CNI Article News
၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈
လက်အိတ်မစွပ်ဘဲ ဗလာလက်သီးတွေ ထိုးခဲ့ကြသည်။ ဟန်ဆောင်မှု မျက်နှာဖုံးများ ကွာကျသွားသည်။
သံခင်းတမန်ခင်း ပျက်သွားသည်။ အနည်းဆုံးတော့ လောလောဆယ်ဆယ် ယူကရိန်းသည် ရုရှား၏ အပြည့်အဝ ကျူးကျော်မှုအောက်တွင် ဆက်လက်ရှင်သန်ဖို့ တိုက်ပွဲဝင်နေရတုန်း ရှိသည်။
ဆိုတော့ကာ ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်ကြဦးမှာလဲ … မေးစရာရှိသည်။
ရုရှားအလိုချင်ဆုံးအရာမှာ သမ္မတ ဇာလန်းစကီး၏ အစိုးရရုံးစိုက်ရာ မြို့တော်ကိယက်ဗ်ဖြစ်သည်။ မြို့တော်အတွင်း တိုက်ပွဲခေါ်သံများ ပွက်လောရိုက်နေသည်။
ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် အနောက်အုပ်စုဘက်ယိမ်းသည့် ဆလပ်အနွယ်ဝင် အိမ်နီးချင်း ယူကရိန်းကို သိမ်းပိုက်ရန် ကာကွယ်ရေးအစီအစဉ် အချိန်ယူလေ့လာခဲ့ပြီး ဆိုဗီယက်အုပ်စုဝင် နိုင်ငံဟောင်းအဖြစ် မော်စကို၏ကျော့ကွင်းထဲ ပြန်ထည့် ချင်နေသည်။ သည့်အတွက် ပေးဆပ်မှုတစ်ခုအဖြစ် သံခင်းတမန်ခင်းနှင့် ကမ္ဘာ့ဦးဆောင်မှု အစီအစဉ်အပြင်ဘက်တွင် ပူတင် သည် အထီးကျန်စွာ နေပေးခဲ့သည်။
ရုရှားသမ္မတပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်(TASS)
အပြည့်အဝ ကျူးကျော်စစ် အစီအစဉ်တွင် ခြေလျင်တပ်များနှင့် တင့်ကားများဖြင့် မလိုက်ပါမီ ခုခံမှု(ခံစစ်) ပျော့ပျောင်းစေရန် အမြောက်နှင့် ဒုံးကျည်များကို အသုံးပြု၍ မြောက်၊ အရှေ့နှင့် တောင်မှ အမြောက်သုံးတပ် တိုက်ခိုက်ရေးမျဉ်းများ ပါဝင်သည်။ ပူတင်သည် ဇာလန်စကီးအစိုးရကို လျင်မြန်စွာ ကမောက်ကမဖြစ်စေပြီး လက်နက်ချကာ မော်စကိုကို အားပြုသော ရုပ်သေး အစိုးရဖြင့် အစားထိုးခြင်းကို အရသာရှိရှိ ကြည့်ချင်သည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အမျိုးသားတော်လှန်ရေး အရှိန်အဟုန်ကို တည်ဆောက်ခြင်းမှ နှစ်ရှည်လများ မြို့ပြလှုပ်ရှားမှုကို တားဆီးဟန့်တာနိုင်ဖို့ ဖြစ်သည်။
မဟာဗျူဟာလေ့လာရေး နိုင်ငံတကာအင်စတီကျူမှ ဘရစ်ဘန်ဘယ်ရီ(Brig Ben Barry)က “အချိန်တိုအတွင်း ရုရှားနိုင်ငံကို အောင်မြင်စွာ သိမ်းပိုက်လိုက်နိုင်ရင်တော့ ဗျူဟာမြောက် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ စစ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးအောင်မြင်မှု ဖြစ်ချင် ဖြစ်လာ မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ယူကရိန်းအစိုးရကို ဖျက်ဆီးပစ်မှာ မဟုတ်ဘူး”ဟု ပြောသည်။
ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှု အစီအစဉ်သည် လုံးလုံးလျားလျား အစီအစဉ် မရှိသေးကြောင်း၊ ရုရှား တပ်ဖွဲ့ဝင် ရာနှင့်ချီ သေဆုံးပြီး ခုခံ မှု အားကောင်းသော်လည်း တိုးတက်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်စစ်ထောက်လှမ်းရေးက ပြောကြားသည်ဟု ဘီဘီစီမှ ဆက် လက် ရေးသားဖော်ပြသည်။
ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ အရာရှိကြီးများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)
ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းတပ်များထက် သုံးပုံတစ်ပုံထက် သာလွန်ပြီး ယူကရိန်း၏ စစ်ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေး နှင့် ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ မည်မျှကြာကြာ ထိန်းထားနိုင်သလဲဆိုသည့် မေးခွန်းများ မေးစရာ ရှိသည်။
ယူနီဖောင်းဝတ်ထားသော စစ်တပ်အပြင် တောင့်တင်းစွာ ခုခံကြဖို့ နိုင်ငံတစ်ဝန်းမှ တိုက်ပွဲဝင်ကြမည့် အမျိုးသားများကို ခေါ် ယူကာ အရန်တပ်များအဖြစ် မောင်းပြန်သေနတ် အလက် ၁၈,၀၀၀ သုံးစွဲနိုင်ရန် ကိယက်ဗ်မြို့သားများထံ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ဖြစ် သည်။
အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ နယ်နိမိတ်နှင့် နီးကပ်သော ရုရှား၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှန်သမျှကို စိတ်လှုပ်ရှား စွာ စောင့်ကြည့်နေကြသည်။ အက်စ်တိုးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် Kusti Salm သည် ယူကရိန်း အား စစ်ရေးအကူအညီများ ပိုမိုရရှိရန် တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်နေသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။
ယူကရိန်း အမျိုးသမီးစစ်သားကိုတွေ့ရစဉ်(AFP)
"သူတို့ကို Javelin တင့်ကားဖျက် ဒုံးကျည်တွေ၊ လေယာဉ်ပစ် ဒုံးကျည်တွေ၊ ခဲယမ်းမီးကျောက်တွေနဲ့ အကာအကွယ်ပစ္စည်း တွေ ပေးဖို့လိုအပ်တယ်။ နေတိုးနိုင်ငံတိုင်းက သူတို့ကို ကူညီသင့်တယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ယူကရိန်းစစ် စတင်သည်နှင့် အတော်များများ မေးကြသော မေးခွန်းမှာ မြောက်အတ္တလန္တိတ် စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး) ဘယ်မှာ လဲဟူ၏။ နေတိုးသည် ယူကရိန်းသို့ တမင်တကာ ဝင်ရောက်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက် ရှိသည်မဟုတ်။ ယူကရိန်းသို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ခြင်းအား နေတိုးက ပြတ်ပြတ်သားသား ငြင်းဆိုထားပြီး ဖြစ်သည်။
ထို့ထက်ပို၍ တိကျစွာပြောရလျှင် ယူကရိန်းသည် နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ဝင် မဟုတ်သောကြောင့် နေတိုးသည် ရုရှားနှင့် စစ် မတိုက်လိုပေ။။ အကယ်၍ ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုသည် ယူကရိန်းအား ရေရှည်သိမ်းပိုက်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားပါက ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအတွင်း အာဖဂန်မူဂျာဟစ်ဒင်အပေါ် အမေရိကန်က ပံ့ပိုးပေးခဲ့သကဲ့သို့ အနောက်နိုင်ငံများက ယူကရိန်း သူပုန်ထမှုကို ကောင်းစွာ ထောက်ခံနိုင်မည်ဟု စိတ်ကူးနိုင်သည်။
ထိုစိတ်ကူး ပုံဖော်ကြည့်လျှင်လည်း ပူတင်က ပုံစံတစ်မျိုးမျိုးဖြင့် လက်တုံ့ပြန်ရန် အလားအလာရှိသောကြောင့် ၎င်းစိတ်ကူး သည် အန္တရာယ်မများလှပေ။
ရုရှား/ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကြားက ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်(AFP)
ပြောရမည်ဆိုလျှင် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် မော်စကိုထံမှ လွတ်လပ်ရေးရရှိရန် တခဲနက် မဲပေးခဲ့ကြပြီး ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် နျူကလီးယား လက်နက်များကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသော ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများသည် ရုရှားတစ်နိုင်ငံလုံး၏ ချေမှုန်းမှုခံရလျှင် ဆယ်စုနှစ်သုံးစု နောက်ပြန်လှည့်မည့် အလားအလာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။
လတ်တလော ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များကို နှောင့်ယှက်မှုဖြစ်စေသည့် ထုထည်ကြီးမားသော မေးခွန်းမှာ “ရုရှားသမ္မတပူတင် သည် ယူကရိန်းပြီးနောက် ဘာဆက်လုပ်ဖို့ စိတ်ကူးရှိသလဲ”ဆိုသော မေးခွန်း ဖြစ်၏။
ပူတင်သည် ပိုလန်၊ လစ်သူယေးနီးယား၊ လတ်ဗီးယားနှင့် အက်စတိုးနီးယားတို့ကဲ့သို့ နိုင်ငံများလို အလှည့်အပြောင်း တစ်ခု အဖြစ် သွေးဆောင်ခံရပြီး အနောက်အုပ်စု(နေတိုး)လက်သို့ ယူကရိန်းပါသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေခဲ့သည်။
Source: BBC
(ဘီဘီစီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် Frank Gardner ရေးသားထားသည့် Ukraine: What happens next? ခေါင်းစီးဖြင့် သတင်းဆောင်းပါးကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)
