CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆

ပခုက္ကူမြို့မှတဆင့် တခြားမြို့နှင့် မြို့နယ်များသို့ မြေဆီ၊ ဘက်ထရီ၊ ဝါယာကြိုး သံထည် အမျိုးမျိုးနှင့် ဆေးဝါး စသည်တို့ကို စစ်ဆေးရေးဂိတ်များက သယ်ဆောင်ခွင့် မပြုကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ်သို့ ကုန်ပို့ဆောင်နေသည့် ကုန်ကားသမားများထံမှ သိရသည်။

အဆိုပါ ပစ္စည်းများကို သယ်ဆောင်ခွင့် မပြုကြောင်း သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စုံတရာ ထုတ်ပြန် ထားခြင်း မရှိသော်လည်း မြို့အဝင်အထွက်နှင့် လမ်းပိုင်းရှိ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များက အထက်ပါ ပစ္စည်းများကို သယ်ဆောင်လာ ခြင်း မပြုကြရန် ကုန်ကားသမားများကို ပြောထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်ကိုလည်း အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ သယ်ဆောင်ရကြောင်း ပေါက်မြို့နယ်မှ ပခုက္ကူသို့ ကြက်သွန်လာရောက် ပို့ဆောင်သည့် ကုန်ကားသမား ကိုမြင့်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုမြင့်ဇော်က “ဆန် ၅ အိတ်ထက် ပိုမတင်ရဘူး။ နောက်ပြီးတော့ စားတဲ့ဆေးတို့၊ ထိုးဆေး အဲဒါတွေ မတင်ရဘူး။ ဘက်ထရီ အိုး မတင်ရဘူး။ ဝါယာကြိုးလည်း မတင်ရဘူး။ ဆိုလာတို့၊ မီးစက်တို့ ဘာတို့ပေါ့ဗျာ အဲဒါတွေ မတင်ရဘူးလို့ ပြောတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ဆေးပစ္စည်းများကို သယ်ဆောင်ရာတွင် ဆရာဝန်ကိုယ်တိုင် ပါရှိမှသာ သယ်ဆောင်ခွင့် ရရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပခုက္ကူမြို့အ၀င်မှာ ကားများကို စစ်ဆေးနေစဉ်

တင်ဆောင်ခွင့် ကန့်သတ်ထားသည့် ပစ္စည်းများကို တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပေးထားခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်တင်ကား သမားများအနေဖြင့် တင်ဆောင်ရန် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်းနှင့် တင်ဆောင်မှု မပြုလုပ်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကန့်သတ်ကုန်စည်များ တင်ဆောင်မိခဲ့သည့် အခါများတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှ တာဝန်ရှိသူများက ကုန်တင်ကား သမားများကို အပြစ်ပေးသည့် ပုံစံမျိုးများ လုပ်ဆောင်ကြကြောင်း ကုန်ကားသမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးနေလင်းက ပြောသည်။

ဦးနေလင်းက “မထွက်ရဲတဲ့ ကားသမားတွေက များတာလေ နောက်ပိတ်ဆုံးကျတော့ ထွက်လည်း မထွက်ပါဘူး။ ထွက်လည်း အဲဒါတွေ ကျနော်တို့က မလွတ်တာတွေ မတင်ရဲတော့ဘူး။ သူက အန္တရာယ် ရှိလာနိုင်တာကိုး။ ရှိလည်း ရှိပါတယ် အဲဒါတွေ က။ တကယ်လို့ တင်သွားရင်လည်း ရှိတယ်။ ဥပမာ ပိုက်ဆံမတောင်းဘဲနဲ့ လူအပြစ်ပေးထားတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ။ နေပူထဲမှာ လက်ခေါင်းပေါ် တင်ပြီးမှ ထိုင်နေရတာမျိုးတွေ အဲဒါမျိုးတွေ ကားသမား တော်တော်များများ ကြုံရတယ်လေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ ကန့်သတ် ကုန်စည်များကို တင်ဆောင်မိသည့် အခါတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များမှ တာဝန်ရှိသူများက ထိုကုန်စည်များ အား သိမ်းဆည်းခြင်း၊ ဖြတ်သန်းခွင့် မပေးခြင်း၊ ဒဏ်ကြေး ဆောင်ခိုင်းခြင်း စသဖြင့် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိကြောင်း ကုန်ကား သမားများထံမှ သိရသည်။

ကန့်သတ်ထားသည့် ကုန်စည်များ တင်ဆောင်ခွင့် မရသည့် မြို့နယ်များမှာ ပခုက္ကူမြို့နယ်နှင့် အနီးတဝိုက်ရှိ ပေါက်မြို့နယ်၊ မုံရွာ၊ ရေစကြို၊ ယော၊ ပုလဲ၊ ဆိပ်ဖြူ၊ စလင်းနယ် စသည့် ဒေသများ ပါဝင်သည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၅

သမ္မတ၏ နုတ်ထွက်လွှာကို သီရိလင်္ကာ လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မဟိန္ဒာယာပါ အဘီဝါဒါနာက လက်ခံကြောင်း အတည်ပြု ပြီးနောက် ယာယီသမ္မတအဖြစ် ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်က ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၅ ရက်)တွင် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုလိုက်ကြောင်း ANI သတင်းအရ သိရသည်။

သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ပြေးသွားပြီးနောက် ဝီကရီမီဆင်က ယခုကဲ့သို့ တရားရေး လွှတ်တော် အကြီးအကဲရှေ့မှောက်၌ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူထားရာကနေ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ  အဘီဝါဒါနာ (AP)

မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ မထွက်ပြေးမီ သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာသည် ဝီကရီမီဆင်ကို ယာယီသမ္မတအဖြစ် လွှဲပေးခဲ့သည်။

မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံမှ တစ်ဆင့် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သူ ရာဂျာပက်ဆာသည် ၎င်း၏သမ္မတအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်လွှာကို လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌထံသို့လည်း ပေးပို့ခဲ့သည်။

“သမ္မတရဲ့နုတ်ထွက်လွှာကို လက်ခံပြီးပါပြီ။ ဥပဒေနည်းလမ်းတကျ သမ္မတသစ် ခန့်အပ်ရေး ဆက်လုပ်နေပါတယ်။ မနက်ဖြန် မှာဆိုရင် သမ္မတသစ်တစ်ယောက် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ဖို့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ဖိတ်ကြားထားပါတယ်” ဟု သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အဘီဝါဒါနာက ANI သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၈၁ ခုနှစ် ကြားကာလအထူးပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၀ တို့အရ သမ္မတသစ်ကို ရွေးကောက်တင် မြှောက် သွားမှာဖြစ်ကြောင်း အဘီဝါဒါနာက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာပြည်သူများက သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာကို အလိုမရှိ (AP)

“ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ လျင်လျင်မြန်မြန်နဲ့ အောင်မြင် ပြီးစီးသွားဖို့ ကျနော် ရည်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ အစဉ်အလာကို ကိုင်စွဲထားတဲ့ တောင်အာရှဒေသက သက်တမ်းအရင့်ဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ အနေနဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ပွင့်လင်းမြင်သာအောင် အကောင်အထည် ဖော်သွားမှာပါ။ ဒီလို ဒီမိုကရေစီ အလေ့အထဟာ သီရိလင်္ကာရဲ့သမိုင်းမှာ မှတ်တိုင်တစ်ခု ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့ ဒီမိုကရေစီ သမိုင်းရဲ့ မှတ်တိုင်လည်း ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကနဦး၌ ရာဂျာပက်ဆာသည် မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေး သွားပြီးနောက် ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ဆော်ဒီ လေကြောင်းလိုင်းဖြင့် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း သတင်းများ ဖော်ပြပြီး ဖြစ်သည်။

အသက် ၇၃ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည့် သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာသည် ယခုလ(ဇူလိုင်) ၉ ရက်မှစ၍ သီရိလင်္ကာ ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒပြမှုများကို ပြင်းထန်စွာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးနောက် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးခဲ့သည်။

Source: ANI

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအတွင်း လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှုများဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့်အတွက် သုံးဘီးတက္ကစီသမားများသည် စက်သုံးဆီ ဖြည့်ရန် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းနေကြသည်။

သီရိလင်္ကာ၏ ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းမှသည် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းပါ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး နိုင်ငံအတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ကာ သမ္မတရုံးနှင့် နေအိမ်ကို ဆန္ဒပြသူများက ဝင်ရောက် စီးနင်းသည့်အတွက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသော သီရိလင်္ကာပြည်သူများ (AFP)

ထို့နောက် သမ္မတ ရာဂျာပတ်ဆာသည် တိုင်းပြည်မှာ ထွက်ပြေးသွားခဲ့ရသလို ရာထူးကနေလည်း နုတ်ထွက်သွား ခဲ့ရသည်။

သို့သော် ယနေ့အချိန်ထိ သီရိလင်္ကာ၏ စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းကို မဖြေရှင်းနိုင်သေးသလို လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှု ပြဿနာကိုလည်း မဖြေရှင်းနိုင်သေးပေ။

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၁၅

ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် လစ်လပ်သွားသည့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်၌ ကျင်းပသော တိုရီပါတီ ခေါင်းဆောင် နေရာ အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် ကွန်ဆာဗေးတစ် အမတ်များ၏ ဒုတိယအကျော့ မဲပေးခဲ့ကြရာ အိန္ဒိယနွယ်ဖွား ရီရှီဆူနက် (Rishi Sunak) သည် ၁၀၁ မဲဖြင့် ထိပ်ဆုံးမှ တစ်ပြေးနေခဲ့ကြောင်း Times of India မီဒီယာက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ထို့နောက် ရှေ့နေချုပ် ဆူလီယာ ဘရေ့ဗားမင်း ကတော့ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီဖြစ်ကြောင်း လန်ဒန်မှ လာသော သတင်းများ ကို စုစည်းလျက် Time of India မီဒီယာက ဆက်လက် ရေးသားဖော်ပြသည်။

၈၃ မဲဖြင့် ဒုတိယနေရာမှာ ရပ်တည်နေသူမှာ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ပဲင်နီမော်ဒန့်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လစ်ဇ်ထရပ်စ်က ၆၄ မဲဖြင့် တတိယနေရာ၌ ရှိနေသည်။

ထို့နောက် သာတူညီမျှရေးဝန်ကြီးဟောင်း ကီမီဘီဒီနော့ချ်က ၄၉ မဲဖြင့် စတုတ္ထနေရာမှာ ရပ်တည်နေပြီး နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ တွမ်ကျူဂန်ဟက်က ၃၂ မဲဖြင့် ပဉ္စမနေရာသို့ ရောက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ငါးဦးတို့သည် ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် တတိယအကျော့ မဲပေးပွဲတွင် ထပ်မံ ယှဉ်ပြိုင် ရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသစ်အတွင် ယှဉ်ပြိုင်နေကြသူများ

ရရှီဆူနက်သည် ဗြိတိသျှ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့ဖူးပြီး အိန္ဒိယအခြေစိုက် Infosys ကုမ္ပဏီ တည်ထောင်သူ အန်အာရ်နာရာယနာမာဖီ၏ သမက်ဖြစ်ပြီး ယခုယှဉ်ပြိုင်မှု၏ ပထမဆုံးအကျော့၌ ၈၈ မဲ ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် တိုရီလွှတ်တော် အမတ်များကြားတွင် အလားအလာ ကောင်းနေပြီး နောက်ဆုံးအဆင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦး ကျန်ရှိသည်အထိ ဆက်လက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း ပြိုင်ဘက်များဖြစ်ကြသည့် ပဲင်နီမော်ဒန့်နှင့် ကီမီဘီဒီ နော့ တို့ကလည်း YouGov ဝက်ဘ်ဆိုက်၏ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ ရေပန်းစားနေကြသည်။

ထို စစ်တမ်း၏ ရလဒ်အရ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် ကြိုတင်ခန့်မှန်းကြရာတွင် ပဲင်နီမော်ဒန့်က စစ်တမ်းဝင်ရောက် ဖြေဆို သူများ၏ အနှစ်သက်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ဆူနက်ကို ကျော်လွန်သွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

နုတ်ထွက်သွားတဲ့ ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်နဲ့ ရီရှီဆူနက်

အလားတူ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ချိန်ရွယ်ခဲ့သူ ရှေ့နေချုပ် ဆူလီယာဘရေ့ဗားမင်းသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ပါတီအတွင်း အမတ်များ မဲပေးမှု၌ ၂၇ မဲသာ ရခဲ့သည်။ ဘရေ့ဗားမင်း၏ ဖခင်ဖြစ်သူမှာ ကင်ညာနိုင်ငံ၊ နိုင်ရိုဘီမြို့နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဂိုအာမြို့ တို့မှ အဆက်အနွယ်များ ဖြစ်ကြပြီး မိခင်ဖြစ်သူမှာ တမီလ်အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။

Brexit အရေးကိစ္စ၌ ညှိနှိုင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ လော့ဒ်ဖော့စ်က “ပဲင်နီမော်ဒန့် အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာဖို့ အလေးအနက် မျှော်လင့်မိကြောင်း၊ Brexit အတွက် ဗြိတိန်၏ ရပ်တည်ချက် အောင်မြင်ဖို့ သူမသည် အခက်အခဲမရှိ ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု ယူဆကြောင်း” Talk TV သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူ့လို အမျိုးသမီး တစ်ယောက်က အခုခေါင်းဆောင်နေရာမျိုး ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း ရှိတဲ့အပေါ်မှာ ကျနော် တကယ့်ကိုပဲ အံ့အား သင့် ဝမ်းသာမိပါတယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Source: Times of India

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၅

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် အစိုးရအဆောက်အဦများ သိမ်းပိုက်ခံရလျက် သမ္မတကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေခဲ့ပြီးနောက် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက တိုင်းပြည်အတွက် နောက်ထပ်ခေါင်းဆောင်အသစ်ကို ရွေးချယ်ရန် လွှတ်တော်အစည်းအဝေး ခေါ်ယူကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

သမ္မတသစ် ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ရန်အတွက် သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ကို ဇူလိုင် ၁၆ ရက် (မနက်ဖြန်) တွင် စတင်ခေါ်ယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မဟိန္ဒာယာပါ အဘီဝါဒါနာ (Mahinda Yapa Abeyweardana) က ဇူလိုင် ၁၅ ရက် (ယနေ့)တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတသစ်ရွေးချယ်ခန့်အပ်မှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကျမှ ကုန်ဆုံးမည့် သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ၏ လက်ကျန် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ အဆိုပါသမ္မတသစ်ကို လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းက ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ကို ဆက်လက်ခန့်အပ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ရာဂျာပက်ဆာသည် ၎င်းကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေရေး ဆန္ဒပြမှု အရှိန်ကောင်းနေစဉ် ဇူလိုင် ၁၃ ရက်၌ ပြည်တွင်း မှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ရာဂျာ ပက်ဆာ၏ သမ္မတအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်လွှာသည် ထိုနေ့၌ပင် အကျုံးဝင်(အသက်ဝင်)ကြောင်း လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလိုအတည်ပြုနိုင်တာ ကြီးကြီးမားမာ ရလဒ်ပါ။ အဲဒါအတွက် ညပေါင်း ၆၀ (ဒါမှမဟုတ်) ၇၀ လောက် စောင့်စား ခဲ့ရတယ်လို့ မှန်းဆမိပါတယ်။ တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပြောရရင် အကြမ်းဖက်မှုအနည်းဆုံးနဲ့ သမ္မတကို ဖြုတ်ချနိုင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို ကျနော်တို့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အောင်ပွဲနဲ့ သက်သာရာ ရမှု နှစ်ခု ရောထွေးနေပါတယ်” ဟု ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလကတည်းက ဆန္ဒပြခဲ့သူ အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗီရာဂါပီရီရာ (Viraga Perera) က အေပီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရအဆောက်အဦများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည့် ဆန္ဒပြသူများသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြပြီး မြို့တော်ကိုလံဘို၌ တင်းမာမှုများ လျော့ကျကာ ပြန်လည်ငြိမ်သက်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ကျိုးပဲ့ကြေမွနေသော ဆန့်ကျင်ဘက်ရပ်တည်ချက်များဖြင့် သီရိလင်္ကာအရေး ပြေလည်စေမည့်အဖြေမှာ နီးစပ်လာပုံ မရသေးပေ။
သမ္မတသစ်ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်သည် လျင်မြန်စွာဖြင့် ပွင့်လင်းမြင်သာရှိစေမည်ဟု လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အဘီဝါ ဒါနာက ကတိပြုခဲ့သည်။

“ငြိမ်းချမ်းတဲ့အငွေ့အသက်တွေ ဖန်တီးပေးဖို့ ဒီနိုင်ငံရဲ့လေးစားချစ်ခင်ရတဲ့ နိုင်ငံသားတွေကို မေတ္တာရပ်ခံချင်ပါ တယ်။ ဒီလိုမေတ္တာရပ်ခံရတာကတော့ မှန်ကန်တဲ့ လွှတ်တော်ဒီမိုကရေစီလုပ်ငန်းစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင် ဖို့နဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အားလုံး လွတ်လွတ်လပ်လပ် သိက္ခာရှိရှိနဲ့ အခုခေါ်ယူမယ့်အစည်းအဝေးမှာ ပါဝင် နိုင်ဖို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူများသည် သမ္မတ၏နေအိမ်၊ ရုံးခန်းနှင့် ၀န်ကြီးချုပ် ရာနေးဝီကရီမီဆင်၏နေအိမ်တို့ကို ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အကုန်ပိုင်းက ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြပြီး လပေါင်းများစွာကြာသော ဆန္ဒပြမှုများ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၁၃ ရက်တွင် ၎င်းတို့သည် ဝန်ကြီးချုပ်၏ရုံးခန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ရေး နည်းလမ်းရှာဖွေရာတွင် ရွေးကောက်ပွဲကသာ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် ဖြစ်သည်ဟု မှတ်ယူခြင်းက မဖြစ်သင့်ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးဖေသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစက-က ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ အနိုင်ရသည့် ပါတီကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ပြောဆိုထား သော်လည်း ထိုရွေးကောက်ပွဲမှာ နစကအတွက် ထွက်ပေါက် ဖြစ်နိုင်သော်လည်း တိုင်းပြည်၏ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေးတွင် အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမည်မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဖေသန်းက “တချို့ပါတီတွေကတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်မယ်ဆိုတော့ တစ်ဖက်က သူ့မှာတော့ အင်အားတစ်ခု၊ သူ့ကို ထောက်ခံတယ်။ သူနဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်တယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေတော့ သူ့အတွက်က နည်းနည်း အသာစီး ရသွားတဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီရွေးကောက်ပွဲက PR စနစ်နဲ့ သွားမှာဆိုတော့ ဒါက တိုင်းပြည်ရဲ့ တကယ့် ထွက်ပေါက် တော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ထွက်ပေါက်တော့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လိမ့်မယ်၊ တိုင်းပြည်မှာ အဲဒီလို ရွေးကောက်ပွဲကို အတိုက်အခံပါတီတွေ မရှိတဲ့ အချိန်မှာ၊ အားမကောင်းတဲ့ အချိန်မှာ ဒီ PR စနစ်နဲ့ သွားတယ်ဆိုတော့ ဒါက သူ့အနေနဲ့ တိုင်း ပြည်ကို တကယ့်ကို ရေရှည်သွားမယ့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးက အစ၊ ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေးကအစ အဲဒီအပေါ်မှာတော့ အခြေ မခံဘူး။ အဲဒီအပေါ်မှာတော့ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမှာမဟုတ်ဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ရုံဖြင့် တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်မှု ဖန်တီးနိုင်မည်ဆိုသည်မှာ မရေရာသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေကြောင်း၊ တိုင်းပြည် တည်ငြိမ်ရေးမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုက အရေးပါကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းထွန်းအောင်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီ တောင်းဆိုခြင်း (AP)

စိုင်းထွန်းအောင်လွင်က “ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုတည်း လုပ်ရုံနဲ့ ငြိမ်းချမ်းမှု၊ တည်ငြိမ်မှုကို ဒီ ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းလို ဖန်တီးပေး နိုင်မလားဆိုတာ မရေရာတဲ့ အခြေအနေမျိုးပေါ့။ အဲဒီတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတွေ၊ ဘာတွေက အရေးပါတာ‌ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီ တော့ ဘယ်သူနဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှာလဲတို့ ဘာတို့ကလည်း အဲဒီနေရာမှာ အရေးကြီးလာမယ်နဲ့ တူပါတယ်။ ဒီတိုင်းရင်းသား တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ပဲ ပြီးမလားဆိုတာလည်း မသေချာပါဘူးနော်။ အခု ဒီတိုင်းရင်းသား တပ်ဖွဲ့တွေကြီးပဲ ခေါ်တာတောင်မှ လာတဲ့ အဖွဲ့လာတယ်၊ မလာတဲ့ အဖွဲ့မလာဘူး၊ ဒါမျိုးတွေ ဖြစ်နေတာကို။ အဲဒီတော့ ဇာတ်လမ်းတွေက ရှေ့ဆက် အများကြီး ရှုပ်နေ ဦးမယ်လို့တော့ ယူဆပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ကတော့ ရွေး‌ကောက်ပွဲတို့ ဘာတို့နဲ့က သူ့ထွက်‌ပေါက်လုပ်တာ‌ပေါ့။ ဟုတ်တာပေါ့ လေ။ ရွေးကောက်ပွဲတို့၊ ဘာတို့နဲ့ ထွက်ပေါက်လုပ်တယ်။ ဒါကတော့ ရေရှည်စဉ်းစားစရာ ကိစ္စတစ်ခုပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု တချို့က မှတ်ယူထားသော နစက ကျင်းပပေးမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ပြည်သူလူထု လက်ခံခြင်း ရှိ/မရှိဆိုသည်မှာ လက်ရှိ အနေအထားအရ ပြောဖို့ခက်ခဲကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲကို အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR) ဖြင့် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် (UEC) က ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI International News

မနီလာ၊ ဇူလိုင် ၁၅

လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ရေးသားပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်း၍ “နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု”ရရှိပြီး တစ်နှစ်မပြည့် သေးသော ဖိလစ်ပိုင်သတင်းထောက် မာရီယာရက်ဆာ (Maria Ressa) သည် ထောင်မှလွတ်မြောက်ရန် ကြိုးစားနေစဉ်မှာပင် ၎င်း၏သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သော ရက်ပလာ (Rappler) ပိတ်သိမ်းခံရမည့်အရေးနှင့် လည်း ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားဖော်ပြသည်။

သို့သော် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂိုဒူတာတေးနှင့် ၎င်း၏သေမင်းတမန် မူးယစ်ဆေးတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သူ ဝါရင့်သတင်းထောက် ရက်ဆာသည် နှုတ်ဆိတ်နေရန် ငြင်းဆန်နေခဲ့သည်။

“ဒါက ၆ နှစ်လုံးလုံး အတိုက်အခိုက်ခံနေရတဲ့ သတင်းခန်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျမတို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပြင်ဆင်ထား ပြီးသားပါ” ဟု အသက် ၅၈ နှစ်ရှိ ရက်ဆာက မနီလာမြို့တော်၏ဆင်ခြေဖုံးရှိ ရက်ပလာသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၏ ရုံးခန်းတွင် ယခုသီတင်းပတ်၌ အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျမတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို ကျမတို့ဆန္ဒအလျောက် စွန့်လွှတ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုက ရက်ဆာ ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သော Rappler ဝက်ဘ်ဆိုက်အပေါ် နိုင်ငံခြား ပိုင်ဆိုင်မှုတားမြစ်ပိတ်ပင်ခံရသည့်အပြင် အခွန်ရှောင်၍ စည်းမျဉ်းချိုးဖောက်သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရက စွပ်စွဲ ခဲ့သဖြင့် သမ္မတ ဒူတာတေးလက်ထက်တွင် မီဒီယာတစ်ခုအနေဖြင့် ရှင်သန်နိုင်ရေး တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ရသည်။

မာရီယာရက်ဆာ တည်ထောင်ထားသော သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဖြစ်သည့် Rappler

ဒူတာတေး၏ သမ္မတရာထူးသက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် Rappler မီဒီယာကုမ္ပဏီထံသို့ ပိတ်သိမ်းရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖိလစ်ပိုင်ငွေချေးလုပ်ငန်းနှင့်လဲလှယ်ရေးကော်မရှင် (SEC) က ပေးပို့ခဲ့သည်။

သီတင်းနှစ်ပတ်မပြည့်မီတွင် ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုစွဲချက်ဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၌ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံ ရခြင်းအတွက် အယူခံဝင်ရာ အရေးနိမ့်ခဲ့တာကြောင့် ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ကျခံရန် နီးကပ်လာခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခဇုန်များအပါအဝင် အာရှတဝန်း၌ သတင်းထောက်တစ်ဦးအဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကျင်လည်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က “ဘာမဆို အဆင်သင့်ဖြစ်ရမယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါဟာ ပြည်သူတစ်ဦးအနေနဲ့ ကျမ လုပ်သင့်တာ လုပ်တာပါ။ ကြောက်ဖို့အကောင်းဆုံးနဲ့ အဆိုးဆုံးအဖြစ်အပျက် တွေကို ကြိုတင်စဉ်းစားပြီး အာမခံရဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်” ဟု CNN သတင်းထောက်ဟောင်းလည်းဖြစ်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုအပါအဝင် တရားရုံး ၇ ရုံးတွင် အမှုရင်ဆိုင်နေရသည်။ Rappler ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကတော့ မီဒီယာလုပ်ငန်းအနေဖြင့် အမှု ၈ မှု ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဆိုပါအမှုများသည် “နိုင်ငံတော်က ကမကထပြုသော ဥပဒေရေးရာအပေါ် နှောင့်ယှက်မှု” များဖြစ်ကြကြောင်း ၎င်းတို့၏ရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဒူတာတေးအာဏာရလာပြီးနောက် ဖိလစ်ပိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မူးယစ်နှိမ်နင်းမှုစစ်ဆင်ရေး၌ လူပေါင်း ၆,၂၀၀ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း တရားဝင်အချက်အလက်များနှင့်တကွ ရက်ဆာနှင့် ၎င်း၏မီဒီယာက ထုတ်ဖော် ရေးသားခဲ့ခြင်းသည် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇူလိုင် ၁၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ယာယစ်လာပစ် (Yair Lapid) တို့သည် အီရန် နျူကလီးယားလက်နက် မထုတ်လုပ်နိုင်စေရန် တားဆီးရေး ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်လျက် ၎င်းတို့၏ရပ်တည်ချက်များကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ကြကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

ဘိုင်ဒန်၏ ၄ ရက်ကြာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းခရီးစဉ်၏ ဒုတိယနေ့တွင် အနောက်ဂျေရုဆလင်၌ ဇူလိုင် ၁၄ ရက်၊ နံနက်ပိုင်းမှာ တစ်ဦးချင်းတွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီးနောက် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့သည် အဆိုပါကြေညာချက်ကို လက်မှတ် ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် အိန္ဒိယနှင့် အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)နိုင်ငံတို့မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အွန်လိုင်းထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

အီရန်အပေါ် နျူကလီးယားလက်နက်ဖြင့် ၎င်းဘာသာ လက်နက်တပ်ဆင်နိုင်စွမ်းကို ဟန့်တားရန်အတွက် အမေရိကန်၏နိုင်ငံတော်အဆင့် စွမ်းအားအလုံးစုံကို အသုံးပြုသွားမည်ဟု အဆိုပါပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အစ္စရေးကို အမေရိကန်၏စစ်ရေးအကူအညီ ဆက်လက်ပေးအပ်ရန် ဝါရှင်တန်က ကတိပြုကြောင်း ကြေညာချက် တွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

သမ္မတဟောင်း ဘာရတ်အိုဘားမားလက်ထက် ဘိုင်ဒန် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူစဉ်က အစ္စရေးကို ၁၀ နှစ် တာကာလအတွက် စံချိန်တင်အကူအညီ ဒေါ်လာ ၃၈ ဘီလီယံပေးအပ်ရေးအစီအစဉ်အား ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

ယခု လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ဆက်လက်ကျင်းပရာ ဘိုင်ဒန်နှင့် လာပစ်တို့က “အမေရိကန်-အစ္စရေးဆက်ဆံရေးအတွက် မိမိအတည်ပြုကြောင်းနှင့် အီရန်ထံမှ ခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေသည်ဟု ယူဆကြောင်း” ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

“အီရန်နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို ရပ်တန့်ဖို့ တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းကတော့ လွတ်လပ်တဲ့ကမ္ဘာကနေ အင်အားသုံးမယ်ဆိုတာ အီရန်သိဖို့ပါပဲ” ဟု လာပစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဘိုင်ဒန်က “သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် အီရန် နျူလက်နက် မထုတ်နိုင်စေရန် တားဆီးရေး အတွက် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်သော်လည်း အစ္စရေးအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက်ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း” ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera