အပြန်အလှန် ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများနှင့် ပွဲဆူခဲ့သော အာဆီယံဖိုရမ်

CNI International News

ဂျကာတာ၊ ဇူလိုင်  ၁၅

ဇူလိုင် ၁၄ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ကျင်းပသည့် အရှေ့တောင်အာရှ နှစ်ပတ်လည် လုံခြုံရေးဆွေးနွေးပွဲသို့ နိုင်ငံပေါင်း ၂၄ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဆွေးနွေးပွဲကို ကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု၊ ယူကရိန်း စစ်ပွဲနှင့် မြောက်ကိုရီးယားဒုံးကျည် အကြောင်းအရာများက လွှမ်းမိုးခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်နေ့က အာဆီယံဒေသဖိုရမ် (ARF)ကို တရုတ်၊ အမေရိကန်နှင့် ရုရှားတို့မှ ထိပ်တန်း သံတမန်များ တက်ရောက်ခဲ့ကြရာ ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပေါက်ကွဲမှုများ၊ ပြင်းထန်သည့် ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများ၊ အင်အားကြီးများကြား ဆူညံသည့် ရန်စောင်မှုများ၊ အခန်းထဲမှ ဒေါသတကြီး ထွက်ခွာသွားမှုများနှင့် ပွဲဆူခဲ့သည်။

အဖွင့်စကား ပြောကြားရာတွင် အိမ်ရှင်ဖြစ်သည့် အလှည့်ကျ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရတ်နို မာဆူဒီ (Retno Marsudi)က ဖိုရမ်အနေဖြင့် နောက်တစ်ဆင့်ဖြစ်သည့် ပဋိပက္ခများကို တားဆီးသော သံခင်းတမန်ခင်းဟုသာ ရှေ့ရှုသင့်သည်ဟု တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ 

 “ပြိုင်ဆိုင်မှုကို ပိုဖြစ်အောင်လုပ်နေရင် ဒေသကြီးဟာ ဆက်ပြီး ကွဲပြားနေဦးမှာပါပဲ။ ကျမတို့ ဒေသကြီးဟာ ပေါက်ကွဲနိုင်ခြေရှိတဲ့ ပြဿနာတွေ အများကြီးနဲ့ပါ။ ပြဿနာတွေက ပိုပိုပြီး ရှုပ်ထွေးလာပါတယ်”ဟု သူမက ပြောသည်။ 

ဘလင်ကင်နဲ့ ဝမ်ယိတို့ကို တွေ့ရစဉ်

“ပြဿနာတွေက ပိုရှုပ်ထွေးလာလို့လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ခြေကို ကောင်းကောင်း ကိုင်တွယ်တတ်ဖို့ လိုအပ်လာ ပါတယ်။ အာဆီယံဖိုရမ်ဆိုတာက ငြိမ်းချမ်းရေးကို မရမက အကောင်အထည်ဖော်ဖို့၊ ဒေသတွင်းမှာ ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြေကို တားဆီးဖို့ ယာဉ်သဖွယ် အသုံးပြုဖို့ပါ”ဟု သူမက ဆက်ပြောသည်။ 

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင် (Antony Blinken)က အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသ၊ ထိုင်ဝမ် ရေလတ်ကြားနှင့် ယူကရိန်းတွင် ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်ရေးအတွက် တိုက်တွန်းသွားခဲ့သည်။ 

ယခုရက်သတ္တပတ်တွင် မြောက်ကိုရီးယားက ၎င်း၏ ဝါဆောင်း-၁၈(Hwasong-18) တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်း ဒုံးကျည်ကို စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် အတွက်လည်း ဘလင်ကင်က ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။ 

“ဒေသကြီးကိုရော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မပျံ့ပွားရေးမူကိုပါ ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ တရားမဝင်တဲ့ အဖျက်လက်နက် စီမံကိန်းနဲ့ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုတွေကို ရပ်တန်းကရပ်ဖို့ ကျနော်တို့ လက်တွဲ အလုပ်လုပ် ကြဖို့ လိုအပ်တယ်တယ်” ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ဘလင်ကင်က တရုတ်သံတမန် ဝမ်ယိနှင့်လည်း အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်သည့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ အင်အားကြီးနှစ်ခုကြား ကွဲပြားခြားနားမှုများကို ပြေပြစ်သွားစေရန် ဆက်ဆံမှုများတွင် လတ်တလော အကျဆုံးပင် ဖြစ်သည်ဟု ပြောသည်။ 

ဝမ်ယိက နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ် ရောက်ရန် အမြော်အမြင်ရှိရှိ လက်တွေ့ကျရန် အရေးကြီး သည်ဟု ဘလင်ကင်အား ပြောကြားခဲ့သည်။ 

လာဗရော့ဗ်ကို တွေ့ရစဉ်

ယမန်နှစ်က အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ (Nancy Pelosi)က ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် အာဆီယံဖိုရမ်တွင် ကန်-တရုတ် ပဋိပက္ခကြောင့် ပျက်သလို ဖြစ်သွား ခဲ့ရသည်။ 

တရုတ်ကလည်း အမေရိကန်၏ လုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အနေဖြင့် ကိုယ့်မင်းကိုယ့်ချင်း ထိုင်ဝမ်ကျွန်း တစ်ဝိုက်တွင် ကျည်အစစ်ဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သလို ဝါရှင်တန်နှင့် အဆက်အသွယ် လမ်းကြောင်းများကိုလည်း ဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့သည်။ 

အာဆီယံဖိုရမ်သို့ တက်ရောက်လာသူများထဲတွင် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့ဗ် (Sergei Lavrov)လည်း ပါဝင်သည်။

လာဗရော့ဗ်သည် ဂျကာတာတွင် အမေရိကန်အရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း သူ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် မာရီယာ ဇာခါရိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

တရုတ်သံတမန် ဝမ်ယိက လာဗရော့ဗ်နှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် နှစ်နိုင်ငံ မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်ဆံရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ယခုရက်သတ္တပတ် အင်တာဗျူးတွင်မူ လာဗရော့ဗ်က အနောက်က ၎င်း၏ သြဇာကို ထိန်းသိမ်းထားမည့် အစီအစဉ်များကို မစွန့်လွှတ်သေးသရွေ့ သို့မဟုတ် ရုရှားကို ရှုံးနိမ့်စေလိုစိတ် အားကြီးနေသရွေ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲ သည် အဆုံးသတ်ဦးမည် မဟုတ်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်