CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃
၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးသည် မည်ကဲ့သို့သော အခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာနိုင်သလဲ ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးလျက် ရှိနေသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တချို့နေရာများ၌ စစ်ရေးများရှိနိုင်သလို တချို့နေရာများမှာတော့ ဆွေးနွေးမှုများ ရှိနိုင်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “လာမယ့်နှစ်က စစ်ရေး တချို့ပြောက်ကျား ပြောက်ကျားပေါ့။ တချို့နေရာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ထို့အတူပဲ တချို့ နေရာ ဆွေးနွေးတာတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဆွေးနွေးတစ်ဝက် အနှောင့်အယှက် စစ်ရေးနှောင့်ယှက်မှုတွေ ပြဿနာ တွေက တစ်ဝက်တော့ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ သို့သော်လည်းပဲ နိုင်ငံတကာ အခြေအနေ၊ တိုင်းသူပြည်သားတွေ အခြေ အနေ၊ နောက်ပြီးတော့ ပြည်သူလူထုရဲ့ အခြေအနေကို ကြည့်တော့ စစ်ရေးအပေါ်မှာတော့ နည်းနည်းလေးတော့ ခြေကုန်လက်ပန်းကျနေတဲ့ သဘောရှိတယ်၊ ပြည်သူလူထုကတော့ ခံစားနေရတဲ့ဟာတွေက နည်းနည်းလေးတော့ မခံနိုင်တော့တဲ့ သဘောရှိတော့ ဒီဆွေးနွေးရေးဘက်ကို နည်းနည်းလေး ဇောင်းပေးသွား နိုင်တယ်လို့ ယူဆ တယ်ဗျ။ အဲဒီ ဆွေးနွေးရေးဘက်ကို ဇောင်းပေးတဲ့ အခြေအနေကနေ တည်ငြိမ်မှု တစ်စုံတရာ ရနိုင်တယ်၊ တည်ငြိမ်မှု တစ်စုံတရာ ရလို့ရှိရင် အဲတည်ငြိမ်မှုကနေ ကျနော်တို့ ရွေးကောက်ပွဲတို့ ဘာတို့လည်းပဲ ပုံစံတစ်မျိုးမျိုး နဲ့တော့ ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်တာပေါ့ဗျာ၊ အဲတာကတော့ ကျနော် အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံတွေရယ်၊ ကမ္ဘ့အခင်းကျင်း ရယ်၊ အားလုံးက ပြောဆိုတိုက်တွန်းနေတဲ့ သဘောဖြစ်နေတော့ စစ်ရေးကိုတော့ ဒီနှစ်ထဲမှာ အားပေးမယ့် နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းတော့ မမြင်ဘူးဗျ၊ အဲတာကြောင့် လာမယ့်နှစ်ကတော့ ဒီတစ်ဝက်စီ တစ်ဝက်စီပေါ့ဗျာ၊ တချို့ဒေသမှာ စစ်ရေးရှိနိုင်တယ်၊ အများအားဖြင့်တော့ စစ်ရေးရှိပြီးသား နေရာတွေမှာ နည်းနည်းပြန်ငြိမ်သွား နိုင်တယ် ကျနော်အဲသလို အကဲခတ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
MNDAA ခေါင်းဆောင်များနဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်က ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးကို တွေ့ရစဉ်
တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့တွင် နစကနှင့် MNDAA တို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နှင့် ၁၆ ရက်များက တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီး သဘောတူညီမှု တစ်စုံတရာ မရရှိဘဲ ဆွေးနွေးမှု ပြီးဆုံးသွားခဲ့ သည်။
ထို့အတူ ပြည်တွင်းရေး အခြေအနေများအား နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဆွေးနွေးဖြေရှင်းမည်ဟု ရက္ခိုင်အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် (ULA/AA) က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်မြောက်ခဲ့ပါကလည်း မအောင်မြင်နိုင်ကြောင်း၊ စစ်ရေးအရသာ ပြန်လည်တင်းမာလာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။
ထို့ပြင် ယောဒေသလွတ်မြောက်ရေးအတွက် မဟာမိတ်များဖြင့် ပူးပေါင်းပြီး စစ်ရေးအရှိန် မြှင့်သွားမည်ဟု ယောတပ်တော်(YA)က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သလို မြန်မာပြည် အလယ်ပိုင်း အား ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်ရေးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ စစ်ဆင်ရေးရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်၌ ကျောင်းသားလက်ရုံးတပ်တော် (SAF) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများအား ဖိတ်ခေါ် ကြိုဆိုလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သလို တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တချို့သည် ဖက်ဒရယ်နှင့် တိုင်းရင်းသား အခွင့်အရေးအား ပြောနေသော်လည်း လက်တွေ့တွင် ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲစေရန် ဦးတည်ဆောင်ရွက်နေသည် ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။
AA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်
၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှုများ လျော့ကြစေရန် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာသော လမ်းကြောင်းကိုပဲ သွားသင့်သည်ဟု ရခိုင်အမျိုးသားကွန်ရက်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ထူးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ဒီ ၂၀၂၅ မှာတော့ စစ်ရေးဟာ ၂၀၂၄၊ ၂၃ ထက်ပေါ့နော် ပိုပြီးတော့တင်းမာတဲ့ အခြေအနေ ရောက်လာမှာ တော့ ကျနော်တို့ မလိုလားဘူး၊ အဲတော့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာတဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကိုပဲ ကျနော်တို့ကတော့ သွားစေချင်တာပေါ့နော်၊ AA ကလည်း လက်ရှိထုတ်ပြန်ထားတယ်၊ နောက် Non-State actors ကနေ State actors အဆင့်ကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့ တချို့နေရာ ပြည်နယ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ပေါ့နော်၊ တစ်ပြည်နယ်လုံး သိမ်းထားတဲ့ အချက်ပေါ်မှာ ကျနော်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနဲ့ ဘယ်လိုညှိနှိုင်းမလဲဆိုတဲ့ အချက်ကို တပ်မတော်ဘက်ကလည်း စဥ်းစားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်တယ်၊ ထို့အတူ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဘယ်လို ညှိနှိုင်းကြမလဲ လက်ရှိအနေအထား မြေပြင်မှာ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြို့တွေရော ဘယ်လိုစီမံ ခန့်ခွဲကြမလဲ၊ လက်ရှိ တပ်မတော်က လေကြောင်းတွေ ဒီလိုဒီလိုပဲ ဆင်နေမလား၊ ဒါဆိုရင် တိုင်းပြည်ငြိမ်းချမ်းမှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်၊ ဒီလိုအချက်တွေပေါ်မှာ ကျနော်တို့က နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်းကို အမြန်ဆုံးသွား စေချင် တယ်၊ ဒီအတွက် ကျနော်တို့ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အကျဥ်းသားတွေကို လွှတ်ပေးစေချင်တယ်၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင်ပေါ့နော်၊ ဒါတွေကို ကျနော်တို့ လုပ်စေချင်တယ် အဓိက တိုင်းပြည် စီးပွားရေးလည်း အလွန်တရာ အောက်ဆုံးကို ရောက်နေပြီ ဖြစ်လို့ပေါ့နော် ဒီအချက်တွေကို ကျနော်တို့ ပြောရတာဖြစ်တယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများသည် ယခုနှစ်ပိုင်းအတွင်း ပိုမိုဆိုးရွားလာသည့်အပြင် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေရသူ ၃ သန်းကျော် ရှိနေကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်နေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR) က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
