CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်အား ကျင့်သုံးလိုက်ခြင်းဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနှင့်  နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခအား ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဟု အများစုက လက်ခံထားကြသော်လည်း ဖက်ဒရယ်ကို ကျော်လွန်ပြီး စဥ်းစားလာပါက တိုင်းပြည်ပြိုကွဲသွားပြီး နိုင်ငံသစ်ထူထောင်မှုများ လုပ်လာနိုင်ကြသည်ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေး အဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မည်ဟု NCA ထိုးထား သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် အစိုးရ-တပ်မတော်ကြား သဘောတူထားကြသလို နိုင်ငံရေးပါတီများကလည်း လက်ခံထားကြသည်။

သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလနောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြောင့် တချို့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်၍ ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း သို့မဟုတ် သီးခြား လွတ်လပ်သော နိုင်ငံသစ်ထူထောင်ရေးဆိုသော ရပ်တည်ချက်များကို ထုတ်ဖော် ပြောကြား လာခဲ့ကြသည်။ 

AA ခေါင်းဆောင်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ပြိုကွဲသွားမည်ကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများက မလိုလားကြောင်း၊ ဖက်ဒရယ်စနစ်သည်သာ မြန်မာနိုင်ငံ အတွက် အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေး အဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖက်ဒရယ်သည် အဖြေတစ်ခုလို့ သတ်မှတ်ထားလို့ ဖက်ဒရယ်အတိုင်းသွားဖို့ လမ်းကြောင်း ရှာရတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလမ်းကြောင်းကိုမှ မကျင့်ဘဲနဲ့ ဖက်ဒရယ်ကို ကျော်လွန်သွားတယ်ဆိုရင်တော့ ခုနပြောတဲ့ ပြည်ထောင်စုရဲ့ ပြိုကွဲရေး၊ နောက် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် နိုင်ငံသစ်ထူထောင်ရေးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးကိုသွားမှာ။ ဒါပေမယ့် အဓိက အရေးကြီးတာက မြန်မာ့နိုင်ငံရေး တစ်ခုထဲသည် မြန်မာပြည်တွင်းရေးမှာပဲ သက်ရောက်မှုရှိတာ မဟုတ် ဘူး။ အကယ်၍သာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခုနပြောသလို peace off ဖြစ်သွားမယ်၊ နိုင်ငံငယ်လေးတွေ အစိတ်စိတ် အမွှာ မွှာနဲ့ ကွဲထွက်သွားမယ်ဆိုရင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံထဲတင် ပြဿနာတတ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသ တစ်ခုလုံး၊ နောက် ကပ်နေတဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေမှာလည်း ပြဿနာအကြီးအကျယ်တက်မှာ။ အဲတော့ အခုနောက်ပိုင်း SAC နဲ့ပတ်သက်လို့ပေါ့နော် နစကရော ကျန်တဲ့ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေက ပြန်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအရ Favor ပေး တယ်၊ ပြန်လည်ပြီးတော့ နေရာပေးလာတယ်ဆိုတာ အလကားပေးလာတာ မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ အရမ်း ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်သွားရရင် နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေ ဘယ်လိုဆိုးရွားနိုင်လဲ သူတို့ကိုယ် တိုင်သိလို့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုယ်ပိုင်နိုင်ငံ ထူထောင်မည်ဆိုလျှင် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား၊ စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးများနှင့် အစိုးရတစ်ရပ်၏ ပင်မတာဝန်များအား မြေပြင်အခြေအနေအရ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ခက်ခဲကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

UWSA ကိုတွေ့ရစဉ်

ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းကို ခေါ်စျေးအနေဖြင့် ပြောဆိုထားမှသာ ဖက်ဒရယ်စနစ်အား ပုံစံကျကျ အခွင့်အရေးများ သဘောတူသွားနိုင်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖက်ဒရယ်ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခုနဲ့တစ်ခု သမိုင်းကြောင်းလည်း မတူဘူး။ နောက်ခံ အကြောင်းအရာလည်း မတူကြတော့ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ကတော့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ပုံစံ တစ်မျိုးမျိုးနဲ့တော့ ထွက် ရမှာပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီပုံစံမှာ ပြည်နယ်တွေက ပြည်နယ်ဖွံ့ဖြိုးဖို့ လိုချင်တာဖြစ်နိုင်တယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ဖက်ဒရယ်အစိုးရလို့ခေါ်တဲ့ ဗဟိုအစိုးရကလည်း ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ပိုအားကောင်းတာမျိုးကို လိုချင်တာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဥပမာ အိန္ဒိယပုံစံပေါ့။ အဲဒီလို ပုံစံနှစ်ခုမှာ အားပြိုင်နေတယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ အားလုံးက ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းတို့၊ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ တိုင်းပြည်တို့ဆိုတာက ခေါ်စျေးပေါ့ဗျာ၊ ကျောက်အရောင်းအဝယ် လုပ်တဲ့ပုံဆိုရင် ခေါ်စျေးပေါ့၊ ခေါ်စျေးကများများ တင်ထားမှ ကျနော်တို့ ဖက်ဒရယ်ပုံစံကျကျ ပြည်နယ်တွေမှာ ရသင့်ရထိုက်တဲ့ ပြည်နယ်ကိုယ်ပိုင်ပြန်ဋ္ဌာန်းခွင့် အခွင့်အရေးတွေရဖို့ အဲဒီမှာ သဘောတူသွားနိုင်တယ်လို့ ထင် တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)က UWSA “ဝ” ထက် မနိမ့်သော အဆင့်အတန်းမျိုးကို ယူမည် သို့မဟုတ် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း (ကွန်ဖက်ဒရိတ်)အဆင့်အတန်းကို ရအောင်ယူမည်ဟု ပြောထားသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၊ သံတမန်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းအတင့်အတန်းရရှိထားသော EAO များမှာ “ဝ”ပြည်သွေးစည်း ညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား (NDAA)တို့ဖြစ်သည်။

ယခု မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)က စတင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး ဖြစ်သည်။

အလားတူ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်ကလည်း တိုင်းရင်းသားများ သည် ၂၀၂၅ ရောက်လာသည့်အခါမှာ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် စဉ်းစားချက်များ ရှိလာမည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

ထို့ပြင် တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(TNLA) အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ် တားဘုန်းကျော်ကလည်း နိုင်ငံတစ်ခုအထိ တည်ထောင်ရန် အခြေအနေဖြစ်လာပါက အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပလောင်လူမျိုးများ လုပ်ထားရမည်ဟု ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ဩဂုတ် ၁၈ ရက်က ပြောခဲ့သည်။