CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေ ၁၀

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေကြီး အထက်ပိုင်း၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်၊ နမ့်တောဒေသအတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ပျက်စီးစေသည့် လုပ်ရပ်များကို လုပ်ဆောင်သော မည်သည့်အဖွဲ့အစည်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုမဆို အရေးယူသွားမည်ဟု ယနေ့ (မေလ ၁၀ ရက်)တွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများ တပ်မတော် (SNA) မှ သတိပေး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နမ့်တောဒေသတွင် လုပ်ငန်းရှင်များ၊ ဒေသခံပြည်သူများထံ အဓမ္မ ငွေကြေးများ ကောက်ခံလျက်ရှိသည်ကို ကြားသိရကြောင်း၊ နမ့်တောရွာ အ.မ.က စာသင်ကျောင်းအတွင်း ဒေသခံ ပြည်သူများအား စုဝေးစေပြီး လက်နက်များဖြင့် ခြိမ်းခြောက် ပြောဆို ကာ ငွေကြေးများ ကောက်ခံရေးအတွက် သတိပေး ပြောကြားကြောင်း သိရသည်ဟု ထုတ်ပြန်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မှုသည် ဒေသတွင်း ပြည်သူလူထုများအပေါ် မငြိမ်မသက်ဖြစ်စေခြင်း၊ ပိုမို ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေခြင်း အပြင် မိမိတို့ SNA ၏ အမျိုးသားရေး လုပ်ငန်းများအား နှောက်ယှက်ဖျက်ဆီးသကဲ့သို့ ဖြစ်နေကြောင်း ပြောသည်။

SNA မှ “မိမိတို့ ဒေသတွင်းတွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေး ကာလအခြေအနေအရ အဆိုပါ အဖွဲ့အစည်းများအား သွားလာလှုပ်ရှားမှုကို အတိုင်းအတာအရ နားလည်ပေးသော်လည်း မိမိတို့ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ပျက်စီးစေမည့် အဓမ္မငွေကြေး ကောက်ခံခြင်းမှ အစ မည်သည့် လုပ်ဆောင်မှုမျိုးကိုမဆို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်သည်။ ရှမ်းနီ တိုင်းရင်း သား လူထု၏ ဘိုးဘွားပိုင်ဆိုင်ရာ ဒေသနှင့် ဒေသတွင်း ပြည်သူများ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးအား တစ်နည်းနည်းဖြင့် နှောက်ယှက် ဖျက်ဆီးကြသော မည်သည့် အဖွဲ့အစည်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုမဆို အရေးယူ ကာကွယ်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြင်းထန်စွာ သတိပေး လိုက်သည်” ဟု ပြောသည်။

နမ့်တောကျေးရွာကိုတွေ့ရစဉ်

SNA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ခန္တီးမြို့နယ်၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်၊ ဖောင်းပြင်မြို့နယ်၊ ပင်လည်ဘူးမြို့နယ်၊ ဝန်းသို မြို့နယ်၊ ဗန်းမောက်မြို့နယ်နှင့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တလျှောက် အပါအဝင် ကချင် ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်၊ မိုးကောင်းမြို့နယ်တို့ တွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် ပါဝင်နေသည့် မော်လိုက်ခရိုင်၊ ကလေးခရိုင်၊ ခန္တီး ခရိုင်၊ ကသာခရိုင်၊ တမူးခရိုင်နှင့် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း ပါဝင်နေသော ဗန်းမော်ခရိုင်၊ မြစ်ကြီးနားခရိုင်၊ မိုးညှင်းခရိုင်၊ မိုးကောင်းဒေသတို့ကို စုစည်း၍ ရှမ်းနီပြည်နယ် ပြန်လည်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ် သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်မှုသည် တိုင်းရင်းသားများ တည်ဆောက်လိုသည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအတွက် လမ်းစ သို့မဟုတ် အခွင့်အလှမ်း တစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAO)များကို ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း၊ EAO ခေါင်းဆောင်များနှင့် မိမိကိုယ်တိုင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မေလ ၉ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား တက်ရောက်မည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များ၏ စာရင်းပေးစေလိုကြောင်း ဧပြီ ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်မှုသည် ထောင်ချောက်ဆိုသည်ထက် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး (သို့မဟုတ်) အသစ်ရေးဆွဲရေးကို တောင်းဆိုနိုင်သည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေး လမ်းစတစ်ခုဖြစ်နိုင် သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးရဲထွန်းက “တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ ဘက်ကကြည့်ရင် ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်၊ ၂၀၁၀ ကနေ ၂၀၂၀ အထိ ပေါ့၊ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် တပ်က ရေးဆွဲချမှတ်ထားတဲ့ လမ်းအတိုင်း လျှောက်ရတာပဲလေ။ တပ်က ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် အာဏာကို ဆုပ်ကိုင် ထားနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာဆိုလို့ရှိရင် တပ်နဲ့ပဲ ညှိလို့ရှိရင် အဆင်ပြေတယ်ဆိုတဲ့ အဓိက၊ ကာချုပ်က သူကိုယ်တိုင် တွေ့ပါ မယ်လို့ ပြောပေမယ့် ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေကို ပြန်ပြီးတော့ ပြင်ဆင်ပြီးတော့ သွားကြတာပေါ့ဆိုရင်တော့ နဂို အတိုင်း ပြန် ရောက်သွားမှာ။ အဲတော့ ဘာကိုတောင်းဆိုသင့်တာလဲဆိုတော့ ဟုတ်ပြီ အနာဂတ် သာယာဝပြောတဲ့ တိုင်းရင်းသား အားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို တည်ဆောက်မယ့် နိုင်ငံတော်အတွက်ကို အခြေခံဥပဒေအသစ် ပြန်ရေးမှာလား။ ခင်ဗျား ပြန်ရေးပေး နိုင်တဲ့ အဲလို အခြေအနေရှိတယ်၊ အဲတော့ ခင်ဗျားအဲတာကို လုပ်ပေးမှာလားဆိုတာက အရေးကြီးတာ၊ ထောက်ချောက်တော့ မဟုတ်ဘူး။ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက တောင်းဆိုရမှာ”ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များ 

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် (၁၀)ဖြင့် ဖွဲ့ စည်းထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့(PPST)သည် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ် ခေါ်ချက်သည် ထောင်ချောက်လား၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးအတွက် အခွင့်အလှမ်းလားဟူ၍ ဆွေးနွေးခဲ့ ကြကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးခွန်းဆိုင်က “ဒီဥစ္စာကိုတော့ အခွင့်အရေးအဖြစ် မြင်တဲ့လူတွေလည်း ရှိတာပေါ့ဗျာ။ ထောင်ချောက်လို့ မြင်တဲ့လူလည်း ရှိ တာပေါ့။ ဒီလိုမျိုးကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ကလည်း တစ်ခါပေါ့ဗျာ။ ၂၀၁၁ သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်က ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့က ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲအတွက် ဖိတ်ခေါ်တဲ့ အခါကျတော့ ဟာ ဒါက အခွင့်အလှမ်းလား၊ ထောင်ချောက် လားလို့ အဲလိုမြင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် သူက အခွင့်အလှမ်း ဖြစ်ခဲ့တယ်ပေါ့ဗျာ။ ဒါပေမယ့် ဒီတစ်ခေါက်တော့ အခွင့်အလှမ်း ဖြစ်မလား၊ ထောင်ချောက်ဖြစ်မလားဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့ PPST အစည်းအဝေးထဲမှာ ဆွေးနွေးတဲ့ အခါ ကျတော့ အခွင့် အလှမ်းလို့ပဲ မြင်ပြီးတော့ သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကတော့ လူအပေါ့ဗျာ။ တကယ်လို့ ထောင်ချောက်အဖြစ် မြင်ပြီးတော့ သွားမယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း ဒါကတော့ သူရဲဘောနည်းတယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲလိုပြောကြတာရှိတယ်။ အကုန်လုံး သွားမယ်ဆိုရင် တော့ ပြင်ဆင်ပြီးမှသွားကြရမယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောတာတော့ရှိတယ်။ ကျနော် ဒီလောက်ပဲ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ညီလာခံ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများကို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများက အစုအဖွဲ့ တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သော်လည်း တခြားဘက်မှာတော့ အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော်ဟု ကွဲပြားနေခြင်းကြောင့် ရှေ့ရောက်သင့် သ လောက် မရောက်ဘဲ ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ထောက်ပြမှုများ ရှိခဲ့ကြသည်။

သို့သော် ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက်တွင် အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော် အစုအဖွဲ့မှာ ညီညွတ်ခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၄ ဖွဲ့နှင့် ပြည်နယ်-ပြည်ထောင်စု အဆင့် ပဏာမ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (Bilateral) ကို ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သလို ထို ၁၄ ဖွဲ့ထဲမှ ၈ ဖွဲ့ဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ထိုးနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရပြီး အစိုးရ တာဝန်ကို အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)က တာဝန် ရယူခဲ့ပြီးနောက် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို လက်ဆက် ဖော်ဆောင်ခဲ့ရာမှာ NCA အား မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)နှင့် လားဟူဒီမိုကရက်တစ်အစည်းအရုံး(LDU) တို့ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

သို့သော် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်တွင် NCA ထိုးထားသည့် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)က ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ယာယီရပ်ဆိုင်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သလို ထိုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၌ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင် ရေးကောင်စီ (RCSS)က ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ(JMC)တွင် ပါဝင်မှု ယာယီ ရပ်ဆိုင်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့သည်။

NCA လက်မှတ်ထိုးခြင်း အခမ်းအနား

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက “ အခု SAC ခေါင်းဆောင် ကိုယ်တိုင် တွေ့မယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါက မြန်မာပြည်မှာ တိုင်းရင်းသားတွေ တည်ဆောက်လိုတဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအတွက် လမ်းစပွင့်တာပဲ၊ ဒီဆွေးနွေးပွဲကနေ ဆက်သွား နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်အတွက်လည်း ကောင်းတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဖိတ်ခေါ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲသို့ NCA ထိုးထားသည့် NMSP၊ LDU၊ RCSS၊ PNLO၊ ALP၊ DKBA၊ KNU/KNLA-PC တို့အပါအဝင် NCA မထိုးရသေးသည့် UWSA၊ NDAA၊ SSPP တို့ တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် NCA ထိုးထားသည့် KNU၊ CNF၊ ABSDF တို့အပါအဝင် NCA မထိုးရသေးသည့် KIA၊ AA၊ TNLA၊ MNDAA၊ KNPP တို့ တက်ရောက်မည် မဟုတ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က တက်ရောက်လာမည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များဖြင့် တစ်ဖွဲ့ချင်း သီးသန့် တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် နစက အဖွဲ့ဝင်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ဆက်လက် ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ မေ ၁၀

ဘေဂျင်းထိန်းချုပ်ထားသည့် လုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့် ကန့်ကွက်သူမရှိ အနိုင်ရခဲ့၍ ရွေးကောက်တင်မြှောက်မှုအပြီးတွင် “တရုတ်မျိုးချစ်တွေ ဟောင်ကောင်မြို့တော်ကို အခိုင်အမာ တာဝန်ယူနေပြီ” ဟု ဟောင်ကောင်ခေါင်းဆောင် ကယ်ရီလမ်က မေလ ၉ ရက်တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ကြီးမားသည့်ဆန္ဒပြပွဲများ ပြင်းထန်လာ၍ ဟောင်ကောင်ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားမှုကို ဖြိုခွင်းခဲ့မှုအား ကြီးကြပ်အမိန့်ပေးခဲ့သည့် သဘောထားတင်းမာသူ ဂျွန်လီအပေါ် ထောက်ခံမဲများ ပုံအောရစေခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး တစ်လအကြာ၌ အထက်ပါအတိုင်း ကမ်ရီလမ်၏သဘောထားမှတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်ဆန္ဒပြမှုများသည် ဘေဂျင်း၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းခြင်းနှင့် မြို့တော်၏ ဥပဒေပြု လွှတ်တော်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခြင်းဆီသို့ ဦးတည်သွားစေခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်း အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးသမားကို ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခဲ့ခြင်းကြောင့် ကန့်ကွက်သံများ ရပ်စဲသွားကာ အတိုက်အခံအုပ်စုများ ဖြိုခွင်းခံခဲ့ရသည်။

ဂျွန်လီနှင့်အတူ အများမြင်ကွင်းမှာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည့် ကမ်ရီလမ်က “ဒီလို အပြောင်းအလဲတွေဟာ အာရှ ဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်းရဲ့အချက်အချာဖြစ်တဲ့ဟောင်ကောင်မှာ ပြန်လည်တည်ငြိမ်လာဖို့ လိုအပ်တယ်” ဟု ပြောကြား ခဲ့သည်။

“ဟောင်ကောင်မှာ မကြုံစဖူး စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ အစီအမံတွေ ပြတ်ပြတ်သားသား ချမှတ် လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ဘေဂျင်းဗဟိုအစိုးရကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ဟောင်ကောင်အုပ်ချုပ်ရေးကို ၅ နှစ်သက်တမ်း တာဝန်ယူပြီးနောက် ရာထူးနုတ်ထွက်ခဲ့သူ ကမ်ရီလမ်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဟောင်ကောင်ကို မငြိမ်မသက်တာကနေ စည်းစနစ်တကျဖြစ်အောင် အထောက်အကူပြုဖို့ အမျိုးသားလုံခြုံရေး ဥပဒေ ရေးဆွဲခဲ့တာပါ။ ပြီးတော့ ရေရှည်ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့တည်ငြိမ်ရေး ရနိုင်ဖို့ ဟောင်ကောင်ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတဲ့စနစ်ကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးပြီးပါပြီ” ဟု ကမ်ရီလမ်က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မတီဝင် ၁၅၀၀ ဖြင့် မဲများကို စိစစ်ရွေးချယ်ခဲ့ရာတွင် ဂျွန်လီက မဲစုစုပေါင်း ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ဖြင့် အနိုင်ရသွားခဲ့သည်။
ဟောင်ကောင်တွင် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲအတွက် စေ့ဆော်မှုအဖြစ် စည်းစနစ်တကျ ပြန်လည်အုပ်ထိန်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ဘေဂျင်းအစိုးရက အကြောင်းပြသော်လည်း မျိုးချစ်များနှင့် အာဏာရကွန်မြူနစ်ပါတီအပေါ် သစ္စာခံသူများကိုသာ ရာထူးပေးအပ်ခြင်းသည် အဓိကအချက်ဖြစ်နေသည်။
ဟောင်ကောင်ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်သည် နိုင်ငံရေးဗဟုဝါဒနှင့်အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်ခြင်း၏ တစိတ်တပိုင်းသာဖြစ်ကြောင်း စက်မှုဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံ ၇ နိုင်ငံ (G-7) အုပ်စုဝင် ကနေဒါ၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ဂျပန်၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန်တို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

“လက်ရှိ ဟောင်ကောင်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ရလဒ်ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ခန့်အပ်မှုတို့ဟာ ဟောင်ကောင်သားတွေရဲ့ တရားဝင်ကိုယ်စားပြုနိုင်မှုစွမ်းရည်ကို ယုတ်လျော့သွားစေခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးနဲ့ ဟောင်ကောင်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေ ဆက်တိုက်ပျက်ပြားသွားတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိပါတယ်” ဟု G-7 အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများ၏ ပူးတွဲကြေညာချက်ထဲတွင် ရေးသားထား သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိုလံဘို၊ မေလ ၁၀

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အဆိုးရွားဆုံး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း တွေ့ခဲ့ရသဖြင့် သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးစလုံး ရာထူးမှ ဆင်းပေးကြရန် ရက်သတ္တပတ်များစွာ ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားနောက် သီရိလင်္ကာဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားပြီဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

မြို့တော်ကိုလံဘိုတွင် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ ချထားရန် အာဏာပိုင်များက စီမံခဲ့ခြင်းကြောင့် ဆန္ဒပြသူများနှင့် အစိုးရ ထောက်ခံသူများအကြား အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ် မဟိန္ဒာရာဂျာပါစကာက ၎င်း၏ရာထူးမှ နုတ်ထွက်လွှာ ကို သမ္မတထံ တင်သွင်းခဲ့သည်ဟု တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်မှ တစ်ဆင့် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မေလ ၉ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက် အဓိကရုဏ်းအတွင်း အာဏာရပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦး အပါအဝင် လူ ၄ ဦး သေဆုံးကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ပြောခွင့်ရသူ နီဟေးသယ်ဒူဝါက အေပီသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတက မေလ ၉ ရက် ညနေပိုင်းတွင် နိုင်ငံတဝန်း ညဘက်လမ်းမထွက်ရ (ကာဖြူး)အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယင်းအမိန့်မှာ မေလ ၁၁ ရက်အထိ သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုးနှက်နေတဲ့ သီရိလင်္ကာ ဆန္ဒပြပွဲ(AP)

တစ်လကျော် ကြာမြင့်အောင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် နိုင်ငံတဝန်း ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ပြီး ဘာသာမရွေး၊ လူတန်းစားမရွေး အစိုးရအပေါ် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများ ပြည့်နှက်သွားခဲ့သည်။ ယခုဖြစ်ပွားမှုတွင် လူလတ်တန်းစား သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသားများ သည် ပထမဆုံးအကြိမ် လမ်းပေါ်ထွက်လာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ အချို့မှာ သမ္မတရုံး အပြင်ဘက်တွင် ရက်သတ္တပတ် အတန် ကြာအောင် ဆန္ဒထုတ်ဖော် နေခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် သီရိလင်္ကာ၏ ဩဇာအကြီးမားဆုံး နိုင်ငံရေး မျိုးဆက်ဖြစ်သည့် ရာဂျာပါစကာ မိသားစု၏ ဂုဏ်သိက္ခာမှာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က သမ္မတနှင့်ဝန်ကြီးချုပ် ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးသည် အနှစ် ၃၀ ကြာ ပြည်တွင်းစစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းစေခဲ့သဖြင့် သီရိလင်္ကာ ကျွန်းပေါ်ရှိ လူများစုဖြစ်သော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်၊ ဆင်ဟာလီမျိုးနွယ်တို့က ၎င်းတို့ကို သူရဲကောင်းများအဖြစ် ချီးမြှောက် လေးစား ခဲ့ကြသည်။

ဒဏ်ရာ ရသွားသည့် ဘုန်းကြီးကို သယ်ဆောင်နေစဉ်(AP)

မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် မပြေလည်ခဲ့သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြည်တွင်း၌ နို့ထွက်ပစ္စည်းများနှင့် လောင်စာဆီများ တင်သွင်းမှု တရှိန်ထိုး ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာနှင့် လျှပ်စစ်ဓာတ် အား ပြတ်တောက်မှုများ ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

မရှိမဖြစ် လူနှင့်အိမ်သုံးပစ္စည်း အသုံးအဆောင်များကိုပင် နာရီပေါင်းများစွာ ကြာအောင် ပြည်သူများက တန်းစီစောင့်ဆိုင်း ဝယ်ယူခဲ့ရသည်။
ဆေးရုံများတွင် အသက်ကယ်ဆေး ပြတ်လပ်မှု ရှိလာနိုင်ကြောင်း ဆရာဝန်များက သတိပေးလာကြသည်။

ယခုနှစ် တစ်နှစ်အတွင်း အစိုးရသည် နိုင်ငံခြားကြွေးမြီ ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံ အကြေပေးဆပ်နိုင်ခြင်းမရှိ၍ ဒေဝါလီခံခဲ့ရသည်။

Source: AP

CNI International News

ဆိုးလ်၊ မေ ၁၀

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံက နျူကလီးယားစမ်းသပ်၍ ခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေစဉ်အတွင်းမှာပဲ တောင်ကိုရီးယား သမ္မတသစ် အဖြစ် ယွန်ဆော့ရွဲ (Yoon Suk-yeol)၏ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းအရ သိရသည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ယွန်ဆော့ရွဲသည် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်အတွင်း တင်းမာနေစဉ် အာဏာရလာ ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြောက်ကိုရီးယားက ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်း ဇန်နဝါရီလမှစတင်၍ စံချိန်တင်လက်နက်စမ်းသပ်မှု ၁၅ ကြိမ် ရှိခဲ့ရာ ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်၌ပင် စမ်းသပ်မှု နှစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အစိုးရရှေ့နေဟောင်းဖြစ်သူ ယွန်ဆော့ရွဲသည် ကင်မ်ဂျုံအန်းအစိုးရ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို အနည်းနှင့်အများ ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး မတ်လ ရွေးကောက်ပွဲ၌ အောင်ပွဲခံခဲ့ကာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး တံခါးဖွင့်ထား ခဲ့သည်။

ယခင်သမ္မတ မွန်းဂျေအင်းသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကင်မ်နှင့် ထိပ်သီးတွေ့ဆုံပွဲကျင်းပခဲ့ပြီး မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရေးမူဝါဒကို လိုက်နာကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ကင်မ်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ အကြား ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဆက်ဆံရေးမပျက်ပြားခင်အထိ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှစ်ခုကိုလည်း မွန်းဂျေအင်းက ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

အသက် ၆၁ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည့် ယွန်ဆော့ရွဲသည် လွတ်လပ်မှု၊ ဈေးကွက်နှင့် တရားမျှတမှုဟူသော စကားလုံး ၃ လုံး ဖြင့် အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားပြည်တွင်းသတင်းများ၌ တွေ့ရသည်။

ယွန်၏ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲအခမ်းအနားကို ဝမ် ၃ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ (ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၆ သန်း) အကုန်အကျခံ၍ ဧည်သည့်တော် ၄ သောင်းခန့်ဖြင့် လွှတ်တော်ရှေ့မြက်ခင်းပြင်၌ ကျင်းပခဲ့သည်။

အခမ်းအနားသို့ တရုတ်ဒုတိယသမ္မတ ဝမ်ကီရှန်း (Wang Qishan)၊ ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ယိုရှီမာစာဟာယာရှီ နှင့် အမေရိကန် ဒုတိယသမ္မတ ကန်မယ်လာဟဲရစ်၏ခင်ပွန်း ဒေါက်အမ်ဟော့ဖ် (Doug Emhoff) တို့လည်း တက် ရောက်ချီးမြှင့်ခဲ့ကြသည်။

ဂျိုးဘိုင်ဒန်က အမ်ဟော့ဖ်ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့ဝင် ၈ ဦးပါ အမေရိကန်သမ္မတ၏ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို တောင် ကိုရီးယားသို့ ယခုအခမ်းအနားတက်ရောက်ရန် စေလွှတ်တာဝန်ပေးခဲ့ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ယခင်သီတင်းပတ် ၌ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေ ၁၀

နစက ဥက္ကဋ္ဌမှ ဖိတ်ကြားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှာ အစုအဖွဲ့အားလုံး ပါဝင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကရင်အမျိုးသား အစည်း အရုံး (KNU)၊ ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP)နှင့် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF) တို့ ပူးတွဲ၍ မေလ ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစက ဥက္ကဋ္ဌမှ တိုင်းရင်းသား ခုခံတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ၏ ခေါင်းဆောင်များအား ငြိမ်းချမ်းရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ပြောကြားခဲ့သည်ကို ကြားသိရကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

KNU၊ KNPP၊ CNF တို့က “ပြည်ထောင်စု၏ ပြဿနာကို နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဖြင့် အဖြေရှာရေးသည် မိမိတို့ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများမှ အစဉ်တစိုက် တောင်းဆိုခဲ့သည့် တောင်းဆိုချက်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာ တွင် လက်ရှိ တိုင်းပြည်မှ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာမည်ဆိုပါက ပါဝင်သင့်တော့ Stakeholder များ အားလုံးပါဝင်ရန်နှင့် ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းတို့မှ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေး သည့် မျှတသော တွေ့ဆုံးဆွေးနွေးရေး စားပွဲဝိုင်းအမှန် ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး စားပွဲဝိုင်းမှ တဆင့် မိမိတို့ မျှော်မှန်းသော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံကို တည်ဆောက်သွားနိုင်မည်” ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

လက်ရှိတွင် နစက ဥက္ကဋ္ဌမှ ဖိတ်ခေါ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို KNU၊ KNPP၊ CNF တို့ တက်ရောက်မှာ မဟုတ်ကြောင်း အသီးသီး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

NCA စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများမှာ KNU အနေနှင့် ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်သည့်အတွက် ထိုငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်များအားလုံး ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း ပဒိုစောတောနီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ သဘောတူညီချက် ရထားခဲ့တဲ့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကိုမှ မထောက်ထား မညာတာပဲနဲ့ အကြမ်းဖက် တဲ့ နည်းနဲ့ပဲ နောက်ဆုံးမှာ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ အခါမှာ သူ့ရဲ့ သဘောသဘာဝက ဒါရှင်းတယ်လေ၊ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ဘာမှထည့်တွက်ပြီး ငဲ့ကွက်စရာ ဘာအကြောင်းမှ မရှိတော့ဘူး။ ရှေ့ကာလ အနာဂတ်မှာ စစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေးထဲမှာ လုံးဝကို ပါခွင့် မပေးနိုင်တော့ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ စစ်တပ်ပါနေသမျှဟာ တိုင်းပြည်အကျိုးထက်ကို တိုင်းပြည်ရဲ့ ဆိုးကျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်၊ ဒါရှင်းလင်းတဲ့ ပြတ်သားတဲ့ အခြေအနေ တစ်ခုပါပဲ၊ အဲဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့ ပြတ်ပြတ်သားသား ဆုံးဖြတ် လိုက်တာကတော့ စစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေးကနေ စွန့်ခွာရမယ်၊ အခုလက်ရှိ မထွက်နိုင်ဘူး၊ လက်တွေ့မကျဘူး ပြောတဲ့လူတွေ အများကြီး ရှိတယ်ဆိုပေမဲ့လည်း ကျနော်တို့ လက်တွေ့ကျအောင် နည်းလမ်းတွေ ကျနော်တို့ ဆက်လက် လုပ်နေပါတယ်ဆို တာ တွေ့နေရပါတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုထဲမှာ ကျနော်တို့ ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်က ရှင်းတယ်၊ စစ် အာဏာရှင် ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက်ပဲ ကျနော်တို့ လုပ်တယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့ ဒီလုပ်နေတဲ့ ကာလအတွင်းမှာ စစ်တပ်နဲ့ ဘာမှ သွား ပြီးတော့ ဆွေးနွေးစရာအကြောင်းကို မရှိဘူးဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောလိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးစေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးခေါင်းဆောင်များ

နစက၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို NCA ထိုးထားသည့် သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၊ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး/ ကရင်အမျိုး သား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်- ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ (KNU/ KNLA-PC)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)တို့ တက်ရောက်ကြမည် ဖြစ်သည်။

သို့သော် NCA ထိုးထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်မတော်(ABSDF)၊ ချင်းအမျိုးသား တပ်ဦး (CNF)တို့ကတော့ တက်ရောက်မည် မဟုတ်ကြောင်း အသီးသီး ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အလားတူ NCA မထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်များထဲကတော့ UWSA၊ NDAA၊ SSPP/SSA တို့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး KIA၊ AA၊ TNLA၊ MNDAA၊ KNPP တို့ မတက်ရောက်ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

မနီလာ၊ မေ ၁၀

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကွယ်လွန်သူ အာဏာရှင်၏သားဖြစ်သူ ဖာဒီနန်မားကို့စ်ဂျူနီယာက ပဏာမ မဲရေတွက်မှုနှင့် တရားဝင်မထုတ်ပြန်ရသေးသော ရလဒ်များအရ အပြတ်အသတ် အနိုင်ရသွားပြီဖြစ်ကြောင်း CNN သတင်းအရသိရသည်။

အာဏာရှင်မားကို့စ်မိသားစုသည် လူထုအုံကြွမှုကြောင့် နိုင်ငံမှ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီးနောက် ၃၆ နှစ်အကြာတွင် ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတအိမ်တော်သို့ ပြန်လည်နီးကပ်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

မဲ ၁၄ သန်းခန့်ဖြင့် အနီးစပ်ဆုံး ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ ဒုတိယသမ္မတ လယ်နီရိုဘရီဒို (Leni Robredo) နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် မားကို့စ်ဂျူနီယာက မဲ သန်း ၃၀ ခန့် ရရှိထားသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ တစိတ်တပိုင်း ရေတွက်မှုနှင့် တရားဝင် မထုတ်ပြန်ရသေးသော စာရင်းဇယားများအရ မားကို့စ်အနိုင်ရပြီဟု သတင်းရေးသားနိုင်သော်လည်း တရားဝင် ထွက်ပေါ် လာမည့်ရလဒ်များကို အတည်ပြုရန် ရက်သတ္တပတ်များစွာ ကြာမြင့်နိုင်သေးကြောင်း CNN က ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ဘောင်ဘောင်းဟု လူသိများသော မားကို့စ်ဂျူနီယာသည် မားကို့စ်မိသားစု၏အမည်နှင့်ပုံရိပ်တို့ကို လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာများမှတစ်ဆင့် ပြန်လည်ခေါင်းထောင်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ယခုအထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူများက ကောက်ချက်ချကြသည်။

၎င်း၏ဖခင်ဖြစ်သည့် အာဏာရှင်ဟောင်း ဖာဒီနန်မားကို့စ်စီနီယာသည် တိုင်းပြည်ကို ၂၁ နှစ်ကြာ ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်ခဲ့ရာတွင် လူ့ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာလုယူမှုများဖြင့် စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

မေလ ၉ ရက်နှောင်းပိုင်း မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းဖြစ်ခဲ့သည့် မားကို့စ်ဂျူနီယာက ၎င်းကို ထောက်ခံသူများအား ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“မဲ ရေတာ မပြီးသေးပေးမယ့် ကူညီခဲ့ကြသူတွေ၊ တိုက်ပွဲဝင်ပေးခဲ့ကြသူတွေ၊ စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံခဲ့တဲ့သူတွေအားလုံးကို အထူး ကျေးဇူးတင်ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

မဲဆွယ်စည်းရုံးစဉ်အတွင်း မားကို့စ်ဂျူနီယာက စည်းလုံးညီညွတ်မှုစင်မြင့်မှနေ၍ အလုပ်အကိုင်များ၊ ကုန်ဈေးနှုန်းချိုသာစွာ ဝယ်ယူနိုင်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်အခြေခံအဆောက်အဦကဏ္ဍတို့၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုလုပ်ဆောင်နိုင်ရေးတို့ကို ကတိပြု ခဲ့သည်။

မေလ ၉ ရက် မဲပေးမှုများအထိ စုစုပေါင်းမဲအရေအတွက်အားလုံး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ဖြင့် မားကို့စ်ဂျူနီယာ ဦးဆောင် နေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောကြသည်။

အကယ်၍ မားကို့စ်ဂျူနီယာ အစိုးရဖွဲ့သည့်အခါ ဒုတိယသမ္မတနေရာ လျာထားသူမှာ လက်ရှိလူကြိုက်များသောခေါင်းဆောင် ရိုဒရီဂိုဒူတာတေး၏သမီးဖြစ်သူ ဆာရာဒူတာတေးကာပီယို (Sara Duerte Carpio) ဖြစ်သည်။ ဒူတာတေး၏ အငြင်းပွားဖွယ် မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲအပါအဝင် ၎င်းမူဝါဒများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ထောက်ခံသူအများအပြားက သမီးဖြစ်သူကို ဦးတည် မဲပေးခဲ့ကြသည်။

တစိတ်တပိုင်းနှင့် တရားဝင်မထုတ်ပြန်ရသေးသော မဲရလဒ်များအရ သမီး ဒူတာတေးသည် ဒုတိယသမ္မတရာထူးအတွက် ဦးဆောင်နိုင်နေပြီဖြစ်သည်။
ဒုတိယသမ္မတကို ဖိလစ်ပိုင်ဥပဒေအရ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတတာဝန်ယူသူက သီးခြားရွေးချယ်ပေးရမည်ဟု သိရသည်။

Source: CNN

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀

မြန်မာ့လူ့ဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီအား (၁) နှစ် ယာယီရပ်ဆိုင်းကြောင်း ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (UEC)က မေလ ၃ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ပါတီပိုင် ရန်ပုံငွေ၊ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းစာရင်းများနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး စစ်ဆေးခံရန် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ပျက်ကွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း UEC ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

UEC ထုတ်ပြန်ချက်

UEC က “ပြည်ထောင်စုရွေးကောင်ပွဲကော်မရှင် (UEC) အနေဖြင့် ၂-၅-၂၀၂၂ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သော စီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီ အစည်းအဝေး အမှတ်စဉ် (၃/၂၀၂၂) ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ မြန်မာ့လူ့ဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အနေဖြင့် သတ်မှတ်ရက်အတွင်း လာရောက် စစ်ဆေးခံရန် ထပ်မံ ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်း စိစစ်တွေ့ရှိရသဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံ တင် ထားခြင်းကို (၁)နှစ် ယာယီရပ်ဆိုင်းရန်နှင့် ယာယီရပ်ဆိုင်းထားသော ကာလအတွင်း ကော်မရှင်က ညွန်ကြားထားသော ပါတီပိုင် ရန်ပုံငွေ၊ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းစာရင်းများ၊ စစ်ဆေးခံနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ခြင်းမှအပ ကျန်လုပ်ငန်း အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်း ထားစေရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အတွက်ကြောင့် မြန်မာ့လူ့ဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီအား နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၄ (ဂ)အရ ယနေ့မှ စ၍ (၁) နှစ် ယာယီရပ်ဆိုင်းကြောင်း၊ ထို့အတူ ပါတီပိုင် ရန်ပုံငွေ၊ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းစာရင်းများ၊ စစ်ဆေးခံနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ခြင်းမှအပ ကျန်လုပ်ငန်း အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းထားစေရန် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၄ (ဃ) အရ ညွှန်ကြားလိုက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI International News

ကိုလံဘို၊ မေလ ၉

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်း အဆိုးရွားဆုံး စီးပွားရေး ကျပ်တည်းမှုကြောင့် လူထုအတွင်း ဒေါသ တကြီး ဖြစ်နေကြ၍ ပြိုင်ဘက် နိုင်ငံရေး သပိတ်စခန်းများကြားထဲ အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ မေလ ၉ ရက်၌ ရဲတပ်ဖွဲ့က ညဘက် လမ်းမထွက်ရ (ကာဖြူး)အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်လိုက်ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ် က ဖော်ပြသည်။

လပေါင်းများစွာ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်ခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာ၊ လောင်စာဆီနှင့်ဆေးဝါးများ မလုံလောက်ခြင်းတို့ကြောင့် တောင်အာရှဒေသရှိ ကျွန်းနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သော သီရိလင်္ကာတဝန်း အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြမှုများလည်း ရက်သတ္တပတ် အတန်ကြာ ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည်။

မြိုတော် ကိုလံဘို၏ အချက်အချာ နေရာများတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ရှိခဲ့၍ အနည်းဆုံး လူ ၂၀ ထက်မနည်း ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ဧပြီ ၉ ရက်ကတည်းက သမ္မတ ဂိုတာဘာ ယာရာဂျာ ပါစကာ၏ ရုံးခန်းအပြင်ဘက်မှာ သပိတ်စခန်း ဖွင့်ထားကြသည့် လက်နက်မဲ့ ဆန္ဒပြသူများကို သမ္မတအပေါ် သစ္စာခံသူများက တုတ်များဖြင့် ဝင်ရောက် ရိုက်နှက်ခဲ့ကြကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းထောက်များက သတင်းပေးပို့ထားသည်။

သီရိလင်္ကာသမ္မတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပါစကာနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် မဟိန္ဒာရာဂျာပါစကာ(AP)

အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသူများ ဖွင့်လှစ်ထားသော သပိတ်စခန်းများကို ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်၍ အကြမ်းဖက်ခဲ့ကြသည့် သမ္မတ ထောက်ခံသူများအား ရဲတပ်ဖွဲ့က မျက်ရည်ယိုဗုံးနှင့် မီးသတ်ပိုက်များ သုံး၍ ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။

သမ္မတ၏ အစ်ကိုဖြစ်သူ ဝန်ကြီးချုပ် မဟိန္ဒာရာဂျာပါစကာက “အကြမ်းဖက်မှုသည် အကြမ်းဖက်မှုသာလျှင် ဖြစ်ကြောင်းကို သတိပြုရန် လိုကြောင်း၊ ကျနော်တို့ ပြည်သူများ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ကျင့်သုံးနေထိုင်ကြရန် တိုက်တွန်းပါကြောင်း” ပြော ကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကို အစိုးရက ကိုင်တွယ်သွားဖို့ ကတိပြုထားတဲ့အတိုင်း အဖြေတစ်ခု လိုအပ်နေတုန်းမို့ပါ” ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က တွစ်တာ လူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားလွှင့်တင်ခဲ့သည်။

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများက ရာဂျာပါစကာ ညီအစ်ကို ရာထူးမှဆင်းပေးဖို့ ဖိအားတစ်ခုကို မျှော်လင့်နေကြချိန်တွင် မေလ ၆ ရက်၌ အစိုးရက အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာ၍ စစ်တပ်ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းရေး အခွင့်အာဏာ ပေးထားခဲ့သည်။

အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသူများသည် ရန်လိုခြိမ်းခြောက်သည့် ပုံစံမျိုး ပြုမူနေကြပြီး အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင် မှုများကို အနှောင့်အယှက် ပေးနေကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက မေလ ၈ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှု လူထု ဒေါသထွက်နေ

အရေးပေါ် အခြေအနေ ရုပ်သိမ်းရေးအတွက် အစိုးရကို ဖိအားပေးရန်အတွက် မေလ ၉ ရက် (ယနေ့) မှစတင်၍ နေ့စဉ် ဆန္ဒပြ သွားကြမည်ဟု သမဂ္ဂက ပြောကြားထားသည်။

လာမည့်မေလ ၁၇ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် လွှတ်တော် အစည်းအဝေးတွင် အစိုးရနှင့်ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ အလုပ်သမားများကို ခေါ်ယူ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ရာဗီကူမာဒက်ရှက်က ကြေညာခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ လိုချင်တာက သမ္မတနဲ့ သူ့မိသားစု ဆင်းပေးဖို့ပါ” ဟု ကူမာဒက်ရှ်က ၎င်း၏ ကြေညာချက်ထဲတွင် ပြောကြား ထားသည်။

ကိုလံဘိုမြို့ရှိ သမ္မတ၏ ကိုယ်ပိုင် နေအိမ်ကို မတ်လ ၃၁ ရက်က လူအုပ်စုဖြင့် ဝင်ရောက်စီးနင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ချိန်မှစ၍ သမ္မတ ရာဂျာပါစကာကို အများပြည်သူမြင်ကွင်း၌ မတွေ့ရတော့ပေ။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၉

သက်ဆိုင်သူများ အားလုံးပါဝင် ဆွေးနွေးသည့် အခင်းအကျင်း မဖြစ်သည့်အတွက် တက်ရောက် နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)က ယနေ့ (မေလ ၉ ရက်)ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAO) များကို ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း၊ EAO ခေါင်းဆောင်များကို ကိုယ်တိုင်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မေလ ၉ ရက်နေ့ နောက် ဆုံးထား စာရင်းပေးစေလိုပါကြောင်း ဧပြီ ၂၂ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

KNU က “မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်လိုလျှင် အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေ စီ ပြည်ထောင်စုအား တည်ဆောက်လိုသည့် သက်ဆိုင်ပတ်သက်သူများ အားလုံးပါဝင်သော တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးအဖြေရှာ သည့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုမျိုး ဖြစ်ရပါမည်။ ယခုဖိတ်ကြားမှုသည် ကန့်သတ်ဖိတ်ကြားမှုပုံစံဖြစ်နေပြီး သက်ဆိုင်ပတ်သက်သူ များ အားလုံး ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့်အတွက် ဖိတ်ကြားမှုတွင် မျှော်မှန်းထားသကဲ့သို့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေး ကို မရရှိနိုင်သလို လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများလည်း ချုပ်ငြိမ်းနိုင်မည်မဟုတ်ဟု ရှုမြင်သုံးသပ်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ သက်ဆိုင်သူ များ အားလုံးပါဝင်ဆွေးနွေးသည့် အခင်းအကျင်း မဖြစ်သည့်အတွက် တက်ရောက်မည်မဟုတ်ပါ”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြား ခဲ့သည်။

KNU သည် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

KNU ပါဝင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့(PPST)မှ အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ကြသည့် ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၊ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး/ ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်- ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ (KNU/ KNLA-PC)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေး အဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)တို့ တက်ရောက်ကြမည် ဖြစ်သည်။

သို့သော် PPST တခြား အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်မတော်(ABSDF)၊ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF)တို့ကတော့ တက်ရောက်မည် မဟုတ်ကြောင်း အသီးသီး ထုတ်ပြန်ထားသည်။