CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ငွေအပ်ခြင်းနှင့် အတိုးနှုန်း ခံစားခြင်းတို့ကို ပြည်သူများအနေဖြင့် လုပ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်ပညာရှင်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များသည် ပြည်သူများ ဘဏ်သို့ ငွေအပ်နှံမှု ပိုများလာစေရန် အတိုးနှုန်း မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေကို ကိုင်ဆောင်ထားခြင်း မပြုဘဲ ရွှေ၊ အိမ်ခြံမြေ စသည့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်လာကြကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ ငွေကြေးအပ်နှံခြင်းနှင့် ဘဏ်အတိုးနှုန်း ခံစားခွင့်များကို မျှော်လင့်လာနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအုန်းမြင့်က “လေးလေးရဲ့ အမြင်ကို ပြောမယ်ဆိုရင် အခုကမ္ဘာမှာ လုပ်နေတဲ့ system ပေါ့။ ဥပမာဆိုပါစို့ ရွှေကို ရွှေဈေးကို တက်စေချင်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့က အတိုးနှုန်းတွေကို လျှော့ချ၊ နောက်ဆုံး မပေးတော့ဘူးဆိုရင် လူ တွေက ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ဘဏ်ထဲက ထုတ်ပြီး ရွှေဝယ်မယ်ပေါ့ ဒါက ဥပမာ။ အတိုးနှုန်းတွေကို မြှင့်ပေးလိုက်ပြီ ဆိုရင် သေချာတဲ့ အတိုးနှုန်းကိုပဲ ယူမယ်။ ရွှေဈေးက တက်မတက် မသိဘူးဆိုပြီးတော့ ရွှေတွေကို သူတို့က ရောင်း ပြီးတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီမှာလည်းပဲ အဲလိုမျိုးကို ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်တော့ အဲတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမယ့်သူ အဲလိုလူမျိုး များရင်တော့ တမျိုးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီမှာက အကြောင်း ကြောင်းကြောင့် လူတွေကလည်း ဘဏ်ကို အခုမှ ပြန်ပြီးတော့ ယုံကြည်မှုကို ပြန်တည်ဆောက်ရမယ်ဆိုတော့ အချိန်တော့ ယူရမယ်လို့ ထင်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ငွေကြေးဖောင်းပွဲတဲ့နှုန်းတွေ တည်ငြိမ်ဖို့အတွက် ဒါတွေက လိုအပ်ပါတယ်။ ငွေကြေးတည်ငြိမ်မှ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာလျှင် လူတွေက ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ငွေကြေးဖောင်းပွတာ မရပ်ဘူး။ ငွေကြေးဖောင်းပွ နေတယ်ဆိုရင်တော့ သူသူကိုယ်ကိုယ် ပစ္စည်းတစ်ခုကို ခိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို ဝယ်ထားမှာပေါ့။ ငွေကြေးက တည်ငြိမ်နေတယ်ဆိုရင်တော့ သေချာတယ်လေ ဘဏ်အတိုးဆို တာ” ဟု ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ် တစ်ခုဖြစ်သည့် AGD ဘဏ်သည် လာမည့် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ Promotion ကာလအတွင်း ငွေချက်ချင်းအပ် အတိုးချက်ချင်းယူနိုင်မည့် ကြိုယူအကောင့်ကို လာရောက် အပ်နှံ မည်ဆိုပါက အထူးပြုလုပ်ပေးထားသည့် ငွေစုသက်တမ်းများနှင့် မြင့်မားသော အတိုးနှုန်းများ ရရှိမည်ဟု ထုတ်ပြန် ထားသည်။

အလားတူ CB ဘဏ်၊ KBZ ဘဏ်နှင့် AYA ဘဏ်များကလည်း ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို ပရိုမိုးရှင်း ကာလအတွင်း အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကြေညာချက် အသီးသီး ထုတ်ပြန်လာကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

KBZ ဘဏ်က ရက် ၁၀၀ ပုံသေအပ်ငွေ အပ်နှံရာမှာ အတိုးနှုန်း အနေဖြင့် ၉.၁ ရာခိုင်နှုန်း အနိမ့်ဆုံး အပ်နှံငွေသည် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ဟုလည်းကောင်း၊ AYA ဘဏ်က ကျပ်သိန်း ၅၀ အောက်အတွက် ၉.၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သိန်း ၅၀ အထက်အတွက် ၉.၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဟူ၍ အသီးသီး ထုတ်ပြန်လျက် ရှိသည်။

ယခုလို ဘဏ်များက အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့်သည့် နေခြင်းသည် ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသော ကျပ်ငွေများကို ဘဏ်သို့ အပ်နှံလာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးပညာရှင် တစ်ဦး က ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အပြင်မှာ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတဲ့ဟာက တချို့ဟာသည် ဘဏ်အတိုးတောင် မရဘူးပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမား စရိတ်အတွက်ရယ်၊ ကိုယ့်လုပ်ငန်း ရေရှည်အတွက် ကြည့်ပြီးတော့ လုပ်နေရတာရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဗမာငွေက အပြင်ဈေးကွက်ထဲမှာပဲ ပျံ့နေတယ်။ အမှန်က ဘဏ်ကနေတဆင့် သွားရမှာ။ အရောင်းအဝယ် ဘာညာ ဘဏ်အကောင့်ကနေ သွားရမှာ။ အခု ဒီမှာက ငွေထုပ်ကြီးနဲ့ပဲ လုပ်နေတယ်ဆိုတော့ ဘဏ်ကထုတ်လာတဲ့ ပိုက်ဆံက ဘဏ်ကို ပြန်မသွားတော့ဘူး။ အဲဒီဟာအတွက် ဘဏ်က incentive (မက်လုံး) ပေးတဲ့သဘောလည်း ဖြစ်မှာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဗဟိုဘဏ် စည်းမျဉ်းကလည်း ရှိတယ်လေ။ သူ့အပ်နှံငွေရဲ့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းကို အရန်ငွေအဖြစ် ထားရမယ်။ မထားလို့ရှိရင် ဒဏ်ကြေးတပ်မယ် ဘာညာရှိတယ်။ အဲဒီ လိုထားရမယ့် result money မပြည့်တာလား၊ ဒါမှမဟုတ် သိပ်နည်းနေလို့လား ဒါမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့ လေ။ ဒါက ဘဏ်ရဲ့ အသေးစိတ်စာရင်း ကြည့်မှပဲ ရမှာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ pressure ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဘဏ်ကနေပြီးတော့ အထွက်ပဲရှိတယ်။ အဝင်ထက် အထွက်က ပိုများနေတယ်ပေါ့။ ဆို တော့ ဘဏ်က ဘာမှအလုပ်လုပ်လို့ မရဘူး။ ဘဏ်ဆိုတာက အပ်ငွေလက်ခံ၊ ချေးငွေပြန်ထုတ်ပေး။ အဲဒီ ကြားထဲ မှာကိုပဲ အဓိကထားပြီး စားရတာလေ။ အဓိက အပ်ငွေအတိုးနှုန်းနဲ့ သူတို့ ထုတ်ချေးတဲ့ အတိုးနှုန်းရဲ့ ကွာခြားချက် ကို သူတို့က စားရတာ။ သူတို့ဆီမှာ အပ်ငွေမရှိရင် ချေးငွေလည်း ထုတ်ချေးလို့ မရဘူးလေ။ ဆိုတော့ အဲဒီအပိုင်း တွေလည်း ပါမှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်းသည့် ကောင်းမွန်သော်လည်း ဘဏ်များအနေဖြင့် ရေရှည်တွင် ယခု အတိုးနှုန်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး အကျိုးအမြတ် ရှိနိုင်ပါ့မလား စဉ်စားစရာဖြစ်နေသည်ဟု ငွေကြေးဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် ရေရှည်ကာလ အပ်နှံငွေကြေးများ အပေါ်တွင် အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးသင့်သော်လည်း မကြာခဏ အသွင်းအထုတ် လုပ်မည့် အပ်နှံငွေများအပေါ် အတိုးနှုန်း အနည်းငယ်ဖြင့်သာ လုပ်ကိုင်သင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသည့် ကျပ်ငွေများသည် ဘဏ်များသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း ငွေကြေး ဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များအပေါ် သတ်မှတ်ချက်မှာ အပ်ငွေများအပေါ် အနည်းဆုံးအတိုး ၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အပေါင်ပစ္စည်းဖြင့် ချေးငွေများကို အများဆုံး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အပေါင်မဲ့ ချေးငွေကို အများဆုံး ၁၄ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကောက်ခံရန် ညွှန်ကြားထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈

ကြံကြိတ်ဝါးရာသီအတွက် ကြံဈေးနှုန်းညှိနှိုင်းရေးနှင့်၊ ဝယ်ယူရေးကိစ္စများကို ကြံစိုက်တောင်သူ၊ မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးကြမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာလ (သို့မဟုတ်) နိုဝင်ဘာလတွင် ယင်းအစီအစဉ်ကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး သကြား စက်ရုံများ၏ ကြံတစ်တန် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း၊ စက်သုံးဆီလိုအပ်ချက်များနှင့် ဝယ်ယူသယ်ဆောင်ရေး ကိစ္စများ လည်း ပါဝင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကြံဒေသအလိုက် စက်ရုံရဲ့ ဈေးသတ်မှတ်တဲ့ဟာကို စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ကျနော်တို့ ကြံအသင်းရယ် ပေါ့နော် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပဲ။ နောက် ဝယ်သယ်ဖို့ကိစ္စပေါ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေပေါ့နော်။ ကြံဝယ်ယူရေးကိစ္စတွေ အဲလိုညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပါ။ ဒီဇယ်လိုရင်လည်း ဒီဇယ် လျှောက်ပေးဖို့ ဘာတို့ပေါ့ အဲကိစ္စတွေ။ ဥပမာ ရှမ်းမြောက်က တစ်တန် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဖွင့်တယ်ပေါ့နော်။ အဲအခါကျတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းကလည်း ဘယ်လောက်ဖွင့်မလဲပေါ့နော်။ သူလည်း သူ့ရဲ့တွက်ခြေကိုက်နဲ့ ၈ သောင်းခွဲဖွင့်မယ်၊ ၉ သောင်းဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ဖွင့်လာတာပေါ့။ အဲလိုမျိုးလေးတွေပေါ့။ အဲဒီအခါကျတော့ တချို့စက် တွေကျတော့ ကြိတ်ဝါးတန်က အရမ်းသေးတာပေါ့နော်။ သေးတဲ့အတွက် သူ့တွက်ခြေကိုက်အောင် တချို့ ကျတော့လည်း ၉ သောင်းအောက် လျှော့ဖွင့်တာတို့လည်း ရှိတတ်တာပေါ့ သူ့နယ်မြေအလိုက်ပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုး တွေပေါ့ အနည်းငယ်ပဲ ကွာမှာပါ အများကြီးလည်း မကွာပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ တောင်သူ၊ အသင်းနှင့် ဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ဈေးနှုန်းများကို ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ကြံစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေအလိုက် ကြံဈေးနှုန်းများကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ သိရှိရခြင်းကြောင့် ကြံစိုက်ဧက အတိုးအလျော့ကိုလည်း ချိန်ညှိလို့ရသည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

 ကြံများအား ကြိတ်ခွဲပြီး ထွက်ရှိလာသည့် ကြံခွံများအား သိမ်းဆည်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Imges)

“အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ စက်တွေက ဈေးနှုန်းခန့်မှန်းလို့ ရတာပေါ့နော်။ တောင်သူတွေလည်း ပွင့်ပွင့် လင်းလင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရတာပေါ့နော်။ ကိုယ့်စက်ရုံနယ်မြေက ဘယ်ဈေးဖွင့်တယ်။ ဝယ်သယ်က ဘယ်လောက်ကျတယ်။ အဲတော့ ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လောက်ကျန်မလဲပေါ့နော်။ အဲလိုတွက်ချက်လို့ရတော့ စိုက်ပျိုးတဲ့နေရာမှာ ဒီနှစ်တော့ ထပ်တိုးချဲ့စိုက်မယ်။ ဒီနှစ်တော့ လျှော့စိုက်မယ်ဆိုတာမျိုး ပြုပြင်ပြောင်းလဲလို့ ရတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ သကြားစက်ရုံများနှင့် ကြံကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားပြီး သကြားဈေးနှုန်းပေါ် မူတည်ကာ ကြံဈေးနှုန်းကို တွက်ချက်ရသည့်အတွက် သကြားကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို နေပြည်တော်တွင် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုအတွင်း ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ၉ သောင်းကျပ် သတ်မှတ်ပေးမှသာ အဆင်ပြေမည် ဖြစ်ခြင်း ကြောင့် ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း ဈေးခေါ်တောင်းဆိုမည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုလက်ရှိ သကြားဈေးနဲ့ ဘာနဲ့ တွက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဒီ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း)က အောက်ခံဈေး ဖြစ်သွားမှာ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို။ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို တကယ်လို့ ဈေးကွက်မှာ သူတို့ရောင်းရတဲ့ ဈေးပေါ့နော် တွက်မယ် ဆိုရင် တောင်သူတွေနဲ့တော့ သူတို့ တွက်နည်းတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့် တော်တော်များများ သူ့ဟာနဲ့သူ ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အခုလက်ရှိ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဝန်းကျင်ဆိုရင် သကြားဈေးတက်ရင် စက်ရုံ လည်း အကျိုးရှိပေါ့၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ၊ ဒါမှလည်း တောင်သူလည်း စိုက်ချင်တာပေါ့နော်။ ဒါမှ သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့ စက်ရုံလည်း အကျိုးရှိ၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ။ ဈေးနှုန်းကတော့ အခုလိုပဲ ကျုပ်တို့ ခေါ်ရမယ့်သဘောပါပဲ” ဟု သူက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ ငွေရည်ပုလဲ သကြားစက်ရုံက ၉၀၀၀၀ (ကိုးသောင်း) ကျပ် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ကျန်ရှိသည့် သကြားစက်ရုံများမှာမူ ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း သတ်မှတ်မည်ဟု တရားဝင်ပြောဆိုလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသရှိ ဂရိတ်ဝေါ ဝေမာ သကြားစက်ရုံကိုလည်း ကြံတစ်တန် ကျပ် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ရရှိရေးအတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကြံစိုက်တောင်သူများက တောင်းဆိုမှု ပြုလုပ်ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့သို့ ဝင်ရောက်ရာ လမ်းကြောင်းရှိ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များ၌ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စစ်ဆေး မှုများ တင်းကျပ်လာ၍ ကုန်တင်ကားများ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းကြောင့် ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်လာသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မှ လာရောက်သည့် ကုန်ကားများသည် ယခင်က ၂ ရက်အတွင်း ရောက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် စစ်ဆေး ရေး လုပ်ဆောင်နေမှုကြောင့် ၃ ရက်လောက် ကြာမြင့်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ကုန်စည်တင်ပို့ရာ တွင် အချိန်မီ မတင်ပို့နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းခြင်း ကြုံလာရကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်နှင့် စက်မှုအသင်းချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငါးကားတွေက ရန်ကုန်က ပို့မယ်ဆိုရင်တော့ ၂ ရက်လောက် ပို့ရမှာပေါ့၊ ၄၈ နာရီအတွင်းကိုပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၃ ရက်လောက် ကြာတာပေါ့နော်။ လမ်းခရီးမှာ စစ်ဆေးတာတွေ များလို့လေ။ ဆိုတော့ နယ်စပ်ကို အချိန်မီ သွားရတဲ့အခါမှာ ကားတွေက မရောက်တာရှိတယ်။ အရင်တုန်းကလို မှန်းဆလို့ မရတော့ဘူးပေါ့။ အရင် ပို့ရတဲ့ဟာက ၃ ရက်အတွင်းမှာ အရောက်ပို့ဖို့အတွက် စီစဉ်လို့ရတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ နယ်စပ် အရောက်ပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၅ ရက်လောက် ကြာနေပြီဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးကကျတယ်။ ပစ္စည်းဝန်ဆောင်မှု စရိတ်တွေ တက် လာတာပေါ့။ ရေခဲရိုက်ရတာတို့၊ ငါးတွေဈေးကျတာဖြစ်ကုန်တာပေါ့ ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်အသီးသီးသို့ ပြေးဆွဲနေကြသည့် ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်း ခရီးသွားလာမှုကို မှတ်ပုံတင်ပါမှ သာ သွားလာခွင့်ရကြောင်း၊ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စစ်ဆေးမှုကြောင့် ခရီးသည်တင်ကားများနှင့် ကုန်တင်ကားများ သည် စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် ၂ ရက်မှ ၃ ရက်အထိ ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရသည့် ကားများ လည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် မောင်တောသို့ ဝင်ရောက်မည့် ကုန်ကားများသွားရာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ထားသည့် အတွက်ကြောင့် မောင်တောနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးမှာ ရပ်တန့်နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပေါက်တောမြို့နယ်မှတဆင့် စက်လှေငယ်ဖြင့် လာရောက်သည့် ကုန်စည်ဖြင့်သာ ကုန်သွယ်နေရ ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးအောင်နိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်ကုန်မှ မရှိတော့ဘူး။ အခုလောလောဆယ် လမ်းပိတ်ထားလို့လေ။ အခု ရက်ပေါင်း ၂၀ ရှိပြီ။ ၂၀ ကျော်သွားပြီထင်တယ်။ ကုန်မရှိလို့ ရပ်တန့်နေရတာ။ ပေါက်တောကနေ ဘုတ်အငယ်နဲ့ပေါ့။ လှေအငယ်နဲ့ နည်းနည်း လာလို့ရတယ်။ အဲဒါနဲ့ ပါလာတဲ့ ကုန်ပေါ့။ ၃၊ ၄ ရက်စုမှ တစ်ခါ သွားပေးတယ်။ ကုန်ကားအကြီးတွေ အဲဒါ လာလို့မရဘူးလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

AA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

လုံခြုံရေးအရ သက်ဆိုင်ရာမှ စစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့်တိုင် ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေခြင်းမှာ မဖြစ်သင့်ကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို တိုးချဲ့ချထားခဲ့သော်လည်း စစ်ဆေးမှု တင်းကျပ်မှုမရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့အကြား တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွား လာပြီးနောက်တွင် စစ်ဆေးမှုများ ယခင်ကထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့နယ်မှ အမ်းမြို့နယ်အထိ စစ်တွေ တပ်ထိန်းဂိတ်၊ ကျောက်တန်းဂိတ်၊ ကျောက် တော် တပ်ထိန်းဂိတ်၊ မြောက်ဦး ၅၄၀ တပ်ရင်း စစ်ဆေးရေးဂိတ်နှင့် ၃၇၁၊ ၃၇၂၊ ၃၇၃ တပ်ရင်း စသည့် စစ်ဆေး ရေးဂိတ် ၂၀ ကျော် အထိရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းရန် နစကမှ စီစဉ်နေပြီး အဆိုပါဓာတ်မြေဩဇာအား ရောင်းချသည့်အခါ၌ မြန်မာငွေ တစ်သိန်းမကျော်သည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်မြင့်က “သူတို့ဘက်က တင်သွင်းတဲ့ဟာက ၇ သောင်းလောက်ဖြစ်မလား အဲဒီလိုပဲမျှော်လင့်ရတာပေါ့။ တခြားကတော့ ကွာလတီကောင်းရမယ်။ ဈေးနှုန်းသင့်တင့်မျှတရမယ်။ အခုလိုကြီး တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းဆိုတဲ့ အနေအထားကြီး။ အခုကျနော်တို့ compound ဓာတ်မြေဩဇာတစ်လုံးဆိုရင် ပျမ်းမျှ ဘယ်ကုမ္ပဏီကပဲထုတ်ထုတ် တစ်သိန်းခုနှစ်သောင်းဆိုတာ ပျမ်းမျှလောက်ဖြစ်နေတာလေ။ အဲဒီအနေအထားမှာ တစ်သိန်းဝန်းကျင်၊ တစ်သိန်းအောက်ဝန်းကျင်ဆိုရင်ကို ကျနော်တို့ တောင်သူတွေ နည်းနည်းပါးပါး သုံးလို့ အဆင်ပြေသေးတယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ ဈေးနှုန်းသက်သက်သာသာနဲ့ပေါ့။ ရောင်းချတဲ့စနစ်ကတော့ သူတို့ အဆင်ပြေသလိုရောင်းပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စသည်တို့ဘက်မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေ ဩဇာများကိုသာ အသုံးပြုနေခြင်းဖြစ်ပြီး ဓာတ်မြေဩဇာတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းခွဲ၊ တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းခန့် ဈေးပေးနေရကြောင်း တောင်သူများထံက သိရသည်။

နစကအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ဓာတ်မြေဩဇာများ တင်သွင်းနိုင်ရန် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း အကြိမ်(၂၀)မြောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းအပေါ် ကြိုဆိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူအမျိုးသမီးတစ်ဦး စပါးရိတ်သိမ်းနေစဉ်

လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က “ဒါလုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တဲ့အလုပ်ကို သူတို့အနေနဲ့ လုပ်ပြီလို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီလက်ရှိအခြေအနေမှာ မြန်မာ့လယ်ယာကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ အထွက်နှုန်းတွေ၊ ခါတိုင်းထုတ်လုပ်တဲ့ ဆန်စပါးအရေအတွက်တွေ၊ စိုက်ပျိုးတဲ့ဧကတွေ လျော့မသွားဖို့က အရေး အကြီးဆုံး ကုန်ကျစရိတ်ဟာ လယ်ထဲမှာ သွင်းအားစုနဲ့ပတ်သက်ရင် ဓာတ်မြေဩဇာက အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်နေ တယ်။ ဒီဓာတ်မြေဩဇာရဲ့ ကုန်ကျမှုစရိတ်ဟာ တစ်ဧကကို အနည်းဆုံး ၃ သိန်းဝန်းကျင်ရှိမှ အခု ယူရီးယား ၅၀ ကီလိုဂရမ် တစ်အိတ်ကို တစ်သိန်းခွဲဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပြောမယ်ဆို အနည်းဆုံး ၂ အိတ် ကျွေးရင်တောင်မှ ၃ သိန်းဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီတော့ ဒီမြေဩဇာ လိုအပ်ချက်က အဓိကဖြစ်နေတော့ အဲဒီအဓိကဖြစ်တဲ့အရာကို တကယ် ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သွင်းပြီးတော့ အခုပြည်တွင်းကထုတ်တဲ့ စက်ရုံကဟာရော နိုင်ငံခြားကတင်သွင်းတာရော အဲဒါကို သင့်တင့်မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ အဲဒီလိုဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီစိုက်ပျိုးမယ့် ဧရိယာတွေလည်း မလျော့သွားနိုင်သလို အထွက်နှုန်းတွေလည်း လျော့ဆင်းမသွားနိုင်ဘူး။ ဒါဟာ မလွဲမသွေ မဖြစ်မနေ လုပ်သင့်တဲ့ အလုပ်ဖြစ်လို့ ဒါဟာ ပြောမယ်ဆို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဘက်ကို သတိထားပြီးတော့ လုပ်လာတယ်လို့ မြင်တဲ့ အတွက် အန်ကယ်တို့အနေနဲ့ ကြိုဆိုပါတယ်၊ ဝမ်းလည်းသာပါတယ်လို့။ အခုလက်ရှိအရဆိုရင် ရှင်းရှင်းပြောရင် တစ်သိန်းအောက်ပေါ့လေ။ တစ်သိန်းထက် မကျော်တဲ့ ဈေးနဲ့ သူ့ဘက်ကဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင် လောလောဆယ် တစ်သိန်းအောက် ဆိုရင်တော့ တောင်သူတွေ ဝယ်သုံးစွဲနိုင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား မသုံးဖူးကြသေးသော်လည်း တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများတောင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမြေဖြင့် ကိုက်ညီသည့်အတွက်ကြောင့် ရုရှား ဓာတ်မြေဩဇာသည်လည်း အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာများ ပြည်တွင်းသို့ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် များအား ခွဲတမ်းဖြင့် ဖြန့်ကျက်၍ ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက အမှန်တကယ် တောင်သူများ၏ လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိ အောင် ရောင်းချပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စပါးသီနှံစိုက်ပျိုးနေစဉ်

“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရတွေကတော့ တစ်ခုတော့ရှိတယ်နော်။ ဘာပဲပြောပြော ခုတ်ရာ တစ်ခြား ရှရာ တစ်ခြားဆိုတဲ့ စကားလိုပေါ့။ ကျနော်တို့က တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်တွေ ဖြစ်တယ်ဗျာ။ တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်ရဲ့ လက်ထဲကို ဒီ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ ရောက်ပြီးတော့မှ တကယ့်မြေပြင်မှာ သုံးလို့ရ အောင်တော့ လုပ်ပေးတဲ့ နည်းလမ်းတွေရှာပြီးတော့ လုပ်ပေးသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ဓာတ်မြေဩဇာ တောင်သူ လယ်သမားပေးတာကတော့ မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် ငွေကြေး အမြောက်အများရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ လက်ထဲကို ရောက်ပြီးမှ ကျနော်တို့ကြားကတဆင့်ခံ ဘယ်လိုပြောမလဲ။ ငါးသောင်းနဲ့ ရမယ့်ဟာကို တဆင့်ခံယူလိုက်ရတဲ့ အခါမှာ ခုနှစ်သောင်းတို့ ရှစ်သောင်းတို့ ဖြစ်သွားရင်တော့ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ပေးသာပေးတယ် မရပုံစံ ဖြစ်သွားရင်တော့ မကောင်းဘူး။ ဒါကြောင့် ဘာပဲပြောပြော ဒီလိုဓာတ်မြေဩဇာသာ အမှန်တကယ်ရရှိမယ်ဆိုရင် တောင်သူလယ်သမားတွေရဲ့ လက်ထဲကို တကယ့်ကို ရောက်နိုင်လောက်အောင် ပုံစံ ၇ တွေကို စိစစ်ပြီးတော့မှ တိုက်ရိုက်လယ်သမားကို ရောင်းချပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ယူဆတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တောင်သူများအား ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ တွင် တစ်ဧက တစ်အိတ်နှုန်းဖြန့်ဝေပေးသင့်ကြောင်းနှင့် ထိုသို့ ဖြန့်ဝေသည့်အခါတွင် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာန များမှ စနစ်တကျ ကြေညာချက် အမိန့်များထုတ်ပြန်ညွှန်ကြား၍ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါက တောင်သူတိုင်း ရသင့်သလောက် ရမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဓာတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သည့် တောင်သူများမှာ စိုက်ဧက လျှော့၍ စိုက်ပျိုးလာကြပြီး လာမည့် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန်အတွက် တောင်သူများမှာ စိုက်သင့်၊ မစိုက်သင့် စဉ်းစား နေကြကြောင်း တောင်သူများထံကသိရသည်။

ရုရှားမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား ဈေးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ဧက လျော့ကျမည် မဟုတ်သကဲ့သို့ အထွက်နှုန်းလည်း စံချိန်မီပြန်ထွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

နေပြည်တော်မှာ ရောင်းချနေသည့် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေး တို့တွင်လည်း ရောင်းချပေးမည်ဟု သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန် လိုက်သည်။

ထိုသို့ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတို့တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးလျှင် ရွှေဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းနိုင်ပြီး တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၇ သိန်းအောက်အထိ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသူ ရွှေဈေးကွက် လေ့လာ သုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါတော့ ရည်ရွယ်ချက်ကိုက ရွှေဈေးကျဖို့ ရည်ရွယ်ချက်လေ။ နောက်တစ်ခုက လောလောဆယ်က ဈေးကွက် ထဲမှာက ပစ္စည်းက အိုင်နေသေးတယ်။ ပစ္စည်းအိုင်နေတယ်ဆိုတာက အိန္ဒိယဘက်က အထွက်က မရှိဘူးလေ။ မရှိဘူးဆိုတာက ဟိုနေ့က မှောင်ခိုတွေကို DRI က ဖမ်းလိုက်သေးတယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း အိန္ဒိယ ဘက်က အထွက်က နည်းနည်းလျော့သွားတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ပစ္စည်းအိုင်နေတာလည်းပါတယ်။ ဝယ်လိုအား တော့ သိပ်မရှိဘူး။ ဒီနေ့ဆိုလည်း ၂၈ အောက် စဖွင့်တယ်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးလည်း ရောင်းပေးပြီဆိုတော့ ရေရှည် အလားအလာကတော့ အကျများပါတယ်။ ၂၇ အောက်လောက်အထိ သွားနိုင်တယ်” ဟု သူက ပြောသည်။

ရွှေလက်ကောက်များကို တွေ့ရစဉ်

စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး နေပြည်တော်တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးခဲ့ရာ စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့အထိ ရွှေဒင်္ဂါးပြားအလေးချိန် ၄၅၅ ဒသမ ၇၅ ကျပ်သား ရောင်းချပေးပြီးပြီဟု သိရသည်။
ဝယ်ယူသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံသား စိစစ်ရေးကတ်ပြား ပြသပြီး ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို တစ်ဦးလျှင် တစ်ပြားနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် တစ်ကျပ်သား ၂၇ သိန်းဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချပေးနေသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးကွက်အတွင်းတွင် ရွှေဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေပြီး လာရောက်ရောင်းချသူများပြားနေခြင်းနှင့် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွှေတွင်းများမှ ရွှေများထွက်ရှိလာတော့မည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ဆက်လက် ကျနေမည်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သို့ပြောသည်။

“ဈေးကွက်ကတော့ ကျနော်တို့ ဒီဇင်ဘာဆိုရင် တွင်းထဲက ရွှေတွေကလည်း ထွက်လာပြီပေါ့။ အခုလောလော ဆယ်က ကျနော်တို့ ပြန်ရောင်းတဲ့ အထည်ပျက်တွေနဲ့ပဲ ဈေးကွက်ထဲမှာ လည်ပတ်နေတာပေါ့။ အထည်ပျက် တွေကလည်း အဝင်များပါတယ်။ပစ္စည်းအဝင်များတယ်။ ဈေးကလည်း ကျတယ်။ ကျနော်တို့ အဝယ်မရှိဘူး။ အလုပ်အကိုင်တွေ ပါးတဲ့အခါကျတော့ ရွှေဝယ်ပြီး စုတဲ့သူ လောလောဆယ် နည်းတယ်ပေါ့။ နည်းတဲ့အတွက် ရွှေဈေးကတော့ ဆက်ပြီးတော့ ကျနေအုံးမှာပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ရွှေဈေးနှုန်းကို အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၅ သိန်းအထိ ကျဆင်း သွားစေရန် လုပ်ဆောင်နေပြီး လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးနှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်း နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါဈေးနှုန်းသည် လာမည့်လတွင် ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့သာသူများနှင့် ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း-မလေးရှား နယ်စပ်မှတဆင့် တရားမဝင် ခိုးဝင်လာသူ များပြားလာသဖြင့် လက်ရှိတွင် မလေးရှားအာဏာပိုင်များက ၎င်းနယ်စပ်အား ယခင်ထက် လုံခြုံရေး ပိုမိုတင်းကျပ်လိုက်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

အဆိုပါ နယ်စပ်မှတဆင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သူများသည် မြန်မာနိုင်ငံမှ အများဆုံးဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့က မလေးရှား လ.ဝ.က အကြီးတန်း အရာရှိတစ်ဦးမှ နယ်စပ်ဂိတ်များအား လိုက်လံ စစ်ဆေးခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ လုံခြုံရေး ပိုမိုတင်းကျပ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားများအား ကူညီပေးနေသည့် မချိုသဲက “မလေးရှားက လုံခြုံရေး တင်းကျပ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကလေ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထိုင်းကို တစ်ချို့က အလည်ဗီဇာနဲ့ဝင်တယ်။ အလည် ဗီဇာတွေနဲ့ဝင်ပြီး ထိုင်းကနေ မလေးရှားကို အောက်လမ်းကနေ တဆင့်ပြန်ဝင်တယ်။ အောက်လမ်းက ဆိုတာက ဘတ်စ်ကားနဲ့သော်လည်း ရေလမ်းကြောင်းနဲ့သော်လည်းကောင်း အဲဒီလို ခိုးဝင်တဲ့လူတွေများတဲ့အတွက်ကြောင့်။ ဘယ်နိုင်ငံမဆိုကတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံအတွင်းကို ခိုးဝင်တယ်ဆိုတာကတော့ ဘယ်အစိုးရကမှတော့ ကြိုက်တာ မဟုတ်ဘူးလေ။ နိုင်ငံတိုင်းကတော့ ကိုယ့်နေရာမှာလာပြီးတော့ ခိုးဝင်တာတို့ ဘာတို့ကျတော့ ဘယ်သူမှ လက်သင့်ခံချင်တဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူးလေ” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ရနောင်း-ကော့သောင်းလမ်းမှတဆင့် ရေလမ်းကြောင်းဖြင့် ခိုးဝင် ခြင်းများလည်းရှိပြီး များသောအားဖြင့် ထိုင်း-မလေးရှားနယ်စပ်မှ ခိုးဝင်ခြင်းဖြစ်ကာ တစ်ရက်လျှင် လူ ၁၀ ဦးမှ ၅၀ ခန့် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ခိုးဝင်လာကြပြီး ကားစင်းလုံးဖြင့် ခိုးဝင်မှုများပြားကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်မှ ယခင်က ထိုင်း-မလေးရှားနယ်စပ်တွင် လုံခြုံရေးအဖြစ် ရဲများကိုသာ ချထားခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုလက်ရှိတွင် စစ်တပ်ကိုပါပူးတွဲချထားကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ကူညီမှု အဖွဲ့ အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အရင်တုန်းကတော့ ရဲဝန်းကျင်လောက်ပဲ။ အခုကတော့ တပ်ကပါ ပါလာတာပေါ့။ အခုနယ်စပ်မှာကတော့ ပြောမယ်ဆိုရင် စစ်တပ်ကို နယ်ခြားစောင့်ဖို့အတွက်ဆိုပြီးတော့ ပါဝါ ပေးထားတဲ့ သဘောရှိတာပေါ့။ စစ်တပ်ကနေပဲ တော်တော်များများဖမ်းတယ်။ ဖမ်းပြီးတော့မှ သူက ရဲကို ပေးတယ်။ ရဲကနေမှ သူ့ရဲ့လုပ်ထုံး လုပ်နည်းနဲ့အညီ အမှုဖွင့်ပြီးတော့ လ.ဝ.ကကို ပြန်ပြီးတော့ ပေးတာပေါ့။ တပ်က ချထားတယ်ဆိုတော့ ပြောမယ်ဆိုရင် ပစ်တာ ခတ်တာတော့ မရှိပါဘူး။ မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ အနေအထားအရတော့ တပ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်များများ ကြောက်ကြတယ်။ သူ့ကို ပါဝါပေးထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့နိုင်ငံသားတွေကလည်း တော်ရုံတန်ရုံ ကိစ္စဆိုရင် ရပ်ဆို ချက်ချင်းရပ်ပေးလိုက်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေရှိတယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေ ကတော့ တစ်ခါတစ်လေကျရင် မသိဘဲနဲ့ ပြေးတာပြုတာတွေရှိရင်တော့ ပစ်တာခတ်တာတွေ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ အဲဒါလေးတော့ သတိပေးချင်တယ်။ တကယ်လို့ မလွတ်တော့ဘူးဆိုမှတော့ ဘာမှအများကြီး စဉ်းစားမနေနဲ့။ အဖမ်းသာခံလိုက်တော့။ မလွတ်တော့ဘူးလေ ပြေးမယ်ဆိုရင်လည်း ရဲကလည်း ပစ်လို့ရတယ်။ မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေမှာ ရဲက ခုခံတယ်ဆိုရင် အဲဒီနေရာမှာတင် ပစ်သတ်လိုက်လို့ရတယ်။ သူ့နိုင်ငံသားတွေ တောင်မှပဲ ရဲ ပစ်သတ်တာတွေရှိတယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေကျတော့ တချို့ကျ နားမလည်တာတွေ ရှိတယ်။ မသိတာတွေရှိတယ်။ ဗဟုသုတ နည်းတာမျိုးတွေရှိတဲ့အခါကျတော့ မြင်တာနဲ့ ပြေးကြ ဆိုပြီး ပြေးကြတဲ့ အခါမှာ ကောင်းတဲ့ ရဲတွေ၊ စစ်သားတွေနဲ့ တွေ့ရင်တော့ ပြဿနာမရှိဘူးပေါ့လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သည့် မြန်မာများမှာ ယခုမှ ပထမဆုံး သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် သူများပါဝင်သလို Overstay သမားများအဖြစ် လက်ဗွေနှိပ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ပို့ခံရပြီးနောက် မလေးရှားနိုင်ငံ သို့ တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှ ဝင်ရောက်၍ မရသည့်သူမျာလည်း ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဝင်ရောက်လာသည့်အထဲတွင် အဖမ်းခံရသူများရှိသကဲ့သို့ အဖမ်းအဆီးမခံရဘဲ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်သွားသည့်သူများလည်း ရှိကြောင်း၊ ယင်းသို့ ဖမ်းဆီးမခံရသူများမှာ ပွဲစားများမှ မလေးရှား အာဏာပိုင် ဝန်ထမ်းများအား ငွေကြေးပေးကမ်းထားမှုကြောင့်ဟု မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားများအား ကူညီပေးနေ သည့် မချိုသဲက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင်လည်း စီးပွားရေးရှာရတာတွေက အဆင်မပြေတာတွေ များတယ်လေ။ စီးပွားကြပ်တည်း ကြတယ်။ တချို့ကကျတော့ ထိုင်းကပြန်သွားကြတဲ့လူတွေရှိတယ်၊ မလေးရှားကနေ ပြန်သွားကြတဲ့လူတွေ ရှိတယ်။ မြန်မာပြည်ရောက်တော့ အရင်လိုမျိုး ရှာစားရတာအဆင်မပြေ။ နိုင်ငံရေးတွေနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေနဲ့ ပြန်တက်လာချင်ကြတော့ တချို့ကကျတော့ မလေးရှားကနေ ပြန်တယ်ဆိုကတည်းက လက်ဗွေနှိပ်ပြီး ပြန်ရတယ်။ immigration မှာ လ.ဝ.ကမှာ ဒဏ်ကြေးဆောင် လက်ဗွေနှိပ် လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်ပြီး ပြန်လို့ရတယ်။ အဲဒီ ပြန်တဲ့သူတွေသည် သူတို့က Blacklist ထည့်လေရှိတယ်။ ဒီနိုင်ငံမှာ overstay နေပြီးတော့မှ သူတို့ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံပြီး ဒဏ်ကြေးနဲ့ပြန်တဲ့လူတွေဆိုပြီး။ အဲဒီတော့ကျ မလေးရှားကို တရားဝင်နဲ့လာမယ်ဆိုလည်း လာလို့မရတော့ ခိုးဝင်ပြီးမှ လာတာများတယ်။ အဲဒီတော့ကျ မလေးရှားက လုံခြုံရေးကို ပိုပြီးတင်းကျပ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားဘက်မှ နယ်စပ်တွင်သာမက နိုင်ငံအတွင်းမှာပါ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား အဖမ်းအဆီးများပြားနေပြီး တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ရက်ခန့် ဖမ်းဆီးကာ ထိုသို့ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် လုံခြုံရေး တင်းကျပ်ခြင်း တို့အား ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းအထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကားစင်းလုံးငှား၍ ခရီးသွားမှုများလာခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများသည် ကားအငှားအော်ဒါများ ပြည့်လာကြောင်း ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်မှ ဒုတိယအော်ပရေးရှင်း ဒါရိုက်တာ မအမရာခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ရပ်နားထားခဲ့ရသော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ခရီးသွားကြသော ဧည့်သည်များသည် ကားစင်းလုံးငှား၍ သွားလာသည့်အတွက် လုပ်ငန်းအဆင်ပြေလာကြောင်း၊ ယခု သီတင်းကျွတ်ခရီးသွား ရာသီဖြစ်၍ အော်ဒါများ ပြည့်လာကြောင်း ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

ဒုတိယအော်ပရေးရှင်း ဒါရိုက်တာ မအမရာခင်က “ကားအသေး Saloon ကနေစပြီးတော့ Alphard တွေ၊ အန်စာတုံးတွေရော ခုသီတင်းကျွတ်အတွက်ကို ကြိုတင်ပြီးတော့ ဘိုကင်တွေ ယူနေကြတယ် စရံတွေတင်ကြ တယ်။ ဆီဈေး အရမ်းတက်တဲ့ အချိန်တွေမှာ နည်းနည်း လေးရပ်သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆီဈေးတွေက ၂၂၀၀ ၊၂၃၀၀ ပတ်ချာလည်လေးတွေဆိုတော့ ငှားတဲ့သူတွေလည်း ခုပြန်ပြီးတော့ လိုက်လာတယ်။ အခု သီတင်းကျွတ် အတွက်ကို ကြိုရောင်းတာတော့ တော်တော်ကြီးကို အရင်ထက်ကိုတော့ ပိုပြီးတော့ ခရီးစဉ်လေးတွေလည်း များ တယ်။ အော်ဒါလေးတွေလည်း ပြည့်တယ်ရှင့်။ ခုလိုမျိုးတော့ ဒီရာသီတွေ မိုးလေးနည်းနည်း ကုန်စပြုလာပြီဆို တော့ ဒီသီတင်းကျွတ်တွေကနေစပြီးတော့ အလုပ်တွေ ဟိုးအရင်ထက်ကို ပိုပြီးကောင်းလာပါတယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Bagan ဘုရားဖူးများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်သည် ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကို ကားအမျိုးအစားပေါင်းစုံ အစီးရေ ၃၀ ကျော်ဖြင့် လုပ်ငန်း လည်ပတ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွင် ကိုဗစ်ရောဂါများ မဖြစ်ပွားခင်က ၂ ညအိပ် ၃ ရက် ခရီးစဉ်ဖြစ်သော ချောင်းသာ ကမ်းခြေ (သို့မဟုတ်) ငွေဆောင်ကမ်းခြေသို့ ကျပ် ၃သိန်းခွဲ ပေးရကြောင်း၊ ယခုအခါမှာတော့ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်မှုကြောင့် ကျပ် ၅ သိန်းထိ တက်သွားကြောင်း သိရသည်။

ထိုဈေးနှုန်းသည် တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းက ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပြီး တခြားသော ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုကုမ္ပဏီများ၏ ဈေးနှုန်းများနှင့်တော့ တူညီမည်မဟုတ်ပေ။

လွန်ခဲ့သော ၆ လ ခန့်မှ ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကို ကား ၄ စီးဖြင့် ပြန်လည် လုပ်ကိုင်လာကြောင်း တစ်ပိုင် တစ်နိုင် လုပ်ငန်းဖြစ်သဖြင့် အခြားလုပ်ငန်းကြီးများလောက် လာရောက်ငှားရမ်းသူများ မရကြောင်းကို စေလိုရာ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုမှ ကိုရဲက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားဖူး 

၎င်းက “ကျနော်တို့က သိပ်ကြီးကြီး မားမား Rental (ကားငှားခြင်း) ကြီးလည်း မဟုတ်တဲ့ အခါကြတော့ ပေါ့ပေါ့ ပါးပါးပဲပေါ့၊ အဲ့လို မျိုးလေးတွေပဲ ရတယ်။ နာမည်ကြီးတဲ့ Rental ကြီးတွေမှာတော့ သူတို့တော့ ရကြမယ်ထင် တယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ သိပ်မရဘူးဗျ။ ပြည်တွင်း ခရီးသွားလောက်ပဲ ကျနော်တို့ ရတယ်။ မန္တလေးသွားတယ် မန္တလေးမှာ အလုပ်ကိစ္စလေးရှိရင်းနဲ့ ဘုရားဖူးလိုက်တယ်။ အဲ့လိုမျိုး ပြင်ဦးလွင် ခဏ တက်လည်လိုက်တယ်။ ဒီလောက်ပဲ အရင်လိုမျိုး ခရီးစဉ်တစ်ခု အနေနဲ့ ဘုရားဖူး ထွက်ကြတာတို့၊ သွားတာလာတာတို့တော့ တော်တော် လေး ရှားသွားတယ် မရှိတော့ဘူး။ ရုံးလုပ်ငန်းဌာနတွေ ဘာညာပေါ့၊ ရုံးကိစ္စတွေနဲ့ဆို သွားရတယ်ဗျ။ အလုပ်ကိစ္စ တွေနဲ့ အဲ့လိုမျိုး အလည်အပတ် ပုံစံမျိုးကတော့ သိပ်မသွားဖြစ်ကြတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကိုဗစ်ရောဂါမဖြစ်ပွားခင် အချိန်ကာလတွင် ပြည်တွင်းခရီးသွား များသာမက ပြည်ပခရီးသွားများပါ လာရောက်ငှား ရမ်းမှုများရှိလာကြောင်း ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အဝေးပြေးလမ်းမများတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ် စစ်ဆေးမှု များနှင့် လုံခြုံရေး စိတ်ပူရခြင်းတို့ကြောင့် ကိုယ်ပိုင်ကားပုံစံမျိုးဖြစ်သည့် ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများမှ ကားများကို ငှားရမ်းက ခရီးသွားလာကြကြောင်း သိရသည်။