CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုင်ဝင်ဘာ ၁၁
နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၏ အိန္ဒိယ နိုင်ငံသို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ လေ့လာရေးခရီးစဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆောက်ရေး အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ခရီးစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
အိန္ဒိယခရီးစဉ်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၁ ပါတီ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်(EAO) ၆ ဖွဲ့၊ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတွင်းရေးမှူး၊ ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာ(CPR) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၀ ကျော် ပါဝင်ခဲ့သည်။
အဆိုပါ အိန္ဒိယခရီးစဉ်သည် နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်နေ့မှ ၇ ရက်နေ့အထိဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရနှင့်ပြည်နယ်အစိုးရများကြား က အာဏာခွဲဝေမှု၊ တန်းတူရေးနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အခြေအနေများကို လေ့လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာ့အရေးကို စစ်ရေးနည်းလမ်းဖြင့် အဖြေရှာ၍မရနိုင်ဘဲ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများဖြင့် လုပ်ဆောင်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယခရီးစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူ ပြည်သူ့ပါတီ(PP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။
NSPNC နှင့် UPDJC နိုင်ငံရေးပါတီ အစုအဖွဲ့ကို တွေ့ရစဥ်
၎င်းက “စစ်ရေးနည်းလမ်းနဲ့ကတော့ အဖြေမထွက်နိုင်ဘူး။ အဲတော့ အဓိကက ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ ဖက်ဒရယ်ကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ သွားမလဲ၊ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်တွေကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ သွားကြမလဲဆိုတာကို အဓိက ဒီအတွေ့အကြုံတွေပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ လောလောဆယ်တော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးနေတာတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲတော့ အဲဒီကိစ္စတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးပြင်ဆင် နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ပထမအဆင့်ပေါ့နော်၊ ဒါတိုးတက်မှုတစ်ခုရတယ်။ အဲတာပြီးတော့မှ ဒီထက် ပိုပြီးတော့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ တွေ့ဆုံမှုနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဆက်လုပ်သွားရမှာပေါ့နော်။ တထိုင်ထဲနဲ့တော့ အားလုံးပြီးပြည့်စုံတယ် ဆိုတာမျိုးတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။
အိန္ဒိယသည် လွတ်လပ်ရေး ရကတည်းကပင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပျက်သွားခြင်း၊ အာဏာသိမ်းခြင်းများ မရှိဘဲ အစဥ်အဆက် ပြုပြင်လာရာ ယခုဆိုလျှင် ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်မှုသည် ၁၀၆ ကြိမ်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လိုအပ်သည်များ အား ညှိနှိုင်းပြင်ဆင်သွားရင်း ကမောက်ကမ မဖြစ်ဘဲ ယနေ့အချိန်ထိ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးသော နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာ သည်ကို သင်ခန်းစာယူရမည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ လျော်ညီသော ကိစ္စရပ်များအား အသုံးတည့်စေရန် မည်သို့မည်ပုံ လုပ်ဆောင်ရ မည်ကို ဆွေးနွေးကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။
နိုင်ငံတကာ သံတမန်များ၊ နစက ခေါင်းဆောင်များ၊ လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “သူတို့ကလည်းပြောပါတယ်၊ ဖက်ဒရယ်ဆိုတာဟာ ဗဟိုနဲ့ပြည်နယ်တွေပေါ့ဗျာ၊ အာဏာခွဲဝေမှု Lecturer ပင် ဖြစ်တယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် Autonomy ဘယ်လောက်ပေးသလဲရယ်၊ ဗဟိုအစိုးရနဲ့ ပြည်နယ်တွေရဲ့ Autonomy လွတ်လပ်ခွင့်ပေးတယ်၊ အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးထားတယ်၊ ဘယ်လိုပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သလဲဆိုတဲ့ နှစ်ခု ကြားထဲမှာ မျှခြေကိုရှာတာဟာ ဖက်ဒရယ်ဖြစ်တယ်။ ဒါတွေက သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံလေ ကျနော်တို့က ၄၇၊ ၇၄၊ ၂၀၀၈ ကြီး ဖြတ်သန်းသွားနေကြ ဖြစ်တဲ့အခါ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ လျော်ညီတဲ့ ဥစ္စာလေးတွေကို ဘယ်လို အသုံးတည့်အောင် ထည့်ကြမှာလဲ။ ဒါကတော့ တာဝန်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များဖက်က အပိုင်းပေါ့လေ။ အဲတော့ မြန်မာ နိုင်ငံက ခင်ဗျားသိတဲ့တိုင်းပဲ လူမျိုးက ၁၃၅ မျိုးလို့ပြောတယ်၊ ဘာသာပေါင်းစုံရှိတယ်၊ အိန္ဒိယက ပိုရှိတာပေါ့၊ မျိုးနွယ်စုပေါင်း ထောင်ချီတာပေါ့ဗျာ၊ ဘာသာစကားများလည်း ရာပေါင်းများစွာရှိတာပေါ့။ ဒီနိုင်ငံကြီးကို ဘယ်လို များ ညီညွတ် ဘယ်လိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ထားသလဲဆိုတာကတော့ ဒါမေးခွန်းတစ်ခုနဲ့ အဖြေ တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ညီညွတ်မျှတသော စနစ်တစ်ခု၊ အခြေခံဥပဒေတစ်ခု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ မြင့်မှုများသည် နိုင်ငံအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်သောကြောင့် အနာဂတ်မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်သည့် အခါတွင် အိန္ဒိယဘက်မှ ကောင်းသော အချက်များအား ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။
ထို့ပြင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရန် လျော်ညီသော အခြေခံဥပဒေတစ်ခုအား လူထုသို့ ပေးကမ်းနိုင်ရ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဥပဒေသည် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများ အားလုံးကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ရမည်ဖြစ်သလို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်နှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအား ဖန်တီးပေးနိုင်သော ဖွဲ့စည်းပုံမျိုး ဖြစ်ရမည် ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။
ယခင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် Constitutionalism နှင့် Federalism အား မြန်မာနိုင်ငံ၊ နေပြည်တော်တွင် ပထမအကြိမ် လာရောက် သင်တန်းပို့ချခဲ့ပြီး ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နှင့် ၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဆွေးနွေးလေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေ ကြသည်။
