CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

အမေရိကန်တွင် လက်ရှိသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) နှင့် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) တို့အကြား ယှဉ်ပြိုင်ရနိုင်ခြေရှိသည့်် ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ တရုတ်သည် စိုးရိမ်ပူပန်ကြီးစွာ စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘိုင်ဒန်နှင့် ထရမ့်တို့သည် တရုတ်အပေါ် တင်းမာသည့် မှတ်ချက်စကားများ ပြောကြား နိုင်ခြေ ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် မကြာသေးမီ လများအတွင်းက အနည်းငယ် တိုးတက်မှုရှိခဲ့သည့် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို ခြိမ်းခြောက်ရာ ရောက်လာနိုင်သည်။

နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မည်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကမှ တရုတ်၏ အကြိုက်ကိုလိုက်မည် လုပ်ဆောင်မည် မဟုတ်ပေ။ 

ဘိုင်ဒန်သည် တရုတ်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်နေပြီး တစ်ဖက်တွင်လည်း အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအင်အားစု ဖွဲ့စည်းနေသည့် လှုပ်ရှားမှုများကို တရုတ်က စိုးရိမ်နေသည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်အကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်စစ်သားများသည် ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်ပေးလိမ့်မည်ဟု ဘိုင်ဒန်က ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်သည် ဘိုင်ဒန်၏ ထိုင်ဝမ်အရေး ချဉ်းကပ်မှုပုံစံကို သတိထားစောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်။

အမေရိကန်အရေးသာ ပထမဆိုသည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့သော ထရမ့်ကလည်း ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်ပေးရန် တွန့်ဆုတ်နေမည် မဟုတ်ပေ။ 

တရုတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်ထက်ပိုပြီး တရုတ်အပေါ် သဘောထားတင်းမာသူ ဖြစ်သည်။ ထရမ့်လက်ထက်က COVID-19 ကပ်ရောဂါနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကို ပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သလို တရုတ်နှင့်လည်း ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

"တရုတ်အတွက်တော့ အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဘယ်သူနိုင်မလဲဆိုတာ အရေးမကြီးပါဘူး။ သူတို့နှစ်ယောက် စလုံး (ဘိုင်ဒန်နှင့်ထရမ့်) က တရုတ်အတွက် အဆိပ်ခွက်တွေ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်" ဟု ရှန်ဟိုင်း (Shanghai) မြို့ရှိ ဖူဒန်တက္ကသိုလ် (Fudan Universtiy)မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်သည့် ကျောင်းမင်ဟောင် (Zhao Minghao) က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မကြာသေးမီက တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား ဆက်ဆံရေးများ အနည်းငယ် တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ထိုင်ဝမ် အရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေဆဲဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိသူသည် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအတွက် သာမက အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်လည်း ကြီးမားသည့် အကျိုးဆက်များကို တာဝန်ယူရမည် ဖြစ်သည်။

ကျောင်း၏ သဘောထားကိုမူ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကျွမ်းကျင်သူများက ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။

"ဘယ်သူပဲ အနိုင်ရလာပါစေ။ တရုတ်နဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ယှဉ်ပြိုင်မှုပြုလုပ်မယ့် အမေရိကန်ရဲ့ ဦးတည်ချက် ကတော့ အလုံးစုံ ပြောင်းလဲသွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး" ဟု ဆင်းဟွာ တက္ကသိုလ် (Tsinghua University) မှ နိုင်ငံ တကာ လုံခြုံရေးနှင့် မဟာဗျူဟာစင်တာမှ ကျွမ်းကျင်သူ ဆွန်း ချန်ဟောင် (Sun Chenghao) က ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

ထိုင်းနိုင်ငံမှ Move Forward(MFP)ပါတီ၏ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးသည် စစ်မှုမထမ်းမနေရဥပဒေမှ ခြွင်းချက် ရရှိပြီး စစ်မှုမထမ်းခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကို ပစ်မှတ်ထားနေခြင်း မဟုတ်ကြောင်း ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆူတင် ကလန်ဆန် (Sutin Klungsang)က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ပရာယွတ် ချန်အိုချာ (Prayut Chan-o-cha) သည် စစ်တန်းလျားတွင် ဆက်လက် နေထိုင်နေ မှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလိုကြောင်း ချာချိုအန်ဆောင် (Ghacoengsao) ပြည်နယ်မှ MFP လွှတ်တော်အမတ် ဂျီရတ် သွန်ဆူဝမ် (Jirat Thongsuwan)က ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ဆူတင်၏ မှတ်ချက်စကား ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆူတင်ကမူ ထိုဖြစ်စဉ်နှစ်ခုသည် ဆက်နွှယ်မှု မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ပရာယွတ်သည် ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသွားပြီးကတည်းက ဘန်ကောက်မြို့တော်ရှိ စစ်တပ်ဝင်းအတွင်းရှိ နေအိမ်တွင် နေထိုင်လျက်ရှိပြီး ပရာယွတ်၏ နေပုံထိုင်ပုံကို လေ့လာကြည့််ရှုရန် ပရာယွတ်၏နေအိမ်သို့ သွားရောက်ခွင့်ပြုရန် ဂျီရတ်က လွှတ်တော်၌ အဆိုပြုခဲ့သည်။

"စစ်တပ်အနေနဲ့ သူ့ (ဂျီရတ်) ကို ဘာပြဿနာမှ မဖြစ်စေချင်ပါဘူး။ သင့်အနေနဲ့ အမှားလုပ်မထားဘူးဆိုရင် စိုးရိမ်ဖို့မလိုပါဘူး"ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆူတင်က ပြောသည်။

ပရာယွတ် နေအိမ်ကိုတွေ့ရစဉ်

MFP လွှတ်တာ်အမတ် ဂျီရတ်သည် စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေကို ရှောင်တိမ်းခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင် နေရသူ ဖြစ်သည်။

ဂျီရတ်ကမူ သူသည် ခြွင်းချက်ရရှိပြီး စစ်မှုထမ်းခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ နယ်မြေကာကွယ်ရေး ဌာနချုပ် အကြီးအကဲ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တာဝီပူးလ် ရင်မ်ဆာကွန်း (Taweepool Rimsakorn) ကမူ စစ်တပ်အတွင်း မစ္စတာဂျီရတ်အား ခြွင်းချက်ပေးပြီး စစ်မှုထမ်းခြင်းမှ ကင်းလွတ် ခွင့်ပေးသည့် မှတ်တမ်းကို ရှာဖွေမတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အောက်လွှတ်တော် စစ်တပ်ရေးရာ ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဂျီရတ်သည် ပရာယွတ်၏ စစ်တန်းလျား အတွင်းရှိ နေအိမ်သို့ သွားရောက်ရန် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က အဆိုပြုခဲ့ပြီးနောက် ၎င်း၏ စစ်မှုမထမ်းခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပရာယွတ်သည် စစ်တပ်နှင့် နိုင်ငံရေးလောကအတွင်းမှ အငြိမ်းစား ယူသွားသည့်တိုင် စစ်တပ်ဝင်းအတွင်းရှိ နေအိမ်တွင် ဆက်လက် နေထိုင်နေခြင်းကို အတိုက်အခံများက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ကျိုဒို၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

တရုတ်နှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိသည့် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်မည်ဟု ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ယိုကို ကာမီကာဝါ (Yoko Kamikawa) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Japan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အာရှအင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် တရုတ်နှင့် ဂျပန်အကြား နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားသော  ပြဿနာများ အပါအဝင် များပြားလှသည့် အရေးကိစ္စများတွင် ထိပ်တိုက်တွေ့နေသောအချိန်၌ ဆွေးနွေးမှုများမှတဆင့် ခိုင်မာ ပြီးတည်ငြိမ်မှုရှိသော ဆက်ဆံရေးကို တည်ထောင်မည်ဟု ကာမီကာဝါက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား စစ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ မြင့်တက်နေမှုအပေါ် စိုးရိမ် ကြောင်း ကာမီကာဝါက လွှတ်တော်တွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ဂျပန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများနှင့် ပတ်သက်သည့် မိန့်ခွန်းအတွင်း ထည့််သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျပန်အနေနှင့် ထိုအခြေအနေကို အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယား အပါအဝင် အခြား သဘောထားချင်း တူညီသည့််  နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် တုန့်ပြန်သင့်ကြောင်း ကာမီကာဝါက ပြောသည်။

ကီရှီဒါနဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဂျပန်နှင့် တရုတ်သည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းတွင် တည်ငြိမ်ရေးနှင့် ချမ်းသာကြွယ်ဝရေးတို့ အတွက် ကြီးမားသည့် တာဝန်ရှိကြောင်းလည်း ကာမီကာဝါက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလက အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကို (San Fransisco) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် အာရှ-ပစိဖိတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဖိုရမ် (APEC) အစည်းအဝေး၌ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ (Fumio Kishida) နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jingping) တို့ သီးသန့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၏ မိန့်ခွန်း ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ချိန်က ကီရှီဒါနှင့် ရှီတို့သည် နှစ်နိုင်ငံ အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီလများအတွင်း ဂျပန်နှင့် တရုတ်အကြား အရှေ့တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ ကျွန်းစုများပိုင်ဆိုင်မှု၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ နယ်နိမိတ်များ ပိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားမှုများ မြင့်တက်ခဲ့ သည်။ 

ထို့ပြင် ဂျပန်က ငလျင်ကြောင့် ပေါက်ကွဲခဲ့သည့် ဖူကူရှီးမား (Fukushima) နျူကလီးယားစက်ရုံမှ သန့်စင်ပြီး ရေဒီယိုဓာတ်သတ္တိကြွရေများကို ပင်လယ်အတွင်း စွန့်ထုတ်မှုကြောင့် တရုတ်နှင့် တင်းမာမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ သည်။

 ထို့နောက် တရုတ်က ဂျပန်၏ ပင်လယ်စာ တင်သွင်းမှုများကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

Source: Japan Times

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) သည် ထိုင်းနိုင်ငံကို ဦးဆောင်ရန် မှန်ကန်သည့် အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ဖြူးထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်က Nikkei Asia သတင်းဌာနနှင့် သီးသန့်ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပေတုန်တန်က ၎င်းတို့ပါတီ၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရသည် ဆရီသာကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက် ထောက်ခံနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီအနေနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကာလက ကတိကဝတ်ဖြစ်သည့် ပြည်သူများကို ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေး ထောက်ပံ့မည့် အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ပါက ဆရီသာသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ဖွယ်ရှိပြီး ပေတုန်တန်သည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ထင်ကြေးပေးမှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

 ပေတုန်တန်နဲ့ ဆရီသာကို တွေ့ရစဉ်

"သူဟာ အခုအချိန်မှာ ဒီနိုင်ငံကို ဦးဆောင်ဖို့အတွက် သင့်တော်တဲ့လူလို့ ကျမထင်ပါတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်ပြီး တည်ငြိမ်မှု ပိုရှိမယ်ဆိုရင် ကျမတို့အတွက် ပြီးပြည့်စုံတဲ့ အနာဂတ် ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ သူဟာ ကျမယုံကြည်ရတဲ့သူပါ။ အဲဒါကြောင့် သူနဲ့ အများကြီး ဆွေးနွေးတိုင်ပင်လေ့ရှိပါတယ်"ဟု ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ထောက်ပံ့ရေးအစီအစဉ်ကို ထိုင်းဗဟိုဘဏ်နှင့် အမျိုးသားအကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်တို့က သံသယရှိနေပြီး များပြားသည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထို့ကြောင့် အစိုးရသည် ယခုနှစ် မေလတွင် စတင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ထိုအစီအစဉ်ကို ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရသည်။

 ပေတုန်တန်နဲ့ သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်း၏ ဖခင်ဖြစ်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) အကြောင်းကို မေးမြန်း သည့်အခါတွင် ပေတုန်တန်က သူ့ဖခင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူနေကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။ 

သူသည် ဖခင်ဖြစ်သူ သက်ဆင်နှင့် မကြာခဏ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခဲ့ပြီး သက်ဆင်ကို ဖြူးထိုင်းပါတီဝင် အားလုံးက လေးစားကြောင်း၊ သို့သော် သက်ဆင်သည် ပါတီတွင် မည်သည့် ရာထူးကိုမှ ယူလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပေတုန်တန်က ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ဘုရင့်မိသားစုအား အကာအကွယ်ပေးထားသည့် ဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုသည့် Move Forward(MFP)ပါတီနှင့် ညွန့်ပေါင်းပြန်ဖွဲ့ရန် အစီအစဉ် မရှိကြောင်းလည်း ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

အမေရိကန်စစ်သားများ သေဆုံးခဲ့သည့် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်အတွက် အီရန်ကို လက်တုန့်ပြန်ရန် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အပေါ် ကြီးမားသည့် နိုင်ငံရေးဖိအားများ ကျရောက်နေသည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့်နှစ်တွင် ဒီမိုကရက်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်အတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် အမေရိကန်အတွက် ပိုမိုကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် စစ်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပွားမည့် အခြေအနေ သို့ ရောက်ရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန်ကမူ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ လပိုင်းအလိုတွင် အမေရိကန်စစ်သားများ သေဆုံးနိုင်ခြေရှိသည့် အလားအလာ ကို ထည့်သွင်း ပြောကြားခြင်းမရှိဘဲ ထိုစစ်ပွဲအား ရှောင်လွှဲရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ရီပတ်ဘလစ်ကန်များကမူ အီရန်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ရန် အသက် ၈၁ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘိုင်ဒန်ကို တိုက်တွန်းနေသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်သည် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း ကျဆင်းနေချိန်၌ အီရန်အရေးသည် ၎င်းအတွက် အားနည်းချက်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

" ဘိုင်ဒန်ဟာ အရမ်းကြီးမားတဲ့ ဖိအားတွေအောက်ကို ရောက်နေပါတယ်။ သူ့အစိုးရအဖွဲ့ဟာ အဆုံးအရှုံးများမယ့် ကျဉ်းထဲကျပ်ထဲကို ရောက်နေပါတယ်"ဟု နယူးယောက် (New York) မြို့ရှိ Soufan Center မှ သုတေသန ညွှန်ကြားရေးမှူး ကောလင်း ကလာ့ခ် (Colin Clarke) က ပြောကြားခဲ့သည်။

" လူတွေက ဘိုင်ဒန်ကို ပျော့ညံ့တယ်၊ အတွေးများလွန်းတယ်လို့ ပြောဆိုနေကြတာတွေဟာ ဘိုင်ဒန်အတွက် အထိနာစေပါတယ်။ သူ့အတွက်ကတော့ ဆုပ်လည်းဆူး၊ စားလည်းရူး ဆိုတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်" ဟု ကလာ့ခ်က ပြောသည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်က ဂျော်ဒန်နိုင်ငံရှိ စစ်စခန်းတစ်ခုကို အီရန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးထားသည်ဟု စွပ်စွဲ ထားသည့် စစ်သွေးကြွများက ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်စစ်သား ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။

အီရန် ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားတဲ့ လက်နက်ကိုင်တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ အခြေအနေများအတွက် လုပ်ဆောင်စရာများကို ဘိုင်ဒန်က သတိ ထားပြီး စဉ်းစားနေသည်ဟု အိမ်ဖြူတော်က ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ စစ်စခန်း တိုက်ခိုက်ခံရမှုသည် အောက်တိုဘာလက အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ သေဆုံးမှုအများဆုံး တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန်ကမူ ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို အီရန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးထားသည့် စစ်သွေးကြွများက ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ပြီး တုန့်ပြန်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်ကမူ ထိုတိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်ဆက်နွှယ်မှုမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားသည်။

Source: CAN

CNI International News

တီဟီရန်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

အီရန်တွင် အစ္စရေး၏ ထောက်လှမ်းရေး လုပ်ငန်းများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိသည့် အမျိုးသား ၄ ဦးကို သေဒဏ်စီရင် ကွပ်မျက်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အီရန်၏ တရားရုံးချုပ်က တရားခံများ၏ အယူခံဝင်မှုကို ပယ်ချခဲ့ပြီးနောက် ထိုတရားခံ ၄ ဦးကို ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် တွင် သေဒဏ်စီရင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အီရန်နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ကွပ်မျက်ခံရသူ ၄ ဦးသည် အစ္စရေး၏ မော့ဆက် (Mossad) ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၏ ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် ဗုံးဖောက်ခွဲ တိုက်ခိုက်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း စွပ်စွဲခံခဲ့သူများဖြစ်သည်။

ထိုအမျိုးသားများသည် အီရတ်၏ မြောက်ဘက် ကာ့ဒ်ဒေသမှ အီရန်နိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေးနှင့်် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနအတွက် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်သည့် အစ္စဖာဟန် (Isfahan) မြို့ရှိ စက်ရုံတစ်ရုံကို တိုက်ခိုက်ရန်  နိုင်ငံအတွင်းသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုဖြင့် စီရင်ချက် ချခံခဲ့ရ သည်။

ထိုအမျိုးသားများသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နွေရာသီက စစ်ဆင်ရေးကို ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ အကြံအစည်းကို အီရန်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့က ဖော်ထုတ်သိရှိပြီး တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အီရန်ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

"အစ္စရေး သူလျှို အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဆက်နွှယ်မှုရှိတဲ့ အဖွဲ့ထဲက လူ ၄ ဦးကို ချမှတ်ထားတဲ့ သေဒဏ်ကို ဒီနေ့မနက်မှာ စီရင်ခဲ့ပါတယ်" ဟု အီရန် တရားရေးဌာန၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သည့် Mizan Online တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အီရန်နှင့် အစ္စရေးသည် ကာလကြာရှည် ရန်ဘက်များဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် အီရန်၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်းကြောင့် နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့သည့် အနေအထားတွင် ရှိနေသည်။

အစ္စရေးကမူ ၎င်းတို့နှင့် တိုက်ခိုက်နေသည့် ဟားမာ့စ်နှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့များကို အီရန်က ထောက်ပံ့ပေးနေ ကြောင်း စွပ်စွဲထားသည်။  

အီရန်ကလည်း အစ္စရေးသည် အီရန်အရာရှိများ၊ သိပ္ပံပညာရှင်များကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့ပြီး အစ္စရေးကမူ အီရန်၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းပယ်ခြင်း၊ အတည်ပြုခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဆိုးလ်၊ဇန်နဝါရီ ၃၀

အမေရိကန်သည် ခေတ်သစ် ပင်လယ်ဓားပြနိုင်ငံနှင့် ဆင်တူကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မကြာသေးမီးက အမေရိကန်သည် အီရန်၏ ရေနံများကို သိမ်းယူခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အီရန်သည် အမေရိကန်၏ လောင်စာတင်သင်္ဘော St Nikolas ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး၊ ထိုလုပ်ဆောင်မှုသည် အမေရိကန်ကို လက်တုန့်ပြန်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်၏ ရေနံ ခိုးယူမှုများကို ခွင့်ပြုပေးထားသည့် နေ့ရက် များ ကုန်ဆုံးပြီဖြစ်ကြောင်း အီရန်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

"အခုလုပ်ဆောင်ချက်က မျက်မှောက်ခေတ် ပင်လယ်ဓားပြနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်အတွက် သဘာဝကျတဲ့ အပြစ်ပေးမှု တစ်ခုလို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။ အမေရိကန်ဟာ တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ သယံဇာတတွေကို လုယူတဲ့ ရာဇတ်ဝတ်မှုကို ကျူးလွန်ဖို့ တုန့်ဆိုင်းနေခြင်းမရှိပါဘူး" ဟု အီရန်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ အိမ်ဖြူတော်ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၀ ပြည့််နှစ်က ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသို့ ဦးတည်မောင်းနှင်နေသည့် အီရန်ရေနံတင်သင်္ဘောနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ယူအေအီးနိုင်ငံ၏ ရေပြင်များတွင် မောင်းနှင်နေသည့် အီရန်ရေနံတင် သင်္ဘောတို့ကို အမေရိကန် ဖမ်းဆီးခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များအပါအဝင် အခြားဖြစ်စဉ်အချို့ကိုလည်း KCNA က ရည်ညွှန်းဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံထံမှ ရေနံများနှင့် အစားအစာများကိုလည်း ခိုးယူခဲ့ကြောင်း KCNA က ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စွပ်စွဲခဲ့ဖူးသည်။

" ဓားပြတိုက်၊ လုယက်မှုတွေကို အမြဲတမ်းလုပ်နေတဲ့ အမေရိကန်ဟာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေအတွက် အရှက်ရ သင့်ပါတယ်။ အီရန်က အမေရိကန် သင်္ဘောကို ပြန်လည် ဖမ်းဆီးတာဟာ သဘာဝကျတဲ့ လက်တုန့်ပြန်မှုဖြစ်ပါ တယ်" ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်က အိုမန် ပင်လယ်ကွေ့ (Gulf of Oman) တွင် အီရန်တို့ ဖမ်းဆီးခဲ့သည့် အမေရိကန်ရေနံတင် သင်္ဘောပေါ်တွင် ဂရိ ကပ္ပတိန်တစ်ဦးနှင့် ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောသား ၁၈ ဦးတို့ ပါဝင်ကြောင်း ဂရိ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

Source: တာ့စ်

CNI International News

လူအန် ပရာဘန်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်တွင် လာအိုနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပသည့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ အသင်း (အာဆီယံ)၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခနှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ် ၏ လှုပ်ရှားမှုများ မြင့်တက်လာသော အခြေအနေကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့ သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးမှုများအတွင်း အာဆီယံနိုင်ငံများသည် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းမှုနှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေးကို ဖြေရှင်းမှုများတွင် တိုးတက်မှုရှိနေသည့် အလားအလာအား အပြုသဘောဆောင်သည့် ရှုထောင့်မှ ဖော်ပြခဲ့ကြ ကြောင်း လာအိုနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆလေးမက်ဆေ ကိုမက်ဆစ် (Saleumxay Kommasith)က ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် နေအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသူပေါင်း ၂ ဒသမ ၆ သန်းကျော်ကို လူသာချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပိုမိုထောက်ပံ့ပေးရန် အစီအစဉ်အား ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ကိုမက်ဆစ်က ပြောသည်။

လာအိုနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကိုမက်ဆစ်ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့သည့် တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များက လာအိုနိုင်ငံ၏ သမိုင်းဝင် လူအန် ပါရာဘန် (Luang Prabang) မြို့၌ ကျင်းပနေသော အာဆီယံအစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ရန် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထိပ်သီးကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး စေလွှတ်ခဲ့ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သည့် လက္ခဏာတစ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

"မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ အခြေအနေတွေကို ညတွင်းချင်းဖြေရှင်းလို့ မရဘူးဆိုတာ ကျနော်တို့ ဝန်ခံရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေဟာ အလုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့ဘက်ကနေ ခံစားသိရှိရပါတယ်" ဟု ကိုမက်ဆစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းကတည်းက အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေးများကို နိုင်ငံရေးကိုယ်စားလှယ် သို့မဟုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး စေလွှတ်ခြင်းမှ တားမြစ်ခံခဲ့ရသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ လာအိုတွင် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးကိုမူ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်း တစ်ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့ကြောင်း အာဆီယံ အမြဲတမ်းအတွင်းရေးမှူး မာလာ သန်းထိုက် (Marlar Than Htike) က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာကိုယ်စားလှယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ ကိုယ်စားလှယ် စေလွှတ်မှုသည် အပေါင်းလက္ခဏာ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကိုမက်ဆစ်က ပြောသည်။

အင်ဒိုနီးရှား၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်၊ မလေးရှား၊ မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဘရူနိုင်းနှင့် လာအိုတို့ ပါဝင်သည့် အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံ၏ လူဦးရေ စုစုပေါင်းသည် သန်း ၆၅၀ နီးပါးရှိပြီး ဂျီဒီပီ စုစုပေါင်းသည် ဒေါ်လာ ၃ ထရီလျံကျော်ရှိသည်။

ကုန်းတွင်းပိတ် နိုင်ငံဖြစ်သည့် လာအိုသည် ယခုနှစ်၏ အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌနေရာကို ရရှိထားသည်။

လာအိုသည် အာဆီယံအဖွဲ့ထဲတွင် အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ 

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

ဆီးရီးယားနိုင်ငံနယ်စပ်အနီး ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်စစ်စခန်းတစ်ခုကို အီရန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးထားသည့် စစ်သွေးကြွများက ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်စစ်သား ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၃၄ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် အောက်တိုဘာလက အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ် အဖြစ် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ သေဆုံးမှု အများဆုံးဖြစ်ခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် စစ်မီးလောင်ကျွမ်းမည့် တင်းမာမှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

"ဒီတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို ဆီးရီးယားနဲ့ အီရတ်မှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ အီရန်က ထောက်ပံ့ပေးထားတဲ့ စစ်သွေးကြွအုပ်စုတွေက ပြုလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ သိပါတယ်"ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုကို တွေ့ရစဉ်

"ဒီတိုက်ခိုက်မှုမှာ တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေအားလုံးဟာ ကျနော်တို့ ရွေးချယ်ထားတဲ့ ပုံစံအတိုင်း တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု ရှိရမယ်ဆိုတာ သံသယဖြစ်စရာ မလိုပါဘူး" ဟု ဘိုင်ဒန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အီရန်၏ အထူးတာဝန်အဖွဲ့ကမူ ထိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် အီရန်နိုင်ငံ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

"အမေရိကန်စစ်စခန်းကို တိုက်ခိုက်မှုဟာ အီရန်နဲ့ ဆက်နွှယ်မှုမရှိပါဘူး။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘာမှ မလုပ်ခဲ့ပါဘူး"ဟု ကုလဆိုင်ရာ အီရန်အထူးတာဝန်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ချက်ကို အီရန်နိုင်ငံပိုင် IRNA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ဒေသတွင်း အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် တော်လှန်ရေးအုပ်စုများအကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေကြောင်း၊ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လက်တုန့်ပြန်သည့် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်းလည်း အီရန်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က တောင်ကာရိုလိုင်းနား (South Carolina) ပြည်နယ်တွင် ပြုလုပ်သည့် မဲဆွယ် စည်းရုံးပွဲတစ်ခုအတွင်း ဂျော်ဒန်၌ သေဆုံးသွားသော အမေရိကန်စစ်သား ၃ ဦးအတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်း ပြသသည့်အနေဖြင့် ခဏကြာ ငြိမ်သက်ခဲ့သလို ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင် (Lloyd Austin) ကလည်း ထိုဖြစ်စဉ်သည် ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရသူ အရေအတွက်သည် အပြောင်းအလဲ ရှိနိုင်သည်ဟု အမေရိကန် ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ် (CENTCOM) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ