CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇူလိုင် ၁

သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်ကို ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် အိန္ဒိယအတွက် အခွင့်အရေး ရလာကြောင်း အေပီက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ၏ မဟာဗျူဟာကျ‌သော တည်နေရာသည် ဒေသတွင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်ကြသော တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယတို့ကို ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကျော်ကြာ ဆွဲဆောင်ခဲ့ရာ ဘေဂျင်းက သီရိလင်္ကာအပေါ် ချေးငွေစီးဆင်းမှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြင့် ဩဇာ လွှမ်းမိုးလျက် အသာစီးယူခဲ့ကြောင်း ရှုမြင်သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော် သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေးပြိုလဲမှုသည် အင်အားကြီး အိန္ဒိယအတွက် နောက်ပြန်လှည့်ကြည့်ရန် အခွင့်အရေး ပေးလာခဲ့ သဖြင့် နယူးဒေလီ(အိန္ဒိယ)အစိုးရက သီရိလင်္ကာထံသို့ ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။

“နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးက ပရဟိတ ထောက်ပံ့တာမျိုးနဲ့ မတူဘူးပေါ့။ အဓိကရည်ရွယ်တာက အိန္ဒိယရဲ့ နောက်ဖေးပေါက် ကနေ တရုတ်ကို ထွက်ခွာစေပြီး နယူးဒေလီရဲ့ ဟန်ချက်ညီတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက် ပြန်သွားဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဆိုနီပက်မြို့ (Sonipat) ရှိ အိုပီဂျင်ဒယ် (O.P. Jindal) တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာန အကြီးအကဲ စရီရမ် ချူလီ ယာ (Sreeram Chaulia) က ပြောကြားခဲ့သည်။

လူဦးရေ ၂၂ သန်းရှိသော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းအနီး တည်ရှိခြင်းကြောင့် တရုတ်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ တင်သွင်းလာသော ရေနံသင်္ဘောများ ဖြတ်သန်းရာ လမ်းကြောင်း ဖြစ်နေသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်၏ ခါးပတ်တစ်ကွင်း၊ လမ်းတစ်စင်း (BRI) အစပျိုးမှုအရ အာရှနှင့် အာဖရိကက အခြေခံ ဆောက်အဦ စီမံကိန်းများတွင် ငွေကြေးသုံးစွဲခဲ့ရာ၌ သီရိလင်္ကာ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟိန္ဒာရာဂျာပက်ဆာက တရုတ် ချေးငွေ အမြောက်အမြား ရယူမိခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းမဟိန္ဒာရာဂျာပက်ဆာနဲ့ တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ထိုသို့ ချေးငွေယူခြင်းကို ကျွမ်းကျင်သူများက ပယ်ချခဲ့သော်လည်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းက ၎င်း၏ဇာတိ ဟမ်ဘန်တိုတာ (Hambantota) ဒေသတွင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု တည်ဆောက်ရန်အတွက် ၁ ဒသမ ၁ ဘီလီယံ အပါအဝင် ချေးငွေများ လက်ခံခဲ့သည်။

အဆိုပါ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းအတွက် တရုတ်ကို ပြန်ဆပ်ရန် လုံလောက်သည့် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ မရသည့်အခါ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် သီရိလင်္ကာက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံအချို့နှင့် မြေဧက ထောင်ပေါင်းများစွာ ဘေဂျင်း(တရုတ်)လက်ထဲသို့ ၉၉ နှစ်ကြာ ထိုးအပ် လိုက်ရသည်။

ထို့နောက် ဒေသတွင်း ပြိုင်ဘက် အိန္ဒိယနှင့် အနီးကပ်ဆုံးနေရာ၌ တရုတ်သည် ခြေကုပ်စခန်း တစ်နေရာ ရလာခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် သီရိလင်္ကာ၊ နီပေါနှင့် မော်လဒိုက် ကဲ့သို့ နိုင်ငံငယ်များ အပါအဝင် တောင်အာရှဒေသ၌ တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာသဖြင့် အိန္ဒိယအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်စရာ ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ အငြင်းပွားနေကျဖြစ်သည့် ဟိမဝန္တာ၊ လာဒက် (Ladakh) နယ်စပ်တွင်လည်း အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်စစ်သားများ အသေ အပျောက်ရှိခဲ့သော တိုက်ပွဲများကြောင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တရုတ်၏ ဒေသတွင်း အားကောင်းလာမှုကို အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်ပူပန် မှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။

ရေကြောင်း ချဉ်းကပ်မှု အနေဖြင့် ဘေဂျင်း(တရုတ်)၏ စစ်ရေးအာရုံစိုက်မှုသည် လက်ရှိ တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာဘက်သို့ ရောက်နေသော်လည်း သီရိလင်္ကာနှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို တရုတ်၏ စီးပွားရေးအမြင်မှာ ပိုမို စေ့ဆော်လျက် ရှိကြောင်း လန်ဒန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးသိပ္ပံမှ သုတေသီ ရာဟူးလ်ရွိုင်ချောင်ဒရီ (Rahul Roy-Chaudhury) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကင်ရှာဆာ၊ ဇွန်လ ၃၀

ကွန်ဂိုနိုင်ငံအတွင်းရှိ M23 သူပုန်အဖွဲ့သည် နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် စစ်ရေးတိုးမြှင့်နေပြီး အစိုးရတပ် အသွင်ယူ လုပ် ဆောင် နေမှုများကြောင့် အရပ်သားများကို အကာအကွယ် ပေးနေသည့် ကုလသမဂ္ဂ (UN) တပ်များအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ရှိလာနိုင်ကြောင်း ကွန်ဂိုဆိုင်ရာ UN အထူးသံတမန်က ဇွန်လ ၂၉ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်။

M23 သူပုန်များ အပါအဝင် အခြား လက်နက်ကိုင်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကွန်ဂိုနှင့်ရဝမ်ဒါ အိမ်နီးချင်းများအကြား စစ်မက်ဖြစ်ပွား လာမည်ကို စိုးရိမ်မှု တိုးနေချိန်၌ ဒေသတွင်း တင်းမာနေမှုများကို ဖြေရှင်းရန် UN သံတမန် ဘင်ဒူးကီတာ (Bintou Keita) က UN လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၏မြို့တော် လွမ်ဒါတွင် အင်ဂိုလာသမ္မတ ဂျိုအာလွမ်ရန်ကိုမှ အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ကွန်ဂိုနှင့် ရဝမ်ဒါတို့၏ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများမှုကို ဖြေရှင်းဖို့ အခွင့်အရေးအား အမိအရ ဆုတ်ကိုင်ကြ ရန် ဘင်ဒူးကီတာက ဆက်လက် တိုက်တွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရဝမ်ဒါနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော ကွန်ဂိုနိုင်ငံ အရှေ့ခြမ်းသည် ဒေသတွင်း သယံဇာတတွင်းထွက် ကြွယ်ဝလှသဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဆယ်ဂဏန်းမျှ၏ နေ့စဉ်ခြိမ်းခြောက်မှု ခံနေရသည်။ ယင်းဒေသတွင် လျှပ်စစ် မော်တော်ယာဉ်များ၊ အိတ် ဆောင် ကွန်ပျူတာ (Laptop) နှင့် မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းများအတွက် အဓိကလိုအပ်သော သတ္တုပစ္စည်းများကို ထုတ်ယူ၍ ကမ္ဘာသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်သည်။

M23 သူပုန်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် သူပုန်အဖွဲ့များထဲမှ တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သော M23 သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း စတင်လှုပ်ရှားနေခဲ့ပြီး ကွန်ဂို အရှေ့ခြမ်းရှိ အရေးပါသော ကုန်သွယ်ရေးမြို့တစ်မြို့ကို ယခုဇွန်လအတွင်း သိမ်းယူခဲ့သည်။
M23 သူပုန်အဖွဲ့ကို ရဝမ်ဒါ ထောက်ခံနေသည်ဟု ကွန်ဂိုအစိုးရက စွပ်စွဲထားပြီး ရဝမ်ဒါကလည်း ထိုစွပ်စွဲချက်ကို ပယ်ချခဲ့ သည်မှာ ကြာပြီဖြစ်သည်။ အဆိုပါ တစ်နိုင်ငံချင်းစီကလည်း မကြာသေးမီက လက်နက်ကိုင်တပ်များ ကျူးကျော် ဝင်ရောက် မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အပြန်အလှန် ပုတ်ခတ်နေခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ဇွန်လ ၂၀ ရက်က ကင်ညာနိုင်ငံ၏မြို့တော် နိုင်ရိုဘီတွင် အာဖရိကခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ရာ ကွန်ဂိုအရှေ့ခြမ်း ဒေသဆိုင်ရာ တပ်ဖွဲ့အသစ်တစ်ခု ဖြန့်ချ၍ ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခြင်းအားဖြင့် စစ်ရေးအရ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို တုံ့ပြန်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။

“လတ်တလော ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း M23 အဖွဲ့သည် သမရိုးကျ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များထက် အစိုးရတပ် အသွင်ယူ၍ တိုးမြှင့်လှုပ်ရှားနေကြောင်း” လုံခြုံရေးကောင်စီထံသို့ UN အထူးသံတမန် ဘင်ဒူးကီတာက တင်ပြခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

မနီလာ၊ ဇွန်လ ၃၀

ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသည့် အာဏာရှင်ဟောင်း၏ သားဖြစ်သူ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာသည် မကြာသေးမီက သမိုင်း တလျှောက် အကြီးကျယ်ဆုံးသော နိုင်ငံရေးတကျော့ပြန်မှု အနေဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတသစ်အဖြစ် ဇွန်လ ၃၀ ရက် (ယနေ့)တွင် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းမိသားစု၏ ပုံရိပ်ကို အဖြူရောင်ဖြစ်အောင် ဆေးကြော၍ မရတော့ဟု အတိုက်အခံများက ဝေဖန်ခဲ့ကြောင်း အေပီ သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

စစ်တပ် ကျောထောက် နောက်ခံဖြင့် “ပြည်သူ့အာဏာ” အုံကြွမှုအပြီး ၃၆ နှစ်အကြာတွင် အာဏာရှင်ဟောင်း မားကို့စ် မိသားစု အာဏာ ပြန်ရလာခြင်းသည် ဖခင်ဖြစ်သူ၏ ကမ္ဘာသိ နာမည်ဆိုးကို တွန်းလှန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အာဏာရှင်ဟောင်း ဖခင် မားကို့စ်လက်ထက် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့မှုကို အမှတ်ရစေခြင်းတို့သည် အာရှတိုက်ရှိ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော ဖိလစ်ပိုင်အတွက် နိုင်ငံရေးအရ တွန်းအားဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ဖခင်မားကို့စ်လက်ထက် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို အမှတ်ရစေရန်အတွက် အများပြည်သူ အားလပ်ရက်သတ်မှတ်ခြင်း၊ အထိမ်းအမှတ်ပြုလုပ်ခြင်းနှင့် ဖိလစ်ပိုင်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံပြင်ဆင်ချက်တို့ကို ယခင် အစိုးရများလက်ထက်၌ ထားရှိခဲ့သည်။

ယခုအခါတွင်လည်း ဖခင်လက်ထက် ဆိုးဝါးသောပုံရိပ်များက ထင်ဟပ်နေဆဲဖြစ်၍ မားကို့စ်ဂျူနီယာ၏ သမ္မတ အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမှုကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခြင်းများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရာ မနီလာမြို့တော်ရှိ အမျိုးသားပြတိုက် လှေကားထစ်တွင် နေ့လယ်ပိုင်း၌ သပိတ်မှောက်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ မနီလာမြို့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ၏ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားသူများက ဆိုင်းဘုတ်မှာကိုင်ဆောင်ကာ ချီတက်ဆန္ဒပြနေကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

အာဏာပိုင်များက အဓိကရုဏ်းနှိမ်နင်းရေးလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၊ SWAT ကွန်မင်ဒိုများနှင့် လက်ဖြောင့် (စနိုက်ပါ)သမားများအပါအဝင် ထောင်နှင့်ချီသော လုံခြုံရေးများကို ခရီးသွားလုပ်ငန်းထွန်းကားရာ ကမ်းခြေ ခရိုင်တွင် တင်းကြပ်စွာ ချထားခဲ့ရသည်။

ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုသည့်အခမ်းအနားသို့ တရုတ် ဒုတိယသမ္မတ ဝမ်ချီရှန်းနှင့် အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ် လာဟားရစ်၏ခင်ပွန်း ဒေါက်ကလပ်စ်အမ်ဟော့ဖ် (Doug. Emhoff) တို့လည်း နိုင်ငံတကာဂုဏ်သရေရှိ ဧည့်သည့်တော်များနှင့်အတူ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။
“ဝိုးးး … ဒါက တကယ်ဖြစ်နေတာလားဗျာ။ ကျနော့်လို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးရဲ့ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခံရတဲ့သူတွေ အတွက် အခုဖြစ်နေပုံတွေက အိပ်မက်ဆိုးတစ်ခုပါပဲ” ဟု အသက် ၇၀ အရွယ်ရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဘိုနီဖာစီယို အီလာဂန်က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဖခင်မားကို့စ်အစိုးရလက်ထက်က သောင်းကျန်းသူ နှိမ်နင်းရေး တပ်ဖွဲ့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းခံရပြီး ရက်ရက်စက်စက် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။

ယင်းသို့ သမိုင်းဒဏ်ရာဟောင်းများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဝါဒများက ၆ နှစ်တာ သမ္မတကာလအတွင်း ရင်ဆိုင်ရမည့် ဆိုးရွားသောအကျပ်အတည်းများအဖြစ် မားကို့စ်ဂျူနီယာကို ဆီးကြိုလို့နေပြီဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သည် ပြီးခဲ့သော နှစ်နှစ်အတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု အပြင်းအထန်ခံစားခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူ ၆ သိန်း ကျော်ရှိခဲ့ကာ lock down ချခဲ့ရခြင်းကြောင့် ဒုတိယကမ္ဘစစ်နောက်ပိုင်း အနိမ့်ဆုံးစီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ ဆင်းရဲ မွဲတေမှု၊ အလုပ်လက်မဲ့နှင့် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုတို့ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ကူးစက်ရောဂါ သက်သာလာခဲ့သော်လည်း ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငွေကြေးဖောင်းပွမှု တိုးလာခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်လာနိုင်ခြေကို စိုးရွံနေခဲ့ရသည်။

Source: AP

CNI International News

ဒိုဟာ၊ ဇွန်လ ၃၀

ကာတာနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် အီရန်နှင့် အမေရိကန်ကြားက နျူကလီးယား သဘောတူညီချက် ဆွေးနွေးပွဲသည် တိုးတက် အောင်မြင်မှု မရဘဲ အဆုံးသတ်ခဲ့ကြောင်း သံတမန်များ၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားလျက် အေပီက ဇွန်လ ၃၀ ရက်တွင် ရေးသားဖော်ပြသည်။

ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာမြို့တော်တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဆွေးနွေးပွဲသည် အောင်မြင်မည့် အရိပ်အယောင် မတွေ့ရဘဲ နှစ်ရက် အကြာတွင် ပျက်ပြားခဲ့သွားကြောင်း၊ ယခုဆွေးနွေးပွဲသည် ဗီယင်နာမြို့ ဆွေးနွေးမှုအပြီးတွင် သဘောတူညီချက် ရရှိရေး ပါဝင် ဆွေးနွေးသည့် အစိတ်အပိုင်းများ ယာယီဆိုင်းငံ့ထားမှုအပေါ် ဆက်လက် ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း အေပီက သတင်း ရေး သားထားသည်။

ဩစတြီးယားနိုင်ငံ၊ ဗီယင်နာမြို့ ဆွေးနွေးပွဲနောက်ပိုင်း အီရန်သည် နိုင်ငံတကာ အဏုမြူ စစ်ဆေးရေးမှူးများ၏ စောင့်ကြည့် ကင်မရာကို ပိတ်ထားခဲ့ကြောင်း၊ ယခုဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည်ဆိုလျှင် အနည်းဆုံး နျူကလီးယားဗုံး တစ်လုံးအထိ ထုတ် လုပ်နိုင်သော စွမ်းရည်မြင့် သန့်စင်ပြီး ယူရေနီယံ အလုံအလောက် ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။

ယခု ဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားသွားခြင်းအပေါ် အီရန်နှင့် အမေရိကန်တို့က တစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် အပြန်အလှန် အပြစ်တင် နေကြသဖြင့် နောက်တစ်ကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲ မည်သည့်ကာလ ဖြစ်ပေါ်လာမည် (သို့မဟုတ်) ဆက်လက် ဆွေးနွေးရန် ရှိ/မရှိတို့ ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပေ။

ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကြားဝင်ဖျန်ဖြေသူ အင်ရစ်ကီမော်ရာ(GETTY IMAGES)

ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကြားဝင်ဖျန်ဖြေသူ အင်ရစ်ကီမော်ရာ (Enrique Mora) က ဒိုဟာမြို့တွင် နှစ်ရက်ကြာ ဆွေးနွေးမှုများမှာ အပြင်းအထန် ဂယက်ထခဲ့သည်ဟု တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

“ကံမကောင်း အကြောင်းမလှတော့ EU အဖွဲ့ရဲ့ ညှိနှိုင်းရေးမှူး တစ်ယောက်အနေနဲ့ မျှော်လင့်ထားတာထက် တိုးတက်မှု မရခဲ့ ပါဘူး။ နျူကလီးယား မပြန့်ပွားရေးနဲ့ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်ရေးတို့အတွက် အရေးပါတဲ့ သဘောတူညီချက် တစ်ရပ်ရဖို့ လမ်း ကြောင်းမှန်ပေါ်ကို ပြန်တက်နိုင်အောင် ပိုပြီးအာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ” ဟု ၎င်းက တွစ်တာ၌ ရေးသားလွှင့်တင် ခဲ့ သည်။

ဆွေးနွေးပွဲအကြောင်း တက်စနင် (Tasnim) သတင်းဌာနမှ တရားဝင် ထုတ်လွှင့်ပြီးနောက် နာရီအပိုင်းအကြာတွင် မော်ရာ၏ သဘောထား မှတ်ချက်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ တက်စနင်သည် အီရန်နိုင်ငံမှ သဘောထား တင်းမာသော တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သော သတင်းဌာနဟု ယူဆရသည်။

အမေရိကန်၏ ရပ်တည်ချက်တွင် မျှော်လင့်ထားသော သဘောတူညီချက်ထံမှ စီးပွားရေးအရ အီရန်အကျိုးရှိစေမည့် အာမခံ ချက် မပါဝင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကားလျက် တက်စနင် သတင်းဌာနက ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့နိုင်ငံအတွက် စီးပွားရေးအရ အကျိုးမရှိဘဲ အီရန်ကို ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်ဖို့ ဝါရှင်တန်က ယခုသဘောတူညီချက်ကို ပြန်အသက်သွင်းရေး ကြိုးစားနေပါတယ်” ဟု တက်စနင်သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဆွေးနွေးမှု ရှေ့ဆက်မတိုးနိုင်သည့် အဓိက အတားအဆီး တစ်ရပ်မှာ အီရန်တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ဖွဲ့ကို အမေရိကန် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

မော်စကို၊ ဇွန်လ ၃၀

မြောက်အတ္တလန္တိတ် စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး) အနေဖြင့် ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင်တွင် စစ်ရေးအခြေခံ အဆောက်အဦများ လုပ်ဆောင် မည်ဆိုလျှင် ရုရှားအနေဖြင့် လက်တုံ့ပြန်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ဇွန်လ ၂၉ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည် ဟု ရိုက်တာသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

“ဆွီဒင်နဲ့ဖင်လန်တို့မှာ ကျနော်တို့ အခု ယူကရိန်း ကြုံနေတဲ့ပြဿနာမျိုး မရှိပါဘူး။ သူတို့က နေတိုးထဲ ပါချင်တယ်။ ရှေ့ဆက် တိုးချင်နေတယ်” ဟု အာရှအလယ်ပိုင်းရှိ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုဝင်ဟောင်း တာ့ခ်မင်နစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးပြီးနောက် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က အစိုးရရုပ်သံလိုင်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါပေမယ့် အရင်ကတော့ ဒါမျိုး ခြိမ်းခြောက်မှု မရှိဘူးဆိုတာ သူတို့ နားလည်ထားရမှာ ဖြစ်သလို အခုအချိန်မှာတော့ စစ်တပ် နဲ့ အခြေခံ အဆောက်အဦတွေ အဲဒီ(ဆွီဒင်နဲ့ဖင်လန်)မှာ ဖြန့်ကြက်လာရင်တော့ ကျနော်တို့ကို ခြိမ်းခြောက်မှု ဖန်တီးတဲ့ နယ်မြေတွေ အဖြစ်နဲ့ ပါးပါးနပ်နပ် တုံ့ပြန်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ကြားမှာ အားလုံးအဆင်ပြေတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလောလောဆယ် တင်းမာမှုတော့ ရှိလာနိုင်တာ သေချာပါတယ်။ ကျနော်တို့အပေါ်မှာ ခြိမ်းခြောက်မှု ရှိလာရင်တော့ ရှောင်လွှဲလို့ မရဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

 နေတိုး အဖွဲ့ဝင်ရေး တူရကီ ကန့်ကွက်မှု ပြန်ရုပ်သိမ်းနေစဉ် (Reuters)

ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင်တို့ နေတိုးထဲဝင်ရေး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဟောင်း တူရကီက ၎င်း၏ ဗီတိုအာဏာကို ရုပ်သိမ်း ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာ ပူတင်၏ အထက်ပါ သဘောထားမှတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

၎င်းနိုင်ငံသည် နေတိုး အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ရေးအတွက် လျှောက်လွှာများ ကိုယ်စီကိုင်ရင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်၍ ဆယ်စုနှစ် များစွာအတွင်း ဥရောပလုံခြုံရေးအတွက် အကြီးမားဆုံး အပြောင်းအလဲဟု မှတ်ယူနိုင်သည်။

ယူကရိန်းတွင် အထူးစစ်ဆင်ရေးဟု မော်စကို ပြောဆိုနေသည့် ရည်ရွယ်ချက်မှာ မပြောင်းလဲသေးကြောင်း၊ ယူကရိန်း အရှေ့ ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသကို လွတ်မြောက်ရေးနှင့် ရုရှားလုံခြုံရေး အခြေအနေများ သေချာစွာဖန်တီးရေးတို့ လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပူတင်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသို့ ရုရှားတပ်များ တိုးမြှင့်ချထားပြီး စစ်ရေးအရ စွက်ဖက်မှု အစီအစဉ်အတိုင်း တသွေမတိမ်း ဆက်လုပ်နေကြောင်း၊ ထိုစစ်ဆင်ရေးအတွက် နောက်ဆုံးရက် သတ်မှတ်စရာမလိုကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀

ဗြိတိန်မှ တရုတ်ပြည်မကြီးသို့ ဟောင်ကောင်အား လွှဲပြောင်းပေးအပ်သည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကို တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဟောင်ကောင်မှာ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားသည် ကိုတွေ့ရသည်။

အဆိုပါ အခမ်းအနား ကျင်းပရေးအတွက် ဟောင်ကောင်မြို့တွင်း နေရာတချို့ သွားလာမှု ပိတ်ထားသလို တချို့နေရာများတွင် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် အများအပြားချ၍ စောင့်ကြည့်ခြင်းများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

အလားတူ စာနယ်ဇင်းသမားများကိုလည်း ကန့်သတ် ပိတ်ပင်မှုများ တချို့ပြုလုပ်ထားကြောင်း AFP က ရေး သားထားသည်။

ဟောင်ကောင်က လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ လူစည်ကားရာနေရာမှာ လုံခြုံရေးယူနေစဉ်(AFP)

ဗြိတိန်သည် ဟောင်ကောင်ကျွန်းကို တရုတ်ပြည်မကြီးသို့ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ရာ ယခု ၂၅ နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဟောင်ကောင် လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်း ၂၅ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားကို ဟောင်ကောင်မှာ ကျင်းပသွားရန် ပြင်ဆင်နေပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အခမ်းအနားတက်ရောက်ရန် ဟောင်ကောင်သို့ ဇွန်လ ၃၀ ရက်မှ ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့အထိ လာရောက်မည်ဖြစ်သည်။

CNI International News

မက်ဒရစ်၊ ဇွန်လ ၂၉

ဆွီဒင်နှင့်ဖင်လန်တို့ မြောက်အတ္တလန္တိတ် စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး)ထဲသို့ ပါဝင်ရေး၌ တူရကီက အတိုက်အခံလုပ်၍ ကန့်ကွက် နေခြင်းအား ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းကြောင်း ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် သဘောတူ လက်ခံခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ဆယ်စုနှစ် များစွာအတွင်း ဥရောပ၏ အဆိုးရွားဆုံး လုံခြုံရေး အကျပ်အတည်းကြား၌ နေတိုး ခေါင်းဆောင်များ၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး ဖွင့်ပွဲကို စပိန်နိုင်ငံ၊ မက်ဒရစ်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့ရာမှာ တူရကီက ၎င်း၏ ကန့်ကွက်နေခြင်းကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သုံးနိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အရေးတကြီး ဆွေးနွေးကြပြီးနောက် နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂျန့်စ်စတိုလန်ဘတ် (Jens Stolenberg) က “ ကျနော်တို့ဟာ ဖင်လန်နဲ့ဆွီဒင်တို့ကို နေတိုးထဲ ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့ လမ်းခင်းပေး မယ့် သဘောတူညီချက် တစ်ရပ် ရပါပြီ။ ဒါဟာ သမိုင်းဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်လို့ ပြောရမှာပါ” ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

သမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ယူကရိန်းနိုင်ငံထဲသို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်မှုကြောင့် ဆွီဒင်နှင့် ဖင်လန်တို့သည် ၎င်းတို့၏ ကာလ ရှည်ကြာ ရပ်တည်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး မှန်းဆ၍ မရနိုင်သည့် ရုရှားခြိမ်းခြောက်မှုကို စိုးရိမ်ကာ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်သို့ လျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ ရုရှားသည် ဖင်လန်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ရှည်လျားစွာ ထိစပ်လျက် တည်ရှိနေသည်။

နေတိုး မဟာမိတ် စာချုပ်များအရ ၎င်းတို့၏ အဖွဲ့ဝင် တစ်နိုင်ငံအား ထိခိုက်ပါက နေတိုးအဖွဲ့ဝင် အားလုံးကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဟု ယူဆပြီး တစ်ဖွဲ့လုံး၏ စစ်ရေးတုံ့ပြန်မှု ဖြစ်ပေါ်စေမည် ဖြစ်သည်။

တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်နဲ့ နေတိုးအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဂျန့်စ်စတိုလန်ဘတ် (AP)

နေတိုးအဖွဲ့သည် အများသဘောဆန္ဒဖြင့် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိရာ တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်က နော်ဒစ် နှစ်နိုင်ငံကို နေတိုးထဲ ဝင်ရေးအတွက် ယခင်က ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်သမားဟု ယူဆသော ကာ့ဒ်သူပုန်အုပ်စုများအပေါ် ထောက်ခံနေသော ဆွီဒင်နှင့် ဖင်လန် တို့၏ ရပ်တည်ချက် ပြောင်းလဲရန် တောင်းဆိုနေခဲ့သည်။

သံတမန်ရေးအရ ရက်သတ္တပတ်များစွာ ညှိနှိုင်းခဲ့သလို ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် အပြီးသတ် နာရီအတန်ကြာအောင် ဆွေးနွေးခဲ့ ကြရာ တူရကီ၊ ဆွီဒင်နှင့် ဖင်လန် စသည့် သုံးနိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များသည် လိပ်ခဲတည်းလည်း ဖြစ်နေသည့် အခြေအနေ တစ်ရပ်အား အောင်မြင်စွာ ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပူးတွဲ သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဖင်လန် သမ္မတ ဆောင်လီနီနီစတာ့ (Sauli Niinistö) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကာ့ဒ်သူပုန် အဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက်နှိမ်နင်းရာတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အပြည့်အဝနှင့် မိမိတို့ လိုလားသည့် အချက်များ ရရှိပြီဖြစ်ကြောင်း တူရကီအစိုးရကလည်း တစ်ချိန်တည်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ထပ်မံ ပူးပေါင်းလာသော အဖွဲ့ဝင်သစ် နှစ်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ ပါ နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်များ သည် တရားဝင် ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်သွားရန် ရှိကြောင်း စတိုလန်ဘတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ထုတ်ပြန်နိုင်ရေးအတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အဖွဲ့ဝင်အားလုံးက အတည်ပြု ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖင်လန်နှင့် ဆွီဒင်တို့ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာရေး လုံးဝ ယုံကြည်ပါကြောင်းနှင့် လပိုင်းအတွင်း အကောင်အထည် ပေါ်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ ဇွန်လ ၂၉

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင်း ပဋိပက္ခကြောင့် ပထမ ၁၀ နှစ်အတွင်းမှာပင် အရပ်သား ၃ သိန်းကျော် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂ (UN) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယင်းသို့ထုတ်ပြန်သည့်နေ့မှာပင် ဆီးရီးယားစခန်းတစ်ခု၌ ထိန်းသိမ်းခံထားရသူ ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သေး ကြောင်း အစီရင်ခံစာတစ်စောင်ကို ကိုးကားလျက် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက ဇွန်လ ၂၈ ရက် ရက်စွဲထုတ်ပြန်သည့် ဆီးရီးယားအရပ်သားသေဆုံးမှု အစီရင်ခံစာ ထဲတွင် သေဆုံးရသည့်အချက်အလက်စာရင်းဇယားများကို တင်းကြပ်စွာ အကဲဖြတ်ထားပြီး ကိန်းဂဏန်း ရလဒ် များကို အထူးစိစစ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတဝန်း ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်ကြား ပဋိပက္ခများကြောင့် အရပ်သား ၃၀၆,၈၈၇(သုံးသိန်းခြောက်ထောင်ရှစ်ရာရှစ်ဆယ့်ခွန်) ဦးသေဆုံးခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက ခန့်မှန်း ထားသည်။

“ဒီအစီရင်ခံစာမှာပါတဲ့အတိုင်း ပဋိပက္ခနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ စိတ်မှန်းနဲ့ လျှောက်တွက် ထားတာမဟုတ်ဘဲ လူတစ်ဦးချင်းစီကို ကိုယ်စားပြုတွက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု UN လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး မီရှဲဘက်ချလက် (Michelle Bachelet) က ပြောကြားခဲ့သည်။
“အဲဒီ အရပ်သားပေါင်း ၃၀၆,၈၈၇ ဦးကို သတ်ဖြတ်တဲ့အတွက် သက်ရောက်မှုကတော့ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေနဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းအပေါ်မှာ အလေးအနက် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စရာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

သေဆုံးနေသည့် အလောင်းပုံများကိုတွေ့ရစဉ်

UN က ယခုထုတ်ပြန်သည့်အရေအတွက်တွင် ဆီးရီးယားပဋိပက္ခအတွင်း သေဆုံးခဲ့ရသည့် စစ်သားများနှင့် အခြား တိုက်ခိုက်ရေးသမားများ မပါဝင်ပေ။ အဆိုပါလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏အရေအတွက်မှာလည်း သောင်းနှင့်ချီ၍ ရှိမည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။

အာဏာပိုင်များကို အကြောင်းမကြားဘဲ သေဆုံးသူမိသားစုများ၏ဆန္ဒအလျောက် မြှုပ်နှံသင်္ဂြိုဟ်သည့် အရေ အတွက်များလည်း ယခုထုတ်ပြန်သည့်စာရင်း၌ မဖော်ပြပေ။

UN လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအနေဖြင့် ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာထဲ၌ သေဆုံးသူများ၏ အမည်အပြည့်အစုံ၊ ရက်စွဲနှင့် သေဆုံးသည့်နေရာဌာန အပါအဝင် ၎င်းတို့ဇာစ်မြစ်အလိုက် တစ်ဦးချင်းမှတ်တမ်းတင်ထားသူ ၁၄၃,၃၅၀(တစ်သိန်းလေးသောင်းသုံးထောင့်သုံးရာငါးဆယ်)ကို ကိုးကားရေးသားထားသည်။

ယင်းအစီရင်ခံသည် ဒမတ်စကက် လူ့အခွင့်အရေးစင်တာ၊ ဆီရီးယားစာရင်းအင်းနှင့်သုတေသနစင်တာ၊ ဆီးရီးယား လူ့အခွင့်အရေးကွန်ရက်၊ ဆီးရီးယားလူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့နှင့် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု မှတ်တမ်း တင်ရေးတို့အပါအဝင် အချက်အလက်ဆိုင်ရာ ရင်းမြစ် ၈ ခုအပေါ် အခြေခံ၍ ပြုစုထားကြောင်း သိရသည်။

အီဂျစ်၊ တူနီရှား၊ ယီမင်၊ လစ်ဗျားနှင့် ဘာရိန်းစသည့်နိုင်ငံများတွင် ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲ‌ရေးအတွက် အာရပ် နွေဦးအုံကြွမှုနောက်ပိုင်း ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲ များ စတင်ခဲ့ရာ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခမှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော် ကြာမြင့်ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ဇွန်လ ၂၉

အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့၏ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုသည် မြောက်ကိုရီးယားကို ဦးတည်လျက် ဆိုးယုတ်သောရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် အာရှနေတိုးဖြစ်လာအောင် ဖန်တီးနေခြင်းဖြစ်ကာ အန္တရာယ်များသော ရှေ့ပြေးလုပ်ဆောင်ခြင်း အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရပိုင် KCNA သတင်းဌာနက ထုတ်လွှင့် ခဲ့သည်။

စပိန်နိုင်ငံ၊ မက်ဒရစ်မြို့၌ ဇွန်လ ၂၉ ရက်(ယနေ့)ကျင်းပနေသည့် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး) နှစ်ပတ်လည်အစည်းအဝေးသို့ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်ခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ကြရန် နာရီပိုင်းအလို တွင် KCNA သတင်းဌာနက အထက်ပါအတိုင်း သတင်းထုတ်လွှင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် ဆိုးလ်နှင့်တိုကျိုတို့မှ အစိုးရတာဝန်ရှိသူများသည် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် တွေ့ဆုံကြရန် စီစဉ်ထားရာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး သုံးပွင့်ဆိုင်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ အသွင်ဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားအရေးကို ပြောဆိုကြမည်ဟု သိရသည်။

၎င်းသုံးနိုင်ငံသည် လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် ဟာဝိုင်အီကျွန်းအနီး ပစိဖိတ်နဂါး (Pacific Dragon) ဟုခေါ်သည့် ဒုံးကျည်ထောက်လှမ်းခြင်းနှင့် ခြေရာခံခြင်း စစ်ရေးသင်ခန်းစာ လေ့ကျင့်ကြမည်ဖြစ်သည်။

“အမေရိကန်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်နိုင်ငံများ၏ အဓိကလုံခြုံရေးတောင်းဆိုမှုနှင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ၎င်း၏လက်တိုင်တုတ်များဖြင့် စစ်ရေးပူးပေါင်းခြင်းဖြင့် ငရဲတွင်းသို့ ဆွဲသွင်းနေသည်” ဟု KCNA သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်းတွင် အဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် ဗဟိုစစ်ကော်မရှင်အစည်းအဝေးကျင်းပနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-KCNA)

“အမေရိကန်-ဂျပန်-တောင်ကိုရီးယား စစ်ရေးမဟာမိတ်ဖွဲ့စည်းရေး အစီအစဉ်ဟာ အာရှအတွက် နေတိုးဗားရှင်း ဖန်တီးတာဖြစ်လို့ အန္တရာယ်များတဲ့ ရှေ့ပြေးနိမိတ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်” ဟု KCNA သတင်းတွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားပြီး စစ်အေးခေတ်ကို ဝါရှင်တန် ဖော်ဆောင်နေသည်ဟု စွပ်စွဲထားသည်။

ယခုထုတ်လွှင့်သည့်သတင်း၌ KCNA က မြောက်ကိုရီးယား၏ နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေးသုတေသနအဖွဲ့မှ ပညာရှင် ကင်မ်ဟိုမြောင် (Kim Hyo-myung) ၏ သီးခြားသဘောထားမှတ်ချက်တစ်ခုကို ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

“နေတိုး ဟာ အမေရိကန်ဖော်ညွှန်းတဲ့ မဟာဗျူဟာနဲ့ ဒေသတွင်းရန်လိုမှုရဲ့ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်တယ်” ဟု ကင်မ်ဟိုမြောင်က ဝေဖန်သုံးသပ်ထားသည်။

ယခင်သီတင်းပတ်အကုန်ပိုင်းက အလားတူကြေညာချက်တစ်စောင်တွင်လည်း “တောင်ကိုရီးယားနှင့်ဂျပန်တို့ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွင် အမေရိကန်သည် သံတမန်ရေးအရာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုနှင့် ဆွေးနွေးမှုအခြေအနေမရှိဘဲ အရေခြုံထားကြောင်း” မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထောက်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏အကြီးမားဆုံး တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည်အပါအဝင် ယခုနှစ်အတွင်း စံချိန်တင်အောင် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှု အကြိမ်ကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး နျူကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ် လာမည့်အရေး စိုးရိမ်ပူပန်နေမှုများ ရှိနေသည်။

တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့သည် အမေရိကန်၏မဟာမိတ်များဖြစ်ကြသော်လည်း ၎င်းနှစ်နိုင်ငံ၏ဆက်ဆံရေးမှာ ၁၉၁၀ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၄၅ ခုနှစ်အတွင်း ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ကို ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သမိုင်းဝင် တင်းမာမှုများလည်း ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera