CNI Intetnational News

ပြုံယမ်း၊ ဩဂုတ် ၁၁

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် Covid-19 ပြည်တွင်းဖြစ်ပွားမှုကို ကြေညာပြီး နောက် ၃ လအကြာ ကပ်ရောဂါကာကွယ်မှု အစီအမံများကို ဖြေလျှော့ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ခြင်းက အငြင်းပွားစရာဖြစ်နေသည်ဟု အေပီသတင်းက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ထိုသို့ ကူးစက်မှု ဖြေရှင်းခြင်း အောင်မြင်မှုကို အခိုင်အမာ ပြောကြားလာခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး လောကအတွက် အံ့အားသင့်စရာ၊ အငြင်းပွားစရာ တစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ခံရဖွယ်ရှိကြောင်း အေပီက ဆက်လက် ရေးသားခဲ့သည်။

အစ်ကိုဖြစ်သူ ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် ကူးစက်ခံရပြီး ဖျားနာခဲ့ရာ တောင်ကိုရီးယားနယ်စပ် ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်လာသော လက်ကမ်း စာစောင်များတွင် ရောဂါကပ်ငြိပါလာနိုင်၍ ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ညီမက တောင်ကိုရီးယားကို အပြစ်တင်ခဲ့ကြောင်း၊ သေစေနိုင်လောက်သော လက်တုံ့ပြန်မှုဟု သတိပေးခဲ့ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ တရားဝင်သတင်းဌာနဖြစ်သော KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ရှိနေချိန်၌ ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ အကြွင်းမဲ့အာဏာကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ရန် အတွက် ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အတိုင်းအတာကို လိုသလို ကြိုးကိုင်ခဲ့ပုံရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ယုံကြည်ထားကြ သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ ညီမဖြစ်သူ (KCNA)

ကပ်ရောဂါ နှိမ်နင်းရေး အောင်ပွဲခံမှုသည် ကင်မ်၏ အခြားဦးစားပေး ရည်မှန်းချက်များထံသို့ အာရုံလွှဲရန် အချက်ပြသည်ဟု ၎င်းတို့ပညာရှင်များက ယုံကြည်ထားသော်လည်း ကင်မ်၏ညီမဖြစ်သူထံမှ ထွက်ပေါ်လာသော သဘောထား မှတ်ချက်ကြောင့် ဒေါသစိတ်ကို ပုံဖော်မည့်အရေး စိုးရိမ်နေကြသည်။

ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံ အရေးကိစ္စများကို ကိုင်တွယ်နေသည့် တောင်ကိုရီးယားဘက်မှ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာချက် တစ်စောင်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ကင်မ်ဂျုံအန်း ကူးစက်ခံရပုံ အရင်းအမြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ရယ်စရာကောင်းသည့် ပြောဆိုမှုများအပေါ် အခြေခံကြောင်း၊ မြောက်ကိုရီးယား၏ မခန့်လေးစားနှင့် ခြိမ်းခြောက်သည့် သဘောထား မှတ်ချက်များ အပေါ် အလွန်အမင်း ဝမ်းနည်းမိကြောင်း တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပြီးခဲ့သည့် မေလတွင် အိုမိုက်ခရွန်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရကြောင်း ထုတ်ဖော် ဝန်ခံခဲ့ကတည်းက ၎င်း၏ လူဦးရေ ၂၆ သန်းတွင် ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုပေါင်း ၄ ဒသမ ၈ သန်းရှိကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း၏ တစိတ်တပိုင်းသာ ရှိခဲ့သည်။

ယခုနောက်ပိုင်း ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်း နှေးကွေးလာသဖြင့် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း သေဆုံးသူ ၇၄ ဦးသာရှိ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၅

အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၇,၁၀၀ ကျော်ကို ကူးစက်ခဲ့သည့် မျောက်ကျောက် ရောဂါဖြစ်ပွားမှု တုံ့ပြန်ရေး အားကောင်း စေဖို့ ဖက်ဒရယ်အစိုးရက ဩဂုတ် ၄ ရက်နေ့တွင် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာလိုက် ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

အဆိုပါ ကြေညာချက်အရ ကူးစက်ဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ငွေကြေးနှင့် အခြား အရင်းအမြစ်များကို အခမဲ့ ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာများမှာ အဖျားတက်ခြင်း၊ ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ချမ်းတုန်ခြင်း၊ ပင်ပန်း နွမ်းနယ်ခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ် အနှံ့အပြား ဝက်ခြံကဲ့သို့ အဖုအထစ် ပေါက်လာခြင်းတို့ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု သိရသည်။

“ဒီဗိုင်းရပ်စ်ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ နောက်တစ်ဆင့်တက်လှမ်းဖို့ ကျနော်တို့ အသင့်ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံတိုင်း မျောက်ကျောက်ရောဂါကို အလေးအနက် ဂရုစိုက်ကြဖို့ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်နေပါတယ်” ဟု အမေရိကန်အစိုးရ၊ ကျန်းမာရေးနှင့်လူမှုဝန်ထမ်းဌာနအကြီးအကဲ ဇီဗီယားဘက်ဆယ်ရာ (Xavier Becerra) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ရရှိရေးအတွက် ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ကျန်းမာရေးဌာနမှ ကြေညာချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

နယူးယောက်နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုကဲ့သို့ မြို့ကြီးများတွင် ဆေးပေးခန်းများအနေဖြင့် နှစ်ကြိမ်ထိုးကာကွယ်ဆေးများ အလုံအလောက်မရခဲ့ကြောင်း ပြောဆိုနေကြပြီး အချို့ကတော့ ပထမတစ်ကြိမ် ဆေးရရှိရေးဦးစားပေးရသဖြင့် ဒုတိယအကြိမ်အတွက် ထိုးဆေးကို ဆိုင်းငံ့ရခြင်းများ ရှိခဲ့ရသည်။

အဆိုပါဆေးပမာဏ ၁ ဒသမ ၁ သန်းကျော်အထိ ရရှိနိုင်ပြီး တစ်ပတ်လျှင် ရောဂါရှိ/မရှိ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု ၈ သောင်းနှုန်းဖြင့် ပြည်တွင်းရောဂါရှာဖွေနိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ပြောကြား ခဲ့သည်။

မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသည် လူအချင်းချင်း ပွေ့ဖက်ခြင်း၊ နမ်းရှုံ့ခြင်းအပြင် အိပ်ရာ၊ မျက်နှာသုတ်ပုဝါနှင့် အဝတ်အစားမျှဝေသုံးစွဲမှုတို့အပါအဝင် အရေပြားနှင့် ကြာရှည်စွာ ထိတွေ့ခြင်းတို့မှတဆင့် ပျံ့နှံ့သည်။

ယခုအချိန်အထိ အဖြစ်အများဆုံးမှာ အမျိုးသားအချင်းချင်း လိင်ဆက်ဆံကြသော အမျိုးသားများထံတွင်သာ တွေ့ရသည်။ သို့သော် ဗိုင်းရပ်စ်အနေဖြင့် မည်သူ့ကိုမဆို ကူးစက်နိုင်ကြောင်း အလေးထားကြရန် ကျန်းမာရေး အရာရှိများက တိုက်တွန်းထားသည်။

Source: AP

CNI International News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် COVID-19 တွင် ကူးစက်ခံထားရကြောင်း စမ်းသပ်တွေ့ရှိထားကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယားက ယနေ့ (ဇူလိုင် ၂၁ ရက်) ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် ရောဂါ လက္ခဏာမှာ အလွန်ပျော့ပျောင်းကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် တာဝန်များကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟုလည်း အယ်ဂျာဇီးယားက ဆက်လက် ရေးသားထားသည်။

ထိုင်းပြည်တွင်းရှိ မျောက်တံငါများကို မျောက်ကျောက်ရောဂါ ရှိ/မရှိ စမ်းသပ်စစ်ဆေး

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၂၂

ထိုင်းနိုင်ငံအောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များတွင် လူဦးရေ ထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုအတွင်း တောရိုင်းမျောက်တံငါ (Wild macaques) များကို မျောက်ကျောက်ရောဂါ စမ်းသပ် စစ်ဆေးခဲ့ကြောင်း အစိုးရတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဇွန်လ ၂၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းအရ သိရသည်။

ကျောက်တာကိပ်နှင့် ကျောက်ဟင်လက် ဖိုင်တောင်များပေါ်တွင် ကျင်လည် ကျက်စားနေသည့် မျောက် အကောင်ရေ ၆၀၀ ခန့်ကို ပစ်မှတ်ထား ဖမ်းဆီးပြီး ရောဂါ စစ်ဆေးပေးရန် စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်ကို ဇွန်လ ၁ ရက်က စတင်ခဲ့ကြောင်း ပတ်ချာဘူရီအခြေစိုက် သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေ ရုံးအမှတ် ၃ မှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဝမ်ချိုင်စင်တိုက ပြောသည်။

ယခုအချိန် မျောက်အကောင်ရေ ၂၀၀ ခန့် ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နေပြီဟု သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံက Monkey Zone 

အဆိုပါ မျောက်အများစုတွင် ရောဂါပိုး မတွေ့ရဘဲ အားလုံးမှာ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကင်းစင်ကြောင်း စစ်ဆေး တွေ့ရှိခဲ့ ရသည်။

သန့်ရှင်းရေး မလုပ်ရသေးသည့် မျောက်တံငါများကို ထိုင်း အမျိုးသားဥယျာဉ်၊ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်နှင့် အပင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီး ဌာနမှ တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်များက ပိုးသတ်ပေးမည် ဖြစ်သည်။

ဟွာဟင်၊ ပရာချက်ခီရိခန်း ဒေသများရှိ မျောက်အားလုံးတွင် မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကင်းစင်နေကြောင်း၊ ၎င်းမျောက်များ သည် ခရီးသွားများနှင့် ထိတွေ့မှုရှိ၍ ကူးစက်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း မစ္စတာဝမ်ချိုင်က ရှင်းပြသည်။

ရည်မှန်းချက် လျာထားသည့်အတိုင်း မပြည့်မီမချင်း ရောဂါဆိုင်ရာ စစ်ဆင်ရေးကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရာချက်ခီရိခန်း ဒေသတွင် မျောက်ကောင်ရေ များပြားလာမှုမှာ နှေးကွေးနေဆဲရှိကြောင်း ဝမ်ချိုင်က အသိပေး ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: Bangkok Post

CNI International News

ဟနွိုင်း၊ ဇွန်လ ၈

အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၇၀ တန်ဖိုးရှိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စမ်းသပ်ကိရိယာအမှု အရှုပ်တော်ပုံတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း ကြောင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးနှင့် ဟနွိုင်းမြို့တော်ဝန်တို့ကို ဗီယက်နမ်ရဲများက ဖမ်းဆီးလိုက်ကြောင်း ဗီယက်နမ်အစိုးရ၊ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇွန်လ ၇ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဖော်ပြထားသည်။

Viet A ဟု အမည်ပေးထားသော ပြည်တွင်း အရှုပ်တော်ပုံ တစ်ခုအပြီးတွင် ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် ဗီယက်နမ်တွင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး အရှိန်မြှင့်ခဲ့ရာ ဆေးရုံများသို့ တန်ဖိုးအလွန်မြင့်မားသည့် Covid-19 စမ်းသပ်ကိရိယာ ပံ့ပိုး ရသည့်ကိစ္စ၌ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူ အမှုများကို ဗီယက်နမ်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။

“နိုင်ငံပိုင်ပစ္စည်းများ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အသုံးချရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ချိုးဖောက်သည်”ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် ဗီယက်နမ် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး နော့အမ်း (Ngoc Anh) ကို ဇွန်လ ၇ ရက်နှောင်းပိုင်းက ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခဲ့သည်။

၎င်းသည် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်ကလည်း ဆုံးရှုံးလေလွင့်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ဖူးကြောင်း ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဖမ်းဆီးခံရသော ငုယင်သန့်လောင်နဲ့ နော့အမ်း (GETTY IMAGES)

အလားတူ ဟနွိုင်မြို့တော်ဝန် ငုယင်သန့်လောင် (Nguyen Thanh Long) ကိုလည်း အစိုးရတာဝန် ထမ်းဆောင် နေစဉ် အတွင်း ရာထူးနှင့်လုပ်ပိုင်ခွင့် အလွဲသုံးစားလုပ်မှု ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့သည်။

“ပြည်သူ့လုံခြုံရေးကောင်စီက အတည်ပြုပြီးနောက် ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် အမိန့် များကို ဥပဒေနှင့်အညီ အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ကြောင်း” ၎င်းဝန်ကြီးဌာန၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၎င်းတို့နှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးခြင်း မပြုမီ တစ်ရက်အလို ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ဗီယက်နမ် ပါတီဝင်များအဖြစ် အာဏာပိုင်များက ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

Viet A ၏ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စမ်းသပ်ကိရိယာများ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် သုံးစွဲခြင်းတို့ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြသည့် ပြည်နယ် အသီးသီး၌ ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးစင်တာ အရာရှိများကိုလည်း မကြာသေးမီ လများအတွင်း အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးခဲ့ သည်။

Viet A ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဖန်ကွတ်ဗီယက် (Phan Quoc Viet) သည် ဆေးရုံများနှင့် ထိန်းချုပ်ရေးစင်တာများသို့ မူလ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်ထက် မြင့်မားသော ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချနိုင်ရန် အစိုးရအရာရှိများကို လာဘ်ထိုးမှု စွဲချက်ဖြင့် လတ်တလော ရင်ဆိုင်နေရသည်။

Viet A အရှုပ်တော်မှ ပေါ်ပေါက်လာသော အသားတင် ငွေကြေးပမာဏမှာ ဒေါ်လာ ၁၇၂ သနးဖြစ်ပြီး ယခု အဂတိလိုက်စားမှု စစ်ဆေးဖော်ထုတ်အရ ဒေါ်လာ ၃၄ သန်း ပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာကြောင်း သိရသည်။

Source: Bangkok Post

CNI International News

ဂျနီဗာ၊ မေ ၂၃

မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနှုန်းကို ပုံမှန်အားဖြင့် မတွေ့ရသေးသော နိုင်ငံများတွင် စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုများ တိုးချဲ့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ထိုရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပိုမိုများပြားလာကြောင်း ဖော်ထုတ်နိုင်ရန် ခန့်မှန်းကြောင်း ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) အဖွဲ့က အရေးတကြီး သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ရောဂါနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မေလ ၂၁ ရက်အထိ အတည်ပြုလူနာ ၉၂ ဦးနှင့် သံသယရှိသူ ၂၈ ဦးတို့ကို WHO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံထံမှ မိမိတို့ထံ တင်ပြ အစီရင်ခံလာကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလက်အောက်ခံ အေဂျင်စီ တစ်ခု ဖြစ်သည့် WHO က ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း နိုင်ငံအသီးသီးထံသို့ ရောဂါအန္တရာယ် လျော့ပါးသက်သာစေရန်အတွက် မျောက် ကျောက်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုအခြေအနေ အပါအဝင် နောက်ထပ်လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် အကြံပြုချက်များ ပေးပို့ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအဖွဲ့က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရရှိနိုင်တဲ့အချက်အလက်တွေကတော့ ရောဂါလက္ခဏာပြတဲ့လူနာတွေနဲ့ အနီးကပ်ကိုယ်ထိလက်ရောက် ထိတွေ့ မိတဲ့သူတွေကနေ လူအချင်းချင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့တာဖြစ်ပါတယ်” ဟု WHO က အသိပေးခဲ့သည်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါသည် များသောအားဖြင့် အပျော့စားဖြစ်ပြီး အာဖရိကတိုက်အနောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်း တို့တွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသော ကူးစက်ရောဂါဖြစ်သည်။ ကျောက်ရောဂါနှင့် တူညီသော ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်မျိုးစုတွင် ပါဝင်သော်လည်း ၎င်း၏ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ကျောက်ရောဂါထက် ပိုမိုပျော့ပျောင်းသည်။

ဖြစ်ပွားသူအများစုသည် ဆေးရုံတက်ရန်အထိ မလိုအပ်ဘဲ ရက်သတ္တနှစ်ပတ်မှ လေးပတ်အတွင်း ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာသော်လည်း ရံဖန်ရံခါ သေဆုံးသည်အထိ ပြင်းထန်ကြောင်းလည်း တွေ့ရသည်။

အဆိုပါရောဂါသည် လူအချင်းချင်း အနီးကပ်ထိတွေ့၍ ကူးစက်နိုင်သဖြင့် မိမိကိုယ်ကို သီးခြားခွဲပြီး နေထိုင်ခြင်းနှင့် တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှု ဂရုစိုက်ခြင်းစသည့်အလေ့အထများဖြင့် ကူးစက်ခံရမှုမှ အလွယ်တကူ ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။

“အခုကူးစက်တာက လိင်အင်္ဂါကနေ အများစုလူဦးရေထဲ ပျံ့နှံ့ရောက်သွားပုံရပါတယ်။ အဲဒီကနေ တကမ္ဘာလုံး ကူးစက်မှု တိုးလာစေတာ။ လိင်ဆက်ဆံရာကနေ ပျံ့နှံ့တတ်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာ့လူဦးရေထဲ ရောက်ပြီး ဆက်လက်ပျံ့နှံ့နေတာပါ” ဟု WHO မှ ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ အထူးကုသမားတော်နှင့် တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒေးဗစ်ဟေးမန်း (David Heymann) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ ကူးနိုင်/မကူးနိုင်၊ အန္တရာယ်အများဆုံးသူများနှင့် ကူးစက်မှုလမ်းကြောင်း အမျိုးမျိုးတို့ အပါအဝင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှင့်ပတ်သက်၍ လေ့လာရန်၊ အများပြည်သူထံသို့ ဆက်သွယ်ရန် လိုအပ်ချက်များ ကြည့်ရှုရန်တို့အတွက် နိုင်ငံတကာကျွမ်းကျင်ပညာရှင်ကော်မတီကို ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်ဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယင်းကော်မတီသည် နိုင်ငံတကာစိုးရိမ်ပူပန်မှုဖြစ်သော ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးအပေါ်အခြေအနေ ကြေညာရန်အထိ အကြံပြုမည့်ကော်မတီ မဟုတ်ကြောင်း၊ WHO ၏ အမြင့်ဆုံးသတိပေးချက်ပုံစံမျိုးဖြစ်သည့် Covid-19 ကူးစက်ရောဂါအရေးကိစ္စနှင့်လည်း သက်ဆိုင်နေကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ မေလ ၁၉

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် Covid-19 ကူးစက်ခံရသည်ဟု သံသယလူနာ အရေအတွက် ၂၆၁,၂၇၀ တိုးလာကြောင်း မေလ ၁၉ (ယနေ့) သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ စုစုပေါင်း ကူးစက်မှု ဖြစ်ပွားသူ အရေအတွက် ၂ သန်းနီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ထို့နောက် အစိုးရက ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီး ကာကွယ်ဆေး မထိုးရသေးသော ပြည်တွင်း လူဦးရေ၌ ကူးစက်မှုနှုန်း နှေးကွေးစေရန် အပြင်းအထန် ကြိုးစားနေကြောင်း သိရသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် စီးပွားရေး ယိုယွင်းမှု ထပ်မဖြစ်အောင် မနည်းရုန်းကန် နေရသော်လည်း သံသယ လူနာ အရေအတွက် မှာ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားခြင်းထက် ပိုများပြီး ဆိုးရွားနိုင်ကြောင်း အေပီသတင်းက ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

အကြောင်းမှာ ၎င်းနိုင်ငံတွင် ဗိုင်းရပ်စ် စစ်ဆေးစမ်းသပ် နိုင်စွမ်းနှင့် အခြား ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အရင်းအမြစ် နည်းပါး နေ၍ ဖြစ်သည်။
ထို့ကြောင့် ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်း အပေါ် နိုင်ငံရေးအရ သက်ရောက်မှု ပျော့ပျောင်းစေရန်အတွက် ထုတ်ပြန်သည့် သေဆုံးသူဦးရေ နည်းပါးနေခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိနေသည်။

နောက်ထပ် သေဆုံးသူတစ်ဦး တိုးလာကြောင်း မြောက်ကိုရီးယား ကပ်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သဖြင့် စုစု ပေါင်း သေဆုံး ၆၃ ဦးအထိ ရှိသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအရေအတွက်မှာ သံသယလူနာ အရေအတွက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ပုံမှန်ထက် နည်းပါးနေသေးကြောင်း သိရသည်။

လူသူ ရှင်းလင်းနေသော မြောက်ကိုရီးယားက လမ်းမ(KCNA)

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ကုန်ပိုင်းမှစ၍ မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားများကြားတွင် ၁ ဒသမ ၉၈ သန်းကျော်မှာ ဖျားနာခဲ့ကြကြောင်း ကိုရီးယား ဗဟိုသတင်းအေဂျင်စီ (KCNA) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အိုမီခရွန်မျိုးကွဲ ကူးစက်မှုဟု အနည်းငယ်သာ ရှိ သည်ဟု တရားဝင် သတင်းထုတ်ပြန်သော်လည်း ဖျားနာသူအများစုမှာ Covid-19 ဖြစ်ပွားခြင်းဟု ယုံကြည်ရသည်။

အနည်းဆုံး သံသယရှိသူ ၇၄၀,၁၆၀ ကို (Quarantine) သီးသန့် ခွဲခြားနေထိုင်စေကြောင်း KCNA က သတင်း ဆက်လက် ဖော်ပြသည်။
မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရသည် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လတွင် ၅ နှစ်ကာလအတွင်း ၎င်း၏ ပထမဆုံး တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှု အပါအဝင် လက်နက်အင်အား မြှင့်တင်နေချိန်၌ ယခုကဲ့သို့ ကပ်ရောဂါ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလာခြင်းဟု သိရသည်။

ပြုံယမ်း၏ အနေအထားမှာ နျူကလီးယား အပါအဝင် စီးပွားရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အားကောင်းသဖြင့် Covid ကြောင့် အမေရိကန် ဖိအားပေး လာနိုင်စရာအဖြစ် ကင်မ်၏ စွမ်းရည်ကျဆင်းမှု ရှိလာနိုင်ခြေကိုတော့ ကျွမ်းကျင်သူများကို လက်မခံကြပေ။

Source: AP

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ မေလ ၁၈

နိုင်ငံတကာ အကူအညီရှောင်၍ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကျော်ကြာ တိုင်းပြည်ကို ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး အုပ်ချုပ်နေခဲ့သော မြောက် ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် ယခုအခါ Covid-19 ကူးစက်ခံရသည်ဟု သံသယရှိသော ဖျားနာသူအရေအတွက် တိုးလာနေ၍ ၎င်းအတွက် အရေးကြီးသည့် လမ်းဆုံလမ်းခွ ရောက်နေကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ကင်မ်အနေဖြင့် ၎င်း၏မာနကို ခဝါချ၍ နိုင်ငံတကာ အကူအညီ ယူသည်ဖြစ်စေ၊ တစ်ကိုယ်တည်း ရှေ့ဆက်တိုးလျှင် ဖြစ်စေ အုပ်ချုပ်ရေး ပျက်ပြားသွားစေနိုင်သည့် လူအမြောက်အမြား သေကြေပျက်စီးမှုကို ရင်ဆိုင်ရဖို့ နီးကပ်လာခဲ့သည်။

“ကင်မ်ဂျုံအန်း အကျပ်ရိုက်နေပါတယ်။ တကယ့်ကို ကြီးကြီးမားမား အကျပ်အတည်းနဲ့ ရပ်ဆိုင်နေရပါပြီ” ဟု ဆိုးလ်မြို့ရှိ ကျောင်နန်တက္ကသိုလ်၊ ကမ္ဘာ့အရှေ့ဖျား လေ့လာရေးသိပ္ပံမှ ပါမောက္ခ လင်အော်ချွဲ (Lim Eul-chul) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“တကယ်လို့ သူဟာ အမေရိကန် ဒါမှမဟုတ် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေရဲ့ အကူအညီ လက်ခံလိုက်မယ်ဆိုရင် သူ အခိုင်အမာ ထိန်းထားတဲ့ မိမိကိုယ်ကို အားကိုးတဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို လှုပ်ခတ်သွားပြီးတော့ သူ့အပေါ် လူထုယုံကြည်မှု ကျဆင်းသွားနိုင်ပါ တယ်”ဟု ၎င်းက သုံးသပ်ပြသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်း(KCNA)

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်၌ Covid-19 ဖြစ်ပွားမှု အတည်ပြု ကြေညာပြီးကတည်းက မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် အပြင်းအထန် ဖျားနာမှုများကြောင့် လူ ၅၆ ဦး သေဆုံးပြီး ဖျားနာသူ အရေအတွက် ၁ ဒသမ ၅ သန်းခန့်အထိ ရှိခဲ့ကြောင်း တရားဝင် ထုတ် ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။

ပြည်ပ အကဲခတ် စောင့်ကြည့်သူများ၏ အဆိုအရ ထိုသို့ ဖျားနာမှုများသည် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သံသယ ရှိနေကြသည်။
အဆိုပါ ဖျားနာနေသူများနှင့် ပတ်သက်၍ မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရမီဒီယာမှ မည်သို့ပင် ထုတ်လွှင့်စေကာမူ ရောဂါကူးစက်မှု အခြေအနေ အဆပေါင်းများစွာ တိုးလာနိုင်ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ဆက်လက် ရေးသားဖော်ပြသည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် လုံလောက်သော Covid-19 စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု ကင်းမဲ့နေဆဲဖြစ်ပြီး ကင်မ်ဂျုံအန်းကို နိုင်ငံရေးအရ ထိခိုက်စေနိုင်သော လူထု မငြိမ်မသက်မှုများကို ရှောင်ရှားရန် သေဆုံးသူ အရေအတွက် သိသိသာသာ လျှော့ချ ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

လူဦးရေ ၂၆ သန်း၌ အများစုမှာ ကာကွယ်ဆေး မထိုးရသေးဘဲ ဆေးဝါးပြတ်လပ်နေသော နိုင်ငံအတွက် ထုတ်ပြန်လာသော သေဆုံးသူဦးရေမှာ အရေအတွက် နည်းပါးနေသေးကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ကောက်ချက်ချကြသည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်း အစိုးရအတွက် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း ပထမဆုံးနှင့် အကြီးမားဆုံး အကျပ်အတည်း ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် သေဆုံးသူ အရေအတွက် လျှော့ချပြောဆိုခြင်းမှာ ကင်မ်၏အာဏာကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကိုရီးယား တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ နန်ဆောင်ဝစ် (Nam Sung-wook) က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ မေ ၁၆

ပြည်တွင်း၌ ပထမဆုံး Covid-19 အတည်ပြုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကပ်ရောဂါတွန်းလှန်ရေး မြို့တော်ပြုံယမ်း၌ ဆေးဝါးဖြန့်ဖြူးမှု အခြေအနေကို တည်ငြိမ်စွာ လုပ်ဆောင်ကြရန် မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကို ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းက အမိန့်ပေးထားကြောင်း အစိုးရမီဒီယာက ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် မြောက်ကိုရီးယား၌ရောဂါပိုး စတင်ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီးနောက် ယင်းကပ်ရောဂါသည် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာရှိသည့် ဆေးဝါးကိရိယာအထောက်အပံ့နှင့် ကာကွယ်ဆေးအစီအစဉ် မရေးဆွဲရသေးသော တိုင်းပြည်ကို ဖျက်ဆီးနိုင်စွမ်းရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးခဲ့သည်။

ပြုံယမ်းမြို့အနီး တေးဒုန် (Taedong) မြစ်အနီးရှိ ဆေးဆိုင်များကို သွားရောက်မကြည့်ရှုမီ မေလ ၁၅ ရက်၌ အာဏာရပါတီ၏ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့(ပေါ်လစ်ဗျူရို)အစည်းအဝေး၌ “အစိုးရ ဖြန့်ဖြူးပေးသော ဆေးဝါးများ လူထုထဲသို့ လျင်မြန်စွာ (သို့မဟုတ်) တိကျစွာ မရောက်ခဲ့ခြင်းကို မိမိသိရှိကြောင်း” ကင်မ်ဂျုံအန်းက ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယား KCNA မီဒီယာက ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

ပြုံယမ်းမြို့တော်အတွင်း ဆေးဝါးအထောက်အပံ့ပေးနေမှု တည်ငြိမ်စေရန် စစ်တပ်ထဲမှ အင်အားကြီးမားသော တပ်ဖွဲ့များ ချက်ချင်းတပ်ဖြန့်ကြဖို့ ကင်မ်က အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

“အာဏာပိုင်များက နိုင်ငံအတွက် အရန်ထားရှိသော ဆေးဝါးများ ဖြန့်ဖြူးကြရန် အမိန့်ပေးထားသော်လည်း ဆေးဆိုင်များသည် ၎င်းတို့ပုံမှန်လည်ပတ်ရောင်းချပေးရန် ကောင်းစွာ ပြင်ဆင်ထားခြင်းမရှိကြောင်း” ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆေးဆိုင်များ၏ချို့ယွင်းချက်များထဲတွင် ဆေးဝါးများ လုံလောက်စွာ သိုလှောင်ထားမှုမရှိခြင်း၊ ဝန်ထမ်းများ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု မရှိခြင်းကြောင့် စံနှုန်းများ ပျက်ပြားနေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဆက်ဆံရေးအတွက် တာဝန်ယူထားသော ဆိုးလ်(တောင်ကိုရီးယား)ဘက်မှ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ကာကွယ်ဆေးများ၊ နှာခေါင်းစည်းများ၊ စမ်းသပ်ကိရိယာများအပါအဝင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအထောက်အပံ့များ ပေးအပ်ရန် လုပ်ငန်းအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပဖို့ အဆိုပြုထားသော်လည်း မြောက်ကိုရီးယားက ယင်းသတင်းစကားကို လက်ခံရရှိခြင်း မရှိသေးကြောင်း တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးကိစ္စ မျှော်လင့်ချက်မပါဘဲ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးတို့အတွက် ကူညီသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့ဘက်မှ Covid-19 ကာကွယ်ဆေးနှင့် အခြားဆေးအကူအညီများ ပံ့ပိုးပေးရန် အဆင်သင့် ရှိကြောင်း တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲက ပြောကြားခဲ့သည်။

“တကယ်လို့ မြောက်ကိုရီးယား တုံ့ပြန်မယ်ဆိုရင် Covid ကာကွယ်ဆေး၊ ဆေးဘက်ကိရိယာတွေနဲ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေအပါအဝင် လိုအပ်တဲ့အထောက်အပံ့တွေအတွက် ကျနော် တုံ့ဆိုင်းနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု လွှတ်တော်မိန့်ခွန်းတွင် ယွန်ဆော့ရွဲက ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ဖျားနာနေသူ နောက်ထပ် ၃၉၂,၉၂၀ နှင့် သေဆုံးသူ ၈ ဦး တိုးလာခဲ့ကြောင်း၊ စုစုပေါင်း ဖြစ်ပွားသူအရေအတွက် ၁,၂၁၃,၅၅၀ နှင့် ယခုအချိန်အထိ သေဆုံးသူ ၅၀ ရှိသွားပြီဖြစ်ကြောင်း KCNA က သတင်းဖော်ပြသော်လည်း ကူးစက်ခံရသည်ဟုသံသယရှိသူ ဦးရေကိုတော့ ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် အိုမီခရွန်မျိုးကွဲနှင့် မှန်ကန်စွာကုသနည်း အသိပညာဗဟုသုတနည်းပါး၍ ဆေးဝါးသတိလက်လွတ် သုံးစွဲမိခြင်းကြောင့် သေဆုံးမှုအများအပြားရှိခဲ့ခြင်းကိုလည်း မြောက်ကိုရီးယားအာဏာပိုင်များက အပြစ်တင်ထား သည်။

Source: Reuters