CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၇

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် မျိုးစပါးများအတွက် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ မျိုးစပါးများ ဖြန့်ဝေပေးနေပြီ ဖြစ်သော်လည်း ဖြန့်ဝေပေးနိုင်သည့် ပမာဏသည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေသအစုံရရှိရန် လုံလောက်သည့် အနေအထား မရှိသေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် စစ်တွေသို့ သင်္ဘောဖြင့် မျိုးစပါး တင်းပေါင်း ၃၀၀၀၀(သုံးသောင်း)ရောက်ရှိနေပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် မောင်တော၊ ဘူးသီး တောင်၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏာန်းကျွန်း၊ ကျောက်တော်နှင့် မြောက်ဦး မြို့နယ်များသို့ ဖြန့်ဝေပေးနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မျိုးစပါး ဖြန့်ဝေပေးနေတာတော့ ရှိနေတယ်။ ဒေသအစုံ ရဖို့ကတော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူး။ ရခိုင်ဒေသ တော် တော်များများက မိုခါမှာ တော်တော်များများ အထိနာသွားကြတယ်။ အခု သူတို့ပေးတဲ့ အနေအထားကတော့ လုံလောက်တဲ့ အနေအထား ရှိနိုင်မှာ မဟုတ်သေးဘူး။ သူတို့မှာရှိတဲ့ ပေးနိုင်တဲ့ အရေအတွက်ကို အခု ဆုံးရှုံးသွား ကြတယ်ဆိုတဲ့ စာရင်းအပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ သူတို့တွက်တာနဲ့ တူပါတယ်။ လုံလောက်တဲ့ အနေအထား မရှိ ဘူးဆိုတာ အဲဒါ။ သူတို့မှာ ပေးနိုင်တာက ဆိုပါစို့ မျိုးစပါးတင်း ၃ သောင်းဆိုရင် ၃ သောင်းကို အခြေခံပြီးတော့ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ မြို့နယ်ပေါ့ မြို့နယ်ရှိမယ်။ မြို့နယ်ထဲက ရွာတွေရှိမယ်။ အဲဒီအခြေအနေပေါ်မှာ တွက်ဆပြီးတော့ သူတို့ပေးတာနဲ့ တူတယ်။ ဝေငှတဲ့သဘောပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်မှ လယ်သမားများအတွက် မျိုးစပါးတင်း ၇၀၀၀၀ ကျော်ကို ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ပြောထားသော်လည်း မျိုးစပါးများမှာ မြို့နယ်ဒေသအများစုတွင် ရောက်ရှိလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

စပါးများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးစပါးစိုက်ဧက ၂ သိန်းကျော် ပျက်စီးသွားပြီး လယ်တစ်ဧကလျှင် မျိုးစပါး ၁ တင်းခွဲ အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် မျိုးစပါးလိုအပ်ချက်သည် တင်းပေါင်း ၃ သိန်းခန့် လိုအပ်မည်ဟု ဦးကျော်ဇံက ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ရခိုင်ဒေသကို ကျနော်တို့ကြည့်ရင် စိုက်ဧကနဲ့ ကျနော်တို့ အခု မုန်တိုင်းမှာ ဆုံးရှုံးသွားနိုင်တဲ့ အနေအထား အဲဒီ ၂ ခုကို ယှဉ်ကြည့်ရင်တော့ အနီးစပ်ဆုံး ခန့်မှန်းခြေ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည် မြောက်ပိုင်းဒေသ မှာ ပါသွားတဲ့ မြို့နယ်တွေရယ်၊ မုန်တိုင်းဒဏ်ကို အလူးအလဲ ခံခဲ့ရတဲ့ တနည်းအားဖြင့် ပြောရမယ်ဆိုရင် မျိုးစပါး ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ရွာတွေရယ် အဲဒါကို တွက်ကြည့်ရင်တော့ ကျနော်ထင်တယ် ၂ သိန်းဝန်းကျင်လောက် ရှိလိမ့်မယ် စိုက်ဧက။
စိုက်ဧက ၂ သိန်းဝန်းကျင်လောက် မျိုးစပါး လိုအပ်လိမ့်မယ်။ ၁ ဧကကို ကျနော်တို့ ပျိုးစိုက်မယ်ဆိုရင် ၁ တင်း။ ကြဲမယ်ဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကြဲကြတယ်ပေါ့နော် မစိုက်ကြဘူး။ အဲဒီလိုဆိုရင် ၁ တင်းခွဲ လိုတယ် ၁ ဧကကိုပေါ့နော်။ တင်း ၃ သိန်းနီးပါး လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စစ်တွေ၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ မြောက်ဦး၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ပေါက်တောနှင့် ရသေ့တောင် စသည့် မြို့နယ် ၈ မြို့နယ်သာ မျိုးစပါးများ ရရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကျွဲ/နွားဖြင့် အဓိက လုပ်ကိုင်နေကြသည့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွင် မုန်တိုင်းအတွင်း ကျွဲ/နွားများ သေဆုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် မျိုးစပါး ရရှိသော်လည်း ထွန်ယက်ရန်အတွက် ထွန်စက်များ လိုအပ်နေသည်ဟု မြောက်ဦးမြို့နယ် ဓညဝတီ တောင်သူလယ်သမားအသင်းချုပ် အတွင်းရေးမှူး ဦးမောင်သိန်းလှက ပြောသည်။

စပါးပင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အထူးသဖြင့်ကတော့ ရသေ့တောင်က မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ခံရတဲ့အတွက် ရသေ့တောင်ကို တော့ မြောက်ဦးထက်စာရင် ထောက်ပံ့တဲ့အဖွဲ့တွေ ပိုပြီးတော့ သွားတာရှိတဲ့အတွက် အဲဒါကတော့ လုံလောက်ပြီ လို့ ထင်ပါတယ် မျိုးစပါးပေါ့။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက မျိုးစပါး လုံလောက်မှု ရှိပေမယ့် မလုံလောက်နေတာက ထွန်စက်ပါ။ အဲဒီမှာ ကျွဲနွားတွေ သေကုန်တယ်။ အဲဒီနေရာက ကျွဲ/နွားနဲ့ လုပ်တဲ့နေရာမျိုး ဖြစ်တဲ့အတွက် ထွန်ယက်ဖို့ကိစ္စမှာ စက်ကိရိယာ လိုအပ်ချက်ကတော့ ရှိနေတယ်ဆိုတာ သိရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မုန်တိုင်းပြီးနောက် ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ ပျက်စီးသွားသည့် မျိုးစပါးပမာဏနှင့် စိုက်ပျိုးဧကများကို စာရင်းကောက်ရာတွင် တောင်သူများနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများက စာရင်းအချက်အလက် တင်ပြရာ၌ ကျန်ရှိခဲ့သည့် လယ်ဧကများရှိနေကြောင်း၊ ထိုသို့ စာရင်းမပါသည့် မြို့နယ်ရှိ တောင်သူများသည် မျိုးစပါးများ မရရှိဘဲ ဖြစ်နေ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ တောင်သူများအတွက် မျိုးစပါးများကို စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၊ ကုလသမဂ္ဂဖွံ့ဖြိုးရေး အစီအစဉ် UNDP၊ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်နှင့် တခြားသော ကုမ္ပဏီများက ထောက်ပံ့မှုများ ရှိကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

တောင်သူများကို မျိုးစပါးထောက်ပံ့နေမှု အခြေအနေ၊ ဖြန့်ဝေပြီးစီးမှုများနှင့် ပေးဝေသည့် ပမာဏများကို သိရှိရန် အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းသော်လည်း ဖုန်းလက်ခံ ဖြေကြားခြင်း မရှိပေ။