CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအင်အားစုများ (EROs)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) ပူးပေါင်းတပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲပေါင်း ၅၀၀ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နှစ်ဖက်သေဆုံးမှု များ ရှိခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ တိုက်ပွဲ အကြိမ်ရေ ၅၀၀ မှာ NUG ၏ အမှတ်(၁) စစ်ဒေသ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသ ကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

NUG က “မေလအတွင်း တိုက်ပွဲပေါင်း (၅၀၀) ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ရန်သူ (၄၄၉) ဦး သေဆုံး၍ (၆၈၁) ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ မိမိရဲဘော် (၄၁) ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး (၁၁၃) ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ရန်သူ့ထံမှ လက်နက်မျိုးစုံ(၂၄)လက် အပါအဝင် ခဲယမ်းမီးကျောက် အမြောက်အမြား သိမ်းဆည်းရမိခဲ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

နှစ်ဖက်သေဆုံးမှု ကိန်းဂဏန်း အများအပြား ကွာဟနေသည့်အတွက် ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍ သံသယ ဖြစ်စရာရှိကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နံပါတ် ၁ ကတော့ အဲဒီ အချက်အလက်ကို ဘယ်အ‌ပေါ်ကနေ အခြေခံပြီး ယူထားသလဲပေါ့၊ အဲဒီတော့ သေချာတာက ကိန်းဂဏန်း အရမ်းဖောင်းပွနေတာတော့ သေချာတာ အဲဒါတော့ ယုံမှားစရာမရှိဘူး။ ဘာကြောင့် လဲဆို‌တော့ ဟိုးအရင်တုန်းက ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ တကယ့် ကြီးကြီးမားမားဖြစ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲကြီးတွေနဲ့ ယှဉ်ရင်တောင်မှ ကိန်းဂဏန်းက ယုံကြည်နိုင်စရာ အခြေအနေ မဟုတ်ဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့၊ အဲဒီတော့ ဘယ်လိုဟာ ဖြစ်လို့ သူတို့ ထုတ်သလဲတော့ ကျနော် မသိဘူး။ ဒါပေမဲ့ သေချာတာက ဒီကိန်းဂဏန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သံသယ ဖြစ် စရာ အများကြီး ဖြစ်နေတယ်၊ အဓိကကတော့ ထုံးစံအတိုင်းပေါ့ ဒါသူတို့ဖက်ကလည်း လုပ်လေ့လုပ်ထားရှိတဲ့ နည်းစနစ်တစ်ခုပါပဲ၊ ပြောရရင်တော့ ဆိုက်ဝါးထည့်ဖြစ်တော့ တစ်ဖက်က အများကြီးကျတယ်၊ ကိုယ်ကတော့ မကျဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ လုပ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် အောင်မြင်မယ်ဆိုတဲ့ တစ်ဖက်သူတို့ကို ထောက်ခံတဲ့သူကို ဆွဲပြီးတော့ အဓိက စိတ်ဓါတ်တက်အောင် လုပ်ချင်တဲ့ သဘောပါပဲ၊ ဒီထက်ပိုပြီးတော့ တွက်လို့ မရဘူး၊ အဓိက ဘယ်အချက်အလက်တွေပေါ် ယူထားသလဲဆိုတဲ့ တိကျတဲ့ ဒေတာက ကျနော်တို့မှ မရနိုင်တာကိုး။ စာရွက်ပေါ်မှာ ရေးထားတာပဲရှိတယ် မြေပြင်မှာ တကယ်ဖြစ်မဖြစ် ဘာမှသက်သေ အထောက်အထား မရှိရင် တော့ ဒီလိုမျိုး အချက်အလက်က ယုံဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မေလအတွင်း တိုက်ပွဲပေါင်း ၅၀၀ ကြိမ်မှာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲ ၁၅၀ ကြိမ်၊ မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်မှု ၁၀၀ ကြိမ်၊ မိမိတို့မှ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ၁၅၆ ကြိမ်၊ မိမိတို့မှ ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်မှု ၇၁ ကြိမ်၊ ရန်သူ့လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု ၂၃ ကြိမ် ရှိကြောင်း NUG ၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

နှစ်ဖက် တိုက်ပွဲကြား သေဆုံးမှု အခြေအနေကို မိမိအနေဖြင့် အတည်မပြုနိုင်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ပြည်သူ လူထုက တပ်မတော်ဘက်သို့ မရပ်တည်တော့သလို သတင်းအချက်အလက် ကူညီမှုကအစ မရှိတော့ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးဖေသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ EAO တွေ ရော၊ PDF တွေရော သူတို့ဘက်မှာ ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်လာတာတွေလည်း ရှိတယ်၊ ပြည်သူတွေရဲ့ သတင်း ပေးမှု၊ ကူညီပံ့ပို့မှုကလည်း များလာတယ်၊ စစ်ကောင်စီက တစ်ဖက်မှာလည်း သူတို့အနေနဲ့ စိတ်ဓါတ်ကျမှု တွေ ရှိလာတယ်၊ ထွက်ပြေးမှုတွေ ရှိလာတယ်၊ နိုင်ငံရေးအားဖြင့် ဂုဏ်သိက္ခာမရှိတဲ့ တပ်မတော် တစ်ခု တဖြည်း ဖြည်း ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေလည်း စိတ်ဓါတ်ကျတာတွေ အရင်တုန်းက ပြည်သူတွေရဲ့ ဝမ်းပန်း တသာ ကြိုဆိုမှုတွေ အဲဒီလို သူတို့ဖက်မှာ မရှိတဲ့ အခါမှာ စိတ်အားငယ်မှုတွေ ဖြစ်လာ တယ်၊ အဲဒါနဲ့ပဲ ဒီလို သူတို့ ဟာ သူတို့ ယုံကြည်မှု အားနည်းလာပြီးတော့ သူတို့ဖက်မှာ ပြည်သူတွေ မရပ်တည်ဘူး ဆိုတာ တစ်ဖက်ကလည်း သိလာသလို၊ သူတို့မှာလည်း သွားရေးလာရေးကအစ ဘယ်နေရာမှ အဆင်မပြေတော့ ဘူး။ အထူးသဖြင့် ကြည်း ကြောင်းတပ်တွေပေါ့၊ သူတို့သွားတဲ့အခါမှာ တော်‌တော်ကို အထိနာတယ်၊ အထိနာတဲ့ အခါမှာ လမ်းတွေ ပိတ်ဆို့ပြီး မိုင်းထောင်တာတွေ ရှိတယ်၊ ဖြတ်တိုက်တာ‌ရှိတယ်၊ ပြောက်ကြားစစ်ကနေပြီးတော့ တက်သိမ်းတဲ့အဆင့်ထိတွေ ရောက်လာတယ်၊ အဲဒါကြောင့် လေကြောင်းကိုပဲ သူတို့ အားကိုးပြီး လုပ်လာတဲ့ အတွက်နဲ့ ပိုပိုပြီးတော့ အထိနာ လာတယ်လို့ ကျနော်တော့ မြင်ပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက စတင်၍ ပြောင်းလဲခဲ့သော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအရ တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့၊ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) ပူးပေါင်းတပ်တို့အကြား ကရင် ပြည်နယ်၊ ကယား(ကရင်နီ) ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် ပြည်တွင်းမှာ တိုက်ပွဲ‌ရှောင် လူဦးရေ ၂ သန်းကျော် ရှိလာကြောင်း ISP Myanmar ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃ 

နေပြည်တော်၊ ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်ရှိ နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားပွဲများ ကျင်းပသည့် မြန်မာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းဗဟိုဌာန-၂ ဂိတ် ၂ ရှိ ရဲကင်းတစ်ခုသည် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က လက်ပစ်ဗုံးဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံ ခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီခန့်က တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် တစ်စုံတစ်ရာ ထိခိုက်မှု မရှိ ကြောင်း နီးစပ်သူများထံမှ သိရသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့က MICC-2 မှာ NCA လက်မှတ်ထိုးပွဲ ကျင်းပစဉ်

အဆိုပါ MICC-2 သည် နိုင်ငံတော် အဆင့်အခမ်းအနား ဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ၊ တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် (NCA)လက်မှတ်ထိုးခြင်းနှင့် နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားများ ကျင်းပလေ့ရှိသည်။

အလားတူ နိုင်ငံတကာနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လအလိုက် ကျရောက်သည့် အထိမ်းအမှတ်များ ဂုဏ်ပြုပွဲများ ကျင်းပလေ့ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

တော်လှန်ရေးကာလအတွင်း အခြေအနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေစွာ ကြားကာလ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်း နိုင်ခဲ့ခြင်းသည် ကရင်နီလူမျိုးမှ နောက်ထပ် ခြေလှမ်းသစ်တစ်ခုအား ရဲဝံ့စွာ လှမ်းလိုက်ခြင်းဖြစ်၍ အဆိုပါ လုပ်ရပ် အပေါ် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က ကြိုဆိုကြောင်း သဝဏ်လွှာ ပေးပို့ခဲ့သည်။

ကရင်နီတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ စုပေါင်းကာ ကရင်နီပြည် ကြားကာလ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်း ကြောင်း ဇွန်လ ၁၂ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကရင်နီကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဖွဲ့စည်းမှု ထုတ်ပြန် 

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာသော မြန်မာ့နိုင်ငံ‌ရေး အပြောင်းအလဲထဲတွင် အဖွဲ့အစည်း အသစ်များ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းနှင့်အတူ ယခင်ရှိပြီးသား တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း များသည် မိမိတို့ အဖွဲ့အစည်း၏ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်များကို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုး၊ ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် အရှိန်အဟုန်မြင့် အကောင်အထည် ဖော်လာကြသည်ကို တွေ့ရကြောင်း၊ ၎င်းအထဲတွင် ကရင်နီလူမျိုးများ သည်လည်း အပါအဝင် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကရင်နီလူမျိုးများ အနေဖြင့် မိမိလူမျိုး အဖွဲ့အစည်း၊ မိမိကောင်စီအတွက် အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်နိုင်ပြီး မျှော်မှန်းထားသော စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်များ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ပါစေရန် ဆုမွန်ကောင်းရင်း ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုကြောင်း ပေးပို့သည့် သဝဏ်လွှာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့ကို မြန်မာနိုင်ငံ အမှန်တရားနှင့် တရားမျှတသော အမျိုးသားပါတီ (MNTJP/ MNDAA)၊ ပလောင်ပြည်နယ်လွတ် မြောက်ရေးတပ်ဦး(PSLF/TNLA)၊ ရက္ခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (ULA/AA) တို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်း ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား အမျိုးသားသွေးစည်းညီညွတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုကော်မတီ(NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ သွားရောက် တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဆိုသော သတင်းမှာ သတင်းအမှားသာဖြစ်ပြီး တွေ့ဆုံခြင်း မရှိကြောင်း NSPNC ဘက်မှ ပြောသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့်နှင့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ဇော်ဦး(ငြိမ်း)တို့သည် မေလ ၂၇ ရက်နေ့နှင့် ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နေပြည်တော်ထောင်အတွင်း သွားရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း ရေးသား ထုတ်လွှင့်မှုများ ရှိနေသည်။

NSPNC မှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက “ ကျနော်က သတင်းမီဒီယာတွေနဲ့ ဆက်ဆံမှုမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီသတင်းက မဟုတ်ဘူး။ မဖြစ်နိုင်တာ။ ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘာမှတော့ တစ်စုံတစ်ရာ မှတ်ချက်မပေးချင်ပါဘူး”ဟု ပြော သည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့သည် ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့မှ ၃ ရက်နေ့အထိ မိုင်းလားမြို့သို့ ရောက်ရှိနေပြီး မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(AA-MNDAA-TNLA)တို့နှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် များ ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

အိန္ဒိယ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်၊ NSPNC တို့ ဖက်ဒရယ်အရေးအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် နေပြည်တော်မှာ အိန္ဒိယအစိုးရမှ ဦးဆောင် ကျင်းပသည့် ဖက်ဒရယ်အရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ တစ်ခုကို NSPNC မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ဇော်ဦး(ငြိမ်း) အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် တချို့နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

သဘာဝရိပ်သာ ဆရာတော် အရှင်ဥတ္တမသာရသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)နာယက ဦးတင်ဦးကို ရန်ကုန်မြို့ ဗဟန်းရွှေတောင်ကြားရှိ နေအိမ်မှာ ဇွန်လ ၈ ရက် နေ့က တွေ့ဆုံ၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား တွေ့ဆုံလိုကြောင်းနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နိုင်ငံရေးကို စွန့် လွတ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင် မည်ဆိုပါက တပ်မတော်က သဘောထား ပြောင်းလဲသွားနိုင်ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။

ထို့နောက် အရှင်ဥတ္တမသာရသည် NSPNC မှ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝင်းဗိုလ်ရှိန်နှင့် တွေ့ဆုံမှုများ ရှိသည့်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်က ကြားခံအဖြစ် အသုံးချနေသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲလျက်ရှိနေသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့် ဆက်စပ်၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့်နှင့် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ဇော်ဦး (ငြိမ်း)တို့ သွားရောက် တွေ့ဆုံသည်ဆိုသော သတင်းအမှားကို ထုတ်လွှင့်နေခြင်း ဖြစ် သည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်နေသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

အမျိုးသားတန်းတူရေးနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်တို့ကို အာမခံသည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ် တစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်ရန် ကရင်နီတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ စုပေါင်းကာ ကရင်နီအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကရင်နီပြည် ကြားကာလ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် အုပ်ချုပ်မှုကို စတင်ကြောင်း ဇွန်လ ၁၂ ရက် နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကရင်နီပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ပြည်နယ်ကြားကာလ အစီအမံနှင့်အညီ လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်ရန်၊ ပြည်နယ် အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ၏ လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ အစီအမံများကို စနစ်တကျ ချမှတ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေး၊ အမျိုးသား တန်းတူရေး နှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်တို့ကို အာမခံသည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်ရန်၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ်တစ်ခု၏ ကျင့်သုံးရမည့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့်အညီ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ကို အစပျိုး၍ လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်ရန် စသဖြင့် ပါရှိသည်။

ကယား(ကရင်နီ) ဒေသတစ်ခုလုံးကို လွှမ်းမိုးကာ အုပ်ချုပ်‌ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးတို့ကို အကောင် အထည် ဖော်လာနိုင်သည့် အခြေအနေကို ‌ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

CRPH နဲ့ NUG က ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကတော့ အခုအခြေအနေမှာ ကျနော်တို့ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်အားလုံးမှာ ကရင်နီပြည်နယ်က ဒေသ တစ်ခုလုံးရဲ့ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးကို လွှမ်းမိုးပြီးတော့ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး စတဲ့ ကိစ္စတွေ ပေါ့ဗျာ၊ အဲဒါတွေကို အကောင်အထည် ဖော်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို ရောက်ရှိလာပြီလို့ ကျနော်တို့ ယူဆပါ တယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီစွာ ကျနော်တို့ ပြည်နယ်အစိုးရ တစ်ရပ်ဖွဲ့ဖို့ သူတို့အနေနဲ့ စီစဉ်တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ အဲဒါကလည်း ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ် NUG က ချမှတ်ထားတာနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ အနေအထားတစ်ခု အဲဒါကြောင့် ဒါဟာ ကရင်နီပြည်နယ်ရဲ့ ထူးခြား အောင်မြင်တဲ့ တိုးတက်မှု တစ်ရပ်အဖြစ် ကျနော်တို့က ကြိုဆိုရ မှာ ဖြစ်ပါတယ် ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ကရင်နီပြည်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP)မှ ခူးဦးရယ်၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ကရင်နီအမျိုးသား ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) မှ ခွန်းဘီးထူး၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ခူပလူးရယ်၊ အတွင်းရေးမှူး (၁) အဖြစ် ဇူးပဒုမ္မာ၊ အတွင်းရေးမှူး (၂) အဖြစ် ဗညားခွန်အောင် နှင့် ဘဏ္ဍရေးမှူး အဖြစ် မော်ဖိုးမြာတို့  ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်က စတင် တာဝန်ယူခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

ကယားပြည်နယ်အ၀င်ကိုတွေ့ရစဉ်  

ကရင်နီကြားကာလ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှုများဖြင့် ကြားကာလ ပြည်နယ် အစိုးရတစ်ရပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖော်ဆောင်ရန်၊ ပြည်နယ်၏ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ဆောင်ရွက်ရန်၊ ပြည်နယ်အတွင်းရှိ အင်အားစုအသီးသီးနှင့် လက်တွေ့ကျစွာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်သွားရန် တို့ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကရင်နီကြားကာလ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ပြည်နယ်အတွင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုအတွင်း နိုင်ငံရေးစနစ်သို့ အသွင် ကူးပြောင်းသွားနိုင်ရန် ပြည်ထောင်စု တစ်ဝှမ်းရှိ အင်အားစုအားလုံးနှင့်အတူ လက်တွဲကြိုးစား ကြမည် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က ပြောင်းလဲခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းများကြောင့် ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော် နှင့် KNPP၊ KNDF မဟာမိတ်ပူးပေါင်းတပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

မြန်မာများ အဓိက အများဆုံးသွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြသည့် ထိုင်းနှင့် မလေးရှားတို့တွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများ၊ တင်းကြပ်မှုများကို အခြားနိုင်ငံခြားသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများထက် ပိုမိုပြုလုပ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် ယခင်က မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများအား တင်းကြပ်မှုသိပ်မရှိခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်ပိုင်း၌ မြန်မာ လူဦးရေ သည် ပိုမိုများပြားလာပြီး နေရာတိုင်းနီးပါးတွင် မြန်မာများကိုတွေ့မြင်နေရသည့်အတွက် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား အဓိကထား၍ ပိုမိုတင်းကြပ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူ မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

“ပြီးသွားရင် နှစ်ကြီးသမားတွေကလည်း တော်ရုံတန်ရုံ သူများအလုပ် မလုပ်တော့ဘဲနဲ့ ကိုယ်ပိုင် Business တွေလုပ်တယ်။ စူပါမားကတ် အသေးလေးတွေ၊ မြန်မာပစ္စည်းအမျိုးမျိုးပေါ့ လမ်းဘေးမှာ ရောင်းတာတို့၊ အသီးအနှံအရွက်ကအစ အဲဒါတွေ ရောင်းချနေတဲ့အတွက် ဒီနိုင်ငံသားတွေကလည်း သူတို့ရဲ့ Business တွေ ထိခိုက်တဲ့အတွက်ပေါ့။ အဲဒါလေးတွေ နည်းနည်း complain တက်တော့ ပိုပြီးတော့ တင်းကြပ်လာတာပေါ့။ လက်ရှိအနေအထားကတော့ Overstay အများဆုံးစာရင်းအရဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ မြန်မာပါပဲ။ 
coffee shop တို့၊ လမ်းဘေးမှာဈေးရောင်းတာတို့ ဘာတို့ကြတော့ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ Work Permit နဲ့ မကိုက်ညီဘူးလေ။ သူတို့က ပါမစ်တော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် စက်ရုံပါမစ်တို့၊ ဆောက်လုပ်ရေးပါမစ်တို့က ဈေးရောင်းလို့မရဘူး၊ စားသောက် ဆိုင်မှာ လုပ်လို့မရဘူး။ အဲဒါတွေလည်း နေရာမရှောင်တော့ဘူး ကိုယ်ကိုင်ထားတဲ့ ပါမစ်က ဘာမှန်းမသိဘဲနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့အလုပ်ကိုဝင်လုပ်နေတဲ့အတွက် တင်းကြပ်တာပေါ့နော်။ ကိုယ်တွေ မြန်မာတွေဘက်ကလည်း မှားတာပေါ့။ မှားတယ်ဆိုတာ သူတို့က အဲဒါကိုပဲ အဓိကထားလိုက်ကြီးကြပ်ပြီး ဖမ်းဆီးနေတာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပုံ-ထိုင်းနိုင်ငံတွင်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသူများကို တာဝန်ရှိသူများက ကြီးကြပ်နေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် စည်းကမ်းပိုင်းဆိုင်ရာများတွင်လည်း အခြားနိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနှင့် ယှဉ်ပါက ဖောက်ဖျက်မှုများရှိသည့်အတွက် ၎င်းအချက်များလည်းပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိပါက ၎င်းတို့ချမှတ်ထားသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအား သေချာစွာ သိရှိနားလည်ရန်လိုကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

ထို့အပြင် အခြားနိုင်ငံခြားသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများထက် ပိုမိုတင်းကြပ်ခြင်းသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံများတွင် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေမှာ အဆမတန်များပြားပြီး တရားမဝင်နေထိုင်မှုများလည်း အဓိကအများဆုံးရှိသည့် အတွက်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်ကြသည်။

ထိုင်းနှင့် မလေးရှားတို့တွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား တင်းကြပ်မှုများပြုလုပ်လာသကဲ့သို့ အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခြင်းများနှင့် ဖိနှိပ်ဆက်ဆံခြင်းများကိုလည်း အခြားနိုင်ငံခြားသားများထက် မြန်မာနိုင်ငံသားများသာ အဓိက ခံစားရကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီနှစ်နိုင်ငံကို သွားရောက်အလုပ်လုပ်မယ့် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ အထူးသဖြင့် ပညာအရည်အချင်း မလိုအပ် ဘူး။ မင်းတို့ရဲ့ ခွန်အားနဲ့ အလုပ်အကျွေးပြုလို့ရတယ်ဆိုတော့ အလွယ်တကူအလုပ်လာကြတယ်။ နောက်တစ်ခု အလွန်နီးစပ်တဲ့နိုင်ငံလည်းဖြစ်တဲ့အတွက် ဝင်ရတာလွယ်ကူတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ လ.ဝ.က အက် ဥပဒေနဲ့ ခိုးဝင်တဲ့သူတွေကို ဖမ်းဆီးပြီးတော့ ပြည်တော်ပြန်အဖြစ် နယ်စပ်ကို ပြန်မပို့ခင်မှာ အချုပ်တွေ၊ ထောင် တွေထဲမှာ ငွေညှစ်တာမျိုးတွေ၊ ကားခတို့၊ မြန်မြန်ပို့စေချင်တယ်ဆိုရင် ပိုက်ဆံပေးရတာတို့ ဒီလို အဂတိ မကင်းတဲ့ အပြုအမူမျိုးတွေကို ခေတ်အဆက်ဆက် လုပ်ခဲ့တယ်။ အရင် အရင်အရပ်သားအစိုးရကတည်းက ရှိခဲ့ဖူးတာပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ဒီလို နှိပ်စက်လာတိုင်း ငွေကြေးတွေ တောင်းခံလာတိုင်း၊ မြန်မာအစိုးရက တစ်စုံတစ်ရာ ထိရောက်တဲ့အကူအညီတွေ မပေးနိုင်ဘူးဆိုတာကို အရင်အစိုးရလက်ထက်တွေကတည်းက ရှိခဲ့တာဖြစ်တယ်။ ဒီဟာအားလုံးရဲ့ ရေသောက်မြစ်ဟာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရဲ့ သံရုံးတွေက အလုပ်မလုပ်တာကို ပေါ်လွင်တယ်လို့ ပြောလိုတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည်များကို သက်ဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးများမှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် သေချာစွာ အားသွန်ခွန်စိုက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမည်ဆိုပါက ယင်းအခြေအနေများမှာ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား ဖမ်းဆီးရာတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အများဆုံး နေထိုင်သည့် တာ့ခ်ခရိုင် မဲဆောက်မြို့သို့ အဓိကထား ရှာဖွေဖမ်းဆီးနေသည့်အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံတွင်လည်း အလည်ဗီဇာဖြင့် ဝင်ရောက်လာသည့် မြန်မာများအား အဓိကထား စစ်ဆေးနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကင်တာကီပြည်နယ်၊ လူဝီဗီးလ်မြို့မှာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ပြု ကော်မတီ(CRPH)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြည်ညွန့်၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၏ ဝန်ကြီးများဖြစ်သည့် ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုး၊ ဦးထင်လင်းအောင်၊ ဒုဝန်ကြီး ဦးမိုးဇော်ဦးတို့နှင့် မြန်မာကွန်မြူနီတီတို့ ဇွန်လ ၁၀ ရက်နေ့ က တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံပွဲသို့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၁၀၀ ကျော် တက်ရောက်ခဲ့ကြပြီး နွေဦးတော်လှန်ရေး မျက်မှောက် အခြေအနေများကို NUG မှ ဝန်ကြီးများက ရှင်းလင်း ပြောပြခဲ့သည်ဟု NUG ဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ပါက လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ လျော့နည်းကာ တည်ငြိမ်လာမည်ဟု ပြောနေကြသလို တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးရုံဖြင့် တည်ငြိမ်အေး ချမ်းမှုရမည်ဟု မပြောနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်နေကြသည်။

နစက-က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြင်ဆင်နေကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲမှ တက်လာသော အစိုးရကို လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ လက်ခံမှုအပိုင်းတွင် မူတည်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာ ရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “အဲဒါတော့ နည်းနည်း ပြောရခက်တယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခု နစက-ကတော့ သူ ကြေညာထားတဲ့အတိုင်း သူဒီရွေးကောက်ပွဲ ဆက်လုပ်မယ်ပေါ့၊ သွားမယ် ဒါက သူ့အပိုင်းတစ်ပိုင်း ဒါပေမဲ့ တစ်ဖက်က လက်နက်ကိုင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေက အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ‌ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ တက်လာတာကို လက်ခံပြီး တော့ သူတို့ ရှေ့ဆက်သွားနိုင်ဖို့ သူတို့ဖက်က သဘောထား ရှိသေးတာကိုး။ သူတို့ဖက်က သဘောထားက ကျနော် တို့ လေ့လာမိသလောက်က တော်တော်များများက အပြောင်းအလဲ နည်းနည်းများသလို အပြောင်းအလဲလည်း မြန်တတ်တော့ အဲဒါတော့ နည်းနည်း ပြောရခက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုရှိတာက အမြဲတမ်း အော်နေကြတယ်၊ legitimate ဖြစ်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲတက်လာမှ တကယ်ကို တရားဝင်တို့ဘာတို့ အော်ကြတဲ့အချိန်မှာ တကယ် ရွေးကောက်ပွဲက ကျော်ဖြတ်ပြီးတက်လာတဲ့ တကယ့် အနိုင်ရပါတီကိုရော အခု ဖြစ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းတွေက လက်ခံကြမှာလည်း အဲဒါတစ်ချက်က သူတို့ဖက်ကို ကျနော်တို့က မေးခွန်းထုတ်စရာ ရှိတာကိုး သူတို့ဖက်က လက်ခံမှ ဒါမျိုးက ငြိမ်းချမ်းသွားမှာလို့ ပြောလို့ရမှာ သူတို့က ဒါကြီးကို လက်မခံဘူး။ ဒါနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ မကျေနပ်ဘူး။ လက်နက်ဆွဲကိုင်တဲ့ လမ်းစဉ်ပဲ ဆက်ယူနေဦးမယ်ဆိုရင်တော့ အေးချမ်းစရာ အကြောင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒီလိုပဲ သုံးသပ်လို့ ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာပြည်တွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်းမှ စတင်ကာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ များ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေပြီး နိုင်ငံ‌ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး စသည်တို့မှာ အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းကျဆင်းလျက် ရှိနေသည်။

NLD ပါတီ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တွေ့ရစဉ်

နစက ကျင်းပမည့်‌ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိ ဟု ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးဖေသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုလုပ်မယ်ဆိုရင် Free and Fair ဖြစ်ဖို့ လိုတာပေါ့၊ အတိုက်အခံ‌တွေ ဘာမှ မလှုပ်ရှား နိုင်အောင် သူတို့ လိုသလို ပုံဖော်နေတာမျိုးပေါ့နော်၊ သူတို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က အမြဲတမ်း အဲဒီလိုမျိုး လုပ် နေတာတော့ ရှိတယ်၊ အဓိက အတိုက်အခံပါတီ NLD ကိုလည်း ပယ်ဖျက်လိုက်ပြီဆိုတော့ NLD ပါတီဝင်တွေလည်း ဖမ်းချုပ်ခံရတယ်၊ တရားစွဲခံရတယ်၊ သတ်ဖြတ်ခံရတယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ရှိနေတဲ့အခါမှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲက လည်း နိုင်ငံတကာက ထောက်ခံတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ၊ အသိအမှတ်ပြုတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ အနေနဲ့ ဘယ်လိုပဲ ပြောပြောပေါ့နော်၊ ရွေးကောက်ပွဲက အထမြောက်မယ့် အလားအလာ မရှိဘူး။ အထမြောက် မယ်ဆိုရင်‌တောင် သူ့ဖက်က ဖြစ်ကတတ်ဆန်း လုပ်ပြီး‌တော့ အပြတ်သဘောမျိုး လုပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုးပဲ ဖြစ် လာနိုင်တယ်၊ ခြုံပြီးပြောရရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ Free and Fair ဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမျိုး မရှိနိုင်ဘူး။ ဖြစ် လည်း ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ ပြည်သူတွေလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားမှု လုံးဝ မရှိဘူး။ အသိအမှတ်လည်း ပြုမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး လွှတ်‌တော်ပေါ်လာပါက ပြည်သူလူထုကိုယ်စား ပြောပေးမည့် ကိုယ်စားလှယ်များ ရှိလာသည့်အတွက် သက်သာမည်ဖြစ်ကြောင်း လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မဲထည့်အပြီးတွေ့ရသော ကယန်းတိုင်းရင်းသူတစ်ဦး

ဦးလီပေါ်ရဲ့က “ကျနော်တို့ အဲဒီအဆင့်လောက်‌တော့ မမှီဘူးထင်တာပဲ၊ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုတော့ ရှိတာပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးလို့ လွှတ်တော်တွေ ရှိလာရင်တော့ ပြည်သူလူထုက နည်းနည်း သက်သာမှာပေါ့၊ ပြည်သူ့ ကိုယ်စား ပြောပေးမယ့် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ထွက်လာမှာပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လိုက်လို့ တိုင်းပြည်က လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အဆင်ပြေမယ်၊ မပြေဘူးဆိုတာကတော့ ပြောလို့မရဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ ကာလမှာ လည်း ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ အစိုးရ နှစ်ကြိမ် အုပ်ချုပ်ခဲ့တာပဲလေ၊ ဒါပေမဲ့ ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတောင် တချို့ ပျက်သွား တာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ အသစ်ကို နစက-က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ထောင်ခွင့်နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက် ထားရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် သတ်မှတ် ကာလအတွင်း မှတ်ပုံ ပြန်မတင်သည့် NLD နှင့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၄၀ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

အပစ်ရပ် လက်မှတ် ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့နှင့် အိန္ဒိယသံရုံးတို့ ဇွန်လ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံ၍ ဖက်ဒရယ်အရေး ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း PPST ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က ပြောသည်။

လက်ရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကျင့်သုံးနေသော ဖက်ဒရယ်ပုံစံကို ဆွေး‌ဆွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ EAO ၇ ဖွဲ့တွင် တစ်ဖွဲ့လျှင် ကိုယ်စားလှယ် ၂ ဦးစီ တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က “PPST ရယ်လို့တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ EAO ၇ ဖွဲ့ပေါ့လေ၊ EAO ၇ ဖွဲ့မှာ ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဖွဲ့ကို ၂ ယောက်စီနဲ့ Workshop လုပ်တာပါ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယသံရုံးက ကမကထ လုပ်ပြီးတော့ ကျင်းပတာ ပါ၊ အိန္ဒိယသံရုံးက အိန္ဒိယပညာရှင် တစ်ယောက်အကူအညီနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဖက်ဒရယ် System တွေ အတွေ့အကြုံတွေ မျှတွေပေးတာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရပြည်နယ် အင်ဖာလ်မြို့လေဆိပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပြည်နယ် ၂၈ ခုနှင့် ပြည်ထောင်စု နယ်မြေ ၇ ခု ရှိကြောင်း၊ ထိုအထဲမှာ ပထဝီကို ကိုယ်စားပြု သော ပြည်နယ်၊ လူမျိုးစုကို ကိုယ်စားပြုသော ပြည်နယ်နှင့် အမျိုးသားများ ပြည်နယ်ဟု ဆိုကာ ရှိကြောင်း သိရသည်။ 

အိန္ဒိယနှင့် ဖက်ဒရယ်အကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့သော အပစ်ရပ် ၇ ဖွဲ့မှာ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၊ ရခိုင်ပြည် လွတ် မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၊ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး/ ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်- ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ (KNU/ KNLA-PC)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ လားဟူ ဒီမိုကရက်တစ် အစည်အရုံး(LDU)တို့ ဖြစ်ကြသည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ဖက်ဒရယ်နှင့် ပတ်သက်၍ သင်တန်းပို့ချခြင်း၊ ဆွေး‌နွေး ခြင်းများ လုပ်ခြင်းက ကောင်းမွန်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အခြားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း များ ဖက်ဒရယ်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု၊ သဘောတူမှု လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား ညီလာခံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးရဲထွန်းက “ဖက်ဒရယ်စနစ်က ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကျင့်သုံးတဲ့ပုံစံ အမျိုးမျိုးရှိတယ်၊ အမျိုးမျိုးရှိတယ်၊ နောက်တစ်ခါ ဖက်ဒရယ်ယူနစ်တွေက ရရှိတဲ့ အာဏာ၊ အာဏာတွေကလည်း တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံ မတူကြဘူးပေါ့နော်၊ အာဏာခွဲဝေရရှိတဲ့ အာဏာကျင့်သုံးပုံကလည်း မတူကြဘူး။ ဆိုတော့ ဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ အိန္ဒိယ မှာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်၊ ဘယ်နိုင်ငံကတော့ ဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိရှိတယ် စသဖြင့်ပေါ့နော်၊ ဥပမာ အမေရိကန်မှာ ဆိုလို့ရှိရင် ပြည်နယ်အစိုးရကို အစိုးရဖြစ်တဲ့ သမ္မတက ဘာမှ သူက ထိန်းထားလို့ ချုပ်ထားလို့ မရဘူး။ သူ့မှာ လုံးဝ လွတ်လပ်တယ်၊ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဆိုတဲ့ လူထုရွေးကောက် တင်မြှောက်လိုက်တဲ့ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အစိုးရခေါင်းဆောင်ကို သမ္မတက ဖြုတ်လည်း မဖြုတ်နိုင်ဘူး။ အပြစ်လည်း မပေးနိုင် ဘူး။ နောက်တစ်ခါ နာမည်စာရင်း တင်သွင်းဖို့ ခန့်ထားလို့လည်း မရဘူး။ ဆိုတော့ အိန္ဒိယနဲ့ မတူတာက လုံးဝ လွတ်လပ်တာပေါ့၊ ဒီဟာတွေမှာ ခုနက ပြောတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့ တစ်ခုခု မှာ အားလုံးက ဒီပုံစံတော့ သဘောကျတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးပေါ့၊ အများစုက အဲဒီလိုဟာမျိုး ရှိရင်တော့ ပိုပြီးတော့ ညှိနှိုင်းလို့ ကောင်းတာပေါ့၊ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်အမျိုးမျိုးကို လေ့လာဖို့ လိုမယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အမေရိကန်၊ ဂျာမနီ၊ ကနေဒါ၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ ဩစတေးလျ၊ မက္ကဆီကို၊ နိုင်ဂျီးရီးယာ၊ စပိန်၊ အိန္ဒိယ၊ နီပေါနှင့် သီရိလင်္ကာ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၈၈ နိုင်ငံက မတူညီသော ပုံစံများဖြင့် ကျင်းသုံးကြ‌ ကြောင်း သိရသည်။