CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏အရှေ့ပိုင်း၊ မြို့ငယ်တစ်မြို့ရှိ ဆေးရုံတစ်ရုံမှ သားဖွားမီးယပ်အဆောင်ကို ရုရှားဒုံးကျည်တစ်စင်း နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်တွင် ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့ရာ မွေးကင်းစ ကလေးငယ်တစ်ဦး သေဆုံး၍ ဆရာဝန်တစ်ဦး ဒဏ်ရာ ပြင်းထန်စွာ ရရှိသွားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ညပိုင်း ဒုံးကျည်ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့သဖြင့် အဆိုပါမြို့ငယ်ရှိ ဆေးရုံအဆောင်များ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရာ ဆေးဝါး ပစ္စည်းများ ပြန့်ကြဲနေခဲ့သည်။

ယခု တိုက်ခိုက်မှုသည် ရက်သတ္တတစ်ပတ်အတွင်း ဗီနီယန်ဆက်မြို့ငယ်ကို ဒုတိယအကြိမ် လူအသေအပျောက် ရှိအောင် တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ကြောင်း၊ အလားတူ ထပ်မံတိုက်ခိုက်လာမည်ကို စိုးရိမ်မိကြောင်း မြို့အုပ်ချုပ်ရေးမှူး နာတီလီယာယူရှင်ကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းမြို့ငယ် တစ်ခုရှိ ဆေးရုံ တိုက်ခိုက်ခံရမှု မီးသတ်အဖွဲ့က ရှင်းလင်းနေစဉ် (AP)

“တိုက်ခိုက်မှု စတင်တာနဲ့ ပထမဆုံး S-300 ဒုံးကျည်တစ်စင်း လမ်းပေါ် ထိမှန်သွားခဲ့ပါတယ်။ နောက်ထပ် တစ်စင်း က ဆေးရုံပင်မ အဆောက်အအုံထဲက လူနာအများစုရှိတဲ့ သားဖွားမီးယပ်ဆောင်ထဲကို ကျလာပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ရက်ကပဲ မီးဖွားထားတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ ကလေးလည်း သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီဒုံးကျည်ကြောင့် ဒီကလေးရဲ့အသက်က နှစ်ရက်ပဲ ရှင်လိုက်ရတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ၆ ရက်ကလည်း ရုရှားဒုံးကျည် တစ်စင်းက ၎င်းမြို့ရှိ တိုက်ခန်းတစ်ခန်းကို ထိမှန်ခဲ့ရာ လူ ၁၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း နာတီလီယာယူရှင်ကိုက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီမြို့မှာ ဆက်နေဖို့က အင်မတန် အန္တရာယ်များနေပါတယ်။ နောက်ထပ် အတိုက်ခံရဖို့က ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း သေချာ နေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

စည်ပင်ဝန်ထမ်းများသည် အဆောက်အအုံအချို့၏ အုတ်နံရံများ ပြိုကျမည့် အန္တရာယ်ကို လေ့လာနေကြပြီး နေဝင်ချိန်၌ အလင်းရောင်အဖြစ် မီးစက်များကိုသာ အားကိုးနေကြရသည်။ ထို့အတွက် မီးစက်များ ကောင်းမွန်စွာ လည်ပတ်နိုင်ရေးအတွက် အလေးပေး လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

ပျက်စီးသွားသည့် ဆေးရုံဝင်းအတွင်း ဖြတ်သန်းသွားလာခဲ့သူ နာတာလီယာပူးမန်းဆိုသူ အမျိုးသမီးကတော့ ယခု ဖြစ်စဉ်အတွက် သူမအနေဖြင့် ဒေါသထွက်မိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းမြို့ငယ် တစ်ခုရှိ ဆေးရုံ တိုက်ခိုက်ခံရမှု မီးသတ်အဖွဲ့က ရှင်းလင်းနေစဉ် (AP)

“ကျမမှာ ပြောစရာစကား‌တောင် မရှိတော့ဘူးရှင့်။ ခံစားချက်တွေလည်း ကင်းမဲ့ကုန်ပါပြီ။ တခြားလူတွေကတော့ ဘယ်လိုခံစားရမယ်တော့ မသိဘူး။ အစတေးခံရတဲ့ ဘဝတွေအတွက် သိပ်ကို နာကျင်ရပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဒုံးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲ၍ သေဆုံးခဲ့ရသည့် မွေးကင်းစ ကလေးငယ် ကီရီလိုနှင့် မိခင်တို့မှာ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက် တွင် ဆေးရုံဆင်းခွင့် ရနေပြီဟု မြို့အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ယူရှင်ကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ တိုက်ခိုက်မှုကို နိုင်ငံတကာ ကယ်ဆယ်ရေးကော်မတီ၊ အရေးပေါ် အခြေအနေများဆိုင်ရာ ဒုတိယ အကြီးအကဲ ဘော့ကစ်ချန်းက ရှုတ်ချခဲ့သည်။

“ဒီနေ့မနက်မှာ သားဖွားခန်း တစ်ခုထဲ ရှင်းလင်းရေး လုပ်နေတဲ့ ကယ်ဆယ်ရေး သမားတွေရဲ့ ကြေကွဲစရာ ပုံရိပ် တွေနဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးတွေဟာ ဒီစစ်ပွဲအတွက် အမြင့်ဆုံးတန်ဖိုး ပေးဆပ်နေရတယ်ဆိုတာ ပြသနေပါတယ်” ဟု ဘော့ကစ်ချန်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက် စစ်ပွဲစတင်စဉ် ကတည်းက ယူကရိန်းဆေးရုံများကို အကြိမ်ကြိမ် ပစ်မှတ်ထား၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ယခုနှစ် မတ်လကလည်း မာရီယူပေါလ်မြို့ရှိ သားဖွားခန်း တစ်ခုအတွင်းမှ အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် မွေးကင်းစ ကလေးငယ်တို့မှာ ရုရှားလေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရဖူးသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

ခါဆွန်မြို့ကို ရုရှားတို့ မစွန့်ခွာမီ အရပ်သားများအပေါ် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သည်ဟု သံသယရှိသော နေရာ ၄ ခုကို ယူကရိန်းရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်ရှေ့နေများက ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရရှေ့နေချုပ်ရုံးမှ နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA က ရေးသားဖော်ပြသည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများနှင့် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့ပိုင် အဆောက်အအုံများတွင် အယောင်ပြ ဥပဒေစိုးမိုးရေး အဖွဲ့အစည်းများ ထူထောင်ထားကြောင်း ယူကရိန်းရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ တယ်လီဂရမ် ချန်နယ်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရုရှားတပ်များ သိမ်းပိုက်လိုက်သဖြင့် ယူကရိန်းတို့ ဆုတ်ခွာပေးခဲ့ရသော ခါဆွန်မြို့ ၏ အခြေအနေအား ယနေ့ ယူကရိန်းရဲတပ်ဖွဲ့၊ အစိုးရရှေ့နေများနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ၎င်းတို့ရရှိသော စာရွက်စာတမ်းများနှင့်တွေ့ရှိချက်များအပေါ် အခြေခံ၍ အဆိုပါ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ကို ရေးသားပြုစုခဲ့ကြ သည်။

ယူကရိန်းခေါင်းဆောင် ဇာလန်းစကီးကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရမိသော အဆောက်အအုံများ အတွင်းမှ ရာဘာနံပါတ်တုတ်၊ သစ်သားတုတ်၊ လက်ထိပ်နှင့် မီးချောင်းများကို တွေ့ရပြီး နံရံများ၌ ကျည်ဆန်ရာများ တွေ့ရကြောင်း ရှေ့နေချုပ်ရုံးက ပြောသည်။

“ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု နည်းလမ်းတွေနဲ့ မြေအောက်ခန်းထဲမှာ ဒေသခံတွေကို ပြုမူခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်” ဟု ၎င်းရုံးက ဆက်ပြောသည်။

အထက်ပါအတိုင်း ယူကရိန်း အရပ်သားများနှင့် စစ်မှုထမ်းအပေါ် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့မှု စွပ်စွဲချက်များကို မော်စကို က ပယ်ချခဲ့သည်။

ကိယက်ဗ်မြို့တော် အနီးရှိ ဘူချာမြို့လေးကဲ့သို့ ယခင်လများစွာက ရုရှားသိမ်းပိုက်ခဲ့သော နေရာများတွင်လည်း အလားတူ ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ရုရှားကာကွယ်‌ရေးဝန်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၉ လနီးပါးကြာ ရုရှားသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် လူပေါင်း ဆယ်ဂဏန်းထက်မနည်း စစ်ကြောမေးမြန်း၍ ညှင်းပန်း နှိပ်စက်ခဲ့သော ခါဆွန်မြို့ရှိ ရဲအဆောက်အအုံ တစ်လုံးကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ထုတ် တွေ့ရှိခဲ့သည်။

အဆိုပါ စွပ်စွဲချက်များကိုတော့ ရုရှားကာကွယ်‌ရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ကရင်မလင် သမ္မတနန်းတော်တို့က လတ်တ လော တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိသေးပေ။

တဖန် ရုရှားကလည်း စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း ယူကရိန်း စစ်သားများ၏ စော်ကားကျူးလွန်မှုများကို ပြန်လှန် စွပ်စွဲခဲ့မှုများ ရှိသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများသည် ရုရှားစစ်သုံ့ပန်း ၁၀ ဦးကျော်ကို ကွပ်မျက်သုတ်သင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားလူမှုမီဒီယာတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သော ဗွီဒီယိုဖိုင်အား ကိုးကားလျက် ယခင်သီတင်းပတ်၌ မော်စကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းသို့ ကွပ်မျက် သုတ်သင်မှုအတွက် တာဝန်ရှိသူများကို တရားမျှတအောင် တုံ့ပြန်မည်ဟုလည်း ကရင်မလင်နန်းတော်က နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ရုရှားစွပ်စွဲချက်များကို ယူကရိန်းလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး ဒီမီထရိုလူဘီနက် (Dmytro Lubinets)က ပယ်ချခဲ့သည်။

Source: Reuters, Channel News Asia

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊နိုဝင်ဘာ ၁၂

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ ခါဆွန်မြို့ခံ ပြည်သူများသည် ၉ လနီးပါးကြာ စစ်ပွဲအတွင်း ၎င်းတို့မြို့အတွက် ပထမဆုံး ပျော်ရွှင် ခြင်း အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကိယက်ဗ်မြို့တော်ရှိ မိုင်ဒန်ရင်ပြင်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက်၌ စုဝေးခဲ့ကြကြောင်း AFP သတင်းကို ကိုးကား၍ ဘန်ကောက်ပို့စ် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ကျမမွေးခဲ့တဲ့ ဇာတိမြို့၊ တသက်လုံး နေလာခဲ့တဲ့မြို့ဟာ အခုနောက်ဆုံးတော့ လွတ်လပ်သွားပါပြီ” ဟု အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ်ရှိ နက်စတီယာစတီပင်စကာက မျက်ရည်များဝဲနေရင်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားတွေ စဝင်လာတုန်းက ကြောက်စရာကြီးပါ။ နောက်တစ်နေ့ ဘာဆက်ဖြစ်မလဲ (ဒါမှမဟုတ်) ကျမတို့ အသက်ရှင် နေဦးမှာလား ဆိုတာတောင် မသိတော့ပါဘူး” ဟု ကျောင်းသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် စတီပင်စကာက ပြောကြားရင်း တစ်ချိန်က တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားခဲ့မှုကို ရင်ဖွင့်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သမီးပျိုတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နောက်ပိုင်း မော်စကို ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ခါဆွန်မြို့မှ ဆုတ်ခွာပြီဖြစ် ကြောင်း ရုရှားက ကြေညာပြီးနောက် “ခါဆွန်မြို့သည် ကျွန်ုပ်တို့မြို့ဖြစ်ကြောင်း” ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ မြို့ကြီးသည် အနောက်ဘက်ရှိ ပင်လယ်နက်နှင့် အရှေ့ဘက်ရှိ အေဇော့ (Azov) ပင်လယ်သို့ ကူးသန်း နိုင်ပြီး ခါဆွန်ဒေသကြီး တစ်ခုလုံးအတွက် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် တံခါးပေါက်တစ်ခု ဖွင့်လှစ်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

“ဖြစ်နိုင်ရင် ကျမမြို့ကိုပဲ ပြန်တော့မယ်။ ဘေးကင်းနေမှာပါ။ မကြာခင် ပြန်ဖြစ်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု စတီပင်စကာက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ခါဆွန်မြို့အတွင်းသို့ ယူကရိန်းတပ်များ ဝင်သွားပြီဟု သတင်းကြေညာလိုက်ပြီးနောက် ကိယက်ဗ်မြို့တော်ပေါ်တွင် ရှားရှားပါးပါး ပျော်ရွှင်မှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ လမ်းမများပေါ်တွင် တေးသီချင်းသံများ၊ ကားဟွန်းတီးသံများ ဆူညံသွားခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် မတ်လတွင် ရုရှားတပ်များက ခါဆွန်မြို့ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ချိန်၌ ကိယက်ဗ်မြို့သို့ တိမ်းရှောင်လာရသည့် ခါဆွန်မြို့သူမြို့သားများသည် စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်၊ ည ၇ နာရီတွင် မိုင်ဒန်ရင်ပြင်၌ ပြန်လည် ဆုံစည်းမိကြပြီး ယူကရိန်းအလံများ ၎င်းတို့ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရစ်ပတ်၍ ရှန်ပိန်ဖော့ဘူးများ ဖောက်ကြရင်း အချင်းချင်း ပွေ့ဖက်လိုက် ကြသည်။

“အစတုန်းက ဒီသတင်းကြားကြားချင်း ယုံတောင်မယုံမိဘူး။ တစ်ပတ်လောက် (ဒါမှမဟုတ်) တစ်လလောက် ကြာဦးမယ်လို့ ထင်တာ။ တစ်ရက်တည်းမှာပဲ သူတို့က ခါဆွန်မြို့ကို လက်ရပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သိပ်အံ့ဩစရာ ကောင်းပါတယ်” ဟု အသက် ၄၁ နှစ်ရှိ အာတမ်လူကစ်က ပြောသည်။

ယူကရိန်းပြည်သူများ အောင်ပွဲခံနေကြစဉ်(Reuters)

“အခုတော့ ကျနော်တို့ လွတ်မြောက်ပြီပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့အားလုံး မျက်ရည်လည်လာမိပါတယ်” ဟု ၎င်း၏ ရင်သွေးငယ် နှစ်ဦးနှင့် ယူကရိန်းအလံကို ပွေ့ဖက်ထားရင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုထဲမှ ယူကရိန်း သီးခြားလွတ်လပ်ရေးရစဉ်က အထိမ်းအမှတ် လုပ်ခဲ့သည့် ကိယက်ဗ်မြို့ရှိ မိုင်ဒန်ရင်ပြင်တွင် ယခုအခါ အောင်ပွဲခံ စစ်ကြောင်း၏ သတင်းကြောင့် ခါဆွန်မြို့မှ ပြောင်းရွှေ့ တိမ်းရှောင်လာသူများက ယူကရိန်းနိုင်ငံတော်သီချင်းကို ဟစ်ကြွေးသီဆိုကြရင်း မျက်ရည်များ သုတ်နေကြသည်။

ထို့နောက် ရုရှားတို့ထံ ကျဆုံးပြီး ပထမဆုံး ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့သည့် အရေးပါသော မြို့ပြအချက်အချာ တစ်ခု ဖြစ်သော ခါဆွန်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေကြသည့် ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ တပ်မဟာနံပါတ်များကို နှစ်ထောင်း အားရစွာ ကြွေးကြော်အော်ဟစ်နေခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ တကယ်ပျော်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ စစ်သည်တွေဟာ နတ်ဘုရားတွေပဲဗျ။ ကျနော်တို့ဟာ မြို့ကို ပြန်ရဖို့ ၉ လတိတိ စောင့်ခဲ့ရပါတယ်။ ခါဆွန်ဟာ ယူကရိန်းပိုင်အဖြစ် အမြဲတမ်းရှိတော့မှာပါ” အာတမ်လူကစ်က ဖြည့်စွက်ပြောသည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ နိုဝင်ဘာ ၉

ကိယက်ဗ် အဓိကတောင်းဆိုသော စည်းကမ်းချက်များကို လိုက်နာလျက် သမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် အာဏာရနေ သရွေ့ မော်စကိုနှင့်ညှိနှိုင်းရေး ငြင်းဆန်နေခြင်းကို ပျော့ပျောင်းစေပြီး ရုရှားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့် ထားပါကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီးက ပြောကြားသည်ဟု အေပီမှ ရေးသားထားသည်။

အထက်ပါ ပြောကြားချက်သည် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ နှောင်းပိုင်းက ရုရှားကို စစ်မှန်သော ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲဆီသို့ ရောက်ရှိအောင် အတင်းအကြပ် ဖိအားပေးကြရန် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းသို့ ဇာလန်းစကီး၏ မေတ္တာရပ်ခံ ပန်ကြားချက်၏ အသုံးအနှုန်း(လေသံ) ပြောင်းလဲလာမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။

ယခင် စက်တင်ဘာလ တုန်းကတော့ ယူကရိန်းဒေသ ၄ ခုကို ရုရှားက တရားမဝင် ပေါင်းစည်းခဲ့ပြီးနောက် ပူတင် နှင့် ဆွေးနွေးရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမိန့်ကြေညာချက် တစ်စောင်ကို ဇာလန်းစကီးက လက်မှတ်ထိုးပေးခဲ့သည်။

သို့သော် ယခု နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်၌ ချပြလာသော ယူကရိန်းသမ္မတ၏ ကြိုတင်စည်းကမ်းချက်များသည် မော်စကို အတွက် ခြေလှမ်းတစ်ရပ် စတင်ပေးခဲ့ခြင်းတော့ မဟုတ်ပေ။

 ရုရှားနဲ့ ယူကရိန်း ကိုယ်စားလှယ်များ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးစဉ် (GETTY IMAGES)

ထို့ကြောင့် ဇာလန်းစကီး၏ နောက်ဆုံး သဘောထား မှတ်ချက်များသည် နှစ်နိုင်ငံဆွေးနွေးပွဲများ မည်သို့ ရှေ့ဆက် သွားမည်ကို တွက်ဆနိုင်ရန်မှာ ခဲယဉ်းလှကြောင်း အေပီက ဆက်လက် ရေးသားသည်။

ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်ထွန်းရေးအတွက် လိုအပ်သည့် အခြေအနေများ၌ ယူကရိန်းထံမှ သိမ်းထားသည့် နယ်မြေ အစိတ် အပိုင်း အားလုံး ပြန်ပေးရေး၊ စစ်ဘေးဒုက္ခများအတွက် လျော်ကြေးနှင့် စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တရားစွဲဆိုရေး တို့ ဖြစ်ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးပွဲ ပေါ်ပေါက်လာအောင် ရုရှားကို ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် မည်သို့ ဖိအားပေးရမည်ကိုတော့ ဇာလန်းစကီးက ထည့်မပြောခဲ့ပေ။

အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများထံမှ လက်နက်နှင့် အခြားအကူအညီများသည် ရုရှားကျူးကျော်မှုကို တွန်းလှန်ရန် ယူကရိန်းအတွက် သော့ချက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ စစ်ပွဲအစပိုင်း၌ အင်အားချင်း ချိန်ခွင်လျှာ မျှတစွာဖြင့် ယူကရိန်း တွန်းလှန်နိုင်မည်ဟု အချို့က မျှော်လင့်မိခဲ့ကြသည်။

ဆိုလိုသည်မှာ အမေရိကန်နှင့်ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အသိုင်းအဝိုင်းတို့ထံမှ စစ်ပွဲ၏ အသွင်သဏ္ဌာန် အကဲဖြတ်ချက် ကို ကိယက်ဗ်အစိုးရ လျစ်လျူရှုထား၍ မရကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗိုလိုဒီမီယာဖီစင်ကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

တီဟီရန် (အီရန်)၊ နိုဝင်ဘာ ၁

ယမန်နှစ်က အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ဖရိုဖရဲ ဆုတ်ခွာသွားပြီးနောက် အီရန်သို့ ထွက်ပြေး တိမ်း ရှောင်သွားသော အာဖဂန်(ကွန်မင်ဒို)အထူးတပ်ဖွဲ့မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ယခုအခါ ယူကရိန်းအား တိုက်ခိုက်ရန် အတွက် ရုရှားစစ်တပ်က စုဆောင်းထားကြောင်း အေပီသတင်းကိုကိုးကား၍ အယ်လ်ဂျာဇီးယားက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ရုရှားသည် ထောင်နှင့်ချီသော ယခင်ထိပ်တန်း အာဖဂန်ကွန်မင်ဒိုများကို ‘ပြည်ပရောက် ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့” ထဲသို့ ဝင်ရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့ပြီး ၎င်းနှင့်မိသားစုကို လုံခြုံရေးစိတ်ချရသော နေရာသို့ ပို့ဆောင်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ကြောင်း၊ တစ်လလျှင် လုပ်ခလစာ ဒေါ်လာ ၁,၅၀၀ ဖြင့် ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း အာဖဂန်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ၃ ဦးက အေပီသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ဆွဲဆောင်မှုကြောင့် အဆိုပါ ကွန်မင်ဒိုတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် တာလီဘန်များ အုပ်စိုးနေသော အာဖဂန် နစ္စတန်နိုင်ငံသို့ ပြန်ပို့ခြင်းဖြင့် အီရန်၏ ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးမည့် အခြေအနေကို ရှောင်ရှားနိုင်ကြမည် ဖြစ်သည်။

“သူတို့က စစ်မတိုက်ချင်ပေမယ့် သူတို့မှာ ရွေးချယ်စရာမရှိဘူး” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တစ်ဦးဖြစ်သည့် အဗ္ဗဒူရာဆွတ် အာဂန်ဒီဝဲလ် (Abdul Raof Arghandiwal) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်ခေါင်းဆောင်နဲ့ ပူတင် တွေ့ဆုံစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းအပါအဝင် အီရန်ရောက် အာဖဂန်ကွန်မင်ဒို ဆယ်ဂဏန်း (သို့မဟုတ်) ထို့ထက်များသော အရေအတွက်ကို ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးမည့်အပေါ် စိုးရိမ်ထိတ်လန့် နေမိကြောင်း အဗ္ဗဒူရာဆွတ်အာဂန်ဒီဝဲလ် သတင်းမတ်ဆေ့ချ် စာသားပေးပို့၍ ပြောကြားထားသည်။

“သူတို့က ကျနော်တို့ ဘယ်လိုဖြေရှင်းကြမလဲ မေးကြတယ်။ ကျနော်တို့ ဘာလုပ်သင့်သလဲ။ အာဖဂန်နစ္စတန် ပြန်သွားရင်တော့ တာလီဘန်တွေက ကျနော်တို့ကို သတ်မှာ သေချာတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြား သည်။

ထိုသို့ လူသစ်စုဆောင်းရေးကို ရုရှားစစ်တပ်၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သော ဝါဂနာအုပ်စု (Wagner Group) က ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုနေကြောင်း အာဂန်ဒီဝဲလ်က ရှင်းပြသည်။

တာဘီလန်များထံသို့ လွှဲအပ်ခြင်း မခံရမီ နောက်ဆုံး အချိန်အထိ နောက်ထပ် အာဖဂန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တစ်ဦး ဖြစ်သော ဟီအဗ္ဗဒူလာ အလီဇိုင်းကို ရုရှားနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ပြီး ရုရှားဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်သည့် အာဖဂန် အထူးတပ်ဖွဲ့မှူးဟောင်းတစ်ဦးက ကူညီစောင့်ရှောက်ထားကြောင်း သိရသည်။

အာဖဂန်အထူးတပ်ဖွဲ့နှင့် ပူးတွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ဖူးသော အမေရိကန်စစ်သားများထံမှ သတိပေးချက်များကို ရုရှားက စုဆောင်းပြီး သတင်း တည်ဆောက်ထားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တစ်ဦးဖြစ်သည့် အဗ္ဗဒူရာဆွတ် အာဂန်ဒီဝဲလ် (GETTY IMAGES)

အဆိုပါ သတိပေးချက်များတွင် တာလီဘန်တို့က ၎င်းတို့ကို သတ်ဖြတ်ရန် ကြံရွယ်နေကြောင်း၊ ၎င်းတို့ အသက် ဆက်နိုင်ရန် (သို့မဟုတ်) မဟာမိတ်ဟောင်း စိတ်မငြိုငြင်စေရန် အမေရိကန်နှင့် မဖြစ်မနေ ပူးပေါင်းရန် ဦးတည် ထားကြောင်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ရီပက်ဘလစ်ကန်ပါတီ၏ လွှတ်တော်(ကွန်ဂရက်)သို့ တင်သွင်းသော အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်တွင် အမေရိကန်ရေတပ် (Navy SEALs) နှင့် အစိမ်းဘီရက်တပ် (Army Green Berets) တို့၏ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း ခံခဲ့ဖူးသည့် အာဖဂန်ကွန်မင်ဒိုများ၏ အန္တရာယ်ကို အထူးသတိပေးခဲ့သည်။

၎င်းသည် အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော်(IS) အဖွဲ့၊ အီရန် (သို့မဟုတ်) ရုရှားတို့ထံသို့ အမေရိကန်၏ စစ်ရေးနည်းဗျူဟာ များအကြောင်း သတင်းပေးနိုင်ကြောင်း အထက်ပါ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

မော်စကို၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

ယူကရိန်းရှိ အရေးပါသည့် တောင်ပိုင်းမြို့ကြီးတစ်မြို့ဖြစ်သော ခါဆွန်မှ ရုရှားတပ်များ ဆုတ်ခွာခဲ့ရပြီးနောက် မော်စကိုအစိုးရသည် အရန်တပ်သား ၃၀၀,၀၀၀(သုံးသိန်း)ကို ဆင့်ခေါ်ထားကြောင်း အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရုရှားက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Channel News Asia မီဒီယာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဆောင်းရာသီနီးကပ်လာချိန်၌ အဆိုပါမြို့ကို ယူကရိန်းတပ်များ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် အလားအလာကောင်းနေ သဖြင့် အထက်ပါအတိုင်း ရုရှား၏ပြောကြားချက် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

တိုက်ပွဲများ မတိုင်မီ မူလလူဦးရေ ၂၈၈,၀၀၀(နှစ်သိန်းရှစ်သောင်းရှစ်ထောင်) ဝန်းကျင်ရှိသော ခါဆွန်မြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့်ဖေဖော်ဝါရီ ထိုးစစ်စတင်သည့်အစောပိုင်းရက်များတွင် မော်စကိုတပ်များလက်ထဲသို့ ပထမဆုံး ကျရောက်ခဲ့ရသော်လည်း ယခုအခါ ကိယက်ဗ်အစိုးရအတွက် အဓိကမှတ်တိုင်တစ်ခုအဖြစ် ပြန်လည်သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

စစ်ရေးဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော သမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ယူကရိန်းတိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဆင်နွှဲနိုင် ရန် တပ်အင်အား ၃၀၀,၀၀၀(သုံးသိန်း)ကျော်ကို ခေါ်ယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး ယခင်စက်တင်ဘာလကလည်း အရန် တပ်အင်အား ခေါ်ယူခဲ့ရသည်။

တိုက်ပွဲပစ်မှတ်များကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် ရုရှားနယ်နိမိတ်ထဲသို့ ပြေးဝင်လာကြသည့်ဖြစ်စဉ်များကို အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေရွှိုင်ဂု (Sergei Shoigu) က သမ္မတဗလာဒီမာ ပူတင်ထံသို့ ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်တစ်ခုတွင် အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးသည် ယူကရိန်းမြောက်ပိုင်း၊ Rivne မြို့အပြင်ဘက်ရှိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုသို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့က တက်ရောက်ခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

တပ်သားသစ်အင်အား ၈၂,၀၀၀(ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင်)သည် ယူကရိန်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီး ၎င်းတို့အထဲမှ ၄၁,၀၀၀(လေးသောင်းတစ်ထောင်)ကို ခြေကုပ်စခန်းအသီးသီးတွင် တပ်စွဲစေခဲ့ကြောင်း ရွှိုင်ဂု၏အဆိုအရ သိရသည်။

ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းနှင့်တောင်ပိုင်းတို့တွင် အောင်ပွဲကြီးကြီးမားမား ရခဲ့သော ယူကရိန်းတပ်များသည် တောင်ပိုင်း ခါဆွန်ဒေသနှင့် မြို့ကြီးများကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြသည်။

အောက်တိုဘာလလယ်ပိုင်း၌ ရုရှား၏တစ်ဆင့်ခံအာဏာပိုင်များက ခါဆွန်ဒေသရှိ အရပ်သားများကို ဒနီပရို မြစ်ကမ်းကို ဖြတ်ကူး၍ မော်စကိုထိန်းချုပ်နယ်မြေများထဲသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်စေခဲ့သည်။ ထိုသို့ နေထိုင်စေခြင်း ဖြင့် ရုရှားတောင်ပိုင်းဒေသများ၌ တပ်အရွှေ့အပြောင်းများ ပိုမိုနီးကပ်လာစေဖို့ စီမံခဲ့သည်။

“ရုရှား၏ဘေးကင်းသော နယ်မြေများသို့ ဒနီပရိုမြစ်ကို ဖြတ်ကူးလာပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ စုစည်းနေရာချ ထားခြင်း ပြီးစီးပြီ” ဟု မော်စကိုခန့်အပ်ထားသော ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်အကြီးအကဲ ဆာဂျေအက်ဆိုင်ရိုနော့ဗ် က အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်နှောင်းပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒနီပရိုမြစ်ကိုဖြတ်ကူး၍ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်စေခြင်းများ အထမြောက်ကြောင်း ကရင်မလင်၏ ပြည်တွင်း အကြီးအကဲ ဆာဂျေကီရီယန်ကိုနှင့်အတူ အဆိုပါဒေသသို့ သွားရောက်ကြည့်ရှုပြီးနောက် ဆာဂျေအက်ဆိုင်ရို နော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်းနှင့် ဆာဂျေကီရီယန်ကိုအပါအဝင် အခြားရုရှားအရာရှိများ မြစ်ကမ်းပေါ် စုပေါင်းရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံကိုလည်း လူမှုကွန်ရက်ပေါ်သို့ လွှင့်တင်ခဲ့သည်။

ခါဆွန်မြို့တဝိုက်မှ အရပ်အသား အနည်းဆုံး ၇၀,၀၀၀(ခုနှစ်သောင်း)ခန့်သည် ရက်သတ္တတစ်ပတ်အတွင်း ၎င်းတို့နေအိမ်အသီးသီးမှ ထွက်ခွာသွားကြပြီဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါဒေသ၌ ရုရှားခန့်အပ်ထားသော အုပ်ချုပ်ရေး အရာရှိ ဗလာဒီမာဆယ်လ်ဒိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Channel News Asia

CNI International News

မော်စကို၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ယူကရိန်းမှာ နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိကြောင်း အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

သို့သော် ယူကရိန်းပဋိပက္ခသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ဖို့ အနောက်အုပ်စု ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ပူတင်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ထိုသို့ကြိုးစားမှု ကျရှုံးရမည်ဟု အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူများ၏ညီလာခံတွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က “ယူကရိန်းကို နျူကလီးယားဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် အဓိပ္ပါယ်မဲ့ကြောင်း” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒါကို ထုတ်သုံးဖို့ မလိုဘူးလို့ ကျနော်တို့မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအရရော၊ စစ်ရေးအရပါ ဘာမှ အဓိပ္ပါယ်မရှိပါ ဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားကို ကာကွယ်ဖို့ ရနိုင်သမျှ နည်းလမ်းတွေ သုံးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ” ဟု ပူတင်၏အစောပိုင်း သတိ ပေးချက်သည် နျူကလီးယားကို အတင်းအဓမ္မသုံးရန် မရည်ရွယ်ဘဲ နျူကလီးယားလက်နက်အကြောင်း အနောက် အုပ်စုနိုင်ငံများ၏ထုတ်ပြန်ချက်များကို တုံ့ပြန်ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ယခုအခါ ရှင်းလင်းပြောကြားလာခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ရက်က မော်စကိုမြို့ရှိ အမျိုးသားကာကွယ်ရေး၊ ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုဌာနသို့ လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

“ဗြိတိန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့ရင် နျူကလီးယားလက်နက်သုံးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်မယ်” ဟု ပြီးခဲ့သည့်ဩဂုတ်လ အတွင်း လစ်ဇ်ထရက်စ်၏ ပြောကြားချက်သည် ကရင်မလင်သမ္မတနန်းတော်အတွက် အထူးစိုးရိမ်ကြောင့်ကြစရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ဘာတွေစဉ်းစားရမှာလဲ။ ဒါဟာ ညှိနှိုင်းတဲ့အနေအထားလိုလိုနဲ့ ကျနော်တို့ကို ခြိမ်းခြောက်ဖို့ ကြိုးစား တာလို့ပဲ မြင်ပါတယ်” ဟု ပူတင်က ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဦးဆောင် မဟာမိတ်များကို ဆန့်ကျင်ဘက်သဘောထားမှတ်ချက်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့သော ၎င်း၏ရှည်လျားလှသည့် မိန့်ခွန်းထဲတွင် ဗလာဒီမာပူတင်က “အနောက်အုပ်စုသည် အန္တရာယ်အရှိဆုံး သွေးထွက်သံယိုမှုဖြစ်စေပြီး မကောင်းသည့်အကြံအစည်ဖြင့် လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်လိုသည့် ဂိမ်းတွင် အခြားနိုင်ငံများကို ၎င်းတို့လိုလားသည့် ဝေါဟာရအဓိပ္ပါယ်များဖြင့် သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရန် ကြိုးစားနေကြောင်း” စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ယူကရိန်းသို့ ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ခဲ့သည့် ပူတင်က “ဝါရှင်တန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် စည်းမျဉ်းများကို အခြေခံသည့် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်အတွက် ၎င်းတို့သဘောဆန္ဒတိုင်း နိုင်ငံအားလုံး နာခံကြဖို့ ကြိုးပမ်းမှု၏တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ယူကရိန်းကို အနောက်အုပ်စု ထောက်ခံခဲ့ကြကြောင်း” အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

“အနောက်အုပ်စုဟာ ကမ္ဘာ့လူသားတွေကို သူတို့လိုသလို မထိန်းနိုင်တော့ပေမယ့် အဲဒီဆန္ဒကို အကောင်အထည် ဖော်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတုန်းပါ။ နိုင်ငံအများစုကတော့ သည်းမခံနိုင်တဲ့အခါမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ အချိုးအကွေ့တစ်ခု ရောက်နေပြီ” ဟု ၎င်းက စောဒကတက်ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

မော်စကို၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

ကမ္ဘာကြီးသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး ယခုဆယ်စုနှစ်အတွင်း အန္တရာယ်အရှိဆုံးအနေအထားသို့ ဆိုက်ရောက် လာဖွယ်ရှိကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်ဟု အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်ဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

ယူကရိန်းပဋိပက္ခအား အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများ၏ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုအဖြစ် ဆန့်ကျင်သည့် ရုန်းကန်မှု ၏တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ထုတ်ဖော်ပြသရာတွင် ပူတင်က အထက်ပါအတိုင်း သတိပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် အနောက်အုပ်စု၏ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှု နိဂုံးချုပ်သွားပြီဟု ပူတင်က စောဒကတက်ခဲ့ပြီး ရုရှားအနေဖြင့် အနောက်အုပ်စုကို စိန်ခေါ်ရုံတင်မကဘဲ မိမိ၏ကိုယ်ပိုင်ဖြစ်တည်ခွင့်အတွက် တိုက်ပွဲဝင် နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲအစ၌ မော်စကိုသိမ်းယူခဲ့သော နယ်မြေများကို ယူကရိန်းတပ်များက ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ရုရှားတပ်အင်အား ထပ်မံစုဆောင်းနေရသည့်အချိန်တွင် ပူတင်က ထိုသို့ ပြောကြားလာခဲ့သည်။

“ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးကတည်းက မိမိတို့၏ရှေ့ခရီးသည် အန္တရာယ်အရှိဆုံး၊ ကြိုတင်မှန်းဆမရနိုင်ခြင်းနှင့်အတူ အရေးကြီးသောဆယ်စုနှစ်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း” ပူတင်က နှစ်စဉ်ကျင်းပနေကျဖြစ်သည့် ဗယ်ဒိုင်းဆွေးနွေးရေးကလပ် (Valdai Discussion Club) အဖွဲ့ဝင်များ၏အမေးအဖြေကဏ္ဍတွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားကို တိုက်ခိုက်ရာမှာ ကျဆုံးခဲ့သည့် ယူကရိန်း စစ်မှုထမ်းသုံးဦး၏ ရုပ်အလောင်းများကို ယူကရိန်း စစ်သားများက Lviv မြို့မှာ ဒူးထောက်ချ ဦးညွတ်ခဲ့ကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-AFP)

လက်ရှိအခြေအနေသည် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ တော်လှန်နေမှု၏တိကျသောအစိတ်အပိုင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယူကရိန်းထိုးစစ်သည် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်တစ်ခုလုံး၏ ဟန်ချက်ညီညီမဖြစ်ဘဲ ဝေးကွာစေခြင်း၏သဘောတရားကို ရိုးရှင်းစွာပြသနေကြောင်း ပူတင်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကမ္ဘာ့ရေးရာမှာ အနောက်အုပ်စု သီးခြားလွှမ်းမိုးနေခဲ့တဲ့ သမိုင်းဝင်ကာလ ကုန်ဆုံးတော့မှာပါ။ ကမ္ဘာကြီးမှာ တဖက်သတ်ဖြစ်နေတာဟာ အတိတ်မှာ ကျန်ခဲ့တော့မယ့် ကိစ္စပါပဲ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေက ကမ္ဘာ့လူသားတွေကို လွှမ်းမိုးအုပ်ချုပ်ဖို့ အပြင်းအထန် ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် သူတို့ အရာမထင်ခဲ့ပါဘူး။ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ လူများစုက ဒါကို သည်းမခံနိုင်ကြတော့ဘူး။ လက်ရှိအကျပ်အတည်းဟာ ရုရှားအတွက် ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်ဖို့ တိုက်ပွဲသာ ဖြစ်တယ်” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြသည်။

“ရုရှားဟာ အနောက်အုပ်စုရဲ့ ရေပေါ်ဆီလူတန်းစား (the elites) တွေကို စိန်ခေါ်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ဖြစ်တည်မှုကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ရုရှား ကြိုးစားနေတာသာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပူတင်က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် မလျော်ကန်သည့်ဗုံးအမျိုးအစား သုံးရန် ကြိုးစားနေကြောင်း ရုရှား၏စွပ်စွဲချက် နှင့်ပတ်သက်၍ ပူတင်က ငြင်းခုံစရာတစ်ခုကိုလည်း ယခုတလော ပြောကြားနေခဲ့သည်။

ကိယက်ဗ်အစိုးရသည် ထိုသို့ဗုံးအမျိုးအစား သုံးရန် ပြင်ဆင်ခဲ့မှုအပေါ် သဲလွန်စများ ဖုံးဖိရန် ကြိုးစားနေသည် ဟုလည်း ၎င်းက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

မော်စကိုဘက်မှ မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့သည့် နေရာနှစ်ခုကို မိမိတို့ ပုံမှန်စစ်ဆေးကြည့်ရှုပြီးဖြစ်ကြောင်း အောက်တို ဘာ ၂၄ ရက်တွင် နိုင်ငံတကာအဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း ဒွန်နက်စ်ဒေသရှိ ဘက္ကမက်နှင့် ဆိုးလ်ဒါမြို့များတွင် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း တပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်နေကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

ဒွန်နက်စ်နှင့် လူဟန့်စ်ဒေသများတွင် ယခင် သီတင်းပတ် အကုန်ပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲများ အထူးပြင်းထန်ခဲ့သည်။ ၎င်းနယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းများသည် ဒွန်ဘတ်စ်စက်မှု ဒေသကြီးတွင် ပါဝင်ပြီး ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းရှိ မဟာဗျူဟာ အရ အရေးပါသော ခါဆွန်ပြည်နယ်နှင့် ဆက်စပ်တည်ရှိသည်။

အဆိုပါ ဒေသများသည် ရုရှား၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ပူတင်ကြေညာခဲ့သည့် ပြည်နယ် ၄ ခုအနက် ၃ ခုနှင့် အကျုံး ဝင်သည်။ ယင်းသို့ ကြေညာခြင်းကို အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်နိုင်ငံများက တရားမဝင်ဟူ၍ ပယ်ချခဲ့ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လနှင့် ဇူလိုင်လများ၌ လိုင်ဆိုင်ချက်နှင့် ဆီဗီးရိုဒွန်နက်စ် စသည်ဖြင့် အဓိက စက်မှုမြို့များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ဘက္ကမက်မြို့သည် ဒေသတွင်း၌ ရုရှားတပ်များ၏ နှေးကွေးစွာ ရွေ့လျားရာ ပစ်မှတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆိုးလ်ဒါမြို့သည် ဘက္ကမက်မြို့၏ မြောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။

ရုရှားစစ်သား ၂ ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

“ဒွန်ဘက်စ်မှာ အဓိကအချက်အချာ နေရာတွေကတော့ ဆိုးလ်ဒါနှင့် ဘက္ကမက်တို့ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ တိုက်ပွဲတွေ အင်မတန် ပြင်းထန်နေပါတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီးက ၎င်း၏ညစဉ် ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း တပ်စခန်းများကို အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းတပ်စခန်းများသည် ခါကိဗ်၊ ဒွန်နက်စ်နှင့် ခါဆွန်ဒေသများတွင် တည်ရှိကြောင်း ယူကရိန်းတပ်မှ တာဝန်ရှိ သူများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ဘက္ကမက်မြို့ မြောက်ပိုင်းတွင် အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၂၄ နာရီအတွင်း တွန်စကီနှင့် စပရင်းမြို့များတွင် ရုရှားတို့၏ စစ်ရေးအရှိန် မြှင့်လာခြင်းကို ယူကရိန်းတပ်များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ ကြောင်း အိုလက်ဇာဒါနော့ဗ် (Oleh Zhdanov) က အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားတွေဟာ တွန်စကီနဲ့ စပရင်းကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ တပ်တွေ အရွှေ့ အပြောင်း လုပ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့က အဲဒီနေရာ တွေထဲက စစ်ကူတွေ၊ အမြောက်တွေနဲ့ ရုရှားရဲ့ သာလွန် အင်အားကို တန်ပြန်ဖို့ လမ်းကြောင်း ပြောင်းနေပါတယ်” ဟု အိုလက်ဇာဒါနော့ဗ်က အွန်လိုင်းပေါ်သို့ ရေးသား လွှင့်တင်ခဲ့သည်။

Source: Reuters