CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

(၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၁၈ အထိ)

(၁) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ အီဇယွန်မြို့ငယ်တွင် လူသေအလောင်းများ စုပြုံမြှုပ်နှံထားသည့် သင်္ချိုင်း တစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လက်ရှိ တာဝန်ယူထားသည့် ချက်သမ္မတ နိုင်ငံ က “အထူးနိုင်ငံတကာခုံရုံး” ဖြင့် စစ်ဆေးစီရင်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

“၂၁ ရာစုမှာ အရပ်သားတွေအပေါ် ဒီလို တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ မတွေးဝံ့စရာ ဖြစ်ပြီးတော့ စက်ဆုတ်ရွံရှာဖွယ် လုပ်ရပ်ပါ” ဟု ချက်သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျန်လီပက်စကီက ပြောကြားခဲ့သည်။

*************************************************

(၂) ယူကရိန်းအစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက အီဇယွန်မြို့တွင် အလောင်းပေါင်း ၄၄၀ ကျော်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက်  အချို့အလောင်းများတွင် လက်များကို ကျောတွင်ကျပ်၍ ကြိုးဖြင့် တုပ်နှောင်ထားသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

အီဇယွန်မြို့အနီး မကြာသေးမီက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည့် အစုလိုက် အပြုံလိုက် မြှုပ်နှံထားသည့် သင်္ချိုင်းနေရာမှ ဂြိုဟ်တု သတင်းဓာတ်ပုံလည်း တစ်ဆက်တည်းတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက အီဇယွန်မြို့ငယ်အတွင်းမှာ မြှုပ်နှံထားသော အလောင်းများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

Maxar Technologies ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာလုပ်ငန်းမှ ထုတ်ပြန်သည့် အဆိုပါပုံများအနက် ယခုနှစ် မတ်လ မှ သြဂုတ်လအထိ “တောတွင်းဖြစ်သလို မြှုပ်နှံထားသည့်သင်္ချိုင်း” ဝင်ပေါက်ပုံကိုလည်း တွေ့ရသည်။

ရုရှားနိုင်ငံတို့ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည့် ဇာပိုရေဇီးယား နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေး စက်ရုံ၏ ပင်မဓာတ်အားလိုင်း ၄ လိုင်းကို ပြန်လည်ပြုပြင်ပြီး ရက်သတ္တနှစ်ပတ်အကြာတွင် ယူကရိန်းဓာတ်အားလိုင်း ပင်မကွန်ရက်ထဲသို့ ပိုလွှတ်၍ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးဝေနေပြီဟု ကုလသမဂ္ဂ (UN) နျူကလီးယား စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့ သည်။

************************************************

(၃) ယူကရိန်းပြည်တွင်းရှိ ဥရောပ၏ အကြီးဆုံး နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတစ်ရုံဖြစ်သော ဇာပိုရေဇီး ယားရှိ ဓာတ်ပေါင်းဖို ခြောက်ခုကို ပိတ်ထားခဲ့သော်လည်း ယင်းဓာတ်ပေါင်းဖိုများ၏ အအေးခံစနစ်အတွက် လျှပ်စစ် ဓာတ်အား လိုအပ်နေသည်။

ယူကရိန်းမှာ ရုရှားတို့ အကျပ်အတည်း ကြုံလာရ၍ နည်းဗျူဟာသုံး နျူကလီးယား (သို့မဟုတ်) ဓာတုလက်နက် များ ထုတ်မသုံးဖို့ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

“ဒီလိုလက်နက်တွေ ထုတ်သုံးဖို့ ပူတင် စဉ်းစားနေတယ်ဆိုရင် ဘာပြောမလဲ” ဟု CBS မီဒီယာက မေးမြန်းရာ ဘိုင်ဒန်က “မသုံးပါနဲ့။ လုံးဝ မလုပ်ပါနဲ့။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးကတည်းက စစ်ပွဲရဲ့မျက်နှာစာကို ပြောင်းလဲသွားစေ လိမ့်မယ်” ဟု ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ ထုတ်သုံးခဲ့လျှင် အမေရိကန်၏ တုံ့ပြန်မှု အကျိုးဆက် ခံစားရမည်ဟု ဘိုင်ဒန်က ဆက်လက် ပြောကြား သော်လည်း အသေးစိတ်ကို ပြောကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

************************************************************

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

(၄) ဥဇဘက်ကစ္စတန် နိုင်ငံတွင် ကျင်းပတဲ့ ဒေသတွင်း အာရှထိပ်သီး အစည်းအဝေးပြင်ပ၌ သီးခြားတွေ့ဆုံမှုတွင် “ဒီနေ့ခေတ်ဟာ စစ်ဖြစ်ရမယ့် ခေတ်မဟုတ်ဘူး” ဟု အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီက စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်က ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်မှုများကို သိရှိနားလည်ကြောင်း မိုဒီကို ပြောကြားခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့်တစ်ရက်က တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့်၎င်းတို့ ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှုများကို ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါကို (ဒီစစ်ပွဲ) အမြန်ဆုံး အဆုံးသတ်ဖို့ ကျနော် အစွမ်းကုန် ကြိုးစားသွားမှာပါ” ဟု ပူတင်က မိုဒီကို ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ပြီး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို ကိယက်ဗ်(ယူကရိန်း)အစိုးရ ပယ်ချနေသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

*******************************************

(၅) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို မော်စကိုအနေဖြင့် အရှိန်မြှင့် တိုက်ခိုက်နေ ပြီး ယူကရိန်းအပေါ် ၎င်း၏ နောက်ဆုံး ထိုးစစ်များကြားမှ ဆက်လက် တိုက်ခိုက်သွားမည်ဟု ပူတင်က သတိပေးခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသတစ်ခုလုံး လွတ်မြောက်ရေးသည် ရုရှား၏ အဓိက စစ်ရေးရည်မှန်းချက်အဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေပြီး ၎င်းကို ပြန်လည်သုံးသပ်စရာ မလိုကြောင်း ရုရှားသမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ဒီကိစ္စအပေါ် ကျနော်တို့ အလျင်စလို မဖြစ်ပါဘူး" ဟု ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပသော ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအပြီး ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

**********************************************************

(၆) တူရကီသမ္မတ ရီဆက်တေယစ် အာဒိုဂန်က "ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို သံခင်းတမန်ခင်းအားဖြင့် အမြန်ဆုံး အပြီး သတ်နိုင်စေရန်" ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ခေါင်းဆောင်များအား ပြောကြားခဲ့ သည်။

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းအကြား ကန့်သတ် သဘောတူညီချက်များတွင် အဓိကကြားခံ ပွဲစားတစ်ဦးဖြစ်သည့် တူရကီနှင့် ပိုမို နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ရန် မိမိ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး တူရကီထံသို့ ပို့ကုန်အားလုံးကို သိသိသာသာ တိုးမြှင့်ရန် အသင့်ရှိကြောင်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

*****************************************************

တူရကီ သမ္မတ အာဒိုဂန်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

(၇) သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သော Greenpeace မှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ဖင်လန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည် (LNG) သိုလှောင်ဂိတ်ထဲသို့ ရုရှားဓာတ်ငွေ့များ တင်ပို့ခြင်း မပြုရန် စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်၌ ပိတ်ဆို့ထားကြောင်း ဆိပ်ကမ်းပိုင်ရှင်နှင့် Greenpeace က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်က ယူကရိန်းကို ရုရှားက ကျူးကျော်ပြီးနောက် ဖင်လန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားထံမှ ဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုကို ရပ်တန့်ဖို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက တောင်းဆိုနေခဲ့ကြသည်။

***************************************************

(၈) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ ခါကိဗ်ဒေသရှိ ကူပီယာနက်(Kupiansk) နယ်မြေ၌ အခြေစိုက် နေထိုင်သူများကို ရုရှား ဖက်ဒရယ် လုံခြုံရေး (FSU) အရာရှိများက နှိပ်စက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်း လုံခြုံရေး တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

တစ်ချိန်က ရုရှားသိမ်းပိုက်ခြင်းခံရသော ကူပီယာနက်၌ FSU အရာရှိများ ထိန်းချုပ် နေစဉ်အတွင်း ဒေသခံများကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ကာ မိုင်းကွင်းများ နင်းစေပြီး မိသားစုများကို အုပ်စုလိုက် သတ်ပစ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းပြည်တွင်းထုတ် ကိယက်ဗ်အင်ဒီပန်းဒန့် (Kyiv Independent) က ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: The Guardian