CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၉

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများသို့ အလှူရှင်များ၏ လာရောက်လှူဒါန်းမှုမှာ နည်းပါးလာသည့်အပြင် တိုက်ပွဲရှောင်ဦးရေမှာလည်း တိုးပွားလာသဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာမှာ အဓိက အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း တိုက်ပွဲ ရှောင်စခန်းများမှ တာဝန်ရှိသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရသေ့တောင်မြို့နယ် စေတီပြင်တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ ကိုအောင်မင်းစိုးက “ပြည်ပရောက်နေတဲ့ လူငယ်တွေ ပြည်ပ မှာ ရောက်နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေကနေ လှမ်းပြီးအကူအညီတောင်းပြီး လှူကြတဲ့အလှူငွေတွေနဲ့ လောလော ဆယ်တော့ ကျနော်တို့ ဆန်တစ်ခုလောက်ပဲ ကူညီထားပါတယ်။ ရေရှည်ကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ ကျနော်တို့ အရင်တုန်းကဆိုရင် ၇ ရက်လုံးလုံး ဆန်ရိက္ခာတွေ ထုတ်ပေးတယ်။ အခု တစ်ပတ်ကို ၄ ရက်ပေါ့ ၃ ရက်လောက် ကိုတော့ ရှိတာလေးနဲ့ ကြံဖန်စားကြ။ ကျနော်တို့က တစ်ပတ်ကို ၄ ရက်လောက်ကို အဲဒီ အလှူငွေတွေနဲ့ ရသ လောက်တော့ အတတ်နိုင်ဆုံးကြိုးစားပြီးတော့ ဆန်ရိက္ခာတွေကို ကူညီပေးနေတာတွေ ရှိပါတယ်။

အလှူရှင်တွေ ကတော့ ပထမဖြစ်တုန်းဆိုတော့ တော်တော်လေး လှူကြတယ်။ နည်းနည်းလောက် ငြိမ်သွားတော့ နောက်ပြီး အခြားတစ်ဖက်မှာ တော်တော်လေးအခက်အခဲဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလှူရှင်တွေက အဲဒီဘက်ကို ရောက်သွား တော့ ရေရှည်ဖြစ်လာတဲ့အခါကျတော့ အလှူရှင်တွေလည်း နည်းနည်းလျော့နည်းလာကြတယ်”ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းတစ်ခု

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှ မြို့နယ် ၆ မြို့နယ်ဖြစ်သည့် မြောက်ဦး၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင်၊ မင်းပြားနှင့် မြေပုံမြို့နယ်တို့သို့ NGO အဖွဲ့အစည်းများ၏ ကူညီထောက်ပံ့မှုများကို ရပ်နားထားရန် တပ်မတော် ဘက်မှ ညွှန်ကြားထားကြောင်း သိရသည်။

တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းအများစုသည် ICRC မှ ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုနှင့် တိုက်ပွဲရှောင်တစ်ဦးလျှင် တစ်လစာအတွက် ၁၈၀၀၀(တစ်သောင်းရှစ်ထောင်)ကျပ်နှုန်းထားဖြင့် WFP မှ ထောက်ပံ့ခြင်းတို့ကို အဓိကအားထားနေရခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ ကူညီထောက်ပံ့မှုများအား ရပ်နားခိုင်းသည့်အတွက် အခက်အခဲဖြစ်ကြောင်း တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများမှ တာဝန်ရှိသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သျှစ်သောင်းတိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ ဦးစောလှအောင်က “တစ်ဖွဲ့မှလည်း ရောက်လို့မရှိသေးဘူး။ ပေးတာကတော့ WFP ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာများအဖွဲ့ကပေါ့။ အဲဒီအဖွဲ့လည်း ဒီ ၉ လပိုင်းမှာ လုံးဝမရောက်ဘူးလေ။ NGO အဖွဲ့တွေက လစဉ် ပုံမှန်ပေးတာလေ။ လစဉ်ပုံမှန်ပေးတာ ဒီ ၉ လပိုင်းမှာ ဒီနေ့ဆို ၂၉ ရက် ရှိပြီ သူတို့လည်း ပိတ်ထားလို့ မရောက်ဘူးထင်တယ်။ အခက်အခဲကတော့ ဖြစ်တာပေါ့။ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း အလျောက် စားနပ်ရိက္ခာ အခက် အခဲကြုံနေရတယ် အကုန်လုံး။ camp တိုင်းပေါ့။ တစ် camp တည်း မဟုတ်ဘူး။ ကူညီပေးနိုင်ရင် အဲဒီရိက္ခာလေး တွေကို နည်းနည်းကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ရင်တော့ ကောင်းမယ်လို့ ထင်မိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် ULA/AA တို့ နှစ်ဖက်အကြား အပြန်အလှန် စစ်ရေးတင်းမာမှုများရှိနေပြီး လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးများအား ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားခြင်းနှင့် စစ်ဆေးရေးများ တင်းကြပ်ခြင်းတို့ကြောင့် ကျန်းမာရေးပိုင်းဆိုင်ရာတွင်လည်း အခက်အခဲများကြုံတွေ့နေကြောင်း တိုက်ပွဲရှောင် စခန်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေသတွင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာသည်နှင့်အမျှ ကုန်ဈေးနှုန်းမှာလည်း မြင့်တက်လာသည့်အတွက် အဆင်မပြေကြောင်းလည်း ရသေ့တောင်မြို့နယ် စေတီပြင်တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ ကိုအောင်စိုးမိုးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုက်ပွဲရှောင်လာသည့် ဒေသခံများကို တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့အရင်တုန်းက ဆန်တစ်အိတ်ကို နှစ်သောင်းခွဲပဲရှိတာ အခုက လေးသောင်းရှစ်ထောင်၊ လေးသောင်းခွဲ အဲဒီလိုဝယ်ပြီးတော့ ပေးနေရတာ။ ဆန်ဈေးကလည်း တစ်ဟုန်ထိုးတက်သွားတယ် ဒီမှာ။ ဆန်ရိက္ခာတွေကလည်း ဒီဘက်မှာတော့ နည်းတော့နည်းနေပြီ။ ဆန်မတင်ရဘူး။ ဆီမတင်ရဘူး။ နောက် သံပစ္စည်းတို့ မတင်ရဘူး။ တွေ့ ရင် ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူမယ်ဆိုပြီးတော့လည်း သူတို့ ကြေညာထားတယ်။ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာ မဟုတ် ဘဲနဲ့ တိုက်ပွဲမဖြစ်တဲ့ဒေသတွေကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ရမ်းပြီး ပစ်တာကိုက တော်တော်လေးကို အခက်အခဲ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ဒေသခံတွေ အခက်အခဲဖြစ်လာတာက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဖြတ်တောက်လိုက်တာ။ ကျနော်တို့ ၁ နာရီနဲ့ ရောက်မယ့်ခရီးကို ၄ နာရီလောက်သွားရတယ်။ ကျန်းမာရေးဆိုရင်လည်း အချိန်မီရောက်ရင် အဆင်ပြေတဲ့နေရာကို အချိန်အကြာကြီးနဲ့ လူနာတွေကို သွားပြီး ပို့ရတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများမှ တိုက်ပွဲရှောင်များသည် ၎င်းတို့ စားဝတ်နေရေးအတွက် မြို့ပေါ်သို့တက်၍ ကြုံရာကျပန်း အလုပ်များအား လုပ်ကိုင်ကာ ဝင်ငွေရှာဖွေကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုအခါတွင် အလုပ်မလုပ်ကိုင် နိုင်ကြတော့ကြောင်း မြတန်ဆောင်းတိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးညီဘုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စစ်ဆေးမှုတွေဝင်နေတော့ လူတွေကို လမ်းကိုမထွက်ရဲဘူး။ အပြင်ကိုထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်တဲ့လူတွေလည်း အလုပ်ထွက်လို့ မလုပ်ရဲကြဘူးဆိုတော့ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းမှာပဲနေကြတဲ့အခါ စားဝတ်နေရေးက တော်တော် အခက်အခဲဖြစ်သွားပါတယ် အခုမှာလေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေသည့် ကျေးရွာများရှိ ဒေသခံများမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသကဲ့သို့ တိုက်ပွဲ မဖြစ်ပွားဘဲ လက်နက်ကျည်များ ကျရောက်မှုတို့ကြောင့် စိုးရိမ်၍ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသည့် ဒေသခံများ လည်း ရှိသဖြင့် တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများတွင် လူဦးရေ များပြားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာများအနေဖြင့် တိုက်ပွဲမဖြစ်ပွားသည့် မြို့နယ်ဒေသများအား ပစ်ခတ်ခြင်းများ မပြုလုပ်ရန် တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများက ပြောသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသည့် တိုက်ပွဲရှောင်အသစ်ဦးရေသည် တစ်သောင်းခွဲကျော်ခန့်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။