CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

မကြာသေးမီက ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းပိုင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ယူကရိန်းအား အမေရိကန်လုပ် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့သည့် ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အစိုးရအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အံ့အားသင့်ဖွယ် ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့သည် ဘာတွေ ကြံနေသလဲဆိုသည့် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်များသည် စစ်ရေးအရ တန်ဖိုးကြီးမားသည်ကို လက်ခံရမည်ဖြစ်သော်လည်း လက်နက်များ အသုံး ပြုခွင့်ပေးသည့် အချိန်နှင့် မဟာဗျူဟာ ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့၏ ကျယ်ပြန့်သော ရည်မှန်းချက် များကို ကျွမ်းကျင်သူများက မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့ကြသည်။

စစ်ရေးရှုထောင့်မှ ကြည့်မည်ဆိုပါက ATACMS ဒုံးကျည်များ၏ သက်ရောက်မှုကို အတိအကျ သိရဖွယ် မရှိသော် လည်း ထိုဒုံးကျည်များသည် ယူကရိန်းအတွက် တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုဒုံးကျည်များနှင့် ယူကရိန်းက တောင်းဆိုထားသည့် လက်နက်စနစ်များကို စစ်ပွဲအစပိုင်း ကတည်းက အသုံးပြု ခွင့်ပေးခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းအတွက် အသာစီးရနိုင်သော အနေအထားတွင် ရှိနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် ရုရှားသည် ခံစစ်ကို အခိုင်အမာ ပြင်ထားခဲ့ပြီဖြစ်သဖြင့် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် မြင့်တက်လာသည့် ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့များက ထိုကဲ့သို့သော အဓိကလက်နက်များကို ထောက်ပံ့ပေးရန် နှောင့်နှေးခဲ့ခြင်းသည် အခွင့်အရေးကို ဖြုန်းတီးပစ်ရာ ရောက်နေသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက မြေမြှုပ်မိုင်းများ ထောက်ပံ့မှုကဲ့သို့ အမေရိကန်၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအရ အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် ဆိုးရွားနေသည့် စစ်မြေပြင် အခြေအနေကို ချိန်ညှိရန် ရုန်းကန်နေရပုံအား ပြသနေသည်။

အမေရိကန်အစိုးရကမူ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းချက် အနည်းငယ်သာ ပေးခဲ့သဖြင့် လေ့လာသူများအကြား အဓိက သီအိုရီ ၂ ခု ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ပထမသီအိုရီမှာ အမေရိကန်သည် ရုရှားကို အပြစ်ပေးရန်အတွက် ယူကရိန်းအား ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြု ခွင့်ပေးပြီး ရုရှားနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများကို ယူကရိန်းတွင် ဖြန့်ကြက်ချထားမှု၊ အီရန်နှင့် တရုတ်ထံမှ စစ်ရေး အထောက်အပံ့များကို ဆက်လက် ရယူနေမှုတို့ကို တုန့်ပြန်ရန် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့ ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုတိယသီအိုရီမှာ နောက်တက်လာမည့် ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြပ်ရိုက်စေရန် ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် အာဏာရလာခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ ထောက်ပံ့မှုကို လျှော့ချခြင်း၊ ယူကရိန်း ကို ဖိအားပေးပြီး ရုရှားနှင့် သဘောတူညီချက်ရရန် ညှိနှိုင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်လာနိုင်သည်။

ထိုအခြေအနေကို ဟန့်တားရန်နှင့် ယူကရိန်းကို ရောင်းစားမည့် ထရမ့်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို အခက်တွေ့စေရန် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

ATACMS ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်နေစဉ်

သို့သော် ထိုသီအိုရီ ၂ ခုစလုံးသည် အရဲစွန့်လုပ်ရသည့် လှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် နျူကလီးယား အန္တရာယ် လည်း ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) အနေဖြင့်လည်း ထိုအခြေအနေမျိုးကို ထိုင်ကြည့်နေမည် မဟုတ်ပေ။

အမေရိကန်က ယူကရိန်းကို ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးကြောင်း ကြေညာချက်နှင့်အတူ ပူတင် ကလည်း နျူကလီးယား လက်နက်များ အသုံးပြုသွားမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် ကျယ်ပြန့်သည့် ဆန်းစစ်ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ပရမ်းပတာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ကမ္ဘာ့စင်မြင့် ထက်တွင် အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုအားထားနိုင်စွမ်းသည် လျော့ကျသွားခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသည် တည်ငြိမ်သွားပြီဟု ပြောကြားနေသည့် အမေရိကန်အရာရှိများ၏ အသံများ ပျောက်ကွယ်မသွားမီ အချိန်မှာပင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှစပြီး အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ပူတင်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပျော့ကွက်ကို နင်းပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနှင့် ယခင် ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စု နယ်စပ်တစ်လျှောက် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ရုရှား-တရုတ်-အီရန်-မြောက်ကိုရီးယားအကြား မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုမြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေ သည် အနောက်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံများအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ ရုရှားသို့ ရောက်ရှိလာမှု၊ အာဖရိကနှင့် လက်တင်အမေရိကတွင် တရုတ်၏ နိုင်ငံရေး ဩဇာ ကြီးမားလာမှုများသည် အနောက်နိုင်ငံများအတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေများဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်မှုနှင့် လိမ္မာပါးနပ်စွာ ကိုင်တွယ်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည့် ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအဖွဲ့သည် လက်ရှိတွင် ပဋိပက္ခကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်အောင် လုပ်ဆောင်သည့် အခြေအနေများအတွက် စွပ်စွဲမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေ ရသည်။

ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် ရည်ရွယ်ချက် ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ ယူကရိန်းအား ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးခြင်းသည် တတိယကမ္ဘာစစ် ဖြစ်လာနိုင်မည့် အခြေအနေအထိ စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့ သည်။

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သမ္မတအဖြစ် စတင်ရုံးထိုင်မည့် ထရမ့်အနေဖြင့် အလွန်အက်ကွဲနေသည့် ပထဝီ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ထံမှ အမွေဆက်ခံရမည် ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ ရှုပ်ထားခဲ့သမျှကို ရှင်းလင်းရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအရှုပ်များကို ရှင်းရန် ထရမ့် အတွက် ဂေါ်ပြားကြီးကြီး လိုအပ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times