CNI Article New

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ချန်အိုချာနှင့် ၎င်း၏ဝန်ကြီး ၁၀ ဦးတို့သည် စတုတ္ထအကြိမ်နှင့် နောက်ဆုံး လွှတ်တော် အစည်းအဝေး၌ အယုံအကြည်မရှိအဆို တင်သွင်းခံရခြင်းမှ မကြာသေးမီက လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ပရာယွတ်ဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ အောင်ပွဲခံနိုင်ခြင်းမှာ အံ့ဩစရာတော့ မဟုတ်ပေ။ အတိုက်အခံများ အတွက် ၎င်းတို့လိုလားသည့် ခိုင်လုံမဲများကို မစုစည်း၊ မထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ၎င်းတို့အထဲတွင် ဘက်ပြောင်းမှုတွေ ရှိနေခြင်းကြောင့် ပရာယွတ်တို့ လက်ခမောင်း ထခတ်နိုင်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းလွှတ်တော်၏ သမိုင်းတလျှောက် အစိုးရအဆက်ဆက်သည် ဆဲဆိုကြိမ်းမောင်းစရာ ငြင်းခုံသံများကို ကျော်လွှားရန် အမြဲလိုလို ကြိုးစားနေခဲ့ရသည်။

ထိုင်းလွှတ်တော်

ကြိုတင် ဟောကိန်း ထုတ်နိုင်ခဲ့သော ရလဒ်များဖြင့် ယခု နောက်ဆုံးဖြစ်ပျက်ခဲ့သော ခိုင်လုံမဲရရှိရေး တိုက်ပွဲသည် ထိုင်းပါတီ နိုင်ငံရေး ဦးတည်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်ဝင်စားစရာ ထိုးထွင်းသိမြင်မှုများကို စွမ်းဆောင်ပေးလိုက်သည်။

သမ်မာနက် ခွဲထွက်အဖွဲ့၏ မသေချာမရေရာသော အနာဂတ်

******************************************************

ယမန်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် လက်ရှိအာဏာရ ဖလောင်ပရာချာရက်ပါတီ (PPRP) ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး သမ်မာနက် ပရွန်ပေါင်သည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ကို ဖယ်ရှားဖို့ ၎င်း၏ မအောင်မြင်သော အကြံ အစည်များအကြောင်းမှာ ထိုင်းသတင်းစာများ၏ ခေါင်းကြီးပိုင်းများအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

PPRP ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ခံရပြီးနောက် ယခုအခါ ထိုင်းအကျိုးစီးပွားပါတီ (TEP) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်နေသူ သမ်မာနက်သည် ၎င်း၏ ဆရာသမားဟောင်းဖြစ်သူ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် PPRP ထိပ်ပိုင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝစ်ဝေါင်စူဝမ်မှအပ ပရာယွတ် အစိုးရ တဖွဲ့လုံးကို ဒဲ့စိန်ခေါ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ဩဇာကြီးမားပြီး အာဏာနိုင်ငံရေးပွဲစား လုပ်တတ်သူ သမ်မာနက်သည် ၎င်း၏ TEP ပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ်များနှင့် PPRP ပါတီအတွင်းမှ မကျေလည်သူများ စုဖွဲ့ထားသည့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ အပါအဝင် အခြားအသေးအမွှား ပါတီငယ်များ၏ ခွန်အားကို စုစည်း၍ ၎င်းအနေဖြင့် လွှတ်တော်အမတ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ကို ခန့်အပ်နိုင်ပြီဟု ကြွားလုံးထုတ်ခဲ့သည်။

သမ်မာနက် ပရွန်ပေါင်

လွှတ်တော်အတွင်း၌ အဓိက အတိုက်အခံ ပါတီများကို လက်တွဲပြီး တညီတညွတ်တည်း မဲပေးမည်ဆိုပါက သမာနက်၏ စက်ကွင်းတွင် ပစ်မှတ်ထားသော မည်သည့် ဝန်ကြီးကိုမဆို အလွယ်တကူ ချေမှုန်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် သမာနက်သည် အထာမညက်ဘဲ ၎င်း၏ ပြင်းထန်သော ထိုးနှက်ချက်မှာ ရေပေါ်အရုပ်ရေးသလို အရာမထင် ဖြစ်ခဲ့ ရချေပြီ။ ပါတီငယ်များနှင့် အသေးအမွှား ပါတီများမှ အမတ်အများစုသည် လက်ရှိ ထိုင်းအစိုးရကို မျက်နှာသာ ပေးခဲ့ကြသည်။ PPRP အမတ်အချို့သည် ၎င်းတို့ ပါတီ၏လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ဆန့်ကျင်လျက် မဲပေးခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်းတို့အားလုံးကတော့ သမာနက်၏ မဟာရန်သူတော်ဖြစ်နေသည့် ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ကို အတိအလင်း ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။

သမာနက်၏ ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သော TEP အတွင်း၌ပင် လွှတ်တော်အမတ် လေးဦးတို့သည် သမာနက်ကို ကြီးစွာသော သစ္စာဖောက်သည့် အနေဖြင့် ပရာယွတ်ကို ယိမ်း၍ ပုံအောပြီး မဲပေးခဲ့ကြသည်။  

ထိုင်းလွှတ်တော်အတွင်း လက်ရှိအစိုးရအပေါ် အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းသည့် တိုက်ပွဲမစမီ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ် အလိုတွင် TEP သည် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် လမ်ပန်ပြည်နယ်တွင် ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် ရုတ်ခြည်း ထွက်ပေါ်လာသည့် အတိုက်အခံပါတီနှင့် ပူးပေါင်းရန် သမာနက်ခမျာ ကြေညာချက် ထုတ်ခဲ့ရသည်။

သမာနက်၏ ကြေညာချက်သည် ဒုတိယအကြီးဆုံး အတိုက်အခံ ပါတီဖြစ်သည့် ရှေ့သို့အရွေ့ (Move Forward Party_MFP) ၏ ခုခံမှုလည်း ကြုံခဲ့ရသည်။ သမာနက်သည် အတိုက်အခံများနှင့် လက်တွဲနိုင်ရေးအတွက် သေလုမျောပါး ကြိုးစားခဲ့ပါသော် လည်း MFP ကတော့ သမာနက်ကို ‘ဖုတ်လေသည့်ငါးပိ ရှိသည်ပင် မထင်’သည့် တုံ့ပြန်မှုကိုသာရခဲ့သည်။ စင်စစ်အားဖြင့် သမာနက်ကို MFP က ထွေးပွေ့ဆီးကြိုဖို့မှာ မြင်တွေ့ရန် ခဲယဉ်းလှသည်။  

သမာနက်၏ ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သော TEP

နောက်ဆုံးတွင် MFP သည် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရဖူးသော သမာနက်ကို အဖတ် ဆယ်၍ မရသော ဝန်ကြီးတစ်ဦးအဖြစ် ယေဘုယျအားဖြင့် ရှုမြင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ လူငယ်မဲဆန္ဒရှင်များ အပေါ်တွင်သာ မှီခို အားထားစရာ ကျန်တော့သည်။  

သမာနက်နှင့် အခြားထိပ်တန်းရောက် အတိုက်အခံပါတီ တစ်ခုဖြစ်သည့် ဖူထိုင်းပါတီ (PTP) တို့ကြားမှာလည်း လူမသိသူမသိ သဘောတူညီချက်နှင့် အပေးအယူတချို့ ရှိနေကြောင်း ကျယ်ပြန့်စွာ ခန့်မှန်းကြသည်။ သို့သော်လည်း MFP ကဲ့သို့ပင် PTP ကလည်း လာမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲအပြတ်အသတ်ဖြင့် အောင်ပွဲခံနိုင်ဖို့ရန် လူငယ်များ၏ ခိုင်လုံမဲများကို ရအောင် လုံးပန်းနေသည်။

ထို့ကြောင့် PTP သည် သမာနက်နှင့် ခပ်လှမ်းလှမ်းတွင်သာ နေရန် ဆုံးဖြတ်ရတော့သည်။

အလဲလဲ အကွဲကွဲဖြစ်ခဲ့ရသည့်ဆေးခြောက်ပါတီ

*******************************************

ထိုင်းနိုင်ငံရေး၏ မြင်းနက်ကြီးအဖြစ် မကြာသေးမီက ဆေးခြောက်ကိစ္စ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနေခဲ့သည်က ဒုတိယအင်အား အကောင်းဆုံးပါတီဖြစ်သည့် ဘွမ်ဂျိုင်ထိုင်းပါတီ (BJTP) ဖြစ်သည်။ အမှန်မှာ BJTP သည် စည်းလုံးသောအသံဖြင့် အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းရေး တိုက်ပွဲကို ကျောခိုင်းခဲ့သော တစ်ခုတည်းသော အဓိကပါတီလည်း ဖြစ်သည်။ BJTP ပါလီမှ လွှတ်တော်အမတ် ၆၂ ဦးစလုံးသည် တူညီသော ဦးတည်ချက်ဖြင့် မဲပေးခဲ့ကြသည်။

ဘွမ်ဂျိုင်ထိုင်းပါတီ (BJTP)

ပါတီတစ်ခုအတွက် မထင်မှတ်ထားသော လှည့်ကွက်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သဖြင့် ရုတ်တရက် မြွေဖမ်းသည်ဟုပင် တံဆိပ်ကပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ သမာနက်၏ ပစ်မှတ်ထားခံရသော BJTP ပါတီဝင်များဖြစ်ကြသည့်  ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး အာနူတင် ချန်ဗီရာ ကောနှင့် ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီး စက်စယမ် ချစ်ချော့ဗ်တို့ကို BJTP ဝိုင်းတော်သားများက ခုခံကာကွယ်ရင်း ထောက်ခံမဲရဖို့  အတိုက်အခံ အမတ်အများအပြားက မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ဝန်ကြီးနှစ်ယောက်သည် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝစ် နောက်တွင် ဒုတိယနှင့် တတိယ အယုံကြည်ရဆုံး ဝန်ကြီးများအဖြစ် အသီးသီး တက်လာကြသူများ ဖြစ်ကြသည်။ များမကြာမီ သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်း ကာလများတွင် ပါတီကြီး  များနှင့် ပါတီငယ်များမှ ထွက်ပြေးလာသူများသည် BJTP ၏ စောင့်ဆိုင်းနေသော ရင်ခွင်ထဲသို့ ခုန်ဆင်းလာမည်ဟု မျှော်လင့်ရ ပါသည်။

 ကိုယ့်ကိုယ်ကို မျိုးသုဉ်းအောင် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နေ‌သော ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ

*********************************************************************************

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး ပါတီဖြစ်သည့် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် သမာနက် ပစ်မှတ်ထားသည့် ဝန်ကြီး သုံးဦးစလုံး ကို ကြားနေမဲများ ပေးခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်နှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဂျူရင်  လက် စာနာဝီစစ်သည် ၎င်း၏ပါတီဝင်တစ်ဦးနှင့် မဟာမိတ် အဖွဲ့ငယ်များကို အရှက်ရစေခဲ့ပြီး မဲအများဆုံးမဲ ၂၃ မဲဖြင့် အဆိုး ရွားဆုံး ကစားသမားတစ်ဦးအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ဤသည်မှာ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ဂျူရင်၏ မတုန်မလှုပ်သော ခေါင်းဆောင်နိုင်စွမ်းနှင့် အကန့်အသတ်ရှိသော လွှမ်းမိုးမှု ကို အလေးပေး ဖော်ပြရာ ရောက်ပါသည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် ဖြစ်တည်မှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများစွာကို မနားမနေ ရင်ဆိုင်နေခဲ့ရသည်။ ပြင်းထန်သော ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှု သို့မဟုတ် အံ့ဖွယ်အမှုများ မရှိပါက၊ ဤအရာများသည် ဒီမိုကရက်တစ်များ အတွက် အလွန်ဆိုးရွားလှသည်။ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ပါက ၎င်းပါတီသည် နိဂုံးချုပ်တော့မည် ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်း စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ အကြားတွင် အကွဲအပြဲများ ကြီးထွားလာသလား

*****************************************************************

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံရေးကို တောက်လျှောက်လွှမ်းမိုးခဲ့သည့် “Ps Three Ps” စစ်ခေါင်းဆောင်များ ဖြစ်ကြသော ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝစ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အန်နူပွန်ပေါက်ချင်ဒါ တို့ကို “Pok” ဟု အမည်ပြောင် ပေးထားသည့် PPRP ပါတီက ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုထားသည်။

သို့သော် ပရာဝစ်နှင့်မတူဘဲ ပရာယွတ်၊ အန်နူပွန်တို့ နှစ်ဦးသည် ပါတီ၏ တကယ့် အမာခံများ မဟုတ်ကြသဖြင့်  လွှတ်တော် အတွင်းရှိ ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်များကို အတော်အတန်ပင် အားနည်းစေသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်က အယုံအကြည်မရှိ စကားစစ်ထိုးပွဲတွင်လည်း စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး သုံးဦးကြား အကွဲအပြဲများ ထင်ဟပ်ခဲ့သည်။  

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝစ်

ပရာဝစ်သည် လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းများကို နောက်ကွယ်မှ လျှို့ဝှက် ကြိုးကိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ကောလာဟလများ ကျန်နေသေးသော်လည်း ၎င်းသည် အန်နူပွန်ကို  ထိုင်းအစိုးရ၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်စေလိုကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် ပရာယွတ်သည် ထိုသို့ဖြစ်ပျက်နေမှုများကို မကျေမနပ် ဖြစ်နေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ပရာယွတ်နှင့် အန်နူပွန်တို့သည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်နိုင်ငံရေးပါတီကို တည်ထောင် မှာလား၊ တခြားပါတီများကို ချုပ်ကိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏ အာဏာကို စုစည်းမှာလား (သို့မဟုတ်) ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် ၎င်းတို့၏ အစိုးရ ရာထူးသက်တမ်းများ ပြီးဆုံးသည့်အခါ နိုင်ငံရေး နယ်ပယ်ထဲကနေ နောက်ဆုတ်ကြမှာလား စသည်ဖြင့် စောင့်ကြည့် ရဦးမည် ဖြစ်ပါသတည်း။     ။

Source: The Diplomat

(The Diplomat ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဇူလိုင် ၂၉ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Tita Sanglee ၏အတွေးအမြင်ကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)