CNI International News

ကွန်နကရီ၊ မေလ ၁

အာဖရိကတိုက်အနောက်ပိုင်း၊ ဂီနိနိုင်ငံတွင် လက်ရှိအုပ်ချုပ်နေသည့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များက အရပ်သားအစိုးရ အသွင်ကူးပြောင်း ရေးကာလ ၃ နှစ်ကျော်ကြာနိုင်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ရာ ယမန်နှစ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ အမိန့်ကို အမြန်ဆုံး ပြန်လည်စတင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည့် နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့များကို စိတ်ပျက်စရာ ကောင်း စေသည့် ကြေညာချက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ယမန်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အာဏာရယူခဲ့သော စစ်အစိုးရအကြီးအကဲ ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီဒူယမ်ဘွယ်ယာက ၃၉ လကြာ မြင့်မည့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများ အပြီးသတ်နိုင်သည့် အချိန်ဇယားကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံလိုင်းမှ ဧပြီ ၃၀ ရက် နှောင်းပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် မာမာဒီဒူယမ်ဘွယ်ယာ ဦးဆောင်သည့် စစ်တပ် ခေါင်းဆောင်များသည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော ပြင်သစ်ကိုလိုနီဟောင်း ဂီနိနိုင်ငံရှိ ရွေးကောက်ခံသမ္မတ အယ်လ်ဇာကွန်ဒီကို ဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။

အသက် ၈၄ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည့် သမ္မတဟောင်း ကွန်ဒီသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၌ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အသက်ဝင်စေလျက် အတိုက်အခံများကို ထိရောက်စွာ စည်းရုံးဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများ စီးပွားရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့ (ECOWAS)သည် လက်ခံနိုင်စရာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ အချိန် ဇယား (သို့မဟုတ်) စီးပွားရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများအတွက် ဂီနိစစ်အစိုးရထံမှ အဖြေစောင့်မည့် နောက်ဆုံးရက်အဖြစ် ယခင်သီတင်းပတ် ဧပြီ ၂၅ ရက်ကို သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

ဂီနိအာဏာသိမ်း စစ်တပ်သည် နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ရက်ကို ကျော်လွန်ခွင့် ပြုရန်နှင့် ညှိနှိုင်းမှုများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင် နိုင်ရေးအတွက် အချိန်တိုးမြှင့်ပေးရန် ECOWAS ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှု ခံခဲ့ရသော ဂီနိနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု သက်တမ်းတိုး ခြိမ်းခြောက်နိုင်ရန်အတွက် လက်ခံနိုင်စရာ အချိန်ဇယားတစ်ခုကို ECOWAS က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်နှစ်အတွင်း မာလီ၊ ဘာကီနာဖာဆိုနှင့် ဂီနိနိုင်ငံတို့တွင် စစ်ခေါင်းဆောင်များက အာဏာလုယူခဲ့ကြသဖြင့် အနောက်အာဖရိကဒေသတွင်း၌ အာဏာသိမ်းမှု အနှောင်အဖွဲ့ကြောင့် နာမည်ပျက်ခဲ့ရပြီး ဒီမိုကရေစီလမ်း နောက်ကြောင်း ပြန်လှည့်အရေး စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာခဲ့ရသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဧပြီ ၃၀

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ မာရီယူပေါလ်မြို့ရှိ အပျက်အစီးများကြားထဲမှ အရပ်သားများကို ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းပေးရေးအတွက် ဧပြီ ၂၉ ရက်တွင် ကုလသမဂ္ဂ (UN)က ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ UN အကြီးအကဲ ဂူတာရက်စ် ရောက်ရှိလာချိန်၌ပင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းကြီးအပေါ် မထီမဲ့မြင်ပြု၍ ရုရှားတို့က ကိယက်ဗ်မြို့တော်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏တောင်ပိုင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်သည့် မာရီယူပေါလ်၏ နောက်ဆုံး အမာခံနေရာ ဖြစ်လာသော သံမဏိစက်ရုံ အတွင်း အခြေအနေ ဆိုးရွားနေပြီး ပိတ်မိနေသော ယူကရိန်းပြည်သူများကို ကယ်တင်ရန် တောင်းဆိုနေကြကြောင်း မာရီယူပေါလ်မြို့တော်ဝန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကရင်မလင်သည် ယူကရိန်းပိုင်နက်ဖြစ်သည့် ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသ စက်မှုဇုန်ကို သိမ်းပိုက်ရန် အပြင်းအထန် အားထုတ်နေသော် လည်း နိုင်ငံ၏အရှေ့ခြမ်းနှင့် တောင်ဘက်ခြမ်းတို့၌ ရုရှားတပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ယူကရိန်းတပ်များက တားဆီးဟန့်တား နေခဲ့ ကြသည်။

လုံခြုံရာသို့ ပြောင်းရွှေ့နေသော ယူကရိန်းပြည်သူများ(AP)

တချို့မြို့များတွင် လက်နက်ကြီး ထိမှန်သံများ၊ အန္တရာယ်သတိပေး ဥဩဆွဲသံများ၊ ပေါက်ကွဲများ ကြားနေရဆဲ ဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းဘက်မှ ခုခံမှု အင်အားကောင်းသဖြင့် ရုရှား၏ထိုးစစ်မှာ စီစဉ်ထားသည်ထက် များစွာနှေးကွေးနေကြောင်း အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ထူးခြားဖြစ်စဉ်အချို့မှာ -
(၁) ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များနှင့်အတူ တိုက်ပွဲဝင်နေသည့် အမေရိကန် မရိန်းတပ်သားဟောင်းတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ၎င်း၏ မိသားစုက ပြောကြားခဲ့သည်။ စစ်ပွဲအတွင်း အမေရိကန်တစ်ဦး ပထမဆုံး သေဆုံးမှုအဖြစ် ယခုစစ်ပွဲအတွင်း သိသာထင်ရှား သည့်ကိစ္စ ဖြစ်လာနိုင်သော်လည်း ထိုသတင်းကို အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူများက အတည်မပြုခဲ့ပေ။

ပျက်စီးနေသော အဆောက်အဦကို ရှင်းလင်းနေစဉ်(AP)

(၂) ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကူညီသည်ဟု စွပ်စွဲခံရသူများကို ယူကရိန်းက နှိမ်နင်းလျက်ရှိနေသည်။ ခါကိဗ်ဒေသ တစ်ခုတည်း တွင် မော်စကို စတင်ကျူးကျော်ခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နောက်ပိုင်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ယူကရိန်းဥပဒေများအရ လူပေါင်း ၄၀၀ ကျော်နီးပါးကို ရာဇဝတ်ပုဒ်များဖြင့် အရေးယူ ဖမ်းဆီးထားခဲ့သည်။

(၃) စစ်ပွဲကို အကြောင်းပြု၍ နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများက ရုရှားနိုင်ငံကို ဖိစီးနေခဲ့ရာ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးမှာ ယခုနှစ် အတွင်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျုံ့ဝင်သွားနိုင်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟု မော်စကိုမြို့ရှိ ဗဟိုဘဏ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

(၄) ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ကိယက်ဗ်မြို့တော်ရှိ လူနေ အထပ်မြင့် တိုက်ခန်းများနှင့် တခြား အဆောက်အအုံ တို့ကို ဒုံးကျည်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ယခုလအစောပိုင်း ရုရှားတပ်များ ပြန်ဆုတ်ပြီးချိန်မှစ၍ တိတ်ဆိတ် ငြိမ်သက်နေခဲ့သော ယင်းမြို့တော်တခွင် ပထမဆုံးအကြိမ် တဖန်ပေါက်ကွဲသံများ ကြားလာခဲ့ရသည်။

Source: AP

CNI International News

ဘေရွတ်၊ ဧပြီ ၃၀

အကယ်၍ အစ္စရေးသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံထဲတွင် အီရန်တည်ရှိနေခြင်းကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေမည်ဆိုလျှင် အီရန်ဘက်မှ တိုက်ရိုက်လက်တုံ့ပြန်၍ စစ်ပြုလာမည်ဟု ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဟာဆန်နက်ရယ်လက် က ဧပြီ ၂၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံအနီးတွင် ပြုလုပ်မည့် အစ္စရေးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများအတွက် ရှီးယိုက်ပြည်သူ့စစ်များ သတိ ကြီးကြီးထားရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက တဲလ်အဗစ်အာဏာပိုင်များကို သတိပေးခဲ့သည်။

“ဒေသတွင်း အီရန်တည်ရှိခြင်းကို အစ္စရေးဆက်ပြီး ရန်စလာရင် အီရန်က အစ္စရေးကို တိုက်ရိုက်စစ်ပြုလာနိုင် တယ်” ဟု လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၊ ဘေရွတ်မြို့မှ ပြောကြားသည့် ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းထဲတွင် ဟာဆန်နက်ရယ်လက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီကာလဖြစ်သည့် ဧပြီ ၂၇ ရက်တွင် ဆီးရီးယားရှိ အီရန်ပစ်မှတ်များကို တဲလ်အဗစ်မြို့မှ အစ္စရေး ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းအပေါ် ရည်ညွှန်းလျက် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အီရတ်မြောက်ပိုင်းရှိ အာဗဲလ်မြို့၊ စက်ရုံတစ်ရုံကို ပြီးခဲ့သည့်မတ်လက ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းကို ၎င်းက ဥပမာအားဖြင့် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းဒုံးကျည်ကို အီရန်အား တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် အစ္စရေး သုံးခဲ့ကြောင်း တီဟီရန်အစိုးရက စွပ်စွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

လက်ဘနွန်နယ်စပ်တွင် လာမည့်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုအတွင်း “အမှား၊ မိုက်မဲမှု (သို့မဟုတ်) ရန်လိုသည့်လုပ်ရပ်” မှန်သမျှကို အနှေးနှင့်အမြန်ဆိုသလို တိုက်ရိုက်စစ်ရေးတုံ့ပြန်သွားမည်ဟု ဟစ်ဇ်ဘိုလာဘာသာရေးခေါင်းဆောင် ဖြစ်သူ ဟာဆန်နက်ရယ်လက်က အစ္စရေးကို သတိပေးစကား ပြောကြားခဲ့သည်။

“လက်ဘနွန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် (ဒါမှမဟုတ်) အဲဒီနောက်ပိုင်း အစ္စရေးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု လုပ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ နိုးကြားမှုအမြင့်ဆုံးအဆင့်နဲ့ အသင့်ရှိနေမှာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံတွင် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများကို လာမည့်မေလ ၁၅ ရက်၌ ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။

“ခင်ဗျားတို့ အဓိကစစ်ဆင်ရေးတွေကို ကျနော်တို့ မကြောက်ဘူး။ လက်ဘနွန်မှာရှိနေတဲ့ အဟန့်အတားလုပ်ဖို့ အင်အားချိန်ခွင်လျှာကို ကျနော်တို့ အဆီးအတား လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့သည် ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်များစွာအတွင်း စစ်ရေးအင်အား ပြန်လည်စုစည်းလျက် တိတ် တဆိတ်လေ့ကျင့်နေခဲ့ပြီး ရန်သူတော် အစ္စရေးအတွက် မည်သည့်လုပ်ဆောင်ချက်မဆို တုံ့ပြန်နိုင်အောင် အဆင် သင့်ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ဟာဆန်နက်ရယ်လက်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

မော်စကို၊ ဧပြီ ၃၀

ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ နှောင်းပိုင်းကတည်းက ထင်ရှားကျော်ကြားသည့် ရုရှားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ၅ ဦးထက်မနည်း ကိုယ့်ကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်၍ သေဆုံးခဲ့ကြကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် ၃ ဦးမှာ မိသားစု ဝင်များက သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စွပ်စွဲချက်များလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

အဆုံးစီရင်၍ သတ်သေသွားသည်ဟုဆိုသူ ၄ ဦးသည် ရုရှားအစိုးရပိုင် ဂက်ဇ်ပရွန် (Gazprom) စွမ်းအင်ကုမ္ပဏီ (သို့မဟုတ်) ၎င်း၏ လက်အောက်ခံ ကုမ္ပဏီတစ်ခုခုနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း CNN က စုံစမ်းသိရှိရသော်လည်း ၎င်း ကုမ္ပဏီသို့ တယ်လီ ဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာ အကြောင်းပြန်ကြားခြင်း မရှိပါ။

ဂက်ဇ်ပရွန်မှ ထိပ်တန်း အမှုဆောင်တစ်ဦးသည် ယခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၊ လီနင်ဂရက်မြို့အနီး လီနင်စကီး (Leninsky) ကျေးရွာရှိ ၎င်း၏နေအိမ်တွင် သေဆုံးနေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်ဟု ရုရှားအစိုးရပိုင် RIA နိုဗိုစတီ (Novosti) မီဒီယာက သတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။
အခင်းဖြစ်ပွားရာ နေရာတွင် အသေခံဗုံးခွဲသည့် သဲလွန်စတစ်ခု တွေ့ရှိခဲ့ရသဖြင့် အသေခံဗုံးခွဲ၍ သေဆုံးခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသည်ဟု RIA သတင်းတွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

သေဆုံးသူသည် ဂက်ဇ်ပရွန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအရာရှိ လီယိုနစ်ရှူလ်မန်း (Leonid Shulman) ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ရုရှားအစိုးရရုပ်သံလိုင်း RenTv က ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

နောက်တစ်လအကြာတွင် ဂက်ဇ်ပရွန်၏ ထိပ်တန်း အခြားအမှုဆောင်တစ်ဦးသည်လည်း ယင်းကျေးရွာ တစ်ရွာတည်းမှာပင် သေဆုံးနေခဲ့ကြောင်း ထပ်မံတွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

ဒုတိယမြောက် သေဆုံးသူမှာ အလက်ဇန္ဒားကျူလာကော့ဗ် (Alexander Tyulakov) ဟု သိရပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်က ၎င်း၏ ကားဂိုဒေါင်ထဲတွင် သေဆုံးလျက်သား တွေ့ရှိခဲ့ရကြောင်း လွတ်လပ်သော ရုရှားသတင်းစာ တစ်စောင်ဖြစ်သည့် နိုဗာယာဂေဇီတာ (Novaya Gazeta) က သတင်းရေးသားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေ သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါသတင်းစာက ဆက်လက် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေသွားသည်ဟု သတင်းထွက်နေသည့် ရုရှားသူဌေးကြီးများ

အဆိုပါ သေမှုသေခင်း နှစ်ခုအပေါ် သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် ရုရှားစုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မတီထံသို့ CNN က တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း တုံ့ပြန်ခြင်းမရှိပါ။

တတိယမြောက် သေဆုံးသူမှာ ယူကရိန်းနွယ်ဖွား ရုရှားလူမျိုး ဘီလီလျံနာသူဌေး မီခေးလ်ဝပ်ဖို့ဒ် (Mikhail Watford) ဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ အင်္ဂလန်ရှိ ဆာရေး (Surrey) ဒေသအခြေစိုက် နေအိမ်တွင် ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်က သေဆုံးလျက်သား တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ အဆိုပါလူသေမှုကို စစ်ဆေးနေကြောင်း ဆာရေးရဲတပ်ဖွဲ့က CNN သို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး လာမည့် ဇူလိုင် ၂၉ ရက်တွင် အမှုအား ကြားနာစစ်ဆေးမည်ဟု သိရသည်။

နောက်ထပ် သေဆုံးသွားသည့် ရုရှားစီးပွားရေးသမားမှာ ဗာစီလီမယ်နီကော့ဗ် (Vasily Melnikov) ဖြစ်ပြီး မတ်လအကုန်ပိုင်း၌ ၎င်း၏ မိသားစုနှင့်အတူ ရုရှားနိုင်ငံ၊ ညီးရှနီးနော့ဗ်ဂေါရက်ဒ် (Nizhny Novgorod) မြို့၌ ရှိနေစဉ် သေဆုံးလျက်သား တွေ့ရှိခဲ့ရ ကြောင်း ရုရှား ကွမ်မာဆန့် (Kommersant) သတင်းစာက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

၎င်းသည် မက်စတွန် (MedStom) အမည်ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ရေး ကုမ္ပဏီပိုင်ဆိုင်ပြီး အသက် ၄၃ အရွယ်ဖြစ် ကြောင်း၊ ၎င်း၏ဇနီးဖြစ်သူ အသက် ၄၁ နှစ်ရှိ အမျိုးသမီးနှင့် အသက် ၄ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်ကြားရှိ ကလေးငယ် ၂ ဦးတို့ကို မတ်လ ၂၃ ရက်တွင် ဓါးဖြင့် ထိုးသတ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိရသည်ဟု ရုရှားစုံစမ်း စစ်ဆေး ရေးကော်မတီ၏အဆိုအရ သိရ သည်။

၎င်းသည် မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း ကော်မတီက အတိအကျ မဖော်ပြခဲ့သော်လည်း သေဆုံးသူများ၏ အသက်နှင့် အခင်း ဖြစ်ပွားရာ နေရပ်တို့ကို တိုက်ဆိုင်ကြည့်သည့်အခါ ကွမ်မာဆန့် သတင်းစာ၏ ရေးသားချက်နှင့် ကိုက်ညီနေသည်။

အဆိုပါ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မတီ၏ ဒေသဆိုင်ရာဌာနခွဲထံသို့ CNN က သဘောထား မှတ်ချက် တောင်းခံခဲ့သော်လည်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါ။
အခင်းဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မတ်လအတွင်းက ၎င်း၏ နေအိမ်တိုက်ခန်းအတွင်းသို့ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ လူဝင်လာသည့် အရိပ်အယောင် များ မရှိကြောင်းနှင့် သက်သေခံဓားများကို တွေ့ရှိသိမ်းဆည်း ရမိခဲ့ကြောင်း၊ အိမ်ထောင်ဦးစီးက သားသမီးနှင့်ဇနီးမယားတို့ကို သတ်ဖြတ်နိုင်ခြေ ရှိ/မရှိ၊ နောက်ပိုင်း ၎င်းကိုယ်ကို ညှင်းပန်း သတ်ဖြတ်နိုင်ခြေ ရှိ/မရှိ စသည့် အမှုအသွားအလာ အများအပြား ကို စဉ်းစားစိစစ်နေကြောင်း ကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခု ဧပြီလ အစောပိုင်းတွင် နောက်ထပ် ရုရှားစီးပွားရေးသမားနှစ်ဦးသည် လူသတ်မှုနှင့် အသေခံဗုံးခွဲမှု ဖြစ်စဉ်များတွင် သေဆုံးခဲ့ ကြပြန်သည်။

ဂက်ဇ်ပရွန်ဘဏ်၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဗလာဒီစလက်ဗ်အေဗာယက်ဗ် (Vladislav Avayev) ကို ၎င်းနေထိုင်ရာ မော်စကိုမြို့ ရှိ တိုက်ခန်းတွင် ဧပြီ ၁၈ ရက်တွင် ဇနီး၊ သမီးနှင့်အတူ သေဆုံးနေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်ဟု ရုရှားအစိုးရပိုင် တာ့စ်သတင်း ဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားပြည်တွင်း ဥပဒေစိုးမိုးရေး သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကားလျက် တာ့စ်သတင်းဌာနက “ယင်းအမှုကို လူသတ်မှု (သို့မဟုတ်) သတ်သေမှုအဖြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း” ဆက်လက်ဖော်ပြခဲ့သည်။

အေဗယက်ဗ်သည် သူ့ကိုယ်သူ သတ်သေခဲ့သည်ဟု မယုံကြည်ကြောင်း ဂက်ဇ်ပရွန်ဘဏ်၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အီဂေါဗိုလိုဗက်က CNN သို့ သဘောထားမှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။ အီဂေါဗိုလိုဗက်သည် မကြားသေးမီကပင် ရုရှားမှ ယူကရိန်းသို့ ထွက်ခွာခဲ့သူ ဖြစ် သည်။

Source: CNN

CNI International News

ဂျကာတာ၊ ဧပြီ ၃၀

အင်ဒိုနီးရှားသည် ယခုကာလ၌ အဓိကစီးပွားရေးအုပ်စုနိုင်ငံ ၂၀ (G20) တွင် ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူထားပြီး လာမည့် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် G20 အစည်းအဝေးသို့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီးနှင့် ရုရှား ခေါင်းဆောင် ဗလာဒီမာပူတင်တို့ကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းခေါင်းဆောင်ထံမှ လက်နက်တောင်းခံမှုကို ပယ်ချခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ဖို့ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့ကို မိမိတိုက်တွန်းပါကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုက ဧပြီ ၂၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်ဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြသည်။

ဂျိုကိုဝီသည် ယခုသီတင်းပတ်၌ ကြေညာချက်တစ်စောင်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းနှင့်ရုရှားခေါင်းဆောင် နှစ်ဦး စလုံးနှင့် တယ်လီဖုန်းဆက်သွယ်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

“စစ်ပွဲ မကြာခင်ပြီးဆုံးနိုင်ဖို့နဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေကနေတစ်ဆင့် ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းလမ်းတွေ ပုံဖော်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်တဲ့အကြောင်း သူတို့ကို ကျနော်ပြောခဲ့ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ကြေညာချက်ထဲတွင် အသိပေးခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှား၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည် မဟာဗျူဟာမြောက် ကြားနေလမ်းကြောင်းကို ထိန်းကျောင်းရန် ကြိုးစား နေသဖြင့် ဇာလန်းစကီး၏လက်နက်တောင်းခံမှုကို မိမိ ငြင်းပယ်ခဲ့ကြောင်း ဂျိုကိုဝီက ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားသည် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးပို့ရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းကို ရုရှားက ဆက်လက်ကျူးကျော်နေခြင်းကြောင့် ပူတင်ကို မဖိတ်ကြားရန် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့ကဲသို့ G20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအချို့က အင်ဒိုနီးရှားကို တိုက်တွန်းထားကြသည်။

သို့သော် ဂျိုကိုဝီက “အင်ဒိုနီးရှားက G20 ကို ပေါင်းစည်းချင်တယ်။ ပြိုကွဲအောင်တော့ မလုပ်ကြပါနဲ့” ဟု တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် G20 အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်သော်လည်း G20 အဖွဲ့၏ခေတ်အဆက်ဆက်ဥက္ကဋ္ဌများက ယခင်ကလည်း ဧည့်သည်နိုင်ငံအဖြစ်ဖိတ်ကြားခဲ့ဖူးသည်။
ဘာလီကျွန်းတွင် ကျင်းပမည့် အဆိုပါထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ ဇာလန်းစကီး တက်ရောက်နိုင်/မတက်ရောက် နိုင်ဆိုခြင်းမှာ “စစ်မြေပြင်အခြေအနေအပေါ် အဓိကမူတည်ကြောင်း” ယူကရိန်းအစိုးရ ထိပ်တန်းအရာရှိ တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုင်ဆော့စကျီတားရက်စ် (Vysotskyi Taras) က ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုပွဲသို့ ပူတင်တက်ရောက်ဖို့ ဂျိုကိုဝီက မျှော်လင့်ထားသော်လည်း ရုရှားခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအနေဖြင့် လူကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ရေး/မတက်ရောက်ရေး မဆုံးဖြတ်ရသေးကြောင်း ကရင်မလင်သမ္မတနန်းတော်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဧပြီ ၂၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters, Bangkok Post

CNI International News

ပေါ့အော်ပရင့်စ်၊ ဧပြီ ၂၉

ဟေတီနိုင်ငံ၏မြို့တော် ပေါ့အော်ပရင့်စ်ရှိ တစ်ချိန်က တိတ်ဆိတ် ငြိမ်သက်နေခဲ့သော ရပ်ကွက်တစ်ခု၌ ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် သေနတ်သံများ ပြင်းထန်စွာ ပဲ့တင်ထပ်ခဲ့ပြီး အုပ်စုဖွဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၂၀ ထက်မနည်း သေဆုံးကာ ဆယ်ဂဏန်းမျှ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း၊ ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ထောင်နှင့်ချီသော ဒေသခံများ နေအိမ်စွန့်ခွာ၍ ထွက်ပြေးခဲ့ရကြောင်း အေပီ သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းသားများ လက်ချက်ကြောင့် နေအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရသူများသည် ၎င်းတို့၏ သားသမီးများကို လက်ဆွဲလျက် လက်လှမ်းမီရာ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်း အနည်းငယ်ကို ခေါင်းပေါ်ရွက်ရင်း တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရသည်။

ပေါ့အော်ပရင့်စ်မြို့၏ မြောက်ဘက်ရှိ ခရိုင် ၄ ခုတွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းများက နယ်မြေပိုမို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားလာကြသဖြင့် ရာဇဝတ် အကြမ်းဖက်မှုများ အထွတ်အထိပ် ရောက်လာခဲ့သည်။ ယမန်နှစ် ဇူလိုင်လ ၇ ရက်၌ ဟေတီ သမ္မတ ဂျိုဗီနယ်မော်စီ လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံရေးအာဏာ လစ်ဟာနေခဲ့သဖြင့် ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းများ ခေါင်းထောင် လာခဲ့ကြသည်။

“ကျမကတော့ အိမ်က ပစ္စည်းအားလုံး ဒီအတိုင်း ပစ်ထားခဲ့ရတယ်” ဟု ရပ်ကွက် တစ်ခုအတွင်းမှ ကလေး ၃ ဦးနှင့်အတူ ထွက်ပြေးလာခဲ့သူ အသက် ၃၅ နှစ်အရွယ်ရှိ ကာလင်းဘရူတပ်စ်ဆိုသူ အမျိုးသမီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်းနေထိုင်ခဲ့သည့် ရပ်ကွက်သည် ၂၅ နှစ်ကျော် ကာလတိုင်အောင် တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်၍ အေးချမ်းနေခဲ့သည်။

လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ အေရီယယ်ဟင်နရီ၏ အစိုးရထံတွင် ဝန်ထမ်းအင်အား နည်းပါးနေပြီး ရဲဌာနအတွက် အသုံးစရိတ် မလုံလောက်တော့သဖြင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းထံမှ အကူအညီ တောင်းခံရင်း လုံခြုံရေးမြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားရုန်းကန် နေရသည်။

နေရပ်စွန့်ခွာသွားတဲ့ ဟေတီမိသားစု(AP)

နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ ပေါ့လျော့မှု၊ အရည်အချင်း ကင်းမဲ့မှုတို့ကြောင့် ဟေတီနိုင်ငံအတွင်းရှိ မည်သည့် ပြည်နယ်တွင်မှ အခြေခံ လုပ်ဆောင်လျက် တစ်ခုဖြစ်သည့် နယ်မြေလုံခြုံရေး ထိရောက်စွာ မဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ဒေသခံ လူ့အခွင့်အရေး တစ်ခုဖြစ်သည့် Defenders Plus က အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

လူထု၏ အသက်နှင့် လုံခြုံမှုတို့ကို အာမခံနိုင်စေဖို့ တာဝန်များ ထမ်းဆောင်လျက်ရှိကြောင်း ဟေတီအာဏာပိုင်များကတော့ ပြောကြားထားသည်။ ၎င်းတို့ထံမှ သဘောထား မှတ်ချက်တောင်းခံရန် အေပီသတင်းဌာနက ဆက်သွယ်ခဲ့သော်လည်း အကြောင်းပြန်ခြင်းမရှိပေ။

ချန်မီချန်ဂိုဏ်းနှင့် 400 မာဝိုဇိုဂိုဏ်း (Mawozo) တို့အကြား ဧပြီ ၂၄ ရက်ကတည်းက တိုက်ပွဲများ စတင်နေခဲ့ကြောင်း အာဏာ ပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။ 400 မာဝိုဇိုဂိုဏ်းသည် ယမန်နှစ်က အမေရိကန် ၁၇ ဦးကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည့် ဒုစရိုက်ဂိုဏ်း ဖြစ် သည်။

နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရတဲ့ ကလေးငယ်များ(AP)

အဆိုပါ ဂိုဏ်းနှစ်ဂိုဏ်းအနက် 400 မာဝိုဇိုဂိုဏ်းမှာ ပိုမို အားကောင်းသည်ဟု ယူဆကြပြီး ၎င်းတို့သည် ပြန်ပေးဆွဲမှုများနှင့် အခြား အကြမ်းဖက်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့ကြကြောင်း စွပ်စွဲခံရသည်မှာ ကြာမြင့်ပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုဒေသများတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာမည်ကို စိုးရိမ်နေပြီး ဒေသခံပြည်သူများ နေအိမ်များမှ ထွက်ပြေးတိမ်း ရှောင်နေရမှုများ ဆက်ဖြစ်နေမည်ကို မလိုလားကြောင်း အစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။

ပေါ့အော်ပရင့်စ်မြို့ တောင်ဘက်ရှိ မက်တစ်ဆန်ဒေသတွင် ယမန်နှစ် အုပ်စုဖွဲ့ အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် ဟေတီပြည်သူ ထောင်နှင့်ချီ၍ သန့်ရှင်းမှု နည်းပါးသော အမိုးအကာများအောက်တွင် ယခုအထိ နေထိုင်နေကြဆဲ ဖြစ်သည်။ လတ်တလော အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်သွားသူ မိသားစုများမှာလည်း မည်သည့်နေရာသို့ သွားရောက် ခိုလှုံရမှန်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပေ။

ဟေတီမြို့ပြ ကာကွယ်ရေးဌာနနှင့် ညှိနှိုင်းရေးမှူး အီမန်နွယ်ပီယာစိန့် (Emmanuel Piersaint)က “အစိုးရတာဝန်ရှိသူများ အနေဖြင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ မိသားစုများကို သန့်စင်ခန်းသုံး ပစ္စည်းများ၊ ၊ ဆန်နှင့် စပါကတီ ခေါက်ဆွဲ၊ ပဲများ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း” အေပီ သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဧပြီ ၂၉

နျူကလီးယားစမ်းသပ်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် ဂြိုဟ်တု သတင်းဓာတ်ပုံများ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် ရန်သူ ကို ချေမှုန်းဖို့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် အင်အားမြှင့်တင်သွားရန် မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကို ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တပ်တည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၉၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ဧပြီ ၂၅ ရက်၌ ၎င်းနိုင်ငံအတွင်း စစ်ရေးပြ ချီတက်ပွဲ အကြီးအကျယ် ပြုလုပ်ခဲ့ရာ တပ်ဖွဲ့ဝင်၊ ရုပ်သံထုတ်လွှင့်သူများနှင့် ယှဉ်တွဲဓာတ်ပုံရိုက်ကူးစဉ် ကင်မ်ဂျုံအန်းက အထက်ပါအတိုင်း သဘော ထား မှတ်ချက်ပေး၍ တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အစိုးရမီဒီယာမှ ထုတ်ပြန်သည့် ဓာတ်ပုံများထဲတွင် ကင်မ်သည် ရွှေရောင်အနားကွပ်ထားသည့် အဖြူရောင် စစ်ဝတ်စုံကို ဝတ်ဆင်ထားပြီး မြင်းဖြူစီးလျက်သား တွေ့ရသည်။

ဧပြီ ၂၅ ရက် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွင် နိုင်ငံ၏အကြီးဆုံး တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည် (ICBM), Hwasong-17 နှင့်အတူ မကြာသေးမီက စမ်းသပ်ခဲ့သော အသံထက်မြန်သည့် ဒုံးကျည် အပါအဝင် နောက်ဆုံး ထုတ်လုပ်ထားသည့် ဒုံးကျည် အများအပြားကို ခင်းကျင်းပြသခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားက နျူကလီးယားတိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည်(KNCA)

“ယခုပြသမှုသည် မိမိတို့သမ္မတနိုင်ငံတော်၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ ခေတ်မီမှု၊ သူရဲကောင်းဆန်မှုနှင့် စစ်ရေး နည်းပညာ သာလွန်မှုကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြစ်ကြောင်း” ကင်မ်က တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့်အတူ ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးသည့် အစီအစဉ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု KCNA သတင်းဌာနက ရေးသားထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် စစ်ပွဲဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ၎င်း၏လက်နက်များသည် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ရန်သာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားချက် ရှိခဲ့သည်။
သို့သော် ဧပြီ ၂၅ ရက် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွင် မိမိတို့ နျူကလီးယားတပ်ဖွဲ့၏ မစ်ရှင်(တာဝန်)မှာ စစ်ပွဲ အဟန့်အတားကို ကျော်လွန်လျက် နိုင်ငံအကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ခြင်းလည်း ပါဝင်ကြောင်း ကင်မ်က မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကို မှာကြားခဲ့ သည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်းနဲ့ သူရဲ့စစ်တပ်(KNCA)

ပြုံယမ်းသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ၎င်း၏အကြီးမားဆုံး တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုကို ယခုလတွင် ပြန်လည် စတင်ခဲ့ပြီး မကြာမီ နျူကလီးယားလက်နက်များ စမ်းသပ်လာနိုင်သည့် အရိပ်အယောင်များလည်း တွေ့နေရသည်။

“လက်ရှိ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်တွေအရ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ကောင်းကောင်း လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါဟာ အရေး မကြီးတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်အနေနဲ့ လျှော့တွက်မလို့ မရပါဘူး” ဟု အမေရိကန်အခြေစိုက် မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာ လေ့လာရေးဌာန (CSIS)က ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဧပြီ ၂၉

အမေရိကန်နိုင်ငံသားများသည် တရုတ်ကို ကမ္ဘာ့စူပါပါဝါနှင့်ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဟု ရှုမြင်နေကြသော်လည်း ရန်သူ ထက် ပြိုင်ဘက်သဘောမျိုး ဖြစ်ကြောင်း ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည့် စစ်တမ်းတစ်စောင်ကို ကိုးကားလျက် အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံသားများကြားထဲ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုတစ်ခုတွင် တရုတ်အပေါ် အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သည့် အမြင်များ အမြင့်ဆုံးတက်လာခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံသား ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းသည် အဆိုးမြင်မှုနှုန်းမှာ ယမန်နှစ်ကထက် ၆ ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာကြောင်း ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Pew သုတေသနဌာနက ပြောသည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ပိုမိုအားကောင်းလာကြောင်း၊ ထိုသို့ အားကောင်းလာခြင်းမှာ မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်လူမျိုး အရွယ်ရောက်ပြီးသူ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်က ယခုစစ်တမ်းတွင် ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလကတည်းက တရုတ်ကို ရန်သူဟု ရှုမြင်သော ဖြေဆိုသူအချိုးအစား မှာလည်း ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ လောလောဆယ်တွင် အမေရိကန်လူမျိုး ၆၂ ရာခိုင်နှုန်းက တရုတ်ကို ပြိုင်ဘက်ဟု ပြောင်းလဲရှုမြင်လာခဲ့ပြီး ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ရန်သူဟု ရှုမြင်နေကြသည်။ ဇန်နဝါရီလစစ်တမ်းတွင် ၅၄ ရာခိုင် နှုန်းက ပြိုင်ဘက်ဟု မြင်ခဲ့ကြပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရန်သူဟု မြင်ခဲ့ကြခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်နိုင်သည်။ ဇန်ဝါရီလစစ်တမ်းအချိုးအစားမှာ ယခင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကအတိုင်း အတိအကျနီးပါး တူညီခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်။

ထိုသို့ အမေရိကန်လူမျိုးများ၏ အမြင်ပြောင်းလဲလာမှုသည် လတ်တလော ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ် ကြောင့် ယာယီလွှမ်းမိုးသည့်သဘောလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

Pew သုတေသနစင်တာမှ အကြီးတန်းသုတေသီ လော်ရာဆေးဗား (Laura Silver) က “ လက်ရှိစစ်ပွဲသည် ပြိုင်ဘက်အယူအဆနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေပြီး အမေရိကန်ပြည်သူများက တရုတ်ကို ရန်သူဟူသည့် အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုပုံ ပြောင်းလဲသွားနိုင်စရာရှိနေကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုမှာ ရုရှားကျူးကျော်စစ်စတင်ပြီး တစ်လခန့်အကြာ မတ်လ ၂၁ ရက်မှ ၂၇ ရက်အထိ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၃၅၈၁ ဦးတို့ကို ပါဝင်ဖြေဆိုစေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်တမ်း၏ လွဲချော်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ရမှတ် အပေါင်း (သို့မဟုတ်) အနုတ်လက္ခဏာ (၂ဒသမ၃) ဖြစ်သည်။

ရန်သူဟု အမေရိကန်လူမျိုးများ၏အမြင်သည် ရုရှားဘက်ကို အာရုံပြောင်းလာခဲ့ပြီး ယခုအခါ အမေရိကန်လူမျိုး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်က ရုရှားအား ရန်သူဟု မှတ်ယူလာကြကြောင်း Pew စင်တာက ပြောသည်။

“ရုရှားလုပ်နေတာတွေကို အမေရိကန်ပြည်သူတွေက ရန်သူဆိုတဲ့အမြင်ပြောင်းသွားတယ်။ တရုတ်ကိုတော့ ပြိုင်ဘက်လို့ပဲ မှတ်ယူလာတဲ့သဘောပါ” ဟု လော်ရာဆေးဗားက ရှင်းပြသည်။

တရားဝင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားချက်အနေဖြင့် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်က “တရုတ် သည် အမေရိကန်စစ်တပ်၏ ရေရှည်စိန်ခေါ်မှု” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ အမေရိကန်-တရုတ်ဆက်ဆံရေးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဘန် ရာထူးသက်တမ်းစတင်ချိန်ကတည်းက အဆင့်များစွာ၌ ပိုမိုတင်းမာ လာခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသကို ဇောင်းပေးလာခဲ့ပြီး ထိုင်ဝမ်အပေါ် တရုတ် စစ်ရေးအရ ရန်စမှုများ၊ တရုတ် ပြည်မကြီးရှိ မျိုးနွယ်စုလူနည်းစုများအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် ဟောင်ကောင် ဒီမိုကရေစီအရေး နှိမ်နင်းမှုတို့အတွက် ဘေဂျင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ထိုးနှက်ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ်၊ ဧပြီ ၂၉

ရုရှားနှင့်စစ်ဖြစ်နေသည့် ယူကရိန်းကို မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး)က နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင် ဆက်လက် ထောက်ခံသွားရန် အသင့်ရှိကြောင်း နေတိုး(NATO)အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂျန့်စ်စတိုလန်ဘတ်ချ်က ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

ထို့နောက် ဆိုဗီယက်ခေတ် လက်နက်များမှ ခေတ်မီ အနောက်တိုင်း စစ်လက်နက် စနစ်များသို့ ပြောင်းလဲသုံးစွဲနိုင်ရန်လည်း ပံ့ပိုးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျန့်စ်စတိုလန်ဘတ်ချ်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်နက်ကြီးများ အပါအဝင် အနောက်အုပ်စု၏ ယူကရိန်းသို့ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုများသည် ဥရောပတိုက် လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေပြီး မတည်မငြိမ်ဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်ရာရောက်ကြောင်း ကရင်မလင်က သတိပေးပြီးနောက် စတိုလန်ဘတ်ချ် က အထက်ပါအတိုင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရေရှည်အတွက် ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုပါတယ်” ဟု ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၊ ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် လူငယ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်အပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ဆက်လုပ်သွားရန်၊ မော်စကို၏ အထူးစစ်ဆင်ရေးဟု အမည်ပေး ထားသော ယူကရိန်းကျူးကျော်မှုအတွက် စီးပွားရေးနှင့်စစ်ရေး အကူအညီပေး၍ စစ်ပွဲအဆုံးသတ်အောင် အနောက်နိုင်ငံများ က ဆက်လက် ဖိအားပေးသွားရန် တို့ကိုလည်း နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား ကျူးကျော်မှု ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက မြင်ကွင်း(GETTY IMAGES)

“နေတိုးမဟာမိတ်တွေဟာ ယူကရိန်းကို ရေရှည်ကူညီနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ဆိုဗီယက်ခေတ်က စစ်လက်နက် ကိရိယာ အဟောင်းတွေကနေ လေ့ကျင့်ဖို့ ပိုပြီးလိုအပ်မယ့် ခေတ်မီ နေတိုး လက်နက်တွေနဲ့ စနစ်တွေဆီ ပြောင်းလဲတိုးတက်သွားဖို့ ကူညီသွားမှာပါ”ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုအချိန်အထိ ယူကရိန်းနိုင်ငံထဲသို့ နေတိုးအုပ်စုဝင် နိုင်ငံတချို့ ပေးအပ်ခဲ့သော လက်နက်ကြီး အများစုသည် အရှေ့ဥရောပ နိုင်ငံများ သိမ်းဆည်းထားသည့် ဆိုဗီယက်ခေတ်ဟောင်းမှ လက်နက်များ ဖြစ်ကြသည်။ သို့သော် အမေရိကန်နှင့် အခြား နေတိုး မဟာမိတ်နိုင်ငံများက အနောက်တိုင်းလုပ် ဟောင်ဝစ်ဇာများကို ကိယက်ဗ်အစိုးရထံ လတ်တလော စတင် ပို့ပေးနေပြီ ဖြစ်သည်။

ဂျာမနီသည် ယူကရိန်းသို့ လေယာဉ်ပစ် လက်နက်များ တပ်ဆင်ထားသည့် ဂျီပက် (Gepard) တင့်ကားများ တင်ပို့ပေးရန် ဧပြီ ၂၆ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုသို့ ကြေညာခြင်းသည် ဘာလင်အနေဖြင့် ကိယက်ဗ် အစိုးရအတွက် လက်နက်ကြီးများ တင်ပို့ပေးမည့်ကိစ္စ ပထမဆုံးအကြိမ် ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

မော်စကိုသည် အစောပိုင်းက တိုက်ပွဲများ အနှံ့အပြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မြို့တော်ကိယက်ဗ် အနီးတဝိုက် မြောက်ဘက် စစ်မျက်နှာမှ နောက်ပိုင်းတွင် ပိုမိုကျယ်ဝန်းသော အရှေ့ဘက်ရှိ ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသသို့ ရွှေ့ပြောင်း ထိုးစစ်ဆင်လာပြီးနောက် နိုင်ငံတကာသို့ ယူကရိန်း၏မေတ္တာရပ်ခံ ပန်ကြားချက်မှာ တိုးမြှင့်လာခဲ့သည်။

Source: Reuters