CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၉
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအတွင်း ပါဝင်နေသော နယ်မြေများရှိ မဲဆန္ဒ ရှင်များ၏ မဲပေးပိုင်ခွင့် အခြေအနေနှင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်သွင်းကြမည့် အခြေအနေများ မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်တည်လာနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက စောင့်ကြည့်နေကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲကို အပိုင်း(၁) အနေဖြင့် မြို့နယ် ၁၀၂ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျန်မြို့နယ်များကို အပိုင်း(၂-၃)အဖြစ် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ထို့နောက် ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်များ၏ စုစုပေါင်း မဲဆန္ဒနယ် ၁၂၁ နေရာတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည် မဟုတ်ကြောင်းကိုလည်း UEC က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည်ဟု UEC က ကြေညာထားသည်ထက် ပိုနေခြင်းကြောင့် ပြဿနာမရှိ ကြောင်း၊ တခြားအင်အားစု နယ်မြေများတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတင်ရန် ခက်ခဲဖြစ်လိမ့်မည်ဟုထင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုပါတီ(NDF)တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မဲထည့်နေစဉ်
၎င်းက “တချို့ ဘယ်လိုပြောမလဲဆိုတော့ အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့က ပါရင်ပါသွားမှာကို ဒီပြည်သူ့ လွှတ်တော်အနေနဲ့ကလည်း သိပ်ဟိုဟာ မဖြစ်ဘူးပေါ့။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်အနေနဲ့ကတော့ ပါမှာပေါ့။ အဲလို ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ လက်ရှိ အနေအထားအရ ဆိုရင် စစချင်း UEC ကြေညာထားတဲ့ဟာ ၂၆၇ မြို့နယ် ကျင်းပပါ မယ် ဆိုတာထက်တောင် ပိုနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါသိပ်တော့ ပြဿနာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုပဲရှိတယ်။ ဘာလဲဆိုတော့ အဲလို နေရာမျိုးတွေကတော့ တခြား အင်အားစုအနေနဲ့က ဒီကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်ဖို့က ခက်ခက်ခဲခဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။ ဥပမာပေါ့နော် ပါတီတစ်ခုပဲ တင်ထားမိတယ်ပေါ့။ ကိုယ်စာလှယ်လောင်း အနေနဲ့က ပါတီတစ်ခုပဲ တင်ထားမိတယ် တစ်ဖက် တခြားဘက်က မတင်ထားမိဘူးဆိုရင် အဲဟာကို ရွေးကောက် ပွဲ ဆက်လက်ပြီး ကျင်းပစရာ မလိုဘဲနဲ့ အဲတင်ထားတဲ့ လူတွေ ကိုယ်စားလှယ်ကို အနိုင်ပေးပြီးတော့မှ အဲလိုမျိုး ခုနက အနေအထားမျိုး ပေါ်လာခဲ့သည်ရှိသော် ဒီတင်ထားမိတဲ့ ပါတီကပဲ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တစ်ခါတည်း တန်းဖြစ်သွားမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲလည်း ကျင်းပစရာမလိုဘူး။ မဲလည်းပေးစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့ အနေအထား ဖြစ် သွားမှာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးတော့ မြင်ရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံပြည်တွင်းရှိ မဲစာရင်းပါရှိသည့် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ပြင်ပရောက် မဲဆန္ဒရှင်များ ကြိုတင်မဲပေးနိုင် သော အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
မဲဆန္ဒနယ်တိုင်းတွင် အပြိုင်ရှိမည်ဟု ယူဆထားကြောင်း၊ NDF လို အားကောင်းသည့်ပါတီ ပြုတ်သွားသော ကြောင့် ယှဥ်ပြိုင်နိုင်မည့် ပါတီမရှိသလောက် ဖြစ်သွားမည်ဟု NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ပြည်သူများ မဲထည့်ရန်စောင့်နေကြစဉ်
၎င်းက “လူအခွင့်အရေးမှာတော့ နိုင်ငံသားတိုင်းက မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိရမယ်။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံသား တစ်ယောက်ဟာ မိမိရှိရာ အရပ်ကနေပြီးတော့ နေခဲ့တဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ကို ကြိုပေးလို့လည်း ရနိုင်ပါတယ်။ အခု ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ ရခိုင် စစ်ပြေး စစ်ရှောင်တွေ ထောင်ဂဏန်း သိန်းဂဏန်း ရှိပါတယ်။ တချို့ကလည်းပဲ ဒီရခိုင်မှာရှိတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေ အတွက် အဝေးကနေ ပေးလို့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီနည်းနဲ့ပဲ မဲဆန္ဒနယ် တော်တော်များများက မတည်ငြိမ် ပေမဲ့လည်း မဲပေးလို့ရအောင် စီစဥ်ထားတဲ့ သဘော တွေ့ရပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ မဲဆန္ဒနယ်လည်းပဲ တော်တော်လေး များများ ရနိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ မဲဆန္ဒနယ်မြေ တစ်ခုမှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက သူ့တွက် မဲ ဘယ်လောက်ဘဲ ရရလေ နိုင်မယ့်သဘောမျိုးဖြစ်တာပေါ့။ သူ့ကို ယှဥ်ပြိုင်တဲ့လူ မရှိဘူးဆိုရင် မဲဆန္ဒနယ်မှာ အဲဒီ တစ်ယောက်က အလိုအလျှောက် အရွေးခံပြီးသား ဖြစ်သွားတာပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ မဲဆန္ဒနယ်တိုင်းမှာတော့ အပြိုင်တော့ ရှိမယ် လို့ ယူဆပါတယ်။ NDF လို အားကောင်းမောင်းသံ ပါတီကတော့ ပါတီပြုတ်သွားတဲ့ အခါကြ တော့ အဓိက ယှဥ် ပြိုင်နိုင်မဲ့ ပါတီက မရှိသလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ ဒါကြောင့် တချို့နေရာမှာ တချို့မဲဆန္ဒနယ်မှာ တစ်ယောက်ပဲ ဝင်တာလည်း ဖြစ်ချင်ဖြစ်နိုင်တာပဲ ကျန်တဲ့လူ မပြိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ မဲဆန္ဒနယ်မှာ အလို အလျှောက် ရွေးချယ်ပြီးသား ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ကြေညာထားသော မဲဆန္ဒနယ် တချို့သည် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့နယ်များ ပါဝင် နေသလို လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်သည့် မြို့နယ်များ ပါဝင်နေသည်။
ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ရွေးချယ်ရ ခက်ခဲနေသလို ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်ရန်လည်း လုံခြုံရေးအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေကြရသည်။
အလားတူ မဲစာရင်းပါသော မဲဆန္ဒရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးရန်အတွက် လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှု များ ရှိနေကြောင်း ပြောသည်။
