CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃
အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး နစကမှ ပြင်ဆင်နေသည့်တိုင် မည်သည့်အချိန်တွင် ကျင်းပမည်ကို အတိအကျ ပြောကြားထားခြင်း မရှိသောကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီများအကြား ကျင်းပလာနိုင်မည့် အချိန်ကို ခန့်မှန်း သုံးသပ်လာခဲ့ကြသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ပြင်ဆင်နေသည့်တိုင် ပြည်တွင်းမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေပြီး လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍လည်း အားနည်းချက်များရှိနေကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။
လက်ရှိမှာ နစကအနေဖြင့် တိုင်းပြည်ကို တည်ငြိမ်အောင် ကြိုးစားနေကြောင်း၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ၏ ဝိုင်းဝန်း ဖျန်ဖြေမှုအပေါ် မူတည်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဒေါက်တာအေးမောင်က “အခုသွားနေတာက တည်ငြိမ် ငြိမ်းချမ်းအောင် ကြိုးစားနေတယ်၊ အဲဒါကို မိတ်ဖက်နိုင်ငံ တွေကလည်း ဝိုင်းကူညီကြတဲ့ပုံ ပေါက်တယ်၊ တရုတ် အပါအဝင် မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေကနေ ကူညီနေတဲ့ပုံ ပေါက် တာပေါ့၊ အဲဒီတော့ ဒီအတိုင်း ကြားဝင်ဖျန်ဖြေတာတို့က အောင်မြင်သွားရင် ကျနော်ထင်တယ်၊ လာမယ့် ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလအတွင်းမှာ ကျင်းပနိုင်မယ်၊ အဲဒီတော့ ၂၄ ကိုသွားတဲ့ ၂၀၂၄ မှာ ကျင်းပနိုင်တယ်၊ ခန့်မှန်းတာကတော့ လက်ရှိကာလက ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့အထိ သွားမှာလား၊ နောက် ၆ လယူမှာလား။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနဲ့ ဆိုင်မယ်” ဟု ပြောသည်။
နစကအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးတို့ကို ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရကို ဖြုတ်ချ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တွေ့ရစဉ်
ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည် ကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော် အာဏာ ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု အာမခံကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြော ထားသည်။
လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအရ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှသာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပါတီ (TNDP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ဒါ ကျနော့် အမြင်ပေါ့နော်၊ အခြေခံဥပဒေနဲ့ပဲ သူက ကိုင်သွားလိမ့်မယ်၊ အခြေခံဥပဒေနဲ့ ကိုင်သွားပြီးတဲ့ ခါကြရင် သူက တစ်နှစ် သက်တမ်း ယူသွားလိမ့်မယ်၊ တစ်နှစ် သက်တမ်း ပြီးသွားရင်တော့ သူအပြောင်းအလဲ တစ်ခုတော့ လုပ်လိမ့်မယ်၊ ဒီဖွဲ့စည်းပုံအတိုင်းပဲ သူလုပ်မှာပါ၊ ရွေးကောက်ပွဲတော့ လုပ်မှာ မထင်ဘူး။ အစောဆုံး ရွေးကောက်ပွဲ သွားလုပ်ရင်တော့ ၂၀၂၅ လောက်မှ သွားလုပ်မယ်လို့ ထင်တာပါ့၊ အခု နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း ကလည်း ၂၀၀၈ အတိုင်းသား ဆက်သွားပါ သူတို့အနေနဲ့ ထောက်ခံတယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရားတွေက အရိပ်တွေ က ပြနေတယ်လေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီနစက-က ၂၀၀၈ ကျော်ပြီး သူ့အနေနဲ့ လုပ်မယ်မထင်ဘူးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲမဲထည့်နေကြစဉ်
နစကသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သော် လည်း ယခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို မည်သည့် အချိန်မှာ ကျင်းပပေးမည်ဟု တိတိကျကျ ထုတ်ဖော် ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပေ။
သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ အသစ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ထောင်ခွင့်နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက် ထားရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။
ထို့နောက် သတ်မှတ် ကာလအတွင်း မှတ်ပုံ ပြန်မတင်သည့် NLD နှင့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၄၀ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ နစကကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက ပြောကြားထားသည်။
