CNI News
၂၀၂၁ / ဇူလိုင် ၁၄
မြန်မာနိုင်ငံ၏မြို့တော် နေပြည်တော်တဝိုက် တင့်ကားများ တဖွဲဖွဲရောက်ရှိလာခြင်းနှင့်အတူ ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် လူမှု ကွန်ရက်မီဒီယာ၌ တရုတ်တုံ့ပြန်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကောလာဟလများ ပျံ့နှံ့လို့နေခဲ့သည်။ ပျံ့နှံနေသည်က တရုတ်ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှု၏ နိမိတ်လက္ခဏာများဖြစ်သည်။ တရုတ်သည် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်များကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးစားပွဲပေါ် တွန်းပို့နိုင် သည့် တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်နိုင်စရာရှိသည်။
တရုတ်သံရုံးက ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရည်ညွှန်း ပြော ဆိုခြင်းမှာ ယခုနှစ် ဇွန်လကျမှသာ ဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချသည်များလည်း ရှိသည်။ နောက်တစ်နေ့တွင် တရုတ်သည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း(အာဆီယံ)နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး ခေါ်ယူစေခဲ့ရာ မြန်မာ စစ်တပ်မှ ကိုယ်စားလှယ်လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖြုတ်ချခြင်းနှင့်အတူ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဆီသို့ နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်ဖို့ ကြိုးစားနေကြသည်။ တရုတ်က ထိုသို့နောက်ကြောင်းပြန် ပြက္ခဒိန်ကို ချိန်ညှိပေးနေပုံ ရသည်။
တရုတ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် မြန်မာစစ်တပ် ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်များသည် အသွင်သဏ္ဌာန်တူ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ် ပိုင်ဆိုင် ထားကြသော်လည်း ၎င်းတို့ကြား နားလည်မှုတစ်ခုရရှိရေးမှာ မလွှဲမရှောင်သာသည့် အချက်ဖြစ်သည်။ ပြည်မကြီးပြင်ပ တရုတ်အကြောက်လွန်ရောဂါ (Sinophobia) ရှိသော စစ်တပ်သည် တရုတ်အပေါ် သံသယရှိနေသည်မှာ ကာလအတန်ကြာ ပြီဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်ရှိ ပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် Stimson စင်တာမှ Yun Sun က ပြောသည်။
စစ်တပ်အုပ်ချုပ်နေသည့် ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အနောက်အုပ်စုက မြန်မာ့စီးပွားရေးကို ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်လိုက်သောအခါ စစ်အစိုးရသည် တရုတ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်မှုတို့ အားပြုကာ ဆက်လက်ရှင်သန်ခဲ့သည်။ သို့သော် စစ်အစိုးရသည် မြောက်ပိုင်း အိမ်နီးချင်းအပေါ်တွင်သာ အလွန်အမင်းမှီခိုရန် ဝန်လေးနေခဲ့သည်။ အနောက်အုပ်စုများနှင့် ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေရန် ဦးတည်ကာ စီးပွားရေးအရ တရုတ်အပေါ်တွင်သာ မှီခိုနေရခြင်းမှ လွတ်မြောက်စေခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် တက်လှမ်းစေခဲ့၏။
တဖန် အပြန်အလှန်အားဖြင့် တရုတ်သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်တွေ့ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာသည့် ဒီမိုကရေစီ ရေး လှုပ်ရှားသူ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် မိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီသော စာချုပ် များကို စစ်တပ်က သူ့ကို ဖြုတ်မချခင်အထိ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ တရုတ်အနေဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ပါတီကို အစိုးရအဖြစ် ဆက်မြင်လိုသည့်သဘော ဖြစ်နိုင်သည်။ သူသည် မြန်မာလူထုကြားတွင် လူကြိုက်များ ရေပန်းစားသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြင့် တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓါတ်များ လျော့ပါးစေခဲ့သည်။
သို့သော် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ယခုအချိန်တွင် နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကျခံနေရဆဲဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြေအနေ မတည်ငြိမ်မှုဂယက်က နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်၍ သူ့ဘက် ရောက်လာမည်ကို တရုတ် စိုးရိမ်နေကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရ ပညာရှင်များ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သော အမေရိကန်ငြိမ်းချမ်းရေးသိပ္ပံမှ ဂက်ဆင်တာဝါက ကောက်ချက်ချသည်။
ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းများက ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံများရှိ တရားမဝင်ဇုန်များအတွင်း ၎င်းတို့လှုပ်ရှားမှုများ တိုးချဲ့နေကြသည်။ မြန်မာဘက်မှ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ထွက်ပြေးလာသည့် ဒုက္ခသည်များကို နယ်စပ်တွင် ပိတ်ဆို့ထားသော် လည်း တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းသို့ တဖွဲဖွဲ ဝင်ရောက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ဒုက္ခသည်အချို့က ကိုဗစ်နိုင်တင်း သယ်ဆောင်ကြသည်။ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု အကြောင်းပြု၍ တရုတ်က နယ်စပ်ကို ဇူလိုင် ၇ ရက်၌ ပိတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကပ်လျက်တည်ရှိပြီး ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော ယူနန်ပြည်နယ်၏ကံကြမ္မာသည် နယ်စပ်တစ်ဘက်ခြမ်း တည်ငြိမ်မှု အပေါ် မူတည်နေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကို အရှေ့တောင်အာရှစီးပွားရေး တံခါးပေါက်ဟု ရှုမြင်ကြ၍ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ စုရုံးရောက်ရှိကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ ပိုက်လိုင်းတလျှောက် ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေသော ရေနံသည် ယူနန်ပြည်နယ် ဂျီဒီပီ (GDP) ၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းကို ပံ့ပိုးပေးနေသည်။
အမေရိကန်စစ်သင်္ဘောများ ပိတ်ဆို့ထားသော မလက္ကာရေလက်ကြားကို ကျော်လွှားမည့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ရှာဖို့ တရုတ်မျှော်လင့်ချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာပဲ မူတည်လို့နေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ပိုက်လိုင်း အဆုံးသတ်သည့်နေရာတွင် တရုတ်က ရေနက်ဆိပ်ကမ်း တည်ဆောက်ဖို့ ဘဏ်ချေးငွေ ထုတ်ပေးသည်။ ထိုရေနက်ဆိပ်ကမ်း ပြီးစီးခဲ့ပါက ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှတစ်ဆင့် ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုအတွက် တရုတ်ကို အထောက်အကူပြု လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။
တပ်မတော်အနေဖြင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး ပြန်ရအောင်လုပ်ပေးမည်ဟူသော ကတိကို အကောင်အထည်ဖော်လိမ့်မည်ဟု တရုတ်ဘက်က အလောင်းအစားပြုခဲ့သည်။ မှန်ပါသည်။ အာဏာသိမ်းမှုက ယခင်တိတ်ဆိတ်နေခဲ့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများကို ဆက်လက် လက်နက်ကိုင်စေဖို့ လှုံ့ဆော်ရာ ရောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် တရုတ်စကားကို နားဝင် နေသော တပ်မတော်က အတိတ်က ပြိုကွဲခဲ့ဖူးသည့် သင်ခန်းစာ ကောင်းကောင်း ရရှိပြီးဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။
စစ်တပ်အနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များကို နှိပ်ကွပ်နိုင်ပြီး ဖြုတ်ချခံထားရသော လွှတ်တော်အမတ်များကို ဖမ်းဆီး ထားနိုင်သည့် စုစည်း၍ စည်းကမ်းတင်းကျပ်လွန်း၊ ပြိုင်ဘက် ကင်းလွန်းသောအချက်ကို တရုတ်က ဆန့်ကျင်ဘက် ရှုထောင့် တစ်ခုမှ လှမ်းကြည့်ရင်း သံသယရှိနေသည်။ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များက သူတို့ရိုးသားမှန်း ချပြနိုင်ဖို့ ကြီးမားသည့် တရုတ်အခြေခံ အဆောက်အဦ စီမံကိန်းများကို အရှိန်မြှင့်တင်နေသည်။
သို့ရာတွင် တပ်မတော်ကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ထောက်ခံနေသည့် တရုတ်သည် စင်စစ်အားဖြင့် သူ့အကျိုးစီးပွားအတွက် တိုက်ခိုက်ဖို့အရေး နှိုးဆွပေးကောင်း နှိုးဆွပေးနိုင်စရာရှိသည်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ရှုတ်ချဖို့ တရုတ်၏ငြင်းဆန်မှုကို မြန်မာ ပြည်သူများက ပရိယာယ်အားဖြင့် လက်ခံနိုင်စရာ အသုံးအနှုန်းမှာ နားလည်မှုလွဲသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ တရုတ်နှင့် ဆက်စပ် နေသော စက်ရုံ ၃၂ ရုံသည် ပြီးခဲ့သည့်မတ်လက မီးရှို့ခံရသည်။ မေလတွင် သဘာဝဓါတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းရှိ လုံခြုံရေးအစောင့် ၃ ဦး တိုက်ခိုက်ခံရမှုတစ်ခုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည်။
ထိုကဲ့သို့ တိုက်ခိုက်မှုများ ပိုဆိုးလာမည်ကို တရုတ်နိုင်ငံက စိုးရိမ်သည်။ သို့သော် စစ်တပ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် မပြုလိုသော ကြောင့် ရန်မူတိုက်ခိုက်လိုသူများ၏ အမျက်ဒေါသ လျော့ပါးသက်သာစေဖို့ တရုတ်က ဘာမှ ပြန်မလုပ်ခဲ့ပါ။ တရုတ်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားဝင်အစိုးရဟု မြန်မာလူမျိုးအများစုက သတ်မှတ်ထားသော ပုံရိပ်အားဖြင့် ရှိနေသည့် အစိုးရနှင့်လည်း အနည်းငယ်သာ ဆက်သွယ်သည်။
အခြားတဖက်တွင်လည်း ဟောင်ကောင်ရှိ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားသူများက ၎င်းတို့အပေါ် လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်နေခြင်းကို ခုခံတုံ့ပြန် နေကြခြင်းအား တရုတ်အစိုးရပိုင် မီဒီယာများအနေဖြင့် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေသည်။ အာဏာသိမ်းမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ သွေးဆူ၊ သွေးပူနေမှုများ လျော့ကျသွားလိမ့်မည်ဟု တရုတ်ဘက်မှ တစ်ထစ်ချ ယူဆထားကြောင်း မစ္စတာတာဝါက သုံးသပ်ပြသည်။ သို့သော် ထိုအချက်မှာ အလောင်းအစားလုပ်ရန် မလိုအပ်သည့်အချက်ပင် ဖြစ်ပါကြောင်း။
Source: economist.com
The Economist မှ “China is not happy about Myanmar’s coup” ခေါင်းစဉ်ဖြင့်ရေးသားထားသည့် ဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက သင့်လျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
#တရုတ်
#စစ်တပ်
#အာဏာသိမ်း
#စီးပွားရေး
#နိုင်ငံရေး
#အစိုးရ
#ကိုဗစ်-၁၉
#လူထုတော်လှန်ရေး