CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅
လာမည့် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့တွင် အရေးပေါ်ကာလ သက်တမ်း ၆ လ တိုးထားသည်မှာ ကုန်ဆုံးတော့မည် ဖြစ်၍ နစကအနေဖြင့် နောက်ထပ် သက်တမ်းတိုးလာနိုင်သလားဆိုပြီး နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးမှု ရှိလာသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ နှင့်အညီ နိုင်ငံရေးအရ အရေးပေါ်ကာလအား နောက်ထပ် ၆ လ သက်တမ်း တိုးမြှင့်ခဲ့သည်မှာ မကြာမီ ကုန်ဆုံးတော့မည် ဖြစ်သည်။
အရေးပေါ်ကာလအရ အာဏာရယူထားသည့် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်သည် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရထံ သတ်မှတ်ကာလအတွင်း အာဏာလွှဲအပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နစက သက်တမ်းကုန်ပြီးနောက် မည်ကဲ့သို့ ဆက်သွားမည်ဆိုသည်ကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကာ/လုံ အစည်းအဝေးတွင် တွေ့ရသော ယာယီသမ္မတဦးမြင့်ဆွေ
၎င်းက “ခင်ဗျားတို့ ကျနော်တို့ ပြန်သုံးသပ်ရင် ခုနက သူ့ကို တာဝန် တစ်နှစ်ပေးတယ်၊ တစ်နှစ်နဲ့ မလုံလောက် ပါဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေကြောင့် သာမန်အခြေအနေမှာ ၆ လ နှစ်ကြိမ်တိုးတယ်၊ နှစ်နှစ်ပြည့်သွားတယ်၊ သာမန် အခြေအနေ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ထပ်ပြီးတော့ ၆ လ ပေးတယ်၊ ဒေါ်သီတာဦးတို့ကတော့ သာမန်အခြေအနေဆိုတဲ့ အနေအထားမှာ ၆ လနှစ်ကြိမ်မို့လို့ သာမန်အခြေအနေ မဟုတ်ရင်လည်းပဲ နှစ်ကြိမ်အထိ ပေါ့ဗျာ ၆ လ နှစ်ကြိမ် ယူခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သဘောတင်တာ တွေ့တယ်၊ ဒါပေသိ SAC ဥက္ကဋ္ဌတွေနဲ့ ကာကွယ် ရေးဦးစီးချုပ်အနေနဲ့ တွေ့တဲ့အခါမှာ သာမန်မဟုတ်တဲ့ အခြေအနေကို နှစ်ကြိမ်ယူသင့်သလား မယူသင့်ဘူးလားဆိုတာ သူပဲ ဆုံးဖြတ်ရမှာ လက်ရှိ နိုင်ငံရေး တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အနေအထားကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရင်ဗျာ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့် အမြင့်ဆုံးနဲ့ အနိမ့်ဆုံးပေါ့ဗျာ၊ အာဏာအပ်နှင်းတာ ၆ လ နှစ်ကြိမ်မှာ လက်ရှိ အနေအထားအရ ဆိုရင် အနိမ့်ဆုံးကိုပဲ သူယူမှာ ၆ လ နှစ်ကြိမ် ပေးထားပါလျက်နဲ့ သဘောက သာမန်မဟုတ်တဲ့ အခြေအနေမှာ တစ်ကြိမ်ပဲ ယူခဲ့တဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်အောင် သူကြိုးစားမှာ မတတ်သာလို့ အရေးပေါ်ကာလ ဥပဒေအရ သူတာဝန် ယူရတယ်၊ အဲဒီမှာလည်းပဲ သမန်အခြေအနေမဟုတ်တဲ့ အခြေအနေကို နှစ်ကြိမ်ယူခွင့် ရှိရင်တောင်မှ တစ်ကြိမ်ပဲ ယူခဲ့တဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်အောင် သူ့ဖက်က ဆောင်ရွက်မှာ အဲဒါကြောင့် ၃၁ ရက် ဒီလဆိုတာမျိုး ခန့်မှန်း ကြတာပေ့ါဗျာ၊ လာမည့် ၈ လပိုင်း ၁ ရက်နေ့မှာ ကာ/လုံကိုအပ်ရင် အသွင်ကူးပြောင်းတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်အောက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ကျင်းပပေးပြီးမှ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်ကို သူက အာဏာအပ်ရမှာကိုးဗျ” ဟု ပြောသည်။
နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာ၍ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၇ အရ နိုင်ငံတော်တာဝန်များကို ရယူ ထားချိန်တွင် ပြည်တွင်း/ ပြည်ပ နှောင့်ယှက် ဟန့်တားမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ သာမန်အခြေအနေ မဟုတ်သည့်အတွက် အရေးပေါ်ကာလ ကြေညာထားမှုကို နောက်ထပ် ၆ လတိုးမြှင့်ရန် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
လက်ရှိကာလမှာ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆောင်ရွက်နေသည့် ကာလဖြစ်သောကြောင့် မည်ကဲ့သို့ ဆက်ဖြစ်နိုင်သည်ကို ပြောရန်ခက်ခဲကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှာ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦး က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကာ/လုံ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်
၎င်းက “အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သုံးသပ်ချက်တွေလည်း အများကြီး ထွက်ပါတယ်၊ ကျနော်တို့ တစ်ချက်တော့ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ်၊ တစ်ခုရှိတာက ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ဖို့အတွက်လည်း ပြောထားတာ ရှိတယ်၊ ခုနပြောတဲ့ မြေပြင် အခြေအနေအရ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အပိုင်းပေါ့၊ နောက်တစ်ခါကြတော့ တကယ်တမ်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ် မယ်ဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက်အရွေးခံတဲ့ ပါတီတွေအတွက် လုံခြုံရေး ပေးနိုင်မလား၊ မပေးနိုင် မလားဆိုတဲ့အချက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေက စဉ်းစားစရာ အများကြီးရှိတာပေါ့လေ၊ အဲဒီတော့ နည်းနည်းလေးတော့ အချိန်ယူပြီး စောင့်ကြည့်ရမယ်လို့ ထင်တယ်၊ ကျနော်ထင်တာကတော့ မိုးတွင်းကာလ ကုန်သွားပြီးမှ အဲဒီအပိုင်းကို ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုတာ သုံးသပ်လို့ ရလိမ့်မယ်ထင်တယ်၊ အခုအခြေအနေကတော့ မိုးတွင်းကာလလည်း ဖြစ်တယ်၊ နောက်တစ်ခါကြတော့ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေကလည်း ဆောင်ရွက်နေ ဆဲ ကာလလို့ ပြောလို့ရတဲ့အတွက်ကြောင့် ယတိပြတ်တော့ ဘာဖြစ်မယ်တော့ သုံးသပ်လို့ ခဲယဉ်းပါတယ်၊ အဲဒီ တော့ နည်းနည်းအချိန်ယူပြီး စောင့်ကြည့်ဖို့တော့ လိုပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က တပ်မတော်မှ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းပေးဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟု ဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်ကိုအရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာကာ တာဝန်ယူလျက်ရှိနေသည်။
အဆိုပါ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားမှုသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂ နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီးနောက် ပုဒ်မ ၄၂၅ အရ သက်တမ်း ၆ လတိုးခဲ့ရာ ယခုလ(ဇူလိုင်) ၃၁ ရက်နေ့တွင် သက်တမ်းပြည့်မည်ဖြစ်သော်လည်း ဒုတိယ အကြိမ် သက်တမ်း ၆ လတိုးပိုင်ခွင့် ရှိနေသေးသည်။
