CNI Article News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇
ယခုအခါ ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် အုတ်အော်သောင်းနင်း ဂယက်ထနေသည့် နိုင်ငံရေး ရှုပ်ထွေးမှုများနှင့် ထူးခြား ဖြစ်စဉ်များ အကြောင်း ကမ္ဘာတဝန်း စိတ်ဝင်တစားဖြင့် မေးခွန်းထုတ်လျက် ရှိကြသည်။ ထိုမေးခွန်းများကို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားနေသူများ ထဲတွင် ဗြိတိန်ရုပ်ရှင်မင်းသား ဟက်ဂရန့် (Hugh Grant) လည်း ပါသည်။
“ချစ်လှစွာသော ကမ္ဘာ့ပြည်သူများခင်ဗျား … ဗြိတိန်ဖွဲ့စည်းပုံ ဥပဒေနဲ့အညီ ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်မလဲဆိုတာ သိချင်နေမှာပါ” ဟု ၎င်းက တွစ်တာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။
“အဖြေကတော့ အခွန်ကိစ္စအတွက် ဗြိတိန်မှာ အခြေချ နေထိုင်ခြင်းမရှိတဲ့ သတင်းစာတိုက် ပိုင်ရှင် ၃ ဦး ပေါင်းပြီး ကျနော်တို့ ရဲ့ နောက်ထပ် ဝန်ကြီးချုပ် (ဒါမှမဟုတ်) ချစ်စရာကောင်းမယ့် အမွေးပွ ခွေးလေးတစ်ကောင်ကို ရွေးပေးတော့မှာပါ။ ရွေးပြီး ရင် ဘုရင်မကြီးက သူ့ကို သနပ်ခါးလိမ်းပြီး ပန်းပန်ပေးလိမ့်မယ်” ဟု ဟက်ဂရန့်က တွစ်တာတွင် ဆက်လက်ရေးသားခဲ့သည်။
စင်စစ် ဗြိတိန်ပြည်တွင်း ထုတ်ဝေနေသည့် သတင်းစာများ၏ ပရိသတ်တစ်ဦး မဟုတ်သော ဂရန့်သည် Grant—ကွန်ဆာဗေး တစ်ပါတီ ဘက်လိုက်သော သတင်းစာများ၏ ပါဝါနှင့်သြဇာ လွှမ်းမိုးမှုတို့ကို ရည်ညွှန်း၍ အသောအထေ့ ရေးသားခဲ့ခြင်းပဲ ဖြစ်သည်။
သူ(ဂရန့်)၏ တွစ်တာ account တွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံရေးအကြောင်းကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပုံကြီးချဲ့ထားသော်လည်း ဗြိတိန်၏ နောက်ထပ် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ရာတွင် ရွေးချယ်စရာ အနည်းငယ်သာ ရှိသည်မှာ အမှန်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်၏ နေရာကို ဆက်ခံမည့်သူကို မည်သို့မည်ပုံ ရွေးချယ်ကြမည်နည်း။
ဗြိတိန်ရုပ်ရှင်မင်းသား ဟက်ဂရန့်နဲ့ ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်
ဤတွင် သိမှတ်စရာ အချက်အလက်အချို့ကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြလိုပါသည်။
ဗြိတိသျှလွှတ်တော်ထဲတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ် အမတ်များသည် နောက်ဆုံးတွင် အပြီးသတ် မဲပေးသူနှစ်ဦးကို စုပြုံ မဲပေးကြရ မည် ဖြစ်သည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်များက ၎င်းတို့၏ ပါတီဝင် စာရင်းတွင် လူ နှစ်သိန်းခန့်ရှိကြောင်း၊ ဂျွန်ဆင်၏ ရာထူး သက်တမ်းအတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ များလာသည်ဟု ပြောကြသည်။
အဆိုပါ အရေအတွက်သည်ပင် ဗြိတိန်လူဦးရေနှင့် အချိုးချကြည့်လျှင် စုစုပေါင်းလူဦးရေ (၀ ဒသမ ၃) ရာခိုင်နှုန်းအောက် လျော့နည်း နေသေးသည်။ ထို့ပြင် အွန်လိုင်းမှ မဲပေးကြသူများ၏ မဲအချို့ကိုလည်း သေချာပေါက် ရေတွက်၍ မရသေးပေ။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကို ဦးဆောင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ထက်ဝက်သည် လူနည်းစုဖြစ်ပြီး ၆ ဦးအနက် ၄ ဦးမှာ အမျိုးသမီးများ ဖြစ်သော်လည်း ပါတီကို လူဖြူများက လွှမ်းမိုးထားဆဲ ဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံး ဆန်ခါတင် နှစ်ဦးကြားတွင် ၎င်းတို့၏ ရွေးချယ်မှုသည် ကျယ်ပြန့်သော မဲဆန္ဒရှင်များက ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်ပြီး သူသူငါငါ မီဒီယာနှင့်အဖွဲ့အစည်း တချို့က ကောက်ယူသော စစ်တမ်းများ၏ ရလဒ်များနှင့် ကိုက်ညီလိမ့်မည်တော့ မဟုတ်။
တစ်ခါတရံတွင် ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦး၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာကို အမှန်တကယ် ခိုင်ခိုင်မာမာ အပ်နှင်းခြင်း မပြုနိုင်သည့်အခါ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ လိုအပ်သည်။
လွှတ်တော်အတွင်း ပထမအကျော့ မဲပေးကြတုန်းက အရှိန်အဟုန်မှာ လျင်မြန်သည်။ အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှုများကို ဇူလိုင်လဆန်းပိုင်းတွင် အဆုံးသတ် စေခဲ့ပြီးနောက် ပထမအကျော့ မဲပေးခြင်း အစီအစဉ်ကို တစ်ပတ်အတွင်း ချက်ချင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ယှဉ်ပြိုင်နေသူ ရီရှီဆူနက်
ရုပ်သံလိုင်းများမှ ထုတ်လွှင့်သည့် စကားစစ်ထိုးပွဲများကို ဇူလိုင် ၁၅ ရက်နှင့် ဇူလိုင် ၁၇ ရက်တို့တွင် တစ်ရက်ခြား စီစဉ်ထားပြီး လာမည့် သီတင်းပတ် အစပိုင်း ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင်တော့ နောက်ထပ် မဲပေးပွဲများကို ထပ်မံကျင်းပ စီစဉ်ထားပြီး ၎င်းနောက် တတိယအကြိမ်မြောက် စကားစစ်ထိုးပွဲ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။
ဆန်ကာတင်နှစ်ဦးကို ဖော်ထုတ်ပြီးသည်နှင့် ပါတီတွင်း မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများကို ဆက်လက် နားစွင့်နိုင်ရန် လာမည့် နွေရာသီ တွင် ကျန်ရှိသည့် အောက်ခြေ ပါတီဝင်များထံသို့ မဲများ ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် အရွေးခံသူ ရှစ်ဦးသည် ပထမအကျော့ မဲအတွက် အရည်အချင်း ပြည့်မီပြီး တစ်မဲစီအတွက် တိုရီ -Tory (ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ) လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် အယောက် ၂၀ ၏ ကျောထောက်နောက်ခံ ကို ရယူထားသည်။
နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး လစ်ဇ်ထရပ်စ်
ဇူလိုင် ၁၃ ရက် မဲပေးပြီးနောက်တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၆ ဦး ကျန်ရှိခဲ့သလို ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ဆက်လက် မဲပေးကြရာ လက်ရှိတွင် ၅ ဦးသာ ကျန်တော့သည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်၌ ထို ၅ ဦးထဲမှ ဆန်ခါတင် ထပ်ရွေးကြ၊ မဲပေးကြရမည် ဖြစ်သည်။
ထိပ်တန်း ပြိုင်ဖက်များတွင် ဘဏ္ဍာရေးအတွင်းဝန်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သော ရီရှီဆူနက်သည် ဂျွန်ဆင်အား အာဏာရပါတီ အတွင်း ပုန်ကန်မှု စတင်ရန် အကူအညီပေးခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ယောက်တော့ ဗြိတိန်၏ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာသူ ပဲန်နီမော်ဒန့် ဖြစ်သည်။
သူနှင့်အပြိုင် အမျိုးသမီးဝန်ကြီး တစ်ဦးဖြစ်သည့် လစ်ဇ်ထရပ်စ်လည်း ဇူလိုင် ၁၈ ရက်အတွက် အားကောင်းနေသည်။ လစ်ဇ်ထရပ်စ်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း သူ့လုပ်ဆောင်ချက်များအတွက် ချီးကျူးခံရသူဖြစ်သည်။ ပဲန်နီမော်ဒန့်ကတော့ အမျိုးသမီး ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးအနေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂထဲမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်မှု (Brexit) နှင့်ပတ်သက်၍ အတော်လေး တင်းမာသော ရပ်တည်ချက်ရှိ၍ အငြင်းပွားမှုများ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ယှဉ်ပြိုင်နေသူ ပဲန်နီမော်ဒန့်
ကျန်သူနှစ်ဦးကတော့ ယခင် သာတူညီမျှရေးဝန်ကြီးဟောင်း ကီနီဘေးနော့နှင့် လွှတ်တော်အမတ် တွမ်တူဂျန်းဟက်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ တွမ်တူဂျန်းဟက်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်ကို တစ်တစ်ခွခွ ဝေဖန်ခဲ့သော အမတ်တစ်ဦး လည်း ဖြစ်သည်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဘန်ဝေါလက်သည် ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီဝင်များ၏ မဲဆန္ဒများတွင် ရေပန်းအစားဆုံး ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် သေချာစွာ စဉ်းစားပြီးနောက် ယခုပွဲထဲ ဝင်ရောက် အရွေးမခံရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။
ပဲင်နီမော်ဒန့်သည် ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီဝင်များ၏ အကြိုစစ်တမ်းများတွင် ထိပ်တန်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် တစ်ပြေး နေသည်။ ဗြိတိန်လူထု၏ ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းကသာ သူ့အမည်နှင့် ဓာတ်ပုံကို တွဲလျက်သိကြသည်။ သို့သော် သူကတော့ ယခုပွဲ တွင် ထိပ်ဆုံးမှ တစ်ပြေးသူ ဖြစ်နေသည်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဘန်ဝေါလက်
ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ အထိတ်အထိပ်ဖြစ်သူ ဘုရင်မကြီးက ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ရွေးချယ်ခြင်း၏ အဆုံးသတ် အဖြစ် “လက်ဖမိုးနမ်းရှုံ့၍ အသိအမှတ်ပြု” အခမ်းအနား ကျင်းပလေ့ရှိသည်။ (ယခုခေတ် အင်္ဂလန်နိုင်ငံရေးတွင် အမှန် တကယ် နမ်းရှုံ့ခြင်းမျိုး မရှိတော့ပါ)
နုတ်ထွက်သွားသော (သို့မဟုတ်) ရာထူးသက်တမ်း ကုန်ဆုံးသွားသော ဝန်ကြီးချုပ်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် အောက်လွှတ် တော် အစည်းအဝေးသို့ နောက်ဆုံး အကြိမ်အဖြစ် တက်ရောက်လေ့ရှိပြီး ဘက်ကင်ဟမ် နန်းတော်သို့ မော်တော်ယာဉ်ဖြင့် မထွက်ခွာမီ လန်ဒန်မြို့၊ အမှတ် ၁၀၊ ဒေါင်းနင်းလမ်း နေအိမ်အပြင်ဘက်တွင် သဘောထား မှတ်ချက်စကားများ ပြောကြား တတ်သည်။
ဘုရင်မကြီး
သူ့ကို ဘုရင်မကြီး၏ ကိုယ်ရေးအတွင်းဝန်က ကြိုဆိုပြီး နှုတ်ထွက်စာတင်သည့် သီးသန့်အခန်းထဲသို့ ပို့ပေးရသည်။ အနားယူ တော့မည့် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဘုရင်မကြီးတို့ ခဏတဖြုတ် စကားစမြည်ပြောကြသည်။ သို့သော် သိပ်မကြာခင်မှာပဲ အစိုးရ အနေ ဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ် နုတ်ထွက်တာကို “ကျေနပ်စွာ လက်ခံပါကြောင်း” ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ရန် ဘုရင်မကြီးက နန်းတော်သို့ အမိန့်ပေးရသည်။
ထို့နောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း၏ မော်တော်ယာဉ် နန်းတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားပြီး ချက်ချင်းဆိုသလို ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ကို တင် လာသည့် မော်တော်ယာဉ်က နန်းတော်မုခ်ဝသို့ ဆိုက်ရောက်လာလေသည်။ ၎င်းက အင်္ဂလန် အဆောင်အယောင်များဖြင့် အစိုးရသစ် ဖွဲ့ခွင့်ပြုပါရန် နန်းတော်သို့ ခွင့်ပြုချက် တောင်းခံရသည်။ ဘုရင်မကြီးက ခေါင်းညိတ်မှ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြု ခန့်အပ်သည်။
ဘုရင်မကြီး အဲလိဇဘက် (၂) သည် ၎င်း၏ နန်းစံသက်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ၁၄ ဦးတိတိ ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
ယခု ခန့်အပ်မည့် ဝန်ကြီးချုပ်သစ်သည် ၎င်း၏လက်ထက် ၁၅ ဦးမြောက် ဖြစ်သည်။ ၁၅ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန် စတင် ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးယန္တရား ရွေ့လျားခြင်းတို့အတွက် အသက် ၉၆ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘုရင်မကြီးကတော့ ဘာကင်ဟမ် နန်းတော်ထဲမှ စောင့်မျှော်နေမည်ဖြစ်သတည်း။ ။
Source: Washington Post
(ဝါရှင်တန်ပို့စ်ဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Marisa Bellack ၏ ရေးသားချက်ကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)
