CNI International News

ဘာမာကို၊ ဇူလိုင် ၂၃

အနောက်အာဖရိက၊ မာလီနိုင်ငံ၊ ဘာမာကိုမြို့တော် အပြင်ဘက်ရှိ ကီတီစစ်စခန်းကို ဂျီဟက်ဝါဒီ သူပုန်များက တိုက်ခိုက် ခဲ့ကြောင်း အာဏာရ စစ်အစိုးရမှ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။

ပြည်တွင်း၌ အကြီးဆုံး စစ်စခန်းဖြစ်သော ကီတီသည် ၁၀ စုနှစ် တစ်ခုကျော်ကြာ သူပုန်ထမှုအတွင်း ယခု ပထမဆုံးအကြိမ် အစွန်းရောက် သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

နံနက် ၅ နာရီခန့်အတွင်း စခန်းအတွင်း ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ တင်ထားသည့် ယာဉ်နှစ်စီး ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း မာလီစစ်တပ်က သတင်းထုတ်ပြန်သည်။

“မာလီစစ်တပ်သည် ကီတီစခန်း အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို ထိရောက်စွာ တုံ့ပြန်နိုင်ခဲ့ရာ ဂျီဟက်သူပုန် ၇ ဦးသေဆုံး၍ ၈ ဦးကို ဖမ်းဆီးထားကြောင်း” အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မာလီ စစ်တပ်က ရဲဘော်များ (AP)

“အကြမ်းဖက်သူပုန်တွေက စစ်စခန်း အဝင်ဝမှာ ရပ်ထားတဲ့ ကားတွေကို အရင်ဖောက်ခွဲပြီးတော့ စခန်းထဲကို ပစ်ခတ်ခဲ့ပါ တယ်” ဟု အမည်မဖော်လိုသူ မာလီတပ် အရာရှိတစ်ဦးက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“နောက်ထပ် ဂျီဟက်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လည်း စခန်းထဲကို ခြေလျင် ဝင်လာကြတယ်။ စခန်းထဲမှာ ရပ်ထဲက ကားတွေကို မီးရှို့တယ်။ စစ်တပ်ပိုင် ကားနှစ်စီးကိုလည်း ခိုးမောင်းသွားတယ်” ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၁ ရက်၌ ကီတီစခန်းကို သူပုန်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်အထိ ပစ်ခတ်မှုများ ရှိနေခဲ့သည်။

အခြား သီးခြား ဖြစ်စဉ်တစ်ခုမှာ ဂျီဟက် အစွန်းရောက် သူပုန်များက ဘာမာကိုမြို့တော်၏ မြောက်ဘက် ၃၇ မိုင်အကွာ ကိုလိုကာနီဒေသရှိ ရဲစခန်းတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုတိုက်ခိုက်ခံရခြင်းကြောင့် မာလီအစိုးရဘက်မှ နှစ်ဦးသေဆုံး ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မာလီ စစ်တပ်က ရဲဘော်များ (AP)

အဆိုပါ ကီတီစစ်စခန်းတွင် မာလီအာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး အက်စီမီဂိုတာ မကြာခဏ နေထိုင် လေ့ရှိသည်။ ၎င်းသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အာဏာသိမ်းမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် အစ္စလမ္မစ်နိုင်ငံတော်(အိုင်အက်စ်)တို့နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် အဆိုပါ ဂျီဟက် သူပုန်များသည် မာလီနိုင်ငံ တွင်လည်း ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကြာအောင် ထကြွသောင်းကျန်း နေခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဒေသများကို ၎င်းတို့က အများ ဆုံး တိုက်ခိုက်လေ့ ရှိခဲ့သော်လည်း မကြာသေးမီက ၎င်းတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများမှာ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းသို့ ရွေ့လျားလာခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ၎င်းတို့လှုပ်ရှားမှုများမှာ မြို့တော်ဘာမာကိုနှင့် နီးကပ်လာခဲ့သည်။

ယခင် သီတင်းပတ်၌ ဘာမာကိုမြို့ အပြင်ဘက် ၃၇ မိုင်အကွာရှိ စစ်တပ် စစ်ဆေးဂိတ်တစ်ခုကို သေနတ်သမားများ ဝိုင်းဝန်း တိုက်ခိုက်ခဲကြရာ အနည်းဆုံး လူ ၆ ဦးသေဆုံးပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း မာလီအစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ပြော ကြားခဲ့ကြသည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွက် မည်သည့်အဖွဲ့ကမှ ၎င်းတို့လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း မရှိသော်လည်း JNIM ဟု ထင်ရှားသည့် အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် ဆက်နွှယ်သော အဖွဲ့ဖြစ်ပုံရသည်။

မာလီနိုင်ငံသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကတည်းက အစ္စလမ္မစ်အစွန်းရောက် ဂျီဟက်ဝါဒီ သူပုန်များ၏ ထကြွသောင်းကျန်းမှုကို ထိန်းချုပ် နိုင်ရန် ရုန်းကန်နေခဲ့ရသည်။ ၎င်းသူပုန်များသည် မာလီနိုင်ငံ၏မြောက်ပိုင်း မြို့များကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်း တွင် ပြင်သစ်ဦးဆောင်သော စစ်ဆင်ရေးအကူအညီကြောင့် ဆုတ်ခွာထွက်ပြေးသွားခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇူလိုင် ၂၃

ရုရှားသိမ်းသွား၍ ဆုံးရှုံးသွားသော နယ်မြေများကို ပြန်မသိမ်းနိုင်ဘဲ ရုရှားနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး လုပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဇူလိုင် ၂၂ ရက်တွင် ဝေါစထရိဂျာနယ်နှင့် ပြုလုပ်သော တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခန်းတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ပြောကြား ခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

သို့မဟုတ်ပါက စစ်ပွဲကာလ ပိုကြာသွားနိုင်သည်ဟု ဇာလန်းစကီးက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလက စတင် ကျူးကျော်ပြီးကတည်းက ရုရှားသည် ယူကရိန်းနယ်မြေများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ရာ ယခု အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေးသည် မော်စကိုအတွက် နောက်ထပ် တကျော့ပြန် အင်အားဖြည့်တင်းဖို့ အခွင့်အရေး ပေးရာရောက်လိမ့်မည် ဟု ဇာလန်းစကီးက သတိပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန် ပံ့ပိုးထားသည့် ရွေ့လျားနှုန်းမြင့်မားသည့် အမြောက်ဒုံးကျည်စနစ် ဟိမာ့စ် (HIMARS) နှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဇာလန်းစကီးက “အနောက်နိုင်ငံတွေက ပေးတဲ့ ဟိမာ့စ်လို့ လက်နက်များ ထပ်ရချိန်မှာ ယူကရိန်းရဲ့ စစ်ရေးရေချိန် အပြောင်း အလဲ လုပ်ဖို့က အများကြီး နိမ့်ကျနေသေးတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံနဲ့ ပဋိပက္ခ ရပ်တယ်ဆိုတာက သူ့ကို အပစ်အခတ် ခဏနားခိုင်းတဲ့သဘော ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီး၏ သဘောထား မှတ်ချက်များကို ဝေါစထရိဂျာနယ်က ဆက်လက်ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

“နယ်မြေအားလုံး ပြန်သိမ်းနိုင်ရမယ်လို့ ကျနော်တို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းက ယုံကြည်ထားပါတယ်။ ပြီးရင် ဘာဆက်လုပ်ရမယ် ဆိုတာနဲ့ ရှေ့လာမယ့် ရာစုနှစ်တွေမှာ ဘယ်လိုမျိုး ဆက်နေကြမယ်ဆိုတာ ညှိနှိုင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း ယုံကြည်ထားပါ တယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဖိဖိစီးစီး လုပ်ရမယ့် လိုအပ်ချက်ကတော့ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာနဲ့ မိုင်ပေါင်းရာချီဝေးတဲ့ မြို့တွေအတွက် ရုရှားဘက်က လာမယ့် တာဝေးဒုံးကျည်တွေကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေး စနစ်အပိုင်းပါ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“မော်စကိုအပေါ် ကျနော်တို့ သံတမန်နည်းလမ်းအရ လိုက်လျောတာဟာ ဈေးကွက်ကို အနည်းငယ် တည်ငြိမ်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောင်အနာဂတ်မှာ ယာယီသက်သာခွင့် အဆင့်လောက်နဲ့ ကိုယ့်အတတ်နဲ့ကိုယ် ပြန်စူးတာမျိုးပဲ ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ဂျုံစပါးတင်ပို့မှု ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့ ရုရှားနှင့်ချုပ်ဆိုခဲ့သည့် သဘောတူစာချုပ်ကို ရည်ညွှန်းလျက် ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းတို့သည် ဂျုံစပါးနှင့်ကောက်ပဲသီးနှံ တင်ပို့မှုအတွက် ယူကရိန်းပင်လယ်နက်ဆိပ်ကမ်းများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် ရေးအတွက် ထင်ရှားသည့် သဘောတူစာချုပ် တစ်ခုကို ဇူလိုင် ၂၂ ရက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို အကြောင်းပြု၍ ဖြစ်ပေါ်လာသော နိုင်ငံတကာစားနပ်ရိက္ခာ အကျပ်အတည်းကို ဖြေလျှော့ပေးနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ချက်များ တိုးပွားလျက်ရှိသည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဇူလိုင် ၂၃

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဖနွမ်ပင်မြို့တွင် ယခုလကုန်ပိုင်း အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ၅၅ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးသို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့ (Sergey Lavrov) တက်ရောက်ရန် စီစဉ်ထား ကြောင်း ဖနွမ်ပင်ပို့စ် သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားအစိုးရ၊ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ချမ်ဆောင်နရီ (Chum Sounry) က အာဆီယံဝန်ကြီးများအ စည်းအဝေးသို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက်မည့် သတင်းကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထိုသို့ တက်ရောက်မည့် အကြောင်းကို အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများထံသို့ ဇူလိုင် ၁၉ ရက်တွင် အသိပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း ၎င်း က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ ရုရှားကို အာဆီယံဖိုရမ်မှ ဖယ်ထုတ်မည်ဆိုလျှင် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်၍ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှု ရှေ့တိုးရန် အခွင့်အရေး လက်လွှတ်ရလိမ့်မည်ဟု လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောကြသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်း စစ်ရေးအရ ထိုးစစ်ဆင်နေခြင်းကို ရှုတ်ချပြီး ရုရှားတပ်များ အပြီးအပိုင် ဆုတ်ခွာ ပေးရန် တောင်းဆိုသော်လည်း ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ရုရှားဆက်ဆံရေးမှာ တစ်စုံတစ်ရာ အပြောင်းအလဲမရှိဘဲ ဆက်ထိန်းထား နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ အကြောင်းမှာ ပဋိက္ခများ ဖြေရှင်းရန် သံတမန်နည်းလမ်းကိုသာ ထောက်ခံသည့်ဘက်မှ ကမ္ဘောဒီးယား ရပ်တည်၍ ဖြစ်ကြောင်း ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးသိပ္ပံ၏ တော်ဝင်အကယ်ဒမီကျောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ကင်ဖူးက ဖနွမ်ပင်ပို့စ်သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို မြင်တွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘောဒီးယားသည် ပြဿနာများကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရာတွင် နိုင်ငံစုံစနစ်၏မူကို တန်ဖိုးထားကြောင်း၊ သံတမန်ရေးရာ ဖိုရိမ်များမှ သက်ဆိုင်သူ အားလုံးအနက် အချို့ကို ဖယ်ထုတ်ခြင်းသည် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေး ပြေလည်မှုဆီသို့ ဦးတည်မည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားကို ဒီဖိုရမ် (ဒါမှမဟုတ်) တခြားအာဆီယံယန္တရားတွေကနေ လုံးဝဖယ်ထုတ်လိုက်ရင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုအတွက် အခွင့်အရေးတစ်ခု လက်လွတ်သွားလိမ့်မယ်” ဟု ကင်ဖူးက ထောက်ပြခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် အာဆီယံ တစ်ဖွဲ့လုံးအနေဖြင့် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းကြား စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကို အဆုံးသတ်စေလို ကြောင်း၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးစားပွဲတွင် အဆိုပါနှစ်နိုင်ငံ အပြီးတိုင် ဆွေးနွေးကြရန် တိုက်တွန်းနေကြောင်း ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားသည် ယခုနှစ်အတွက် အာဆီယံ၏ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ရယူထားသည်။

“စစ်ပွဲတွေကို အဆုံးသတ်ဖို့က တိုက်ခိုက်ရေးနည်းလမ်း မသုံးသင့်ပါဘူး။ အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေ စည်းမျဉ်းတွေ၊ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာတမ်းတွေအပေါ် အခြေခံပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာညှိနှိုင်းပြီး ပြဿနာဖြေရှင်းဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်” ဟု ကင်ဖူးက သုံးသပ်ပြသည်။

“နေတိုးအဖွဲ့လို ပြင်ပနိုင်ငံတွေ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်တို့ဟာ တောက်လောင်နေတဲ့ စစ်မီးအပေါ်ကို ဓာတ်ဆီ ထပ်လောင်းပေးမယ့်အစား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်ပေါ်ဖို့ ကြိုးပမ်းပေးသင့်တယ်” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Phnom Phnh Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂၃

ယူကရိန်းသို့ စစ်ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာသန်း ၂၇၀ တန်ဖိုးကို အမေရိကန် ထပ်မံပေးအပ်သွားမည်ဟု အိမ်ဖြူတော် က ကြေညာခဲ့သည်။ အဆိုပါအကူအညီတွင် နောက်ထပ် တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များနှင့် နည်းဗျူဟာသုံး မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် (ဒရုန်း)များလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားက သတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၂ ရက် ရက်စွဲဖြင့် အိမ်ဖြူတော်၏ကြေညာချက်တွင် “အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် ယူကရိန်းသို့ ပေးအပ်မှု အမေရိကန်၏လုံခြုံရေးအကူအညီ စုစုပေါင်းဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၂ ဘီလီယံ ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ စီးပွားရေး နှင့်လုံခြုံရေးအကူအညီအဖြစ် ပြီးခဲ့သည့်မေလတွင် ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)မှ အတည်ပြုခဲ့သော ဒေါ်လာ ၄၀ ဘီလီယံထဲမှ ယခုဆက်လက်ပေးအပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း” ဖော်ပြထားသည်။

ထပ်မံပေးအပ်မည့်စစ်ရေးအကူအညီတွင် ဟိမာ့စ် (HIMARS) ဒုံးကျည်စနစ် ၄ ခုနှင့် Phoenix Ghost မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ် (ဒရုန်း) အစင်း ၅၄၀ ပါဝင်မည်ဟု သိရသည်။ ၎င်းလက်နက်များနှင့်တွဲဖက်သုံးစွဲရန်အတွက် အမြောက် ကျည်ဆန် ၃၆,၀၀၀ ခန့်နှင့် ဟိမာ့စ်အတွက် ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ထည့်သွင်းပေးထားသည်။

အဆိုပါလက်နက်များသည် ရုရှားအမြောက်များ ဖိစီးနေသည့်ကြားမှ ယူကရိန်းကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက် နိုင်အောင် အားဖြည့်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၊ မဟာဗျူဟာ ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby) က ပြောကြားခဲ့သည်။

 အနောက်နိုင်ငံများမှ ပံ့ပိုးထားသော ခေတ်မီနည်းပညာမြင့်လက်နက်များကို အသုံးပြုနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ယူကရိန်းစစ်သားနှစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

“ယူကရိန်းအစိုးရနဲ့ ပြည်သူတွေကို ဆက်ပြီးထောက်ခံသွားမယ်လို့ ကျနော်တို့ သမ္မတက အတိအလင်း ပြောကြားပြီးဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဂျွန်ကာဘီက သတင်းထောက်များကို ရှင်းပြသည်။

ယူကရိန်းတပ်များသည် ဆယ်ဂဏန်းမျှရှိသည့် ရုရှားပစ်မှတ်များကို ထိရောက်စွာ ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး အမေရိကန် လုပ် ဒုံးကျည်နှင့်နည်းဗျူဟာသုံး ဒရုန်းများအသုံးပြုကာ အားဖြည့်နိုင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နှင့် အခြားအနောက် အုပ်စု မဟာမိတ်များထံမှ ရရှိသော အဆင့်မြင့်၍ တိကျသည့်လက်နက်များဖြင့် ရုရှားကို ခုခံနိုင်ခဲ့သော်လည်း ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားနှင့် စစ်လက်နက်ကိရိယာများ ဆုံးရှုံးမှုမှာ များပြားနေဆဲဖြစ်သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ အသေအပျောက်အရေအတွက်မှာ ၁၅,၀၀၀ ခန့်ရှိမည်ဟု အမေရိကန်ဗဟိုထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီ (CIA) ညွှန်ကြားရေးမှူး ဝီလျံဘန့်စ်က ခန့်မှန်းပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါအရေအတွက်သည် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုနီးပါးကြာ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များ၌ အာဖဂန်စစ်ပွဲမှ ဆိုဗီယက်တို့၏စစ်ရေးဆုံးရှုံးမှုနှင့် တူညီသည်ဟု သိရ သည်။

ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ရုရှားတို့သိမ်းပိုက်ထားသော ခါဆွန် (Kherson) တောင်ပိုင်းဒေသရှိ မဟာဗျူဟာအချက်အချာကျသော တံတားတစ်စင်းကို ဟိမာ့စ်ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်၍ ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၃

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ရေးအတွက် ညောင်နှစ်ပင်လိုနေရာမှာ အားလုံး လက်ခံနိုင်မည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် တစ်ခုကို ရေးဆွဲသင့်သည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(နစက) အနေဖြင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ မူအတိုင်း ၅ နှစ်သွားပြီးပါက အားလုံးလက်ခံမည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အသစ်တစ်ခုကို ရေးဆွဲ၍ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ဖြေရှင်းနိုင်ရေး နည်းလမ်း အား စဉ်းစားသင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်က “ လက်ရှိ SAC က ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဘယ်လိုစဉ်းစားလဲ၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာ အားလုံး ကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့အတွက် ၂၀၀၈ သည် စပြီးရွှေ့ရမယ့် အဓိက အကြောင်းအရင်းဖြစ်တယ်ဆိုရင် ၂၀၀၈ ကို ကျော်ပြီး သူရွှေ့မှာပဲလေ။ အဲတော့ ဖျက်သိမ်းတာမဟုတ်ဘဲနဲ့ အသစ်တစ်ခုကို ၂၀၀၈ အခြေခံနဲ့သွားနေတဲ့ ကာလမှာ တို့ညှိနှိုင်း ရေးဆွဲ လိုက်မယ် ဆိုရင် ကျနော် အရင်တစ်ခါတင်ပြဖူးတာရှိတယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ်ကို တို့ ဥပမာဆိုပါဆို့ ညောင်နှစ်ပင်လို နေရာ မျိုး မှာ စုပြီး ကာလသတ်မှတ်ပြီးမှ ဆွဲရယ်ပြုရယ်နဲ့လာမယ့် ကာလမှာ အတည်ပြုမယ်ဆိုရင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်း ပုံကြီးက လွှင့်ပစ် လိုက်တာ မဟုတ်တော့ဘူး၊ သူ့ဘာသာသူ သက်တမ်းကုန်ပြီးမှ မီးစာကုန် ရေခမ်းသွားတာ။ အဲတော့ လာမယ့် SAC ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြီးက တက်လာတဲ့ လွှတ်တော်နဲ့အစိုးရသည် ၂၀၀၈ မူအတိုင်းကို ၅ နှစ် သွား မယ်။ ၅ နှစ်အလွန်မှာ အခု ကာလ ကစပြီး ၅ နှစ်အတွင်းမှာ ဆွဲမယ့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အသစ်ပေါ့ဗျာ၊ အားလုံး ပါဝင်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အသစ်တစ်ခုနဲ့ လာမယ့် ၅ နှစ်အလွန်ကာလမှာ သွားမယ်ဆိုရင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ ကြီးကို ကျနော်တို့ ဖျက်သိမ်း လိုက်တာ မဟုတ်ဘူး၊ ရပ်စဲလိုက်တဲ့ ကာလကုန်လို့ သက်တမ်းကုန်လို့ပေါ့ဗျာ။ အစား ထိုးလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ ပုံမျိုးဆိုရင် ဖျက် သိမ်းတာထက် ကြည်ကြည်ဖြူဖြူ လွဲပြောင်းတယ်ဆိုတဲ့ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ရှိသွားနိုင်တာပေါ့ဗျ”ဟု ပြောသည်။

နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်မည်ဟု ပြောထားသလို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များက လည်း ပြင်ဆင်လိုခြင်း သို့မဟုတ် အသစ်ရေးဆွဲလိုခြင်း ဆန္ဒရှိနေခြင်းကြောင့် ညောင်နှစ်ပင်လိုနေရာမျိုးမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ရေးဆွဲမှုမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ညောင်နှစ်ပင်သို့ သွားရောက် လေ့လာခဲ့ခြင်း

ဦးရဲထွန်း က“ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတာပေါ့။ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲကလည်း မဖြစ်ဘူး၊ အထူးသဖြင့် ကျနော်တို့ အကြံပြုထား တာကတော့ အာဆီယံတို့၊ တရုတ်တို့၊ ပြောနေသလိုမျိုးပေါ့၊ အားလုံးပါဝင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ရွေး ကောက်ပွဲက ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လေ။ အဲဒါက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီးတဲ့ အခါကျတော့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါပေးပါဆိုပြီးပေါ့။ အဲဒါမျိုးဆိုရင် လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လူတွေက လာပြီး မဲပေးကြမယ်။ နောက်ပြီး ဖြစ်လာမယ့် အစိုးရကိုလည်း နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုမှု၊ နောက်ပြည်တွင်းက အသိအမှတ်ပြုမှု အဲလိုတွေများလာပြီး တော့ အခြေအနေတွေ ကောင်းနိုင်တာပေါ့ဗျာ။ ဆိုတော့ အဲလိုမဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာ နံပါတ်တစ်အချက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစု ကြည် နဲ့ ညှိနှိုင်းလို့မရဘူး သူကလည်း သဘောမတူဘူး၊ အရင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ပဲ အသိအမှတ်ပြုခိုင်းနေတယ် ဆိုလို့ရှိရင် နစကဘက်ကလည်း အဲဒါကို လိုက်လျောမယ်လို့ မထင်ဘူး။ အဲလို ညှိ နှိုင်းလို့မရ ရင် ရွေးကောက်ပွဲ ကလည်း မဖြစ် လာဘူးဆိုရင် သူက ခဏပြောသလိုပေါ့ အခြေခံဥပဒေအသစ် ပြန်ရေးဆွဲဖို့ဆိုတာကို ပိုပြီးတော့ တိမ်းညွတ် သွားနိုင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နစက အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် တာဝန်ယူနေသည့် လူပုဂ္ဂိုလ် တချို့ကလည်း ဒေါက်တာအေးမောင် အကြံပြုသလို ညောင်နှစ်ပင်လို နေရာမျိုးမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲခြင်း သို့မဟုတ် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ပြင်ဆင်ခြင်းများ ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း အကြံပြုမှုများ ရှိလာပါက ဖြစ်လာနိုင်ခြေများသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အမျိုးသားညီလာခံ ကျင်းပခဲ့သော ညောင်နှစ်ပင်ခန်းမ

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ်အထိ အမျိုးသားညီလာခံ ၇ ကြိမ် ကျင်းပ၍ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် ညောင်နှစ်ပင် ခန်းမသို့ ဇူလိုင် ၈ ရက်(၂၀၂၂ ခုနှစ်)က သွားရောက် လေ့လာခဲ့ခြင်းများ ရှိခဲ့သည်။

ထိုသို့ နစကဥက္ကဋ္ဌ ညောင်နှစ်ပင် ခန်းမသို့ သွားရောက် လေ့လာမှုများကို ကြည့်၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းလားဟု နိုင်ငံရေးလောကအတွင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိခဲ့ကြသည်။

သို့သော် နစက၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာတော့ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ညောင်နှစ်ပင် ခရီးစဉ်မှာ ရိုးရိုးသားသားဖြစ်ကြောင်း၊ သမိုင်းဝင် အဆောက်အဦကို ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ရန်နှင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ အထူးစီမံကိန်းများ ရှိသည်ကို သွားရောက် လေ့လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၂၂

ရုရှားသည် ယူကရိန်းတွင် ခြေကုန်လက်ပန်း ကျတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ လျှို့ဝှက် သတင်းထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့(MI6) အကြီးအကဲက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Sky News မီဒီယာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

လာမည့် ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းရှိ စစ်မြေပြင်သို့ စေလွှတ်မည့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပစ္စည်းကိရိယာများ ထပ်မံရှာဖွေရန် ခက်ခဲသဖြင့် သမ္မတပူတင်၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ ခေတ္တရပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း MI6 အကြီးအကဲ ရစ်ချက်မိုး က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ယူကရိန်းသည် ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံမှ ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မည်”ဟု စစ်ပွဲအကြောင်း နောက်ဆုံးရ သတင်းများတွင် ရုရှားက သတိ ပေးလျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။  

MI6 အကြီးအကဲ ရစ်ချက်မိုး

ကင်ဆာကဲ့သို့ ပြင်းထန်သော ရောဂါများ ဖိစီးနေကြောင်း ကောလာဟလ ထွက်ပေါ်နေသည့် ပူတင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေကိုလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်၊ အက်စပန်ဒေသတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် လုံခြုံရေးဖိုရမ်တစ်ခုတွင် MI6 အကြီးအကဲ ရစ်ချက်မိုးက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။

“ပူတင်ဟာ ဆိုးဆိုးရွားရွား ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့နေတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထား မတွေ့ရပါဘူး" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် အဆိုပါ လုံခြုံရေးဖိုရမ်တွင် အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီ (CIA) ညွန်ကြား ရေးမှူး ဝီလျံဘန့်စ်ကလည်း ပူတင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ ထင်ကြေးပေးမှုများကို ပယ်ချခဲ့ပြီး ၎င်းသည် “ကျန်းမာလွန်းနေသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်

ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားသည် ၎င်း၏ကနဦး စစ်ရေးရည်မှန်းချက်များ အထိနာခဲ့ကြောင်း၊ ကျူးကျော်စစ် စတင်စဉ်က ယူကရိန်းအစိုးရကို ဖြုတ်ချရန်နှင့် ကိယက်ဗ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး နေတိုးမဟာမိတ် အဖွဲ့အတွင်း ပိုင်းခြားနိုင်ရန် ရုရှားဦးတည်ခဲ့ ကြောင်း ရစ်ချက်မိုးက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။  

ယခု စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေဆဲ ယူကရိန်း၏ အရှေ့ဘက်တွင်လည်း ရုရှား၏ အားစိုက်မှုမှာ လျော့ကျလာခဲ့သည်။

ရစ်ချက်မိုးက “သူတို့(ရုရှား) ခြေကုန်လက်ပန်း ကျတော့မယ်ထင်တယ်။ ကျနော်တို့ အကဲဖြတ်ချက်ကတော့ ရုရှားတွေဟာ လူအင်အား၊ လက်နက်အင်အား ရှာဖွေရတာ ပိုခက်ခဲလာမယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။ လာမယ့် အပတ်တွေမှာ သူတို့ဘာသာ သူတို့ တနည်းနည်းနှင့် ခေတ္တတဖြုတ် အပစ်အခတ် ရပ်ရလိမ့်မယ်။ အဲဒါက  ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေအတွက် ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ဖို့ အခွင့်အရေး ရလာမှာ။ ယူကရိန်းတွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်က ခိုင်မာနေတုန်းပဲ။ လက်နက်ကောင်းတွေလည်း အများကြီး တိုးနေပါပြီ။ ယူကရိန်း နိုင်ငံသားတွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ပြန်ခုခံနိုင်စွမ်းကို လက်တွေ့ပြဖို့ အရေးကြီးတယ်” ဟု ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Sky News

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဇူလိုင် ၂၂

အရပ်သား ခေါင်းဆောင်ဟောင်းနှင့် တွေ့ဆုံခွင့် အလားအလာကောင်းများ ရှိနေသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ၊ တပ်မတော် ကာကွယ် ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က မိမိကို ကတိပြုခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် အာဆီယံ အထူးသံတမန် ပရတ်ဆိုခွန်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဖနွမ်ပင်ပို့စ် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဇူလိုင် ၂၁ ရက် (ယမန်နေ့) ရက်စွဲဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

ပရတ်ဆိုခွန်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၂၉ ရက်မှ ဇူလိုင်လ ၃ ရက်အထိ မြန်မာနိုင်ငံကို ဒုတိယအကြိမ် လာရောက်ခဲ့ပြီး အာဆီယံ သဘောတူညီမှု အချက် ၅ ချက်ကို တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ သည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများစု နေထိုင်ရာ တိုင်းပြည်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် ယမန်နှစ်ကတည်းက ကြိုးပမ်းနေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုအခါ အာဆီယံအထူးသံတမန် ပရတ်ဆိုခွန်သည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုအတွက် အရေးပါသော ဇာတ်ဆောင် တစ်ဦးဖြစ်နေပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်လည်း တွေ့ဆုံခွင့် တောင်းခဲ့သည့်အပြင် အားလုံးပါဝင်နိုင်သည့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ရေး တိုးတက်စေရန် တိုက်တွန်းနေခဲ့သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ ပရတ်ဆိုခွန်က အစဉ်တစိုက် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် မတွေ့ဆုံနိုင်ခဲ့သေးပေ။

“ကျနော်တို့ လေးစားလိုက်နာရမယ့် ဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း တချို့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အနာဂတ်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစု ကြည်နဲ့ တွေ့ဆုံနိုင်မယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင်က ကတိပေးထားပါတယ်” ဟု ပရတ်ဆိုခွန်က ပြော ကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးသံတမန်ဖြစ်သူ ပရတ်ဆိုခွန်သည် ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်သည့် ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့် တွေ့ဆုံမှု (အွန်လိုင်းအစည်းအဝေး)တွင် အထူးဆွေးနွေးချက် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အာဆီယံ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု ဆိုင်ရာ နောက်ဆုံး အခြေအနေကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကွန်ဖရင့်တွေ့ဆုံမှုကို ISEAS – Yusof Ishak Institute ၏ စီစဉ်မှုဖြင့် အာဆီယံ လေ့လာရေးဌာနက တင်ဆက်ပေး ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲများ စတင်နိုင်ရန် သက်ဆိုင်သူ အားလုံးနှင့် တွေ့ဆုံခွင့် ပြုရန်မှာ မိမိလုပ်ပိုင်ခွင့်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း ပရတ်ဆိုခွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ၎င်းအနေဖြင့် ပထမဆုံးအကြိမ် ရောက်ရှိပြီးကတည်းက အဆိုပါ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ကို လှမ်းကိုင်နိုင်ရန် အတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြောင်း ဖနွမ်ပင်ပို့စ် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ရေးသားထားသည်။

Source: Phnompenh Post

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂

ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နှင့် တပ်မတော်အကြား တိုက်ပွဲများ ပြန်ဖြစ်ပွားပါက ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံးတွင် ဖြစ်ပွားလာနိုင် ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးဖေသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် မတိုင်ခင်က AA နှင့် တပ်မတော်တို့၏ တိုက်ပွဲမှာ ရခိုင်ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင်သာ အများစု ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ တိုက်ပွဲများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါက ရခိုင်ပြည်၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံအထိ ကျယ်ပြန့်လာနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဖေသန်းက “သူတို့ ဖြစ်ချင်ရင် ဖြစ်ချင်သလောက် တိုက်ပွဲတွေက ကျယ်ပြန့်မှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အရင်တုန်းက ၂၀၂၀ မှာ ULA/AA တပ်ဖွဲ့တွေက ရခိုင်ပြည် မြောက်ပိုင်းလောက်ပဲ အဓိကထားပြီးတော့ သူတို့ အုပ်ချုပ်ရေးတို့၊ တရားစီရင်ရေးတို့ စစ်‌ရေးတို့ကို လွမ်းမိုးထားတာ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုဆို ရခိုင်ပြည်အလယ်ပိုင်း နပခရှိတဲ့ နေရာအထိ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေးကို သူတို့ဖက်က ချဲ့ထွင်လာတယ်။ နောက် အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေးဆိုရင် ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းအထိ ဩဇာသက်ရောက်မှု ရှိလာတယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမှာ ဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ ရခိုင်တစ်ပြည်လုံးကို ဖြစ်လောက်တယ်လို့ ပြော လို့ ရတာပေ့ါ။ စစ်ရေးအားဖြင့်လည်း အရင်တုန်းကထက် ပိုပြီးတော့ ရခိုင်ပြည်ရဲ့ ၃ ပုံ ၂ ပုံလောက်ကတော့ စစ်ရေးဟာ ပိုပြီး တော့ ကျယ်ပြန့်လာမယ့် အနေအထားမျိုးတော့ ရှိပါတယ်။ သူတို့ ကျယ်ပြန့်အောင် တိုက်ရင်တော့ ကျယ်ပြန့်အောင် တိုက်နိုင် တဲ့ အခြေအနေမျိုး ရှိပါတယ်။ နှစ်ဖက်စလုံးမှာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

 ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက မြို့ကြီးများကို သွားနိုင်သော လမ်းညွန်းများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် AA နှင့် တပ်မတော်တို့ စစ်ရေးတင်းမာလျှက်ရှိကြောင်း၊ စစ်တွေ၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော် တို့မှ ပြည်သူ ၄၅ ဦးကို တပ်မတော်က ဖမ်းဆီးထားသလို AA ဘက်ကလည်း တပ်မတော်မှ ဗိုလ်ကြီးအဆင့် ရှိသူ အပါအဝင် တပ်ကြပ်၊ တပ်သားနှင့် ရဲသားများကို အပြန်အလှန် ဖမ်းဆီးထားသည်။

ထို့အတူ ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင် ၁၈ ရက်က မောင်တောမြို့နယ်တွင် AA နှင့် တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ ဝင် ၁၄ ဦးကို AA က ဖမ်းဆီးထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဖမ်းဆီးမှုမှာ ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင် ၄ ရက်က ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ AA တပ်စခန်းကို တပ်မတော်မှ လေယာဉ်ဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကို လက်တုံ့ပြန်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း AA ပြန်ကြား‌ရေးတာဝန်ခံ ခိုင်သုခက Western News ကို ပြောကြားခဲ့ သည်။

လက်ရှိ အနေအထားအရ ရခိုင်မှာ တိုက်ပွဲများ မဖြစ်လာရန် ညှိနှိုင်းမှု ရှိ/မရှိဆိုသည်ကို မသိရှိရသေးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နှစ်ဖက်စလုံး တိုက်ပွဲများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်လိုသည့် သဘောမရှိကြောင်း ဦးဖေသန်းက ပြောသည်။

 ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နို၀င်ဘာ ၁၃ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဆာဆာကာဝါ တွေ့ဆုံစဉ်

ဦးဖေသန်းက “သူတို့အနေနဲ့တော့ ညှိနှိုင်းမှုရှိသည် ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ တိုက်ပွဲတွေကို သိပ်ပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ချင်ပုံတော့ မရဘူး။ နှစ်ဖက်စလုံးမှာ အဲဒီလို သဘောမျိုးတော့ တွေ့နေရတယ်။ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ချင်တယ်ဆိုရင် တော့ တိုက်ပွဲတွေ တိုက်လို့ရတာပေါ့။ ဒီစခန်းက သိနေတာပဲ။ ULA/AA ရဲ့ စခန်းလည်း သိတယ်။
စစ်တပ်ရဲ့ စခန်းကိုလည်း ဟိုဖက်က သိတယ်ဆိုတော့ ဖြစ်မယ်ဆိုရင် နေရာစုံမှာ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်ချက်ဖြစ်ပြီး တော့ ပြန်ငြိမ်သွားတယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးရှိတယ်၊ ဒါပေမဲ့ ULA/AA ဖက်ကလည်း နောက်ထပ် သတိပေးချက်တွေ ထုတ်ပြန် လာတာရှိတယ် ပြည်သူတွေကို သတိပေးထားတာရှိတယ်၊ အချိန်မရွေး တိုက်ပွဲဖြစ်လာနိုင်တယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ အထိ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝဒေသ ဘက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တပ်မတော်နှင့် AA ကြား တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်နိုင်ရေး ဂျပန်အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ဆာဆာကာဝါက ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် တိုက်ပွဲများ နားလည်မှုအရ ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး ယခုအခါမှာတော့ တဖန်ပြန်လည်ကာ နှစ်ဖက် စစ်ရေး တင်းမာလာနေ ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၂၂

ယူကရိန်းစစ်ရေး ပဋိပက္ခအတွင်းသို့ ဗြိတိန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်၍ တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်နေခြင်းအပေါ် ဗြိတိန်နိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီး လစ်ဇ်ထရက်စ် (Liz Truss) က ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြောင်း တာစ့်သတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်နေရာနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ရာ၌ နောက်ဆုံးအဆင့် (ဆန်ခါတင်) အထိ ရောက်ရှိလာသူ လစ်ဇ်ထရက်စ်က “ယူကရိန်းကို ထောက်ခံဖို့ ကျမတို့ တတ်နိုင်သမျှ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ နိုင်ငံ တကာ ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို လက်နက်တွေ ပေးပို့ဖို့ ကျမတို့ပဲ ဦးဆောင်ခဲ့တာပါ။ ရုရှားကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ် ထားပေမယ့် ဗြိတိန်တပ်တွေရဲ့ တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်မှုကိုတော့ ကန့်ကွက်တယ်ရှင့်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လစ်ဇ်ထရက်စ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် တစ်ဦးအဖြစ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်၏ နေရာကို ဆက်ခံမည့် ပြိုင်ဆိုင်မှု နောက်ဆုံးအကျော့ တွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ဘဏ္ဍာရေးဌာန တာဝန်ယူခဲ့ဖူး အိန္ဒိယနွယ်ဖွား ရီရှီဆူနက် (Rishi Sunak) နှင့် ဆန်ခါတင် ယှဉ်ပြိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးနဲ့ လစ်ဇ်ထရက်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုအခါ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီမှ ပါတီဝင် ၂ သိန်းနီးပါးသည် အဆိုပါ အမတ်နှစ်ဦး၏ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရေး ကံကြမ္မာကို ရှေ့လ စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းတွင် အဆုံးအဖြတ် ပေးရတော့မည် ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမည့် တိုရီ(ကွန်ဆာဗေးတစ်)ပါတီ ခေါင်းဆောင်သစ်၏ အမည်ကို စက်တင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာရန် စီစဉ်ထားသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ ဒွန်ဘတ်စ်စက်မှုဒေသကြီးရှိ သမ္မတနိုင်ငံ နှစ်နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ၏ တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် ယူကရိန်းအစိုးရ၏ အလွဲသုံးစားလုပ်မှုနှင့် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုဒဏ်ကို ၈ နှစ်တိုင်တိုင် ခံစားရသူများကို ကာကွယ်မည့် အထူးစစ်ဆင်ရေး တစ်ရပ်အတွက် ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ရုပ်သံလိုင်းမိန့်ခွန်းမှ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ကြေညာခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားသည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ရုရှားအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ စတင်လုပ်ဆောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ ပြီး ကိယက်ဗ်(ယူကရိန်း)အစိုးရထံသို့ လက်နက်များ အဆက်မပြတ် ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇူလိုင် ၂၂

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ မျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းမှ ဒရက်ပဒီမာမူကို ပထမဆုံး အမျိုးသမီးသမ္မတအဖြစ် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် များက ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခဲ့ကြကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရသည်။

သူမသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ အပယ်ခံ အသိုင်းအဝိုင်းများကြားတွင် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ပါတီထံမှ မေတ္တာရပ်ခံချက်ဖြင့် သမ္မတသက်တမ်းကို တိုးနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အသက် ၆၄ နှစ်ရှိ ကျောင်းဆရာမဟောင်းဘဝမှ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်လာသူ ဒရက်ပဒီမာမူ (Draupadi Murmu) သည် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၌ သမ္မတရာထူးတာဝန် စတင် ထမ်းဆောင်ချိန်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် ကြီးကျယ်ခမ်းနားလှသော အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်လာမည်ဟု သိလာရသည်။ ဒရက်ပဒီမာမူ၏ ရာထူးသက်တမ်းမှာ ၅ နှစ်ဖြစ်သည်။

ဇူလိုင် ၁၈ ရက်၌ ကျင်းပခဲ့သော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်နယ်နှင့်ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော် အမတ်ပေါင်း ၄,၅၀၀ ကျော်တို့က မာမူကို တခဲနက်ပေးခဲ့ကြပြီး ဇူလိုင် ၂၁ ရက် (ယမန်နေ့)တွင် မဲများကို ရေတွက်ပြီးစီးခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနယ်မြေနှင့် ပြည်နယ်များကို လွှမ်းမိုးထားသည့် မိုဒီ၏ ဘယာတိယဇနတာ (BJP) ပါတီ၏ ကျော ထောက်နောက်ခံ ပြုပေးမှုကြောင့် ယခုကဲ့သို့ မာမူ အောင်ပွဲခံရန် သေချာစေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ အာဏာရပါတီ BJP (GETTY IMAGES)

“အိန္ဒိယအရှေ့ပိုင်း ဝေးလံခေါင်ဖျားတဲ့ ဒေသက မျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းကနေ မွေးဖွားလာတဲ့ အိန္ဒိယရဲ့သမီးတစ်ဦးကို ကျနော်တို့ရဲ့ သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်လိုက်ပါပြီ” ဟု မိုဒီက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက် ပေါ်မှနေ၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩရိဿပြည်နယ် (Odisha) မှ စန်သယ် (Santhal) မျိုးနွယ်စုကနေ သက်ဆင်းလာသူ မာမူသည် ကျောင်းဆရာမတစ်ဦး အဖြစ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုခဲ့ပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းသည် နိုင်ငံရေးပင်မ ရေစီးကြောင်းထဲတွင် လိုက်ပါလာခဲ့ပြီး ဩရိဿပြည်နယ်၌ BJP ပါတီ၏ ပြည်နယ် လွှတ်တော် အမတ်တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့ပိုင်း ဂျဟာခန် (Jharkhand) ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ၎င်းကို ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခဲ့ခြင်းမှာ BJP ပါတီအနေဖြင့် လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံ၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပါဝင်သော အိန္ဒိယမျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းများကို စည်းရုံးဆွဲဆောင်မှု တစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။

“BJP ဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကျရင် နောက်ဆုံး ၁၀ နှစ်လောက်အထိ ဆက်လုပ်နိုင်ဖို့ ကာမိအောင် လုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်နိုင်ဖို့ နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ဆန္ဒမဲအခြေခံသစ် ရရှိဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးရှင် တစ်ဦး ဖြစ်သည့် နီးရက်ဂျ်ချောင်ဒရီက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNN