CNI International News

ကွန်နာကရီ၊ ဇူလိုင် ၂၉

ဂီနိနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုနှင့် ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်ရောက်စေရေး တောင်းဆိုသည့် ဆန္ဒပြပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့ရာ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်၍ လူတစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆန္ဒပြပွဲ စီစဉ်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကွန်နာကရီမြို့တော်၏ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်တွင် ဇူလိုင် ၂၈ ရက် ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း ပစ်ခတ်မှုများရှိခဲ့တာကြောင့် လူတစ်ဦးသေဆုံးပြီး ဆန္ဒပြသူအများအပြား ဒဏ်ရာရသွားခဲ့ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကာကွယ်ရေး အမျိုးသားတပ်ဦး (FNDC) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းခဲ့သည့် စစ်တပ်၏ တဖက်သတ်စီမံခန့်ခွဲမှုကို FNDC က ရှုတ်ချရန်အတွက် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်၌ ဆန္ဒပြပွဲများ စတင်စီစဉ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါအဖွဲ့သည် ပြည်တွင်း၌ ဩဇာကြီးမားသော နိုင်ငံရေး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဖြစ်သည်။

၎င်းညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့က ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် အခြားအသင်းအဖွဲ့များကိုလည်း ယခုဆန္ဒပြပွဲ၌ ပါဝင်ကြရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အာဏာပိုင်များက ဆန္ဒပြပွဲကို ဟန့်တားရှင်းလင်းခဲ့ပြီး လူသေဆုံးမှု ရှိ/မရှိ အတည်ပြုကြေညာခြင်းမရှိသေးပေ။

ဆန္ဒပြသူများက ဂီနိနိုင်ငံရှိ မြို့တော်လမ်းမကြီးများကိုပိတ်၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)

ဇူလိုင် ၂၈ ရက် ဆန္ဒပြပွဲကို စီစဉ်သူများအား ဥပဒေအရ ချက်ချင်းအရေးယူရန် အာဏာပိုင်များက အမိန့်ပေးခဲ့ သည်။

အသွင်ကူးပြောင်းရေးဆိုင်ရာ စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ဖို့ ယုံကြည်ရသည့်ဆွေးနွေးမှုများ စတင်ရန် မိမိတို့ တိုက်တွန်းသော်လည်း စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များက ငြင်းဆန်နေကြကြောင်း FNDC က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီဒွန်ဘွာယာ (Mamady Doumbouya) က ယမန်နှစ်အောက်တိုဘာလတွင် ယာယီသမ္မတ အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းကို သမ္မတဟောင်း အယ်လ်ဖာကွန်ဒီမှ အာဏာသိမ်းသည့်လုပ်ရပ်ကြောင့် လူထုဒေါသများ ပုံကျခဲ့သည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်ရေးဆွဲခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပုံနည်းစနစ် ပြောင်းလဲခြင်းနှင့် လွတ်လပ်၍ စိတ်ချရပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာသော ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပေးရေးမှာ မိမိ၏ အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ဖြစ်ကြောင်း မာမာဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဖရိကစီးပွားရေးအသိုက်အဝန်းဖြစ်သည့် ECOWAS အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ အူမာရိုစစ္စကိုအမ်ဘယ်လို (Umaro Sissoco Embalo) ကတော့ ဂီနိနိုင်ငံ၏ စစ်တပ်အနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ အမြန်ဆုံးပြန်တက်ရန် မကြာ သေးမီက မိမိတို့စည်းရုံးဆွဲဆောင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၂၉

ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးတင်းမာနေချိန်၌ အဆိုပါကျွန်းအပေါ် မီးဖြင့်ကစားသလို မပြုမူရန် တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို သတိပေးခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့ ပဉ္စမအကြိမ်မြောက် အွန်လိုင်းမှ တွေ့ဆုံခဲ့ကြရာတွင် ရှီက ယင်းကဲ့သို့ သတိပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းမူဝါဒကို လိုက်နာသင့်ကြောင်း၊ တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးနှင့် ပြည်ပအင်အားစုများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းကို ပြတ်ပြတ်သားသားဆန့်ကျင်ပါကြောင်း ရှီက ဘိုင်ဒန်ကို အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်ဟု တရုတ်အစိုးရမီဒီယာက ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

“မီးနဲ့ကစားတဲ့သူတွေပဲ မီးလောင်ခံရမှာ။ အမေရိကန်ဘက်က ဒါကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်မယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်မိပါတယ်” ဟု ရှီက ဘိုင်ဒန်နှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်ကလည်း အမေရိကန်၏မူဝါဒ အပြောင်းအလဲမရှိကြောင်း ရှီကို အသိပေးခဲ့သည်ဟု အိမ်ဖြူတော် ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဝါရှင်တန်သည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတလျှောက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေး ထိခိုက်စေမည့် တဖက်သတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို အတိအလင်းကန့်ကွက်ကြောင်း ဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ယခု ဆွေးနွေးမှုအပြီး ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက “ယခုကဲ့သို့ ပံ့ပိုးကူညီမှုအတွက် ဘိုင်ဒန်ကို ကျေးဇူးတင် ပါကြောင်း၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် မိမိတို့လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းမှု ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း” ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြိုင်ဆိုင်မှုများ ကြီးထွားနေပြီး လူ့အခွင့်အရေး၊ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးနှင့် စီးပွားရေးမူဝါဒတို့အပေါ် နှစ်နိုင်ငံအကြား တင်းမာနေချိန်၌ ဘိုင်ဒန်နှင့်ရှီတို့၏ နှစ်နာရီကျော်ကြာ ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ သည်။

မကြာသေးမီက အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ (Nancy Pelosi) ၏ ထိုင်ဝမ်သို့ လာမည့် အလားအလာအပေါ် ဘေဂျင်းအစိုးရက ပြင်းထန်သည့်သတိပေးချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သူမ၏ခရီးစဉ် သည် ရန်လိုမှုတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်မည်ဟု သတိပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသည် အမေရိကန်ထံမှ အလွတ်သဘော အကာအကွယ်ပေးမည့်ကတိကို ရရှိထားသော်လည်း ဘေဂျင်းအနေဖြင့် အဆိုပါကျွန်းကို ၎င်း၏ ပိုင်နက်နယ်မြေအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူ ၍ ရည်မှန်းချက်အောင်မြင်စေရန် အင်အားသုံးမည့်ကိစ္စကို စွန့်လွှတ်ခြင်း မရှိပေ။

Source: Aljazeera

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ပွင့်လင်းမျှတသော တရားစီရင်မှု အခွင့်အရေးကိုမပေးပဲ တရားလက်လွတ် သေဒဏ်များ ချမှတ်နေခြင်းသည် နိုင်ငံတကာ မိသားစု အပါအဝင် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးအား စိန်ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNFC)က ဇူလိုင် ၂၇ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ကိုဂျင်မီ၊ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကို သေဒဏ်ကျခံထားရမှုကို ဆောင်ရွက်ပြီးစီး ကြောင်း နစက-က ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာကနေ ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

PNFC က “ဥပဒေနှင့်မညီပဲ အာဏာသိမ်းခဲ့သော စစ်ကောင်စီသည် တရားမဝင် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်၍ ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံ တကာဥပဒေများအရ ကြိုးပေးကွပ်မျက် ပိုင်ခွင့်မရှိသောကြောင့် လူသတ်မှု(ရာဇဝတ်မှု)ကို ကျူးလွန်ခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ ပွင့်လင်းမျှတသော တရားစီရင်မှု အခွင့်အရေးကိုမပေးပဲ တရားလက်လွတ် သေဒဏ်များ ချမှတ်နေခြင်း၊ ကွပ် မျက်နေခြင်း၊ သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသူများအား ထပ်မံ၍ ကွပ်မျက်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းတို့သည် နိုင်ငံတကာ မိသားစု အပါအဝင် ပြည်သူ တစ်ရပ်လုံးအား စိန်ခေါ်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောထားသည်။

ကိုဂျင်မီ၊ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သေဒဏ် စီရင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့၏ လူသတ်ခြင်း၊ အစိုးရ အဆောက်အဦးများ ပေါက်ကွဲခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းများ ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည် ဟု နစက၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည့် ၁၈ ကြိမ် မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောသွားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ ပြည်သူအများအပြား တရားမျှတမှု ရှိစေရေးနဲ့ ပြည်သူနဲ့နိုင်ငံကြားမှာ တရားမျှတမှု ရှိစေရေး အတွက် အပြစ်မဲ့ ပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက် ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့သူများကို နစ်နာသူများ ကိုယ်စား တရားရုံး အဆင့်ဆင့်က လုပ်ထုံးလုပ်နည်း ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနဲ့အညီ ဒီတရားခံတွေကို ခုခံချေပခွင့် ကျနော်တို့ ပေးခဲ့ပါတယ်။ ပြီးရင် သက်သေ အထောက်အထား အပြည့်အစုံအပေါ် အခြေပြု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းဥပဒေများ နဲ့ အညီ စစ်ဆေး စီရင်ပြီး ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေ ကန့်ကွက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သိပါတယ်။ သို့သော် ပြည်တွင်း တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေး တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး လုံခြုံရေးအရ မဖြစ်မနေ ကျနော် တို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထပ်ပြီး ပြောချင်တာက သူတို့စွပ်စွဲနေသလို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာမဟုတ် ပါဘူး။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါတရားဥပဒေနဲ့အညီပဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြော သည်။

ထို့နောက် နစက-က ပြည်သူကို ရန်သူသတ်မှတ်၍ မှားပြီးသား အမှားများကို နောက်ထပ် အမှားများ ကျူးလွန်ပြီး ဖုံးကွယ်ရန် ကြိုးစားနေခြင်းဖြင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး အရှိန်အဟုန်သည် ရပ်တန့်သွားမည် မဟုတ်ဘဲ ပြည်သူလူထု၏ နားကျည်းမုန်းတီးမှု၊ ရွံရှာမှုများနှင့်အတူ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ ပါဝင်ဆင်နွှဲနေသော ပြည်သူ့တော်လှန်ရေး၏ အရှိန် အဟုန်သည် အင်နှင့်အားနှင့် ပိုမိုမြင့်မားလာမည်သာ ဖြစ်ကြောင်း PNFC က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အလားတူ နစက ပြောကြားနေသော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးရေးဆိုသည်မှာ တိုက်မလား၊ လိုက်မလားဟု စိန်ခေါ်ခြင်းသာဖြစ်ပြီး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖြေရှင်းရေး လမ်းကြောင်းကို နစက-က အဆုံးစွန် ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်ဟု အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

နစက-က ဒုတိယအကြိမ် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်ထားချက်ကို ယခုအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေပြီး ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည် ၁၈ ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြော သွားသည်။

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂၈

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီဝင်များနှင့် ၎င်းပါတီကို လိုလားကြသူများ၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းက သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် မှအပ အခြားတစ်ဦးဦးကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ပါတီကိုယ်စားပြု စေလိုကြောင်း CNN သတင်းဌာနက ကောက်ယူခဲ့သော စစ်တမ်း တစ်စောင်အား ကိုးကားလျက် အာရ်တီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် အားနည်းသဖြင့် ဘိုင်ဒန်အပေါ် ထောက်ခံမှု အဆင့်များသည် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း အောက်သို့ နိမ့်ဆင်းသွားခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၆ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အဆိုပါစစ်တမ်းတွင် ဒီမိုကရက်တစ်များနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ လိုလားသူ မဲဆန္ဒရှင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ဘိုင်ဒန် ထပ်မံ အရွေးချယ်ခံရရန် မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ကောက်ယူ ခဲ့သော စစ်တမ်းဟောင်း၏ နှစ်သက်လိုလားမှု ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ထိုးကျသွားခဲ့သည်။

ယခုစစ်တမ်းတွင် ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူ ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းက ဘိုင်ဒန် မဲထပ်မနိုင်ဟု ယူဆကြပြီး ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းက ၎င်း သမ္မတ ပြန် ဖြစ်ရေး မလိုလားကြပေ။

ဘိုင်ဒန်အပေါ် စိတ်အားထက်သန်မှုမှာ လူငယ်ပိုင်း ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီဝင်များအကြား အနိမ့်ဆုံး တွေ့ရှိရပြီး အသက် ၄၅ နှစ် အောက် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ၎င်းတို့ပါတီ၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ် သမ္မတလောင်း ဆန်ခါတင် စာရင်းတွင် အသက် ၇၉ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘိုင်ဒန် အရွေးခံရရန် မျှော်လင့်ကြသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံအလံကိုတွေ့ရစဉ်

အထက်ပါ CNN ၏ စစ်တမ်းကသာ ထိုသို့ တွေ့ရှိရခြင်း မဟုတ်ပေ။

သီးခြား စစ်တမ်းတစ်စောင်တွင်လည်း ဂရင်းနိုက်ပြည်နယ်ဟု ခေါ်ကြသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ နယူးဟမ်ရှိုင်းယားပြည်နယ်၌ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ဘိုင်ဒန်ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ပြန်လည် အရွေးခံရစေလိုပြီး ၅၉ ရာခိုင်နှုန်းက ဆန့်ကျင်ကြကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
ယခုလ အစောပိုင်းက Yahoo News/YouGov က ကောက်ယူခဲ့သော စစ်တမ်းတစ်စောင်တွင်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဘိုင်ဒန်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုကို ထောက်ခံမည်ဟု ပြောကြပြီး ၆၄ ရာခိုင်နှုန်းက ကန့်ကွက်ကြ သည်။
ဘိုင်ဒန်ကတော့ နောက်ထပ်ရာထူး သက်တမ်းအတွက် ကြိုးစားမည်ဟု ပြောနေလင့်ကစား ၎င်း၏ သိမြင်နိုင်စွမ်းမှာ ကျဆင်း နေပြီး မကြာသေးမီက အိမ်ဖြူတော် အမှုထမ်း၊ အရာထမ်းများကြားတွင် ၎င်းအနားယူတော့မည်ဟူသော ကောလာဟလများ ကာလအတန်ကြာ ဂယက်ရိုက်ခဲ့သေးသည်။
အခြား တဖက်တွင်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် အရွေးခံရဖို့ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ကြိုးပမ်းနေသော်လည်း ၎င်းကို ထောက်ခံသူ များကြားတွင် စိတ်အားထက်သန်မှုနှုန်း လျော့ကျလာသည်ကို တွေ့မြင်နေရပြန်သည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ညမထွက်ရအမိန့် ထပ်မံ ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေး အဖွဲ့က ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ ည ၈ နာရီနောက်ပိုင်း ညမထွက်ရ၊ ထွက်ပါက ပစ်ခတ်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတင်းထွက်ပေါ်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ညမထွက်ရအမိန့် ထပ်မံ ကြေညာခြင်း မရှိကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန် ရေးအဖွဲ့က ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဗဟန်းမြို့နယ်နှင့် လမ်းမတော်မြို့နယ်များကိုတော့ ည ၁၂ နာရီမှ မနက် ၄ နာရီအတွင်း ညမထွက်ရအမိန့်ကို ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

CNI International News

ဘဂ္ဂဒက်၊ ဇူလိုင် ၂၈

အီရတ်နိုင်ငံတွင် ဩဇာကြီးမားသည့် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် မူတာဒါ အယ်လ် ဆာဒါး (Muqtada al-Sadr) ကို သစ္စာခံ ကြသူများက ဘဂ္ဂဒက်မြို့တော်အတွင်း ဦးစားပေး ကာကွယ်ထားသည့် စိမ်းလန်းဇုန် (Green Zone) အတွင်းသို့ ဇူလိုင် ၂၇ ရက်၌ ဆန္ဒပြလျက် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရသည်။

၎င်းတို့သည် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ခန့်အပ်ခြင်းအပေါ် မကျေမနပ် ဖြစ်နေကြသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် အဖြစ် မိုဟာမက် ရှီယာ အယ်လ် ဆူဒါနီ (Mohammed Shiya al-Sudani) ကို ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၌ အီရတ် လွှတ်တော်အတွင်း အကြီးဆုံးဖြစ်သည့် ရှီးယိုက် မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ညှိနှိုင်းရေးမူဘောင်ဖြင့် တရားဝင် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့သည်။

လအတန်ကြာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်ဘဲ တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ယခင်လက အစိုးရအဖွဲ့ကို ကျောခိုင်းခဲ့သည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၇၀ ပါ အယ်လ်ဆာဒါး၏ လွှတ်တော်အစုအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့သည် ယခုဝန်ကြီးချုပ်သစ် အမည် စာရင်းတင်သွင်းခြင်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် နေခဲ့ကြသည်။

ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် မူတာဒါ အယ်လ် ဆာဒါး 

အီရတ်နိုင်ငံတွင် ယမန်နှစ် အောက်တိုဘာလ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပြီးကတည်းက အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းနိုင်ရန် ကြိုးစားရုန်းကန်နေရသည်။ တဖန် အယ်ဆာဒါး အစုအဖွဲ့က အစိုးရဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းရာတွင်လည်း ပြိုင်ဘက် အစုအဖွဲ့များ၏ ဆန့်ကျင်မှုများက ယခင်ကတည်းက ရှိနှင့်ပြီး ဖြစ်သည်။

“အယ်လ်ဆာဒါး ထောက်ခံတဲ့ အစုအဖွဲ့ဟာ လွှတ်တော်ထဲတွင် ကျန်ရှိနေပြီးတော့ အစိုးရတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းရေးကို အတား အဆီး ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင် အဲဒီ အမတ်တွေအားလုံး လွှတ်တော်ထဲက ထွက်ပေးဖို့ အသင့်ပါပဲ” ဟု အယ်လ်ဆာဒါးက ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လတွင် ရုပ်သံလိုင်းမှတစ်ဆင့် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၎င်းကို ထောက်ခံသည့် အမတ်များက လွှတ်တော်ကို ကျောခိုင်းထွက်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။

အီရန်နှင့်အမေရိကန်တို့ကို ဆန့်ကျင်သည့် အနေဖြင့် မိမိကိုယ်ကို ရာထူးတပ်ထားသည့် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် အယ်လ်ဆာဒါးသည် အီရတ်နိုင်ငံတဝန်း၌ အလွန်ရေပန်းစား နေခဲ့သည်။

ယမန်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အယ်လ်ဆာဒါး အစုအဖွဲ့၏ အောင်မြင်မှု တစ်ရပ်အနေဖြင့် ရေနံကြွယ်ဝလှသည့် အီရတ်၏ နိုင်ငံရေးကို ရေရှည်ဩဇာ လွှမ်းမိုးထားရန်အတွက် အီရန်နှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားသည့် ရှီးယိုက်အုပ်စုများကို ဘေးဖယ်ထားမည် ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သေးသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခံထားရသူ မိုဟာမက် ရှီယာ အယ်လ် ဆူဒါနီ

ဇူလိုင် ၂၇ ရက်တွင် အယ်လ်ဆာဒါးသည် လွှတ်တော် အဆောက်အအုံရှေ့သို့ ရောက်ရှိလာပြီး ဆန္ဒပြသူများ အိမ်ပြန်သင့်ပြီဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“မတရားမှုနဲ့ အဂတိလိုက်စားမှုကို ဖျက်သိမ်းဖို့အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်ဆောင်တဲ့ တော်လှန်ရေး တစ်ရပ်ပဲ ဖြစ်ပါ တယ်။ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ သဝဏ်လွှာနဲ့ သတင်းစကား(မတ်ဆေ့ချ်)ကို ကျနော် လက်ခံပြီးပါပြီ” ဟု ၎င်းက ဆန္ဒပြသူများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အခြားတဖက်တွင်လည်း နှုတ်ထွက်သွားပြီဖြစ်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မူစတာဖာအယ်လ်ကာဒီနီက “ယခုဆန္ဒပြသူများ အစိမ်းရောင်ဇုန်မှ ချက်ချင်း ထွက်ခွာကြရန်နှင့် ပုဂ္ဂလိက၊ အစိုးရပိုင်ပစ္စည်းများ ထိန်းသိမ်းရန်၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာကြရန်” တောင်းဆိုနေခဲ့သည်။

Source: CNN

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

နစက၏ ဒုတိယအကြိမ် စတင်မည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲသို့ မိမိတို့ အနေဖြင့် တက်ရေး/မတက်ရေးကို ဆုံးဖြတ်ထားခြင်း မရှိသေးဘူးဟု KIA နှင့် NDAA မှ CNI သို့ပြောသည်။

ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA) ၏ ဗဟိုကော်မတီတွင် ဆုံးဖြတ်ချက် မရှိသေးကြောင်း၊ မေလ ၅ ရက် ထုတ်ပြန်ချက် အတိုင်း သဘောထားရှိကြောင်း KIA ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ပြောသည်။

၎င်းက “ဟုတ်ကဲ့ လောလောဆယ်ကတော့ ကျနော်တို့ ဗဟိုကော်မတီက ဘာမှ ဆုံးဖြတ်ချက်မရှိဘူး။ မေလ ၅ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန် ကြေညာထားတဲ့ ကျ‌နော်တို့ အဲဒီ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် အတိုင်းပဲ ဖြစ်မှာပါ။ ဘာမှ အပြောင်းအလဲ မရှိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

နစက၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန် ကမ်းလှမ်းချက်သည် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို ဆွေးနွေးရန်နှင့် ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်သူ များအား ထည့်သွင်း မထားသောကြောင့် KIO အနေနှင့် တက်ရောက်မှာ မဟုတ်ကြောင်း မေလ ၅ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစက အနေဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) တို့ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းဖြင့် ကြေညာထားသည်။

အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်(NDAA- မိုင်းလား)မှ ဒုတိယအကြိမ် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကိစ္စကို ဆွေးနွေးထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း NDAA မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးကြည်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UWSA ဒုဥက္ကဋ္ဌ   တွေ့ဆုံစဉ်

ဦးကြည်မြင့်က “ကျနော်တို့ မဆွေးနွေးရသေးဘူး။ အခုထက်ထိကတော့။ အခု ထပ်ထွက်လာတာကို မဆွေးနွေးရသေးဘူး။ အဲဒါ ကျနော်တို့ ဒီတစ်လောက ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ ကာကွယ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ အလုပ်တစ်ခြား၊ လုပ်တာတခြား ဆက်သွယ်ထား တာ မရှိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

ပထမအကြိမ် နစက ဖိတ်ခေါ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို NDAA၊ သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)၊ ‘ဝ’ ပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော် (UWSA)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်/ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ (KNU/KNLA-PC)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)နှင့် လားဟူဒီမိုကရက်တစ်အစည်းအရုံး(LDU) တို့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးထားသည်။

ထို့အတူ KIA၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP/SSA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး(ABSDF)၊ ကရင်နီအမျိုးသားတိုး တက်ရေးပါတီ (KNPP)၊ ညီနောင်မဟာမိတ်ဖြစ်ကြတဲ့ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် – ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ (MNDAA)၊ ပလောင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး (PSLF/TNLA)နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)တို့ တက်ရောက်ခြင်းမရှိပေ။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်က ပြုလုပ်သည့် နစက၏ ၁၈ ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ဒုတိယအကြိမ် ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးပွဲများအတွက် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသွားခဲ့သည်။

သို့သော် ယနေ့အချိန်ထိ မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ တက်ရောက်ရန် ရှိကြောင်းကိုတော့ ထုတ်ဖော် ပြောကြား သွားခြင်း မရှိပေ။

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇူလိုင် ၂၈

အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် စစ်ရေးပဋိပက္ခများ၌ နျူကလီးယားလက်နက် သုံးရန် အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီဟု မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းက ခြိမ်းခြောက်၍ သတိပေးလိုက်ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာ က ကြေညာခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကိုရီးယားကျွန်းဆယ်ကို စစ်ရေး အစွန်းတဖက်သို့ ရောက်အောင် တွန်းပို့နေကြောင်း ပြိုင်ဘက်များအပေါ် ကင်မ်က ယခုကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည့် ရာဇသံပေး လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

၁၉၅၀-၅၃ ခုနှစ် ကိုရီးယားစစ်ပွဲ ပြီးဆုံးခြင်း ၆၉ နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ် မိန့်ခွန်းထဲတွင် ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ထည့် သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ အထက်ပါမိန့်ခွန်းသည် ကပ်ရောဂါနှင့် ဆက်နွှယ်သော စီးပွားရေး အခက်အခဲများ ကြုံနေရသည့် ဆင်းရဲ နွမ်းပါးသော တိုင်းပြည်အတွက် ပြည်တွင်းစည်းလုံးရေးကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်သည်မှာ ထင်ရှားကြောင်း၊ နွေရာသီ စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု တိုးချဲ့ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်၌ မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့အပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာဖွယ်ရှိကြောင်း လေ့လာစောင့်ကြည့်သူအချို့က ပြောကြသည်။

“ကျနော်တို့ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲတွေဟာ ဘယ်လို အကျပ်အတည်းမျိုးကိုဆို တုံ့ပြန်ဖို့ လုံးဝပြင်ဆင်ထားပါပြီ။ ကျနော်တို့ရဲ့ နျူကလီးယား အကာအကွယ်ပေးမှုဟာလည်း သူ့ရဲ့မစ်ရှင်နဲ့အညီ အကြွင်းမဲ့ အာဏာအပေါ် တာဝန်ကျေကျေပွန်ပွန်၊ တိတိ ကျကျနဲ့ အလျင်အမြန် စုစည်းလှုပ်ရှားဖို့ အဆင်သင့်ပါပဲ” ဟု ကင်ဂျုံအန်းက ဇူလိုင် ၂၇ ရက် မိန့်ခွန်းထဲတွင် ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ကိုရီးယားဗဟိုသတင်းဌာန (KCNA) က သတင်းထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတသစ် ယွန်ဆော့ရွဲနဲ့ ဘိုင်ဒန်

မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ ရန်လိုသော မူဝါဒများကို မျှတစေရေးအတွက် အမေရိကန်ကို ‘နတ်ဆိုး’ ဟု ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့ သည်။

အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုသည် မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် ၎င်း၏လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများအနက် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုများအပေါ် ရန်လိုခြင်း (သို့မဟုတ်) ခြိမ်းခြောက်ခြင်းအဖြစ် မှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် နှစ်ထပ်စံနှုန်းနှင့် ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းဖွဲ့ လှုပ်ရှားသည့် ရှုထောင့်မျိုးကို ပြသနေကြောင်း ကင်မ်ဂျုံအန်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတသစ် ယွန်ဆော့ရွဲ (Yoon Suk Yeol) သည်လည်း ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်း ရူးသွပ်မှု နေရာ၌ ယခင် တောင်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်များထက် သာလွန်သွားပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယွန်၏ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီ (ကွန်ဆာဗေးတစ်) အစိုးရကို ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းများက ဦးဆောင်နေကြောင်း ကင်မ်ဂျုံအန်းက ဝေဖန်ပုတ်ခတ်ခဲ့သည်။

မေလတွင် စတင် တာဝန်ယူခဲ့သော သမ္မတသစ် ယွန်ဆော့ရွဲအစိုးရသည် အမေရိကန်နှင့်ဆိုးလ်တို့၏ စစ်ရေးမဟာမိတ် ဆက်ဆံရေး အားကောင်းစေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယား နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကြိုတင် ဟန့်တားနိုင်ရေး အပါအဝင် အကယ်၍ ယင်းခြိမ်းခြောက်မှု ပေါ်ပေါက်လာသည့်အခါ ချေမှုန်းနိုင်ရန် တောင်ကိုရီးယား၏ စစ်ရေးစွမ်းရည် မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

Source: AP