CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည်များအား ယာယီ အလုပ် လုပ်ကိုင်ခွင့်ပါမစ် ထုတ်ပေးရန် မလေးရှားအစိုးရသစ်ထံသို့ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည် များဗဟို(CAR)မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မလေးရှားအစိုးရ လက်ထက်တွင် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ထူးခြားမှု မရှိသည့် အတွက် ယခုအစိုးရသစ် လက်ထက်၌ ထပ်မံတောင်းဆို ဆွေးနွေးရန် ပြင်ဆင်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးညီညီလွင်က “အရင်အစိုးရ လက်ထက်က ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ ဟာတွေ ရှိတယ်လေ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေ တဲ့ အခါကျတော့ မြန်မာလူမျိုးတွေ သိန်းပေါင်းများစွာ မလေးရှားကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး လာကြတယ်။ မြန်မာ နိုင်ငံ အပြောင်းအလဲကတော့ ကြာမယ်ထင်တယ်။ အပြောင်းအလဲကတော့ ဖြစ်မှာပဲလေ။ မြန်မာနိုင်ငံ အပြောင်း အလဲ ဖြစ်ရင် သူတို့ ပြန်သွားမှာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီကြားကာလမှာ ဒီအတိုင်း ဖမ်းမယ်၊ ဆီးမယ်။ ပြန်ပို့ဖို့ကလည်း နိုင်ငံတကာဖိအားတွေနဲ့ ခက်နေတဲ့အခါကျတော့ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေါ့နော်။ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ ဘာတို့ မှာလို ယာယီအလုပ်လုပ်ခွင့်လေးပေးဖို့၊ နောက်ပြီးတော့ UNHCR နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် ပြီးတော့ အွန်လိုင်းက မှတ်ပုံတင်တာက သိန်းနဲ့ချီ ရှိတယ်လေ။ အဲဒါတွေကိုလည်း မှတ်ပုံတင်ပေးပြီးတော့ အစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက် ဖို့ ပေါ့နော်။ အဲဒါတွေကို ကျနော်တို့ တောင်းဆို ညှိနှိုင်း ပြောဆိုသွားဖို့ ရှိပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UNHCR က ဒုက္ခသည်စာရင်း ကောက်ယူနေစဉ်

ထိုသို့ တောင်းဆိုရာတွင် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု အဖွဲ့အစည်းများ၊ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်းများနှင့် NGOs များဖြင့် ပူးပေါင်း၍ ဆွေးနွေးသွားရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အစိုးရသစ်တစ်ရပ် တက်လာသော်လည်း အဖမ်းအဆီးများမှာ လျော့ကျမသွားဘဲ များပြားနေဆဲသာဖြစ်ကြောင်း ဒုက္ခသည်အရေး ဆောင်ရွက်နေသူများနှင့် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူ များထံက သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အစိုးရသစ်တက်လာမှ ယခုကဲ့သို့ အဖမ်းအဆီးများနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ နှစ်စဉ် နှစ်ကုန်ခါနီး ချိန်တွင် အဖမ်းအဆီးမှာ ပုံမှန်များပြားလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ဒုက္ခသည်များ အဖမ်းခံရသည့် အထဲတွင် UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူ ဦးရေမှာ အနည်းငယ်သာ တွေ့ရပြီး အများစုမှာ UNHCR ကတ် မရှိသည့် အထောက်အထားမဲ့များသာ ဖြစ်ကြောင်း ဒုက္ခသည်အရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။

Alliance of Chin Refugees (ACR)မှ အတွင်းရေးမှူး စတီဗင်က “အစိုးရသစ် လက်ထက်မှာတော့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ထားတာကတော့ ၅၀၊ ၅၀ ပါပဲ။ အစိုးရသစ်ကနေ နိုင်ငံခြားပေါ်လစီ ဒါမှမဟုတ် ဒုက္ခသည်အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့မှ ပေါ်လစီ အဲဒီလိုမျိုး တရားဝင် ချပြတာမျိုး မရှိသေးဘူး။ တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှာတော့ အခုလက်ရှိ အနိုင်ရ ရွေးကောက်ခံပုဂ္ဂိုလ်တွေက NGO နဲ့ မစိမ်းတဲ့ လူတွေများတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဒုက္ခသည်အရေးနဲ့ ပတ်သက် ရင် အရင်ကထက်စာရင် နည်းနည်း ကောင်းလာမယ့် အနေအထားတော့ မျှော်လင့်ရတာပေါ့နော်။ UN နဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ အစိုးရသစ် လက်ထက်မှာက ဘယ်လို ဘယ်ပုံ ကိုင်တွယ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ပေါ်လစီချမှတ်ရမယ်။ UN နဲ့ကတော့ ပြောလည်း ပြောနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် public နဲ့တော့ ထုတ်ပြတာမျိုး မရှိသေးဘူး။ ဆိုတော့ UN နဲ့ ဒီအစိုးရသစ် လက်ထက်နဲ့က အရင်က အစိုးရထက် စာရင်တော့ သဘောတူညီမှု ဒါမှမဟုတ် လက်တွဲ ပူးပေါင်း နိုင်မယ့် အနေအထားတော့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်တယ်။ ဆိုတော့ နည်းနည်း အကောင်းဘက်တော့ မျှော်လင့်ရတာ ပေါ့လေ အရင်ကထက် စာရင်ပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာအလုပ်သမားများကို တွေ့ရစဉ်

ဒုက္ခသည်များအား ယာယီ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပါမစ်ထုတ်ပေးသည့် ဆွေးနွေးတောင်းဆိုမှု အဆင်ပြေပါက UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသော ဒုက္ခသည်များသာ အကျုံးဝင်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ မလေးရှားအစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းကတ်များ လုပ်ဆောင်၍ UNHCR ၌ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ပြုလုပ်ကြရန် ဒုက္ခ သည်အရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းများက အကြံပြုကြသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ၌ အဖမ်းအဆီးခံရသည့် နေရာများတွင် ဆူညံမှုများကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့သို့ အတိုင်ကြား ခံရသည့် အတွက် အဖမ်းခံခဲ့ရသည်များလည်း တွေ့ရှိနေရသည်။

လုပ်ငန်းခွင် အတွင်းနှင့် မိမိနေထိုင်သည့် နေရာများတွင် ဆူညံမှုများ၊ ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားခြင်းများ၊ သောက်စား မူးယစ်ခြင်းများအား ရှောင်ကြဉ်ကြရန်လည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီပေးနေသူများက သတိပေးထားကြသည်။