CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးနေသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်ရှိ၌ အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီး ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၅ ထောင်ကျပ်မှ ၁ သောင်းကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဆန်ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းမှာ ပြည်ပ တင်ပို့ရန်အတွက် ပို့ကုန်တင်ပို့သူများမှ ဆန်များကို အဝယ်လိုက် လာခြင်း၊ ပြည်တွင်း ဆန်လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် ဆန်ကြမ်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်ချောများဖြစ်သည့် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းနှင့် ဧရာဝတီပေါ်ဆန်း ဆန်များလည်း လိုက်ပါ မြင့်တက်သွား ကြောင်း ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်ဈေးကတော့ ၁ လပိုင်း လဝက်လောက်တုန်းက နည်းနည်းလေး ဆန်တစ်အိတ်ကို ၃၊ ၄ ထောင် လောက် တက်သွားတယ်။ Export ရောပေါ့။ Exporter တွေက လက်ရှိက သင်္ဘောတင်တွေ ဝယ်ဖို့ရှိတာ သူတို့က ဝယ်တယ်။ နယ်မှာက ပြည်တွင်းစား ဆန်ဈေးတွေလည်း တက်သွားတယ်။ ဆန်လက်ကျန်လည်း နည်းနည်းလေး ပါးသွားတယ်ပေါ့နော်။ မိုးစပါးကလည်း နည်းနည်း ကုန်တဲ့အချိန် ဖြစ်နေတယ်။ နွေစပါးကလည်း မပေါ်သေး။ ဆန် လက်ထဲမှာ ရှိတဲ့သူတွေကလည်း ရှေ့မှာ ဈေးတွေတက်လို့ ရောင်းခဲ့တယ်။ လက်ကျန် နည်းသွားတယ်။ နည်းသွား တဲ့ အချိန်မှာ သင်္ဘောတင်လေးရှိလို့ Exporter တွေက ထွက်ဝယ်တော့ တစ်ဦးစ နှစ်ဦးစ ဝယ်တော့ ဈေးပိုတိုးပြီး ဝယ်ရင်းနဲ့ ဈေးတွေက မြင့်ကုန်တာပေါ့။ နောက် ပြည်တွင်းစားဆန် ပေါ်ဆန်းတွေ၊ ဆန်ကြမ်းရှယ်တွေကလည်း တစ်အိတ်ကို ၄ ထောင်၊ ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတာတွေ ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်းမွှေးတွေ တစ်အိတ် ၁ သောင်း ကျော် တက်သွားတယ်။ အကြမ်းတွေဆိုလည်း ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတယ်ဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းတွေက တဖြည်းဖြည်း နည်းနည်း လိုက်တက်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

လက်ရှိတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ ဆက်တိုက် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဆန်များကို အများ အပြား ဝယ်ယူမှု လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ လက်လီရောင်းချသူများ အနေဖြင့်လည်း အနည်းငယ်သာ ဝယ်ယူနိုင်တော့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ဆန်သည် အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်သည့်အတွက် တခြားသော ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း မြင့်တက် သည့်နည်းတူ မြင့်တက်၍ မရကြောင်း၊ ဆန်ဈေးတက်ခြင်းကြောင့် စားသုံးသူ ပြည်သူများအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်သွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တောင်သူတော့ ကောင်းတယ်။ စားသုံးသူက နည်းနည်းလေး ဈေးတွေက နည်းနည်းလေး သူတို့အတွက် ကတော့ နည်းနည်းလေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်တာပေါ့လေ။ ဒီဈေးတွေနဲ့ ကျတော့။ ဆန်က အဓိက စားကုန်ဖြစ်တော့ လေ ရွှေတက်တယ်၊ ငွေတက်တယ်၊ စက်သုံးဆီတက်တယ်၊ အဲဒီအတိုင်းတော့ ဆန်က လိုက်တက်လို့ မရဘူးပေါ့။ သူက အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်နေတော့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုသည် ယခင်ကထက် နည်းပါးလျှက်ရှိနေပြီး ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဆန်အိတ်ရေ ၇ သောင်း၊ ၈ သောင်း ဝင်သော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ ဝင်ရောက်မှု သည် ၃ သောင်းဝန်းကျင်ခန့်သာရှိသည်ဟု ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက “လောလောဆယ်တော့ ပြည်တွင်းစား ဆန်သမားတွေ ကတော့ ပထမရက်က ရွှေဘိုဈေးတွေတက်တော့ လိုက်တက်တော့ အကုန်လုံး လိုက်တက်တာ။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း စားသုံးသူတွေက နောက်က လိုက်ရောင်းရတာ သူတို့မှာ လက်လီရောင်းတာဆိုတော့ အဲဒီလောက် မဝယ်ဘူးလေ။ စားဝတ်နေရေးက လူတိုင်းက ကြပ်တည်းနေတာဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းက တအားကြီး မြင့်နေတာ အများကြီး အပိုလျှံတွေ မဝယ်နိုင်တော့ လိုသလောက်ပဲ ဝယ်ကြတာ။ အခု တအားကြီး ရောင်းမကောင်းလို့ မကုန် တဲ့အတွက် ဆန်ဈေးက ဒီထက် အများကြီး ဟပြီးတော့ တက်ဖို့တော့ မရှိဘူး။ လက်ရှိရောက်နေတဲ့ ဈေးကတော့ ဒီနှစ်၊ ဒီအခါ၊ ဒီအချိန်၊ ဒီလမှာတော့ အရင်နှစ်တွေထက်စာရင် မြင့်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့” ဟု CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိကာလသည် မိုးစပါး လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နွေစပါးများ ထွက်ရှိမှု မရှိသေးသော ကာလဖြစ်သည့် အတွက် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဈေးတွင်သာ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေစပါးများ ပေါ်လာမည့် ဧပြီလ နောက်ပိုင်းတွင် ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်လာနိုင်သည်ဟု ဆန်ရောင်းချသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် စာချုပ်ကြိုတင် ချုပ်ဆိုထားသည့် ပြည်ပ ပို့ကုန်တင်ပို့သူများ အနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ပို့ကုန်သမားများ အနေဖြင့် ရေကြောင်းဖြင့် ဆန်တင်ပို့ခြင်းကို နွေစပါးပေါ်ထွက်ပြီး ဧပြီလနောက်ပိုင်းမှသာ တင်ပို့သင့်သည်ဟု ဆန်ကုန် သည်များက အကြံပြုနေကြသည်။