိသူ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး အနေဖြင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အထင် ရောက် နေဖွယ် ရှိသည်။

ယင်းက အောင်မြင်မှုရှိလျှင် ငါတော်သောကြောင့်၊ ကျရှုံးလျင် တခြားသူများ အသုံးမကျသောကြောင့် ဆိုသော မေးခွန်းထုတ်ဖွယ် အခြေအနေတစ်ရပ်ကိုလည်း ဖြစ်စေသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများက ရုရှားကို လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေစဉ်

ပူတင်၏ မျှော်မှန်းချက်များသည် ဖိအားများလာလေ၊ ပို၍လက်တွေ့ မဆန်လာလေ ဖြစ်သည်။

၎င်းအပေါ်သစ္စာရှိသော စက်မှုဝန်ကြီး ဒန်းနစ်မန်တူရော့ဗ်၏ ဖြစ်ရပ်သည် အကောင်းဆုံး ဥပမာပင် ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းရှိ လေယာဉ်ထုတ်လုပ်မှုများ ကြန့်ကြာမှုအတွက် မန်တူရော့ဗ်သည် လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ပြစ်တင် ခံခဲ့ရသည်။

ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများကြောင့် စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများကို ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့ သော်လည်း ပူတင်က လက်မခံဘဲ ၎င်းကို ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။

ရေဗူးပေါက်တာ မလိုချင်၊ ရေပါတာသာ လိုချင်သည်ဆိုသည့် သဘောပင်။ စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ ကြီးမားသော အတွေ့အကြုံပိုင်း အားနည်းကာ ရှုပ်ထွေးသော ခေတ်သစ် အခြေအနေများနှင့် ဝေးကွာနေသော ပူတင်သည် ဆူရိုဗီကင်နှင့်ပတ်သက်၍ လက်တွေ့မကျသော မျှော်လင့်ချက်များ ထားရှိခဲ့ပုံရသည်။

စိန်ခေါ်မှုများ၏ အတိမ်အနက်ကို သဘောပေါက်ခြင်း မရှိဘဲ တာဝန်ရှိသူကို အပြစ်တင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင် သည် တိုက်ပွဲတွင် ဆက်ရှိနေပြီး ပူးတွဲအဖွဲ့၏ တပ်မှူးအသစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်အောက်ရှိ တပ်မှူး သုံးဦးအနက်မှ တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယင်းက ဆူရိုဗီကင်အတွက် ရာထူးချခံရခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ပိုများသော တာဝန်များအတွက် ပို၍ရာထူးကြီးသော တပ်မှူးကို တာဝန်ပေးခြင်းဟု ရုရှားဘက်က သတ်မှတ်သော်လည်း လက်ရှိ အခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် သာမက ဂီရာဆီမော့ဗ် အတွက်လည်း ရာထူးချခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော သက်ရောက်မှုများပင် ဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ကို စစ်မြေပြင်တွင် တာဝန်ပေးခြင်းမျိုးသည် အင်မတန် ရှားပါးသော ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရုံမက ၎င်းကို ခက်ခဲသော နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ရုရှားစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားသည် နောက်ကွယ်တွင် ပြင်ဆင်ထားသော အရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၅၀၀၀၀ ကို အသုံးပြုကာ ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်တစ်ရပ် ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ကို ယခင်ကတည်းက သိရှိခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အားသည် တောင့်တင်းသည်မှာ မှန်သော်လည်း ယူကရိန်း ဘက်တွင်လည်း တပ်ကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းမှု၊ အနောက်အုပ်စုမှ ထောက်ပံ့သော လက်နက်များ တပ်ဆင်မှုများကြောင့် ရုရှားအနေဖြင့် အလွယ်တကူ အောင်မြင်မှု ရရှိမည်တော့ မဟုတ်ပေ။

ရာထူးတည်မြဲမှုသည် ပူတင်၏ မြင့်မားသော မျှော်လင့်ချက်များ ပြည့်မှီအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိမရှိနှင့် ပတ်သက်နေသည့်အတွက် ဂီရာဆီမော့ဗ်သည်လည် ၎င်း၏ စစ်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်များကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက် လာမည်မှာ သေချာသည်။

ရုရှားအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်များပါ အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း စိုးရမ်မှုများ ရှိနေသော်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးမှာ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ နည်းပါးသည်။ စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်လာရန် ဘီလာရုစ်သမ္မတကို စည်းရုံးခြင်းနှင့် ရုရှားတပ်များကို တိုးချဲ့ခြင်း စသည်တို့တော့ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိသည်ဟု ယူဆရသည်။

ယင်းက ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ ရာထူးအတွက် အရေးပါသော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များလည်း ဖြစ်သည်။ ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက စစ်ပွဲတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်လိုခြင်း မရှိကြောင်း ပြသထားသည်။

စစ်မြေပြင်သို့ အသစ်ရောက်ရှိလာသော အရန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေကြောင့် စစ်ထဲရောက်ရှိ လာသူများသည် လက်ရှိအချိန်အထိ တိုက်ခိုက်ရေး အတွေ့အကြုံ မရှိကြသေးရုံမက ယင်းသည် ပြည်တွင်း၌ လူကြိုက်များသော ကိစ္စလည်း မဟုတ်ပေ။

ပူတင်သည် ရုရှားလူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေးကို စစ်ပုံသွင်း အုပ်ချုပ်နေသော်လည်း နောက်ဆုံး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသည့် အစိုးရအဖွဲ့တစ်ခု၏ အန္တာရယ်ကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သတိပြုမိသည်။ ဆူရိုဗီကင်အား နောက်ပို့လိုက်ခြင်းသည်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေများအတွက် ၎င်းကို ထိုးကြွေးကာ အသုံးချလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရေး ဂီရာဆီဗော့ဗ်ကို စစ်မြေပြင်တွင်ကွပ်ကွဲရန် တာဝန် ပေးခဲ့သော်လည်း ချေချင်းညာနှင့် ကြေးစား တပ်ဖွဲ့များအပေါ် ပူတင်၏ သဘောထား ပြောင်းလဲမှု မပြုလုပ်လျှင် စစ်မြေပြင်တွင်လည်း မည်သည့် ပြောင်းလဲမှုမှ ပေါ်ပေါက်လာမည် မဟုတ်ပေ။

ကြေးစားတပ်ဖွဲ့ကို ထိန်းချုပ်ထားသော စီးပွားရေးသမား ပရီဂေါ့ဟင်က ဂီရာဆီဗော့အား အထင်မကြီးကြောင်း ပြောခဲ့သော်လည်း ရုရှားအစိုးရဘက်က ယင်းအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဂီရာဆီမော့ဗ်သည် ရာထူးကြီးသူ ဖြစ်သော်လည်း ပူတင်ကသာ နိုင်ငံရေးအရ စွန့်စားမှုနှင့် လိုအပ်သော ထောက်ပံ့ မှု မလုပ်လျှင် ၎င်းသည်လည်း စစ်မြေပြင်မှာ အောင်မြင်မှုများနှင့် ဝေးကွာနေဦးမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုတစ်ခေါက် ဂီရာဆီဗော့ဗ် မအောင်မြင်ခဲ့လျှင် ထိုကိစ္စ နှင့်ပတ်သက်၍ အပြစ်တင်ရမည့်သူမှာ ပူတင် သာပင်ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည့် ဘက်ခ်မွတ်(Bakhmut )မြို့အနီးရှိ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းကျေးရွာတစ်ခုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ရုရှားဘက်က ထုတ်ပြန်ကြောင်း Aljazeera သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ ဒွန်နက်ခ်(Donetsk)ပြည်နယ်မှ ကလစ်ရှ်ချိကာ (Klishciivka) ရွာကို ရုရှားတပ်များက သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက သောကြာနေ့တွင် ပြောသည်။ စစ်မဖြစ်ခင် ဒေသခံ ၄၀၀ နီးပါး နေထိုင်သော အဆိုပါရွာကို အမြှောက်နှင့်လေကြောင်းအကူအညီများကြောင့် မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များက သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့သည်ဟု ကာကွယ်ရေးဌာနမှ ပြောသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ယူကရိန်းဘက်က အဆိုပါကိစ္စရပ်အပေါ် မှတ်ချက်ပြုပြောဆိုခြင်း မရှိသေးပေ။ ကလစ်ရှ်ချိကာရွာသည် ဘက်ခ်မွတ်မြို့၏ တောင်ဘက် ၆ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ဘက်ခ်မွတ်မြို့သည် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသောမြို့ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ယင်းကို သိမ်းပိုက်ရန်နှင့် ကာကွယ်ရန် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းတပ်များ ပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်မတိုင်ခင်ကတည်းက ရုရှားဘက်မှ ကြေးစားစစ်သည်များနှင့် ဒွန်နက်ခ်ရှိ ခွဲထွက်ရေးလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များက ကလစ်ရှ်ချိကာကို သိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ အပြင်းအထန် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည့် နယ်မြေဒေသများကို မြေပုံတွင် အနီရောင်ဖြင့် ပြသထားစဉ်(အယ်လ်ဂျာဇီးယား)

ထို့အပြင် တပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်း ဇာပိုရစ်ဇီးရား (Zaporizhia) ပြည်နယ်ဒေသရှိ လော့ဘ်ကိုဗက် (Lobkove) မှ ရွာတစ်ရွာကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သည်။ ဇာပိုရစ်ဇီးရားနှင့် ဒွန်နက်ခ်တို့သည် ရုရှားဘက်မှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကျူးကျော်ထားရာ ယူကရိန်းပြည်နယ် လေးခုမှနှစ်ခုအပါအဝင် လည်းဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအကူအညီများ တိုးမြှင့်ပေးရေးအတွက် ယူကရိန်း၏ အနောက်အုပ်စုမှ မဟာမိတ်များ ဂျာမနီတွင်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေစဉ် ရုရှားဘက်မှ စစ်မြေပြင်အောင်မြင်မှုများ ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်ခင်ကတည်းက ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအကူအညီသစ်များပေးမည်ဟု အမေရိကန်နှင့် ဖင်လန်တို့က ကြိုတင်ကြေညာခဲ့သည်။သောကြာနေ့ဆွေးနွေးပွဲတွင် ဂျာမနီလုပ် Leopard 2 တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးပို့ရေးအတွက် ဂျာမနီဘက်ကခွင့်ပြုမလားဆိုခြင်းအပေါ်ဆွေးနွေးသွားကြ မည်ဖြစ်သည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ကာ အကူအညီများအတွက် မဟာမိတ်များကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောခဲ့ရုံသာမက နောက်ထပ်အကူအညီများကို အချိန်တိုအတွင်းပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ တခြား မဟာမိတ်များဘက်မှ ယူကရိန်းသို့ ဂျာမနီလုပ်တင့်ကားများပေးခြင်းကို ဆုံးဖြတ်ရန် ဂျာမနီအနေဖြင့် ဗီတိုအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ဂျာမနီအစိုးရသည် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သတ်၍ နှုတ်ဆိတ်နေလျက်ရှိသည်။ တင့်ကားများပေးပို့ခြင်းသည် ရုရှားဘက်သို့ ရန်စသည့် အပြု အမူမျိုး ဖြစ်သွားမည်ကို ဂျာမနီအာဏာပိုင်များက စိုးရိမ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

Source:Aljazeera

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

ကမ္ဘာ့ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံး ကလပ်အသင်း ၂၀ စာရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှ အသင်း ၁၁ သင်းအထိ စံချိန်တင် ပါဝင်နေပါတယ်။

Deloitte က ၂၀၂၁-၂၂ ရာသီက ကိန်းဂဏန်းတွေကို အခြေခံပြီးတော့ စာရင်းကို ပြုစုခဲ့တာဖြစ်ပြီး စစ်တမ်း ကောက်ယူမှုရဲ့ ၂၆ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လိဂ်တစ်ခုတည်းက အသင်း ၁၁ အသင်းက ဒီစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံး ကလပ်အဖြစ် မန်စီတီးအသင်းက နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် ရပ်တည်နေပြီး လက်ရှိ ပရီးမီးယား လိဂ် ချန်ပီယံဖြစ်ရာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ ဝင်ငွေယူရို ၇၃၁ သန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယနေရာမှာ လာလီဂါကလပ် ရီးရဲလ်မက်ဒရစ် ရှိနေပြီး စပိန်အင်အားကြီး အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ယူရို ၇၁၃ ဒသမ ၈ သန်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။ တတိယနေရာမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းက ရှိနေပါတယ်။

ကြိုးကြာနီတို့ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တုန်းက ဒီစာရင်းရဲ့ အဆင့် ၇ နေရာသာ ရှိခဲ့ပေမယ့် ဝင်ငွေ ၇၀၁ ဒသမ ၁ သန်း ရရှိခဲ့ တာကြောင့် တတိယနေရာအထိ ရောက်ရှိလာခဲ့တာပါ။

လီဗာလ်ပူးအသင်းက ဆာလတ်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်ဟာ သူတို့ရဲ့ အစဉ်အလာ ပြိုင်ဘက် မန်ယူအသင်းကိုလည်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကျော်တက် နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မန်ယူအသင်းဟာ ဒီအဆင့်ရဲ့ အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရှိနေပြီး အဆင့် ၅ နေရာမှာတော့ ပြင်သစ် ချန်ပီ ယံ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းက ရပ်တည်နေပါတယ်။

ကွင်းဝင်ကြေး မြင့်တက်လာမှုကြောင့် လက်ရှိ ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယားကို ဦးဆောင်နေတဲ့ အာဆင်နယ် အသင်းဟာ ဒီစာရင်းရဲ့ အဆင့် ၁၀ နေရာမှာရှိနေပြီး သူ့အထက်မှာ မြို့ခံပြိုင်ဘက်တွေဖြစ်တဲ့ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ စပါး အသင်းတို့က အဆင့် ၈ နဲ့ ၉ အဖြစ် အသီးသီး ရပ်တည်နေပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်ထပ် စပိန်အင်အားကြီး ကလပ် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘာစီလိုနာ အသင်းရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကတော့ ပြုတ်ကျသွား ခဲ့ပြီး မနှစ်က အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒီနှစ် ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ အဆင့် ၇ ကို ရောက်ရှိနေခဲ့ပါပြီ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဘာစီလိုနာရဲ့ အထက်အဆင့် ၆ နေရာမှာ ရှိနေပါတယ်။

အဆင့် ၁၀ ကနေ ၂၀ အတွင်းမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်၊ အက်သလက်တီကို၊ ဒေါ့မွန်၊ အင်တာမီလန်၊ ဝက်စ်ဟမ်း၊ အေစီမီ လန်၊ လက်စတာ၊ လိဒ်ယူနိုက်တက်၊ အဲဗာတန်နဲ့ နယူးကာဆယ် အသင်းတွေက အသီးသီး ရပ်တည်နေပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီမှာ ဒီအသင်း ၂၀ ဟာ စုစုပေါင်း ယူရို ၉ ဒသမ ၂ ဘီလီယံဝင်ငွေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၂-၂၁ ရာသီနဲ့ယှဉ်လျှင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ဝင်ငွေ မြင့်တက်လာခြင်း ဟာ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှု များအပြီး ပရိတ်သတ်တွေ ကွင်းထဲ ပြန်လည် ဝင်ရောက်ခွင့် ရရှိ လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး ကွင်းဝင်ကြေးဟာလည်း ၂၀၂၀-၂၁ ရာသီရဲ့ ယူရို ၁၁ သန်းနဲ့ယှဉ်ရင် ၂၀၂၁-၂၂ မှာ ယူရို ၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံအထိ မြင့်တက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC/ Goal

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များ လျှောက်၍မရသေးခြင်းက တရားမဝင် နည်းလမ်းဖြင့် ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်သူ ပိုမို များပြားလာနိုင်သကဲ့သို့ လူလိမ်ပွဲစားများ၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်အတုများလည်း ပေါများလာနိုင် ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူနှင့် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးသည့် ရုံးများအားလုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားခြင်းအား ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားခြင်းအား ရပ်ဆိုင်းထားခြင်းသည် လက်ရှိ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေး အခြေအနေတို့ကြောင့် ပြည်ပသို့ တရားဝင် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ချင်သည့်သူများအား တရားမဝင် နည်းလမ်းဖြင့် သွားရောက်ခြင်းဆီသို့ တွန်းပို့သည့်ပုံစံဖြစ်သွားကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒီလိုလုပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့အနေနဲ့က မှောင်ခိုလူကုန်ကူးတဲ့လူတွေရဲ့ သားကောင်ဖြစ်ဖို့အတွက်က ပိုပြီးတော့ နီးစပ်သွားတာပေါ့။ ပြီးတော့ လူမှောင်ခို၊ လူကုန်ကူးလုပ်တဲ့လူတွေအတွက်ကလည်း ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေလာတာပေါ့။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီဆက်စပ်တဲ့ဟာမှာဆိုရင် ခုနက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုတွေ ဖြစ်လာမယ်။ အများကြီးပေါ့နော်။ ဘာလို့ဆို လူတွေက သူက ရတဲ့နည်းနဲ့ သွားတော့မှာလေ။ ပတ်စပို့ကိစ္စနဲ့ မစောင့်နိုင်တော့ဘူးလေ။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ မမျှော်လင့်တဲ့ဟာတွေပေါ့။ မဖြစ်သင့်တဲ့ဟာတွေ ဖြစ်ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ရှေ့လျှောက်ကတော့။ ဗမာပြည်ဘက်အခြမ်းမှာ သူတို့က စနစ် ပိုမိုလွယ်ကူပြီးတော့ အဆင်ပြေတဲ့စနစ်ကို လုပ်မှာ မို့လို့ ဘာညာဆိုပြီး ပြောတာပဲ။ ဒါလည်း ကျနော်ထင်တယ် ဆင်ခြေတစ်ခုပါပဲ။ အဲဒီတော့ လွယ်အောင်မလုပ်ဘဲနဲ့ ကျနော်တို့ဆီမှာက ဆင့်ကဲ ဆင့်ကဲတွေ။ စလုပ်ကတည်းက သန်းခေါင်စာရင်းတွေ၊ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ အခုဆိုရင် ပိုဆိုးလာတယ် OWIC ကတ်ရှိရမယ်တို့၊ နောက်ပြီးတော့ ခေါ်စာရှိရမယ်တို့။ ဒီလို ဒီစနစ်ကို ခက်ခဲအောင်လို့ လုပ်ထားတဲ့သဘော။ ခက်မှလည်း သူတို့အဆင်ပြေမှာလေ ပိုက်ဆံတောင်းလို့ ရမှာကိုး။ အစိုးရဘက်ကတော့ လက်ရှိ အာဏာရှိနေတဲ့ အစိုးရဌာနတွေအတွက်က သူတို့တွေးတာတော့ ဘယ်လိုတွေးလဲမသိ။ သူတို့ကတော့ တစ်မျိုးတွေးရင်တွေးမှာပေါ့။ လုံခြုံရေးတို့ ဘာတို့ ဒါမျိုးတွေ တွေးရင် တွေးမှာပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လုပ်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြသူများ(ဓါတ်ပုံ-CNI)

၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ မည်သည့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားမှုပုံစံကိုမဆို ယာယီရပ်ဆိုင်း လိုက်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း အထူးအစီအစဉ်အနေဖြင့် MOU အလုပ်သမားအပါအဝင် ဗုဒ္ဓဂါယာ ဘုရားဖူးသွားမည့် သူများအတွက် Green Channel မှ နိုင်ငံကူးစာအုပ် လျှောက်ထားခွင့်ပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်ခြင်းများအတွက် ကုမ္ပဏီ ၁၄၃ ခု အား Black List စာရင်းသွင်းသွားမည်ဟု ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာ၏ အကြောင်းကြားစာထဲတွင်ပါဝင်ပြီး ၎င်းအပြင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အကျိုးဆောင် လိုင်စင်ရ အေဂျင်စီ ၁၃၃ ခုလည်း ပါဝင်နေသည်ကို စိစစ်တွေ့ရှိရကြောင်း အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေး ဦးစီးဌာနမှ မြန်မာပြည်ပ အလုပ်အကိုင်ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အဖွဲ့ချုပ်သို့ ပေးပို့သည့်အထဲတွင် ပါရှိသည်။

ထို့နောက် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Green Channel မှ တစ်ဆင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားခြင်း အစီအစဉ်ကိုပါ ယာယီရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း မြန်မာပြည်ပ အလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ် MOEAF မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ရမည်ဟု ပြောဆိုနေမှုများအား မယုံကြည်ကြရန်နှင့် ပြည်ပ ထွက်မည့်သူများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရုံးများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်ကိုသာ စောင့်ကြရန် ဂျပန် ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီတစ်ခုမှ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပွဲစားတွေလည်း အဲဒီလောက် မလွယ်လောက်ဘူး။ အထဲဝင်ခွင့်ရဖို့ဆိုတာ အခုက တအားစိစစ်နေလို့။ ပွဲစား ဆိုရင်တောင်မှ တော်ရုံတန်ရုံ ပိုင်နိုင်ပြီး ပေါက်ရောက်တဲ့လူမျိုးမှ ရရင် ရမှာပေါ့လေ။ တော်ရုံတန်ရုံလူ ဆိုရင်တော့ မရလောက်ဘူး။ တကယ်လို့ ဒီအချိန်မှာ ရမယ်ဆိုတာမှာမှ တအားကြီး ပေးကောင်းပေးရလိမ့်မယ်။ နောက်တစ်ခု က အခုက အတုတွေဘာတွေလေ။ တချို့တွေကကြတော့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာတွေ့ရတယ်။ အခု ပိတ်ထားတဲ့အခါ ကျမှ ပတ်စပို့တွေလုပ်ပေးမယ် လားရှိုးဘက်တွေ ဘာတွေမှာဆို။ ကျနော်ထင်တယ် အဲဒါ အတုတွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ထွက်ခါနီးကျတော့မှ immigration မှာ တွေ့ပြီးတော့ ငြိပြီးတော့ ထွက်လို့မရတာတွေ ဘာတွေဖြစ်လာလိမ့်မယ် အဲဒါတွေကလေ။ အတုတွေလည်း အခု တအားပေါ်နေတယ်။ အခု လောလောဆယ်ကတော့ တရားဝင် လမ်း ကြောင်း ပြန်ဖွင့်မှာကို စောင့်ရုံမှတစ်ပါး ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ စောင့်ဖို့ပဲရှိတော့တယ်။ ကျနော်တို့တောင်မှ စောင့် နေရတာလေ။ ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ အဲဒါကြောင့် တအားသွားချင်စိတ်တွေများပြီး ရတယ်ဆိုရင် မယုံပါနဲ့လို့ အဲဒါ လေးပြောချင်တာ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
ထိုသို့ စာရွက်စာတမ်းအတုပြုလုပ်ပါက ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၄၂၀/၄၆၈ (လိမ်လည်မှု၊ စာတမ်းအမှတ်အသားအား အတုပြုလုပ်မှု)ဖြင့် အရေးယူခံရနိုင်သည့်အတွက် ပွဲစားဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ပြုလုပ်ခြင်းအား သတိထား သင့်သည်။

ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားမှုအား ရပ်ဆိုင်းထားခြင်းသည် စနစ်အသစ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲနေသည့် အတွက်ဟုဆိုသော်လည်း အခြားသော လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပွဲစားများအား ထိန်းချုပ်ရန်အတွက်လည်း ဖြစ်နိုင် ကြောင်း သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

ရုရှားသာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့လျှင် နျူကလီးယားစစ်ပွဲအထိ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ရုရှားသမ္မတဟောင်း ဒီမီထရီ မက်ဗီဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev) က နေတိုးအဖွဲ့ကို သတိပေးလိုက်သည်။၎င်းသည် သမ္မတပူတင်နှင့် အနီးကပ်ဆက်ဆံရေးရှိသူလည်းဖြစ်သည်။

နျူကလီးယားပိုင်ရှင် နိုင်ငံတစ်ခုရှုံးနိမ့်မှုသည် နျူကလီးယားစစ်ပွဲတစ်ခုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု မက်ဗီဒက်ဗ်က တယ်လီဂရမ်ပို့စ်တစ်ခုတွင် ရေးသားခဲ့သည်။၎င်းသည် ပူတင်၏ အင်အားကြီးလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် လက်ထောက်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူလည်းဖြစ်သည်။ နျူကလီးယားပိုင်ရှင်သည် ၎င်းတို့ ကံကြမ္မာပေါ်မူတည်နေသည့် ပဋိပက္ခကြီးများတွင် မည်သည့်အခါတွင်မှ ရှုံးနိမ့်မည်မဟုတ်ဟုလည်း သမ္မတ ဟောင်းက ပြောသည်။

ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့ပေးရေးအတွက် ဂျာမနီတွင်ဆွေးနွေးမည့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မဟာမိတ်အဖွဲ့များနှင့် အနောက်အုပ်စုမှ ကာကွယ်ရေးခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ၎င်းမူဝါဒ၏ အန္တရာယ်နှင့် ပတ်သက်ကာ စဉ်းစား သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက သတိပေးသည်။အဆိုပါ ပြောဆိုမှုများကို ရုရှားအစိုးရဘက်မှလည်း ထောက်ခံခဲ့ကာ မက်ဗီဒက်ဗ်၏ ပြောစကားများသည် ၎င်းတို့၏ နည်းလမ်းများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည်ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားတစ်ခုတွင် နျူကလီးယားလက်နက်များကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ရုရှားအစိုးရ၏ မူဝါဒအရ နိုင်ငံ၏တည်ရှိမှုကို ခြိမ်းခြောက်လာသော သမားရိုးကျလက်နက်များနှင့်သော်လည်း ကောင်း ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ရန်လိုမှုများကို နျူကလီးယားလက်နက်ဖြင့် တုန့်ပြန်ရန်သော်လည်းကောင်း ခွင့်ပြုချက် ပေးသည်။ အသက် ၅၇ နှစ်အရွယ် မက်ဗီဒက်ဗ်သည် ယခင်က အမေရိကန်နှင့်ပူးပေါင်းကာ ရုရှားနိုင်ငံအား လစ်ဘရယ်စနစ်သို့ ပြောင်းလဲရေးအတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားအဖြစ် ၎င်းကို၎င်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင်တော့ ပူတင်၏အတွင်းစည်းမှ လူသိရှင်ကြား ရန်လိုသူတစ်ဦးအဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်ချိန်ကတည်းက ၎င်းသည် နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုရေးနှင့်ပတ်သက်သည်များကို ထပ်ဖန်တလဲလဲ ပြောဆိုခဲ့ရုံမက အနောက်အုပ်စုကိုလည်း စဉ်ဆက်မပြတ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သူဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် အင်အားအကြီးဆုံးနျူကလီးယားပိုင်ရှင်နိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်သော ရုရှားနှင့်အမေရိကန်တို့သည် ကမ္ဘာ့နျူကလီးယားလက်နက်များ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ အမေရိကန်သိပ္ပံပညာရှင်များ အဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရုရှားတွင် နျူကလီးယားဒုံးကျည်ထိပ်ဖူး ၅၉၇၇၊ အမေရိကန်တွင် ၅၄၂၈၊ တရုတ်တွင် ၃၅၀၊ ပြင်သစ်တွင် ၂၉၀နှင့် ဗြိတိန်တွင် ၂၂၅ ခု ရှိသည်ဟု သိရသည်။ ရုရှား၏ နျူကလီးယားအသုံးပြုရေးတွင် သမ္မတပူတင်သည် ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူဖြစ်သည်။
ရုရှားဘက်ကသာ အမှန်တကယ်နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုလာလျှင် မည်သို့တုန့်ပြန်မည်လဲ ဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန်ဘက်မှ အသေးစိတ်ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိသေးပေ။

သမားရိုးကျလက်နက်များနှင့်ပတ်သက်လျှင် နေတိုးသည် ရုရှားထက် အင်အားသာလွန်သော်ငြား နျူကလီးယား လက်နက်အရေးတွင်မူ ရုရှားသည် နေတိုးအဖွဲ့ထက်ပို၍ အင်အားကောင်းနေသည်။

Source:Aljazeera

CNI International News

လီမာ၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

သမ္မတသစ်ကို ကန့်ကွက်ရန်နှင့် ဖြုတ်ချခံ သမ္မတဟောင်းကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသရန်အတွက် ပီရူးပြည်သူ ထောင်ပေါင်းများစွာက ကြာသပတေးနေ့တွင် မြို့တော်လီမာ (Lima) သို့ ချီတက်လာခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြသူများက လက်ရှိသမ္မတ ဒီနာ ဘိုလူရာတီ (Dina Boluarte) ရာထူးမှ ဆင်းပေးရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကို ချက်ချင်းကျင်းပပေးရန်နှင့် နိုင်ငံတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကာလရှည် တောင်းဆိုနေမှုများ အတွက် စာမျက်နှာသစ်တစ်ခု ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် သမ္မဟောင်း ပီဒရိုကတ်စတီလို (Pedro Castillo)ကို ထောက်ခံ သူများက မျှော်လင့်ထားသည်။

ကတ်စတီလိုသည် ကျေးလက်ဒေသမှ ပေါ်ထွက်လာသည့် ပထမဆုံးသော ပီရူးသမ္မတဖြစ်ကာ လွှတ်တော်အား ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ လက်ရှိ အချိန်အထိ ဆန္ဒပြပွဲများသည် နိုင်ငံတောင်ပိုင်း အန်းဒက်စ် (Andes ) တွင် အများဆုံး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး လူ ၅၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ပီရူးမှာ သမ္မတသစ် နုတ်ထွက်ရေး ဆန္ဒပြနေကြစဉ်(AP)

အများစုမှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြပွဲများ၊ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များနှင့် ပဋိပက္ခများက ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ပီရူးနိုင်ငံအတွက် အဆိုးရွားဆုံးသော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အကြမ်း ဖက် မှုများဖြစ်ရုံမက မြို့တော်လီမာတွင် နေထိုင်သော မြို့ပြအထက်တန်းလွှာများနှင့် ဆင်းရဲသော ကျေးလက် ဒေသရှိ ဒေသခံများအကြား ကွဲပြားမှုများ ရှိနေသည် ဆိုခြင်းကိုလည်း မီးမောင်းထိုးပြနေသည်။

ပီရူးနိုင်ငံမှ လူအများစု၏ အသံများမှာ တိတ်ဆိတ်နေရသည်ဟု ဆန္ဒပြရန် ချီတက်လာသော ရှေ့နေ တစ်ဦးက ပြောသည်။ မြို့တော်လီမာအထိ လာရောက် ဆန္ဒပြခြင်းဖြင့် ဘိုလူရာတီ အာဏာလွှဲပြောင်း ရယူချိန် ကတည်းက စတင်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ပိုမိုအားကောင်း လာမည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက မျှော်လင့်နေသည်။

မြို့တော်သို့ ဆန္ဒပြသူများ ရောက်ရှိလာခြင်းက နောက်ထပ် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ထပ်မံ ပေါ်ပေါက် လာဦးမည့် အရိပ်အယောင်လည်း ဖြစ်သည်။

ဆန္ဒပြသူများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

ကြာသပတေးနေ့တွင် ဆန္ဒပြသူများသည် လီမာမြို့ မြို့လယ်ခေါင်မှ နိုင်ငံ၏ လူချမ်းသာများ နေထိုင်ရာ မီရာ ဖလောရက်စ်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။

ဆန္ဒပြပွဲများကို ငြိမ်းချမ်းစွာ လုပ်ဆောင်ရန်လည်း အစိုးရဘက်က တောင်းဆိုထားသည်။

၂၀၂၆ တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် သမ္မတနှင့် လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲများကို ၂၀၂၄ တွင် ရှေ့တိုးဆောင် ရွက်ရေး အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံသည်ဟု သမ္မတဘိုလူရာတီက ပြောသော်လည်း ဆန္ဒပြသူများက ပြည်သူများ အပေါ်တွင် အကြမ်းဖက်သော အစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန်မရှိဟု ပြောသည်။

ဆန္ဒပြသူများက မြို့တော်လီမာသို့ ရောက်ရှိ နေချိန်တွင် ပီရူးတောင်ပိုင်း၌ အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု လည်း သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

အင်ဖယ်လ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသတွင်ရှိသော မဏိပူရပြည်နယ်သည် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံ ဒေသကြောင့် တိုက်ရိုက်နစ်နာသူ ဖြစ်လာပုံရကြောင်း NORTHEAST NOW သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မဏိပူရရဲတပ်ဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီဒွန်ဂဲလ် (P Doungel)က မြို့တော် အင်ဖာတွင် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ၃၉၈ ကီလိုမီတာ ထိစပ်နေပြီး ရွှေတြိဂံဒေသမှ သက်ရောက်မှုများကို တိုက်ရိုက် ကြုံတွေ့နေရသည်။

နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော ရွှေတြိဂံဒေသသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးမားဆုံးသော ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး တင်ပို့ရာ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ငါးနှစ်အတွင်း မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်တခြားသော ဥပဒေစိုးမိုးရေး အေဂျင်စီများက ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

အာသံရိုင်ဖယ်တပ်က မူးယစ်ဆေးသယ်ယူသူများကို ဖမ်းဆီးရမိစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုငါးနှစ်အတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့မှ မူယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၂၄၃ ခုကိုလည်း မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနှင့်နယ်စပ်ဒေသသည် ပြည်နယ်၏ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ကုန်သွယ်မှုကို နှိမ်နင်းရေးအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်နေသည်ဟု ဒွန်ဂဲလ်က ပြောသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ ဘိန်းဖြူ ၂၃၈ ဒသမ ၇၂ ကီလိုဂရမ်၊ ဆေးခြောက် ၇၉၃၂ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်း ၁၈၆၅ ဒသမ ၁၅ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် SP ဆေးတောင့် ၅၀၂ ဒသမ ၄၄ ကီလိုဂရမ်၊ N-10 ဆေးပြား ၇၆၀၉၂ လုံး၊ WY ဆေးပြား ၁၆၈၈ ဒသမ ၉၆ ကီလိုဂရမ်၊ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး ၉၃၂၉၀ ဗူး၊ သကြားညို ၉၄၃ ဒသမ ၄၁ ကီလိုဂရမ်၊ pseudo-ephedrine ၁၈၁ ဒသမ ၄၉ ကီလိုဂရမ်နှင့် alphavin ဆေးပြား ၃၀၈၀ ပြားတို့ကိုလည်း ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ငါးနှစ်အတွင်း တခြားသော မူးယစ်ဆေးဝါးများအပြင် ဘိန်းခြောက် ၃၇၅၀ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်းစေ့ ၇ အိတ်တို့ကိုလည်း ဖမ်းမိခဲ့သည်။

ထိုသို့သော မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် ဆက်စပ်နေသော အမှုပေါင်း ၂၈၁၇ ခုရှိခဲ့ပြီး အမျိုးသမီး ၅၉၅ ဦး အပါအဝင် လူပေါင်း ၂၈၁၇ ဦးကိုပါ ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု မဏိပူရရဲအရာရှိက ပြောခဲ့သည်။

Source: Northeast News

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်မှ ကူညီချင်သည်ဟု မိမိအား ပြောလာကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင် ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ရက္ခိုင့်တပ်တော် (ULA/AA) နှင့် မြန်မာ့တပ်တော်တို့ ဒုတိယအကြိမ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက် သည်ကိုလည်း စိတ်ဝင်စားနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်က “မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားပါတယ် တရုတ်ကလေ၊ ULA/AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် ဒုတိယအကြိမ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲသွားတဲ့ ကိစ္စလေးတွေလည်း သူတို့က သိချင်တယ်၊ သူတို့ (တရုတ်) ကိုယ်တိုင် ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးလိုတဲ့ သဘော ကျနော်တို့ ဒီစာသားလေးတွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ ပြောတာဆိုတာလေးတွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ ဒါမျိုးသုံးသပ်တာပေါ့၊ တရုတ်ပြည်ဖက်က ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကို ကူညီချင်တယ်၊ ULA/AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်၊ နောက် မြောက်ပိုင်းလည်း ပါမှာပေါ့ဗျာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ULA/AA နှင့် တပ်မတော်တို့ ၂ နှစ်နီးပါး ရပ်နားထားသည့် တိုက်ပွဲမှာ ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ အတွင်းက တကျော့ပြန် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

 AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံလူထု၏ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုကို ထောက်ထား၍ နှစ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းကြား နားလည်မှုယူ၍ ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က တိုက်ပွဲများ ပြန်လည်ရပ်စဲကြောင်း သဘောတူညီမှု ယူခဲ့ကြ သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် မြန်မာနိုင်ငံကို ငြိမ်းချမ်းစေချင်သည်မှာ အမှန်တရားဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အားလုံးကတော့ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားအပေါ် မူတည်ကြတာပေါ့နော်၊ မြန်မာပြည်ကြီးက အေးချမ်းသွား ပြီဆိုရင် ဒါကတော့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အတွက်ကတော့ အကျိုးကျေးဇူးတစ်ခုပဲလေ၊ တရုတ်က မြန်မာကို ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ကူညီချင်တယ်ဆိုတာလည်း ဒါကတော့ အမှန်တရားပါပဲ၊ တစ်ခုရှိတာက တရုတ်က သူက သူ့သမိုင်းစဉ်လာကိုက လက်တွေ့ဖြစ်တည်မှု သဘောတရားကို သူက သွားတဲ့ သဘောရှိတယ်၊ မူဝါဒတွေထက်ကို တကယ်အလုပ်ဖြစ်ဖို့ အတိုင်းအတာကို သူက စဉ်းစားတဲ့သဘောရှိတယ်၊ အဲဒီအခါကြတော့ သူ့မှာ ဘာပြဿနာ ဖြစ်နေသလဲဆိုရင် ကျနော်က သူတို့ စိတ်ထဲကို ကြည့်လိုက်တာ လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းမှာ သူ့ ရဲ့ အကျိုးစီးပွားဖြစ်တဲ့ ပိုက်လိုင်းကိစ္စ၊ ပိုက်လိုင်းကိစ္စရယ်၊ ကုန်သွယ်မှု ကိစ္စပေါ့နော်၊ ပြီး‌တော့ အဲဒီနေရာတွေမှာ တရုတ်အနေနဲ့က မြန်မာကို ကူညီတယ်၊ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေအပေါ်မှာလည်း သူက မစွန့်ပစ်နိုင်ဘူး။ လိုရင် လိုသလို ကစားမယ်ဆိုတဲ့ သဘောထားကို သွားပြီးတော့ တွေ့နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင် သုံးဖွဲ့နဲ့ NSPNC  ဆွေးနွေးပွဲကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုအဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းမှ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ခရိုင်ရှိ ကူမင်းမြို့သို့ မိုင်ပေါင်း ၄၇၉ မိုင် ရှည်လျားသည့် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ပိုက်လိုင်းများရှိသလို နယ်စပ် ကုန် သွယ်မှုမှတဆင့် ‌အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေပြီး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာ ရေး၊ ပညာရေး စသည့် အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

တရုတ် - မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ်မှာ မိုင်ပေါင်း ၁၃၀၀ ကျော် ထိစပ်လျက်ရှိပြီး နယ်စပ်အနီးတွင် ကချင် လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)၊ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက် ရေးပါတီ (SSPP/SSA)၊ ‘ဝ’ ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSA)၊ မြန်မာနိုင်ငံ အမှန်တရား နှင့် မျှတမှု အမျိုးသားပါတီ (MNDAA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မတော် (NDAA)၊ ပလောင်ပြည် လွတ် မြောက်ရေးတပ်ဦး (PSLF/TNLA) စသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

CNI International News

မိုဂါဒစ်ရှူး၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဆိုမာလီနိုင်ငံ၏ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူး (Mogadishu)မြို့ မြောက်ဘက် စစ်တပ် အဆောက်အဦတစ်ခုကို အယ်လ် ရှာဘတ် (al-Shabab) အစွန်းရောက်အုပ်စုက အင်္ဂါနေ့တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သား ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆိုမာလီအာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ဆိုမာလီတပ်ဖွဲ့များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီး အယ်လ်ရှာဘတ် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၂၁ ဦးကို အသေ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တိုက်ခိုက်မှုသည် မိုဂါဒစ်ရှူးမြောက်ဘက် ၇၅ ကီလိုမီတာအကွာ မစ်ဒယ်ရှာဘယ်လီဒေသ (Middle Shabelle)ရှိ ရှာဝတ်လီ (Xawaadley) ကျေးရွာရှိ ဟာဝတ်လီ (Hawaadley) စစ်စခန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ယင်းကို ၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့က ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို အသင့်အနေအထားတွင် ရှိနေသည့် ရဲရင့်သော ဆိုမာလီစစ်သားများက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုမာလီစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုဒီဝါယူဆွတ်ဖ်ရေ့ (Odawa Yusuf Rage) က ပြောသည်။

အယ်လ်ရှာဘတ် အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

သေဆုံးသူများတွင် စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။

တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ခင်ကတည်းက အကြမ်းဖက်သမားများ စီးနင်းလာမည့် ကားများအပြင် ၎င်းတို့၏ သတင်းကို ကြိုတင် ရရှိထားကြောင်းနှင့် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်တွင် စစ်သား ၁၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟုလည်း စစ်စခန်းတွင် ရှိနေသော စစ်သားတစ်ဦးက အေပီသို့ ပြောသည်။

စစ်စခန်း ဝင်ပေါက်တွင် ပထမဆုံး အသေခံ ကားဗုံးခွဲခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် စခန်းအတွင်း ရောက်ရှိလာချိန်တွင် အသေခံ ဗုံးခွဲသူနှစ်ဦးက ထပ်မံ ဖောက်ခွဲခဲ့ကြောင်းနှင့် ထို့နောက်တွင်မှ သေနတ်သမားများက ပစ်ခတ်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားသည်။

လက်ရှိ အချိန်တွင် ဆိုမာလီအစိုးရသည် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်း အပြင်းထန်ဆုံး ထိုးစစ်ဆင်မှုအဖြစ် အယ်လ်ရှာ ဘတ် အဖွဲ့အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ထိုအဖွဲ့သည် မြို့တော် အပါအဝင် တခြားသော နေရာများတွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေဆဲပင် ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဆူဗာ၊ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)အစိုးရ လုပ်ဆောင်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် မြန်နှုန်းတို့အပေါ် ဖီဂျီစစ်ဦးစီးချုပ်မှ စောဒကတက်ခဲ့ခြင်းက ၃၅ နှစ်အတွင်း အာဏာသိမ်းမှု ၄ ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပစိဖိတ်နိုင်ငံအတွင်း စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေသည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျုံးကာလူနီဝေ (Jone Kalouniwai)၏ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို အစိုးရအဖွဲ့က ချက်ချင်း တုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ပီအို တီကိုဒွာဒွာ (Pio Tikoduadua)က စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရဘက်မှ စိုးရိမ်မှုများ အကြောင်းအား ပြောဆိုခဲ့သည်။

ပြည်သူများ စိုးရိမ်စေသည့် ထုတ်ပြန်ချက်မျိုး မလုပ်ဆောင်တော့ဟု စစ်ဦးစီးချုပ်ဘက်မှ ပြောကြောင်း တီကိုဒွာဒွာ ကပြောသည်။

စစ်တပ်သည် လက်ရှိအစိုးရအပေါ် လေးစားမှု ရှိသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကာလူနီဝေက နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)ကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဖီဂျီသည် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းခဲ့သည့် မှတ်တမ်းဆိုးများရှိရာ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ရာဘူကာ ကိုယ်တိုင် ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် နှစ်ကြိမ်အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။

ရာဘူကာသည် မဟာမိတ်ပါတီများ၏ ထောက်ခံမှုကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိမှုသည် စစ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဖရန့်ခ် ဘိုင်နီမာရာမာ (Frank Bainimarama) ၏ ၁၆ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်မှုကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖီဂျီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် နိုင်ငံရေး၌ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ရန် အာဏာရှိနေပြီး ရာဘူကာအစိုးရက အခြေခံဥပဒေကို ပြောင်းလဲရန် ၎င်းတို့၏ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းများမှ တစ်ခု အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

ဖီဂျီနိုင်ငံက မြို့တော်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ပထမဆုံး ကြေညာချက်၌ ကာလူနီဝေက အစိုးရ၏ မြန်ဆန်သော ပြောင်းလဲမှုများ အပေါ် ဖီဂျီစစ်တပ်အတွင်း စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာပြီဟု ပြောခဲ့သည်။

မည်သည်ကို ရည်ရွယ်ကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း အစိုးရ၏ ပြောင်းလဲမှုများသည် လုပ်ငန်းစဉ်များ အပေါ် အပြည့်အဝ နားလည် သဘော ပေါက်ခြင်းမရှိ သို့မဟုတ် ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ဥပဒေများအပေါ် စိန်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စစ်တပ်က စိုးရိမ်မိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

သို့သော် တီကိုဒွာဒွာက စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက် ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကာလူနီဝေကလည်း ၎င်းအနေဖြင့် အာဏာသိမ်းရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။

စစ်တပ်၏ ဝေဖန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်စရာမရှိဟုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား