CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာသော မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့်အတူ တိုင်းရင်းသားများ လိုလားသည့် နိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းများ အသီးသီး ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းကြောင့် မွန်တိုင်းရင်း သားများ သွားချင်သည့် နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းက ဘယ်လိုမျိုးလဲဆို သည့်အပေါ် မွန်နိုင်ငံရေးသမားများကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။
မွန်လူမျိုးများသည် အခြားတိုင်းရင်းသားများနှင့် မတူညီသည်မှာ ၎င်းသည် ပြည်နယ်အဆင့် ရရှိထားခြင်းဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုပိုင်းတွင်မူ ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံသည့် ဒီမိုကရေစီစနစ်မျိုး မဖြစ်နေကြောင်း မွန်နိုင်ငံရေးသမားများက ထောက်ပြကြသည်။
မွန်လူမျိုးများသည် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို ကိုယ်ပိုင် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပိုင်ခွင့် ရရှိရေး လိုလားကြောင်း မွန်နိုင်ငံရေးသမားဟောင်း ဒေါက်တာအောင်နိုင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “သွားချင်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကတော့ ကျနော်တို့ မွန်တွေရဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု အရဆိုရင်တော့ ဘုံ သဘောတူထားတဲ့ တစ်ချက်ကတော့ ဖက်ဒရယ်အရေးကိုတော့ အကုန်လက်ခံတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ပြောရင် ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လိုလားတယ်ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာက ဖက်ဒရယ်ယူနစ်လို့ပြောတဲ့ ပြည်နယ်တွေ၊ တိုင်းဒေသကြီးတွေက သူ့သက်ဆိုင်ရာ သက်ဆိုင်ရာအလိုက် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းပိုင်ခွင့်တွေ၊ ကိုယ်ရဲ့အုပ်ချုပ်မှုကို ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပိုင်ခွင့်တွေ အဲဒါတွေက လိုလားတယ်။ ကျနော်တို့ သွားချင်တဲ့ လမ်းကြောင်းက အဲဒါပဲ။ အဲဒါတွေအပြင်ကို ပြောရရင်တော့ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပိုင်ခွင့်တွေကလည်း ကိုယ့်ဆီမှာ များရမယ်ပေါ့။ ပြည်ထောင်စုကနေ ခွဲဝေပေးလိုက်ပြီးတော့မှ ကိုယ်ရတဲ့ အခွင့်အရေးထက် တရားဝင် ကိုယ့်ဘက်ကနေပြီးတော့ ရေးသားပိုင်ခွင့်၊ ပြဋ္ဌာန်းပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ ဥပဒေပုံစံ မျိုးတွေ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပုံစံမျိုးတွေ ပိုပြီးတော့ လိုလားတယ်။ ပြောချင်တာကတော့ စစ်မှန်တဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ် ကို လိုလားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
လက်နက်ကိုင် မွန်ပြည်သစ်ပါတီကို တွေ့ရစဉ်
၁၉၇၂ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော် တော်လှန်ရေးကောင်စီ လက်ထက်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းတွင် ပါဝင်သော မော်လမြိုင်ခရိုင်နှင့် သထုံခရိုင်တို့ကို တနင်္သာရီတိုင်းအမှတ် (၁) အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ထားဝယ် ခရိုင်နှင့် မြိတ်ခရိုင်တို့ကို တနင်္သာရီတိုင်းအမှတ် (၂) အဖြစ်လည်းကောင်း သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃) ရက်နေ့တွင် တနင်္သာရီတိုင်းအမှတ် (၁) ကို မွန်ပြည်နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိကာလတွင် မွန်လူမျိုးတို့သည် မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသ ကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အများစုနေထိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ တဝန်းလုံးတွင်လည်း ပျံ့နှံ့နေထိုင်ကြသည်။
ကရင်ပြည်နယ်တွင် ကော့ကရိတ်မြို့နယ်၊ ဘားအံမြို့နယ်၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်တို့၌ ကျေးရွာများ အလိုက် နေထိုင်ကြပြီး မြဝတီမြို့နယ်နှင့် လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်များတွင်လည်း ပျံ့နှံ့နေထိုင်ကြသည်။
မွန်တိုင်းရင်းသားများကို တွေ့ရစဉ်
ပြည်နယ်ရရှိထားသည့် မွန်တွင် အုပ်ချုပ်မှု၌ ဖက်ဒရယ်စံနှုန်းနှင့် ကိုက်ညီသည့် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးကို အကောင်းဆုံး အကောင်အထည် ဖော်ရန်လိုကြောင်း မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ(MUP)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိ နိုင်သန်းရွှေ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အဓိက,က ကျနော်တို့ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာလည်း အဓိက,က ဖက်ဒရယ်ပါ့။ ကျနော်တို့ ဖက်ဒရယ်ကို ပုံဖော်တဲ့ နေရာမှာ အစိုးရအဆင့်ဆင့်ပေါ့။ အဓိက,က အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းမှာပေါ့။ အထူးသဖြင့် ဒေသန္တရအစိုးရတို့ကို ဖက်ဒရယ်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ စံနှုန်းနဲ့ အကောင်အထည်ဖော်ရင် ဒီအုပ်ချုပ်ရေးက ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးပဲပြောပြော လူထုအတွက် ပိုပြီးအကျိုးရှိတဲ့ လောလောဆယ် ကျနော်တို့ အုပ်ချုပ်ရေးကို ကြည့်လို့ရှိရင် မြို့နယ်တစ်မြို့နယ်မှာ မြို့နယ်နေလူထုက ရွေးချယ်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြား ထွေ/အုပ် ဌာနတို့က အုပ်ချုပ်ရေးမှူး သွားဖြစ်နေတယ်ဆို တော့ တခြားသူတွေက ဝန်ထမ်းတွေပေါ့။ အစိုးရဌာန ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဒီဒေသန္တရအစိုးရပေါ့။ သူ့ နယ်ကို သူမအုပ်ချုပ်ရတဲ့ အခါကြတော့ သူ့နယ်ကိုသူ ဘယ်လိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် လုပ်မလဲဆိုတဲ့ဟာက ဒေသ ခံတွေက လုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူးပေါ့။ အထူးသဖြင့်တော့ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးကို အကောင်းဆုံး အကောင်အထည် ဖော်ဖို့ လိုတယ်ပေါ့။ ဒါဖက်ဒရယ် စံနှုန်းနဲ့လည်း ကိုက်ညီတယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)တွင် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ- အာဏာရှင် တိုက်ဖျက်ရေး(NMSP-AD) ဟူသည့် အဖွဲ့တစ်ခု ခွဲထွက်သွားသည်။
ထို့နောက် မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့ လည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့မှာ မွန်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် (MLA)၊ မွန်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(MNLA-AD)၊ မွန်ပြည်ကာကွယ်ရေးတပ် (MSDF) နှင့် မွန်ပြည်တော်လှန်ရေးတပ်(MSRF)တို့ဖြစ်ကြသည်။
အဆိုပါ မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့သည် မွန်တပ်တော်ကို ဖွဲ့စည်း၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ကြကာ ကရင် အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)နှင့် NUG လက်အောက်ခံ PDFများလည်း လှုပ်ရှားလျက်ရှိကြသည့် မွန်ပြည်နယ် သည် လက်ရှိတွင် အခြားပြည်နယ်များထက် ငြိမ်သက်လျက်ရှိသည်။
