CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

အခြားနိုင်ငံများကဲ့သို့ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်လည်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေပြီး ကူးစက်မှုနှုန်းများ ပြန်မြင့် လာပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် အဓိက ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ် သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းကလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတစ်ဦးသည် ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိပြီးနောက် သေဆုံး သွားခဲ့ကာ သေဆုံးရသည့်အကြောင်းအား ထိုင်းကျန်းမာရေးဌာနမှ မထုတ်ပြန်သော်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် အထူးသတိထား ဂရုစိုက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “တချို့နေရာတွေဆိုရင် အရေးပေါ် ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးစခန်းတွေ တောင် ယာယီစခန်းတွေတောင်မှပဲ သူတို့ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ပြောတယ်။ ဒါကတော့ သတိထားရမယ်။ ဘယ် လောက် ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သေချာပြောလို့မရဘူးပေါ့။ သူတို့ကတော့ အဲဒီလောက်ပဲပြောတာ။ ဒါပေ မယ့် အဲဒီလောက်ပြောတယ်ဆိုရင် အနည်းဆုံးတော့ ၁၀ နဲ့တော့ မြှောက်လိုက်တော့။ များသောအားဖြင့် ဖုံးကွယ် တယ်လေ သူတို့က။ တကယ်လို့ဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ အသွားအလာတွေရပ်မယ်၊ လုပ်ငန်းတွေရပ်မယ်ဆိုရင် နံပါတ်တစ် ကျနော်တို့အလုပ်သမားတွေပဲ အရင်ဆုံး ထိမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အလုပ်ရှင်တွေကတော့ သူတို့ နိုင်ငံမှာက သူတို့နိုင်ငံသားဆိုရင် သဘောက လူမှုဖူလုံရေးအရ အစိုးရကနေ ထောက်ပံ့ကြေးတို့ ဒါတွေက သူတို့က နည်းနည်း သူတို့လူမျိုး၊ သူတို့အလုပ်သမားတွေဆိုရင် လုပ်နိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ကျနော်တို့လိုမျိုး အလုပ်သမားတွေက အများ စုက လူမှုဖူလုံရေးဘာတွေက ဝင်ထားတဲ့လူတွေက ဒီလောက်မများဘူးလေ။ နောက်ပြီးရင် မိသားစုများတဲ့လူတွေ လက်ရှိမှာတောင်မှ အထောက်အထားနဲ့ပတ်သက်လို့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ မြောက်များစွာ အကုန်ကျခံနေရလို့ အကြွေးတွေနဲ့ အဲဒီလိုဖြစ်နေတယ် အများစုပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီပြဿနာတွေက အလုပ် လက်မဲ့ပြဿနာတွေ၊ နေထိုင်ခွင့် ဒါတွေအကုန်လုံးကြုံမှာ ပြဿနာတက်မှာ” ဟု ပြောသည်

ထိုင်းကျန်းမာရေးဌာနက ဆေးထိုးနေကြစဉ်

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းပိုး အိုမီခရွန်မျိုးကွဲ XBB.1.16 အား တွေ့ရှိထားကြောင်း၊ ၎င်းရောဂါ အမျိုးအစားသည် လျင်မြန်ကူးစက် လွယ်သည့်အပြင် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေးအားလည်း တိမ်းရှောင်နိုင်စွမ်း ရှိသည်ဟု ထိုင်းအခြေစိုက် Chiang Mai News သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် မိမိတစ်ကိုယ်ရည်အတွက် ကျန်းမာရေးကာကွယ် စောင့် ရှောက်မှုများကို ကိုဗစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်ကာလများအတိုင်း လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂ နှစ်ကျော်ကျော် ဒီ COVID-19 ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ နဂိုက နှာခေါင်း၊ ပါးစပ် ပိတ်တဲ့အကျင့်ကို မြန်မာတွေ က လုံးဝ လက်မခံဘူး။ သူတို့နေရထိုင်ရ ကျဉ်းကျပ်တယ်။ အဆင်မပြေဘူး။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အုပ်ချုပ်ပုံ နည်းစနစ်က ဒေသ ၇၇ ခုရှိတယ် ခရိုင်။ အဲဒီခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကနေ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သင့်လျော်သလို စီမံအုပ်ချုပ်ကြ တာ။ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ နည်းစနစ်တွေ၊ လက်ကို အယ်လ်ကိုဟောနဲ့ ဆေးကြောတာတွေ၊ စက်ရုံထဲကို ဝင် တာ၊ ထွက်တာနဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ စနစ်တကျ စစ်ဆေးပြီးမှ ဝင်ရတာတွေ၊ ထွက်ရတာတွေ လုပ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အကယ်၍များ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေမှ COVID-19 တကျော့ပြန် ပြန်ဖြစ်လာပါပြီ အထူးဂရုစိုက် နေထိုင်ကြပါဆိုရင် နဂိုကတည်းက ၂ နှစ်ခွဲ ၃ နှစ်နီးပါးလောက် အသားကျနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ထွေထွေထူးထူး အန္တရာယ်မရှိလောက်ဘူးလို့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းငါးဖမ်းလှေမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားလာခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ခရီးသွားလာ ကြမှုနှင့် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများသည်လည်း တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ပြန်သည့် သတင်း အချက် အလက်များအား အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့် လေ့လာနေသင့်ကြောင်းနှင့် သတိပြု နေထိုင်သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က အကြံပြု ပြောကြားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၀

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှင့် သေဆုံးမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားများ၊ ဒုက္ခသည်များ အထူးဂရုစိုက်ကြရန် မလေးရှားရောက် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နောက်ဆုံးအချက်အလက်များအရ ဧပြီ ၈ ရက်နေ့အထိ ၁၄ ရက်တာ ကာလအတွင်း အတည်ပြုထားသော ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသူဦးရေသည် ၈၇ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပြန်မြင့်တက် လာခဲ့သည့်အပြင် သေဆုံးမှုမှာလည်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာကြောင်း နိုင်ငံတကာသတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် CNA သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် နှာခေါင်းစည်းများကို ပြန်လည်တပ်ဆင်ကြရန် ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက လူထုအား တိုက်တွန်း ထားသည့်အတွက် မလေးရှားတွင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် သတိပြု ဂရုစိုက်ကြရန် မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ စက်ရုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “စက်ရုံတွေမှာဆိုရင်လည်း ကွက်ကြား ကွက်ကြား မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲကလည်း ဖြစ်နေတာ ပဲ။ ဒီလို အနေအထားမျိုးမှာ အရင်လို mask တို့ဘာတို့ ပြန်သုံး၊ လက်တွေဘာတွေ အမြဲတမ်း ဆေးကြောပြီးတော့ social distance အရင်လို ပြန်ပြီးတော့ နေကြရင် ကောင်းတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုက ဟိုအရင်ကလို နေ့စဉ်နဲ့အမျှ တစ်ရက် တစ်ရက် ဘယ်လောက် ကူးစက်တယ်ဆိုတာကို အတိအကျ တင်ထားတာတွေ မရှိတော့ ဘူး။ သို့ပေမယ့်လည်း ကူးစက်မှုက ပြန်မြင့်လာနေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်တာ အကောင်း ဆုံးပေါ့နော်။ အခု အနေအထားမျိုးမှာတော့ မလေးရှားအစိုးရ အာဏာပိုင်တွေကလည်း နည်းနည်း ပူပန်မှုတော့ ရှိတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီရက်ပိုင်း အတွင်းမှာပဲ သူတို့ရဲ့ ဟာရီရာယဟာဂျီ(အိဒ်နေ့) နှစ်ကူးကလည်း လာတော့မယ်။ အဲဒီအတွက်ကို သူများတွေ ကလည်း ရွာပြန်တာတို့ လူအများကြီး တွေ့ပြီးတော့ ဆုတောင်းပွဲတို့ ဘာညာ လုပ်တာ တို့ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက် ဒီဟာရီရာပြီးရင် ဒီကူးစက်မှုက များလာလို့ရှိရင်တော့ ဘာတွေဖြစ်မလဲ ဆိုတာ လည်း မသိသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော့်စိတ်ထင်တော့ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းတော့ ရှိမယ်လို့တော့ ထင်တာပဲ။ lockdown တို့ ဘာတို့ အနေအထားမျိုးတော့ သူတို့လည်း အဖြစ်ခံတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့လည်း အခုမှ စပြီး တော့ စီးပွားရေး ပြန်ဦးမော့ဖို့ ဦးတည်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ဒီလိုမျိုး ထိခိုက်ဖို့ အတွက်တော့ သူတို့လည်း အထိအခိုက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှား ကျန်းမာရေး အာဏာပိုင်များက နှာခေါင်းစည်းများအား အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ဌာနများတွင် မဖြစ်မနေ တပ်ဆင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော်လည်း ကျန်နေရာများတွင် တပ်သင့်သည်ဟုသာ တိုက်တွန်းထားပြီး မဖြစ်မနေ တပ်ရမည်ဟု ပြောဆို ထားခြင်း မရှိပေ။

မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုသည် ယခုထက် ပို၍ မြင့်တက်လာမည်ဆိုပါက လုပ်ငန်းခွင်များသို့ ထိခိုက် မှုများ ရှိလာနိုင်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို(CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

မလေးရှား နိုင်ငံသူ/သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးညီညီလွင်က “ကူးစက်နှုန်းက ဘယ်လောက်များလာမလဲ၊ သေတဲ့ရာခိုင်နှုန်းက ဘယ်လောက် များလာမလဲ ဆို တဲ့ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်မှာပေါ့။ အထူးသဖြင့်ကတော့ အားလပ်ရက်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အစိုးရရုံးကလည်း ၃၊ ၄ ရက်ပိတ်တယ်၊ ခရီးသွားလာမှုများတယ်၊ ကျနော်တို့ဆီမှာ သင်္ကြန်လိုမျိုးပေါ့ သူတို့ဆီမှာလည်း ဥပုသ်ထွက်တဲ့ ရက်တွေဆိုတော့ လူအုပ်လိုက် သွားလာမှုတွေ များတဲ့အခါကျတော့ ကူးစက်မှုကတော့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ နည်း နည်းလေး များလာနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီနောက်ပိုင်းတစ်ချက် စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ တချို့ ကူးစက်မှုများ တဲ့ နေရာတွေကျတော့ အကွက်လိုက် အကွက်လိုက် အစိုးရကနေ ခရီးသွားလာတို့၊ ဆိုင်ဖွင့်တာ စားသောက်ဆိုင် တို့၊ နောက်လုပ်ငန်းခွင်တို့ အဲဒါတွေ ပိတ်တာတွေတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ လောလောဆယ်တော့ အဲဒီအဆင့်ထိ တော့ မရောက်သေးပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်က မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်း၊ အလုပ် မရရှိခြင်းများကြောင့် ဝင်ငွေမရှိသဖြင့် စားဝတ်နေရေးပိုင်းများတွင် အင်မတန် အခက်အခဲများ ဖြစ်ခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ကာလများတွင် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းအလိုက် ကူညီထောက်ပံ့ပေးမှုများ လုပ်ဆောင် ခဲ့ရကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ထိုင်းသို့ သွားရောက်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပြီးကြောင်း လက်မှတ်တွင် QR code မပါပါက ထိုင်းဘက်မှ ပေးမဝင်ကြောင်း မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ကိုဗစ်ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လမှ စတင်ကာ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ၃ နှစ်နီးပါးအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “QR code နဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုး လက်မှတ်ပေါ့ အဲဒီဟာထွက်ရင်တော့ ထိုင်းဘက်ကလည်း စစ်တာဖြစ်တဲ့အတွက် သွားလို့ရပါတယ်။ ဒီဘက်က ခွင့်ပြုလိုက်ရင် QR code ထွက်တဲ့ ထောက်ခံစာမပါဘူးဆို ထိုင်းဘက်ကလည်း ခွင့်မပြုဘူးနော်။ အဲဒါတံတား ၁ ရဲ့ ထိပ် ဟိုဘက်မှာ သူတို့က ပိတ်ထားတာပေါ့နော်။ ထိုင်းရဲက သူကစစ်တယ် စစ်တဲ့အချိန်မှာ ပြန်လာရမယ့် အနေ အထားမျိုးရှိမှာပေါ့။ ဒီဘက်က လွှတ်လိုက်တယ်ဆိုရင်တောင် အဓိကက နှစ်ကြိမ်၊ သုံးကြိမ်ဆိုတာထက် ကာကွယ် ဆေးထိုး QR code နဲ့ ပါတဲ့ဟာက ပိုအဆင်ပြေတယ်။ ပထမပိုင်းက QR code မပါလည်း ထိုင်းဘက်က ပေးသွား တဲ့ အနေအထားပေါ့။ နောက်ပိုင်းကျ ထိုင်းဘက်ကလည်း QR code စစ်လာတယ်လို့ပြောလို့။ QR code မရှိရင် ထိုင်းဘက်ကကို စစ်တာဖြစ်နေတာ။ ကျနော်တို့ကလွှတ်လိုက်တယ်ဆိုရင် ထိုင်းဘက်ကစစ်ရင် QR code မပါရင် လက်မခံဘူး။ သွားတဲ့လူတွေက ကျနော်တို့ကို ပြန်ပြန်ပြောတော့ပေါ့နော်။ အဲဒီမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုး အထောက် အထား အဓိကစစ်တာကတော့ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေပေါ့နော်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးလက်မှတ် စစ်ပြီးတော့ တုံကင်ပေးတယ်၊ တုံကင်ပေးပြီးမှ လ.ဝ.က ဆီက သွားပြီးတော့ နေ့ချင်းပြန် ဒါမှမဟုတ် စာအုပ် အဲဒါနဲ့ သွားကြ တယ်။ QR code ထွက်ထားတဲ့ ထောက်ခံစာ ပါရင်တော့ ဘာ အခက်အခဲမှ မရှိပါဘူး။ အဓိကကတော့ အဲဒါတော့ စီစဉ်ပေးရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းဘက်သို့ ထိုတံတားမှ ဖြတ်သန်းသွားလာမည့်သူများအနေဖြင့် မှတ်ပုံတင်၊ QR code ပါသည့် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံထားပြီးကြောင်းလက်မှတ်နှင့် ၆ညအိပ် ၇ ရက်သက်တမ်းရှိ ယာယီနယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ် TBP(Temporary Border Pass)၊ ၁၃ ည အိပ် ၁၄ ရက်သက်တမ်းရှိ Border Pass တို့ဖြင့် သွားရောက် နိုင်ကြောင်းသိရသည်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့်လက်မှတ်

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတား စဖွင့်ချိန်တွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်‌ဆေး ၂ ကြိမ် ထိုးနှံပြီးသူ များအား သွားရောက်ခွင့်ပြုသော်လည်း ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်ထိုးနှံပြီးသူများကိုသာ သွားရောက်ခွင့်ပြုတော့ကြောင်း သိရသည်။

ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်အပြည့် မထိုးနှံရသေးသူများအား မြဝတီ အမှတ်(၁) တံတား ဝင်ပေါက်တွင် ထိုးနှံပေးသည့် အပြင် မြဝတီမြို့ ရပ်ကွက်ရုံးများတွင်လည်း လက်ခံထိုးနှံပေးနေကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းဘက်မှ မြန်မာဘက်သို့ ဝင်ရောက်လာမည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက်လည်း ကိုဗစ် ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံပြီးကြောင်းကိစ္စမှာ အခက်အခဲများရှိကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို ပြန်ဖို့ပေါ့ ထိုင်းကနေ မြန်မာကို ပြန်မယ့်အချိန်မှာ မဲဆောက် ဘက်ကအခြမ်းက ကျန်းမာရေးအာမခံစာရွက်တွေ စစ်တာပေါ့။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးစစ်တယ်။ အဲဒါမရှိရင် နည်းနည်းလေး အခက်အခဲတွေရှိတယ်ပေါ့။ ပြန်ထွက်ဖို့ခွင့်မပေးတာတွေ ဘာတွေဆိုတော့။ ဆေးသွားထိုးရန် အတွက်လည်း အခက်အခဲကရှိသွားပြန်ရော။ မြန်မာတော်တော်များများက ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ်ကတော့ လူတိုင်းထိုးပြီးပြီ။ အချို့တွေဆိုရင်တော့ ၃ ကြိမ် ထိုးပြီးသွားပြီပေါ့။ ဆေးထိုးထားတဲ့လက်မှတ် မပြနိုင်ရင်လည်း အဲဒီမှာ ပြဿနာက ရှိပြန်‌ရော။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို တစ်စုံတစ်ရာ ငွေကြေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ထပ်ပြီးတော့ ကုန်လာမယ့် လမ်းပေါက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ငွေကြေး တတ်နိုင်တဲ့သူတွေဆိုရင် ပြဿနာမရှိပေမယ့် သေရေး ရှင်ရေး အတွက် မိဘ၊ ညီအစ်ကို၊ မောင်နှမ အခြားခြား သော အကြောင်းအရာတွေကြောင့် အရေးပေါ် ပြန်ရမယ့်သူတွေအတွက်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့မှ အခက်အခဲရှိတယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ကြသည့် မြန်မာများ တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေ ၁၅၀ မှ ၂၀၀ ကြားရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံဘက်အခြမ်းသို့ ထိုင်းနိုင်ငံသားများ ဝင်ရောက်မှုများလည်းရှိပြီး အများစုသည် နေ့ချင်းပြန် ဝင်ရောက်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေ ၁၀၀ နီးပါးခန့်ရှိကြောင်း လ.ဝ.က စာရင်းများအရ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့ကလည်း ကိုဗစ်ကြောင့် ပိတ်ထားခဲ့ရသည့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်ခုဖြစ်သော တာချီလိတ်-မယ်ဆိုင် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေး တံတားအား ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် ပြုထားပြီ ဖြစ်သော်လည်း စစ်တွေမှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ဆေးဝါးပြန်လည် ဖြန့်ဖြူးရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း ရခိုင်ရှိ ဆေးကုန်သည်များနှင့် ဆေးဝါးဖြန့်ချိသူများထံ မှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့မှ တဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့သို့ ဆေးဝါးတင်သွင်းရာတွင် နယ်/လုံ ဝန်ကြီး၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်သွင်း၍ ရသော်လည်း စစ်တွေမြို့မှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ပို့ဆောင်ရာ၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များက ခွင့်ပြုပေးခြင်းမရှိဘဲ စာရွက်စာတမ်းများ တောင်းခံမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စစ်တွေမှ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ နေသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို လာဖို့လည်း ခက်ခဲတယ်။ ပြည်နယ်အချင်းချင်း မဟုတ်သေးဘူး။ နောက်ပြီး တော့ စစ်တွေရောက်ပြီး တခြားမြို့နယ်ကို ထွက်ဖို့လည်း တော်တော်လေးကို ခက်ခဲနေတယ်။ လောလောဆယ် မြောက်ဦးဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ ကျောက်တော်ဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ ကျောက်ဖြူကို ကျနော်တို့ လုံးဝ သယ်ခွင့်မရှိဘူး။ နယ်လုံပါလည်း သယ်ခွင့် မပေးဘူး။ ဒေသန္တရအမိန့်အရ ပေးထားတဲ့ဟာကျတော့ နယ်လုံတင်ဖို့က နည်းနည်း ခက်ခဲတယ်။ ကာစတန်မာက အော်ဒါတင်တာနဲ့ ကျနော်တို့ ပစ္စည်းပို့ဖို့အတွက် ကျောက်ဖြူကို ကျနော်တို့ ပို့မယ် နော် အဲဒါဆိုရင် ကျနော်တို့က နယ်လုံတင်တဲ့အခါမှာ ရက်က နောက်ကျသွားတယ်။ စစ်တွေက ပို့တဲ့ဟာ ဆိုရင် ကျနော်တို့က တစ်ပတ် နှစ်ပတ်လောက် ရောက်မယ်ဆိုတော့ ရန်ကုန်က ပို့လိုက်ရင် ပိုမြန်သွားတာပေါ့။ အဲလိုပဲ သွားပါတယ်။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် တစ်မြို့နယ်မှ အဆင်မပြေဘူး။ ကျနော်တို့ဘက်မှာတော့ စစ်တွေကပို့တဲ့ဟာဆို ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ရှိမယ်နော်။ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြားရှိမယ်။ တောင်ပိုင်းပေါ့ အဲဒီမြို့ကို ပို့ရတဲ့အခါမှာ တော်တော်လေးကို ခက်ခဲတယ်။ အပေါ်က တစ်မျိုး၊ အောက်က ငယ်သားတွေက လမ်းကြောင်းက ဖွင့်တယ်လို့ပြောတယ် ဒါပေမယ့် အောက်မှာက တစ်မျိုး ဖြစ်နေတယ်။ အောက်မှာဖြစ်နေတာက တစ်ခုပေါ့။ အပေါ်ကတော့ ခွင့်ပြုထားတယ် ဒါပေမယ့် ဂိတ်မှာကျတော့ ခွင့်မပြုပြန်ဘူး။ အကုန် စာရွက်စာတမ်း ပြန်တောင်း တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က ဆေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

စစ်တွေမြို့မှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ဆေးဝါးဖြန့်ချီရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေသည့်အတွက် ဆေးကုန် သည်များသည် စစ်တွေမှတဆင့် ပို့ဆောင်ခြင်း မလုပ်ဘဲ ရန်ကုန်မှတဆင့် မြောက်ဦး၊ ကျောက်ဖြူ စသည့် မြို့နယ် များသို့ တိုက်ရိုက် ပို့ဆောင်ခြင်းများကို လုပ်ဆောင်နေရသည်ဟု သိသည်။

ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ရာတွင် ယခုကဲ့သို့ အခက်အခဲ ရှိနေသည့်အတွက် ဆေးဖြန့်ချီသည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးဝါးမှီခို အသုံးပြုနေကြသူများတွင် အခက်အခဲများ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြို့နယ်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ ပို့ဆောင်ရာတွင် ဈေးကြီးပေးပြီး မှောင်ခိုသဘောဖြင့် ပို့ဆောင်နေရသည့် အတွက် တချို့သော ဆေးဈေးနှုန်းများသည် ကျဆင်းမှု မရှိကြောင်း၊ ဆက်လက်၍ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ရာတွင် အခက် အခဲ ရှိနေမည်ဆိုပါက ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု စစ်တွေမှ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ နေသူက ဆက်ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ)တို့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲပြင်းထန် နေချိန်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကုန်လမ်းနှင့် ရေလမ်းတချို့ကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ ပိတ်ပင်ခြင်းကြောင့် ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ခွင့်များလည်း ပိတ်ခံခဲ့ရသည်။

အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ဆေးဝါးများကို ပြန်လည် တင်သွင်းခွင့် ပြုသော်လည်း လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်မှတဆင့် စစ်တွေသို့ ဆေးဝါးတင်သွင်းရာ၌ နယ်/လုံ၏ ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ခဲ့သည်။ နယ်/လုံ၏ ခွင့်ပြုချက်သည် အချိန်ကြန့် ကြာမှုများ ရှိနေသေးသည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က ဆေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်ကတော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်ကို စစ်တွေထိကတော့ နယ်/လုံပါမစ်နဲ့ သွားနေပြီပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက ကျနော်တို့ နယ်လုံရဲ့ ပါမစ်ဆိုတာက ကျနော်တို့ ခွင့်ပြုချက် တင်လို့ရှိရင် ပေးတဲ့ ကျတယ်ဆိုလို့ရှိရင် အရင်တုန်းကတော့ လုံးဝ ပိတ်ထားတဲ့အတွက် ပစ္စည်းပြတ်လပ်မှုတွေတော့ တော်တော်လေး ကြုံတွေ့ရတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် အခုကတော့ ရတော့ ရနေပါပြီ။ ရနေပြီဆိုတဲ့အတွက် ဈေးနှုန်းကတော့ ပြန်ပြီး တော့ နည်းနည်းလေး တည်ငြိမ်လာတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ပစ္စည်းတွေကတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လဲ ဆိုတော့ ကုန်သည်တွေကတော့ နည်းနည်းလေး ပြောရင်တော့ ချက်ချင်း မရဘူးပေါ့။ အရင်လိုတော့ သိပ်မမြန် သေးဘူး။ ကျနော် ကုန်သည်တွေကို မေးကြည့်လိုက်တော့ သူတို့တင်ပြတဲ့ဟာတွေက တအားကြီးတော့ မြန်တာ တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ တင်လိုက်လို့ရှိရင် ၁ ရက်နဲ့ကျတယ်။ ၂ ရက်နဲ့ကျတယ်။ တစ်ခါတလေကျရင် နေ့ချင်းတောင် ကျတာရှိတယ်။ လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ နည်းနည်းလေး စောင့်ရတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိတယ်လို့ ကျနော့်ကို ပြောကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်မှတဆင့် ဆေးဝါးတင်သွင်းရာတွင် ကုန်လမ်းကြောင်းဖြင့် တင်သွင်းပါက စစ်ဆေးရေးဂိတ်များစွာကို ဖြတ်သန်းရသည့်အတွက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များက လေကြောင်း လမ်းဖြင့် သယ်ယူမှုများ လုပ်ဆောင်ခြင်းများလည်း ရှိသည်ဟု ဆေးကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် တစ်လခန့်အကြာတွင် ဆေးဝါးနှင့် ကုန်ပစ္စည်းများ ပြန်လည် သယ်ယူခွင့် ရရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်က ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ အပစ် အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ကုန်းလမ်းကြောင်းနှင့် ရေလမ်းကြောင်းကို ပြန်လည် ဖွင့်ပေးခဲ့သော်လည်း အဓိက အရေးပါသည့် ဆေးဝါးများကို ပိတ်ပင်ထားခဲ့သည်။

သို့သော် အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီး တစ်လခန့်အကြာ လက်ရှိတွင် ဆေးဝါးတချို့ကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ပြန်လည် တင်သွင်း သယ်ယူခွင့် ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တင်သွင်းခွင့်ပါမစ် ယခင်ကကဲ့သို့ လျင်မြန်စွာ ရရှိမည် မဟုတ်သေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆေးဝါးတွေကတော့လေ လက်ရှိ အနေအထားကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ဆီကတော့ ခွင့်ပြုချက် က ရတော့ ရနေပြီ စပြီးတော့ ရနေတယ်လို့တော့ ပြောပါတယ်။ သူတို့ ခွင့်ပြုချက် စပေးတာကတော့ တစ်ပတ် လောက် ရှိပြီပေါ့လေ။ တစ်ပတ်လောက် ရှိပြီလို့တော့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခွင့်ပြုချက်က အရင်လိုတော့ ချက်ချင်းတင်ပြီးတော့ ချက်ချင်း မရသေးဘူးပေါ့လေ။ လောလောဆယ်မှာ သူတို့ပြောတာကတော့ အရင်ရှေ့က တင်ထားတဲ့ အစောင်တွေကလည်း များတယ် အဲဒီအခြေအနေလေးတွေ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ အခုမှ စဖွင့်ပေးခါစဆိုတော့ လက်ရှိကတော့ ပါမစ်တင်လို့ရှိရင် ၄/၅ ရက်လောက်တော့ အနည်းဆုံး ကြာသေးတယ် ဆို ပြီးတော့ သူတို့ကတော့ ပြောပါတယ်။ ရခိုင်အစိုးရရဲ့ နယ်/လုံရဲ့ လက်မှတ်ပါမှ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေက လွှတ်ပေး မယ်ပေါ့လေ။ အဲလိုပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်ထားတာပါ” ဟု ပြောသည်။

ဆေးဝါးများ ရောင်းချနေသော ဆိုင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ ဆေးဝါးများကို သယ်ဆောင်ခွင့် ပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိ ၂ ဆခန့် မြင့်တက်နေသည့် ဆေးဝါး ဈေးနှုန်းများသည် မကြာခင် ပြန်ကျလာနိုင်သည်ဟု ဒေသတွင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောကြသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း၌ ဆေးဝါးဈေးနှုန်းများသည် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ပြတ်လပ်နေမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ လူကြီးများသောက်သည့် ဆေးဝါးများထက် ကလေး ဆေးဝါးမျာသည် ပို၍ ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်နေသည်ဟု ရခိုင်ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

“လောလောဆယ် ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်မှာ ဘာအခက်အခဲ ရှိလဲဆိုတော့ လူကြီးဆေးက ပြဿနာမရှိဘူး ထားပါ ကလေးဆေးက ပိုပြဿနာရှိတယ်။ ကလေးဆေးက အရည်ပုလင်းတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကားနဲ့သယ်တဲ့ အပြင် သင်္ဘောနဲ့ သယ်တဲ့အကြောင်း ရှိမှာပေါ့။ အဲဒါကိုပါ ပိတ်ထားတော့ သယ်ရ တော်တော်လေး ခက်သွား တယ်။ ကလေးတွေအတွက် ဆေးကကျတော့ ပြည်မမှာ ၂၀၀၀ နဲ့ရတဲ့ဟာတစ်ခုက ဒီဘက်မှာ ၇၀၀၀ ပေးပြီး သောက်နေရတော့ အဲဒါတော့ မတရားဘူးပေါ့၊ အဲဒါတော့ ကျနော် ခံစားရပါတယ် ရှင်းရှင်းပြောရရင်” ဟု ပြော သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် ကန့်သတ်ထားခြင်းကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်များနှင့် ကလေးငယ် များသည် ကာကွယ်ဆေးများလည်း မထိုးနှံကြရကြောင်း၊ နာတာရှည်ရောဂါ ဝေဒနာရှင်များလည်း ဆေးများကို ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်စွာဖြင့် ဝယ်ယူနေကြရပြီး ဆေးရုံနှင့် ဆေးခန်းများ၌ ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ဆေးဝါးတချို့ ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ရခိုင်ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ဆေးဝါးများကို ပြန်လည် ခွင့်ပြုရာတွင် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ရှိနေသည့်အတွက် တချို့သော ဆေးဝါးများ သည် သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် လွယ်ကူလျင်မြန်စွာ ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆေးကုန်သည်၊ ဆေးကုမ္ပဏီများနှင့် ဒေသခံများက လိုလားနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဆေးဝါးသယ်ဆောင်ခွင့်များကို ရခိုင်ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ တားမြစ်ထားခြင်းကြောင့် ဆေးဝါးလက်ကျန်များ နည်းပါးလာနေသလို တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ပြတ်လပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ဒေသခံများ၊ ဆေးဝါးကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးဝါးတင်သွင်းသည့် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ မည်သည့် ဆေးအမျိုးအစားမှ တင်သွင်းခွင့် မရသည့်အတွက် လက်ကျန်ဆေးဝါးများကို ထိန်း၍ သောက်သုံးနေရကြောင်း၊ ငွေကြေးတတ်နိုင်သူများအနေဖြင့် ရေရှည်သောက်သုံး နေရသည့် ဆေးဝါးများကို ရန်ကုန်မြို့မှတဆင့် ဈေးနှုန်းကြီး ပေးဝယ်နေကြရကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အကုန်လုံးကတော့ ပစ္စည်းပြတ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေလည်း တော်တော်လေး များလာပြီပေါ့နော်။ လက်ကျန် ဆေးဝါးတွေနဲ့ပဲ ထိန်းထိန်းပြီးတော့ သုံးနေရတော့ တော်တော်လေး ပြတ်နေပြီဆိုတဲ့ အနေအထားတွေတော့ ရှိနေပါပြီ။ သက်ကြီးပိုင်းတွေ သောက်သုံးနေတဲ့ နှလုံးဆေးတို့၊ ဆီးချိုဆေးတို့၊ သွေးတိုးဆေးတို့ ဆိုရင်လည်း မရှိမဖြစ် တဲ့ အရာတွေဆိုတော့ တချို့တတ်နိုင်တဲ့ သူတွေကျတော့ သူ့ဟာသူ ရန်ကုန်ကနေ သူတို့အစီအစဉ်နဲ့ သူတို့ မှာကြ ပြီးတော့ ဒီလိုပဲ သူတို့မှာပြီးတော့ သောက်နေရတယ်။ ဈေးကြီး ပေးနေရတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆေးဆိုင် တစ်ဆိုင်တွင် ဆေးဝါးများ ဝယ်ယူနေကြစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဆေးဝါးလက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းချုပ်မှတဆင့် ဆေးဝါးများ တင်သွင်းပြီး ဖြန့်ဖြူးပေးရန် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဆေးကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးကုန်သည်များက တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ယနေ့အချိန်ထိ ပြည်နယ် ကောင်စီထံမှ အကြောင်းကြားချက် မရရှိသေးကြောင်း ဆေးဝါးကုန်သည်များက ပြောသည်။

နေ့စဉ်သောက်သုံး နေရသည့် ဆေးဝါးများသာမက ရေရှည်သောက်သုံးနေရသည့် တီဘီဆေးများ၊ HIV ပိုးရှိသော လူနာများ သောက်သုံးနေရသည့် ဆေးဝါးများ ပြတ်လပ်နေကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဆေးရုံများနှင့် ဆေးခန်များတွင် အသုံးပြုနေသည့် ပိုးသတ်ဆေးများလည်း ပြတ်လပ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဆေးဝါးများ ပြတ်လပ်ခြင်းနှင့် ဆေးလက်ကျန်များ နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းများ ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လာကြောင်း ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ ဒေသခံ မမြမြသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆေးဝါးက ပြတ်တဲ့နေရာမှာ ပြတ်တာပေါ့လေ။ ဆေးဝါးက သယ်ခွင့်မှ မရှိတာ။ ၂ ဆလောက် တက်သွား တာပေါ့။ ဥပမာ ၅၀၀ နဲ့ ဝယ်နေရတဲ့ဟာဆိုရင် ၁၀၀၀ ပေါ့။ ၁၀၀၀ နဲ့ ဝယ်နေရတဲ့ဟာဆိုရင် ၂၀၀၀ ပေါ့ အဲလိုမျိုး ပေါ့။ အခုဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေတောင်မှ မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေးတွေ ဘာတွေ မထိုးရဘူးလေ။ တီဘီဆေးတွေ ဆိုလည်း ပေးမသယ်ဘူးလေ။ ဆေးဆို ဘာမှ ပေးမသယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အေအေတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် 

ပြည်သူများ အဆင်ပြေစေရန်အတွက် အရေးကြီးသည့် ဆေးဝါးများကို အုပ်စုလိုက် ခွဲခြား၍ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်သွင်းခွင့် ပြုပေးစေလိုကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လူတိုင်း အသုံးပြုနေကြရတဲ့ ဆေးဝါးတွေလည်း ရှိတယ်။ ပြီးရင် ကလေးတွေ သောက်သုံးနေတဲ့ ကလေး တွေအတွက် ဆေးတွေ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဆေးတွေအပေါ်မှာ တာဝန်ရှိတဲ့ သူတွေကတော့ စဉ်းစားပြီးတော့ ဒီဆေးတွေကတော့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ သွားပါ။ ဒီဆေးတွေကတော့ ခွင့်ပြုချက်မလိုဘဲ သွားပါ အဲလိုမျိုးလေးတွေ ကျနော်တို့ အုပ်စုလိုက် ခွဲပြီးတော့ ခွင့်ပြုပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေး ပြည်သူတွေရော၊ ပြောမယ်ဆို ရင် ဒီဘက် ကုန်သည်တွေအတွက်ပါ တော်တော်လေး အဆင်ပြေသွားနိုင်တဲ့ အနေအထားတော့ ရှိပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၌ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား လျက်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ မြောက်ပိုင်းသို့ သွားရောက်သည် ရေလမ်း၊ ကုန်းလမ်းများကို ဖြတ်သန်း သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ထားကြောင်း၊ အလားတူ ဆေးဝါးများ လွယ်လင့်တကူ သယ်ဆောင်ခွင့်ကိုလည်း ကန့်သတ် ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဆေးဝါးသယ်ဆောင်ခွင့်များကို ကန့်သတ်ထားခြင်းကြောင့် မြို့နယ်အများစုရှိ ဆေးဆိုင် များနှင့် ဆေးကုန်သည်များတွင် ဆေးဝါးလက်ကျန် အနည်းငယ်သာကျန်ရှိတော့သည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်မှတဆင့် ဆေးဝါးများကို သယ်ဆောင်ခွင့်ရရှိရန် ခွင့်ပြုချက် တောင်းခံထားသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ယခုလက်ရှိတွင် ရေရှည်သောက်သုံးနေရသည့် ဆီးချို၊ သွေးချို၊ သွေးတိုးကဲ့သို့ ဆေးဝါးများမှာ ပြတ်လပ်နေသည် ဟု ရခိုင်မှ ဆေးဝါးကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့မှာလေ ဆေးက အရင်တုန်းက ပြည်နယ်ဝန်ကြီးဆီက စာမိန့်နဲ့ဆေးတွေ သယ်ယူခွင့်ပေးတယ်။ ကုမ္ပဏီက တရားဝင်ယူတဲ့ စာရှိတယ်ပေါ့နော်။ အခုနောက်ပိုင်းက အဲဒါတွေကို ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့ သယ်ယူလို့မရတော့ဘူးပေါ့။ အဲလိုဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ အခုက ဆေးတွေကတော့ နည်းလာပြီ။ တချို့ဆေးတွေဆိုလို့ရှိရင် ဆီးချို၊ သွေးချိုပေါ့နော် ပြီးရင် သွေးတိုးဆေးတွေ long time သောက်ရတဲ့ဆေးတွေ ဆိုရင် ပြတ်လပ်သွားပြီ မရှိတော့ဘူး။ မရှိတော့တဲ့အခါကျတော့ စားသုံးသူတွေနဲ့တဆင့် ဆေးဆိုင်တွေမှာလည်း နည်းလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ဆေးတွေကို ထပ်အော်ဒါတင်တဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့က မပေး နိုင်တော့ဘူး။ ဒီအချိန်မှာ မပေးနိုင်တော့ အဲဒါတွေက ကန့်သတ်ထားတဲ့ဟာတွေ ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ပါမစ်နဲ့ များ လုပ်လို့ရမလားဆိုပြီးတော့ ကြည့်တဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့နဲ့ ရခိုင်ဆေးလုပ်ငန်းရှင်တွေက ကုန်သည်စက်မှု အသင်းကို သွားပြီးတော့ အကူအညီတောင်းခံလိုက်တယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာ ရေရှည်သောက်နေရတဲ့ဆေးတွေ နည်းလာပြီ၊ တချို့ဆေးတွေက ပြတ်လပ်နေပြီဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အရင်လိုပေါ့နော် တရားဝင်ပါမစ်နဲ့သော် လည်းကောင်း သယ်ယူခွင့်ရရှိဖို့အတွက်ကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးပါရန် ဆိုပြီးတော့ ကုန်သည်စက်မှုအသင်းကို အကြောင်းကြားစာလေးနဲ့ အကူအညီတောင်းခံထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးမြို့မှတဆင့် ဆေးဝါးများသည် ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့သို့ ဝင်ရောက်ပြီး စစ်တွေမြို့မှတဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကျန်ရှိသည့် မြို့များကို ဆက်လက် ဖြန့်ဖြူးကြောင်း သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဆေးဆိုင်တစ်ခု(ဓါတ်ပုံ-CNI)

လက်ရှိတွင် စစ်တွေမြို့သို့ ဝင်ရောက်မည့် ဆေးဝါးများကို ကန့်သတ်ထားသည့်အပြင် ကျန်ရှိသည့် မြို့နယ်များကို လည်း ဖြန့်ဝေခွင့်မရကြောင်း ဆေးဆိုင်များ၊ ဆေးကုန်သည်များနှင့် ဆေးလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ဆေးကုန်သည်များနှင့် ဆေးဆိုင်ကြီးများက တင်သွင်းသည့် စာများ ရောက်ရှိသည့်အချိန်တွင် မြေပြင် အချက် အလက်များကို သေချာစစ်ဆေးပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်ပြသွားမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက ပြောသည်။

“ဆေးဝါးတွေကတော့ လက်ရှိ ဆေးဝါးဖြန့်ချိရေးတွေလုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီရယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ဆေးဆိုင်အကြီး တွေပေါ့လေ ဆေးဆိုင်အကြီးတွေကနေပြီးတော့ သူတို့ဆီမှာ ဆေးလက်ကျန်တွေက နည်းလာပြီဆိုပြီးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကတော့ ကျနော့်ကို နှုတ်အားဖြင့် လာပြီးတော့ ပြောကြတာရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်သိထား သလောက်ကတော့ ဒီနေ့တော့ သူတို့ရဲ့စာတွေ အကုန်လုံး စုပြီးတော့ ကျနော်တို့အသင်းကို ဆေးဝါးသယ်ယူရေး ကိစ္စတွေမှာ အခက်အခဲရှိတဲ့ဟာလေးတွေကို ကူညီပေးပါဆိုပြီးတော့ ဒီနေ့တော့ စာတင်မယ်လို့တော့ ပြောပါ တယ်။လက်ရှိအချိန်ကတော့ သူတို့စာရောက်ပြီဆိုတော့မှပဲ ကျနော်တို့ကတော့ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိ ပုဂ္ဂိုလ် တွေဆီ ကျနော်တို့ အသင်းကနေတဆင့် ဒီဟာတွေကို ကျနော်တို့က အမှန်ကတယ် ဟုတ်ကောဟုတ်ရဲ့လား ဆိုတာကိုလည်း ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ပြန်ပြီးတော့ စစ်ဆေးရအုံးမှာ ကျနော်တို့အသင်းအနေနဲ့ကတော့။ သေချာပြီဆိုတော့မှ ကျနော်တို့ကလည်း အမြန်ဆုံး တစ်ရက်၊ နှစ်ရက်အတွင်းမှာပဲ ဆက်လက်ပြီးတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ဆီကို ကျနော်တို့က ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ကူညီပေးဖို့အတွက် သူတို့ကို ဆက်ပြီးတော့ တင်ပြသွားမယ့် အစီအစဉ်လေးတွေတော့ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆေးဝါးသယ်ဆောင်ခွင့် ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် ဆေးရုံသုံး ဆေးဝါးများအတွက် တင်ဒါအောင်ထားသည့် ကုမ္ပဏီများသည်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ အချိန်မီပို့ဆောင်ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း၊ ပိုးသတ်ရန်အတွက် အသုံးပြုသည့် ဆေးဝါးများသည်လည်း ပြတ်လပ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ဆေးလက်ကျန်နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ဈေးမြှင့်တင်ရောင်းချမှုများ မရှိစေရန် လိုသလောက် ရောင်းချခြင်းမပြုဘဲ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ရောင်းချနေရသည်ဟု ဆေးအရောင်း ဆိုင်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၆

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်စတင်ဖြစ်ပွားစဉ်ကာလကတည်းက သတ်မှတ်ထားသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း၊ ကန့်သတ် ချက်များအား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ခြင်းသည် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ကိုဗစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ချမှတ်ထားသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း၊ ကန့်သတ်ချက်များကို အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

MWRN မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးဘရီက “အရင်ထက်စာရင် ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားတွေအတွက် တစ်မြို့နဲ့တစ်မြို့ သွားလာရတာ လွယ်ကူတာပေါ့။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးတာတွေ ပြစရာမလိုတော့ဘူး။ ကိုဗစ် စစ်တာတွေ လုပ်စရာမလိုတော့ဘူး။ အရင်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားတစ်ယောက်အနေနဲ့ တစ်မြို့က တစ်မြို့ခရီးသွားမယ်ဆိုရင် ၂၄ နာရီအတွင်းမှာ ကိုဗစ်စစ်ထားတဲ့ စာရွက်တွေပါဖို့လိုတယ်။ နောက်ပြီး တော့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးထားတဲ့ စာရွက်တွေပါမှသာ ခရီးသွားလာလို့ရတယ်။ အခုလို ရုပ်သိမ်းလိုက်တဲ့ အခါ ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားတွေ အတွက် သွားလာရတာ အရင်ထက်ပိုပြီး အများကြီးလွယ်ကူမှုရှိတယ်။ အရင်ထက်ပိုပြီး အကျိူးရှိပါတယ်။ တစ်မြို့နဲ့ တစ်မြို့လည်း သွားလာရတာအဆင်ပြေတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အလုပ်တွေ သတ်မှတ်တာလည်း အရင်ထက်စာရင် အများကြီး အဆင်ပြေလွယ်ကူမှုရှိသွားပါတယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုမြင်ကွင်း

ယခင်က မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအနေဖြင့် မြို့နယ်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ သွားသည့်အခါတွင် အခက်အခဲများဖြစ်သည့်အပြင် ကိုဗစ်စည်းမျဉ်းများအား ခုတုံးလုပ်၍ ထိုင်းရဲတို့၏ ငွေညှစ်ခံရခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့ခဲ့ကြသဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ကိုဗစ်ကန့်သတ်ချက်များအား ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် အဆိုပါ ကိစ္စရပ်များ လျော့နည်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရွှေ့‌ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်ပြောင်းခြင်း၊ အလုပ်ရှင် ပြောင်းလဲခြင်းများ လုပ်ဆောင် သည့်အခါတွင် ယခင်ထက် ပို၍ လွယ်ကူသွားကြောင်းနှင့် လက်ရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ များပြားလာကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ထိုင်းကသူက စီးပွားရေးပြန်ပြီးတော့ဖွင့်တဲ့အခါကျတော့ အလုပ် အကိုင်အခွင့်အလမ်းက ပြန်ပြီးများလာတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် ခရီးသွားရာသီက ဒီ အောက်တိုဘာ မှ စတာကို ထိုင်းက သူ့ရဲ့ ၁ ဘီလီယံလို့ခေါ်တဲ့ ဒီနှစ်ကုန်မှာ ခရီးသွားရရမယ်ဆိုပြီး target ထားတယ်လေ။ အခု လောလောဆယ် ၆ သန်းလောက်ရနေပြီဆိုတော့ ကြိုးစားပြီးတော့လုပ်နေတယ်။ အဲဒီတော့ အဲဒီမှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေက အများကြီးဖြစ်လာတာပေါ့။ အဲဒီလိုဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ် သမားတွေအတွက်တော့ အလုပ်အကိုင်ရနိုင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခုလိုမျိုး ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တဲ့အခါ ကျတော့ ပိုပြီးလွယ်ကူတာပေါ့။ လျှောက်ရပြုရတဲ့အခါမှာ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို ကျော်လွှားပြီးလုပ်လို့ရတဲ့အခါကျတော့ ဒါက အလုပ်သမားတွေအတွက်တော့ အရင်ကထက်စာရင် ကောင်းပါတယ်။ အလုပ်ရဖို့ အခွင့်အလမ်းပိုရတယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် ကိုဗစ်ကန့်သတ်ချက်များအား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်သော်လည်း နေရပ်ပြန်ချင်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် နယ်စပ်ဂိတ်များ မဖွင့်သေးသည့်အတွက် နေရပ်ပြန်၍ မရသေးကြောင်း သိရသည်။

 ထိုင်းလဝကအဝင် ပတ်စ်စပို့စစ်ဆေးနေစဉ်

လေကြောင်းဖြင့်ပြန်မည်ဆိုပါက ပတ်စပို့သက်တမ်း ၆ လခန့်ကျန်ရှိသေးသည့် သူများသာလျှင် ပြန်၍ရပြီး ပတ်စပို့သက်တမ်း ၆ လအောက် ကျန်ရှိသူများအနေဖြင့် လေကြောင်းလိုင်းဖြင့် နေရပ်ပြန်၍မရကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နေရပ်ပြန်ချင်သဖြင့် တမင်အဖမ်းအဆီးခံပြီး ပြစ်ဒဏ်ကျခံကာ ငွေကြေးများပေး၍ နေရပ်ပြန်ပို့မည့် စာရင်းထဲသို့ ထည့်ခိုင်း၍ နေရပ်ပြန်ခြင်းနှင့် သောင်ရင်းမြစ်မှ လှေများဖြင့် ခိုး၍ နေရပ်ပြန်ကြခြင်းများ ရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်ထိ ၎င်းကဲ့သို့ နေရပ်ပြန်နေသည့် မြန်မာများ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာအလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုသားကြီးက “အဓိကက သူတို့ ပိုင်ရာဆိုင်ရာတွေ၊ ဒီဘက်က လူတွေကလည်း ပိုက်ဆံယူတယ်။ ဟိုဘက်ကလူလည်း ပိုက်ဆံယူတာပေါ့။ အဓိကကတော့ ကယ်ရီချိတ်တာပေါ့။ ကယ်ရီချိတ်ပြီး လူတစ်ယောက်ကို ဘတ် ၃ ထောင်(မြန်မာငွေ ၂သိန်း ခုနှစ်သောင်းခန့်) ၄၅၀၀ အထိ ပေးပြီးတော့ ဟိုဘက်ကမ်းကို ကူးရတယ်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် ဒီလိုကမ်းကူးတာက တရားဝင်ကူးတဲ့အချိန်တုန်းကဆိုရင် ဒါ ခွင့်ပြုတဲ့အချိန်တုန်းကဆို ဘတ် ၂၀ လောက်နဲ့ ကူးကြတာ။ သောင်းရင်းမြစ်က ခိုးပြန်တာများတယ်။ သောင်းရင်း မြစ်က ခိုးပြန်ရင် ဟိုဘက်ရောက်တာနဲ့ ကိုယ့်အိမ်ကိုယ်ပြန်လို့ရတယ်။ အဖမ်းခံပြီး ပြန်တဲ့အခါကျရင် ဟိုဘက်မှာ လည်း တစ်ရက်ကြာတာမျိုး၊ ၃ ရက် ကြာတာမျိုးပေါ့နော်။ ကိုဗစ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဘက်က စောင့်ကြည့်တာမျိုး ကိုဗစ်စင်တာ ပို့လိုက်တာမျိုးတွေရှိတယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ယခုကဲ့သို့ ကိုဗစ်ကန့်သတ်ချက်များအား ပြန်လည် ရုပ် သိမ်းလိုက်သည့် အတွက် လာရောက်လုပ်ကိုင်မည့် ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းအစား တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှသာ လာရောက်ကြရန်လည်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက တိုက်တွန်း ပြောဆိုသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၄

ကိုဗစ်နှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးဝါးများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာသည့်အတွက် ရေရှည် ဆေးစွဲ သောက်နေရသော နာတာရှည်ရောဂါ ခံစားနေရသူများသည် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း လပွတ္တာ မြို့နယ်နေ ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရသူ ဒေါ်နှင်းယဉ်နွယ်က ပြောသည်။

နာတာရှည်ရောဂါများမှာ ကင်ဆာရောဂါ၊ သွေးချိုဆီးချို၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ ခြေထောက်သွေး ပြန်ကြောရောဂါနှင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါ စသဖြင့် အမျိုးမျိုးရှိကြသည်။

ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရသူ ဒေါ်နှင်းယဉ်နွယ်က “အန်တီဆိုလို့ရှိရင် ဓာတ်ကင်လည်းပြီးရော ၂ နှစ်လောက် သွား တောင် မပြနိုင်ဘူး။ ၂ နှစ်ကျော်လောက်ရှိတယ် ဆေးကိုလေ။ သူတို့ကတော့ သုံးလတစ်ခါတို့ ဘာတို့ခေါ်တာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် အန်တီ မပြနိုင်တော့ဘူး။ မပြနိုင်တော့ဘူးဆိုတာ ကိုယ့်မှာ ငွေရေးကြေးရေး အခက်အခဲက အရမ်းကို ဖြစ်နေတယ်။ ဆေးကုသဖို့ထက် ကိုယ့်မှာက အဖက်ဖက်က ကုန်ကျစရိတ်တွေလည်း ရှိနေတော့ အဲလိုမျိုးတွေ မသွားနိုင် မလာနိုင်၊ အန်တီ ခုဆေးသွားပြတာဆို ၈ လပိုင်းလောက်က တစ်ခေါက်သွားလိုက်တယ်။ မဖြစ်သေးဘူး လေ ငါသွားအုံးမှပဲဆိုပြီး တစ်ခေါက်သွားလိုက်တယ်၊ အဲ့တာတောင် အနည်းဆုံး သုံးသိန်းလောက် ကုန်တယ်၊ အဲ့လိုမျိုးတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ အခက်အခဲတွေကတော့ လူတိုင်းကတော့ ရောဂါဖြစ်လာလို့ရှိရင် ပိုက်ဆံရှိမှ မရှိရင် တော့ အသေခံရမှာပဲ ခုကတော့ ဒီလိုမျိုးတွေ ဖြစ်နေတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း၌ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ဆေးဝါးပစ္စည်းများ ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးခြင်း ကြောင့် ဆေးဝါးပစ္စည်းများ ဈေးကြီးနေကြောင်း သိရသည်။

ဆေးများ ဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ရောင်းချပေးနေစဉ် 

ထို့ကြောင့် လက်လီ/လက္ကား ဆေးဆိုင်များတွင် ဆေးပစ္စည်းများ မတင်နိုင်သေးကြောင်း ဆေးဆိုင်များထံမှ သိရသည်။

ကျန်းမာရေးပညာရှင်တချို့ကတော့ ဆေးပစ္စည်းနှင့် ဆေးဝါး တင်သွင်းမှုကို သက်ဆိုင်ရာက ပိတ်ပင်ထားခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဆေးဝါးနှင့်ဆေးပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်နေသည်ဆိုခြင်းမှာ ဈေးကစားရန်အတွက် အကြောင်းပြ ချက် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောသည်။

နာတာရှည်ရောဂါ ခံစားနေရသူများသည် ဆေးဝါးများကို အချိန်မှီ မသောက်နိုင်ပါက လက်ရှိရောဂါများအပြင် နောက်ဆက်တွဲ ရောဂါများပါ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း Hello ဆရာဝန် ကျန်းမာရေး သတင်းအချက်အလက်စာမျက်နှာ တည်ထောင်သူ အယ်ဒီတာချုပ် ဒေါက်တာ သူရိန်လှိုင်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆီချို တိုင်းထွာနေခြင်း

၎င်းက “အထူးသဖြင့်တော့ နာတာရှည် ရောဂါသယ်တွေမှာ ကင်ဆာလိုမျိုး ၊ ဆီးချိုလိုမျိုး ရောဂါတွေမှာ သူတို့က ဆေးကို ပုံမှန်သောက်ဖို့အတွက်က မဖြစ်မနေ လိုအပ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဆေးကို မဝယ်နိုင်တဲ့ အခါမျိုးကြတော့ ခုနက ပြောတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေ ဖြစ်တာပေါ့။ ဆေးကို လျှော့သောက်ရတာ ဆေး လုံးဝ မသောက်ရတာတော့ ပိုများတယ်၊ လျှော့ရတာထက်တောင် ပိုများတယ်။ တချို့တွေကျတော့ ဆေး လုံးလုံး မသောက်တော့ဘူး၊ ဥပမာ သွေးတိုးရှိတယ်ဆိုပါစို့ သွေးတိုးရောဂါသယ် တစ်ယောက်က နေ့တိုင်းဆေးသောက်ဖို့ အတွက် လိုအပ်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူက အခု ဆေးဈေးတွေက ကြီးတဲ့အခါကြတော့ နေ့တိုင်း မသောက်နိုင်ဘူး၊ နေ့တိုင်းမသောက်နိုင်တဲ့ အခါကြတော့ ဘယ်လိုလုပ်လဲဆိုတော့ တိုးမှ သောက်မယ်ဆိုပြီးလုပ်ရော၊ တိုးမှ သောက်မယ်ဆိုပြီးလုပ်တဲ့ အခါကြတော့ သွေးတိုးနေလား မတိုးဘူးလားဆိုတာ မသိရဘူးလေ။ သူကိုယ်တိုင် မတိုင်းတဲ့ အခါကြတော့ မသိရတဲ့အခါကြတော့ သွေးအရမ်းတိုးပြီးတော့ နောက်ပိုင်းမှာ လေဖြတ်တာတို့ ဘာတို့ အထိ ဖြစ်နိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နယ်ဘက်ဒေသများမှ နာတာရှည်ရောဂါ ခံစားနေရသူများသည် ဆေးဝါးများ ဝယ်ယူရန်နှင့် ဆေး ကုသမှုခံယူရန် ငွေကြေးမတတ်နိုင်သည့် အခြေအနေများကြောင့် အသက် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသူများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်- ၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့ပွားမှုသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိနေပြီး နေ့စဉ် လူနာအရေ အတွက်၂၀၀ မှ ၃၀၀ အထိစစ်ဆေးတွေ့ရှိနေရကာ ကာကွယ်ဆေး မထိုးထားသူအပါအဝင် ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပြီးသူများလည်း ပါဝင်နေသည်ဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

သို့သော် ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေး Booster ထိုးနှံထားပါက ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ နည်းပါးသည့်အတွက် Booster ထိုးနှံကြရန်အတွက် တိုက်တွန်းနေရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ကျန်းမာရေး အသိပညာ မြှင့်တင် ရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဖြစ်ပြီးသားလူလည်း ဖြစ်တယ်။ ဆေးထိုးထားတဲ့သူလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ထိုးထားတဲ့သူတွေနဲ့ မထိုး ထားတဲ့သူတွေနဲ့ Booster မထိုးထားတဲ့ သူတွေမှာ အများဆုံးဖြစ်နေတာ။ သေဆုံးတဲ့ သူတွေလည်း အဲဒီအထဲမှာ အများဆုံး ဖြစ်နေတာ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဆေးထိုးပါလို့ ပြောနေတာ ဒီအချိန်မှာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသူ အများစုသည် နှလုံး၊ သွေးတိုး ၊ ဆီးချို၊ ကင်ဆာ၊ ကျောက်ကပ်၊ အဆုတ် စသည့် ရောဂါ များကို ခံစားနေရသည့် ရောဂါအခံ ရှိကြသူများဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။

ကိုဗစ်ဆေးထိုးနေစဉ် (GETTY IMAGES)

ပရဟိတ လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နေကြသူများကတော့ ပြီးခဲ့သည့် ပထမလှိုင်း၊ ဒုတိယလှိုင်းနှင့် တတိယလှိုင်းများ တွင် ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ဖူးသူများလည်း ပြန်လည် ဖြစ်ပွားကြသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း ပြောသည်။

စေတနာရှင် ပရဟိတမှ ကိုဝေဖြိုးက “First wave မှာဖြစ်ဖြစ်၊ second wave မှာဖြစ်ဖြစ်၊ third wave မှာဖြစ်ဖြစ် သူက ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးတဲ့ လူတော်တော်များများက ကိုဗစ်လက္ခဏာ ပြန်ပြတယ်။ တချို့ဆို အရင်လက္ခဏာ အဟောင်းမျိုး ပြန်ပြတယ်။ အနံ့ပျောက်သွားတာတို့၊ ခံတွင်းပျောက်သွားတာတို့၊ အရသာ ပျောက်သွားတာတို့ အဲလိုမျိုးလည်း တွေ့ရတယ်။ ချောင်းဆိုးရုံလောက်နဲ့လည်း Positive ထွက်သွားတယ်။ သူ့ကို ကျနော်တို့ မေးလိုက်တယ်ပေါ့နော်၊ အရင်က ကိုဗစ်ဖြစ်ဖူးလားလို့ မေးလိုက်တော့မှ သူက ကိုဗစ်ဖြစ်ဖူးတယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်နေ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ ကိုဗစ်ဓာတ်ခွဲ နမူနာ စုစုပေါင်း ၁၂,၂၃၆ ခုကို စစ်ဆေးခဲ့ရာ အတည်ပြုလူနာ ၄၀၉ ဦး တွေ့ရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ ၁ ဦး ရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ကိုဗစ် - ၁၉ ကူးစက်ပျံ့ပွားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကွာရတင်းစင်တာများကို ထားရှိပေးထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ရောဂါအခံ ရှိသူများအတွက် ကုသရေးစင်တာကိုသာ လုပ်ဆောင်ပေးထားကြောင်း ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ သန်းနိုင်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ဆေးထိုးနေစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ကျနော်တို့မှာ အဲလိုမျိုး Q စင်တာထဲ ထည့်တာ မရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ Home isolation တွေပဲ အများ ဆုံး ပေးတာပေါ့နော်။ လူငယ်လူရွယ်တွေ နောက် ရောဂါအခံ မရှိတဲ့သူတွေ သူတို့က Request လုပ်ရင်တော့ ကုသ ရေးစင်တာ ပို့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ သူတို့မှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်လည်း ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ HIV ရှိတယ်၊ အဲလို ပေါ့ ရောဂါအများကြီးပေါ့။ နှလုံးသွေးကြော ပိတ်တာတို့၊ အဲလိုလူတွေလောက်ပဲ ကုသရေးစင်တာ ထားတာပေါ့ နော်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ကိုဗစ်ပျံ့ပွားမှုကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ပြည်ပမှ ဝင်ရောက်လာသူများ ကို တောင်ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ ရိုးမရိပ်သာ ကွာရန်တင်းစင်တာမှာ ထားရှိပြီး ကိုဗစ်ပိုး မတွေ့ရှိမှသာ နေအိမ်သို့ ပြန်လွှတ် ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ကုသရေးစင်တာ အနေဖြင့် ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်ရှိ ဝေဘာဂီဆေးရုံနှင့် တောင်ဥက္ကလာပ မြို့နယ်ရှိ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးဆေးရုံကြီးတို့တွင် ကုသပေးလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅

ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်အတွင်းက ဆွမ်ပရာဘွမ် ၊ အင်ဂျန်းယန် နှင့် တီယန်ဇွပ် ရွာတွေမှာ ကြွက်ဘေး ကြုံတွေ့လာခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေး ဆိုးကျိုးများ ရှိလာနိုင်သည်ဟု တိရစ္ဆာန်ကုဆရာဝန် ဒေါက်တာ သန်းဝင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ကြွက်ပေါများခြင်းကြောင့် ပလိပ်ရောဂါများ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာ သန်းဝင်းက “ဆွမ်ပရာဘွမ်တို့ ဘာတို့ဆိုတာက တောင်ပေါ်ဒေသတွေ ဖြစ်တော့ ပိုများမှာ၊ ဘာလို့ဆို တော့ မိုးရာသီကျတဲ့ အခါမျိုးမှာကြတော့ အဆောက်အဦ အပေါ်အမြင့်တို့ မှာနေတယ် ၊ တွင်းခေါင်းမှာ မနေနိုင် ဘူးလေ ၊ ကြွက်နဲ့ပတ်သက်လာရင်တော့ ဆီးလမ်းကြောင်းပြဿနာ လူတွေမှာ ဖြစ်တာပေါ့နော်၊ တိရစ္ဆာန်က လူကို ကူးဆက်တတ်တဲ့ ရောဂါပေါ့၊ အဲ့လိုပုံစံမျိုးတွေကို ကြွက်တွေ ဘာတွေ ကနေပြီးတော့ ၊ ဘယ်လိုပြောမလဲ ဆိုတော့ (disease from the animal to human) တိရစ္ဆာန်ကနေ လူကိုကူးစက်တဲ့ ရောဂါထဲမှာ အဲ့တာတွေတော့ တွေ့ဖူးမြင်ဖူးတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ကြွက်ပေါများလာခြင်းသည် ကြွက်များကို စားသောက်နေသော တိရစ္ဆာန်များဖြစ်သည့် မြွေ၊ ဇီးကွက် စသော အကောင်များ နည်းပါးလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ပြောင်းခင်းများကို ကိုက်ဖျက်နေသော ကြွက်ကိုတွေ့ရစဉ်

ကြွက်ဘေးသည် လွန်ခဲ့သော တစ်လခန့်က စတင်ကျရောက်နေခြင်းဖြစ်ပြီး အသီးအနှံဖြစ်ထွန်းချိန်မှာ ပိုမိုဆိုးရွား လာကြောင်း၊ အချို့ရွာများတွင် လယ်ယာစိုက်ခင်းများ အားလုံးဆုံးရှုံးသွားကြောင်း တီယန်ဇွပ် ကျေးရွာမှ ဒေသခံ များက ပြောသည်။

ထို့နောက် ကြွက်ဘေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင် ကာကွယ်မှုများ လုပ်နေသော်လည်း နေ့ရော ညပါ လာရောက် ဖျက်ဆီးနေခြင်းကြောင့် ထိရောက်မှု သိပ်မရှိဘူးဟု အင်ဂျန်းယန် ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးရှင်ကွီဇာလီအောင် က ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ အစပိုင်းမှာတော့ ဘာမှ ထင်မှတ်မထားဘဲနဲ့ ရောက်လာတဲ့ အခါကြတော့ ဟိုဟာ မဖြစ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ရောက်လာတဲ့အခါကြတော့ ကျနော်တို့ ဒီကြွက်သတ်ဆေးတွေနဲ့ အဲ့လိုမျိုး နှိမ်နင်းတာပေါ့။ ကြွက်တွေကို ကျနော်တို့က တခြား တောင်ယာအိပ်စောင့်တယ်၊ တောင်ယာအိပ်စောင့်ပြီးမှ ညဆို မီးမွှေးတာမျိုး တောင်ယာ ဘေးက ဝါးရုံတွေမှာ မီးမြှိုက်တာမျိုးတို့ အဲ့လိုမျိုးလုပ်တယ်” ဟုပြောသည်။

ထိုသို့ ကြွက်ဘေး ကျရောက်မှုသည် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်တစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စပါးခင်းပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ရှိခဲ့သော် လည်း ယခုနှစ်တွင် ၅ ဧကထက် မနည်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများရှိကြောင်း အင်ဂျန်းယန် ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးရှင်ကွီဇာလီအောင်က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါကူးစက်မှု ပြန်လည်မြင့်တက်လာကြောင်း ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစား ဝန်ကြီးဌာန၏ ည ၈ နာရီ ထုတ်ပြန်ချက်များတွင် ဖော်ပြလာပြီး စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန် ချက်များအရ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြု လူနာ ၇၀ ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထိုအထဲတွင် ပြည်တွင်းကူးစက်မှုသည် ၆၈ ဦးနှင့် ပြည်ပမှ ဝင်ရောက်လာသူများထဲမှ ၂ ဦးတွင် ကိုဗစ်ပိုး တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်လာနေသည့် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကူညီပေးရန်အတွက် အဆင်သင့် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း စေတနာရှင်ပရဟိတမှ ကိုဝေဖြိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်ရှိမှာတော့ MOHS က စစ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းမှာတော့ ကိုဗစ်တိုးလာတဲ့ လူနာတွေပေါ့ ပြည်တွင်း ပျံ့ပွားမှုတွေလည်း ရှိလာတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် သိပ်ပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပျံ့တာတော့ မတွေ့ သေးဘူးပေါ့နော်။ လက်ရှိမှာတော့ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ကိုဗစ်ဖြစ်လာခဲ့လို့ရှိရင် ကူညီပေးဖို့အတွက် တော့ အသင့်ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာ ကိုဗစ်စစ်တာတို့၊ ကိုဗစ်စစ်တဲ့ swab တွေ ဘာတွေ အကုန် ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ အောက်ဆီဂျင်စက်တွေ၊ အောက်ဆီဂျင်အိုးတွေရော အကုန်လုံးအသင့်ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့လူနာရယ်လို့တော့ သံသယရှိတဲ့ လူနာရယ်ပဲ ရှိပါတယ်။ ကိုဗစ် positive လို့ ပို့ဆောင်ရတဲ့လူနာ ကျနော်တို့ ဒဂုံအရှေ့မှာ မရှိသေးဘူးခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှုနှင့် သေဆုံးမှုသည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် အများဆုံးတွေ့ရှိရပြီး အသက် ၃၀ မှ အသက် ၉၀ ကြားတွင် ဖြစ်ပွားမှု ပိုများကြောင်း သိရသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့်လည်း ကိုဗစ်လူနာများအတွက် လက်ရှိတွင် လူနာကို ပို့ဆောင်ရမည့် လမ်းကြောင်း၊ လိုအပ်သည့်အောက်ဆီဂျင်များနှင့် လူနာထားရှိရမည့် နေရာများကိုလည်း ကြိုတင် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်ထားသည်ဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကျန်းရေးအသိပညာဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက CNI သို့ ပြောသည်။

အောက်ဆီဂျင်များ ပေးဝေသည့် နေရာတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

“လူနာက positive အနေအထား ဖြစ်သွားပြီဆိုလို့ရှိရင် လူနာရဲ့ အနေအထားပေါ် မူတည်ပြီးတော့ မိမိ အိမ်မှာနေတဲ့အဆင့်ကနေ ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးတို့လို တကယ့်အထူးကုဆေးရုံကြီးတို့ တင်ပို့နိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ့။ အောက်ဆီဂျင် လိုအပ်ချက်ဆိုရင် တတိယလှိုင်းကာလမှာ အမြင့်ဆုံးရှိခဲ့တဲ့ အနေအထားထက်စက်တွေက ပိုတောင်ထုတ်နိုင်သေးတယ်။ ဆေးရုံမှာ တင်ထားတဲ့ အောက်ဆီဂျင် ကွန်ဆန်ထရိတ်တာဆိုရင် လက်ရှိမှာကို ၆၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီ။ နောက်ထပ်လည်း လှူဒါန်းတဲ့ အစီအစဉ်ရော၊ နိုင်ငံတော် အစီအစဉ်နဲ့ ဝယ်တဲ့ဟာတွေရော အများကြီးပါပဲ။ တချို့ကျတော့ ရောဂါပိုးရှိပေမယ့် အိမ်မပြန်ချင်ဘူး။ ဘာလို့ဆို အိမ်မှာ အသက်အရွယ်ကြီးတဲ့သူတွေနဲ့ အတူနေရလို့။ အဲလိုလူတွေအတွက်ကိုလည်း နေထိုင် နိုင်မယ့် စင်တာလေးတွေပေါ့နော် ဒါမျိုးလေးတွေ ကျနော်တို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တာလေးရှိတယ်။ ဥပမာ ရန်ကုန်မှာဆိုရင် ဆေးရုံကြီးတွေအနေနဲ့ ဆေးရုံကြီးကတော့ ကျနော်တို့ ဦးစားပေးထားမှာပေါ့နော်။ ဆေးရုံကြီး တွေမှာ ဦးစားပေးထားပြီးတော့ လိုအပ်လာရင် ထပ်ပြီးတော့ တိုးချဲ့ရမယ့်နေရာ မန္တလေးမှာဆို ကန်တော်နဒီ ဆေးရုံလို၊ တိုင်းရင်းဆေးရုံလိုဟာမျိုး၊ ရန်ကုန်မှာဆိုလည်း ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ ဝေဘာဂီဆေးရုံလိုဟာမျိုးပေါ့။ ဒါတွေ ပြည့်သွားခဲ့ရင် ရိုးမစင်တာလို ဟာမျိုးလေးတွေ ဒါမျိုးလေးတွေအထိ ကျနော်တို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ထားတာလေးတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဩဂုတ်လမှစတင်၍ ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ရောဂါအခံရှိသူများ ပြန်လည်သေဆုံးမှုများလည်း ရှိနေပြီး ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့မှ ဒီကနေ့ စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့အထိ သေဆုံးသူ ၆ ဦးအထိ ရှိလာပြီ ဖြစ်သည်။

ယခု တကျော့ပြန် ဖြစ်ပွားလာသော ကိုဗစ်ရောဂါပိုးသည် ကာကွယ်ဆေး မထိုးထားသည့်သူများအနေ ဖြင့် ပြင်းထန်သောရောဂါလက္ခဏာများ ခံစားရပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးထားပါက ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်မှု နည်းပါးသည်ဟု သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ရာသီတုပ်ကွေးကဲ့သို့ ရောဂါလက္ခဏာတူသော်လည်း ရက်ရှည် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းနှင့် နေထိုင်ရာ အနီးပတ်ဝန်းကျင်တွင် ယင်းကဲ့သို့ ရောဂါလက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများသို့ ပြသရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြောသည်။