CNI International Article

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊နိုဝင်ဘာ ၂၁

လာမည့်နှစ်ကို နောက်ဆုံးထား၍ အမေရိကန်တပ်များ အီရတ်နိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက် လှုပ်ရှားနေရဦးမည်ဟု သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ပြောကြားလာခဲ့သည်။ဤသို့ ဂျိုးဘိုင်ဒန် ပြေပြီးနောက်မှာပဲ အီရတ်ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့က အကယ်၍ အမေရိကန်တပ်များ ဆက်ရှိနေလျှင် အင်အားသုံး တွန်းလှန်သွားမည်ဟု သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက် ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် အဆိုပါ သတိပေးကြေညာချက်တွင် အီရတ်တော်လှန်ရေး ညှိနှိုင်းမှုကော်မရှင်၊ ဒေသ တွင်းရှိ အမေရိကန် ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် အီရန်လိုလားသည့် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့များက ၎င်းတို့ချင်း ကတိကဝတ်ကို အနီးကပ် စောင့် ကြည့် နေကြောင်း ဆိုထားသည်။

ထိုတပ်ဖွဲ့များ၏ လှုပ်ရှားမှုများသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ၌ ဝါရှင်တန်နှင့် ဘဂ္ဂဒက်တို့အကြား ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည့် မဟာ ဗျူဟာမြောက် တွေ့ဆုံမှု၏ ရလဒ်များကို ထင်ဟပ်နေသည်။

အဆိုပါ တပ်ဖွဲ့များသည် သတ်မှတ်ထားသည့် အချိန်ဇယားအတိုင်း အီရတ်မှ အမေရိကန်တပ်များ ပြန်ရုတ်သိမ်းမည်ဆိုသော အချက်ကို လက်ခံယုံကြည်ခြင်းမရှိဘဲ သံတမန်နည်းလမ်းဖြင့် ၎င်းတို့အမိမြေကို အမေရိကန် သိမ်းပိုက်မည့် အရေးလည်း စိုးရိမ်နေကြသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်သို့ ရောက်ရှိရန် ၄၂ ရက်သာ လိုတော့သည့်အချိန်ဝယ် အမေရိကန်တပ်များ အပြီးတိုင် ဆုတ် မည့် လက္ခဏာကို ယခုအချိန်အထိ မမြင်ရသေးကြောင်း အီရတ်တော်လှန်ရေးညှိနှိုင်းမှုကော်မရှင်က ပြောသည်။

“သူတို့အပြောနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရပါတယ်။ အခုဆိုရင် အမေရိကန်ရဲ့ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း သိမ်း ပိုက်မှု အနေနဲ့ သူတို့ အခြေစိုက်စခန်းတွေမှာ တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားနဲ့ လက်နက်ကိရိယာတွေ တိုးလာတာ ကျနော်တို့ သတိပြုမိ ပါတယ်။ အမေရိကန်ဘက်က တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်တွေလည်း ကြားနေရပါတယ်။ ဘဂ္ဂဒက်အစိုးရကလည်း အမေရိကန် တပ်တွေ ပြန်ထွက်ကြဖို့ တုံ့ပြန်တာ (ဒါမှမဟုတ်) ငြင်းဆိုတာလည်း ကျနော်တို့မတွေ့ရပါဘူး” ဟု အဆိုပါ ကော်မရှင်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပုံ-အီရတ်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်။(AFP)

ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးတွင် မိမိတို့တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အသင့်ပြင်ထားကြောင်း အီရတ်ပြည်သူ့စစ်အုပ်စုများက ပြသလာခဲ့ သည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေတုန်းက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြောခဲ့ကြတဲ့ တော်လှန်ရေး လက်နက်တွေ၊ မကြာသေးခင်က နိုင်ငံရေး ပြိုင် ဆိုင်မှုတွေမှာ ကျနော်တို့ ပါဝင်ပတ်သက်နိုင်ဖို့ အခိုင်အမာတောင်းဆိုထားပါတယ်။ နောက်ဆုံးအချိန် ရောက်လာတာနဲ့ တပြိုင် နက် ကျနော်တို့ နယ်မြေတွေကို ပြန်သိမ်းပိုက်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ အတည်ပြုပါတယ်။ အဲဒီနောက်ဆုံးအချိန်က ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်မှာ ကုန်ဆုံးမှာဖြစ်ပါတယ်” ဟု အီရတ်ပြည်သူ့စစ်များက ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ပြောကြားထားသည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင် အမေရိကန်တပ်များနှင့် အီရတ်ပြည်သူ့စစ်များအကြား ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာ ခဲ့သည်။ အိုင်အက်စ်(IS)စစ်သွေးကြွများကို အီရတ်မြေပေါ်တွင် အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာပြီး လေးနှစ်ကြာသည်အထိ အမေရိကန်တပ်များ ဆက်လက်ရှိခြင်းသည် နိုင်ငံအတွင်း စည်းတစ်ခုခြားလိုက်သည့် အခြေအနေတစ်ရပ်မှာ ဖြစ်တည် နေခဲ့ သည်။

ဘဂ္ဂဒက်လေဆိပ်တွင် အီရတ်၏ နာမည်ကျော် လှုပ်ရှားတပ်ဖွဲ့ လက်ထောက်အကြီးအကဲ အဘူမာဒီအယ်လ်မူဟန်ဒစ်နှင့် အီရန်တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ် ကာဒ်တပ်ဖွဲ့မှူး ဗိုလ်ချုပ်ကွစ်ဆမ်ဆိုလီမနီတို့ကို အမေရိကန်က လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ခဲ့ ခြင်းကြောင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အလှည့်အပြောင်းများတွင် အီရတ်ပဋိပက္ခများ၏ ရေချိန်သည် အမြင့်ဆုံးသို့ တရှိန်ထိုး တက်သွားခဲ့သည်။ ဘဂ္ဂဒက်လေဆိပ်တွင် အီရန်ဗိုလ်ချုပ်ရှိနေစဉ် အမေရိကန်တို့က အဝေးထိန်း ဒရုန်းဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပုံ-အီရတ်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်။

အမေရိကန်တို့၏ လုပ်ကြံမှုများအပြီး မရှေးမနှောင်းမှာပင် အီရတ်လွှတ်တော်အမတ်များကလည်း နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံခြားတပ်များကို နှင်ထုတ်ရန် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲကြပြီး ကာဒ်တပ်ဖွဲ့မှူး ဗိုလ်ချုပ်ကွစ်ဆမ်ဆိုလီမနီ၏နေရာတွင် အစားထိုးဆက်ခံသူ ဗိုလ်ချုပ်အက်စ်မေးလ်ကာနီက အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များကို ဒေသတွင်းမှ ဖယ်ရှားရန် အားထုတ် သွားမည် ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုများမှာ အမေရိကန်တို့ ရှိနေသည့် နေရာများကို ဆက်လက် ပစ်မှတ်ထားခဲ့သဖြင့် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန် ညွှန်ကြားမှုဖြင့် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် လက်တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ အီရတ်နှင့် အိမ်နီးချင်း ဆီးရီးယားရှိ နေရာများကို အိုင်အက်စ်နှင့် အခြား ဂျီဟတ်အဖွဲ့တို့က အီရန်ကျောထောက် နောက်ခံပြုထားသော တပ်ဖွဲ့များနှင့် လက်ဝါးချင်ရိုက်၍ အလားတူ စစ်ဆင်ရေးကို တာဝန်ယူထားသော အမေရိကန်တပ်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးသည် နှောင်းပိုင်းကာလတို့တွင်လည်း တငွေ့ငွေ့နှင့် အရှိန်မသေသေးသော လောင်စာအဖြစ် ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။ သက်တမ်းကြာ ခေါင်းဆောင် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည့် ၂၀၀၃ ခုနှစ် အမေရိကန်ကျူးကျော်မှု နောက်ပိုင်း အီရတ်၏ ၆ ကြိမ်မြောက် ရွေးကောက်ပွဲကို ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ကျင်းပခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များသည် ဩဇာကြီးမားသော ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် မူတာဒါအယ်လ်ဆာဒါအတွက် အမြတ်အစွန်း ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း စိတ်ပျက်စရာ မဲဆန္ဒရှင်များလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ မကျေနပ်သူအချို့နှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်၍ ဆန္ဒပြသူ နှစ်ဦးထက်မနည်း သေဆုံးမှုလည်း အီရတ်ရွေးကောက်ပွဲကာလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ပုံ-အီရတ်၀န်ကြီးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်။

အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်များ နောက်ခံကားချပ်ပေါ်တွင် ရှိနေသည့်အချိန်ဝယ် အီရတ်ဝန်ကြီးချုပ် မူစတာဖာအယ်ကာဒီမီ၏ နေအိမ်ကို သေးငယ်ပြီး ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ ထည့်ထားသည့် ဒရုန်းများဖြင့် ယခုလ (နိုဝင်ဘာလ)အစောပိုင်းက ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုအပေါ်  အမေရိကန်၊ အီရန်နှင့် အီရတ် တော်လှန်ရေး ပူးပေါင်းကော်မရှင်တို့က အသီးအသီး ရှုတ်ချခဲ့ ကြသည်။

သို့သော် ထိုလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုအတွက် မည်သည့်အဖွဲ့ကမှ ၎င်းတို့ တာဝန်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြား ခြင်း မရှိသေးပေ။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အချိန်မီ ဆုတ်ခွာပေးရေး တွန်အားပေးနေသူများသည် ဝန်ကြီးချုပ်ကာဒီမီ ဝါရှင်တန်အပေါ် ပျော့ ပျောင်း လွန်းသည်ဟု စွပ်စွဲနေကြသလို တီဟီရန်ကို ဝေဖန်သူများကလည်း အီရန်အနေဖြင့်လည်း ၎င်း၏ ပြည်တွင်းမိတ် ဖက်များကိုသုံး၍ အီရတ်ဝန်ကြီးချုပ်ကို ဖိအားပေးနေသည်ဟု ပုတ်ခတ်ကြသည်။

ဩဂုတ်လတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့်ပုံစံအတိုင်း အမေရိကန်တို့ အီရတ်မှ အပြီးအပိုင် ကျောခိုင်းရန် စီစဉ်ထား သည့် အရိပ်အယောင်ကို ပြသခြင်းမရှိသော်လည်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ် ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူ့တပ်ဖွဲ့များကို မည်သည့်နိုင်ငံ တွင် ဆက်ထားထားမည်လဲဆိုသော အလားအလာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မပြောကြားခဲ့ပေ။

မူလကတော့ အီရတ်မှ အိုင်အက်စ်များကို တိုက်ထုတ်ရန်နှင့် အီရတ်စစ်မှုထမ်းများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားရန်၊ အကြံပေးရန်ဟု သာ ဘဂ္ဂဒက်မြေပေါ် သူတို့ရောက်လာသည်ဟု အမေရိကန်တို့က ပြောခဲ့သည် မဟုတ်ပါလော။  

ပုံ-အီရတ်က လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်။

သို့သော်လည်း နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်ကတော့ အီရတ်လွှတ်တော်အမတ်နှင့် ပြည်သူ့စစ်တို့အပေါ် ဩဇာရှိသော အယ်လ်ဆာဒီ ကွန်းအဖွဲ့မှ ဟာဆန်ဆလမ်က အီရတ်၏ ခုခံတော်လှန်ရေး အစိတ်အပိုင်းများကို မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် စစ်မှန်သော တော်လှန် သူ၊ ခုခံသူများအဖြစ် ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့သည်။

“အစ္စလာမ္မစ် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဟာ အီရတ်နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာအတွက် တစ်ခုတည်း အာမခံချက်  ဖြစ် တယ်” ဟု ၎င်းက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မိမိတို့နိုင်ငံကို ပစ်မှတ်ထားကြသည့် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် ဇီယွန်ဝါဒီ(ဂျူး)များသည် ပင်လယ်ကွေ့ စီမံကိန်းလမ်း ကြောင်း၏ ဆူးညှောင့်ခလုတ်များဖြစ်ကြောင်း ဟာဆန်ဆလမ်က ဆက်လက်ရေးသားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အစ္စလာမ္မစ်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ ‘ဆေးယက် အယ်လ်ရှူဟာဒါ တပ်မဟာများသည် ဆန္ဒအလျောက် စစ်မှုထမ်းလိုသူများ အတွက် တံခါးဖွင့်ထားကြောင်း ဆိုလာခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ လာမည့်ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်ဆိုလျှင် အမေရိကန်သိမ်းပိုက်မှုနှင့် သမိုင်းဝင် ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများကို အဆုံးသတ် ရန် ၎င်းတို့၏ ခံနိုင်ရည်ပြည့်ဝသော အီရတ်ပြည်သူများနှင့် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များကို အဆင့်မြှင့်ပေးရမည်ဟု ကာဆေးယက် အယ်လ်ရှူဟာဒါအတွင်းရေးမှူးချုပ် အဘူအလာအယ်ဝါလိုင်းက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက် ကြုံးဝါးထားသည်။

Source: News Week

News Week က BY TOM O'CONNOR ရေးသားထားသည့် “Iraq Resistance Warns It's Ready to Expel U.S. by Force at End of Year”ဖြင့် ဆောင်းပါးကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ရေးသားတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်။