CNI International News
မနီလာ၊ ဇူလိုင် ၁၅
လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ရေးသားပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်း၍ “နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု”ရရှိပြီး တစ်နှစ်မပြည့် သေးသော ဖိလစ်ပိုင်သတင်းထောက် မာရီယာရက်ဆာ (Maria Ressa) သည် ထောင်မှလွတ်မြောက်ရန် ကြိုးစားနေစဉ်မှာပင် ၎င်း၏သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သော ရက်ပလာ (Rappler) ပိတ်သိမ်းခံရမည့်အရေးနှင့် လည်း ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားဖော်ပြသည်။
သို့သော် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂိုဒူတာတေးနှင့် ၎င်း၏သေမင်းတမန် မူးယစ်ဆေးတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သူ ဝါရင့်သတင်းထောက် ရက်ဆာသည် နှုတ်ဆိတ်နေရန် ငြင်းဆန်နေခဲ့သည်။
“ဒါက ၆ နှစ်လုံးလုံး အတိုက်အခိုက်ခံနေရတဲ့ သတင်းခန်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျမတို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပြင်ဆင်ထား ပြီးသားပါ” ဟု အသက် ၅၈ နှစ်ရှိ ရက်ဆာက မနီလာမြို့တော်၏ဆင်ခြေဖုံးရှိ ရက်ပလာသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၏ ရုံးခန်းတွင် ယခုသီတင်းပတ်၌ အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျမတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို ကျမတို့ဆန္ဒအလျောက် စွန့်လွှတ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုက ရက်ဆာ ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သော Rappler ဝက်ဘ်ဆိုက်အပေါ် နိုင်ငံခြား ပိုင်ဆိုင်မှုတားမြစ်ပိတ်ပင်ခံရသည့်အပြင် အခွန်ရှောင်၍ စည်းမျဉ်းချိုးဖောက်သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရက စွပ်စွဲ ခဲ့သဖြင့် သမ္မတ ဒူတာတေးလက်ထက်တွင် မီဒီယာတစ်ခုအနေဖြင့် ရှင်သန်နိုင်ရေး တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ရသည်။
မာရီယာရက်ဆာ တည်ထောင်ထားသော သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဖြစ်သည့် Rappler
ဒူတာတေး၏ သမ္မတရာထူးသက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် Rappler မီဒီယာကုမ္ပဏီထံသို့ ပိတ်သိမ်းရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖိလစ်ပိုင်ငွေချေးလုပ်ငန်းနှင့်လဲလှယ်ရေးကော်မရှင် (SEC) က ပေးပို့ခဲ့သည်။
သီတင်းနှစ်ပတ်မပြည့်မီတွင် ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုစွဲချက်ဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၌ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံ ရခြင်းအတွက် အယူခံဝင်ရာ အရေးနိမ့်ခဲ့တာကြောင့် ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ကျခံရန် နီးကပ်လာခဲ့သည်။
ပဋိပက္ခဇုန်များအပါအဝင် အာရှတဝန်း၌ သတင်းထောက်တစ်ဦးအဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကျင်လည်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က “ဘာမဆို အဆင်သင့်ဖြစ်ရမယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဒါဟာ ပြည်သူတစ်ဦးအနေနဲ့ ကျမ လုပ်သင့်တာ လုပ်တာပါ။ ကြောက်ဖို့အကောင်းဆုံးနဲ့ အဆိုးဆုံးအဖြစ်အပျက် တွေကို ကြိုတင်စဉ်းစားပြီး အာမခံရဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်” ဟု CNN သတင်းထောက်ဟောင်းလည်းဖြစ်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။
ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုအပါအဝင် တရားရုံး ၇ ရုံးတွင် အမှုရင်ဆိုင်နေရသည်။ Rappler ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကတော့ မီဒီယာလုပ်ငန်းအနေဖြင့် အမှု ၈ မှု ရင်ဆိုင်နေရသည်။
အဆိုပါအမှုများသည် “နိုင်ငံတော်က ကမကထပြုသော ဥပဒေရေးရာအပေါ် နှောင့်ယှက်မှု” များဖြစ်ကြကြောင်း ၎င်းတို့၏ရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဒူတာတေးအာဏာရလာပြီးနောက် ဖိလစ်ပိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မူးယစ်နှိမ်နင်းမှုစစ်ဆင်ရေး၌ လူပေါင်း ၆,၂၀၀ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း တရားဝင်အချက်အလက်များနှင့်တကွ ရက်ဆာနှင့် ၎င်း၏မီဒီယာက ထုတ်ဖော် ရေးသားခဲ့ခြင်းသည် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။
Source: AFP, Bangkok Post
