CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၂

အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် သုံးဖွဲ့ဖြစ်သည့် မြောက်ပိုင်းညီနောင်သုံးဖွဲ့သည် မြန်မာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် တပ်မတော်ကို အကြီးစား ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

မကြာမီ အချိန်အတွင်းမှာပင် အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ (EAOs) နှင့် PDF များသည် တပ်မတော်၏ အခက်တွေ့နေသည့် အခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်း၊ အရှေ့ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် စစ်မျက်နှာ အသစ်များဖွင့်ပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ 

ထိုကဲ့သို့ အံ့အားသင့်ဖွယ် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် တပ်မတော်သည် အရေးနိမ့်မှုများနှင့် ဆက်တိုက် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ အတည်မပြုနိုင်သေးသည့် သတင်းရင်းမြစ်များ၏ ဖော်ပြချက်များအရ တပ်မတော်၏ စစ်စခန်း လေးခု၊ သေးငယ်သည့် လုံခြုံရေးစခန်း ၃၀၀ နှင့် အဓိကမြို့ကြီးအချို့သည် လက်နက်ကိုင်များ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

TNLA လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုအခြေအနေသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အာဏာရယူခဲ့ပြီးနောက် တပ်မတော်အတွက် အကြီးမားဆုံး စစ်မြေပြင်ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုအဖြစ် ယူဆနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ရစ်ချက် ဟော်ဆေး (Richard Horsey) က ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက ဗဟိုအစိုးရအတွက် အသိသာဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံး ထိုးနှက်ချက်များ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။

ရလဒ်အနေနှင့် ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း မဟာဗျူဟာမြောက် အပြောင်းအလဲတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အာဏာချိန်ခွင်လျှာ ညှိမှုတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေသည် ကြီးမားသည့် အပြောင်းအလဲ တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပြီး တပ်မတော်သည် စိတ်ဓာတ်ရေးရာ ထိခိုက်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ၊ ဂျာနယ်လစ်များနှင့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်း လျော့နည်းနေပြီဆိုသည့် ယူဆချက်များလည်း ထွက်ပေါ်နေ သည်။

အမေရိကန်၏ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေး ကောင်စီ (Council on Foreign Relations) ကမူ အမေရိကန်အစိုးရအနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နောက်ဆုံး အခြေအနေအတွက် ပြင်ဆင်ထားရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၊ PDF နှင့် အခြား ပြည်သူ့စစ်များသည် ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှုများအတွက် စိတ်ဓာတ်တက်ကြွနေပုံပေါ်သည်။ 

မြန်မာ့တပ်မတော်က လေကြောင်းနဲ့တိုက်ခိုက်နေစဉ်

ထိုလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအကြား နိုင်ငံရေး ခံယူချက်များ ကွဲလွဲနေဆဲဖြစ်သော်လည်း နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စစ်တပ် တစ်ခုအဖြစ် ပူးပေါင်းဖွဲ့စည်းရေးသည် အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်ခြေရှိသည်။

သို့သော်လည်း အထက်ဖော်ပြပါ အချက်အလက်အများစုသည် အတည်မပြုနိုင်သေးသည့် သတင်းရင်းမြစ်များ အပေါ် အခြေခံထားသဖြင့် တပ်မတော်သည် ပျောက်ကွယ်သွားဖွယ်ရှိသည်ဆိုသည့် ထင်မြင်ယူဆချက်များကို အတည်ယူရန် အချိန်စောလွန်းနေသေးသည်။

Asia Times သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် အန်သိုနီ ဒေးဗစ် (Anthony Davis) ရေးသားခဲ့သည့် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအနေအထားအရ တပ်မတော်အတွက် အခက်တွေ့နေသည့်ပုံ ပေါ်သော်လည်း ထိုအခြေ အနေသည် တပ်မတော်၏ အင်အား ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနိုင်စွမ်းနှင့် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်း အားနည်းသည့် အဓိပ္ပာယ်မျိုး မဟုတ်ကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။

အတိတ်ကာလကလည်း တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များသည် အခက်ခဲဆုံး အခြေအနေများ၌ပင် အံအားသင့်ဖွယ် ရှင်သန်နိုင်စွမ်းကို ပြသခဲ့ဖူးသည်။ ထို့ကြောင့် တပ်မတော်၏ ဒူပေနာပေ ခံနိုင်ရည်ရှိမှုကို လျှော့မတွက်သင့်် ကြောင်း အန်သိုနီ ဒေးဗစ်က ရေးသားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော်လည်း တပ်မတော်သည် ခိုင်မာကျစ်လစ်စွာ ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ ကောင်းမွန်စွာ လေ့ကျင့်ထားသလို ကောင်းမွန်သည့် လက်နက်များ တပ်ဆင်ထားသည့် တပ်ဖွဲ့အင်အားကို ပိုင်ဆိုင်ထားသဖြင့် အတိုက်အခံ အင်အားစုများ၏ ရည်မှန်းချက်များ ပြည့်မြောက်ရန် လွယ်ကူလိမ့်မည် မဟုတ် ပေ။ 

မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေစဉ်

ဥပမာပြရမည်ဆိုလျှင် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများအတွင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် လက်နက် အင်အား၊ လူအင်အား နည်းပါးသည့် သေးငယ်သော တပ်စခန်းများကိုသာ သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

တပ်မတော်၏ တပ်ဖွဲ့အားလုံးကိုမူ လွယ်ကူစွာ အနိုင်တိုက်ခိုက်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ တပ်တော်၏ တပ်ဖွဲ့များသည် တပ်မတော်အပေါ် အလွန်သစ္စာရှိပြီး စည်းလုံးညီညွတ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။ 

မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဘာတေးလ် လစ်တနာ (Bertil Lintner) ကလည်း တပ်မတော်အတွင်း သဘောထား မတိုက်ဆိုင်မှုများ ရှိနိုင်သော်လည်း စည်းကမ်းပိုင်းတွင် ကြီးကြီးမားမား ယိုယွင်းပျက်စီးနေသည့် အရိပ်အယောင် မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

လက်ရှိတွင် အရှိန်အဟုန်သည် အတိုက်အခံ အင်အားစုဘက်တွင် ရှိနေသော်လည်း အချိန်သည် တပ်မတော် ဘက်တွင် ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

တပ်မတော်တွင် EAO များနှင့် PDF တို့တွင် မရှိသည့် စီးပွားရေး အရင်းအမြစ်များလည်း ရှိနေသည်။ ထို့ပြင် တပ်မတော်တွင် ၎င်းအား အကာအကွယ်ပေးနိုင်သည့် ပြည်ပမဟာမိတ်များနှင့် ကုန်ဆုံးသွားသော လက်နက် ခဲယမ်းများကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းနိုင်သည့် အခြေအနေလည်း ရှိနေသည်။ 

ထို့ကြောင့် မကြာသေးမီက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ တိုက်ခိုက်မှု အရှိန်အဟုန်များ မြင့်တက်ခဲ့သည့်တိုင် အခြေအနေ အရပ်ရပ်အရ တပ်မတော်ဘက်တွင် အချိန်၊ စီးပွားရေး၊ ပြည်ပမဟာမိတ်များနှင့် လက်နက်ခဲယမ်း အင်အားများ သာလွန်နေဆဲဖြစ်သဖြင့် တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြည်တွင်း/ပြည်ပမှ ထင်ကြေးပေး ခန့်မှန်းမှု များကို ချက်ချင်းကောက်ချက်ချရန် အချိန်စောလွန်းနေဆဲ ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times