CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉
အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ပါက လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ လျော့နည်းကာ တည်ငြိမ်လာမည်ဟု ပြောနေကြသလို တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးရုံဖြင့် တည်ငြိမ်အေး ချမ်းမှုရမည်ဟု မပြောနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်နေကြသည်။
နစက-က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြင်ဆင်နေကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲမှ တက်လာသော အစိုးရကို လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ လက်ခံမှုအပိုင်းတွင် မူတည်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာ ရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဦးသိန်းထွန်းဦးက “အဲဒါတော့ နည်းနည်း ပြောရခက်တယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခု နစက-ကတော့ သူ ကြေညာထားတဲ့အတိုင်း သူဒီရွေးကောက်ပွဲ ဆက်လုပ်မယ်ပေါ့၊ သွားမယ် ဒါက သူ့အပိုင်းတစ်ပိုင်း ဒါပေမဲ့ တစ်ဖက်က လက်နက်ကိုင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေက အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ တက်လာတာကို လက်ခံပြီး တော့ သူတို့ ရှေ့ဆက်သွားနိုင်ဖို့ သူတို့ဖက်က သဘောထား ရှိသေးတာကိုး။ သူတို့ဖက်က သဘောထားက ကျနော် တို့ လေ့လာမိသလောက်က တော်တော်များများက အပြောင်းအလဲ နည်းနည်းများသလို အပြောင်းအလဲလည်း မြန်တတ်တော့ အဲဒါတော့ နည်းနည်း ပြောရခက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုရှိတာက အမြဲတမ်း အော်နေကြတယ်၊ legitimate ဖြစ်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲတက်လာမှ တကယ်ကို တရားဝင်တို့ဘာတို့ အော်ကြတဲ့အချိန်မှာ တကယ် ရွေးကောက်ပွဲက ကျော်ဖြတ်ပြီးတက်လာတဲ့ တကယ့် အနိုင်ရပါတီကိုရော အခု ဖြစ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းတွေက လက်ခံကြမှာလည်း အဲဒါတစ်ချက်က သူတို့ဖက်ကို ကျနော်တို့က မေးခွန်းထုတ်စရာ ရှိတာကိုး သူတို့ဖက်က လက်ခံမှ ဒါမျိုးက ငြိမ်းချမ်းသွားမှာလို့ ပြောလို့ရမှာ သူတို့က ဒါကြီးကို လက်မခံဘူး။ ဒါနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ မကျေနပ်ဘူး။ လက်နက်ဆွဲကိုင်တဲ့ လမ်းစဉ်ပဲ ဆက်ယူနေဦးမယ်ဆိုရင်တော့ အေးချမ်းစရာ အကြောင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒီလိုပဲ သုံးသပ်လို့ ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
NLD ပါတီ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တွေ့ရစဉ်
လက်ရှိ မြန်မာပြည်တွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်းမှ စတင်ကာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ များ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေပြီး နိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး စသည်တို့မှာ အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းကျဆင်းလျက် ရှိနေသည်။
နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိ ဟု ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးဖေသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုလုပ်မယ်ဆိုရင် Free and Fair ဖြစ်ဖို့ လိုတာပေါ့၊ အတိုက်အခံတွေ ဘာမှ မလှုပ်ရှား နိုင်အောင် သူတို့ လိုသလို ပုံဖော်နေတာမျိုးပေါ့နော်၊ သူတို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က အမြဲတမ်း အဲဒီလိုမျိုး လုပ် နေတာတော့ ရှိတယ်၊ အဓိက အတိုက်အခံပါတီ NLD ကိုလည်း ပယ်ဖျက်လိုက်ပြီဆိုတော့ NLD ပါတီဝင်တွေလည်း ဖမ်းချုပ်ခံရတယ်၊ တရားစွဲခံရတယ်၊ သတ်ဖြတ်ခံရတယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ရှိနေတဲ့အခါမှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲက လည်း နိုင်ငံတကာက ထောက်ခံတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ၊ အသိအမှတ်ပြုတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ အနေနဲ့ ဘယ်လိုပဲ ပြောပြောပေါ့နော်၊ ရွေးကောက်ပွဲက အထမြောက်မယ့် အလားအလာ မရှိဘူး။ အထမြောက် မယ်ဆိုရင်တောင် သူ့ဖက်က ဖြစ်ကတတ်ဆန်း လုပ်ပြီးတော့ အပြတ်သဘောမျိုး လုပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုးပဲ ဖြစ် လာနိုင်တယ်၊ ခြုံပြီးပြောရရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ Free and Fair ဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမျိုး မရှိနိုင်ဘူး။ ဖြစ် လည်း ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ ပြည်သူတွေလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားမှု လုံးဝ မရှိဘူး။ အသိအမှတ်လည်း ပြုမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး လွှတ်တော်ပေါ်လာပါက ပြည်သူလူထုကိုယ်စား ပြောပေးမည့် ကိုယ်စားလှယ်များ ရှိလာသည့်အတွက် သက်သာမည်ဖြစ်ကြောင်း လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ မဲထည့်အပြီးတွေ့ရသော ကယန်းတိုင်းရင်းသူတစ်ဦး
ဦးလီပေါ်ရဲ့က “ကျနော်တို့ အဲဒီအဆင့်လောက်တော့ မမှီဘူးထင်တာပဲ၊ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုတော့ ရှိတာပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးလို့ လွှတ်တော်တွေ ရှိလာရင်တော့ ပြည်သူလူထုက နည်းနည်း သက်သာမှာပေါ့၊ ပြည်သူ့ ကိုယ်စား ပြောပေးမယ့် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ထွက်လာမှာပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လိုက်လို့ တိုင်းပြည်က လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အဆင်ပြေမယ်၊ မပြေဘူးဆိုတာကတော့ ပြောလို့မရဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ ကာလမှာ လည်း ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ အစိုးရ နှစ်ကြိမ် အုပ်ချုပ်ခဲ့တာပဲလေ၊ ဒါပေမဲ့ ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတောင် တချို့ ပျက်သွား တာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။
နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ အသစ်ကို နစက-က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ထောင်ခွင့်နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက် ထားရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။
ထို့နောက် သတ်မှတ် ကာလအတွင်း မှတ်ပုံ ပြန်မတင်သည့် NLD နှင့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၄၀ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
