CNI Article News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀

ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သည်မှာ တစ်လနီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်သော်လည်း အဆုံးအဖြတ်ကို မမြင်ရသေးပေ။ ယူကရိန်းသည် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး)တွင် ပါဝင်လိုသည့် ကတိကဝတ်များ စွန့်လွှတ်ပြီဟု ပြောကြား လာသော်လည်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်၏ စစ်ရေးအဆုံးသတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ရှုပ်ထွေးဝေဝါးနေဆဲ ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းမြို့ကြီးများကို ရုရှားက အဆက်မပြတ် ဗုံးကြဲနေပြီး အရှေ့ဥရောပ နိုင်ငံအသီးသီးသို့ ယူကရိန်းဒုက္ခသည် ရောက် ရှိလာကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းက ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။

သို့သော် ယခုတွင်တော့ ယူကရိန်း၏ တင်းတင်းမာမာ ခုခံတွန်းလှန်နေချိန်တွင် ပူတင် မူလက စီစဉ်ထားသည့် ကျူးကျော်စစ် ၏ အဖြေမှာ အကွင်းကွင်း မုန့်တီဟင်းပမာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း တွေ့ရလာပြီဖြစ်သည်။ တရုတ်ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့ မဟာမိတ် ရုရှား၏လက်နက်ကိုင် ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် အံ့အားသင့်သွားခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အကြောင်းပြုပြီး သကာလ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး အမြတ်ထုတ်ရန် အခွင့်အရေးပေါ်လာခဲ့သည်။

အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်သည် တာဝန်သိ ပါဝါပိုင်ရှင် ပုံသဏ္ဌာန်ကို ပြသခဲ့ပြီး ‘ကြားနေရေး’ကိုသာ ပြောကြားနေခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကတော့ ရုရှားစစ်ရေးကို တရုတ်ကူညီနေကြောင်း အတိအလင်း စွပ်စွဲပြီး ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာပိတ်ဆို့ အရေးယူများကြောင့် မော်စကိုသည် ၎င်း၏စီးပွားရေးကို အရှိန်အဟုန်မပြတ် ထိန်းထားနိုင်ဖို့နှင့် ယခု ယူကရိန်းသို့ ထိုးစစ်ကို ထိန်းနိုင်ဖို့ ဘေဂျင်း၏အကူအညီကို အသည်းအသန် လိုအပ်နေသည်က အမှန်ပင်ဖြစ်၏။

ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

မတ်လ ၁၈ ရက်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့သည် ယူကရိန်း အခြေအနေအပေါ် နှစ်နာရီခန့်ကြာ အွန်လိုင်းမှတဆင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှု၌ တရုတ်၏ ကောက်ချက်ချပုံမှာ “ကျူးကျော်မှုဆိုတာ ကျနော်တို့ မြင်ချင်တဲ့အရာမဟုတ်” ဟု ရှီက ဘိုင်ဒန်ကို ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ “ဒီဖြစ်ရပ်တွေဟာ နိုင်ငံတွေအချင်းချင်း စစ်မြေပြင်မှာ တွေ့ဆုံတဲ့အဆင့်အထိ မရောက်သင့် ပါဘူး”ဟု ရှီက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအရေး၌ ရုရှားဘက်ကို ထောက်ခံကြောင်း တရုတ်အစိုးရ အရာရှိများက ကြေညာချက်အမျိုးမျိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ဖြစ် သည်။ ဘိုင်ဒန်ကလည်း ရုရှားကို ရှုတ်ချဖို့ တောင်းဆိုချက်ကို ရှီနှင့် ဆွေးနွေးစဉ် ထပ်မံတောင်းဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်မျက်နှာ၌ ရုရှားကို တရုတ်က စစ်ရေး အထောက်အပံ့ ဆက်ပေးနေခြင်းမျိုး ထပ်တွေ့ခဲ့လျှင် ထိုအပြုအမူ၏ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်များ တရုတ်ခံစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘိုင်ဒန်က ထပ်လောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

အမှန်စစ်စစ်မှာ တရုတ်သည် ၎င်းမဟာမိတ် ရုရှား၏ မဟာဗျူဟာ အမှားအတွက် ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည့် တန်ဖိုးကို လိုလားခြင်းမရှိသည့် အရိပ်လက္ခဏာများ တိုးပွားလာနေသည်။

ရုရှား၏ အသေအပျောက်များမှ ခပ်ကင်းကင်းနေပြီး လတ်တလော ပဋိပက္ခကိုသာ ကူညီဖြေရှင်းပေးဖို့ ဘေဂျင်းအစိုးရအား ထင်ရှားသည့် တရုတ်ပညာရှင်နှစ်ဦးဖြစ်သော Wang Huiyao နှင့် Hu Wei တို့က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပင် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်ဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီး ချင်ဂန်း (Qin Gang)က “မကြာခင် တွေ့ရတော့မယ့် အကျပ်အတည်းကို တရုတ်က သိခဲ့ရင် တားဆီးဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားသွားမှာပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

သို့သော် ခေတ်ပြိုင်ဖြစ်နေသည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှားပျက်စီး ဆုံးရှုံးမှုများမှ ကင်းကင်းနေရန်နှင့် မော်စကိုအပေါ် အနောက်အုပ်စု ပိတ်ဆို့မှု အလားအလာ နည်းပါးစေရန် ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ထိုင်ဝမ်ကလည်း စစ်ရေးအနိဋ္ဌာရုံများမှ သင်ခန်းစာများကို ဂရုတစိုက် ထုတ်ယူလို့နေသည်။

ရုရှား၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှား လည်ပတ်မှု အားနည်းချက်များကို ဖော်ထုတ်ပြလိုက်သော ယူကရိန်း၏ ခိုင်မာတောင့်တင်းသည့် ခုခံတွန်းလှန်နိုင်စွမ်းသည် ထိုင်ဝမ်၏ စစ်ဗျူဟာမှူးများအပြင် ဘေဂျင်းမှ မထွေးမအန် ဖြစ်နေရသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ကျွန်းလေး၏ လက်ရှိလူဦးရေကိုလည်း လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။

တရားဝင် စစ်တမ်းအသစ် တစ်စောင်၏အဆိုအရ ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသား ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်သည် တရုတ်နှင့်စစ်ရေး ရင်ဆိုင်ရပြီ ဆိုလျှင် ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်ကိုင် ခုခံကြရန် ဆန္ဒပြင်းပြနေကြောင်း တွေ့ရသည်။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရန်တပ်ဖွဲ့များ၏ လေ့ကျင့်မှု ပြန်လည်စတင်နေခြင်းအတွက် ထိုင်ဝမ်လူထု ထောက်ခံမှုလည်း တိုးလာနေ ပြီး လိုအပ်လာပါက ထိုင်ဝမ်၏ ဧရာမအင်အားကြီးနိုင်ငံ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်လာမည့် အရေးအတွက် လုံးဝ ခုခံကာကွယ် နိုင်ရန် လိုလားနေသည်။ သည့်ထက်ပို၍ လိုအပ်လာလျှင် စစ်မှုထမ်းလုပ်သက် သက်တမ်းတိုးပေးဖို့ ဖြစ်သည်။

ပူတင်ကျူးကျော်မည့် အစီအစဉ်ကို တရုတ် ကြိုသိသလား/မသိသလားဆိုသည်မှာ ယခုအချိန်တွင် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ ငြင်းခုံလို့ ကောင်းကြတုန်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ရုရှားကို ဟန့်တားမည့်အစား ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားစစ်ရေး အစီအစဉ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများကို ကရင်မလင် သမ္မတနန်းတော်သို့ လွှဲပြောင်းပေးရေးကိုသာ ရွေးချယ်ခဲ့ကြောင်း ဘိုင်ဒန် အစိုးရက ပြောထားသည်။

နယူးယောက်တိုင်းမ် မီဒီယာ၏အဆိုအရ “ဘေဂျင်းသည် မော်စကိုသို့ သတင်းအချက်လက်များ မျှဝေခဲ့ကြောင်း၊ ရုရှား၏ အစီအစဉ်နှင့် လုပ်ရပ်များကို တရုတ်ဟန့်တားမည် မဟုတ်ကြောင်း” အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေး အသိုင်းအဝိုင်းက တွေ့ရှိ ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။