CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁

ရုရှားတပ်များသည် သောကြောနေ့ အစောပိုင်းတွင် ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ၊ ခရုစ်ဒုံးကျည်များနှင့် ဖောက်ခွဲရေး ဒရုန်းများအသုံးပြုကာ ယူကရိန်းနိုင်ငံတလွှား တိုက်ခိုက်မှုများလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ရုရှားတပ်များသည် ကြာသပတေးနေ့ နှောင်းပိုင်းမှစတင်ကာ ခရုစ်ဒုံးကျည် ၇၁ လုံး၊ S-300 ဒုံးကျည် ၃၅ လုံးနှင့် Shahed ဒရုန်း ခုနစ်စင်းတို့ ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်ဟု ယူကရိန်းစစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဗဲလ်လာရီ ဇာလူဇီညီ (Valerii Zaluzhnyi ) က ပြောသည်။
ယူကရိန်းတပ်များက ခရုစ်ဒုံးကျည် ၆၁ လုံးနှင့် ဒရုန်းငါးစင်းကို ပစ်ချနိုင်သည်လည်း သိရသည်။ ရုရှား၏ တိုက်ခိုက် မှုများသည်မဖြစ်မနေ ရပ်တန့်ရမည့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်သည်ဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး က ပြောသည်။ သမ္မတသည် ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ကာကွယ်ရန် အနောက်အုပ်စုထံမှ ထောက်ပံ့မှုများ ပိုမိုရရှိရေးအတွက် စည်းရုံးမှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ မြေပြင်အခြေအနေများတွင် ရုရှားတပ်များသည် ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း စက်မှုဒေသဖြစ်သော ဒွန်ဘတ်စ် (Donbas) ဒေသကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နေသည်ဟု ယူကရိန်းစစ်ဘက်က ပြောသည်။ ထိုဒေသတွင် လူဟန့်ခ် (Luhansk) နှင့် ဒွန်နက်စ် (Donetsk) ပြည်နယ်များပါဝင်သည်။ ယင်းတွင် ရုရှားကိုလိုလားသော ခွဲထွက်ရေးသမားများသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ယူကရိန်းအစိုးရကို တိုက်ခိုက်လျက် ရှိသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ ကိယက်ဗ်မြို့လယ်ခေါင်မြင်ကွင်း(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ရုရှားတပ်များသည် ဒွန်နက်ခ်၊ ခါဆွန် (Kherson)၊ လူဟန့်ခ်နှင့် ဇာပိုရေးဇီးယား (Zaporizhzhia) ဒေသများ အပါအဝင် စက်တင်ဘာလနှောင်းပိုင်းက ၎င်းတို့ တရားမဝင် သိမ်းပိုက်ထားသော ဧရိယာများအား အပိုင်ထိန်းချုပ် နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါဒေသများသည် ရုရှားအုပ်ချုပ်မှုကိုကြိုဆိုနေကြသည်ဟုလည်း ရုရှားအရာရှိ များက ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ကျူးကျော်မှုလုပ်ဆောင်ချိန်တွင် ရည်မှန်းချက်များစွာရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိ အချိန်တွင် ရုရှား၏ရည်မှန်းချက်များမှာ လျော့နည်းလာသည်ဟု စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပညာရှင်များက ပြောသည်။ ကျူးကျော်မှုပြုလုပ်ချိန်တွင် မြို့တော်ကိယက်ဗ်ကို သိမ်းယူရန်၊ ၎င်းတို့ကြိုးဆွဲရာကမည့် အစိုးရတစ်ရပ်ကို တင်မြှောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်ငြားလည်း သိမ်းပိုက်ထားသောဧရိယာများကို ပြန်လည်လက်လွှတ်လိုက်ရမှုနှင့် အတူ စစ်မြေပြင်တွင် ရှုံးနိမ့်မှုများက ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို အရှက်ရစေခဲ့သည်။

ရုရှားအစိုးရသည်လက်ရှိတွင် ဒွန်ဘတ်စ်ကို အပြည့်အဝထိန်းချုပ်နိုင်ရေးကြိုးပမ်းမှုများကို အားထည့် ဆောင်ရွက် နေပြီး တိုးတက်မှုနှေးကွေးနေသည့်တိုင် ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာပြင်အသီးသီးတွင် အရေးပါသောနေရာများကို ထိုး စစ်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ယူကရိန်းတာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။ ဒွန်နက်စ်တွင် ရုရှားစစ်တပ်သည် တပ်သားသစ်များချထားခြင်းနှင့် ထိုးစစ်ဆင်မှုသစ်များကို လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ဒေသခံအာဏာပိုင်များက ပြောသည်။ လူဟန့်ခ်တွင်လည်း ရုရှားစစ်တပ်သည် ယူကရိန်းခံစစ်များကို ထိုးဖောက်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု သိရသည်။

Source:AP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရေးတွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါအီဗရာဟင်(Anwar Ibrahim)က ထိုင်းနိုင်ငံကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့ သတင်းတွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

၎င်းက မြန်မာ့အရေးနှင့် ပတ်သက်ရာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံကဲ့သို့ တိုက်ရိုက်ထိစပ်နေသော အိမ်နီးချင်းများက ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခြင်း နည်းပါးနေချိန်၌ တခြားသော ရေကြောင်းအရ ထိစပ်နေသည့် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများက ဒုက္ခ သည် ပြဿနာကို ဖြစ်စေသည့် မြန်မာပဋိပက္ခအပေါ် ပိုမိုအာရုံစိုက် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိနေသည့် အနေ အထားကိုလည်း ပိုမိုပေါ်လွင် လာစေသည်။

အခြားသော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများနှင့်အတူ ထိုင်းနှင့်မလေးရှားတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှ ပြဿနာများကို အနည်းဆုံး လျော့နည်းသွားစေရန် အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင့် အန်ဝါက ပြောသည်။

ဘန်ကောက်မြို့တွင် ထိုင်းဝန်ကြီး ချုပ်ပရာယွတ် (Prayut) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပရာယွတ်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အာဏာရရှိခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးသော တရားဝင် ခရီးစဉ်အဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးကို ပြည်တွင်း၌သာ ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်သော်လည်း ယင်းက ဒေသတွင်း နိုင်ငံများအတွက် အကျိုးဆက်များ ဖြစ်စေသည့် စိုးရိမ်မှုများကို ဖော်ပြရန် အကောင်းဆုံး အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်ဟု အန်ဝါက ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပရာယွတ်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ယင်းက မြန်မာအရေးနှင့်ပတ်သက်၍ တိုက်ရိုက် အကျဆုံး ထောက်ပြမှုလည်း ဖြစ်သည်။

အန်ဝါ၏ ပြောဆိုမှုကို ပရာယွတ်ဘက်က တိုက်ရိုက် တုန့်ပြန်ပြောဆိုမှု လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ နောက်ပိုင်းတွင်မှ “အားလုံးဟာ မိသားစု ဖြစ်ပြီး ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ မိတ်ဆွေကြီး”ဟု တုန့်ပြန်ပြောဆို သွားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီအရေးတောင်းဆိုနေကြစဉ်(ဖရွန်တီးယားမြန်မာ)

၂၀၂၁ အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီးချိန်မှ စတင်ကာ နစကသည် သဘောထား မတိုက်ဆိုင်သူများကို နှိမ်နင်း လျက်ရှိသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပဋိပက္ခများတွင် လူပေါင်း ၃၀၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရပြီး ခန့်မှန်းခြေ လူပေါင်း ၇၂၀၀၀ နီးပါးသည်လည်း ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။

နစကသည် အရေးပေါ်ကာလကို ခြောက်လ တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် သြဂုတ်လတွင် လျာထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ကြန့်ကြာသွားဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်များက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများကို ပိုမိုပြုလုပ်ချိန်တွင် အရေးပါသော ကာလကို သက်တမ်းတိုး ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မလေးရှားတွင် ဒုက္ခသည် ၂၀၀၀၀၀ နီးပါးရှိပြီး အများစုမှာ မြန်မာလူမျိုးများ ဖြစ်သည်ဟု အန်ဝါက ပြောသည်။

သေးငယ်သော အရွယ်အစားအရ မလေးရှားသည် ကန့်သတ်ချက်များကို ချမှတ်ထားကာ ဒုက္ခသည် အရေအတွက် များပြားလာချိန်တွင် အရင်းအမြစ်ဆုံးရှုံးမှု သို့မဟုတ် လူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကို ထိထိရောက် ရောက် ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ဟုလည်း ပြောသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀

နိုင်ငံအဝန်းပြိုင်မည်ဟု မှတ်ပုံမတင်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ရှိ အမျိုးသား လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်မရှိဆိုသော သတင်းမှာ သတင်းအမှား သာဖြစ်ပြီး မဲဆန္ဒနယ်အားလုံးတွင် ဥပဒေနှင့်အညီ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်(UEC)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများကြားမှာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တစ်ခုမှာပဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ပါက ထိုဒေသအတွင်းရှိ အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များအား ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်မရ ဘူးဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

အဆိုပါ သတင်းမှာ မှားယွင်းကြောင်း၊ မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ပါတီတစ်ခုအနေဖြင့် အဆိုပါ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း အကျုံးဝင်သည့် မဲဆန္ဒနယ်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရှိ ကြောင်း UEC က ပြောသည်။

UEC နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများ တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း၌သာ စည်းရုံးဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ပုံ တင်ထားသည့် ပါတီတစ်ခုအနေဖြင့် အဆိုပါ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း အကျုံးဝင် သည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒ နယ်များအားလုံးတွင် ဥပဒေနှင့်အညီ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရှိပါကြောင်း ဖြေကြားအပ်ပါသည်”ဟု CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ပြည်နယ် သို့မဟုတ် တိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုတွင်သာ ဝင်ပြိုင်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် အမျိုးသား လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ ပြိုင်ခွင့် မရဟုဆိုသည့် သတင်းမှာ မဟုတ်ကြောင်း ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရက် တစ်ပါတီမှ ဒေါ်ချိုချိုကျော်ငြိမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရပါတယ်၊ ရပါတယ်၊ မေးကြည့်ပြီးပါပြီ။ ရပါတယ်၊ အန်တီ UEC ရောက်တယ်လေ၊ တနေ့က UEC ရောက်လို့ မှတ်ပုံတင်ခဲ့တယ်၊ အဲဒီမှာ မေးခဲ့တယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးက အမျိုးသားနဲ့ ပြည်သူ့လွှတ်တော် မဟုတ် ပါဘူး ဆရာမတဲ့ ရပါတယ် ပြောတယ်၊ အန်တီလည်း ကြားလို့ မေးလိုက်တယ်၊ မေးလိုက်တော့ သူတို့က မဟုတ် ပါဘူးတဲ့၊ ပြိုင်လို့ရပါတယ်တဲ့ အဲဒီလို ပြောတာ၊ UEC ထက်တော့ ဘယ်သူက ပိုသေချာမလဲနော်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း နည်းဥပဒေ ၂၆ အရ ပါတီတစ်ခုသည် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း၌သာ စည်းရုံးမည့် ပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးမှ ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတွင် စည်းရုံးမည့် ပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးမှ ပြည်ထောင်စု တစ်ဝန်းလုံးတွင် စည်းရုံးမည့် ပါတီအဖြစ် ပြောင်းလဲ မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် ဖြစ်စေ၊ ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတွင် စည်းရုံးမည့် ပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးမှ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း၌သာ စည်းရုံးမည့် ပါတီအဖြစ် ပြောင်းလဲ မှတ်ပုံတင်လိုလျှင် ဖြစ်စေ ယင်းပါတီ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် အဖွဲ့၏ အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်မှတ်တမ်းနှင့်အတူ ပုံစံ(င)နှစ်စုံ ပူးတွဲ၍ ကော်မရှင်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားနိုင်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ပြော သည်။

CNI International News

ဂရို့ဇ်နီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈

ယူကရိန်းတွင် လုပ်ဆောင်နေသော ရုရှား၏ အထူးစစ်ဆင်ရေးသည် ယခုနှစ် နှောင်းပိုင်းမတိုင်ခင် ပြီးဆုံးသွားလိမ့် မည်ဟု ချေချင်းညာခေါင်းဆောင် ရမ်ဇန် ရာဒီရော့ဗ် (Ramzan Kadyrov) က ပြောကြောင်း တာ့စ်သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ပိုင်း ကော့ကေးဆတ် (North Caucasian) ၏ အမျိုးသားမူဝါဒ၊ နိုင်ငံခြားရေးရာ၊ သတင်းအချက်အလက် ဝန်ကြီး အက်ခ်မက် ဒူဒီအက်ဗ် (Akhmed Dudyaev) နှင့် အင်တာဗျူးတွင် ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ရှေ့တန်းတစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

ဥရောပနှင့် ဥရောပမှ တိုက်ပွဲများ မည်သည့်အချိန်တွင် ပြန်စလာနိုင်လဲဟု မေးမြန်းခဲ့ရာ ကာဒီရော့ဗ်က အထူး စစ်ဆင်ရေးသည် ယခုနှစ် မကုန်ဆုံးခင် အဆုံးသတ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥရောပနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့ မှားသည် ဟု ဝန်ခံလာကြောင်း၊ အနောက်အုပ်စုလည်း ဒူးထောက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥရောပ နိုင်ငံများသည် ယခင်အတိုင်း ရုရှားနှင့် လာရောက် ပူးပေါင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့တွင် တခြားရွေးချယ်စရာ ရှိလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ချေချင်းညာခေါင်းဆောင် ရမ်ဇန် ရာဒီရော့ဗ်က ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ယူကရိန်းကို နေတိုးအုပ်စုအတွင်း ဝင်ရောက်မည်ကို လက်မခံရာကနေ အငြင်းပွား၍ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင်း စတင် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်လာခဲ့ရာ ယခု တစ်နှစ်ပြည့်တော့မည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ စစ်ပွဲတွင် ချေချင်းညာ စစ်သားများသည် ရုရှားဘက်ကနေ တိုက်ခိုက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ချေချင်းညာ ခေါင်းဆောင်က ယခုနှစ်ကုန်တွင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်၍ ရုရှားအနိုင်ယူလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: တာ့စ်