CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွင် အကြမ်းဖက်မှုများပါ ရှိလာခြင်းကြောင့် ထိုအကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်တန့်ရေး မည်ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်သင့်သလဲဆိုသည့်အပေါ် နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ် ဆွေးနွေးနေကြသည်။

လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခမှာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး အရပ်သားသေဆုံးမှု၊ နေအိမ် မီးလောင် ပျက်စီးမှု၊ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိနေသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာသလို ပြည်သူလူထုမှာလည်း အခက်အခဲ ပေါင်းစုံဖြင့် ရင်ဆိုင်နေ ရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများနှင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ပြည်သူများကို ထောက်ရှု၍ ဖြေရှင်းသင့်ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမား ဦးထွန်းအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နေအိမ်များ မီးလောင်နေစဉ်

ဦးထွန်းအောင်ကျော်က “အဓိက-ကတော့ ပြဿနာတစ်ခုဆိုတာက နှစ်ဦးနှစ်ဖက်အပေါ်မှာ ဘယ်လောက်စိတ်ကောင်း၊ စေတနာကောင်းနဲ့ ဒီအပေါ်မှာ နှစ်ဖက်စလုံးက ဘယ်လောက်အထိ စိတ်ကောင်း စေတနာကောင်း ထားနိုင်သလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ အဓိက မူတည်တယ်လို့ ကျနော်အနေနဲ့ ဒီလိုမြင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်ပြီး ဖြေရှင်းလာကြတာက ၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပေါက်ဖွားလာတဲ့ ပဋိပက္ခပါပဲ၊ အဲဒီတော့ နှစ်ပေါင်းလည်း ၇၀ ကျော်ပါပြီ။ ဒီနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းလို့ မရဘူးဆိုတာလည်း ကာယကံရှင်တွေ ကိုယ်တိုင်က ကောင်းကောင်းကြီး နားလည် သဘောပေါက်တယ်လို့ ကျနော်တို့ နားလည်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်သူလူထုလည်း ဖွတ်ဖွတ်ညက်ညက် ကြေနေကြပြီ၊ အခု ဒီ ၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းမှာလည်း တိုက်ပွဲတွေ အင်မတန် ပြင်းထန်ပြီးတော့မှ မည်သည့်ခေတ်နဲ့မှ မတူအောင် အပြင်းထန်ဆုံးနဲ့ အနာကျင်ဆုံး ဝေဒနာကို ခံစားနေရတယ်၊ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြုံတွေ့နေရတယ်၊ အဲဒီတော့ ဒီနေ့ တာဝန်ရှိတဲ့ Stakeholders (သက်ဆိုင်သူများ) နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေ အားလုံးက ပြည်သူလူထုရဲ့ မျက်နှာကို ထောက်ရှုပြီးတော့မှ အကောင်းဆုံးဖြေရှင်း ဖို့ အချိန်တောင် လွန်နေပြီ၊ အရေးတကြီး လိုအပ်နေပြီ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ မြန်မာ့အရေး ဆုံးဖြတ်ချက် တွင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်ဆိုင်းရေးဆိုသော အချက်ကို ထည့်သွင်းထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်းတွင် စတင်ကာ နှစ်နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း နှစ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း၏ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအတွင်း အရပ်သား သေဆုံးမှု ၈၆၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ကြောင်း ISP Myanmar က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဥပဒေများ ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဥပဒေအတိုင်း ကိုင်တွယ်မည်ဆိုပါက အကြမ်းဖက်မှုများ လျော့ကျသွားရန် လုပ်ဆောင်၍ရကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက ပြောသည်။

ထန်တလန်မြို့ပျက်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဥပဒေတွေ ရှိပြီးသားဖြစ်တယ်၊ နောက်တစ်ခါကြတော့ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ကိုင်တွယ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီ ပုံစံတွေအတိုင်း စနစ် တကျ သွားမယ်ဆိုရင်‌တော့ အကြမ်းဖက်မှု လျော့ကျသွားအောင် လုပ်လို့ ရမှာပေါ့။ အခုလောလောဆယ်မှာက နစကအနေနဲ့ တော်တော်လေး ညင်ညင်သာသာနဲ့ ပျော့ပျော့ပြောင်းပြောင်း ကိုင်တွယ်နေတဲ့ အခါကြတော့ ဒီအကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမြစ်ပြတ်ဖို့က နည်းနည်း အရှိန်မြင့်ပြီး မသွားနိုင်တဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ကျနော်တို့ သုံးသပ်လို့ရတယ်။ ဆိုလိုတာက အကြမ်းဖက်မှုလို့ သတ်မှတ်ပြီးတဲ့အခါမှာ အဲဒီအကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့တာရှိမယ်၊ လူထောက်ပံ့တာရှိမယ်၊ ဒါမျိုးပေါ့နော်၊ အဲဒါမျိုး အကြမ်းဖက်မှုကို အားပေးနေတဲ့ ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ဟာတွေ အကုန်လုံး ဖြတ်တောက်နိုင်ဖို့ လိုတယ်၊ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လူတွေကို လည်း တရားဥပဒေအတိုင်း ကျနော်တို့က တရားစွဲတင်ပြီးတော့ အပြစ်ပေးနိုင်ဖို့လိုသလို တိတိကျကျ ဥပဒေ အတိုင်း လုပ်နိုင်ဖို့လည်း လိုတယ်၊ အဲဒီအဓိက အချက်တွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ အကြမ်း ဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျနော်တို့က နိုင်နိုင်နင်းနင်း ကိုင်တွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ လွယ်သွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ ၅ လတာအတွင်း အရပ်သား ၇၄၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ ပမာဏမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း အများဆုံး ဖြစ်ကြောင်း ISP Myanmar ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်အား ဖြုတ်ချရေး NUG-PDF- EAOs များက လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက် လျက်ရှိသလို မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်ကလည်း နိုင်ငံတည်ငြိမ်ရေးဟုဆိုကာ လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုများကို ချေမှုန်းလျက်ရှိသည်။

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခအတွင်း လက်နက်မကိုင်သော အရပ်သားများ သတ်ဖြတ်ခံရမှုများ ရှိနေသလို ဖမ်းဆီး အနိုင်ကျင့်ခံနေရမှုများလည်း ခံနေကြရကြောင်း၊ နေအိမ်များ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရမှုများလည်း ကြုံတွေ့ နေရကြောင်း သိရသည်။