CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသများတွင် တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် ULA/AA တို့အကြား တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခြင်းနှင့် စစ်ရေးတင်းမာမှုတို့ကြောင့် ကန့်သတ်ပိတ်ပင်မှု အများအပြားရှိလာသဖြင့် ဒေသခံများမှာ စားဝတ်နေရေးအပါအဝင် ဘက်ပေါင်းစုံ၌ ဒုက္ခကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု ရခိုင်ပြည်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ခြင်းများ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ပြည်သူများ အဆင်ပြေပါက AA အဆင်ပြေသည်ဟု မှတ်ယူပြီး ဒေသခံပြည်သူများအား ပိတ်ပင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့ဒေသခံ ကိုဇော်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြောက်ဦးမြို့ကတော့ နေရာပေါင်းစုံမှာ သူတို့အစစ်အဆေးတွေ လုပ်တယ်။ ကားရော၊ ဆိုင်ကယ်ရော၊ လူရော။ စီးပွားရေးကအစ နေထိုင်ရေးကအစ သိပ်ဒုက္ခရောက်တယ် ဒီတလောတော့။ ပြေလည်ဖို့ဆိုတာ သိပ်မရှိတော့ဘူး ကြည့်ရတာလေ။ သူတို့ကလည်း နောက်ဆုတ်မယ့် အခြေအနေမျိုး မရှိဘူး။ သူတို့အချင်းချင်း မလုပ်နိုင်တဲ့အခါ ကျတော့ ဒေါက်တိုင်တွေကို သူတို့ဖြုတ်ချချင်တဲ့ သဘောပေါ့။ ဒီပြည်သူတွေ အဆင်ပြေလို့ AA အဆင်ပြေတယ် ပေါ့လေ။ အဲဒီသဘောနဲ့ ဗျူဟာတစ်ခုနဲ့ အဲဒီလိုဒုက္ခပေးတဲ့ပုံစံမျိုးလို့ ကျနော်နားလည်တယ်။ ပြည်သူကတော့ ဆုံးရှုံးစရာမရှိတဲ့အချိန်ကို ရောက်လာပြီ။ ဘာလို့လဲဆိုရင် ကိုယ့်အလုပ် ကိုယ်မလုပ်နိုင်၊ ကိုယ့်စီးပွား ကိုယ်မလုပ် နိုင်၊ ကိုယ့်အိမ်မှာကိုယ် ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်နဲ့ မိသားစုနဲ့ မနေနိုင်။ ဒါမျိုးက နေ့စဉ်ရက်ဆက်ဆိုသလို ဖြစ်လာတာကို။ ပြည်သူတွေ အခက်အခဲက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကို သူတို့ စစ်ဆေးတာတွေကို ဘာမှမဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ ဥပမာ မြို့ပေါ် ရပ်ကွက်တွေမှာ သူတို့လုပ်ချင်တိုင်းလုပ်နေတဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေကို သူတို့ရပ်တန့်ဖို့လိုတယ်။ ပြီးရင် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကိုလည်း သူတို့ ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့လိုမယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် INGO/NGO အဖွဲ့အစည်းများအား ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှ ၆ မြို့နယ်သို့ ကူညီထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် ခရီးသွားလာခြင်းကို ကန့်သတ်ထားသည့်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ဝံလက် ဖောင်ဒေးရှင်းမှ ဒါရိုက်တာ ဦးခိုင်ကောင်းစံ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လက်ရှိတိုက်ပွဲရှောင်များ၏အခြေအနေ(ဓါတ်ပုံ-သဘာဝနဒီဆရာတော်)

“ဒီလကုန်ရင်တော့ ဘယ်လိုဖြစ်မယ်ဆိုတာတော့ မသိသေးဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့လက ရရှိထားတဲ့ ရိက္ခာတွေ၊ ထောက်ပံ့ ထားတာတွေနဲ့ပဲ အခုလောလောဆယ် စားသောက်နေကြရတာပေါ့။ ပြည်တွင်း အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေ ကလည်း မလှူဒါန်းနိုင်ဘူးပေါ့ တကယ်တမ်းပြောရရင်။ အခိုက်အတန့်အားဖြင့်သာ မြို့ပေါ်ရောက်လာတဲ့ IDP တွေလောက်ပဲ လှူဒါန်းနိုင်ကြတာပေါ့။ လှူဒါန်းတယ်ဆိုတာကလည်း အလှူခံလို့ရတဲ့အခါမှပေါ့။ ဒေသမှာ အလှူခံဖို့ဆိုတာကလည်း အခက်အခဲရှိတယ်။ နောက် အရင်တုန်းကတော့ တချို့အဖွဲ့အစည်းတွေ မြို့ပေါ်မှာ အလှူခံတာရှိတယ်။ အဲဒါကတော့ ဟန့်တားတာတွေလည်း ရှိတာပေါ့။ ပြည်ပရောက်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ လှူဒါန်းမှုဆိုတာကလည်း အရင်က ရခိုင်တစ်ခုတည်းဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ အကုန်ဝိုင်းပြီးလှူကြတာပေါ့။ အခုကျတော့ နေရာတိုင်းလိုလို ဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ ပြည်ပကအလှူရှင်တွေရဲ့ အလှူငွေကလည်း ရေရှည် ရပ်တည်လို့ရတဲ့ဟာမဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေက စနစ်တကျလုပ်ဆောင်တဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မှသာ အဆင်ပြေမယ့်သဘောမှာ ရှိနေတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများတွင် ဆေးဝါး၊ အဝတ်အထည်စသည်တို့ကအစ ပြတ်လပ်နေသည့်အတွက် လူသားချင်း စာနာထောက်ပံ့မှု အကူအညီတွေ အရေးပေါ်လိုအပ်နေသည့်အတွက်ကြောင့် INGO/NGO အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အရပ်ဖက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် အဖွဲ့လိုက်ဖြစ်စေ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်လိုက်ဖြစ်စေ လာရောက်လှူဒါန်းပေးရန် အထူးအလေးထားတိုက်တွန်းလိုကြောင်း AA ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးခိုင်သုခက စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားမှုများကြောင့် ဒေသတွင်း၌ ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက် လျက်ရှိပြီး ယခင်ကထက် နှစ်ဆခန့်မြင့်တက်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လက်ရှိတိုက်ပွဲရှောင်များ၏အခြေအနေ(ဓါတ်ပုံ-သဘာဝနဒီဆရာတော်)

မောင်တောဒေသခံ ကိုမောင်မောင်ထွန်းက “ကျနော်တို့ မောင်တောမြောက်ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းပြည်သူတွေ ဘယ်မှ သွားလို့မရဘူး။ စားနပ်ရိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာလည်း တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ်နေတာပေါ့။ ကျနော်တို့ ဒီနေ့နဲ့ ဆိုရင် တစ်လကျော်လောက်ဖြစ်သွားပြီ။ စကစက လမ်းတွေပိတ်ထားတာလေ။ ဆန်တို့ ဆီတို့ စားကုန်တွေ ဘာမှမသယ်ရဘူး။ စစ်ဖြစ်တဲ့နေရာဆိုရင် စစ်ဖြစ်တဲ့နေရာက စစ်ဘေးရှောင်တွေလည်း ဘယ်မှသွားလို့မရဘူး။ အခုဖြေရှင်းနေရတာက ဟိုဘက် ဒီဘက် မရှိတဲ့လူက ရှိတဲ့လူဆီကနေ တောင်းစား ဒီလိုမျိုးဖြစ်နေတာပေါ့။ ဒီကုန်ဈေးနှုန်းအနေအထားမှာဆိုရင်လည်း တော်တော်လေး ဈေးတက်နေတာပေါ့။ အခုရှိတဲ့လူလည်း ပိုက်ဆံ ပေးပြီးတော့ ဝယ်လို့မရတဲ့ဟာတွေ အများကြီးပေါ့။ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေကျတော့လည်း ဘယ်မှ မသွားရဘူး အဲဒီလိုဖြစ်နေတာပေါ့။ကျနော်တို့ ပြည်သူလူထုတွေ လမ်းတွေသွားလာရေး၊ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲကြောင့်နဲ့ ဆန်တို့ ဆီတို့ တင်သွင်းရချင်တာပေါ့နော်။ ဒီလိုဖြစ်နေတာကတစ်ပိုင်း။ ကျနော်တို့ ပြည်သူလူထုက အခု ဒီလိုမျိုး နှိပ်စက်ရာကျနေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦးနှင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့၌ တပ်မတော်နှင့် AA အကြား နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများရှိနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်အခြေစိုက်သတင်းဌာနများ၏ ရေးသားဖော်ပြချက်များအရ သိရသည်။

၎င်းတိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာကာ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသည့် တိုက်ပွဲရှောင် ဦးရေ မှာလည်း ပိုမိုများပြားလာကာ လက်ရှိအချိန်ထိ တိုက်ပွဲရှောင် တစ်သောင်းကျော်ခန့် ရှိလာကြောင်း အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းများ၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

ဒေသခံများ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရာတွင် ယခင်ရှိနေသည့် တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူ များ ရှိသကဲ့သို့ အနီးရှိ ဘုန်းကြီးကျောင်းများ၊ စာသင်ကျောင်းများသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူများလည်းရှိကြောင်း အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများထံက သိရသည်။