CNI International News

ပေါ့ထ်-အူ-ပရင့်စ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

၂၀၂၁ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံး၌ သတင်းသမားများ အသတ်ခံရမှု ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာသည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အများစုမှာ ယူကရိန်း၊ မက္ကဆီကိုနှင့် ဟေတီတို့မှ ဖြစ်သည်။

နယူးယောက်အခြေစိုက် သတင်းသမားများ ကာကွယ်ပေးရေးကော်မတီမှ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အတွင်း တစ်ကမ္ဘာလုံး၌ အနည်းဆုံး သတင်းသမား ၆၇ ဦး အသတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံး အရေအတွက်လည်း ဖြစ်သည်။ မြင့်တက်လာသော အန္တရာယ်များကြောင့် ပြင်းထန်သော ဖိအားများအောက်တွင် အလုပ်လုပ်နေရသည်ဟု ယူကရိန်း၊ မက္ကဆီကိုနှင့် ဟေတီတို့မှ သတင်း သမားများက ပြောသည်။

အသတ်ခံခဲ့ရသော သတင်းသမားများကို ဂုဏ်ပြုထားစဉ်(AP)

အသိအသာ အထင်ရှားဆုံးမှာ ဟေတီတွင်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် သတင်းသမား ၇ ဦး အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ လူဦးရေ ၁၂ သန်းသာရှိသော ကျွန်းနိုင်ငံမှ မြင့်မားသော အရေအတွက်လည်း ဖြစ်သည်။

ထို ၇ ဦးမှ အချို့မှာ မြို့တော်ကိုပင် ထိန်းချုပ်ထားသော လမ်းပေါ်ရှိ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများကြောင့် ဖြစ်ပြီး အနည်းဆုံး ၂ ဦးမှာ ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ သတင်းသမားများ အနေဖြင့် မည်သူ့ကို ယုံကြည်ရမှန်းပင် မသိတော့ဟု ဟေတီနိုင်ငံရှိ သတင်းသမားတစ်ဦးက ပြောသည်။

သတင်းသမားများ ကာကွယ်ပေးရေးကော်မတီ(CPJ)၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌ အသတ်ခံရသူ ၆၇ ဦးမှ ၃၅ ဦး မှာ ဖော်ပြပါ သုံးနိုင်ငံမှ ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

မက္ကဆီကိုတွင် ၁၃ ဦး အသတ်ခံရသည်ဟု ကော်မတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသော်လည်း တခြား မီဒီယာများတွင် ၁၅ ဦးဟု ရေးသားသည်။

ယူကရိန်းအမျိုးသမီးတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၂ သည် ဆယ်စုနှစ် သုံးခုအတွင်း မက္ကဆီကို သတင်းသမားများအတွက် အဆိုးရွားဆုံးနှစ်လည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။

စစ်ပွဲများ ဖြစ်ပွားရာ ယူကရိန်းတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်၌ သတင်းသမား သေဆုံးမှု ၁၅ မှုရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

အသတ်ခံရမှု ၆၇ မှုထဲမှ ၄၁ မှုသည် ၎င်းတို့ အလုပ်အကိုင်များနှင့် တိုက်ရိုက် သက်ဆိုင်နေကြောင်း CPJ က ပြောကာ ကျန် ၂၆ ခုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း စစ်မြေပြင်တွင် သတင်းယူနေသော သတင်းထောက်များသည်လည်း များပြားသော အန္တရာယ်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု CPJ က ပြောသည်။ မက္ကဆီကိုတွင် သတင်းသမားများ သေဆုံးမှုမှာ ဂိုဏ်းများ၏ အကြမ်း ဖက်မှု၊ ဒေသခံနိုင်ငံရေး သမားများ၏ အကျင့်ပျက် ခြစားမှုနှင့် လူသတ် တရားခံများကို အပြစ်ပေးမှု နည်းပါးခြင်း စသည့် အကြောင်းအရာများ ရောထွေးနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟုလည်း CPJ က ပြောသည်။

Source: AP

CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်တိုးချဲ့လာမှုနှင့် အနောက်အုပ်စု စုပေါင်းအင်အားတို့ကို တုန့်ပြန်ရန်အတွက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ရုရှားဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဗယ်လာရီ ဂီရာဆီမော့ဗ်က ပြောကြောင်း Aljazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ရုရှားစစ်ဦးစီးချုပ်ဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂီရာဆီမော့ဗ်သည် ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်တွင်ရုရှားတပ်များကို ကိုင်တွယ်ရန် ပြောင်းလဲတာဝန်ပေးခံခဲ့ရသူဖြစ်ကာ ၁၁ လကြာစစ်ပွဲတွင် တပ်သားစုဆောင်းရေးအပြင် နယ်စပ်ဒေသဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဝန်ခံခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံတွင်းရှိတပ်သားသစ်စုဆောင်းရေးစနစ်သည် မျက်မှောက်ခေတ် စီးပွားရေးအခြေအနေများနှင့် အပြည့်အဝ ကိုက်ညီမှုမရှိဟု ဂီရာဆီမော့ဗ်က ပြောသည်။ ယင်းကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရမည်ဟု ၎င်းကပြောကာ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို တုန့်ပြန်ရန်အတွက် ဇန်နဝါရီလလယ်ပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ချိန်ညှိမှုများလုပ်ဆောင်ရမည်ဟုလည်း ၎င်းက သတိပေးသည်။

လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသော လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများတွင် ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင်နိုင်ငံတို့ နေတိုးအဖွဲ့သို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းအပြင် ရုရှားကိုစစ်ပွဲဆင်နွှဲရန် ယူကရိန်းကို ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးချနေခြင်းတို့ ပါဝင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် ရုရှားတို့၏ကျူးကျော်မှုကြောင့် ဖင်လန်နှင့် ဆွီဒင် တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် နေတိုးအဖွဲ့သို့ဝင်ရောက်ရန် လျှောက်ထားခဲ့သည်။

ရုရှားသိမ်းယူထားသည့် နယ်မြေများကို မြေပုံတွင် ပြသထားစဉ်

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်များတွင် ရုရှားဘက်က သိမ်းပိုက်ထားသော ခါဆွမ်နှင့် ဇာပိုရေးဇီးယားဒေသတို့ တွင် တပ်ဖွဲ့များ ပူးပေါင်းဖွဲ့စည်းခြင်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာယန္တရားတပ်မ သုံးခုဖွဲ့စည်းရန်၊ မော်စကိုနှင့် စိန့်ပီတာစဘတ်(လီနင်ဂတ်)မြို့တို့တွင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဒေသနှစ်ခု ထပ်တိုးရန် တောင်းဆိုမှုလည်း ပါဝင်သည်။

ခေတ်သစ် ရုရှားနိုင်ငံတွင် ယခုကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သည့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ရန်လိုမှုများနှင့် မကြုံတွေ့ခဲ့ဖူးကြောင်း နှင့် အခြေအနေကို တည်ငြိမ်စေရေးအတွက် ထိုးစစ်ဆင်မှုများလုပ်ဆောင်ရန် တွန်းအားဖြစ်စေသည်ဟုလည်း ဂီရာဆီမော့ဗ်က ပြောသည်။ ရုရှားနှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် အနောက်အုပ်စုတစ်ခုလုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည် ဟုလည်း ၎င်းကဆိုသည်။

အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်များသည် လက်နက်၊ ခဲယမ်းနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများကို ထောက်ပံ့ခြင်း ဖြင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ကူညီလျက်ရှိသည်။ သို့သော် ရုရှား၏ကျူးကျော်မှု တစ်နှစ်နီးပါးသို့ ရောက်ရှိလာချိန်တွင် ၎င်းတို့၏ အထူးစစ်ဆင်ရေး ရည်ရွယ်ချက်မှာ ပြောင်းလဲလာသည်။ ယူကရိန်းကို နာဇီကင်းစင်ရေးနှင့် စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှု ကင်းပရေး စစ်ဆင်ရေးသည် လက်ရှိအချိန်တွင် အနောက်အုပ်စု၏ ရန်လိုမှုနှင့် တစ်ဦးတည်း အုပ်စိုး လိုသော ကမ္ဘာကြီးအား ကာကွယ်ရေးအဖြစ် ညွှန်းဆိုလာသည်။ ထိုသို့ စစ်ရေးပြောင်းလဲမှုများသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်ဟု ဂီရာဆီမော့ဗ်က Argumenty i Fakty သတင်းကို ပြောခဲ့သည်။

Source:Aljazeera

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

အစိုးရအဆက်ဆက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း မခိုင်မြဲ၊ မတည်တံ့၊ မအောင်မြင်တာ ဘာကြောင့်လဲဟု ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS/SSA)ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်က မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့သည်။

ယနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်)တွင် နေပြည်တော်မှာ နစက၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးစဉ် အထက်ပါအတိုင်း မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်က “ အနာဂတ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင် အတိတ် ကာလက အမှားတွေကို သင်ခန်းစာယူပြီး အမှန်သို့ ရောက်အောင် ပြင်ဆင်သင့်တာတွေကို ပြင်ဆင်ရမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ ပြည်ထောင်စုကြီးကို အတူတကွ တည်ဆောက်ဖို့ လွတ်လပ်ရေးရယူခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ် တင်းတင်း ပြည့်ပေမယ့် မိမိတို့ တိုင်းပြည်မဖွံ့ဖြိုး မတိုးတက်တာ ဘာကြောင့်လဲ၊ အစိုးရ အဆက်ဆက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေမယ့် မခိုင်မြဲ၊ မတည်တံ့၊ မအောင်မြင်တာ ဘာကြောင့်လဲ၊ ဒါတွေကို သေသေချာ ချာ ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး သဘာဝအရှိ တရားနဲ့ ၁၉၄၇ ပင်လုံစာချုပ်နဲ့အညီ တိုင်းပြည်ကို ပြန်လည်တည် ဆောက်နိုင်မှသာ အားလုံးလိုလား တောင့်တတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုဆိုတဲ့ ပန်းတိုင်ကို ရောက် ရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်နဲ့ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် မိမိတို့သည် NCA စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်မှာ ၇ နှစ်ကျော် ကြာခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံရေးအ ရ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုမရှိရုံသာမက NCA စာချုပ်မှာပါသည့်အတိုင်း လက်တွေ့အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခဲ့ ခြင်းက ပြီးခဲ့သည့် ၇ နှစ်ကျော် အချိန်ကာလကို နှမြောခြင်းများစွာ ဖြစ်မိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က “ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှာ မှီတင်းနေထိုင်ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသားများအားလုံးနဲ့ အဖွဲ့အ စည်း အားလုံးတို့ရဲ့ လိုလားချက်ဟာ အမျိုးသားတန်းတူရေးရှိတဲ့ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် ဆောင်ရွက်ရာမှာ တဖက်နဲ့တဖက် အပြန်အလှန် လေးစားမှုရှိရေး၊ တဖက်နဲ့တဖက် အသာစီး အပေါ်စီး ရယူမှုမရှိရေး၊ အားလုံးအတွက် Win- Win Solution ဖြစ်ရေး၊ အားလုံးနဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး၊ လိုအပ်သလို တစ်ဖက်နဲ့တဖက် အလျှော့အတင်း ပြုလုပ် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရေး တို့ကို ပြုလုပ်နိုင်မှသာ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိပြီး အားလုံး လိုလားတောင့်တဲ့ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ် ဦးဆောင်သည့် RCSS ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် နစက၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရေး အဖွဲ့နှင့် ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်မှ ၂၆ ရက်အထိ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

CNI International News

မော်စကို၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

အနောက်အုပ်စုကသာ ယူကရိန်းကို တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုလျှင် ယူကရိန်းပြည်သူများသည် ထိုအကျိုးဆက်ကို ခံစားရမည်ဟု ရုရှားဘက်က ပြောကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဂျာမာန်လုပ် Leopard တင့်ကားများ ယူကရိန်းသို့ ပေးရေး၊ မပေးရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ကိစ္စကို အဆုံးမသတ် နိုင်သေးခင်မှာတင် ရုရှားဘက်က ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် ယင်း၏ မဟာမိတ်များသည် ယူကရိန်းသို့ တင့်ကားများ ပေးရေးအတွက် ဂျာမနီကို စည်းရုံးရန် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

Leopard တင့်ကားများသည် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ၏ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်များဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသော ယူကရိန်းဘက်မှ အဓိက တောင်းဆိုနေသည့် စစ်ရေး အကူအညီလည်း ဖြစ်သည်။

မဟာမိတ်များ အားလုံးကသာ သဘောတူညီမှု ရှိမည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့ လက်နက်တိုက်များရှိ တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ လွှဲပြောင်းပေးရန် ဂျာမနီဘက်က မြန်မြန်ဆန်ဆန် သဘောတူသွားမည်ဟု ပြောခဲ့သော်လည်း ထိုသို့ ဖြစ်လာရန်မှာ သေချာရေရာမှု မရှိပေ။

Leopard 2 တင့်ကားများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်၍ နေ့စဉ်ပြုလုပ်နေကြ တနင်္လာနေ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ အခမ်းအနားတွင် မေးမြန်းခဲ့ရာ ရုရားအစိုးရပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဒီမီထရီ ပတ်စ်ကော့ဗ် (Dmitry Peskov) က ယူကရိန်းသို့ တင့်ကားများ ပေးရေးအတွက် ဥရောပတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိနေခြင်းက နေတိုးအဖွဲ့အတွင်း ထိတ်လန့်မှုများ မြင့်တက် နေသည်ကို ဖော်ပြနေသည်ဟု ပြောသည်။

ယူကရိန်းသို့ စစ်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်း၊ နည်းပညာများ မြှင့်တင်ပေးခြင်းတို့တွင် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ပါဝင်သော နိုင်ငံများသည်လည်း စစ်ကို သက်ဆိုးရှည်စေခြင်းအတွက် တာဝန်ယူရမည်ဟု ပတ်စ်ကော့ဗ်က ပြောသည်။

ထိုသို့သော အမျှော်အမြင်နည်းပါးသည့် ထောက်ပံ့မှုအတွက် ပေးဆပ်ရမည့် သူများမှာ ယူကရိန်းပြည်သူများ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဂျာမနီဘက်မှ သဘောတူညီချက် မပေးလျှင်တောင် မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ပိုလန် အနေဖြင့် ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကားများ ပေးပို့နိုင်သည်ဟု ပိုလန်ဝန်ကြီးချုပ်က တနင်္လာနေ့ အစော ပိုင်းတွင် ပြောခဲ့သည်။

သို့သော် ဂျာမနီအနေဖြင့် ထိုသို့သော လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထောက်ခံလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ဂျာမနီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ပါက မည်ကဲ့သို့သော အခင်းအကျင်းမျိုး ဖြစ်လာမလဲသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြားတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးသပ်ဆွေးနွေးလျက်ရှိနေသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ပါက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ ပျက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (MUP) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်သန်းရွှေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်သန်းရွှေ “၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရပေါ့နော်၊ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒီအာဏာသိမ်းရမယ့် သဘောပေါ့နော်၊ ၂၀၀၈ ဖျက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲ အခြေခံဥပဒေအသစ်ကို ပြန်ရေးမလား၊ အဲဒီ အခင်းအကျင်း တစ်ခုခု‌တော့ ဖြစ်မှာပေါ့နော်၊ အာဏာသိမ်းမလား ဒါကတော့ ကျနော်တို့ မပြောနိုင်ဘူးပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်ဖြစ်လို့ရှိရင် ၂၀၀၈ ကတော့ ပျက်သွားမှာတော့ သေချာတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လာမည့် ဩဂုတ်လအတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ကြောင်း၊ အနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားထားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မဲထည့်နေစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲမှာ နစက၏ နိုင်ငံရေး ထွက်ပေါက်ဖြစ်ကြောင်း၊ မဖြစ်မနေ ကျင်းပမှာဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးနိုင်က “ကျနော်က ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ရင်ဆိုတဲ့ အဆိုပြုချက်ကို ကျနော်က ငြင်းပယ်ပါတယ်ဗျ၊ ဘာလို့ ငြင်းပယ်တာလဲဆိုလို့ရှိရင် ‌ရွေးကောက်ပွဲက စကစရဲ့ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် ဖြစ်ပါတယ်၊ သူက အဲဒီဟာကို မဖြစ်မနေ ကျင်းပမှာပါ၊ ဒါပေမဲ့ တရားမျှတမှု ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး။ စနစ်တကျလုပ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ လိမ်ညာမှု အမျိုး မျိုးနဲ့ မဖြစ်မနေသူက ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်အောင် ကျင်းပသွားမယ်လို့ ကျနော် ယူဆပါတယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ရင်ဆိုတဲ့ သဘောထားနဲ့ စဉ်းစားချက် ကျနော်မရှိပါဘူး။ တစ်ခုတော့ရှိတယ် တကယ်လို့ အခြေအနေက လုံးဝရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့အတွက် အခြေအနေ မပေးဘူးဆိုလို့ရှိရင်လည်း သူတို့က စစ်အာဏာ သိမ်းမှုကို ဆက်ပြီးတော့ အာဏာကို ဆက်လက်ပြီး ချုပ်ကိုင်သွားဖို့အတွက် ကြိုးစားသွားပါလိမ့်မယ်လို့ ပြောချင်ပါ တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိပါက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရှိတော့မှာ မဟုတ်ကြောင်း ကချင်နိုင်ငံရေး သမား ဦးကွမ်ဂေါင်အောင်ခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်က နေပြည်တော်မြို့အ၀င်မှာ လုံခြုံရေးချထားသည်ကိုတွေ့ရစဉ်(AFP)

၎င်းက “အခုစစ်တပ်က ဘယ်လိုမျိုး သွားမလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတယ်။ ဒီဟာတော့ ၂၀၀၈ က‌‌တော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ဆိုရင် ပြည့်သွားပြီပေါ့၊ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမလား မကျင်းပဘူးလားဆိုတဲ့ အပေါ်မှာတော့ စစ်တပ်အပေါ်မှာပဲ မူတည်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပဘူးဆိုရင်တော့ အခြေခံဥပဒေက ရှိတော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ အခြေခံဥပဒေရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းဆိုတာထက် အခု ရွေး‌ကောက်ပွဲ ကျင်းပရင်လည်း အခက်အခဲတော့ ကြုံမယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပရင်လည်း အခက်အခဲတော့ ကြုံမှာပါ၊ ဒါက‌ တော့ အာဏာသိမ်းတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲကို နစက-က ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) ယာယီ သမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ က ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ နစက-က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး လူဦးရေစာရင်းများ စတင်ကောက်ခံနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် လ. ဝ.က ရုံးများ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရမှုများလည်း ရှိလာနေသည်။

CNI International News

မွန်တီရေးပတ်ခ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်းပိုင်း အာရှလူမျိုး အများစု နေထိုင်ရာမြို့တွင် ပစ်ခတ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အနည်းဆုံး လူ ၁၀ ဦးသေဆုံးပြီး ၁၀ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ပစ်ခတ်မှုကို ကျူးလွန်ခဲ့သူသည် ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်နေဆဲ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့က တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောသည်။

ဒေသခံများ တရုတ်နှစ်ကူး အခမ်းအနား ကျင်းပရာ မွန်တီရေးပတ်ခ်မြို့ရှိ ကပွဲ ကျင်းပရာ နေရာသို့ သေနတ်သမားက ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ဆီမီအော်တို သေနတ် အမျိုးအစားကို အသုံးပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကိုယ်တိုင် ကြုံတွေ့ ခဲ့သူများက ပြောသည်။

မွန်တာရေးပတ်ခ်မြို့ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားရာ နေရာကိုတွေ့ရစဉ် (BBC)

ပစ်ခတ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စနေနေ့ ည ၁၀ နာရီ ၂၀ မိနစ်တွင် အရေးပေါ် ခေါ်ဆိုမှု ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ အခင်း ဖြစ်ရာသို့ ရောက်ရှိ သွားချိန်တွင် လူများပြန့်ကျဲနေသည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်း လော့စ်အိန်ဂျလိစ်ကောင်တီ ရဲတပ်ဖွဲ့မှ ကပ္ပတိန်အန်ဒရူးမီယားစ် (Andrew Meyers) က ပြောသည်။

မွန်တာရေးပတ်ခ် မီးသတ်အဖွဲ့က ထိခိုက်သူများကို အရေးပေါ် ကုသမှု လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပြီး ၁၀ ဦး သေဆုံးခဲ့ သည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ နောက်ထပ် ၁၀ ဦးလည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကာ စိုးရိမ်ရသူ တချို့ ပါဝင်ကြောင်းနှင့် ပစ်ခတ်မှု ကျူးလွန်သူသည် ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်သွားခဲ့ကာ ၎င်းကိုရှာဖွေနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်းလည်း မီးယားစ်က ပြောသည်။

ပစ်ခတ်မှုအတွက် အလိုရှိသူ၊ ၎င်းအသုံးပြုခဲ့သော လက်နက် စသည်တို့နှင့် ပတ်သက်သည်များကိုတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ က ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပေ။ ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားရာမြို့သည် လော့စ်အိန်ဂျလိစ် မြို့လယ်ခေါင် အရှေ့ဘက် ၁၃ ကီလိုမီတာအကွာတွင် ရှိသည်။

မွန်တာရေးပတ်ခ်မြို့ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားရာ နေရာကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ဒေသခံ ၆၁၀၀၀ နီးပါး နေထိုင်ကြပြီး အများစုမှာ အာရှလူမျိုးများ သို့မဟုတ် အာရှ-အမေရိကန်များ ဖြစ်သည်။

ထိုဖြစ်ရပ်အပြင် အနီးအနားရှိ အယ်လ်ဟမ်ဘရာ (Alhambra) မြို့တွင်လည်း ပစ်ခတ်ရန် ကြံစည်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပွား ခဲ့သည်ဟု မီးယားစ်က ပြောသည်။

အယ်လ်ဟမ်ဘရာမြို့ရှိ ခမ်းမနှင့် အကစတိုဒီယိုသို့ သေနတ်သမားတစ်ဦးက ဝင်ရောက် ပစ်ခတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ရာ ၎င်းကို တားဆီးနိုင်ခဲ့သောကြောင့် ထိခိုက်မှု တစ်စုံတစ်ရာမရှိခဲ့ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြသည်။

အဆိုပါ ပစ်ခတ်မှုနှင့် ပစ်ခတ်ရန် ကြံစည်မှုနှစ်ခုတို့ကြား ဆက်စပ်မှု ရှိ/မရှိကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက ရှာဖွေနေကြ ဆဲ ဖြစ်သည်ဟုလည်း မီးယားစ်က ပြောသည်။

မွန်တာရေးပတ်ခ် ပစ်ခတ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဒေသခံ အာဏာပိုင်အဖွဲ့များကို အပြည့်အဝ အကူအညီပေးရန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က FBI ကို အမိန့်ပေးထားသည်ဟု အိမ်ဖြူတော် သတင်းထောက် ပြန်ရေးဝန်ကြီး ကာရင်း ဂျင်း-ပီယာရီ (Karine Jean-Pierre) က တွစ်တာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

Source: CNA

CNI International News

မော်စကို၊ဇန်နဝါရီ ၂၃

အမေရိကန်ကို စိတ်ကုန်နေသည့် တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာညွန့်ပေါင်း အဖွဲ့ အသစ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ဖွယ် ရှိနေကြောင်း ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ လက်ထောက်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဒီမီထရိ မက်ဗီဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev)က တနင်္ဂနွေနေ့တွင် တယ်လီဂရမ်၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အနောက်အုပ်စုသည် ရမ်စတိန်း (Ramstein) အစည်းအဝေးနှင့် ယူကရိန်းသို့ လက်နက်ကြီးများ ထောက်ပံ့နေခြင်း က ရန်သူများ အနေ ဖြင့် ရုရှားကို ပျက်စီးရန် သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးရန် အဆုံးမရှိ ကြိုးစားနေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်း တို့တွင် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန် လက်နက် အလုံအလောက်ရှိကြောင်းနှင့် လိုအပ်ပါက ထပ်မံ တီထွင်နိုင်ကြောင်း ကောက်ချက် ၂ ခုချ၍ မက်ဗီဒက်ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပထမကောက်ချက်မှာ ယင်းသည် များစွာခက်ခဲလိမ့် မည်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဒုတိယတစ်ချက်မှာ ပဋိပက္ခ သက်တမ်း ကြာရှည်လာသည်နှင့်အမျှ အချိန်တစ်ခုတွင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာညွန့်ပေါင်း အဖွဲ့အသစ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက် လာနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နဲ့ယူကရိန်းပါတဲ့ Ramstein အစည်းအဝေးကျင်းပနေစဉ်(GETTY IMAGES)

ကာလရှည်စစ်ပွဲများကို ရည်ညွှန်း၍ ဒီမီထရိ မက်ဗီဒက်ဗ်က ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်း၏ ပြောစကားအရ အမေရိကန်ကသာ ဥရောပကို စွန့်ချိန်၊ အချိန်မနှောင်းခင် သနားစရာကောင်းသော ယူကရိန်းပြည်သူများထံမှ စွန့်ခွာချိန်တွင် ကမ္ဘာကြီးသည် နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံတည်ငြိမ် အေးချမ်းလာလိမ့် မည်ဟုလည်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သောကြာနေ့တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ မှ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ ရမ်းစတိန်းလေတပ် စခန်း တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး ယူကရိန်းသို့ နောက်ထပ် လက်နက်များ ထောက်ပံ့ရေးအတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ယင်းတွင် ယူကရိန်းသို့ Leoprad တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ရေးအတွက် အားလုံးသဘောတူသည့် အဖြေ တစ်ခု မရရှိခဲ့ကြောင်း ဂျာမနီကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဘောရစ်ပစ်တိုးရီးရပ်စ်( Boris Pistorius) က ပြောသည်။

သို့သော် နောင်တစ်ချိန်တွင် ထိုသို့သော သဘောတူညီချက်မျိုး ရရှိနိုင်သည် ဆိုခြင်းကိုတော့ ၎င်းဘက်က ငြင်းပယ် ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

Source: တာ့စ်